ZORG
op zoek naar een goede invulling van het zorgconcept in het (G)SO
Zoeken naar praktijkvisies op zorg … • • • • •
Oplossen van hier-en-nu problemen (remediëren – individuele leerling) Ook sanctioneren Buikgevoel en aangeboren talent Doorgeven van informatie die via vertrouwensrelatie verworven werd De cel als plaats van overleg
Zoeken naar sporen … (1) 1. Psychologisch spoor – Remediërend: individuele jongere Doelstelling: volgens de regels van de kunst!
Zoeken naar goede sporen … • • • • • • • •
Vraagverheldering – situatieanalyse Intake-en gesprekstechnieken Doelgerichte begeleidingsinterventies Belang van de leerling centraal Belang van vertrouwensrelatie Kritisch omgaan met infoverspreiding Relatief onafhankelijke positie Doel: niet enkel schoolfunctioneel maken
•
Taakafbakening t.a.v. leerkrachten
Zoeken naar praktijkvisies op zorg … • • • • • •
Wij passen sticor(r)di toe Het moet haalbaar zijn Wij zijn geen specialisten Wij ervaren geen kansenongelijkheid Het moet van twee kanten komen Is dat nog onze taak? (belang van taakopvatting!)
Zoeken naar sporen … (2) 1.
Psychologisch spoor – Remediërend: individuele jongere
2. Pedagogisch-didactisch spoor – Adaptief onderwijs: de klas Doelstelling: linken aan leerzorgkader
Zoeken naar goede sporen … • • • • • •
Kennis beginsituatie Goede infovergaring Anticiperen Differentiëren (compenseren/remediëren) Samenwerken
Zoeken naar praktijkvisies op zorg … • •
Maatschappelijke verwachtingen Samenwerking met …
•
Formele vormen van inspraak
•
Schoolloopbaanbegeleiding: wij zijn geen specialisten
Zoeken naar sporen … (3) 1.
Psychologisch spoor – Remediërend: individuele jongere 2. Pedagogisch-didactisch spoor – Adaptief onderwijs: de klas
3. Sociaal agogisch spoor – Preventief vanuit positieve welzijnsdefinitie
Zoeken naar goede sporen … •
Leefklimaat op school • •
•
Projecten op school • •
•
Onderzoek, bevraging Relatie leerkracht - leerling In samenhang met … In dialoog – keuze + verantwoordelijkheid
Schoolloopbaanbegeleiding • •
Positieve benadering – verhaal van de ll. Procesmatig
schooldirectie
Een eerste synthese …
coördinatie
leerlingbegeleider
leerkracht
ZORGVRAAG
Zoeken naar zorg … DIR PSY PED
SAG
LK
SILB
sociologische vaststelling onderwijskundige vertaling
BELEID
NIVEAU 1 = BASISZORG preventie + remediëring differentiatie
gelijke onderwijskansen omgaan met verschillen inclusief onderwijs
NIVEAU 2 compenseren en dispenseren
samenleving
(NIVEAU 3) evalueren, bijsturen werken in team
wetenschap
ZORG
Leerzorgkader: enkele reflecties 1. Nog veel “basiswerk” te leveren op niveau van basiszorg in GSO! –
preventie
– –
remediëring differentiatie
effectieve instructie, veilig klasklimaat, systematische opvolging, … aangepaste + individuele leerhulp variatie in doelen, inhouden, werkvormen, tempo en instructie (!), evaluatie (?)
2. Wat met andere vormen van ‘zorg’?
schooldirectie
BELEID
PBD / CLB koepel samenleving
coördinatie
leerlingbegeleider
leerkracht
wetenschap
ZORGVRAAG
hulpverlening IJZ
DE A-KANT • beschrijving stand van zaken – overzicht van … • praktijken en praktijkvisies:“het leven zoals het is” • begrippen en aspecten van zorg • instanties, hun visie, doelstelling en werkwijze
• reflectievragen • Huidige praktijk • Mogelijkheden
Zoeken naar consensus?? • “zorg: veel vlaggen met welke ladingen? – elk vanuit z’n context – geen eenduidig begrippenkader over ruime invulling van zorg – brede definities, weinig uitgewerkt naar de onderwijspraktijk VVKSO: ‘Zorg omvat alle initiatieven die het welbevinden van alle schoolbetrokkenen verhogen en maximale ontwikkelingskansen creëren voor alle leerlingen.’
BEGRIPPENKADER LEERZORG leerzorg = inspelen op leerhindernis
PSYCHOSOCIALE ZORG opvangen van psychosociale problemen = mantelzorg meewerken aan het schoolklimaat
= leefzorg
inspelen op het functioneren van de klas = klaszorg LEERZORG: LEERZORGTEAM / VAKGROEPEN / KLASSENRAAD PSYCHOSOCIALE ZORG: CEL LEERLINGBEGELEIDING LEEFZORG: TEAM VAN OPVOEDERS / PROJECTGROEPEN
DESKUNDIGHEIDSMODEL LEERZORG
PSYCHOSOCIALE ZORG
Zorgen dat er kan geleerd worden
Zorgen dat er kan geleerd worden
vb. klasorde, infrastructuur
vb. serene sfeer, gemoedsrust
Zorgen dat er goed geleerd wordt
Helpen zoeken naar oplossingen
vb. goed onderwijs
vb. pestprobleem, slechte cijfers
Zorgen dat er door zoveel mogelijk leerlingen goed geleerd wordt
Deskundig begeleiden t.v.v. het persoonlijk welbevinden van een ll.
vb. leerhindernissen wegnemen
vb. faalangst, relatieprobleem
LEERKRACHT Is expert in LEERZORG: anticiperen – differentiëren – (co/di) Ondersteuning vanuit LEERZORGTEAM
Afgebakende taak in PSYCHOSOCIALE ZORG
ZORG = GOED ONDERWIJS + GOEDE OPVOEDING voor ALLE LEERLINGEN
LEERLINGBEGELEIDER Is expert in PSYCHOSOCIALE ZORG: begeleiden Ondersteuning vanuit CEL LEERLINGBEGELEIDING
Afgebakende taak in LEERZORG
ZORG = GOED ONDERWIJS + GOEDE BEGELEIDING voor ALLE LEERLINGEN
DE B-KANT •
“modelantwoorden” – Psychologisch spoor (psychosociale zorg): cognitieve gedragsbegeleiding – Pedagogisch-didactisch spoor (leerzorg): instructiedifferentiatie – (sociaal agogisch spoor)
Cognitieve gedragsBEGELEIDING aanmelding ‘studeert te weinig’ intake • vroeger en nu • stoorzenders • twijfels • gewoontes • wensen • reacties omgeving
inzichten (holistische theorie) verandering willen vastzitten in gewoontes reacties doen geen goed
interventie stimuluscontrole gedragscontrole = training
uitzicht (begeleidingsdoelen) • anders denken • terug controle krijgen • registraties:
- opvolging - coaching - evaluatie
goed/moeilijk/niet
INSTRUCTIEdifferentiatie leerstof fysica
voortaak
‘eigenschappen van golven’
begrippen terugkaatsing, absorptie en breking opzoeken aan de hand van 3 websites
•
•
terugkaatsing, absorptie, breking, buiging, interferentie toepassingen van deze eigenschappen
klasinstructie • • • • •
lesdoel – herhaling ‘golffront’ uitleg + krachtige visualisatie denk- en toepassingsvragen klasoef.: lln. doen vaststellingen groepstaak (bijdrage van golven in toepassingen bespreken)
verlengde instructie (4 lln.) • lk. bevraagt de begrippen • lln. zoeken samen antwoord • lk. herneemt visualisatie • lk. legt in kleine stappen uit
25 THEMA’S 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
bepaling van ‘zorg in het SO’ inhoud van ‘zorg’ ‘leerzorg’ ‘psychosociale zorg’ de preventieve functie van zorg overzicht organisatie van zorg verzamelen van informatie interpreteren van informatie informatie omzetten in aanpak evalueren van de aanpak overzicht + voorbeeld belangrijke voorwaarden belangrijke taken en vaardigheden
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
belangrijke deontologische principes belangrijke aandachtspunten belangrijke hulpmiddelen uitbouwen van samenwerking inbreng van het CLB inbreng van de DPB inbreng van hulpverlening en welzijn inbreng van de wetenschap gedragsproblemen motivatieproblemen weerstand crisissituaties zelfzorg
