SCHOOLPLAN 2015-2019
1
Voorwoord Dit is het schoolplan 2015 - 2019 van de Stormvogel. De Stormvogel is een school in de gemeente Hoorn, voor zeer moeilijk lerende kinderen en kinderen met een ernstig meervoudige beperking van 12 tot 20 jaar. In dit schoolplan ziet u ons beleid en onze plannen voor de komende vier jaar. De Stormvogel werkt samen met de andere vier scholen (so de Eenhoorn, sbo de Piramide, Praktijkschool Hoorn en Praktijkschool Stedebroec) binnen onze stichting “Leerzaam”. Onze gezamenlijke missie en visie is richtinggevend voor de keuzes die wij beschrijven in dit schoolplan. Het motto van Stichting Leerzaam is: “Samen voor Passend Onderwijs”.
Rob Voogel Wiel van Ginneken
Directie
2
Inhoudsopgave Voorwoord Inhoudsopgave 1.
INLEIDING
1.1
context en aanleiding
1.2
doel en functie
1.3
bestuursbeleid
1.4
totstandkoming en tijdpad
1.5
positionering schoolplan
1.6
verwijzing
2.
SCHOOLSPECIFIEK
2.1
identiteit en kernwaarden
2.2
schoolprofiel
2.2.1. typering school 2.2.2. missie en ambities 2.2.3. visie / onderwijsconcept / onze uitgangspunten 2.2.4. landelijke / lokale trends en ontwikkelingen
2.3
de inrichting van ons onderwijs
2.3.1 zorg voor kwaliteit 2.3.2 onderwijs en leren 2.3.3 ondersteuning en begeleiding 2.3.4 leiderschap en professionele cultuur 2.3.5 personeelsbeleid 2.3.6 sociale veiligheid 2.3.7 financieel beleid
3.
KWALITEITSANALYSE
3.1
terugblik schoolplan 2011-2015
3.2
de “schoolfoto” 3
3.3
tevredenheid van de ouder(s) / verzorger(s)
3.4
intern kwaliteitsinstrument
4.
MEERJARENPLANNING
4
1. INLEIDING 1.1 context en aanleiding Stichting Leerzaam speelt actief in op de actuele ontwikkelingen in onderwijs en samenleving. De besturenakkoorden primair en voortgezet onderwijs beschrijven in algemene zin deze actuele ontwikkelingen en geven aan waar in de komende planperiode (tot 2020) op wordt ingezet. Ook de inspectie voor het onderwijs blikt vooruit en ziet dat er in het onderwijs meer maatwerk voor leerlingen zal ontstaan, met beredeneerde keuzes. Ook zien wij de behoefte aan nog meer duidelijkheid over de activiteiten van onze school om pesten tegen te gaan, sociale veiligheid te bevorderen en die onze leerlingen ondersteunen in actief burgerschap. Daarnaast zullen vier wetgevingstrajecten, die in de transitiefase zitten, van invloed zijn op veel (onderwijskundige) processen en de positie van de scholen van Stichting Leerzaam. Het betreft hier:
De Wet Passend Onderwijs
De Participatiewet
Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)
De Jeugdwet
Op alle domeinen trekt de overheid zich terug en wordt uitgegaan van de eigen kracht van burgers en de kracht van sociale verbanden. Jongeren zullen minder dan voorheen een beroep kunnen doen op professionele ondersteuning, niet alleen bij het domein werk maar bijvoorbeeld ook bij de domeinen wonen, vrije tijd en burgerschap. Hier ligt een belangrijke opgave voor onze scholen. Meer dan nu het geval is, zullen deze jongeren zichzelf moeten kunnen redden op bovenstaande domeinen. Wij zullen onze leerlingen hier zo goed als mogelijk op moeten voorbereiden. Gelet op de toenemende dynamiek in de samenleving, zijn de leerlingen vooral gebaat bij het aanleren van leerstrategieën en zo veel mogelijk zelfstandigheid in een (toenemend digitale) leefomgeving. Demografische gegevens laten zien dat er minder kinderen instromen in het onderwijs als gevolg van een afname in de bevolkingsgroei. Prognoses voor onze regio lopen uiteen, maar over het algemeen wordt uitgegaan van een jaarlijkse krimp van 2 tot 2,5% tot 2020. Hoeveel effect deze krimp zal hebben op onze leerlingaantallen is lastig te voorspellen omdat de effecten van Passend Onderwijs hiermee interfereren.
1.2 doel en functie In het schoolplan beschrijven wij onze plannen met betrekking tot: -
het onderwijskundig beleid het personeelsbeleid het kwaliteitsbeleid
Het schoolplan vormt het kader voor de verdere ontwikkeling van het schoolbeleid. Daarnaast is het schoolplan het document, waarmee wij informatie geven en verantwoording 5
afleggen aan de ouder(s) / verzorger(s) van onze leerlingen, ons bevoegd gezag, de onderwijsinspectie en andere organisaties – in het bijzonder aan onze samenwerkingspartners op het terrein van het onderwijs, de zorg en de arbeidsparticipatie. Het zal duidelijk zijn dat de gemeenten hierbij een cruciale rol spelen, gezien hun enorme verantwoordelijkheden.
1.3 bestuursbeleid Stichting Leerzaam is het schoolbestuur van vijf bijzonder-neutrale scholen voor speciaal onderwijs, speciaal basisonderwijs, voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs in de regio West-Friesland.
Missie
Stichting Leerzaam ondersteunt leerlingen met speciale onderwijsbehoeften in WestFriesland door het bieden van speciaal en passend onderwijs op onze scholen en door het bieden van passende ondersteuning in het reguliere onderwijs van leerlingen, hun de ouder(s) / verzorger(s) en professionals. Visie
Stichting Leerzaam ondersteunt leerlingen met speciale onderwijsbehoeften in hun persoonlijke ontwikkeling, zodat zij: - zo zelfstandig mogelijk gaan meedoen in de samenleving - zo zelfstandig mogelijk gaan wonen - passende arbeid of dagbesteding vinden Stichting Leerzaam wil hiervoor de samenwerkingspartner zijn in West-Friesland voor: - ouder(s) of verzorger(s) van leerlingen met speciale onderwijsbehoeften - professionals in het reguliere onderwijs in onze samenwerkingsverbanden passend onderwijs - professionals in de (jeugd)zorg - professionals in de arbeidsparticipatie Belangrijke uitgangspunten binnen Stichting Leerzaam zijn: -
-
leren van en met elkaar, waarbij wij veel ruimte creëren voor de nadere kennismaking van de professionals in onze nog jonge stichting, die vanaf augustus 2014 bestaat uit 5 scholen ruimte voor diversiteit en pluriformiteit: “Iedereen mag er zijn!” (niet de “oude” clusterindeling telt, maar de speciale ondersteuningsbehoefte van de leerling.) ICT en nieuwe media dienen optimaal ondersteunend te zijn in onderwijskundige processen
6
-
onze professionals zijn resultaatverantwoordelijk en opbrengstgericht en zij werken samen met veel voldoening en plezier wij zorgen voor uitstekende arbeidsomstandigheden, die leiden tot duurzame inzetbaarheid en een laag verzuim onze gezamenlijke deskundigheid en mogelijkheden willen wij inzetten vanuit de expertisedienst voor Passend Onderwijs “Zo”, waardoor wij snel kunnen inspelen op vragen van scholen en andere instanties
1.4 totstandkoming en tijdpad Dit schoolplan is het resultaat van een ontwikkeltraject, waarin alle professionals van de scholen, samen met de medezeggenschapsraad en het bevoegd gezag, hebben samengewerkt. De medezeggenschapsraad heeft instemmingsrecht voor het schoolplan en adviesrecht voor de meerjarenplanning.
1.5 positionering schoolplan In dit schoolplan beschrijven wij de ontwikkeling van onze school in de komende vier jaar. Jaarlijks zullen wij de plannen uitwerken in een beleidsplan met concrete doelen waardoor wij onze koers waar nodig kunnen bijstellen op basis van de actualiteit.
1.6 verwijzing Voor de leesbaarheid van dit schoolplan zult u geen verwijzing naar bijlagen aantreffen. Alle onderliggende beleidsnotities en nadere beschrijvingen van onze werkwijzen, procedures, protocollen en informatie kunt u vinden op onze website: www.vsodestormvogel.nl. Een aantal interne beleidsnotities en beschrijvingen zijn alleen voor medewerkers via de server beschikbaar.
7
2. SCHOOLSPECIFIEK 2.1 identiteit en kernwaarden De Stormvogel is een bijzonder-neutrale school voor voortgezet speciaal onderwijs. Optimale sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen is een belangrijke doelstelling van ons onderwijs. Binnen onze school schenken we daarom veel aandacht aan pedagogische (opvoedkundige) waarden. Daarbij hanteert de school gedragsregels. In het schooljaar 2014-1015 heeft het team zich geschoold in het oriëntatieprogramma Positive Behavior Support (PBS), in het Nederlands: ”Positieve Gedrag Ondersteuning”. PBS is geen methode, maar een manier van denken, een manier van werken en een manier van omgaan met mensen. Uitgangspunt is om op een heldere en eenduidige wijze met gedrag om te gaan. Eén van de uitgangspunten van Positieve Gedrag Ondersteuning is om goed gedrag positief te bekrachtigen. Het team van de Stormvogel heeft hierbij gekozen voor drie kernwaarden:
Veiligheid Respect Verantwoordelijkheid Deze waarden vormen de basis voor onze visie en ons aanbod, waarbij wij binnen onze school duidelijke en eenduidige gedragsverwachtingen hanteren. Tijdens de planperiode van dit schoolplan zal het team de aanpak van positieve gedragsondersteuning zodanig nader uitwerken, dat deze aanpak past bij onze leerlingen en bij ons team. Hierbij zullen wij in ieder geval uitgaan van:
1.
Een schoolbrede aanpak: sociale vaardigheden en sociaal gedrag worden aangeleerd en uitgedragen vanuit schoolbreed gedragen waarden. Vanuit onze waarden: veiligheid, verantwoordelijkheid en respect worden concrete gedragsverwachtingen opgesteld die tijdens de les worden aangeleerd. Voor alle plekken in en om de school worden deze gedragsverwachtingen duidelijk benoemd en visueel gemaakt.
2.
Preventie: de duidelijke gedragsverwachtingen worden aan álle leerlingen binnen de school aangeleerd zodat alle leerlingen weten wat er van ze verwacht wordt. Hierdoor voorkom je veel probleemgedrag.
3.
Positieve bekrachtiging: door te benoemen wat er goed gaat en te negeren wat fout gaat, werken we aan een positief klimaat. De aandacht voor ongewenst gedrag wordt minimaal gehouden. Teamleden werken actief aan een verhouding van 4:1. Dat betekent vier positieve bekrachtigers tegenover één correctie. 8
Bekrachtigen gebeurt met name door het geven van complimenten gekoppeld aan gewenst gedrag. Wanneer een leerling niet aan een gedragsverwachting voldoet, volgt een consequentie. Er is eenduidigheid binnen de school over de consequenties die gehanteerd worden bij ongewenst gedrag, zodat voor leerlingen en leerkrachten duidelijk is hoe die consequenties eruitzien. 4.
Resultaten worden gemonitord: het effect van de Positieve Gedrag Ondersteuning is voor ons leidend voor de vervolgstappen en de benodigde interventies.
5.
Samenwerken met ouders en professionals die werken bij externe partners: zowel ouders (bijv. van ouderraad, klankbordgroep en medezeggenschapsraad) als instellingen en mensen die met onze leerlingen werken worden betrokken om een actieve samenwerking te bewerkstelligen.
2.2 schoolprofiel 2.2.1. typering school / team / leerlingen De school De Stormvogel is een school voor voortgezet speciaal onderwijs in Hoorn. Onze school is gevestigd in een rustige buurt. Station, zwembad, winkels en andere voorzieningen zijn op loopafstand. De school is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De school beschikt over veertien leslokalen, een modern uitgerust gymlokaal en vijf praktijklokalen voor de vakken natuur, beeldende vorming, techniek, textiel en verzorging. Wij hebben ook een aula, behandelruimtes voor logopedie en fysio/ergotherapie, een testruimte en diverse kantoren voor administratie, interne begeleiding, orthopedagogiek, management en een gemeenschappelijke ruimte voor het personeel. Verder beschikt de school over een groot plein, een schooltuin en een kas. Het team Directie:
directeur en adjunct directeur
Onderwijspersoneel:
23 leerkrachten 8 vakleerkrachten 3 stageleerkrachten 2 intern begeleiders 14 klassenassistenten 1 logopedist 1 orthopedagoog 1 psycholoog 1 psychologisch assistent 1 schoolmaatschappelijk werker 1 ICT-medewerker 1 administratief medewerker 1 conciërge 1 P&O medewerker
Ondersteunend personeel: Overige medewerkers:
9
De leerlingen In het schooljaar 2014-2015 bezoeken 185 leerlingen de Stormvogel. Onze leerlingen zijn blijvend aangewezen op begeleiding, toezicht of hulp in welke mate dan ook. Zelfstandigheid en daarmee het handelen onder eigen verantwoordelijkheid wordt niet ten volle bereikt. We streven ernaar ons onderwijs zo goed mogelijk af te stemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen die onze school bezoeken. Een leerling is toelaatbaar tot het onderwijs op De Stormvogel, wanneer er sprake is van een IQ-score lager dan 55 of een IQ-score in de bandbreedte van 55-70 als daarnaast sprake is van: -
een stoornis (indien van toepassing volgens DSM V of ICD 10 classificatie) die het leren en sociaal functioneren ernstig bemoeilijkt; zeer geringe sociale redzaamheid (zelfredzaamheid, verbale communicatie en sociale omgang); zeer beperkte leervorderingen.
Tevens is een leerling (verbreed) toelaatbaar tot het onderwijs op De Stormvogel wanneer sprake is van een ernstige of diep verstandelijke beperking met een geschat IQ lager dan 20 of een geschat IQ in de bandbreedte 20-35 en een beperkt gedragsrepertoire en/of andere medische belemmeringen. De leerlingen die onze school bezoeken hebben onderstaande onderwijsbehoeften. De mate waarin is afhankelijk van het individueel functioneren van een leerling: De leerlingen hebben begeleiding nodig: -
in de sociale interacties die het ondernemen van verschillende activiteiten stimuleert die hen extern motiveert en de interne motivatie vergroot door succeservaringen op te laten doen, aansluit bij de belevingswereld, doelgericht werkt, leerlingen betrekt bij het onderwijsaanbod bij het aangeven van hun eigen grenzen en het leren opkomen voor zichzelf bij het ontwikkelen van de grove en/of fijne motoriek en bij het aanbieden van passende motorische activiteiten en/of hulpmiddelen bij het organiseren en plannen van taken/activiteiten bij het ontwikkelen en interpreteren van de verbale en non-verbale communicatie die de zelfstandigheid van de leerling stimuleert en tevens voldoende nabijheid biedt
De leerlingen hebben opdrachten en lesactiviteiten nodig: -
die kort, eenduidig en gestructureerd zijn die praktisch en concreet zijn vormgegeven, waarbij inspanning en ontspanning worden afgewisseld die aansluiten bij hun mogelijkheden, liggen in de zone van naaste ontwikkeling en in deelvaardigheden zijn opgesplitst
De leerlingen hebben een leeromgeving nodig die voldoende structuur, duidelijkheid en visuele ondersteuning biedt.
10
De structuurgroep De structuurgroep is een speciale groep voor leerlingen die door een grote structuurbehoefte (bijvoorbeeld door een stoornis in het autistisch spectrum) onvoldoende kunnen profiteren van het onderwijs in een reguliere ZML groep. Het doel is deze leerlingen (tijdelijk) op een aan hen aangepaste manier te onderwijzen. Hiermee krijgen niet alleen de leerlingen met een grote structuurbehoefte onderwijs op maat, maar worden ook de reguliere ZML groepen ontlast. Er wordt volgens de TEACCH-methode gewerkt. In deze groep is plaats voor zeven leerlingen. In uitzonderlijke gevallen kan in deze groep een achtste leerling geplaatst worden bij wijze van crisisplaatsing. De structuurgroep is een „vaste‟ groep met eigen pauze-, gym- en zwemtijden. In de structuurgroep zitten leerlingen van verschillende leeftijden. In de structuurgroep werken de leerlingen aan doelen die gericht zijn op leren leren, communicatie en aan hun sociaal emotionele ontwikkeling. De leerlijnen zijn een middel en geen doel op zich. Er wordt gestreefd naar terugplaatsing in een reguliere ZML groep. Op De Stormvogel zitten ook leerlingen met ASS, die wèl profijt hebben van het onderwijs in een reguliere ZML groep. Deze leerlingen en hun leerkrachten worden, waar nodig, begeleid door het gedragsteam. De ouder(s) / verzorger(s) De ouderpopulatie kan betiteld worden als een doorsnee van onze samenleving. Er is geen sprake van naar verhouding extra grote groepen van de ouder(s) / verzorger(s) met een andere culturele achtergrond. Een groot deel van de leerlingen woont thuis. Een deel woont binnen verschillende woonvoorzieningen, in meer of mindere mate zelfstandig. De Stormvogel als regio-voorziening Onze school heeft een regionale functie. Ons voedingsgebied bestrijkt West-Friesland. Andere scholen voor zeer moeilijk lerende kinderen grenzend aan ons voedingsgebied zijn “Heliomare College Alkmaar”, “De Meerpaal” en het “Liniecollege” in Den Helder, “De Martin Luther Kingschool” in Purmerend en mytylschool “De Ruimte” in Bergen. Er kan niet gesproken worden van noemenswaardige concurrentie. De Stormvogel maakt deel uit van het Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs West-Friesland. Vervoer Een deel van onze leerlingen maakt gebruik van het aangepast vervoer, vanwege de beperkte (sociale) zelfredzaamheid en/of de (grote) afstand tussen thuis en school en de soms beperkte mogelijkheden in het openbaar vervoer. Wij stimuleren en oefenen het gebruik van de fiets of het openbaar vervoer in het kader van de zelfstandigheidsbevordering, als dit voor leerlingen mogelijk en verantwoord is. Het aantal leerlingen, dat gebruik maakt van eigen vervoer of zelfstandig reist met het openbaar vervoer neemt hierdoor toe. Het (aangepast) vervoer valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente waar de betreffende leerling woont.
11
2.2.2. missie en ambities Missie De Stormvogel biedt onderwijs aan leerlingen met een verstandelijke beperking en aan leerlingen met een verstandelijke en lichamelijke beperking in de leeftijd van 12 tot en met 20 jaar. Het onderwijs richt zich op het aanleren van kennis, vaardigheden en gedragingen, die nodig zijn voor het toekomstig functioneren in werk of dagbesteding en in het zo zelfstandig mogelijk functioneren ten aanzien van wonen, vrije tijd en burgerschap.
2.2.3. visie / onderwijsconcept / onze uitgangspunten Visie De Stormvogel biedt onderwijs op maat, uitgaande van de mogelijkheden van de leerling. De school realiseert een breed aanbod van onderwijsarrangementen zodat leerlingen zich optimaal kunnen voorbereiden op hun toekomst. De cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling wordt optimaal gestimuleerd. De school bereidt de leerling voor op het zo zelfstandig mogelijk functioneren in zijn omgeving, waarbij de ontwikkelingen in onze maatschappij nauwlettend worden gevolgd. De missie en de visie van De Stormvogel vertalen we door: -
het werken met drie uitstroomprofielen richting passende arbeidsplaatsen
-
het werken met de leerlijnen die aansluiten bij het ontwikkelingsniveau van de leerling op het gebied van de leergebied-overstijgende doelen en de leergebied-specifieke doelen. Deze laatste richten zich op wonen, werken, vrije tijd en burgerschap
-
het werken met onderwijsarrangementen en thema-weken
-
het aanbieden van programma’s die leiden tot het behalen van certificaten voor rekenen en taal (IVIO) en tot het behalen van vakgerichte certificaten
-
het betrekken van de de ouder(s) / verzorger(s) bij ons onderwijs door middel van een klankbordgroep, een ouderraad en de medezeggenschapsraad
-
het bieden van een duidelijk, veilig en voorspelbaar schoolklimaat met concrete gedragsverwachtingen voor de leerlingen
-
het werken met een portfolio, waarin leerlingen bewijzen verzamelen van hun prestaties
-
indien nodig het werken volgens de TEACCH-methode
-
het transparant maken van de werkwijze en de opbrengsten
-
het aanpassen van het aanspreekniveau aan het functioneringsniveau van de leerling
-
het werken met ondersteunende communicatie
12
-
directe instructie, denkstimulerende gespreksmethodiek en begeleid ontdekkend leren als basis voor het onderwijs
2.2.4. landelijke / lokale trends en ontwikkelingen De Wet Passend Onderwijs is ingegaan op 1 augustus 2014. In het Samenwerkingsverband VO West-Friesland werken wij samen met tien schoolbesturen uit het voortgezet onderwijs om voor iedere leerling uit West-Friesland een zo passend mogelijke onderwijsplek te realiseren. Wij werken aan: -
de ondersteuning van de Toelatingscommissie bij het handelingsgericht toelaten van leerlingen het uitwisselen van expertise met de scholen in het samenwerkingsverband, waarbij wij kunnen fungeren als expertisepartner en waarbij wij onze kennis op het terrein van diagnostiek, gedragsondersteuning en klassenmanagement kunnen inbrengen
De Participatiewet die op 1 januari 2015 is ingegaan heeft als uitgangspunt dat gemeenten verantwoordelijk worden voor werk van mensen met een arbeidsbeperking. Dit brengt veranderingen met zich mee. De Stormvogel is zeer succesvol in het toeleiden van leerlingen naar arbeid. Om dit te kunnen blijven, werken wij aan de volgende actiepunten: -
-
Samen met de scholen voor praktijkonderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs vergroten wij de mogelijkheden op een kwalificatie voor onze leerlingen met beroepsgerichte cursussen en opleidingen Wij begeleiden leerlingen die uitvallen uit het onderwijs in “alternatieve trajecten” Wij begeleiden leerlingen naar arbeid vanuit “ZoWh@t” Wij zullen de nieuwe mogelijkheden zoeken om de kans op werk te vergroten voor onze leerlingen, samen met onze partners in de regio: gemeenten, het nieuwe werkbedrijf “Werksaam”, bedrijven in de regio en uwv
Met de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) op 1 januari 2015 nemen de gemeenten de taak van het begeleiden van mensen met een beperking op zich. Taken vanuit de AWBZ (zoals de financiering van zorgboerderijen of andere vormen van dagbesteding en psychische begeleiding van cliënten) horen daar dan ook bij. Om de naadloze aansluiting bij het verlaten van de school op een dagbestedingsplek voor onze leerlingen te blijven waarborgen zullen wij werken aan: Bij het maken van dit Schoolplan is er nog veel onduidelijkheid over hoe wij in de toekomst het stagetraject kunnen vormgeven voor die leerlingen die uitstromen naar een werkplek in de dagbesteding, gefinancierd vanuit de WMO en over hoe de indicatiestelling voor dagbesteding gaat verlopen. Er is nog geen ervaring opgedaan met hoe een eventuele financiering van een stageplaats in de dagbesteding door de gemeenten gaat plaatsvinden. Om onze leerlingen die aangewezen zijn op gefinancierde dagbesteding vanuit de WMO succesvol te kunnen plaatsen op een werkplek is het belangrijk dat: -
wij intensief samenwerken met de verschillende zorgaanbieders zoals Esdegé, Leekerweide, Philadelphia en de kleine zorgaanbieders waaronder bijvoorbeeld de zorgboerderijen 13
-
het netwerk om bovenstaande te realiseren nauwkeurig in kaart gebracht wordt en goed onderhouden wordt de mogelijkheid aan alle leerlingen geboden wordt om op meerdere dagbestedingswerkplekken werkervaring op te doen (en hen daarin de tijd en ruimte geven) er een goede samenwerking is met de begeleiders op de werkvloer (d.m.v. observaties, evaluaties, gesprekken) er goede contacten zijn met de verschillende gemeentes (wijkteams) waar we mee te maken hebben de veranderingen binnen de zorg goed bijgehouden en gevolgd worden en er geanticipeerd wordt op de veranderingen in kaart gebracht wordt van de verschillende invulling bij de betreffende gemeentes; er een intensieve samenwerking met MEE blijft bestaan voor de trajecten die uitgezet moeten worden en voor de aanvragen / indicering die hiervoor gedaan moet worden
De Jeugdwet levert voor ons een veranderend speelveld op. Nieuwe partijen worden actief en nieuwe wegen voor samenwerking worden gezocht. Wij werken aan de volgende zaken: -
-
inzicht krijgen in hoe elke gemeente de jeugdhulp georganiseerd heeft, zodat wij de ouder(s) / verzorger(s) en leerlingen goed kunnen ondersteunen en verwijzen naar de jeugdhulp korte lijnen bewerkstelligen met de hulpverleners die binnen elke gemeente verantwoordelijk zijn voor hulpverlening en indicatiestelling deelname aan 1 Gezin 1 Plan, waar dit wenselijk is laagdrempelige en kortdurende hulpverlening op school, waar dit mogelijk is
2.3 De inrichting van ons onderwijs 2.3.1
Zorg voor kwaliteit
De kwaliteit van het onderwijs van de Stormvogel is op orde. De inspectie van het onderwijs heeft onze school voor het laatst op 11 maart 2014 bezocht. Tijdens dat bezoek is er een risicoanalyse gemaakt en zijn er lesbezoeken geweest in 3 groepen en hebben er gesprekken plaatsgevonden. Indicatoren 1.1 tot en met 1.4 en 8.2 uit het toezichtkader zijn onderzocht. De inspectie stelde tijdens dit bezoek geen risico’s vast en het basisarrangement blijft daarmee gehandhaafd. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse, een gesprek op bestuursniveau en eventueel een themaonderzoek. De school heeft streefdoelen geformuleerd in een eindprognose en een prognose per leeftijdsgroep en per onderwijsarrangement vastgesteld op basis van de eerder behaalde resultaten van de leerlingen. Met behulp van de “Foto van de school” wordt op schoolniveau zichtbaar hoe het niveau van functioneren van de leerlingen zich verhoudt tot de prognose. Het niveau van de leerlijnen dat passend is voor de leeftijdsgroep is de basis voor het onderwijsaanbod in de groep. Twee maal per jaar bepalen de leerkrachten het werkelijke niveau op de leerlijnen van de leerlingen. Het onderwijsaanbod wordt door middel van
14
stapelen en dispenseren aan het functioneren van de leerlingen aangepast om het niveau van de prognose per leeftijdsgroep te behalen. De vorderingen van de leerlingen worden jaarlijks gemeten met onderstaande citotoetsen: ZML toets mondelinge taal ZML toets getallen en bewerkingen Citotoets speciale leerlingen; spelling Citotoets speciale leerlingen; begrijpend lezen Citotoets speciale leerlingen; technisch lezen Citotoets speciale leerlingen; rekenen/wiskunde Een kwaliteitsinstrument, gebaseerd op het INK model, ontwikkeld door Stichting Leerzaam wordt jaarlijks ingevuld en maandelijks worden onderdelen van dit instrument besproken met de algemene directie van de stichting. Een onderdeel van de WMK in de vorm van een QuickScan wordt jaarlijks onder alle collega’s uitgezet, zodat we cyclisch alle indicatoren van de inspectie onder de loep nemen. In hoofdstuk 2.3.2. Onderwijs en leren, worden diverse activiteiten beschreven die een continu proces zijn en ook in een jaarlijkse cyclus verlopen. Deze activiteiten zorgen ervoor dat de leerkrachten het effect van hun onderwijs(aanbod) continu evalueren, op hun eigen handelen reflecteren en hetgeen analyseren waardoor zij de kwaliteit van onderwijs kunnen verbeteren en verhogen.
2.3.2
Onderwijs en leren
Onderwijs en leren Op de Stormvogel werken wij handelingsgericht en opbrengstgericht. Dit wordt op onderstaande wijze vorm gegeven.
Ontwikkelingsperspectiefplan Op de Stormvogel is het ontwikkelingsperspectiefplan voor iedere leerling het uitgangspunt. Het ontwikkelingsperspectiefplan bestaat uit psychologische gegevens, positieve en belemmerende factoren, huidige en verwachte resultaten, uitslagen van testen en toetsen, onderwijsbehoeften, het onderwijsarrangement waarin de leerling geplaatst is en de verwachte schoolloopbaan of uitstroombestemming. Onderwijsarrangement Een onderwijsarrangement beschrijft het gehele onderwijsleerproces van een groep leerlingen. Een onderwijsarrangement bestaat uit: schoolklimaat, leerstofaanbod, klassenmanagement, leertijd, didactisch handelen en pedagogisch handelen. Het werken met onderwijsarrangementen heeft invloed op de gehele school, op de indeling van de groepen, de inzet van leerkrachten en assistenten, de inhoud van het onderwijsaanbod en het meten en weergeven van de resultaten van het onderwijs. Wanneer leerlingen instromen op de Stormvogel worden zij geplaatst in het arrangement dat past bij hun uitstroomprofiel en de behoefte aan ondersteuning. ( Leerlingen die instromen vanaf het speciaal onderwijs van De Eenhoorn behouden het arrangement dat beschreven staat in hun ontwikkelingsperspectiefplan. Nieuwe leerlingen worden naar aanleiding dan dossierinformatie en overdracht geplaatst in het arrangement dat past bij hun 15
ontwikkelingsperspectief. Dit resulteert in de plaatsing in het basisarrangement, een intensief – of een verdiept arrangement. Tijdens de jaarlijkse bespreking van het ontwikkelingsperspectiefplan wordt bekeken of het arrangement nog passend is, gezien het functioneren van de leerling op dat moment. De groepen binnen het VSO Op dit moment (schooljaar 2015-2016) telt de school 14 groepen van ongeveer 12 -14 leerlingen. De school is opgedeeld in een onderbouw, middenbouw en bovenbouw. Het onderwijs binnen de bouwen is gericht op de uitstroomprofielen die een directe relatie hebben met het werk dat voor onze leerlingen in de maatschappij voorhanden is. De leerlingen stromen uit naar dagbesteding (onbetaald werk) of betaald werk in de sociale werkvoorziening en betaald werk in het vrije bedrijf. Vandaar de indeling in: De begeleide leerweg: Deze is bestemd voor leerlingen die uitstromen naar dagbesteding. In iedere bouw is een groep voor de begeleide leerweg. De gemengde leerweg: Deze is bestemd voor leerlingen die uitstromen naar dagbesteding (onbetaald werk) of betaald werk (de sociale werkplaats/ vrije bedrijf). In alle bouwen zijn twee gemengde leerweggroepen. De arbeidsgerichte leerweg: Deze is bestemd voor die leerlingen die (naar alle waarschijnlijkheid) uitstromen naar betaald werk (de sociale werkplaats of het vrije bedrijf) en mogelijk zelfs naar een vervolgopleiding. In iedere bouw is een arbeidsgerichte leerweg.
Werken met de CED leerlijnen De CED leerlijnen zijn een uitwerking van de landelijke kerndoelen voor zeer moeilijk lerende kinderen. De CED leerlijnen zijn bedoeld voor leerlingen van vier tot twintig jaar en bestaan uit twaalf tot zestien niveaus oplopend in moeilijkheidsgraad. Het niveau waarop de leerling functioneert kan per leerlijn verschillen. De ontwikkelingsmogelijkheden van een leerling bepalen tot hoe ver hij de leerlijnen kan doorlopen gedurende de schoolloopbaan. Tussen het instroomniveau en het uitstroomniveau van een leerling lopen leerlijnen. Deze leerlijnen vormen het uitgangspunt van de onderwijsarrangementen waarin het gehele onderwijsleerproces van een groep leerlingen beschreven wordt. Een leerlijn beschrijft in hoofdlijnen de ontwikkelingsprocessen en leerprocessen die leerlingen in het onderwijs doorlopen. Leerlijnen zijn noodzakelijk om binnen een bepaald vakgebied relevante doelstellingen te kiezen die elkaar op een logische wijze opvolgen. Leerlijnen hebben ook een communicatiefunctie. Door op een eenduidige manier over niveaus te praten, wordt communicatie over leerlingen in de breedste zin van het woord vergemakkelijkt. De Stormvogel zal in de planperiode van dit schoolplan de overstap maken van de huidige ZML SO leerlijnen naar de nieuwe leerlijnen voor het VSO.
16
Plannend werken Het onderwijsaanbod wordt gepland met de CED leerlijnen. De school heeft een eindprognose en een prognose per leeftijdsgroep per onderwijsarrangement vastgesteld op basis van de eerder behaalde resultaten van de leerlingen. Met behulp van de “Foto van de school” wordt zichtbaar hoe het niveau van functioneren van de leerling zich verhoudt tot de prognose. Het niveau van de leerlijnen dat passend is voor de leeftijdsgroep is de basis voor het onderwijsaanbod in de groep. Twee maal per jaar bepalen de leerkrachten het werkelijke niveau op de leerlijnen van de leerlingen. Het onderwijsaanbod wordt middels stapelen en dispenseren aan het functioneren van de leerlingen aangepast om het niveau van de prognose per leeftijdsgroep te behalen.
Leerstofaanbod Het leerstofaanbod wordt in vakken en thematisch aangeboden, waardoor er samenhang ontstaat tussen de verschillende doelen en waardoor de leerlingen contextrijk leren.
2.3.3 Ondersteuning en begeleiding
Handelingsgericht werken De ondersteuning en begeleiding van de leerlingen is gebaseerd op de methodiek handelingsgericht werken. De onderstaande uitgangspunten van het handelingsgericht werken vormen de leidraad voor de werkwijze op school: -
-
-
de onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal bij het bepalen wat de leerlingen nodig hebben om de gestelde doelen te behalen er wordt gekeken naar de wisselwerking tussen de leerlingen en de omgeving de leerkrachten en assistenten doen ertoe. Zij realiseren passend onderwijs voor de leerlingen er wordt gebruik gemaakt van de positieve aspecten van de leerling, de leerkracht, de groep, de school en de ouder(s) / verzorger(s). Naast de belemmerende factoren zijn deze nodig om de situatie te begrijpen, ambitieuze doelen te stellen en om een succesvol plan van aanpak te maken en uit te voeren samenwerking tussen leerkrachten, assistenten, leerlingen, de ouder(s) / verzorger(s), interne- en externe begeleiders is noodzakelijk om een effectieve aanpak te realiseren er wordt doelgericht gewerkt de werkwijze is systematisch, in stappen en transparant
De Commissie voor de Begeleiding Alle scholen voor speciaal onderwijs hebben een Commissie voor de Begeleiding / Ondersteuningsteam (CvB/OT). Op onze school maken de directeur, de jeugdarts, de maatschappelijk werkende, de intern begeleider en de orthopedagoog daar deel van uit. De interne begeleider is de schakel tussen het team en de CvB/OT. Tijdens de besprekingen van de CvB/OT worden hulpvragen besproken die ingebracht worden door de leerkrachten en paramedici. De ouder(s) / verzorger(s) worden altijd vooraf geïnformeerd als hun kind in de CvB/OT wordt besproken en na afloop brengt de leerkracht de ouder(s) / verzorger(s) op de hoogte van de uitkomst. De leden van de CvB/OT brengen tijdens de besprekingen vanuit 17
hun expertise de nodige informatie in over de leerlingen en brengen advies uit over de ondersteuning die een leerling nodig heeft. Voor de toelating van nieuwe leerlingen, fungeert de CvB/OT ook als toelatingscommissie.
De handelingskalender De ondersteuning van de leerlingen staat beschreven in de handelingskalender. De Commissie voor de Begeleiding / Ondersteuningsteam is verantwoordelijk voor de actualisering van de handelingskalender. Voor de herfstvakantie is er met ouder(s) / verzorger(s) een doelen- en verwachtingengesprek. Hier worden de doelen besproken die het komende schooljaar centraal staan voor de leerling. In een gesprek met de orthopedagoog of ib-er worden deze doelen geconcretiseerd en een praktische vertaalslag gemaakt naar het onderwijs. Elke leerling wordt minimaal één keer per schooljaar besproken in de OPP bespreking met de groepsleerkracht en de orthopedagoog. Tijdens de OPP bespreking wordt het ontwikkelingsperspectief van de leerling geëvalueerd en bijgesteld. Na de OPP bespreking voert de interne begeleider een groepsbespreking met de mentor waarin het groepsplan, de leeropbrengsten, aandachtspunten van de groep en van individuele leerlingen, de onderwijsbehoeften en de doelen van de leerkracht worden besproken.
De ondersteuning bij binnenkomst van een nieuwe leerling De ouder(s) / verzorger(s) maken een afspraak voor een kennismakingsgesprek. Het kennismakingsgesprek wordt gevoerd met de directeur. Hierin wordt informatie gegeven over de school, er wordt een rondleiding gegeven door de school en er wordt informatie gevraagd over de aan te melden leerling Het inschrijvingsformulier en het toestemmingsformulier voor het opvragen van gegevens worden meegegeven. De directeur ontvangt de toelaatbaarheidsverklaring van het samenwerkingsverband en de benodigde gegevens worden opgevraagd. Het schooldossier wordt gesplitst in een leerlingdossier en een psychologisch dossier. Wanneer de dossiers compleet zijn, maakt de orthopedagoog een startdocument en stelt een ontwikkelingsperspectief vast.
Ondersteuning in de groep voor een nieuwe leerling In de eerste twee maanden wordt het startdocument als uitgangspunt genomen voor het onderwijs. In het startdocument is een voorlopig onderwijsaanbod opgenomen. Na zes tot acht weken, bij de evaluatie van het startdocument, wordt de leerling door de leerkrachten ingedeeld in het groepsplan. In het groepsplan worden de doelstellingen op lange termijn beschreven.
18
De logopediste screent de leerling om te bekijken of logopedie geïndiceerd is en om het niveau op de leerlijn mondelinge taal te bekijken. Indien een leerling een meervoudige beperking heeft, doet de kinderfysiotherapeut ook een screening.
Ondersteuning in de groep Het groepsplan Voor de eerste schooldag van het nieuwe schooljaar maakt de leerkracht een groepsplan. Het groepsplan beschrijft de doelstellingen en de bijbehorende materialen die gelden voor een bepaalde groep leerlingen. Het werken met een groepsplan leidt tot veel meer interactie tussen leerkracht en leerling en tussen leerlingen onderling. Het werken met een groep leerlingen levert meer betrokkenheid en instructietijd op wat de leeropbrengsten verhoogt. Vanuit het groepsplan maakt iedere leerkracht aan de hand van het weekrooster en de itemjaarplanning een dagplanning. Hierin worden leerlingen die hetzelfde instructieniveau hebben, per leerlijn, vanuit het groepsoverzicht geclusterd. De leerdoelen worden per niveaugroep (max. 3) weergegeven. In de dagplanning staat hoelang er aan deze leerlijn wordt gewerkt en de organisatie en de onderwijsinhoud wordt beschreven. Binnen deze dagplanning is er ruimte voor evaluatie. De evaluatie kan ook plaatsvinden op de groepsoverzichten. De dagplanning en groepsoverzichten zijn terug te vinden in een map, in de klas. Het groepsplan wordt in januari bijgesteld.
Werken met een kortdurend handelingsplan Wanneer een individuele leerling voor een bepaald vakgebied of een bepaalde doelstelling en voor een bepaalde tijd extra aandacht vraagt, wordt een kortdurend handelingsplan opgesteld. In het kortdurend handelingsplan wordt voor deze leerling het doel, de te ondernemen actie, de uitvoering, de frequentie en de wijze van evaluatie beschreven. Dit plan wordt met de ouder(s) / verzorger(s) besproken, ondertekend en na zes weken geëvalueerd. Een signaleringsplan kan deel uitmaken van een kortdurend handelingsplan. In een signaleringsplan worden de fasen van oplopende spanning, van ontspannen tot een driftbui, en de daarbij passende begeleiding omschreven. Een beloningssysteem maakt vaak deel uit van deze aanpak.
Contact met de ouder(s) / verzorger(s) Vanuit de principes van het handelingsgericht werken, hechten wij binnen de school waarde aan ouderbetrokkenheid en het vergroten hiervan. Communicatie met ouder(s)/verzorger(s) wordt door ons als belangrijk ervaren. Leerkrachten zijn daardoor beter in staat de leerlingen te leren kennen en te begrijpen, de ouder(s) / verzorger(s) begrijpen beter waar de leerkrachten en de leerlingen op school mee bezig zijn.
19
Binnen zes weken na de start van het schooljaar worden de ouder(s) / verzorger(s) uitgenodigd in de groep voor een informatieavond over het onderwijsaanbod voor het komende schooljaar. Voor de herfstvakantie worden de ouder(s) / verzorger(s) individueel uitgenodigd om de doelen die zijn opgesteld in het ontwikkelingsperspectiefplan met de leerkracht te bespreken. In februari worden de ouder(s) / verzorger(s) uitgenodigd voor het OPP gesprek. Tijdens deze contactavond wordt het bijgestelde ontwikkelingsperspectiefplan van de leerling besproken. Aan het einde van het schooljaar vindt er een rapportgesprek plaats. De ouder(s) / verzorger(s) krijgen ook de gelegenheid om vakleerkrachten en/of paramedici te spreken over de ontwikkeling van hun kind. De ouder(s) / verzorger(s) worden tevens op de hoogte gehouden door de maandelijkse nieuwsbrief op de website, de groeps- en voorlichtingsavonden, ouderavond verzorgd door de ouderraad en er is een jaarlijkse aanvulling op de schoolgids vormgegeven in een jaarkalender. De ouder(s) / verzorger(s) kunnen meedenken, meepraten of meebeslissen door zich te organiseren binnen de medezeggenschapsraad, de ouderraad of de ouderklankbordgroep. Daarnaast kunnen de ouder(s) / verzorger(s) de school helpen bij diverse activiteiten zoals sportdagen, groepsactiviteiten, uitstapjes en excursies. Verder is het te allen tijde mogelijk binnen te lopen en een afspraak te maken met de groeps- of vakleerkracht, de schoolmaatschappelijk werker of directeur. 2.3.4 Leiderschap en professionele cultuur Kenmerkend voor het leiding geven aan de Stormvogel is dat de schoolleiding de onderwijsbehoeften van leerlingen centraal stelt bij het inrichten van de organisatie. De organisatie is erop gericht om leerlingen hun talenten te laten ontwikkelen, dit is veel breder dan alleen het verbeteren van de taal- en rekenvaardigheden. De schoolleiding is in staat om leiding te geven aan opbrengstgericht werken. De schoolleiding heeft kennis van factoren die op het niveau van de school, de groep, de leerkracht en assistent, de leerlingenpopulatie positief beïnvloeden. De schoolleiding kent kenmerken van de leerlingenpopulatie van de school en de kwaliteit van de leerkrachten en assistenten en hun ontwikkelingsmogelijkheden. De schoolleiding organiseert en bewaakt een onderzoeksmatige, lerende cultuur in de school. Een dergelijke cultuur wordt gekenmerkt door het handelen op basis van het verzamelen en analyseren van data. Op basis daarvan worden interventies bepaald en beleid vormgegeven. De schoolleiding organiseert uitdagende activiteiten in het kader van het leren van en met elkaar in de school.
2.3.5 Personeelsbeleid
Uitgangspunten van het personeelsbeleid
20
Stichting Leerzaam heeft in het Integraal Personeelsbeleidsplan (IPB, destijds vastgesteld in mei 2004) onder andere de doelstellingen van het personeelsbeleid vastgelegd. Deze uitgangspunten zijn richtinggevend voor het personeelsbeleid op de Stormvogel.
De professionals van de Stormvogel werken continu aan professionalisering. Van de groepsleerkrachten wordt verwacht dat zij een Master SEN opleiding gevolgd hebben of volgen. Van de startende leerkracht wordt verwacht dat hij binnen drie jaar de opleiding tot Master SEN heeft volbracht. Wij hanteren de uitgangspunten van de CAO PO met de termen van startende leerkracht naar vakbekwame leerkracht. De school hanteert een driejaarlijkse gesprekkencyclus: -
eerste twee jaar: Functioneringsgesprek, POP gesprek derde jaar: beoordelingsgesprek, POP gesprek
Naast de doelstellingen van het personeelsbeleid beschrijft het IPB van Stichting Leerzaam ook de begeleiding van de medewerkers. In dit verband kunnen de flitsbezoeken en het houden van intervisiegesprekken als nieuwe onderdelen op dit beleidsterrein genoemd worden.
2.3.6 Sociale en fysieke veiligheid
Veiligheidsbeleid van de school Onder algemeen veiligheidsbeleid vallen enerzijds de voorzieningen om de fysieke veiligheid van leerlingen en team te waarborgen en anderzijds de maatregelen om de leerlingen te beschermen tegen sociale onveiligheid. Een van de taken van de school is om o.a. het positief sociaal gedrag van de leerlingen te bevorderen binnen en buiten de lessen. Op school zijn een Arbo-coördinator en Hoofd Bedrijfshulpverlener aangesteld. Zij vervullen gezamenlijk de rol van preventiemedewerker. Daarnaast organiseren zij o.a. de jaarlijkse herhalingscursus BHV, stellen jaarlijks de ontruimingsplannen bij, voeren het Plan van Aanpak (wat voortvloeit uit de vierjaarlijkse Risico Inventarisatie en Evaluatie) uit en organiseren een aantal keer per jaar ontruimingsoefeningen. De Stormvogel beschikt over medewerkers met BHV certificaat, kinder EHBO en EHBO. Ook zijn de assistenten gecertifieerd voor licht medische handelingen, conform BIG wetgeving. De Stormvogel beschikt over diverse protocollen om de fysieke en sociale veiligheid te kunnen borgen. De Stormvogel kent een interne vertrouwenspersoon en externe vertrouwenspersonen. De vertrouwenspersonen zijn het aanspreekpunt voor medewerkers, leerlingen en/of ouder(s)/verzorger(s), die binnen de organisatie geconfronteerd worden met ongewenst gedrag (zoals pesten, mishandeling, ruzie, seksueel geweld, discriminatie of racisme). In de schoolgids en jaarkalender staat vermeld wie deze functie uitoefent. 21
2.3.7 Financieel beleid Per 1 augustus 2006 is de Lumpsumfinanciering ingevoerd. Voor De Stormvogel betekent dit, dat op basis van het leerlingaantal, schoolsoort (SO) en indicatie (so-l, so-h), personele, en materiële middelen ter beschikking worden gesteld. Daarnaast kan de school inkomsten verkrijgen via overige subsidies en bijdragen en/of via sponsoring Beleid De directie van De Stormvogel stelt elk jaar de begroting op, na voorwerk van het Centraal Bureau. Met de Eenhoorn (so-zml) vindt hierover afstemming plaats omdat beide scholen een gezamenlijk brinnummer (04GJ) hebben). Voor het opstellen van de begroting wordt uitgegaan van het volgende: -
de directie maakt keuzes op basis van de beschikbaar gestelde middelen en beleid van de stichting en de school
-
vanuit de school vindt afdracht plaats, ter instandhouding, aan het Centraal Bureau
-
er wordt een sluitende begroting opgesteld, waarbij het toegestaan is om te reserveren. Indien noodzakelijk, kunnen deze reserves aangesproken worden om tot een sluitende begroting te komen
-
de school beschikt over een digitaal Meerjaren Onderhouds Plan (MOP), waarin voor een periode van tien jaar de gemiddelde onderhoudskosten per jaar zijn opgenomen. De directie neemt jaarlijks een dotatie aan deze voorziening en onttrekking voor onderhoudskosten in de begroting op
-
de directie stelt bij de begroting, aan de hand van een nascholingsplan, een budget op voor nascholing
-
de Centrale Directie (BMT) stelt de totaalbegroting van Stichting Leerzaam op
-
maandelijks ontvangt de directie van De Stormvogel van het Centraal Bureau een financieel overzicht. Vanuit deze overzichten stelt de directie de maandrapportage (MARAP) op en legt op deze wijze financiële verantwoording af aan de algemene directie.
22
3. KWALITEITSANALYSE 3.1
Terugblik schoolplan 2011-2015: zelfevaluatie en conclusies
In het vorige schoolplan staan doelen. Wat is hiervan ondertussen gerealiseerd en waaraan willen wij nog verder werken? Pedagogisch didactisch klimaat Doel: • een uitdagende leeromgeving;
Evaluatie: Door het aanbieden van vakonderwijs en thematisch werken, o.a. in themaweken, is de Stormvogel een uitdagende leeromgeving.
Nog werken aan: Om de leerlingen in staat te stellen nog meer contextrijk te leren streven wij ernaar om: een winkel op school te realiseren en: een woonhuis te verwerven. ICT meer te benutten in het onderwijs.
• de bevordering van het reflecteren van de leerling op zijn/haar eigen kunnen en begeleid ontdekkend leren: het blijvend stimuleren van de leerling tot denken in oplossingen;
Er is sprake van structureel werken met methodieken DGM, DIM en BOL. Wij beschikken over materiaal voor de lessen DGM.
DGM, DIM en BOL blijven wij borgen door hiervoor regelmatig opfrismomenten te plannen. De implementatie van de lessen DGM vraagt nadere uitwerking.
• de leerling is verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces binnen de eigen mogelijkheden;
De doelen in het OPP worden jaarlijks geëvalueerd en opnieuw vastgesteld.
Persoonlijke doelen van de leerling centraal stellen en een plek geven in het onderwijsaanbod. Het portfolio zal hierbij een belangrijke rol spelen.
• het kritisch blijven kijken naar het eigen klassenmanagement en de effectiviteit daarvan.
Het groepsplan (samen met het OPP) vormt de basis voor het optimaal inspelen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Tijdens groepsbesprekingen reflecteert de leerkracht op zijn eigen handelen en stelt dit bij. Wij hebben nu één jaar ervaring met klassenconsultaties.
De collegiale klassenconsultatie, waarmee wij in 2015 zijn gestart, zal worden gecontinueerd en verder worden ontwikkeld. Vanaf 2015 gaan wij werken met Flitsbezoeken met speerpunten en de daarbij behorende reflectieve vraag.
Invoeren van de nieuwe CED leerlijnen voor vso. Een nieuw leerlingvolgsysteem invoeren (Parnassys).
23
Het schoolklimaat: Doel: • we hebben vastgesteld dat we een toenemend aantal interventies nodig hebben wegens ongewenst gedrag van leerlingen • het opstellen van regels over de manier van omgang tussen leraren en leerlingen
Evaluatie: Het team heeft de waarden vastgesteld en pilots uitgevoerd, scholing pbs gevolgd, een gedragsteam ingesteld, een begin gemaakt met het aanleren van gedragsverwachtingen. Er is gewerkt aan veiligheidsbeleid: protocollen aangevuld met het protocol seksuele intimidatie; Werkwijze met een logboek is toegepast
• er zorg voor dragen dat we aandacht blijven besteden aan één lijn met betrekking tot het pedagogisch didactisch handelen;
Ontwikkeling van de onderwijsarrangementen.
• effectieve taakverdeling tussen leerkracht en assistentes
Taakomschrijving wordt praktisch ingevuld en vastgelegd in de normjaartaak.
Nog werken aan: Aan de slag met gedrag: met pbs of verwante aanpak.
Een samenhangend veiligheidsbeleid vormgeven.
Het ontwikkelen van onderwijsarrangementenkaarten met alles bij elkaar: streefniveau; huidig niveau, middelen en materialen om te werken aan het huidig niveau.
De onderwijstijd Doel: • het effectief omgaan met de geplande onderwijstijd
Evaluatie: Ieder schooljaar geëvalueerd en bijgesteld.
• het zo goed mogelijk afstemmen qua niveau, betekenis en omvang van de leertaken en opdrachten op de individuele leerling
Er zijn individuele trajecten vormgegeven
• het variëren van de hoeveelheid onderwijstijd voor leerlingen afhankelijk van hun onderwijsbehoeften en mogelijkheden; • het zorgen voor individuele afstemming van hulp en begeleiding;
Nog werken aan: Per arrangement zullen we meer gaan stapelen en dispenseren.
De pauzetijden zijn aangepast.
In OPP gerealiseerd; in groepsbespreking vorm gegeven m.b.t. handelen.
Het onderwijsaanbod Doel: • het onderwijsaanbod is afgestemd op diverse uitstroomperspectieven;
Evaluatie: Doelen en verwachtingengesprek ontwikkeld met de ouder(s) /
24
Nog werken aan:
verzorger(s). • de maximale ontwikkeling van de competenties van de leerling;
Wij gaan ons oriënteren op Teach like a champion.
• het toewerken naar een passend toekomstperspectief van iedere leerling;
De aansluiting tussen het so en het vso vernieuwen wij voor de leerlijnen, pbs/gedrag en de methoden.
• het onderwijsaanbod sluit aan bij de belevingswereld van de leerling; • de school gaat op zoek naar een uitgebreider aanbod van middelen en materialen om de sociale vaardigheden te verwerven.
Uitgevoerd: TUM tum training Pilot Theater als middel pilot Leefstijl.
We maken een samenhangend aanbod van trainingen weerbaarheid. Hierbij maken wij gebruik van beschikbare methoden.
Evaluatie: Taakverdeling en taken zijn vastgelegd in een overzicht en per medewerker worden deze jaarlijks afgesproken in de normjaartaak.
Nog werken aan:
Het PMO onderzoek heeft ons informatie opgeleverd, die wij benutten bij het komen tot een terugdringen van administratieve werkdruk
30% minder administratieve last realiseren.
De schoolorganisatie Doel: • evenwichtige verdeling van de taken;
• afspraken maken over een zorgvuldige uitvoering • samen zorg dragen voor een transparante schoolorganisatie; • samen zorg dragen voor voldoende overlegmomenten;
• samen zorg dragen voor positieve relaties met de omgeving.
We hebben een vereenvoudiging aangebracht in de rapporten. We onderhouden regelmatig contact met collega scholen in het swv, met gemeenten, bedrijven (stage), jeugdzorg…
De leeromgeving Doel: • zorg dragen voor een opgeruimde en uitnodigende leer- en werkomgeving.
Evaluatie: Dit lukt ons uitstekend. (leerlingen werken hieraan mee tijdens de interne stages en groepsstages)
25
Nog werken aan:
Teamklimaat Doel: • er zorg voor dragen dat de gezamenlijke pedagogische visie en missie voldoende onder de aandacht blijft bij alle medewerkers;
Evaluatie: We hebben onze kernwaarden bepaald: veiligheid, respect en verantwoordelijkheid.
• het nakomen van afspraken en beloftes;
Het team heeft een uitgebreide scholing gevolgd bij 5D. De geleerde vaardigheden over teamwerken en communiceren in een professionele organisatie hanteren wij als uitgangspunt voor vergaderen en samenwerken.
• het consequent handhaven van regels en afspraken. • open, kritische houding en het blijvend ontwikkelen van de eigen professionaliteit.
Nog werken aan: Waarden veiligheid, respect en verantwoordelijkheid uitwerken vanuit onze missie/visie PBS implementeren Wij blijven samen werken aan eigenaarschap en wij geven elkaar feedback. Het MT+ is het overlegorgaan waarin wij hiervoor concrete doelen en werkwijzen afspreken.
Scholing feedback • het kritisch blijven evalueren van de behaalde resultaten.
Afspraken over wat er van iedere aanwezige wordt verwacht tijdens een bouwvergadering en over de procesbewaking zijn gemaakt.
De ouder(s) / verzorger(s) Doel: • voldoende en juiste informatie aan de ouder(s) / verzorger(s) geven;
Evaluatie: In de planperiode 2011-2015 is twee keer een oudertevredenheidsmeting gehouden.
Nog werken aan: De aandachtspunten uit de laatste oudertevredenheidsmeting worden als doel opgenomen in dit schoolplan.
• de ouder(s) / verzorger(s) betrekken bij de ontwikkelingen op het gebied van onderwijs, wonen, werken, vrije tijd en zorg.
Door middel van themabijeenkomsten, koffieochtenden, de gesprekkencyclus over doelen en verwachtingen, het OPP en het rapport en het werken met een ouderklankbordgroep, de ouderraad en de mr worden de ouder(s) / verzorger(s) nauw betrokken bij de ontwikkelingen van hun kind en de actuele ontwikkelingen in de school en in de maatschappij.
Dit wordt gecontinueerd.
Evaluatie:
Nog werken aan:
Arbeidstoeleiding Doel: Om onze leerlingen meer kansen te bieden op arbeid en een betere startpositie op de arbeidsmarkt hebben wij
26
gewerkt aan: Het beleid
De organisatie
De inhoud
Er is beleid ontwikkeld voor arbeidstoeleiding; Onze organisatie is ingericht met opleidingstrajecten voor certificering en diplomering op niveau KSB en in uitzonderingsgevallen zelfs op niveau 2; sollicitatietraining is uitgevoerd door de samenwerking tussen stageleerkrachten en leerkrachten; we beschikken over een datasysteem voor de werving van stageplaatsen en het relatiebeheer. Op Inhoud hebben wij de volgende zaken gerealiseerd: - Een leerlingwerkplaats, het ATC, vormt een structureel onderdeel van het onderwijsaanbod; - we zijn begonnen met het werken met externe groepsstages; - De naschoolse begeleiding (maximaal 2 jaar) hebben wij vormgegeven door regelmatige bezoeken aan de werkplekken van de leerlingen. - Voor de registratie van uitstroomleerlingen hebben wij afgesproken dat wij thuiszitters melden in het samenwerkingsverband vo. - De contacten met de ouder(s) / verzorger(s), leerlingen, bedrijven, organisaties hebben wij onderhouden door regelmatige stagebezoeken en contactavonden - Voor 1 à 2 leerlingen per jaar is sprake geweest van een IRO bij uitstroom - 1 à 2 leerlingen per jaar is sprake geweest van jobcoaching.
Wij gaan symbiose-onderwijs met de praktijkscholen verder uitwerken.
Sollicitatietraining en VCA ontwikkelen voor leerlingen in het basisarrangement en delen daarvan voor het intensieve arrangement Groepsstages: we gaan een continue aanbod hiervoor realiseren.
Sociale veiligheid Doel: Wij beschikken over de benodigde protocollen en werkwijzen om een veilige school te kunnen zijn.
Evaluatie: Wij hebben in het afgelopen jaar gemerkt dat wij behoefte hebben aan meer samenhang tussen deze protocollen
27
Nog werken aan: Wij zullen in de komende planperiode deze samenhang gaan realiseren en een samenhangend up to date veiligheidsplan
3.2
De “schoolfoto”
De foto van de school geeft een cijfermatig beeld van de onderwijsopbrengst. Bij gebrek aan landelijke referentieniveaus en leerstandaarden voor het ZML heeft de school zelf referentieniveaus en leerstandaarden bepaald. Per leerlijn is een eindprognose en een prognose per leeftijdsgroep vastgesteld op basis van de eerder behaalde resultaten van de leerlingen. Om de opbrengsten van leren en ontwikkeling van de leerling in kaart te brengen wordt gedurende de schoolloopbaan jaarlijks in de leerlingbespreking het ontwikkelingsperspectief geëvalueerd en bekeken of het onderwijsarrangement dat geboden wordt passend is door het niveau op de leerlijnen te vergelijken met de prognose. Op schoolniveau worden de opbrengsten van het geboden onderwijs ook jaarlijks geëvalueerd door de resultaten per leeftijdsgroep te vergelijken met de prognose van het betreffende onderwijsarrangement. Het betreft de leerlijnen sociaal emotioneel, leren leren, mondelinge taal, lezen, schriftelijke taal, rekenen en persoonlijke verzorging, beeldende vorming, bewegingsonderwijs en natuur. In het overzicht hieronder zijn de gemiddeldes per leerlijn opgenomen. Op alle leerlijnen laten de leerlingen een positieve ontwikkeling zien. Gemiddelde streefniveau per leerlijn 2013-2014
5,94
6,18
Natuur
6,05
Bew Ond
6,02
Beeld Vorm
Schr. taal 6,34
Pers. verz.
Rekenen 6,06
Leren leren
Lezen 6,00
Soc. em. ontw.
Mond. taal 6,30
7,68
5,43
Gemiddeld resultaat per leerlijn 2013-2014 Mond. taal
Lezen
Rekenen
Schr. taal
Soc. em. ontw.
Leren leren
Pers. verz.
Beeld. Vorm
Bew Ond
Natuur
6,59
6,23
6,36
6,66
6,36
6,47
6,37
6,43
7,71
5,63
Bij de 10 leerlijnen was het gemiddelde niveau 6,20 en resultaat niveau 6,48. De afgelopen vier jaar zien wij een positieve ontwikkeling. Dit is mede het gevolg van een aantal ontwikkelingen in het onderwijs aan onze school: het werken met het directe instructiemodel middels interne scholing en klassenconsultatie het opbrengst gericht werken is verder geïmplementeerd en alle leerlingen worden getoetst het taal- en rekenonderwijs is verbeterd door afspraken te maken over de didactiek en door nieuwe materialen aan te schaffen tijdens de deskundigheidsbevordering van het team is aandacht besteed aan het bijstellen van het ontwikkelingsperspectiefplan en hebben de leerkrachten alle ontwikkelingsperspectiefplannen met de orthopedagoog besproken de groepsbespreking is ingevoerd waarbij de leerkracht en interne begeleider het werken met het groepsplan bespreken en hierdoor de vertaalslag maken van de ontwikkelingsperspectiefplannen naar het dagelijks handelen de methodiek Begeleid Ontdekkend Leren is verder geïmplementeerd waardoor de leerlingen zelfstandiger leren handelen middels het leren plannen, controleren en evalueren 28
3.3
in collegiale consultatie met een kijkwijzer hebben de leerkrachten elkaar feedback gegeven we hebben deelgenomen aan het landelijke programma “School aan Zet” met als aandachtspunt het taalonderwijs Tevredenheid van de ouder(s) / verzorger(s)
In de oudertevredenheidsmeting 2015 scoort VS0 ZMLK De Stormvogel als school een 3,46. Daarmee scoort de school ruim voldoende. De respons op de vragenlijst was 54%: 104 van de 191 respondenten heeft de vragenlijst ingevuld. Het responspercentage is goed; de vragenlijst werd door veel respondenten ingevuld. Daardoor krijgt de school een goed beeld van haar kwaliteit. Sterke punten Afstemming: rekening houden met verschillen en leveren van maatwerk voor leerlingen Pedagogisch Handelen: de leerkrachten stellen zich positief op tegenover leerlingen, in de lokalen is het gezellig en uitnodigend voor leerlingen. Actieve en zelfstandige rol van de leerlingen: de leerkrachten activeren de leerlingen en laten hen voldoende samenwerken. Ontwikkelpunten Sociale Veiligheid: die wordt positief beoordeeld. Wij zien hierbij twee ontwikkelpunten: -
wij gaan meer samenhang aanbrengen in onze protocollen en werkwijzen en wij gaan ons meer bekwamen in de juiste ondersteuning van leerlingen in het juiste gebruik van nieuwe media (en hiermee het aanpakken van digitaal pesten, sms, facebook, whatsapp)
Kwaliteitszorg: deze wordt positief beoordeeld. De meting levert ons de feedback op: de ouder(s) / verzorger(s) hebben er behoefte aan dat de school hen regelmatig vraagt wat zij verwachten van de school. -
In onze werkwijzen omtrent de communicatie met de ouder(s) / verzorger(s) zullen wij hiervoor doelen formuleren.
Tijd: -
Wij gaan nog nadrukkelijker keuzes maken in het programma, waardoor wij optimaal kunnen inspelen op de vragen (onderwijsbehoeften) van leerlingen die meer ondersteuning nodig hebben of van leerlingen die meer uitdaging nodig hebben om zich verder te kunnen ontwikkelen. In het algemeen zijn wij zeer tevreden met de hoge respons en met de score. Wij slagen er meer dan voldoende in om de ouder(s) / verzorger(s) als partner te betrekken bij het onderwijs aan hun kinderen.
3.4
Intern kwaliteitsinstrument
Stichting Leerzaam hanteert een uniform model, gebaseerd op het INK model, om jaarlijks het plan van aanpak op te stellen voor de kwaliteitszorg. 29
Voor de bepaling van de doelen voor het schoolplan 2015-2019 baseren wij ons op het Plan van Aanpak Kwaliteitszorg van 2014. Vanuit de bespreking met het team worden de volgende punten meegenomen als TOP: Het werken aan een professionele cultuur heeft al veel opgeleverd. Het team is zeer betrokken en bevlogen en er is een prima werksfeer: de school is goed gefaciliteerd door het bestuur. Daardoor is het goed geëquipeerd en is er voldoende formatie. We werken opbrengstgericht: o deelname en score in KPC Certificaten (werken in de keuken, Schoonmaak in de groothuishouding, Heftruck) is landelijk bovengemiddeld; o verkeersexamen voor deze doelgroep; o deelname en score in IVIO examens is landelijk bovengemiddeld; o doorstroom; o uitstroom in (gesubsidieerde) betaalde arbeid is landelijk bovengemiddeld.
Vanuit de bespreking met het team worden de volgende punten meegenomen als TIP: - De vakleerkrachten ook eigenaar laten zijn van de schoolontwikkeling en onderdeel laten zijn van het team - ICT moet meer beleidsmatig worden opgepakt als onderdeel van het schoolbeleid op organisatorisch, pedagogisch en didactisch niveau - In de schoolontwikkeling niet te snel willen. Er moet tijd zijn voor implementatie en borging; - Organiseren van klassenmanagement op 3 niveaus ten behoeve van de differentiatie.
30
4. MEERJARENPLANNING Waar werken we de komende vier jaar aan en waarmee beginnen wij komend schooljaar?
Domein Passend Onderwijs
Doel Het uitwisselen van expertise met de scholen in het samenwerkingsverband, waarbij wij kunnen fungeren als expertisepartner en waarbij wij onze kennis op het terrein van diagnostiek, gedragsondersteuning en klassenmanagement kunnen inbrengen.
2015-2016 Leerkrachten van het speciaal onderwijs en het regulier voortgezet onderwijs volgen samen een coachingsopleiding, waarbij de ontmoeting en samenwerking wordt opgezocht om expertise uit te kunnen wisselen. Wij komen samen met de TCO tot een handelingsgerichte en pragmatische procedure voor het beoordelen van de toelaatbaarheid van leerlingen voor het vso zml en voor het vormgeven van de aanmeldprocedure.
Participatiewet
WMO
Samen met de scholen voor praktijkonderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs vergroten wij de mogelijkheden op een kwalificatie voor onze leerlingen met beroepsgerichte cursussen en opleidingen;
Wij komen tot een vernieuwde samenwerking met het praktijkonderwijs d.m.v. symbiose.
Wij begeleiden leerlingen die uitvallen uit het onderwijs in “alternatieve trajecten”;
Wij zullen dit schooljaar 1 à 2 “CAT” trajecten uitvoeren
Wij begeleiden leerlingen naar arbeid vanuit “ZoWh@t”;
Wij zullen dit schooljaar maximaal 4 trajecten uitvoeren
Wij zullen nieuwe mogelijkheden zoeken om de kans op werk te vergroten voor onze leerlingen, samen met onze partners in de regio: gemeenten, het nieuwe werkbedrijf “Werksaam”, bedrijven in de regio en uwv.
Wij voeren een groepsstage in bij “Werksaam”
wij Om onze leerlingen die aangewezen zijn op gefinancierde dagbesteding vanuit de WMO succesvol te kunnen plaatsen op een werkplek is het 31
Wij zullen ontmoetingen met ambtenaren en wethouders organiseren.
belangrijk dat: - wij intensief samenwerken met de verschillende wijkteams van de gemeente en met zorgaanbieders zoals Esdegé, Leekerweide, Philadelphia en de kleine zorgaanbieders waaronder bijvoorbeeld de zorgboerderijen; - het netwerk om bovenstaande te realiseren nauwkeurig in kaart gebracht wordt en goed onderhouden wordt; - de mogelijkheid aan alle leerlingen geboden wordt om op meerdere dagbestedingswerkplekken werkervaring op te doen (en hen daarin de tijd en ruimte geven); - er een goede samenwerking is met de begeleiders op de werkvloer (d.m.v. observaties, evaluaties, gesprekken); - een intensieve samenwerking met MEE voor de trajecten die uitgezet moeten worden en voor de aanvragen/ indicering die hiervoor gerealiseerd moeten worden. De Jeugdwet
-
-
-
Het pedagogisch didactisch klimaat
inzicht krijgen in hoe elke gemeente de jeugdhulp georganiseerd heeft, zodat wij de ouder(s) / verzorger(s) en leerlingen goed kunnen ondersteunen en verwijzen naar de jeugdhulp; korte lijnen bewerkstelligen met de hulpverleners die binnen elke gemeente verantwoordelijk zijn voor hulpverlening en indicatiestelling; deelname aan 1 Gezin 1 Plan, waar dit wenselijk is; laagdrempelige en kortdurende hulpverlening op school, waar dit mogelijk is.
Wij zullen dit schooljaar per gemeente en instantie de route in kaart brengen voor het aanvragen van indicaties.
Wij voeren met de contactpersoon van elke gemeente een kennismakingsgesprek. Doel: helderheid krijgen over de procedures voor aanmelding en het maken van afspraken over de samenwerking.
Om de leerlingen in staat te stellen nog meer contextrijk te leren streven wij ernaar om: een winkel op school te realiseren en o 32
De schoolwinkel wordt
gerealiseerd. Wij voeren het werken in de winkel in fasen in. een woonhuis te verwerven.
De mogelijkheden voor het verwerven van een woonhuis worden verkend met woningbouwverenigingen
leerlingen te stimuleren om bewuste keuzes te maken in hun vrije tijdsbesteding.
Behalve de continuering van de projectweek “vrije tijd” voeren wij voor de bovenbouw de “vrije tijdsochtend in op het rooster.
ICT meer te benutten in het onderwijs.
Pilot voor het werken met tablets De randvoorwaarden voor het kunnen werken met tablets en laptops in de klassen worden onderzocht en dat gaat leiden tot een advies voor vormgeving en investeringen.
DGM, DIM en BOL te blijven borgen door hiervoor regelmatig opfrismomenten te plannen. De implementatie van de lessen DGM vraagt nadere uitwerking.
Wij plannen studiemomenten voor DGM, DIM en BOL.
Persoonlijke doelen van de leerling We maken een plan voor het centraal te stellen en een plek te geven werken met het portfolio, in het onderwijsaanbod. Het portfolio waardoor dit een centrale zal hierbij een belangrijke rol spelen. plek inneemt in het onderwijs. We starten met gesprekken tussen leerkracht en ortho/ib om de eigen doelen van de leerling praktisch te vertalen in doelen voor het werken in de klas. De collegiale klassenconsultatie, waarmee wij in 2015 zijn gestart, te continueren en verder te ontwikkelen. Vanaf 2015 gaan wij werken met Flitsbezoeken met speerpunten en de 33
De opbrengsten van de collegiale klassenconsultaties van het schooljaar 14-15 worden vertaald in doelen voor dit schooljaar. DIM is
daarbij behorende reflectieve vraag.
belangrijkste aandachtspunt.
We gaan een nieuw leerlingvolgsysteem invoeren Wij gaan het lvs Parnassys invoeren De nieuwe leerlijnen voor zml-vso in te voeren.
Het Schoolklimaat
Aan de slag met gedrag: met positieve gedragsondersteuning. Samenhangend veiligheidsbeleid vormgeven.
Wij maken voor elke leerlijn keuzes in de leerdoelen die wij hanteren Het gedragsteam wordt gecontinueerd De CvB zal komen tot een document waarin het samenhangend veiligheidsbeleid is beschreven.
ontwikkeling van onderwijsarrangementenkaarten met alles bij elkaar: streefniveau; huidig niveau, middelen en materialen om te werken aan het huidig niveau. De onderwijstijd
Per arrangement zullen we meer gaan stapelen en dispenseren.
Het onderwijsaanbod
De aansluiting tussen het so en het vso vernieuwen wij voor de leerlijnen, pgo/gedrag en de methoden.
De schoolorganisatie
We maken een samenhangend aanbod van trainingen in weerbaarheid. Hierbij maken wij gebruik van beschikbare methoden. 30% minder administratieve last realiseren.
Het teamklimaat
De kernwaarden: veiligheid, respect en verantwoordelijkheid uitwerken vanuit onze visie met behulp van positieve gedragsondersteuning.
De ouders /
Wij blijven onze sterke punten 34
Wij gaan ons oriënteren op Teach like a champion.
De website wordt herzien Bij de invoering van het nieuwe leerlingvolgsysteem hanteren wij als doel, dat de reductie van de administratieve last hiermee wordt bevorderd.. Wij blijven samen werken aan eigenaarschap en wij geven elkaar feedback. Het MT+ is het overlegorgaan waar wij hiervoor concrete doelen en werkwijzen afspreken. Bij elk oudergesprek gaan
verzorgers
Arbeidstoeleiding
Sociale veiligheid
De onderwijsopbrengsten ICT
benutten: maatwerk voor de leerlingen, positieve interactie met leerlingen en ouders, het activeren van leerlingen in zelfstandig werken en samenwerken. Wij werken aan de volgende ontwikkelpunten: we vragen de ouders regelmatig wat zij verwachten van de school en wij zullen nog vaker keuzes maken in het programma voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben. We blijven werken aan de mogelijkheden voor onze leerlingen om deel te kunnen nemen aan (onderdelen van) het praktijkonderwijs en het beroepsonderwijs. Wij ontwikkelen een sollicitatietraining. Wij gaan het aanbod van de groepsstages verder uitbreiden. Wij zullen in de komende planperiode deze samenhang gaan realiseren en een samenhangend up to date veiligheidsplan opstellen
wij de standaardvraag stellen: ”Bent u tevreden over wat de school voor uw zoon of dochter doet?” en:” Wat verwacht u van de school?”
ICT moet meer beleidsmatig worden opgepakt als onderdeel van het schoolbeleid op organisatorisch, pedagogisch en didactisch niveau
Naar aanleiding van de aanbevelingen van een adviesbureau gaan wij het ict plan concretiseren.
35
In het lesrooster is zichtbaar dat wij keuzes maken voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben. Wij werken hiervoor de symbiose met de pro scholen verder uit.
Ontwikkeling van de cursus: “Verzorgd naar je stage”. Dit schooljaar zullen wij de samenhang beschrijven tussen onze protocollen betreffende de sociale veiligheid.
