REGIO ZUID-HOLLAND
In dit nummer o.a.: Mag ik mij even voorstellen? Teamlid T v.d. Schoot Fabel of feit? Transvet en cholesterolgehalte De ongunstige effecten Middagdutje 6 goede redenen voor een middagdutje Brochures over vaatziekten Impressie landelijke dag vaatpatiënten Smakelijk eten zonder zout Marokkaans gekruide spiesjes met vijgensalsa en salade Jaargang 1, nummer 3 juli 2010 Verschijnt 4 x per jaar oplage 5000
Inhoudsopgave De Hart&Vaatgroep…….……...……...…….…………….…………...……2 Mag ik mij even voorstellen?.…….…..….………………………………...3 Het regioteam en onze activiteiten ......….…………………...……...….4 Fabel of feit…….……………………………...……………………………..5 Ongunstige effecten van transvet op cholesterolgehaltes………….......6 Heel wat goede redenen om een middagdutje te doen………………... 7 Fabel of feit…...…..……………………...…………...……………………..8 Brochures over vaatziekten....................................................................9 Impressie landelijke dag vaatpatiënten in Oegsgeest………………….11 Ons recept….……………………………………………………………....14 Puzzel en agenda….…..…………...……………………………………..15 Onze wens voor u allen (uit het archief) .………………………….16 Colofon Het blad “Samenspel” is een uitgave van De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland en wordt toegezonden aan alle leden, donateurs en belanghebbenden in de provincie. Wij zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties en artikelen met bronvermelding in dit blad. Overname van artikelen is slechts toegestaan na toestemming van de redactie. Jaargang 1, nr. 3, juli 2010 Eindredactie: Ger Quellhorst Druk en reclame: Nolin Uitgevers b.v. Hoogezand
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland van en voor mensen met een hart– of vaatziekte
E-mail:
[email protected]
Oplage: 5.000 ex.
Internet: www.hartenvaatgroep-zh.nl
Gastschrijvers: Arthur van Venetien Dick de Wit
Patiëntenbegeleiding/ lotgenotencontact
Kopij voor volgend nummer inleveren vóór 15 juli 2010 De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
088 11 11 600
1
De Hart&Vaatgroep is een patiëntenorganisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte. Zowel landelijk als regionaal richt De Hart&Vaatgroep zich op informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlmanagement en collectieve belangenbehartiging. De Hart&Vaatgroep houdt zich bezig met: Informatiebrochures over hart- en vaatziekten Een internetsite met o.a. een kennisbank met toegankelijke informatie Het leefstijlmagazine ‘Vida’ met nieuws en achtergronden Informatiedagen en themabijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen Contact met mensen met hetzelfde ziektebeeld, zowel één op één als in groepsverband Leefstijlactiviteiten zoals kookworkshops en sport- en beweegaanbod Belangenbehartiging van hart- en vaatpatiënten in politiek en zorg. Lid worden? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, het lidmaatschap of het donateurschap op onze internetsites. Of U kunt een e-mail sturen, schrijven of bellen met het secretariaat. Postadres: Postbus 133 3769 ZJ Soesterberg
Bezoekadres: Laan Blussé van Oud Alblas 2 3769 AT Soesterberg Telefoon: 088 11 11 600
OP
HET
INTERNET:
Landelijk Email:
Regio Zuid-Holland
[email protected]
Website: www.hartenvaatgroep.nl
Email:
[email protected]
Website: www.hartenvaatgroep-zh.nl
Bezoek ook ons landelijk forum: www.hartenvaatforum.nl De Hart&Vaatgroep wordt gefinancierd door: De Hartstichting Fonds PGO (Patiënten-, gehandicaptenorganisaties en Ouderenbonden). De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
2
Mag ik mij Even voorstellen? Om te weten wie de mensen zijn achter het regioteam, willen wij ons graag aan u voorstellen, dat kan het beste in deze rubriek van Even voorstellen. Het is altijd een beetje het ik-verhaal, maar ja, dat kan nu eenmaal niet anders. Mijn naam is Tine v.d. Schoot en een van de actieve vrijwilligers van De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland. Ik ben moeder van een zoon en dochter en oma van 3 kleinkinderen en partner van Ronald. Ik was een actief lid van de Vereniging Van VaatPatiënten en nam deel aan de "slagadergroep", één van de vele groepen bij de VVVP. In mijn werkzaam leven heb ik 25 jaar in de horeca gewerkt in diverse functies. Dit werk stopte toen ik werd getroffen door: vaatziekte "etalagebenen" hartziekte hartinfarct, verstopte kransslagaders, stent plaatsen Dotterbehandelingen en diabetis 2. Al deze feiten hebben niet verhinderd dat ik een actief lid was voor de VVVP en nu in de regiogroep Zuid-Holland. Binnen de VVVP konden de vrijwilligers cursussen en training gaan volgen om de kennis te vergroten. Zo stond ik samen met andere met stands op de open dagen in ziekenhuizen, bij grote congressen van specialisten. Ook organiseerden we voorlichtingsbijeenkomsten in diversen grote ziekenhuizen in het land. Samen met diverse specialisten probeerde wij een zo`n breed mogelijk programma te presenteren voor hun patienten en onze leden en andere belangstellenden. ik hoop dat ieder die dit stukje leest, misschien wil over denken om zich als vrijwilliger bij ons aan te melden, overdenk dit eens, U word er zo veel rijker door De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
3
Samenstelling Regioteam Zuid-Holland Teamleider: G. Lamie Penningmeester: G.H. Quellhorst
[email protected] [email protected]
Overige leden regioteam: M.L. Alaverdy-van de Knijff
[email protected]
F.H. van Nouhuys
[email protected]
P.P. van der Hijden
[email protected]
J.W. de Bruijn
[email protected]
A.C. van der Schoot
[email protected]
A. van Venetien
[email protected]
C. de Bloois
[email protected]
Ons centrale E mail adres is:
[email protected]
Onze activiteiten Op dit moment zijn we druk doende “ergens” in de provincie een volgende voorlichtingsmiddag te organiseren. Het hoofdonderwerp van deze middag zal gaan over “De zorgstandaard vasculair risicomanagement”, gericht op “de patiënt”. Daarnaast zal er aandacht worden besteed aan Leefstijl. Met name over bewegen en eten. Ga voor meer informatie naar onze website: www.hartenvaatrgroep-zh.nl
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
4
Omgeving Dordrecht In Zwijndrecht stonden we op 20 maart 2010 op de informatiemarkt van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Deze markt werd gehouden in het kader van “Open dag ziekenhuizen”. Naast het verstrekken van divers foldermateriaal hebben we verschillende mensen te woord kunnen staan en hun van goed advies kunnen voorzien. Al met al een zeer geslaagde dag.
Omgeving Den Haag De kookworkshop in maart is door het ziekenhuis afgelast. We hopen zo snel mogelijk alsnog een kookworkshop in Den Haag te kunnen geven.
Fabel of feit? Cholesterol: liever kwijt dan rijk Fabel! Cholesterol staat vaak in een kwaad daglicht. Toch is deze stof onmisbaar bij de opbouw van bepaalde lichaamscellen, hormonen en bij de spijsvertering. De meeste cholesterol maakt uw lichaam zelf aan in de lever, een klein deel neemt u rechtstreeks op uit voeding. Wanneer u te veel voedsel eet dat verzadigd vet bevat of cholesterolrijk is, kan uw cholesterolgehalte tot ongezonde hoogte stijgen. Andere risicofactoren op een verhoogd cholesterolgehalte zijn erfelijke aanleg, overgewicht, suikerziekte of een traag werkende schildklier.
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
5
Ongunstige effecten van transvet op cholesterolgehaltes Onderzoekers van de Vrije Universiteit van Amsterdam hebben aangetoond dat ook natuurlijk transvet negatieve effecten heeft op de cholesterolgehaltes in het bloed. Transvet uit melk en vlees verhoogt het “slechte” LDL-cholesterol en verlaagt het “goede” HDL-cholesterol. Het onderzoek is mede gefinancierd door de Hartstichting. Melk, roomboter, kaas, rundvlees en schapenvlees bevatten kleine hoeveelheden transvet. Tot nu toe werd gedacht dat dit natuurlijke transvet niet schadelijk was, ja zelfs gezond. Eén specifiek transvet uit melk, het zogenaamde geconjugeerde linolzuur of CLA, wordt zelfs als voedingssupplement verkocht. Minder vet vlees en volle melk Het is al langer bekend dat industrieel geproduceerd transvet de cholesterolgehaltes in het bloed ongunstig beïnvloedt. Dat is ook de reden dat het in margarines en frituurvet voor een groot deel is vervangen door vetten met gunstiger effecten op de cholesterolgehaltes.Ingeborg Brouwer van de afdeling Gezondheidswetenschappen van de Vrije Universiteit in Amsterdam is een van de onderzoekers. “Onze resultaten vormen een extra reden voor consumenten om het eten van vet vlees- en volle zuivelproducten te verminderen. Te meer daar vlees en zuivel al veel verzadigde vetten bevatten, die beter vermeden kunnen worden. Ook de consumptie van grote hoeveelheden geconjugeerde linolzuur of CLA - in voedingssupplementen – is niet goed voor het cholesterol.” Rol van voedingsindustrie De Hartstichting adviseert al jaren om te kiezen voor magere en halfvolle producten. De bevindingen uit dit onderzoek bevestigen dit Advies. Ineke van Dis, voedingswetenschapper bij de Hartstichting, zou graag zien dat de zuivelindustrie een groter assortiment magere en halfvolle producten op de markt brengt. Zij hoopt dat de resultaten een extra stimulans zijn voor de voedingsindustrie om transvetten te bannen uit hun producten. Want tot nu toe gebeurt dit voornamelijk door de margarinefabrikanten. Ineke: “Zo werkt bijvoorbeeld de bakkerijindustrie nog steeds met goedkoop bakkerijvet waar veel transvetten in zitten. Dat moet dus echt anders”. Het onderzoek De wetenschappers van de Vrije Universiteit vergeleken de effecten van natuurlijke transvetten en geconjugeerde linolzuur of CLA met het effect van industrieel transvet in meer dan 20 studies. Het effect van natuurlijk transvet bleek iets minder ongunstig dan dat van het industriële transvet, maar eveneens ongunstig. Een verandering van de verhouding – meer specifiek: een verhoging - tussen het “slechte” LDL-cholesterol en het “goede” HDLcholesterol was daarvan het gevolg. En die verhoging voorspelt een hogere kans op een hartinfarct. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
6
Heel wat goede redenen om een middagdutje te doen Een siësta is geen verloren tijd. Een middagdutje geeft u niet alleen de mogelijkheid om te herstellen of om te herbronnen, maar biedt u tevens nog heel wat andere voordelen. Wat zijn de echte weldaden van een middagdutje? Ze zijn goed voor het hart Wie minstens driemaal per week een middagdutje doet, zou 30% minder risico lopen op hartfalen en op cardiovasculaire ziekten. Hoe is dit te verklaren? Een middagdutje vermindert de stress. En stress is nu eenmaal een belangrijke cardiovasculaire risicofactor. Ze hebben een stimulerend effect Op het einde van het middagdutje, scheidt het lichaam twee hormonen af, adrenaline en noradrenaline. Deze hormonen spelen een rol bij het ontwaken, aangezien ze het hartritme stimuleren, wat een grotere doorbloeding van de hersenen mogelijk maakt. Met andere woorden, het einde van de siësta heeft een stimulerend effect. Bij het ontwaken na ons middagdutje, voelen we dus de energie die nodig is voor een nieuwe dag. Dit fenomeen doet zich ook voor na een nachtje slapen. Dat is de reden waarom we ons gewoonlijk een tiental minuten na het ontwaken op ons best voelen. Ze stimuleren de creativiteit We krijgen onze beste ideeën vaak na een middagdutje. Tijdens een siësta ligt onze hersenactiviteit weliswaar lager, maar ze ligt niet stil. Ons 'onbewustzijn' is dan aan het werk: de beelden die we tijdens het wakkerzijn opgeslagen hebben, worden nu geprojecteerd en komen vrij tot expressie. Dit fenomeen is meer uitgesproken tijdens een middagdutje dan tijdens een nachtje slapen. Dat komt omdat we ons tijdens een middagdutje in een lichtere slaapfase bevinden, die geschikter is voor dit Ze brengen raad Tijdens deze lichte slaap, kunnen we ons oplossingen, die onze hersenen buiten ons medeweten overwogen hebben, beter herinneren. Zo kunnen we strategieën uitwerken die we ons enkele minuten na het ontwaken nog herinneren. Dit is na een nachtje slapen zogoed als onmogelijk, aangezien die nacht meestal eindigt met een droomfase. Deze onbewuste toestand bezorgt ons de nodige afstand om de lastigste situaties te begrijpen. Ze dwarsbomen de negatieve effecten van slaaptekort We slapen minder en minder en steeds meer mensen lijden aan slaaptekort. Dit slaaptekort heeft heel wat negatieve effecten: het leidt tot vermoeidheid en stress, vermindert de concentratie en de aandacht, verstoort de vorming en opleiding van kinderen en jongeren, leidt tot een verlies aan productiviteit, verhoogt het risico op diabetes en overgewicht, enz. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
7
Middagdutjes in de praktijk Een middagdutje vergt geen grote tijdsinvestering (10 tot 30 minuten). Wie gehaast is, kunnen we zelfs microsiësta's aanbevelen. Ze duren slechts enkele minuten en kunnen op kantoor en zelfs in het openbaar vervoer. Een middagdutje doen, verhindert u niet om 's nachts goed te slapen. Op voorwaarde uiteraard dat u uw siësta houdt in het begin, en niet in het midden van de namiddag. Een middagdutje vermindert de stress en verhoogt uw productiviteit, wat zeer bevorderlijk is voor uw nachtelijke slaap. Bron: www.e-gezondheid.be:
Fabel of feit Bewegen heeft alleen zin als je het heel intensief doet. Fabel! Regelmatig intensief bewegen levert een belangrijke bijdrage aan fitheid en conditie, maar zoek het vooral ook in de gebruikelijke, dagelijkse inspanningen. Sport levert voor de meeste mensen maar een geringe bijdrage aan de totale hoeveelheid lichaamsbeweging. Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders hun dagelijkse beweging in het bijzonder halen uit activiteiten rondom het huis en naar en op het werk. Let daarbij op dat gewoon huishoudelijk werk (zoals stoffen, afwassen of met de swifter de vloer vegen) niet altijd voldoende inspanning levert. Anders is het als u stevig stofzuigt, in een flink tempo de ramen lapt en de vloer dweilt of tuiniert. Bij inspanningen in en rond het huis geldt: het hart moet er sneller van kloppen maar u moet niet buiten adem raken. Meer lichamelijke activiteit heeft zowel een gunstig effect op de bloeddruk (die wordt lager) als op het cholesterolgehalte . Er zijn twee soorten cholesterol : het goede en het slechte. Als u genoeg beweegt, stijgt het goede cholesterol. Regelmatig bewegen zorgt er ook voor dat het lichaam suikers beter opneemt, zodat het bloedsuikergehalte normaliseert. En meer bewegen maakt het ook gemakkelijker om een gezond gewicht te krijgen of te behouden. Dat zijn allemaal gunstige effecten van meer bewegen. Het maakt de kans op hart- en vaatziekten kleiner.
www.beweegzoeker.nl De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
8
BROCHURES OVER VAATZIEKTEN Zoals in het eerste nummer van “Samenspel” uiteengezet, is nu ruim een jaar geleden De Hart&Vaatgroep opgericht, een vereniging van en voor mensen met hart- en vaatziekten, samengesteld uit een aantal voormalige verenigingen van hartpatiënten, Bloedlink (voor patiënten met erfelijk hoog cholesterol) en de Vereniging van Vaatpatiënten. Ook deze laatstgenoemde vereniging kenmerkte zich door veel activiteiten door en voor patiënten, maar dan uitsluitend op het gebied van vaatziekten. Zo is er bijvoorbeeld een aanzienlijk aantal brochures en andere publicaties uitgegeven. Wij hebben overwogen u daarvan een bloemlezing te geven, maar zijn tot de slotsom gekomen dat een totaaloverzicht van de publicitaire uitgaven van onze vereniging op het gebied van vaatziekten u niet onthouden mag worden. Je zult maar net die patiënt zijn die kampt met een vaatziekte waarover wel een uitvoerig informatieboekje is verschenen maar dat niet genoemd wordt. Dus u treft onderstaand een uitvoerige en gevarieerde opsomming aan. Al deze brochures en artikelen zijn gratis verkrijgbaar bij het secretariaat in Soesterberg. Vele ervan zijn ook te downloaden via www.hartenvaatgroep.nl of mee te nemen indien u onze informatie-bijeenkomsten bezoekt. Brochures, uitgegeven door de De Hart&Vaatgroep: Looptraining: lopen, lopen, lopen (bij Claudicatio Intermittens ofwel etalagebenen) Vaatlijden in het been, een richtlijn voor patiënten Doorbloedingsproblemen in het maagdarmstelsel (maagdarm ischeamie) De ziekte van Rendu Osler Weber (ROW) Informatie voor de huisarts over de ziekte van Rendu Osler Weber (ROW), persoonlijk te overhandigen door de patiënt Vasculitis, een inleiding Ziekte van Behcet Arteriitis Temporalis De ziekte van Buerger Aneurysma/AVM in het hoofd Aneurysma in de borst (TAA of TAAA) Informatieblad Therapeutische elastische kousen Fenomeen van Raynaud: “Meer vragen dan antwoorden” 101 Vragen over Perifeer Arterieel Vaatlijden (in samenwerking met De Hart&Vaatgroep) Vervolg op pagina 11
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
9
BROCHURES OVER VAATZIEKTEN (vervolg van pag. 10) Brochures, uitgegeven door de Nederlandse Hartstichting in samenwerking met De Hart&Vaatgroep: Spataders Het fenomeen van Raynaud Een vernauwing in de halsslagader (carotisstenose) Aneurysma van de aorta in de buik Etalagebenen (Claudicatio Intermittens) Trombose en longembolie Trombose en de anticonceptiepil Trombose en erfelijkheid Daarnaast zijn er tal van artikelen over diverse onderwerpen, zoals Flebitis ofwel oppervlakkige trombose Costoclaviculair Compressie Syndroom of Thoracic Outlet Syndroom (TOS) In deze opgave mag zeker niet het boekje “Mijn longembolie en ik” ontbreken, een persoonlijk ervaringsverhaal van Hennie StokkerStadman, die na de diagnose longembolie lang vocht tegen de vermoeidheidsklachten en het gebrek aan concentratievermogen. Ook deze patiëntenbrochure is een uitgave van De Hart&Vaatgroep en de moeite van het lezen zeker waard. Misschien herkent u er uw eigen klachten in en biedt het verhaal u steun. En: steun mag u ook altijd vragen aan De Hart&Vaatgroep! Riet Alaverdy-van der Knijff
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
10
Impressie landelijke dag vaatpatiënten De plaats van de landelijke vatendag (Corpus in Oegstgeest) was goed gekozen. Mijn vrouw en ik hebben voor de opening van het evenement eerst van de mogelijkheid gebruik gemaakt om tegen een gereduceerd tarief in Corpus een “Reis door de mens” te maken. Tijdens deze reis werd in grote lijnen het belang van onder meer het hart en vaten in het lichaam op moderne wijze naar voren gebracht. Na de ontvangst met koffie en thee in de lounge opende de bestuurder André Schellart de vatendag. Hij begroette de circa 90 bezoekers en merkte onder andere op dat de op het programma aangegeven workshop Looptraining door omstandigheden helaas geen doorgang kon vinden. Hierna gaf hij het woord aan de directeur Margo Weerts die ons verblijde met een “Reis door de tijd in vatenland”. Eerst werd een situatie geschetst van de VVVP in 1993 en van de H&V anno 2010, om vervolgens de wapenfeiten van één jaar H&V voor de vaten de revue te laten passeren. Hierna werd dieper ingegaan op het ambitieuze werkplan 2010. Dat er nog veel gedaan moet worden bleek bijvoorbeeld aan het feit dat uit een recent onderzoek bleek dat ongeveer de helft van de huisartsen bij patiënten met vaatziekte adviseert een hond aan te schaffen. Ongeveer 35 bezoekers, waaronder mijn persoontje hebben eerst een lezing gevolgd over nieuwe ontwikkelingen in de antistolling. In deze interessante en duidelijke lezing werd eerst door mevrouw Zondag (LUMC) in het kort de bloedsomloop van de mens geschetst om vervolgens in te gaan op de klachten bij longembolie en trombose en de risicofactoren. Ongeveer 1 à 2 mensen per 1000 hebben daar in één jaar last van. De langdurige behandeling van longembolie en trombose was in 2008 goed voor ongeveer 16% van de gebruikte 370.000 stuks antistollingsmiddelen. Een groot nadeel van de al tientallen jaren in gebruik zijnde tabletten Acenocoumarol en Marcoumar is dat er regelmatig de dikte van het bloed (INR) moet worden bepaald. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
11
Impressie landelijke dag vaatpatiënten (vervolg) Derhalve is er een nieuw medicijn ontwikkeld die ook in tabletvorm aanwezig is doch geen bloedcontrole meer nodig heeft namelijk Dabigatran. Er heeft in 228 ziekenhuizen in 29 landen een onderzoek plaatsgevonden waaruit blijkt dat de het effect Dabigatran gelijkwaardig is aan die van Acenocoumarol. Daar het nieuwe middel nog niet op grote aantallen patiënten is getest en bijwerkingen op lange termijn niet bekend zijn is men terughoudend dit medicijn op de markt te brengen.
Nadat problemen met de techniek waren opgelost volgde de lezing over de nieuwe stollingsfactor Protrombine Van der Meer door de heer Ten Kate (UMC Groningen). Deze ging eerst in op de risico’s bij de veneuze aders om vervolgens de driehoek van Virchow en de balans van de eiwitten in de bloedsamenstelling te bespreken. Voorts merkte hij op dat de 46 chromosomen (2x23) 3 biljoen stukjes DNA bevatten en er twee methodes zijn voor onderzoek naar erfelijke afwijkingen van de stukjes DNA, namelijk een associatie studie en een linkstudie. Ter informatie 66% van de mensen hebben geen erfelijke afwijking voor wat betreft de eiwitten in de bloedsamenstelling. De linkstudie heeft uitgewezen dat op chromosoom 11 de nieuwe stollingsfactor zich kan bevinden. Voor mensen, die niet zoals mijn persoontje een Hovo-cursus over de stollingsfactor V Leiden hebben gevolgd, was het een te moeilijke lezing. Na een goed verzorgde pauze hebben ongeveer 25 bezoekers, waaronder mijn persoontje de lezing over de stoombehandeling van spataderen gevolgd. In deze interessante en duidelijke lezing liet mevrouw Van den Bos (Erasmus MC Rotterdam) met niet al te opwekkende plaatjes het verloop van niet behandelde spataderen met als eind resultaat een open been zien. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
12
Impressie landelijke dag vaatpatiënten (vervolg) Als de spataderen in het bovenbeen worden weggehaald staan die in het onderbeen minder onder druk. De verkleuringen e.d. gaan echter niet weg. Zij ging vervolgens in op de soorten behandelingen, die ongeveer 2 % van de gezondheidsbudget bedragen. Het bekende strippen van de spataderen heeft als groot nadeel dat deze meestal terugkomen. Dit is veel minder het geval bij het verwijderen door middel van een lazer. Daar de tip van de lazer erg heet kan worden, wel 1000 graden met als gevolg de geur van verbrand bloed en andere nadelen zoals pijnklachten tot 1 à 2 weken na de behandeling en veel blauwe plekken is er een nieuwe methode ontwikkeld namelijk door middel van stoom onder hoge druk die in pufjes er uit komt met een temperatuur van 120 graden. Verdere voordelen van die methode zijn makelijker uit te voeren en ook geschikt voor kronkelige vaten. Thans zijn er 40 mensen op deze manier behandeld. Het Erasmus MC zoekt nog mensen voor een last trail onderzoek voor spataderen in het bovenbeen.
Hierna volgde de workshop voor spatader patiënten, waarin Angelique Roeland van H&V de 11 aanwezigen naar hun ervaringen vroeg om de inkoop indicatoren van spataderen te bekijken en aan te vullen vanuit het gebruikersperspectief. Helaas was de tijd te kort voor het geven van een overzicht van de opgehaalde notitieblaadjes. Tijdens de afsluitende borrel nog met enkele bezoekers gesproken. Zij vonden het ook een geslaagde vatendag.
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
13
Marokkaans gekruide spiesjes met vijgensalsa en salade. Bijna zomer! Tijd om de b-b-q aan te steken en te genieten van het goede buitenleven. Deze spiesjes horen bij de zomer,vakantie en heerlijk relaxen. Houd bij dit recept rekening met de lange marinadetijd. Ingrediënten voor de marinade van de spiesjes: ½ kop yoghurt. 1½ tl. gemalen koriander (ketoembar) 1½ tl. gemalen komijn (djinten) 1½ tl. paprikapoeder ½ tl. zwarte peper. 2 gehakte knoflookjes 1 el. Olijfolie 2 Kipfilets in stukken snijden en minimaal 6 uur marineren. Overtollige marinade eraf vegen, aan spiesjes rijgen en grillen. Vijgensalsa: Gedroogde (harde, witte) vijgen, kerstomaatjes, knoflook en olie. Van de vijgen de harde steeltjes afhalen. Alles zo klein mogelijk snijden en vermengen. Tabboulleh: 1 kop fijne bulghur overgieten met 1 kop kokend water ½ bakje kerstomaatjes, in stukjes 1 kleine komkommer, in stukjes 4 lenteuitjes sap van 2 citroenen 4 el. Olijfolie een bos peterselie ¼ bosje munt zwarte peper Alles mengen voor een verfrissende, kleurrijke salade! Eet smakelijk!
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
SvN-2-2010
14
Puzzel
Oplossingen april 2010 TEXTIELVEZEL
Agenda
In voorbereiding Voorlichtingsmiddag 'De Zorgstandaard vasculair risicomanagement', gericht op de patiënt
Zie voor volledige informatie onze website De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
15
Uit het archief (“Van Harte” van 1985) De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
16
