OP ZOEK NAAR HET ANTWOORD

OP ZOEK NAAR HET ANTWOORD VRAGEN VAN JONGEREN VANDAAG VOOR 16 JAAR EN OUDER

drs. M. van Campen

Derde druk

Zoetermeer

INHOUD 1.

Wat is er mis met glaasje draaien?

7

Over occultisme 2.

Dienen of verdienen?

13

Over het doel van je leven 3.

Maakt het uit waar ik naar luister?

19

Over muziek 4.

Verslaafd! Hoezo?

25

Over drugs, drank en roken 5.

Mag ik van mezelf houden?

31

Over zelfbeeld en zelfliefde 6.

Waarom zou ik er geen eind aan mogen maken?

36

Over zelfdoding 7.

Wanneer moet dat ding uit?

42

Over tv- en internetgebruik 8.

Waarom wachten tot ik trouw?

48

Over liefde en seksualiteit 9.

Rentmeesters of uitbuiters?

54

Over omgaan met de schepping 10.

Wie zegt dat ik discrimineer?

60

Over jodenhaat en racisme 11.

Ik ben anders! Kan ik het helpen?

66

Over homofilie 12.

Waarom mocht ik zelf niet kiezen? Over de kinderdoop

73

OVER OCCULTISME

1 LeS

WAT IS ER MIS MET GLAASJE DRAAIEN? VERKENNING ‘Leerlingen bewusteloos na beoefenen van zwarte magie.’ Dat was de kop van een krantenartikel, nog niet zolang geleden. Wat was er gebeurd? Leerlingen van een middelbare school hadden een les met een boekbespreking over zwarte magie wel erg letterlijk genomen. Vijftien leerlingen probeerden op school het zogenoemde pendelspelletje uit. Daarbij hangt een gewicht aan een draad of kettinkje. Gezamenlijk bewegen moet antwoord op bepaalde vragen geven. Bij de dertienen veertienjarige leerlingen was de nieuwsgierigheid geprikkeld. De meesten van hen hadden een televisieprogramma gezien over ‘waar gebeurde’ verhalen. De jongeren vroegen tijdens het magische spelletje wanneer ze verkering zouden krijgen en hoe lang ze nog te leven hadden. Daarbij liep de spanning hoog op. Een deel van de groep raakte in paniek. Drie leerlingen vielen flauw en vier klaagden over hoofdpijn. De conciërge die binnenkwam, schrok zo van het tafereel dat hij alarm sloeg. Politie en GGD werden gewaarschuwd. Wat is jouw eerste reactie op zo’n bericht? Zet een plus bij een mening waar je het mee eens bent en een min bij een reactie waar je het niet mee eens bent. ■ Indianenverhaal ■ Gevaarlijk ■ Best leuk om eens te proberen

■ Wel heftiger dingen meegemaakt ■ Verboden voor christenen ■ Zulke voorspellingen komen vaak uit

BIJBELSTUDIE: 1 Samuël 28:4-17 We doen de bijbelstudie dit keer met behulp van de zogeheten manuscriptmethode: –onderstreep dingen die je opvallen –omcirkel dingen die je aanspreken –zet een vraagteken bij dingen die je niet begrijpt –bespreek daarna met elkaar de gemaakte aantekeningen

7

Statenvertaling

LeS

1

8

Groot Nieuws Bijbel

4 En de Filistijnen kwamen en vergaderden zich, en zij

4 Toen de Filistijnen dus hun troepen hadden

legerden zich te Sunem; en Saul vergaderde gans Israël, en zij legerden zich op Gilboa. 5 Toen Saul het leger der Filistijnen zag, zo vreesde hij, en zijn hart beefde zeer. 6 En Saul vroeg de HEERE; maar de HEERE antwoordde hem niet; noch door dromen, noch door de urim, noch door de profeten. 7 Toen zeide Saul tot zijn knechten: Zoekt mij een vrouw, die een waarzeggende geest heeft, dat ik tot haar ga, en door haar onderzoeke. Zijn knechten nu zeiden tot hem: Zie, te Endor is een vrouw, die een waarzeggende geest heeft. 8 En Saul vermomde zich, en trok andere klederen aan, en ging heen, en twee mannen met hem, en zij kwamen des nachts tot de vrouw, en hij zeide: Voorzeg mij toch door de waarzeggende geest, en doe mij opkomen, die ik tot u zeggen zal. 9 Toen zeide de vrouw tot hem: Zie, gij weet, wat Saul gedaan heeft, hoe hij de waarzegsters en de duivelskunstenaars uit dit land heeft uitgeroeid; waarom stelt gij dan mijn ziel een strik, om mij te doden? 10 Saul nu zwoer haar bij de Heere, zeggende: Zo waarachtig als de Heere leeft, indien u een straf om deze zaak zal overkomen! 11 Toen zeide de vrouw: Wie zal ik u doen opkomen? En hij zeide: Doe mij Samuël opkomen. 12 Toen nu de vrouw Samuël zag, zo riep zij met luider stem, en de vrouw sprak tot Saul, zeggende: Waarom hebt gij mij bedrogen? Want gij zijt Saul. 13 En de koning zeide tot haar: Vrees niet; maar wat ziet gij? Toen zeide de vrouw tot Saul: Ik zie goden, uit de aarde opkomende. 14 Hij dan zeide tot haar: Hoe is zijn gedaante? En zij zeide: Er komt een oud man op, en hij is met een mantel bekleed. Toen Saul vernam, dat het Samuël was, zo neigde hij zich met het aangezicht ter aarde, en hij boog zich. 15 En Samuël zeide tot Saul: Waarom hebt gij mij onrustig gemaakt, door mij te doen opkomen? Toen zeide Saul: Ik ben zeer beangstigd, want de Filistijnen voeren krijg tegen mij, en God is van mij geweken, en antwoordt mij niet meer, noch door de dienst der profeten, noch door dromen; daarom heb ik u geroepen, dat gij mij te kennen geeft, wat ik doen zal.

samengetrokken, rukten ze op en sloegen hun kamp op bij Sunem. Nu riep ook Saul heel Israël onder de wapenen en zij sloegen op het Gilboagebergte hun kamp op. 5 Toen Saul het leger van de Filistijnen zag, sloeg de schrik hem om het hart. 6 Hij raadpleegde de Heer, maar de Heer gaf hem geen antwoord, noch in een droom, noch door een orakel, noch door een profeet. 7 ‘Zoek een vrouw die geesten kan bezweren,’ beval Saul zijn dienaren. ‘Bij haar wil ik antwoord zien te krijgen.’ ‘In Endor is nog een vrouw die geesten kan bezweren,’ antwoordden zijn dienaren. 8 Saul maakte zich onherkenbaar door andere kleren aan te trekken. Vergezeld van twee mannen ging hij op weg en in de nacht kwamen ze bij de vrouw aan. ‘Ondervraag voor mij de geest van een dode,’ zei hij. ‘Ik zal u wel zeggen wie u moet oproepen.’ 9 ‘Maar u weet toch wat Saul heeft gedaan,’ antwoordde de vrouw. ‘Hij heeft iedereen die de geesten van doden raadpleegde, het land uitgezet. Waarom wilt u mij in de val lokken? Soms om me te doden?’ 10 Maar Saul zwoer bij de Heer: ‘Bij de levende Heer, u zult hiervoor niet worden gestraft!’ 11 ‘Wie moet ik dan voor u oproepen?’ vroeg de vrouw. ‘Samuël,’ antwoordde Saul. 12 Toen de vrouw Samuël zag, begon ze luid te gillen. ‘Waarom hebt u mij bedrogen?’ zei ze tegen Saul. ‘U bent Saul zelf.’ 13 ‘Wees niet bang,’ antwoordde de koning haar. ‘Zeg liever wat u ziet.’ ‘Ik zie een geest uit de aarde opkomen.’ 14 ‘Hoe ziet hij eruit?’ ‘Het is een oude man, gehuld in een mantel.’ Saul begreep dat het Samuël was. Hij knielde en boog zich eerbiedig neer. 15 ‘Waarom verstoort u mijn rust en laat u mij oproepen?’ vroeg Samuël aan Saul. ‘Ik zie in het geheel geen uitweg meer,’ antwoordde Saul. ‘De Filistijnen voeren oorlog tegen mij en God heeft zich van mij afgekeerd. Hij geeft geen antwoord meer, noch door een profeet, noch in een droom. Daarom heb ik u te hulp geroepen. U kunt mij vertellen wat ik moet doen.’

16 ‘Waarom komt u met uw vragen bij mij,’ zei Samuël,

daar de HEERE van u geweken en uw vijand geworden is? 17 Want de HEERE heeft voor Zich gedaan, zoals Hij door mijn dienst gesproken heeft; en heeft het koninkrijk van uw hand gescheurd, en Hij heeft dat gegeven aan uw naaste, aan David.

‘als de Heer zich van u heeft afgekeerd en uw vijand is geworden? 17 De Heer heeft voor David gedaan wat hij door mij had aangekondigd. Hij heeft het koningschap van u losgescheurd en het aan iemand anders gegeven, aan David.

1 LeS

16 Toen zeide Samuël: Waarom vraagt gij mij toch,

’

INFORMATIE 1 Occultisme is niet van vandaag of gisteren. Letterlijk betekent het woord occult: verborgen, geheim. Door alle eeuwen heen hebben mensen zich beziggehouden met duistere praktijken. Door de verbreiding van het christendom zijn zaken als duivelaanbidding en bezetenheid sterk teruggedrongen. Nu de ontkerkelijking toeslaat, wint het ‘zwarte gat’ duidelijk weer terrein. Wie zo’n vijftig jaar geleden een boekhandel binnenstapte om een boek te kopen over hekserij of waarzeggerij werd door de verkoper wat meewarig aangekeken. Nu kun je in de eerste de beste bibliotheek uitzoeken wat je maar hebben wilt. Soms krijg je het idee dat Nederland bezig is terug te keren naar de dagen van het vroegere heidendom, zoals Willibrord en Bonifatius dat aantroffen. Je komt occultisme tegen in reclame op de televisie, in videoclips van bekende popsterren, in boeken en films. Iemand ontdekte tot zijn grote verbazing in een taalmethode voor het basisonderwijs een hoofdstuk dat helemaal gewijd was aan horoscopen. Er staan in Nederland satanskerken waarin de boze openlijk wordt gediend. Het aantal waarzeggers en wonderdokters groeit met de dag. De wereld van Jomanda en Harry Potter – het paranormale – trekt veel jongeren en ouderen aan, ook christenen. Zelfs topmanagers in bedrijven en politieke machthebbers laten zich bij hun beslissingen soms leiden door bovennatuurlijke zaken. Een bizar voorbeeld is de verdreven dictator Mobotu uit Zaïre. Na zijn politieke val wisten de mensen die zijn huis binnenkwamen niet wat ze zagen. Bordjes met magische formules hingen aan de muren en overal stonden potjes met tovermiddelen. Op jonge leeftijd brak Mobotu radicaal met zijn christelijke (katholieke) opvoeding en keerde terug naar de godsdienst van zijn voorgeslacht. Geesten en magische handelingen speelden daarin een belangrijke rol. Hij liet zich omringen door waarzeggers en toverdokters. Hekserij noemden de christenen in Zaïre het optreden van hun president en keurden het radicaal af. 2 Ter verduidelijking zetten we een paar veel voorkomende vormen van occultisme uit onze tijd even op een rij: Glaasje draaien of ouijabord (van het Franse oui en het Duitse ja) – door het schuiven van een glaasje binnen een kring van letters boodschappen uit de andere wereld opvangen. Horoscoop – via de astrologie of sterrenwichelarij de loop van je leven proberen

9

LeS

1

af te lezen. De zogeheten dierenriem (een reeks van twaalf tekens) speelt daarbij een belangrijke rol. Tarotkaarten leggen – een kaartspel met 78 tarotkaarten die worden gebruikt om de diepere geheimen in jezelf beter te leren kennen. Ook dienen ze om duidelijkheid te krijgen over partnerkeuze, beroep enz. en om de toekomst te voorspellen. Hekserij – ook wel wicca genoemd. Het is een natuurreligie met magische praktijken. Er is witte en zwarte magie. Witte heksen beloven mensen te genezen of aan een baan te helpen. Zwarte hekserij heeft vaak met satanisme te maken. Spiritisme – het in trance raken en berichten uit de andere wereld doorgeven, bijvoorbeeld van overleden mensen. Magnetisme – met de hand over een zieke plek in iemands lichaam strijken, waarbij de hand genezende uitstraling heeft. 3 Wat zegt de Bijbel over occultisme? Het Woord van God ontkent de macht van de boze niet. Integendeel, steeds weer zien we dingen gebeuren, waar ons verstand niet bij kan. Satan is machtiger dan we soms door hebben. Toen het joodse volk in Kanaän kwam, ontmoette het een wereld vol tovenarij en waarzeggerij. De heidenen probeerden op allerlei manieren greep te krijgen op bovenaardse,

10

1 LeS

duistere machten (2 Kon. 17:17; 2 Kron. 33:6). De vraag is niet wat satan allemaal wel en niet kan, maar wat God ons zegt over duivelse praktijken. Het antwoord dat Israël steeds weer te horen kreeg, was klip en klaar: laat je er niet mee in, want het betekent je ondergang (Lev. 19:31; 20:6,27; Jes. 8:19). Het joodse volk mag niet op demonische, bovennatuurlijke krachten vertrouwen, maar alleen op de God van het verbond. Hij heeft beloofd voor zijn kinderen te zorgen, wanneer ze leven in afhankelijkheid en gehoorzaamheid aan Hem. Helaas trapte Israël regelmatig in de valkuil om met de heidenen mee te doen. De ontrouwe koningen gingen meestal voorop. Mede daardoor werd het volk gestraft door het oordeel van de ballingschap (Jes. 2:6; Jer. 27:9; Micha 5:11). 4 In het Nieuwe Testament wordt occultisme al net zo scherp veroordeeld. Wanneer de apostel Paulus tijdens zijn zendingsreis Efeze aandoet, ontdekt hij tal van mensen die in de ban van demonen zijn (Hand. 19:13-20). In die grote havenstad hebben de boze geesten vrij spel. Toverij en magie zijn aan de orde van de dag. De inwoners van de stad staan bekend om hun bijgelovigheid. Kapitalen worden er besteed aan amuletten, aan stenen met geheimzinnige teksten, ter bestrijding van allerlei kwalen. Waarzeggers en waarzegsters kom je op de hoek van elke straat tegen. En ook lopen er heel veel exorcisten rond, duivelbezweerders, die dagelijks druk in de weer zijn met het uitdrijven van demonen. Veel inwoners van Efeze komen tot geloof in Jezus Christus. En wat doen ze dan? Ze gooien hun toverboeken met handleidingen voor occultisme op een grote hoop en steken er de brand in. Weg ermee! Het christelijk geloof en duistere praktijken zijn niet met elkaar te verenigen. Die zijn water en vuur. Ze verdragen elkaar niet. Daarom klinkt telkens weer de oproep om de duivel geen plaats te geven (Ef. 4:27; Jak. 4:7) en om de geestelijke wapenrusting aan te doen, waardoor we sterk staan tegenover de macht van de boze (Ef. 6:10-18). 5 Niet alles wat occult genoemd wordt, is het in werkelijkheid ook. Er zijn veel verhalen in omloop die berusten op boerenbedrog. Iemand schreef dat slechts vijf tot tien procent daarvan echt duivelswerk is. Dat is intussen meer dan genoeg om radicaal afstand te nemen van duistere praktijken. Denk niet te gemakkelijk: het is maar een spelletje, het kan geen kwaad. Wie speelt met de duivel, doet hetzelfde als iemand die voor de grap een leeuwenkooi in Burgers’ Zoo binnenstapt. Dat loopt zelden goed af. Voor je er erg in hebt, kom je in de greep van de duivel en die laat je niet zomaar weer los. Anderzijds hoef je als christen niet achter iedere boom een demon te vermoeden. Satan kan ook te veel eer krijgen. Je kunt de duivel onderschatten, maar ook overschatten. Het allerbelangrijkste is dat je dicht bij de Heere Jezus leeft. Zijn Woord als richtsnoer voor je handelen houdt. Laat de duivel machtig zijn, Jezus Christus heeft hem overwonnen aan het kruis (Kol. 1:13; 2:15). Satan gaat rond als een briesende leeuw, maar het is wel een leeuw aan de ketting. Hij krijgt niet meer speelruimte in het leven van Gods kinderen dan de Heere hem toelaat. Daar mogen christenen op vertrouwen. In de kracht van Jezus kunnen we de boze weerstaan. Door het gebed wordt de macht van de duivel gebroken. Zo mogen we als bevrijde mensen leven.

11

VERWERKING

LeS

1

1 We houden met elkaar een mini-enquête. Geef aan in hoeverre je jezelf in een uitspraak herkent. Praat daarna

met elkaar (eventueel in groepjes) door over de verschillende antwoorden: 1 = helemaal niet mee eens; 2 = een beetje mee eens; 3 = helemaal mee eens. Cijfer ......... ......... ......... ......... ......... ......... .........

Stelling Het lezen van de horoscoop is onschuldig, zolang je er maar niet in gelooft. Paulus’ advies om alles te onderzoeken, maar het goede te behouden (1 Thess. 5:21) geldt ook voor occulte zaken. Zwarte Magica uit Donald Duck is even occult als Harry Potter. Er wordt in de kerk te weinig aandacht gegeven aan de macht van de duivel. Als je een levend geloof hebt, hoef je voor satan en zijn invloed niet bang te zijn. Op vrijdag de dertiende kun je beter maar niet op vakantie gaan. Als ik ernstig ziek was en een paranormale genezer kon mij helpen, dan zou ik het doen.

2 In Deuteronomium 18:9-14 worden minstens acht vormen van occultisme genoemd. Bespreek in groepjes van

drie of vier de volgende vragen: a Over welke occulte zaken gaat het hier?

a

b Welke dingen uit dit bijbelgedeelte herken je in onze tijd?

b

c Waarom wil God niet dat wij meedoen met deze praktijken?

c

3 Stel je voor dat een vriendin je vertelt dat ze heel angstig is. Ze heeft bange dromen, omdat ze zich met occulte

zaken heeft ingelaten. Wat zou jij doen? Licht je antwoord toe. - met haar bidden - haar aanraden naar haar predikant of ouderling te gaan - haar zeggen dat ze zich niet zo moet aanstellen - met haar naar een christelijke exorcist (duiveluitdrijver) of bevrijdingsdienst gaan - haar aanraden haar zonden te belijden en in de macht van Jezus te geloven

4 Lees met je buurman of buurvrouw 1 Johannes 3:8b. Praat er met elkaar over wat deze tekst te zeggen heeft in

verband met occultisme.

12