In dit nummer o.a.: Mag ik mij even voorstellen? Teamlid Riet Alaverdy van der Knijff. Rendu Osler Weber Wat is deze zeldzame ziekte?

REGIO ZUID-HOLLAND

In dit nummer o.a.: Mag ik mij even voorstellen? Teamlid Riet Alaverdy— van der Knijff Rendu Osler Weber Wat is deze zeldzame ziekte? Fabel of feit Extra drinken? Wereldprimeur Maasstad Ziekenhuis Rotterdam Eerste implantatie nieuw type pacemaker Ervaringsverhaal Gerjo Leeflang Diabetes, hart-en vaatziekten en sport Kees Mulder Smakelijk eten zonder zout Marokkaans Jaargang 1, nummer 4 oktober 2010 Verschijnt 4 x per jaar oplage 5000

Inhoudsopgave De Hart&Vaatgroep…….……...……....…….…………….… ……...……2 Het regioteam en onze activiteiten…......….…………………...……...….3 Van de redactie………………………….…………………………………...4 Mag ik mij even voorstellen?.…….…...….………………………………...5 Rendu Osler Weber, wat is deze zeldzame ziekte?.................. ............7 Fabel of feit…...…..……………………...…………...…………… ……..8 Wereldprimeur Maasstad Ziekenhuis Rotterdam. .................................9 Ervaringsverhaal Gerjo Leeflang…………………………………….……10 Diabetes, hart– en vaatziekte en sport……..………………………….. 11 Smakelijk eten zonder zout / Herfstige hapjes.………...…………….....13 Puzzel …………...….…..…………...……………………………………...14 Agenda ……………………………………………..………...……...……..15 Uit het archief en aanmeldingsbon……...………………………………..16 Colofon Het blad “Samenspel” is een uitgave van De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland en wordt toegezonden aan alle leden, donateurs en belanghebbenden in de provincie. Wij zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties en artikelen met bronvermelding in dit blad. Overname van artikelen is slechts toegestaan na toestemming van de redactie. Jaargang 1, nr. 4, oktober 2010 Redactie: Arthur van Venetien, Jacky de Bruijn en Ger Quellhorst Druk en reclame: Nolin Uitgevers b.v. Hoogezand Oplage: 5.000 ex. Gastschrijvers: Riet Alaverdy-van der Knijff Gerjo Leeflang en Kees Mulder De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland van en voor mensen met een hart– of vaatziekte

E-mail: [email protected] Internet: www.hartenvaatgroep-zh.nl Let op: de E mail adressen en domeinnamen van de regio’s wijzigen lopende november 2010 Patiëntenbegeleiding/ lotgenotencontact 088 11 11 600 Kopij voor volgend nummer inleveren vóór 1 november 2010

1

De Hart&Vaatgroep is een patiëntenorganisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte. Zowel landelijk als regionaal richt De Hart&Vaatgroep zich op informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlmanagement en collectieve belangenbehartiging. De Hart&Vaatgroep houdt zich bezig met:       

Informatiebrochures over hart- en vaatziekten Een internetsite met o.a. een kennisbank met toegankelijke informatie Het leefstijlmagazine „Vida‟ met nieuws en achtergronden Informatiedagen en themabijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen Contact met mensen met hetzelfde ziektebeeld, zowel één op één als in groepsverband Leefstijlactiviteiten zoals kookworkshops en sport- en beweegaanbod Belangenbehartiging van hart- en vaatpatiënten in politiek en zorg.

Lid worden? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, het lidmaatschap of het donateurschap op onze internetsites. Gebruik de bon op pagina 16 Bezoekadres: Laan Blussé van Oud Alblas 2 3769 AT Soesterberg Telefoon: 088 11 11 600

Postadres: Postbus 133 3769 ZJ Soesterberg

OP HET INTERNET:

Landelijk Email:

Regio Zuid-Holland [email protected]

Website: www.hartenvaatgroep.nl

Email:

[email protected]

Website: www.hartenvaatgroep-zh.nl

Bezoek ook ons landelijk forum: www.hartenvaatforum.nl Let op: de E mail adressen en domeinnamen van de regio’s wijzigen lopende november 2010. Controleer deze op onze website. De Hart&Vaatgroep wordt gefinancierd door:

De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

2

Van de redactie De vakantieperiode is voor de meesten van ons voorbij. Enkele gelukkigen verblijven nog of weer, in zuidelijke landen. Maar terug in Nederland zijn we de Sport en Spel, Wandel en ander Beweeggroepen weer op gaan zoeken. Enigszins met stramme ledematen, althans als u in de vakantiemaanden niet veel aan uw conditie heeft gedaan. Het is voor de hart- en vaatpatiënten wel aan te bevelen om elke dag een uurtje matig intensief te bewegen. Uw redacteur is dit jaar in Nederland gebleven, dan kun je met Olga Commandeur om 07.45 en/of 09.15 uur al aardig aan het bewegen gaan. Niet alleen in de vakantie, maar elke dag kunt u op Ned 1 afstemmen en dan even lekker loskomen met voor iedereen oefeningen die mogelijk zijn. Echt het helpt, zelf hebben wij de ervaring dat, ná het fitnessen of andere bewegingsoefeningen, je daarvan de hele dag plezier hebt en ook merkt dat het lichaam beter gaat functioneren! Het is niet altijd nodig om enorme stappen of bewegingen te maken, ook op een stoel kunt u hieraan meedoen. Iedereen in zijn eigen tempo. Bij u in de buurt zijn ook sportgroepen speciaal gericht op hart– en vaatpatiënten, die diverse mogelijkheden aanbieden. Kijk op de website www.beweegzoeker.nl om in uw regio of plaats de adressen te vinden. Ook doen wij een beroep op u, om mensen die een hart- en/of vaatprobleem hebben, maar ook mensen met diabetes, deze te wijzen op het lidmaatschap van De Hart&Vaatgroep. We streven naar een grote vereniging, die voor u bij de overheid en ziektekostenverzekeraar uw belangen kan behartigen. U weet: hoe groter het aantal, hoe meer invloed je hebt! Tevens doen wij hierbij het verzoek: heeft u als aangesloten vereniging binnenkort een jubileum, een informatiemarkt, een voorlichtingsbijeenkomst etc. geef dit door aan de redactie wij kunnen dit aankondigen of vermelden op onze website. Samenspel komt vier maal per jaar uit: januari, april, juli en oktober. Wel tijdig insturen, liefst 10 weken van tevoren. Dit i.v.m. het samenstellen en drukken. Opsturen naar: [email protected] Voor alle informatie: www.hartenvaatgroep-zh.nl. Veel leesplezier toegewenst, de redactie. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

3

Samenstelling Regioteam Zuid-Holland Teamleider: G. Lamie Penningmeester: G.H. Quellhorst

[email protected] [email protected]

Overige leden regioteam: M.L. Alaverdy-van de Knijff

[email protected]

F.H. van Nouhuys

[email protected]

P.P. van der Hijden

[email protected]

J.W. de Bruijn

[email protected]

A.C. van der Schoot

[email protected]

A. van Venetien

[email protected]

C. de Bloois

[email protected]

A. Boon

[email protected]

Ons centrale E mail adres is:

[email protected]

Let op: de E mail adressen wijzigen lopende november 2010 Controleer deze op onze website.

Onze activiteiten Op dit moment zijn wij, samen met het Bureau in Soesterberg, druk bezig voor de voorlichtingsmiddag “Vitale Vaten & Leefstijl” in het Sint Franciscus Gasthuis te Rotterdam op vrijdag 8 oktober 2010 en wel van 13.00 tot 17.00 uur. Het voorlopige programma is als volgt: een lezing van Margo Weerts (Directeur De Hart&Vaatgroep), een lezing van een vaatchirurg, een huisarts en een cardioloog. Daarna vinden enkele workshops plaats. Alle lezingen zullen in het teken staan van de Zorgstandaard Vasculair Risicomanagement en het gebruik van het individuele Zorgplan Vitale Vaten voor hart– en vaatpatiënten. Voor meer informatie en inschrijving volg het nieuws op onze websites www.hartenvaatgroep.nl of www.hartenvaatgroep-zh.nl. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

4

Mag ik mij Even voorstellen? De redactie van SAMENSPEL vond het een goed idee om de leden van het regioteam met een vaatziekte te interviewen en daarnaast regelmatig een beschrijving op te nemen van één van de vele vaatziekten die in De Hart&Vaatgroep de revue passeren. Wij laten nu Riet Alaverdy-van der Knijff aan het woord. Zij is op verschillend gebied actief als vrijwilligster bij de H&VG, overtuigd van het nut van de patiëntenorganisatie en bekend met de zeldzame ziekte van Rendu Osler Weber. Een korte beschrijving van ROW vindt u in het kader. Het is een nare aandoening, die levens sterk ontwricht, om van erger niet te spreken. Tegelijk speelt dit stukje in op het landelijk thema van De Hart&Vaatgroep: nut en noodzaak van vrijwilligerswerk. Voorgeschiedenis “Tja, zo duiden artsen dat aan als je een ziekte hebt: “bekend met….” ‟t Klinkt alsof je ervan gehoord hebt, maar ik hoef er sinds 1983, een door vele bloedneuzen gekenmerkt jaar, niet meer aan te twijfelen. Wie niet of hooguit “iets” van ROW gehoord hadden waren indertijd huisartsen en controlerend geneesheren. In medische boeken vond ik weinig of niets over ROW. Gelukkig kreeg ik van een Amerikaanse internist uitvoerige informatie, waarmee ik deze medici en mijn familieleden verblijdde. Het volgende traject, het toenmalig Academisch Ziekenhuis Dijkzigt, was een verademing. Men kende ROW! Er was zelfs voor niet te temmen ROWneuzen een transplantatietechniek ontwikkeld: een stukje tong of wang in de neus. Helaas met maar enkele jaren effect, dus werd gekozen voor de conservatieve methode: niets doen en “pappen en nat houden”. Nu men meer weet over ROW blijkt dit ook de beste “aanpak” te zijn. En: men begreep me en luisterde, “want daar moest men van leren”! Tien jaar later deed men dat niet in een streekziekenhuis, waar mijn moeder met tot dan geringe ROW-klachten ASCAL kreeg en dus bloedingsklachten. Bij een opname wegens vochtproblemen had de intake-arts nog nooit van ROW gehoord en nam hij mijn verzoeken als “niet plat laten liggen, niets in neus en keel” voor kennisgeving aan. Vijf minuten nadat zij zittend en lachend naar mij zwaaiend met arts en verpleging haar ziekenkamer was ingereden overleed mijn moeder, met longen en een mond vol bloed en plat liggend. De afdruk van een tube op haar bovenlip werd steeds meer zichtbaar......” De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

5

Even voorstellen (vervolg) Vrijwilligerswerk als omslag: zinvol! De emotie daarover leidde tot verhoogde activiteit. De toenmalige Vereniging van Vaatpatiënten (één van de nu in De Hart&Vaatgroep deelnemende organisaties) bleek ROW in haar programma te hebben en ik meldde me aan als lid. Toen men vroeg of ik redactiewerk voor het kwartaalmagazine Hartezorg wilde verrichten bedacht ik me geen moment, want zo kon ik eraan meewerken dat de ziekte van Rendu Osler Weber meer bekend zou worden. Sindsdien notuleer ik o.a. de informatiebijeenkomsten-ROW van het ROWteam van het St. Antonius Ziekenhuis en De Hart&Vaatgroep en ben ik landelijk lotgenotencontactpersoon ROW. In oktober j.l. is de halfjaarlijkse Nieuwsbrief-ROW van start gegaan. Omdat er in Zuid-Holland (en Zeeland) heel wat ROW-patiënten wonen ben ik ook lid van het Regioteam Z.H. Het klinkt allemaal wel veel, maar deze opsomming bewijst dat je uit vrijwilligerswerk alles kunt halen wat er in zit! Meer bekend over de zeldzame ziekte van Rendu Osler Weber Inmiddels is er veel meer bekend geworden over HHT/ROW. Universiteitscentra als Erasmus UMC en het Leids Universitair Centrum hebben gezamenlijk onderzoek verricht. Een heel belangrijk aandeel is en wordt geleverd door het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein, waar o.l.v. longarts Dr. C.J.J. Westermann een multidisciplinair ROW-centrum werd opgericht met drie doestellingen: opsporing, behandeling en begeleiding van patiënten met ROW, verschaffen van informatie aan patiënten en families met ROW, artsen, verpleegkundigen, etc. en wetenschappelijk onderzoek (ook mondiaal) naar ziekteproces en medicatie. Ook is de fondsenwervende Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Rendu Osler (SWORO) opgericht. Er is een nauwe samenwerking met De Hart&Vaatgroep. Door beide instellingen zijn boekjes en brochures ontwikkeld, zoals het patiëntenboekje “De ziekte van Rendu Osler Weber”, een protocol voor de behandeling van neusbloedingen bij ROW, een brochure voor kaakchirurgen, tandartsen en mondhygiënisten en de onlangs uitgekomen katern “Informatie voor de huisarts over de ziekte van Rendu Osler Weber”. Deze is ontwikkeld door Dr. C.J.J. Westermann, samen met de VSOP (Vereniging Samenwerkende Ouder- en Patiëntenorganisaties), De Hart&Vaatgroep en het Nederlands Huisartsen Genootschap. De patiënt is hierbij Voor wie meer wil weten over deze ziekte: zie www.renduoslerweber.nl of de ROW-link van www.hartenvaatgroep.nl. Daar zijn ook de verslagen en Nieuwsbrieven te downloaden. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

6

Rendu Osler Weber: wat is deze zeldzame ziekte? De ziekte van Rendu Osler Weber (ROW) is een zeldzame erfelijke ziekte van de bloedvaten, waarin plaatselijk verwijdingen bestaan die gemakkelijk bloeden. Omdat bij deze ziekte de haarvaten ontbreken, ontstaan directe verbindingen tussen slagaders en aders. Aanvankelijk op microscopisch niveau, maar allengs groter, o.a. doordat het slagaderlijk bloed onder hogere druk in de aders komt dan normaal. De aders zijn daar niet op gebouwd omdat normaliter de hoge druk in de slagaders sterk afneemt bij het passeren van de nauwe haarvaten. En die ontbreken dus bij de ROW-patiënt. Daardoor ontstaan kleine en grote directe en abnormale verbindingen, vaatmalformaties of AVM’s. Bloedneuzen zijn verreweg de meest voorkomende en meest hinderlijke klacht, maar er zijn ook andere uitingsvormen. De in voorgaand artikel “Even voorstellen” genoemde boekjes en brochures zijn gratis opvraagbaar bij De Hart&Vaatgroep, Postbus 133, 3769 ZJ Soesterberg, tel. 088-1111.600, Email: [email protected].

Tenslotte: Dit artikel is dus ook bedoeld als een impressie van de achtergronden en motivatie van één van de vele vrijwilligers van de Hart&Vaatgroep. Als u/jij daar nog niet toe gerekend wordt, biedt onze vereniging wel kansen. Want we hebben er meer nodig dan het huidige aantal vrijwilligers. De Hart&Vaatgroep informeert u graag! Riet Alaverdy-van der Knijff

De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

7

Fabel of feit? Als je geen vis eet, krijg je ook geen omega-3 vetzuren binnen Feit: vis is niet de enige bron van omega-3 Omega-3 of n-3 vetzuren, (soms ook vitamine F) genoemd, zijn meervoudig onverzadigde vetzuren. Het zijn zg. essentiële vetzuren , wat betekent dat ons lichaam ze nodig heeft maar ze niet zelf kan aanmaken en dus uit de voeding moet halen, net zoals vitamines. De belangrijkste omega-3-vetzuren zijn: • alfa-linoleenzuur (ALA of LNA) • eicosapentaeenzuur (EPA) • docosohexaeenzuur (DHA ALA (alfa-linoleenzuur) is de stammolecule van de omega -3 familie. De mens kan dit vetzuur zelf niet aanmaken. ALA wordt gevonden in o.m. groene bladrijke groenten zoals bv. spinazie, postelein, waterkers. Andere bronnen zijn o.m. noten, lijnzaad, sojabonen en walnootolie. Het lichaam kan ALA gebruiken om EPA uit op te bouwen. EPA en DHA zijn twee lange vetzuurketens die in het lichaam kunnen opgebouwd (uit bv ALA) worden en dus niet strikt essentieel zijn (niet per se op te nemen met de voeding). Het lichaam maakt echter maar kleine hoeveelheden, dus blijft inname via de voeding belangrijk. De enige belangrijke voedingsbron van EPA en DHA is visolie (aanwezig in vette vis en visoliecapsules).

"U mag niet extra drinken als u veel transpireert." Fabel! Ons lichaam geeft vocht af via de adem, de urine, de huid (transpiratie) en de ontlasting. U verliest meer vocht dan normaal bij diarree, braken en bij overmatig transpireren door koorts, bij warm weer of bij inspanning. Bij diarree, koorts of braken is het verstandig uw huisarts te waarschuwen. Wanneer u door het warme weer of bij inspanning extra transpireert, moet u wat meer drinken. Bijvoorbeeld 2 glazen = 300 ml. Als u te weinig zou drinken, loopt u de kans dat u uitdroogt. Bron: Nieuwsbrief juni 2010 Hartstichting De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

8

Wereldprimeur in Maasstad Ziekenhuis Rotterdam: eerste implantatie van nieuw type pacemaker Consulta CRT-P is van levensbelang voor specifieke groep patiënten. Cardioloog dr. Mike Scheffer, verbonden aan het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam, heeft wereldwijd de allereerste Consulta CRT-P pacemaker geïmplanteerd. De Consulta CRT-P is een nieuw, geavanceerd type pacemaker voor cardiale resynchronisatietherapie (CRT), een behandelmethode voor bepaalde patiënten met hartfalen die niet gelijktijdig samentrekkende hartkamers hebben. Uniek aan dit nieuwe type pacemaker is dat het apparaat zelf een hartfilmpje maakt en dat ter controle naar de cardioloog in het ziekenhuis stuurt. Patiënten met het type hartfalen dat CRT behoeft, zijn dikwijls zeer ernstig vermoeid en komen nauwelijks de deur uit. Het grote voordeel van het nieuwe type pacemaker is dat de patiënt minder vaak naar het ziekenhuis hoeft, en dat hij/zij een actiever leven kan leiden. Cardiale resynchronisatietherapie zorgt ervoor dat beide hartkamers (ventrikels) weer in een beter ‘gesynchroniseerd’ patroon samenwerken. De nieuwe pacemaker combineert voor het eerst een aantal belangrijke voordelen voor patiënten met hartfalen, die tot nu toe nog niet beschikbaar waren. Een vochtbewakingsfunctie controleert de vochthuishouding van de patiënt. Daarnaast communiceert de pacemaker vanuit het huis van de patiënt, of indien gewenst zelfs vanaf zijn vakantieadres, met de cardioloog. Dat gebeurt middels het CareLink systeem: diverse relevante gegevens worden over deze beveiligde internetverbinding naar de specialist gestuurd, zodat deze kan zien of alles in orde is. Voor het eerst is het ook mogelijk om op afstand het hartfilmpje (ECG) te bekijken, dat door middel van ingebouwde elektroden wordt geregistreerd en via het CareLink systeem wordt verzonden. Dit alles maakt een volledige pacemakercontrole op afstand mogelijk. Bij de instelling van CRTtherapie heeft de cardioloog nu de beschikking over veel meer configuraties om de hartkamers te stimuleren, waarbij effectieve stimulatie automatisch door de pacemaker bewaakt wordt. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

9

Vervolg van pagina 8: Wereldprimeur Maasstad Ziekenhuis Dr. Mike Scheffer: “Het is echt een verbetering voor de patiënt: deze pacemaker maakt het verschil tussen het leiden van een licht actief leven of de hele dag aan huis gekluisterd zitten. De pacemaker werkt meteen na de implantatie, dus de patiënt heeft er direct profijt van. Zo kan hij of zij onbezorgder leven en hoeft niet meer zo vaak naar het ziekenhuis, omdat de pacemaker op afstand in de gaten gehouden wordt. Wat nieuw is, is de keuzemogelijkheid uit veel meer stimulatie configuraties met automatische bewaking. Hierdoor zullen meer patiënten met hartfalen kunnen profiteren van betere CRT-therapie ” Cardiale resynchronisatietherapie vindt plaats via de afgifte van zeer kleine elektrische pulsen aan zowel het rechter- als het linker ventrikel. De pacemaker wordt onder de huid van de borst geplaatst en aangesloten op drie geleidingsdraden die via de bloedvaten in het hart worden ingebracht. Jaarlijks zullen in Nederland naar verwachting ruim 400 patiënten met hartfalen van deze nieuwe pacemaker gaan profiteren. Bron: www.medicalfacts.nl

Ervaringsverhaal Gerjo Leeflang Mijn naam is Gerjo Leeflang, vrijwilligster voor De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland. Ik ben 61 jaar, gescheiden sinds 1989, moeder van een zoon en dochter en oma van 2 kleinkinderen. Al vanaf mijn 15e werkzaam in de commerciële wereld, eigen bedrijf opgebouwd (drukkerij), na mijn scheiding actief geweest in reclame en merchandising en freelance radiomedewerkster voor een lokale omroep en mijn laatste baan als accountmanager bij Friesche Vlag . Helaas verloor ik wegens reorganisatie 5 jaar geleden mijn baan en raakte in de WW met sollicitatieplicht. Op een leeftijd achter in de 50 is er geen werkgever meer te vinden dus moest het roer om…. Bij toeval werd bij een ziekenhuisopname aneurysma ontdekt, een dubbele zelfs, zowel in borst- als buikholte! Dus het jaar 2005 bracht mij nog meer onheil… Ik wist van het bestaan niet af en begaf mij onmiddellijk met deze mededeling naar het Erasmus MC in Rotterdam. Meteen een CT scan en werd mij aneurysma uitgelegd….. Ik als actief en vrolijk typetje schrok hevig en zag meteen het ergste gebeuren…. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

10

Ervaringsverhaal Gerjo Leeflang (vervolg) Stress moest uit mijn leven verbannen… nou zo‟n sollicitatieplicht was niet gemakkelijk maar gelukkig kreeg ik alle begrip en al snel ging mijn blik uit naar relaxed vrijwilligerswerk….. En uiteindelijk kreeg ik ook toestemming van het UWV om dit te gaan zoeken…. Maar dat gaf toch de nodige confrontatie met mijn gezondheid want wat ik eigenlijk niet meer mag doen is b.v. een zware rolstoel duwen of ouderen ondersteunen, of ergens aan trekken of duwen of zwaar tillen! Was soms moeilijk toen de kleinkinderen nog klein waren…. Dus nogmaals het roer om… mijn commerciële inzichten en mijn vroegere pr werkzaamheden gaven mij bij De Hart&Vaatgroep wel kansen voor vrijwilligerswerk dus houd ik mij voor de regio Zuid-Holland bezig met bijeenkomsten, beurzen en verspreiding van ons boekje Samenspel bij alle ziekenhuizen, artsen en apotheken in mijn omgeving, soms lopend of op mijn fiets ben ik gezond bezig! Nu inmiddels 5 jaar later voel ik mij gelukkig nog steeds prima, ga elk jaar in de CT scan het aneurysma op laten meten en mag nu zelfs van Dr. Bekkers 2 jaar wegblijven voor controle!!! Ik wandel en fiets regelmatig, ga wel even lopen bij een helling, rook niet (nooit gedaan) en speel zelfs 2x per week tennis, damesdubbel en bezoek soms de sauna, dit alles in overleg met mijn behandelend arts. Mijn caravan aan zee in Ouddorp is ook mijn medicijn, zon, zee, strand, maar blijf wel aan het roer….. oppassen met de bloeddruk, moet laag blijven (2 pilletjes per dag) en verder gewoon leven, genieten van het leven en heb ik mijn vrolijkheid en levensvreugd toch weer teruggevonden….

Diabetes, hart– en vaatziekten en sport We weten het allemaal: Dat diabetes 1 en 2 (ouderdomssuiker) een ernstig probleem is. Het betekent dat het suikergehalte (glucosewaarden) in ons bloed te hoog is en dat bij een te hoge zgn. HbA1c-norm, gedurende een langere tijd dit een bedreiging voor onze gezondheid kan betekenen (Diabetes-voeten, problemen met de ogen). Zo‟n 7 jaar geleden kreeg ik een hartinfarct en 2 jaar later werd tijdens een bloedonderzoek ouderdomssuiker geconstateerd. Meteen aan pillen. Metformine, Glimeperide, Tolbutamide etc. De vraag werd toen al gesteld sport u? Jazeker….vandaar dat er NOG geen serieuze klachten waren. Alleen bij een grote inspanning of een te lange tijd tussen twee maaltijden kreeg ik een Hypo-gevoel wat verdween na het eten of drinken van wat zoetigs. Typisch iets voor personen met diabetes. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

11

Diabetes, hart– en vaatziekten en sport (vervolg) Ik werd doorverwezen naar een diëtiste die mij adviseerde meer regelmaat in mijn eten te brengen en op te letten met zoetigheid daardoor had ik tevens zicht op mijn gewicht. Eveneens was het advies, ga wat fietsen, doe je kleine boodschappen wandelend en als het mooi weer is ga naar buiten een lekker stuk wandelen. Ik sport nu al jaren bij HARTENZES RIJSWIJK – één of meerdere instructeurs van deze sportclub hebben de HIB-Basiscursussen gevolgd – en het bevalt me uitstekend en wil het voor geen prijs meer missen. Zo denken al mijn sportcollega‟s die bekend zijn met hart- en vaatziekten en/of diabetes erover. We doen aan wat vrij sporten badminton-tafeltennis-volleybal. Daarbij (hard) lopen, rek- en strekoefeningen o.l.v. een gymleraar. Ook is er altijd medische begeleiding. Eenmaal per maand wordt van iedereen de bloeddruk en de hartslag gecontroleerd (als je het nodig vind kan het ook meerdere keren!) Nadat alles nog even gezellig wat praten met elkaar onder het genot van een kopje koffie/thee. Ik fiets nu behoorlijk wat, gemiddeld – alleen als het goed fietsweer is – zo‟n slordige 75 tot 85 km per week op een gewone toerfiets. Als ik op een mooie plek ben stap ik af en wandel met de fiets aan de hand. Mijn boodschappen haal ik meestal vlak bij huis, loop daar naartoe een stiefkwartiertje wandelen. Door het sporten ga je je prettiger voelen, terwijl er leuke en sociale contacten ontstaan. Daarnaast wordt je conditie een stuk beter en wie wil dat nu niet hebben!! Kijk eens op www.harten-zes.nl dan krijg je een idee hoe het er aan toe gaat. Op TV en radio wordt steeds weer de oproep gedaan mensen ga bewegen/ sporten. Je krijgt meer zelfvertrouwen zodat je beter bestand bent om je leven zo in te richten dat je een gewoon normaal bestaan kunt hebben, ondanks de hart- en vaatziekte en/of diabetes. Tegen mij werd gezegd: Zonder de sport had ik al jaren geleden met insuline-injecties moeten beginnen. Er zijn sportverenigingen genoeg te vinden zo nodig kunt u het uw behandelend arts vragen. Google eens rond en kijk eens bij: de beweegwijzer op www.beweegzoeker.nl. Of kijk op de sites www.hartenvaatgroep.nl , www.dvn.nl, www.bloedsuiker.nl of www.luisternaaruwwlichaam.nl Tot slot wens ik allen veel sportplezier toe en sterkte en succes met de behandeling van uw hart-en vaatziekten en/of diabetes. Kees Mulder De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

12

Herfstige hapjes. Broodbakje met gekruide paddestoelen. ½ Casinobrood 250 gram paddestoelen in plakjes. 1 gesnipperde ui 1 teentje knoflook 2 takjes thijm soyaroom (n.a.) bouillonpoeder en peper fijngehakte bieslook of peterselie ter garnering. Oven voorverwarmen op 220oC. Snijd de korsten van het casinobrood en doe de sneetjes in de holtes van een muffinvorm. Kwast ze in met een beetje olie. Zet ze een minuut of 5 in de oven of tot ze knapperig zijn. Broodbakjes uit de muffinvorm halen. Het uitje stoven op laag vuur, als dit glazig is de paddestoelen erbij en bakken tot het vocht eruit komt. Dan de knoflook erboven uitpersen en de blaadjes van de thijm erbij. Op smaak brengen met bouillonpoeder en peper. Soyaroom erbij en iets in laten koken, zodat het wat dikker wordt. De broodbakjes vullen met de paddestoelen, garneren met bieslook of peterselie en opdienen. ***U kunt gewone room gebruiken, echter soyaroom bevat geen vet of cholesterol waardoor het gerecht lichter is.*** Notenmengsel. Een veelgeprezen recept van onze kok Arnoud. U heeft nodig: 100 gram Monchou 25 gram pecannoten 2 eetl. Gembersiroop 3 bolletjes gember. Alles fijnmaken en vermengen. Lekker op een sneetje stokbrood. Een kleurrijke herfst gewenst!

De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

SvN-4-2010

13

Puzzel

Transportbak Oplossingen juli 2010

De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

14

Agenda

8 oktober 2010

Rond 23 december

Voorlichtingsmiddag in het Sint Franciscus Ziekenhuis te Rotterdam :

Nieuwe editie Samenspel

“Vitale Vaten en Leefstijl”, zie pagina 4

Zie voor volledige informatie onze website

De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

15

Uit het archief (van Harte, ,juni 1990)

De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland

16