WELSTANDSNIVEAUS Niet voor ieder gebied in Apeldoorn gelden gelijke welstandseisen. Voor grote delen van Apeldoorn is een welstandsthema en een welstandsniveau vastgesteld. De methodiek voor het nieuwe welstandsbeleid wordt uitgebreid beschreven in de nota “Over welstand geschreven”, gemeente Apeldoorn, mei 2004. Binnen het welstandsbeleid zijn vier niveaus van toepassing, van welstandsvrij tot zwaar. In het algemeen geldt dat hoe groter de openbaarheid hoe hoger de eisen die gesteld worden. Bij de lagere welstandsniveaus is de marge om af te wijken van de thematische uitgangspunten groter dan bij de hogere niveaus. Het is aan de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit om in ieder concreet geval te beoordelen of het ontwerp van een bouwplan binnen deze marge blijft. In Het Mozaïek zijn – mede na bespreking in de PMA – een drietal niveaus onderscheiden. Voor de gebieden langs de hoofdstructuur is het niveau “zwaar” van toepassing. Deze gebieden zijn: 1) de Vellertzoom (appartementen in een groenzone aan de Calypsostraat), 2) de stadsvilla’s ter weerszijden van de Laan van de Charleston, 3) Het Kristal, het middengebied met o.a. scholen, winkeltjes en zorgappartementen, 4) De Boog, een bebouwingswand langs het wigpark en losse woongebouwen (objecten) in het wigpark en 5) de stadsvilla’s ter weerszijden van de Laan van Zuidbroek. Uitgangspunt is het opbouwen van een hoge architectonische kwaliteit en ruimtelijke samenhang met de directe omgeving. De thematische uitgangspunten van het stedenbouwkundige plan zijn leidraad voor de bebouwingssfeer, de woningtypologie en de inrichting van het openbare gebied. Bij de toetsing wordt zowel het bouwplan (inclusief detaillering/materialisering) als op de inpassing in de directe omgeving gelet (inclusief inrichtingsplan van het openbare gebied). In de andere gebieden wordt, op één terrein na, gewerkt met het welstandsniveau “normaal”. Voor deze gebieden geldt dat deze vanuit een algehele stadsvisie geen zware toetsing nodig hebben, maar waarvoor op de locatie wel aanleiding is tot zorgvuldigheid. Van belang is een consequente uitwerking van het thematische uitgangspunt, zoals dat in het stedenbouwkundige plan is beschreven en geïllustreerd. Zo is voor het Anklaarseveld een meer traditionele sfeer beschreven als ‘overgangszone’ tussen het oude(re) Anklaar en het nieuwe Zuidbroek. Daarentegen wordt voor het ‘veld’ rond de Vellertheuvel een moderne, architectonische invulling gevraagd. Tevens dient de Vellertheuvel een (stedenbouwkundig / architectonische) eenheid te vormen met dit omringende ‘dorp’ inclusief de (hoge) vrijstaande woningen langs de rand. Bij deze toetsing gaat het daardoor om de relatie met de omgeving, de consequente uitwerking van het thema en het bouwplan in globale zin. Voor een gedeelte ten oosten van Het Kristal is een “welstandsvrij” traject uitgezet voor kopers, die – naar eigen inzicht – architectonische keuzepakketten kunnen samenstellen. Alleen voor de stedenbouwkundig relevante delen, hoeken en/of accenten worden de woningen vooraf door een architect ontworpen. Deze vormen een ‘vast’ (onveranderbaar) gegeven in de ontwikkeling c.q. verkoop van deze woningen. De gevelinvulling van de overige woningen is welstandsvrij evenals de indeling van de woning.
de Lanen Ensemblevorming
Laan van de Dierenriem, statige villa’s in lijn
Laan van de Leeuw, statige villa’s in lijn
een statige laan met vier bomenrijen en royale villa’s, differentiatie in vorm en functie (wonen en werken)
een statige laan met vier bomenrijen en royale villa’s, differentiatie in vorm en functie (wonen en werken)
modern klassiek, met verticale belijning (royale in- en uitspringingen zijn mogelijk)
modern klassiek, met verticale belijning (royale in- en uitspringingen zijn mogelijk)
12 m, deels 9 m
12 m, deels 9 m
Architectuureigenschappen
• ruime villa’s, bij voorkeur met platte, gebogen of lichthellende daken, geen traditionele kapvormen, verjonging, in- en overkragingen zijn mogelijk, (t.b.v. sculpturaal effect) • onder- en bovenbouw zijn eenheid
• ruime villa’s met kapvormen • t.b.v. van een sculpturaal karakter zijn verjongingen, in- en overkragingen gewenst (geen 20-er jaren villa’s) • onder- en bovenbouw zijn eenheid
Plaatsing op de kavel
• voortuinen 6 m diep • basiskavel minimaal 10 m breed (tweetallen minimaal 20 m) • zijtuinen minimaal 4 m breed
• voortuinen 6 m diep • basiskavel 10 à 12,5 m breed (tweetallen 20 à 25m) • zijtuinen minimaal 4 m breed
Voortuin-afscheidingen
baksteen muren, 80 cm hoog, met een evt. invulling van hekken, zie hfst. 5
baksteen muren, 80 cm hoog, met een evt. invulling van hekken, zie hfst. 5
Zij- en achtertuinafscheidingen *
• zijkant: muren tot voorgevelrooilijn van 80 cm hoog • zijkant aan openbaar gebied: muurpergolacombinatie tot 2 m hoog • achtertuinen: hagen tot 2 m hoog
• zijkant: muren tot voorgevelrooilijn van 80 cm hoog • zijkant aan openbaar gebied: muurpergolacombinatie tot 2 m hoog • achtertuinen: hagen tot 2 m hoog
Blokbeëindiging aan openbaar gebied
• • • •
• • • •
Basiskleur
• donker terra • transparante zuidgevel
• donker of licht • transparante zuidgevel
Basismateriaal
• baksteen • gevels langs de noordzijde kunnen transparanter zijn i.v.m. zon,
Baksteen, stucwerk of ander natuurlijk materiaal
• werkfunctie in onderbouw • parkeren in achtertuin en/of zijtuin • gevels langs de noordzijde kunnen moderner zijn in aansluiting op de architectuur rond de Vellertheuvel
• werkfunctie in onderbouw • parkeren in achtertuin en/of zijtuin
Voor Het Kristal, grenzend aan de Laan van de Dierenriem, gelden andere uitgangspunten (zie Kristal)
• in de knik van de laan kan een bijzonder gebouw gemaakt worden • De rijzige woningen achter dit kavel behoren bij de laan, zie Vellertseveld
Stedenbouwkundig type
Architectuurstijl
bouwhoogten
Bijzonderheden
Extra’s
transparante uitbouwen (serres) uitbouwen lager dan de hoofdmassa ramen en terrassen zijentree
transparante uitbouwen (serres) uitbouwen lager dan de hoofdmassa ramen en terrassen zijentree
de Vellertzoom Ensemblevorming
een reeks van 7 à 9 gebouwen in een open parkzone
Stedenbouwkundig type
een lineaire waaiervormige verkaveling met solitaire blokken, uitgelegd in een waterrijke parkzone; door de waaiervormige opstelling en het lichthellende grondoppervlak met waterpartijen (paddenpoelen) krijgt het geheel dynamiek
Bouwhoogten
gevarieerd 15 à 20 m, accenten tot 25 m mogelijk
Architectuurstijl
• • • •
Architectuureigenschappen
ranke bouwdelen tegen een solide bouwwand aan de noordzijde
Plaatsing op de kavel
gebouw is kavel, landscaping tot aan gebouw
Voortuin-afscheidingen
geen tuinen, onderbouw dient voor parkeren/bergingen
Zijtuin-afscheidingen
geen tuinen, onderbouw dient voor parkeren/bergingen
Blokbeëindiging aan openbaar gebied
alzijdig open gevels, noordzijde heeft in principe een contrasterende dichtere gevel
Basismateriaal
baksteen + materialen met technische uitstraling, bij keuze van monoliet is andere materialisering mogelijk
Basiskleur
kleuren contrastrijk, aansluitend op de stadsvillas langs de laan
Bijzonderheden
• parkeren onder de gebouwen, begane grondvloer eventueel verhogen tot ca. +1 m, daarnaast is aanvullende parkeergelegenheid nodig in parkzone (o.a. voor bezoekers) • ondergronds afvalsysteem, per gebouw een vulpunt bij de entree
Extra’s
• de 2 ‘poortgebouwen’ aan de Laan van Charleston vormen met de 2 poortgebouwen van het bedrijvenpark een ensemble • twee woonblokken kunnen eventueel gekoppeld worden d.m.v. een atrium (wintertuin)
zonzijden technisch, verfijnd en transparant noordgevel baksteen uitvoering in een luchtige totaalvorm is ook mogelijk (monoliet) gebouw staat op een voetstuk in het parkgebied
de Boog en objecten
Ensemblevorming
boogvormige randbebouwing met terrassen
ensemble van (vijf) luchtige ovaalvormig complex in gebouwen in de het park parkrand**
Stedenbouwkundig type
wand met accenten op hoeken en poortwoningen
bouwhoogten
12 m, deels 9 m (hoogte van 12 ca. 15 m, evt. vanaf boog m is gewenst t.o.v. park) oplopende hoogte
9 m, accenten tot 15 m
• solide uitstraling • continuïteit over grote lengte, met reliëf in de gevels (accenten, poort)
bijzonder of zelfs surrealistisch
Architectuurstijl
objecten met verhoogde voetstukken of op kolommen (doorzicht)
transparant en licht ingetogen expressie
bijzonder element met wonen boven de begane grond
Architectuur-eigenschappen
• wonen op 1e verdieping • ruime terrassen, loggia’s en serres naar
• genuanceerde verschillen tussen de gebouwen • glazen uitstraling
opvallend objectmatig element in park met een bijzondere vormgeving
het park Plaatsing op de kavel
• wandvormend • terrastuinen aan parkzijde
• 2 objecten in vijver • overige staan in de randzone van het park
vrij in wigpark zonder omringende tuinen
Voortuin-afscheidingen
tuinmuren (laag) ter ondersteuning van de boogvorm
n.v.t. , ‘opgetilde’ gebouwen
n.v.t. , geen voortuinen
Zijtuin-afscheidingen
lage muren (voorzijde) en hagen aan achtertuinzijde / parkeerplaats (ca 1,80m)
n.v.t.
n.v.t. of bouwkundige voorziening aan binnenzijde
Blokbeëindiging aan openbaar gebied accenten op hoek met lanen of zijwegen, poorten bij doorgangen
n.v.t. losse objecten, met alzijdige oriëntatie
n.v.t. het ovaal is een ‘gesloten’ vorm
Basiskleur
donker(bruin)rood
zilver en glas
veelkleurig
Basismateriaal
minimaal 2 lagen baksteen om de boog voldoende kracht te geven (solide uitstraling)
glasachtig
verrassend
Bijzonderheden
bijbehorend parkeren op achter de boog liggende parkeerhoven
• parkeren onder blokken • bij 2 blokken is een verdiept alternatief • rekening houden met voetpad langs vijver
• parkeren binnen of onder blok • wonen op 1e verdieping
Extra’s
• gevelbeeld wordt interessanter met gevarieerde woningtypes (beneden/boven wonen) • parkeerplaatsen evt. toewijzen, per woning
ondergronds afval-systeem, per gebouw een vulpunt bij de entree
aangelichte gevels (draaipunt in wigpark tussen Anklaar, De Wellen en De Boog)
** = 3 van de 5 objecten vallen buiten dit gebied; deze komen t.z.t. in Beeldkwaliteitplan Het Rooster aan de orde
het Kristal
Ensemblevorming
buitenzijde: 4 laagbouwclusters gegroepeerd rondom patio’s
Stedenbouwkundig type
binnenzijde: centrale ruimte (beg. gr,) + groep van 4 torens
ensemble van patiovormige paviljoens rond een gemeenschappelijke ruimte (bg), daarboven 4 torens, waarmee het midden van Zuidbroek wordt geaccentueerd
Architectuurstijl Bouwhoogten
Architectuureigenschappen
Architectuurbeeld
kristallijnen vormentaal overwegend 1 bouwlaag, gedeeltelijk een 2e bouwlaag (hoogte tot maximaal10 m)
meervoudig hellende daken (met een knipoog
kristallijnen vormentaal gevarieerde hoogtes, toren van 18 tot ruim 25 m en één tot ca 40 m meervoudig hellende gevels
naar ‘gewone’ kappen) door verspringende (zig-zag) vormen krijgt het complex een menselijke maat. Het geheel krijgt een eigen vormentaal, binnen deze samenbindende factor wordt gestreefd naar diversiteit. Bij de knoop
As van Anklaar en de Laan van Charleston krijgt het complex een hoogteaccent (40 m) Plaatsing op de kavel
een ruime verspringende groenzone rondom de overwegend gesloten bouwvorm, met hoekige vormen
zig-zag, de clusters krijgen allemaal patiovormige ruimtes (veilig, besloten) + 2 parkeerhoven
Voortuin-afscheidingen
n.v.t.
Zijtuin-afscheidingen
open karakter (gras, plein), evt. afscheiding met haagblokken (geen hekken gewenst) idem
Blokbeëindiging
expressief
expressief
Basiskleur
rust in kleur
vrij donkere gevels of veelkleurig
Basismateriaal
transparant (in het gebouw ‘warme’ materialen toepassen)
de gevels zijn in principe houten gevels of een andere passende varianten, in ieder geval geen baksteen, transparant door royale ramen (in het gebouw ‘warme’ materialen toepassen)
Bijzonderheden
• parkeren t.b.v. deze bewoners onder de torens of in gebouwde voorziening • overig parkeren landschappelijk inpassen
• de bebouwde ruimte tussen de torens (bg) is een gemeenschappelijke voorziening voor de scholen (evt. ook voor buurt); dit geldt tevens voor sportgelegenheden. • verschillende hoogteaccenten
Extra’s
een goede inpassing van de fietsenstallingen (bij voorkeur in souterrain)
een goede inpassing van de fietsenstallingen (bij voorkeur in souterrain)
n.v.t.
het Anklaarseveld
Ensemblevorming
een keten van groene scheggen
Stedenbouwkundig type
traditionele opzet van tuindorpachtige, dorpse verkaveling, gekarakteriseerd door scherfachtige brinken/parkjes
Architectuurstijl
landelijk en dorpsachtig (archetype Apeldoornse huisjes)
Bouwhoogten
gevarieerd tot maximaal ca.10 m
Architectuureigenschappen
de basisvorm is 1 tot 2,5 bouwlaag met zadeldak c.q. karakteristieke kappen (archetype Apeldoornse huisjes), verbijzonderingen zijn toegestaan aan- en uitbouwen, overstekken en dakkapellen worden vormgegeven als onderdeel van de totaalcompositie van de hoofdvorm (geen losse toevoeging), insnijdingen zijn mogelijk
Plaatsing op de kavel
ruime voortuinen
Voortuin-afscheidingen *
hagen tot 80 à 100 cm hoog, zie hoofdstuk erfafscheidingen
Zijtuin-afscheiding *
hoge hagen tot 2 m, met bouwkundige steunconstructie, zie hoofdstuk erfafscheidingen
Blokbeëindiging aan openbare ruimte
voordeur, ramen en eventueel een uitbouw
Basiskleur
terra (streven naar bij elkaar passende kleurpaletten) of wit
Basismateriaal
baksteen, houten kozijnen (geverfd), dakpannen (keramisch), i.h.a. gaat het om toepassing van natuurlijke materialen (geen gevelplaten)
Bijzonderheden
de schegvormige parkjes vormen een bindend reeks, voor een deel met water, voor toegankelijkheid van enkele vrijstaande woningen is een (kleine) brug vereist
Extra’s
enclaves op binnenterreinen mogen – qua architectuur en/of materiaalgebruik – afwijkend zijn
het Vellertseveld
Ensemblevorming
stedenbouwkundige blokeenheden
rand van hoge huizen
Stedenbouwkundig type
waaiervormig gegroepeerde rijenwoningen (blokeenheden), die een stedenbouwkundig/landschappelijke eenheid vormen met de Vellertheuvel; zij worden omrand door een lange reeks van vrijstaande huizen (villaatjes)
Architectuurstijl
modern vormgegeven blokéénheden, in strakke stijl, maar een organische vormentaal is ook mogelijk in relatie met het landschapsontwerp van de Vellertheuvel
Architectuur eigenschappen
de verschillende woningtypen worden samengevoegd tot architectonisch samenhangende blokken, ze liggen als stedenbouwkundige eenheden herkenbaar in het heuvellandschap; uitgegaan wordt van groene (begroeide) gevels over een hoogte van 1 à 2 bouwlagen, verschillende varianten zijn mogelijk
hoge woningen bakenen het ‘dorp’ rond de heuvel duidelijk af, uitwerking in moderne vormentaal Vrijstaande woningen met een rijzig volume (minimaal 2,5 bouwlaag), ondersteund met verticale belijningen; zij staan daardoor in een duidelijk contrast met het meer horizontale karakter van de blokken rond de heuvel, bovendien hebben ze een meer individueel karakter diepe voortuinen (van minimaal 6 m) geven ruimte aan het plaatsen van een grote boom, de afstand van de voorgevel tot de voorerfgrens mag onderling verschillen
Plaatsing op de kavel
in principe met de voorgevel direct aan de openbare ruimte, eventuele achtertuinen worden aan de openbare kant afgebakend met duidelijke groenkaders / groeischermen
Voortuin-afscheidingen *
direct aan openbare ruimte, eventueel met plaatsing van (lei)bomen, zie hoofdstuk 5
hagen laag (tot ca 1,0 m)
Zijtuin-afscheidingen *
duidelijk omlijstende groenkaders / groeischermen, zie hoofdstuk 5
hagen hoog (1.80 m), zie hoofdstuk 5
Blokbeëindiging aan openbare ruimte
deuren (entree woning) en ramen
deuren (entree woning) en ramen
Basiskleur
Lichte en/of transparante gevels (geen geel) en donkere dakbedekking of monoliet karakter
donkere kleurstelling afgewisseld met lichte wooneenheden als accent (geen geel)
Basismateriaal
vrij
vrij, bij voorkeur gevarieerd
Bijzonderheden
aan de noordzijde van de Vellertheuvel dienen 9 woonwagens te worden ingepast
• opritten: min. 3,5-4 meter breed • garage: vrijstaand en minimaal 1,5 m achter de achtergevelrooilijn
Extra’s
de koppen lenen zich goed transparante kopgevels met zicht op de heuvel
• op ‘restkavel’ bij de kruising Laan v Leeuw / Zuidbroeksweg is plek voor bijzonder gebouw • de aan deze plek gelegen woningen behoren tot typering van hoge huizen
de Linten
Ensemblevorming
de ‘oude’ en ‘nieuwe’ linten
Architectuurstijl
traditioneel en kleinschalig
Architectuureigenschappen
lage goten en ruime kappen (Nijbroekseweg en Zuidbroeksweg) voor de As van Anklaar, zie onder Anklaarseveld
Bouwhoogte
gevarieerd, tot een maximum van ca 10 m
Plaatsing op de kavel
ruim op het erf voor de As van Anklaar, zie onder Anklaarseveld
Voortuin-afscheidingen *
hagen of tuinmuur met hekwerk, zie hoofdstuk 5
Zij- en achtertuinafscheiding *
Hagen tot ca 2 m, zie hoofdstuk 6
Blokbeëindiging aan openbaar gebied
ramen, eventueel voordeur
Basiskleur
rood met landelijk kleurenpalet voor de As van Anklaar, zie onder Anklaarseveld
Basismateriaal
baksteen, houten kozijnen (geverfd), keramische dakpannen of riet i.h.a. gaat het om toepassing van natuurlijke materialen (geen gevelplaten)
Bijzonderheden
voor Nijbroekseweg en Zuidbroeksweg: • handhaven / versterken van bestaande sfeer • criteria gelden ook bij vervanging bestaande bouw
Extra’s
• inpassing bestaande kavels • het aanbrengen van kleine bruggen over sloot/wadi naar bestaande en nieuwe woonkavels is vereist
Voldoet uw bouwplan niet aan de welstandscriteria maar heeft het wel architectonische kwaliteit zie dan Kadernota "Over welstand geschreven" paragraaf 3.3. "Algemene welstandscriteria".
