REGIO ZUID-HOLLAND
In dit nummer o.a.: Mag ik mij even voorstellen? Cees de Bloois, lid regioteam Vrijwilligers gezocht Arteriïtis temporalis
Van de secretaris Vergeten jubilea Cardiofitness of Aerobics Verslag bijeenkomst in Sint Franciscus Gasthuis Smakelijk eten zonder zout Goelashsoep Jaargang 2, nummer 1 januari 2011 Verschijnt 4 x per jaar oplage 5000
Inhoudsopgave
De Hart&Vaatgroep…….……...……....…….…………….… ……...……2 Bestuur en activiteiten Zuid-Holland ….……………………………… ...3 Van de secretaris/penningmeester…......….…………… ...……...….4 Mag ik mij even voorstellen?............................................................…...5 Arteriïtis Temporalis ………………………………….……………………...7 Cardiofitness of aerobics .......................................................................8 Verslag Themabijeenkomst 8-10-2010 Sint Franciscus Gasthuis…….10 Smakelijk eten zonder zout / Goulashsoep…..………...………… ....15 Puzzel …………...….…..…………...……………………………………...16 Colofon Het blad “Samenspel” is een uitgave van De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland en wordt toegezonden aan alle leden, donateurs en belanghebbenden in de provincie. Wij zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties en artikelen met bronvermelding in dit blad. Overname van artikelen is slechts toegestaan na toestemming van de redactie. Jaargang 2, nr. 1, januari 2011
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
Redactie: Arthur van Venetien, Paul de Jagher en Ger Quellhorst
van en voor mensen met een hart– of vaatziekte
Druk en reclame: Nolin Uitgevers b.v. Hoogezand Oplage: 5.000 ex. Gastschrijvers: Riet Alaverdy Cees de Bloois Marjolein Hoogeveen Jan van Meijeren
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
E-mail:
[email protected] Internet: www.hartenvaatgroep-zh.nl Let op: de E mail adressen en domeinnamen van de regio’s wijzigen in het 1e kwartaal 2011 Patiëntenbegeleiding/ lotgenotencontact 088 11 11 600 Kopij voor volgend nummer inleveren vóór 1 februari 2011 1
De Hart&Vaatgroep is een patiëntenorganisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte. Zowel landelijk als regionaal richt De Hart&Vaatgroep zich op informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlmanagement en collectieve belangenbehartiging. De Hart&Vaatgroep houdt zich bezig met:
Informatiebrochures over hart- en vaatziekten Een internetsite met o.a. een kennisbank met toegankelijke informatie Het leefstijlmagazine „Vida‟ met nieuws en achtergronden Informatiedagen en themabijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen Contact met mensen met hetzelfde ziektebeeld, zowel één op één als in groepsverband Leefstijlactiviteiten zoals kookworkshops en sport- en beweegaanbod Belangenbehartiging van hart- en vaatpatiënten in politiek en zorg.
Lid worden? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, het lidmaatschap of het donateurschap op onze internetsite. Gebruik de bon op pagina 16 Bezoekadres: Laan Blussé van Oud Alblas 2 3769 AT Soesterberg Telefoon: 088 11 11 600
Postadres: Postbus 133 3769 ZJ Soesterberg
OP HET INTERNET:
Landelijk Email:
Regio Zuid-Holland
[email protected]
Website: www.hartenvaatgroep.nl
Email:
[email protected]
Website: www.hartenvaatgroep-zh.nl
Bezoek ook ons landelijk forum: www.hartenvaatforum.nl Let op: de E mail adressen en domeinnamen van de regio’s wijzigen begin 2011. Controleer deze op onze website. De Hart&Vaatgroep wordt gefinancierd door:
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
2
Samenstelling Regioteam Zuid-Holland Teamleider: G. Lamie Penningmeester: G.H. Quellhorst
[email protected] [email protected]
Overige leden regioteam: M.L. Alaverdy-van de Knijff
[email protected]
F.H. van Nouhuys
[email protected]
P.P. van der Hijden
[email protected]
J.W. de Bruijn
[email protected]
A.C. van der Schoot
[email protected]
A. van Venetien
[email protected]
C. de Bloois
[email protected]
A. Boon
[email protected]
Ons centrale E mail adres is:
[email protected]
Let op: de E mail adressen wijzigen begin 2011. Controleer deze op onze website.
Onze activiteiten Op het moment dat ik dit schrijf (begin november) is er nog niets bekend over onze activiteiten in het nieuwe jaar. De kookworkshops vinden in ieder geval plaats en ook zal het bezoeken van (Gezondheids-)markten in ziekenhuizen e.d. gewoon doorgaan. Het streven is om één of twee voorlichtingsmiddagen te organiseren. Begin volgend jaar worden de regionale sites overgebracht naar de nieuwe landelijke website. Let op de agenda op onze regiopagina van de nieuwe site, in de Vida of in Samenspel.
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
3
Van de secretaris/penningmeester Goedendag beste lezer. Voor onze regio was 2010 het jaar dat wij onze eerste activiteiten ontplooiden. Begonnen is met een voorlichtingsmiddag in het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht. Het thema op deze voorlichtingsmiddag was “hartritmestoornissen en pacemakers” en werd door 108 mensen bezocht. De tweede voorlichtingsmiddag was op 8 oktober in het Sint Franciscus Gasthuis te Rotterdam. Deze stond geheel in het teken van zelfwerkzaamheid. Een verslag van deze bijeenkomst staat op bladzijde 10 en verder. Onze voorlichters hebben met een stand deelgenomen aan beurzen op 20 maart (ASZ, Dordrecht) 15 april (Bibliotheek Zoetermeer), 1 november ( Havenziekenhuis, Rotterdam), 9 november (ASZ Dordrecht) en 10 november (Romeynshof, Rotterdam). Al met al is het voor ons, als klein, beginnend team een druk jaar geweest. Vooral de voorbereiding voor 8 oktober heeft enkele personen veel tijd en inspanning gekost. De vergeten jubilea In 1983 is de Rotterdamse organisatie “Vereniging voor– en nazorg hart-patiënten en partners” opgericht. Later Hartezorg geheten. Deze werkte in Zuid-Holland en Zeeland. Het oude bestuur van Hartezorg Zuid-Holland-Zuid heeft in 2008, o.a. door alle perikelen rond de vorming van De Hart&Vaatgroep, dit jubileum in alle stilte voorbij laten gaan. Naast Rotterdam waren in de tachtiger jaren ook verenigingen werkzaam in Drachten (Gr. Fr. Dr.), Nijmegen (Ov. Gld. deel van Utr.), Amsterdam (N.H., deel van Utr.) en Venlo (Limb., deel van N.Br.). In 1985 zijn deze verenigingen samengegaan in de “Federatie van Nederlandse Vereniging van voor- en nazorg bij Hartziekten”. Dat is dus 25 jaar geleden. Deze vereniging zorgde er voor dat er een ondersteunende functie kwam vanuit een landelijk bureau. Dit werd later de SHHV, Stichting Hoofd, Hart en Vaten, op 1 januari 2009 opgegaan in De Hart&Vaatgroep. Aan dit jubileum is door onbekendheid geen aandacht besteed. Deze gegevens zijn afkomstig uit de oude boekjes met kwartaaluitgaven die één van de vorige secretarissen aan ons heeft gegeven (zie ons blad van april 2010). Ger Quellhorst redactielid en secretaris/penningmeester regio Zuid-Holland De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
4
Mag ik mij Even voorstellen? Wij laten nu Cees de Bloois aan het woord. Hij is op verschillend gebied actief als vrijwilliger bij zowel De Hart&Vaatgroep als de Diabetes Vereniging Nederland en overtuigd van het nut van patiëntenorganisaties. Ook zijn verhaal speelt in op het landelijk thema van De Hart&Vaatgroep: nut en noodzaak van vrijwilligerswerk. Mijn naam is Cees de Bloois uit het Delftse. Ik ben 66 jaar, getrouwd doch helaas zonder kinderen. Met als vooropleiding ambachtschool uiteindelijk afgestudeerd op mijn 27ste bij het Haags Polytechnisch Instituut (soort avond HTS). Op mijn 43ste werd diabetes geconstateerd. Begonnen met leefregels en medicijnen gebruik ik al sedert jaren daarbij ook snelle en trage insuline. De volgende stap is ongetwijfeld het gebruik van een pomp. Ik was 58 jaar toen ik mij gammel begon te voelen. Werd in korte tijd 10 kg zwaarder en had geen energie meer om trappen te lopen e.d. Ook moest ik mijn sport tafeltennis, die ik vanaf mijn 21ste twee avonden per week beoefende, opgeven. Na een zekere tijd naar de huisarts gegaan, vandaar direct met een ambulance naar de spoedeisende hulp. Daar hoorde ik dat ik hartfalen had, oorzaak is een lekke mitralisklep. Na twee weken in het ziekenhuis te zijn behandeld kon ik met enkele leefregels en een handvol medicijnen gelukkig weer naar huis. Had en heb helaas geen energie meer in het tafeltennis. Daar beweging voor diabeten en mensen met hart- en vaatziekten belangrijk is, ben ik al jaren met tevredenheid lid van de Delftse Harttrimclub en HartenZes (de Rijswijkse Harttrimclub). Ik vind het jammer dat veel lotgenoten deze stap niet zetten. Via www.beweegzoeker.nl kan je kijken waar een harttrimclub in je omgeving is.
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
5
Even voorstellen (vervolg) Het vrijwilligerswerk. Heb twee linkerhanden maar bij belangenbehartiging voel ik mij als een vis in het water. Naast mijn werkzaam leven als technicus bij een elektriciteitsbedrijf, met als één van mijn taken het verkrijgen van toestemmingen en vergunningen, ben ik ook vrijwilliger geweest bij een vakbond. Thans ben ik al jaren vrijwilliger van de Diabetesvereniging Nederland (DVN) en uit dien hoofde ook betrokken bij Zorgbelang Zuid-Holland en het Delftse panel Wonen, Zorg en Welzijn. Als oud, niet actief-lid, van Hartezorg Rotterdam hoorde ik verleden jaar zomer dat de regio Zuid-Holland van De Hart&Vaatgroep vrijwilligers zocht. Ben sinds begin van dit jaar lid van het regioteam en probeer met mijn ervaring en inzet een steentje bij te dragen. Ik heb veel waardering voor wat landelijk en in onze regio door de Hart&Vaatgroep is gerealiseerd met beperkte middelen en vrijwilligers. Zou geen perfectionist zijn als ik niet veel zaken wil verbeteren. Eén van de pijnpunten in de organisatie is dat er in Zuid-Holland te veel ziekenhuizen (32) en buitenpoli (20) zijn om met het huidige aantal vrijwilligers te benaderen. In dit verband hierbij een oproep aan de lezers van dit kwartaalblad om te overwegen of vrijwilliger voor hem of haar geen nuttige tijdbesteding kan zijn. De regio Zuid-Holland is druk op zoek naar nieuwe vrijwilligers met een
voor de zaak!
Heeft u: Organisatietalent? Een luisterend oor? Een vlotte pen? Bent u: Communicatief vaardig? Een goede spreker? Kunt u: Ervaring delen? Informatie verstrekken? Heeft u interesse? Neem contact op met onze regioconsulent Mw. A. Hofman, telefoon 088—11 11 600
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
6
INFORMATIE OVER VAATZIEKTEN: DE ZIEKTE VAN MIES BOUWMAN ofwel ARTERIÏTIS TEMPORALIS Nee, u hoeft niet te schrikken! Voor zover ons bekend, verkeert ons aller Mies in blakende gezondheid. Dat is wel eens anders geweest. Mies is namelijk een ex-arteriïtis temporalispatiënt. Daarom wordt deze ziekte veelal de ―Mies Bouwman-ziekte‖ genoemd. Arteriïtis temporalis treft merendeels vrouwen van 50 jaar en ouder en behoort tot de vaatziekten waarbij vooral slagaderen in het hoofd en dan met name die in de slaap (temporalis) betrokken zijn. De oorzaak ervan is (nog) onbekend, maar de ziekte is behandelbaar. De ziekte komt niet veel voor: in Nederland zijn er ongeveer 2.500 patiënten. Dit is dan ook de reden dat de artsen er niet veel van weten en dus een juiste diagnose en behandeling te lang op zich kunnen laten wachten. Als de medische wetenschap er al niet veel van weet, hoe moeten ATpatiënten er dan iets van weten? Juist: via De Hart&Vaatgroep! Inmiddels is dit ook onderzocht door specialisten in interactieve communicatie en nieuwe media. Een artikel in de Volkskrant van 16 oktober 2007 geeft aan “dat patiëntennetwerken een waardevolle aanvulling op bestaande medische kennis bieden en soms zelfs de kennis van de arts ontstijgen… Mensen krijgen het gevoel van controle terug als ze zich hebben laten informeren… Artsen hoeven daarvoor niet bevreesd te zijn, patiënten gaan enorm zorgvuldig te werk omdat ze zelf veel baat hebben bij juiste informatie en daarom nooit iets zomaar voor waar aannemen.” Bovendien: één van de activiteiten van onze patiëntenvereniging is lotgenotencontact. Zeker bij zo‟n zeldzame ziekte is dit lotgenotencontact erg belangrijk. Eén van de deelneemsters van een lotgenotencontact over AT deed ons enthousiast verslag daarvan. Alle deelnemende negen vrouwen vertelden daarbij afzonderlijk over de start, de verschijnselen en het verloop van hun ziekte. Hierin waren verschillen, maar zij allemaal hadden overeenkomsten in de gevolgen van de medicatie. Prednisolon is het enige middel dat ATpatiënten moeten innemen. Door de onbekendheid van de ziekte hadden velen van hen vervelende, vertragende of droevige ervaringen met de medische wetenschap. Om meer over de ziekte te vernemen was informatiemateriaal aanwezig. Naast medische artikelen was ook een interview met Mies Bouwman uit een Margriet voorhanden. Dat Mies inmiddels was genezen gaf hen de kracht om door te vechten. Eenieder plukte van ieder stapeltje een artikel om thuis te lezen en met die kennis haar behandelend arts te informeren. Riet Alaverdy-van der Knijff N.B. Op het secretariaat in Soesterberg is de brochure Arteriïtis Temporalis opvraagbaar. Patiënten met AT kunnen zich daar ook opgeven voor een lotgenotencontact o.l.v. mevrouw Ank Dullemond, Diagnosegroep AT. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
7
Cardiofitness of aerobics: verbeter de conditie van het hart, de bloedvaten en de longen Het hart is een spier en kan net als iedere andere spier worden getraind. Een hart dat in een goede conditie verkeert, stelt iemand in staat langer achtereen te werken zonder moe te worden, sneller te herstellen na een zware inspanning en verkleint de kans op hart- en vaatziekten. Bovendien kunnen aerobe oefeningen helpen de hoeveelheid lichaamsvet te verminderen, de vetten in het bloed te verlagen (bijvoorbeeld cholesterol, triglyceriden enz.), stress te verminderen en het psychisch en emotioneel welbevinden te verbeteren. Aerobics Iedere lichamelijke activiteit die bestaat uit continue, ritmische bewegingen van grote spiergroepen kan als aerobe oefening worden beschouwd, zoals: • zwemmen, • fietsen • lopen / joggen • dansen • roeien • een rolstoel duwen • training van spieren van het bovenlichaam. Om volledig de vruchten te kunnen plukken van aerobe lichaamsbeweging moet deze regelmatig plaatsvinden. Kies daarom één of meer activiteiten, die u leuk vindt. Hoe vaak? Wanneer u hebt besloten wat u gaat doen, moet u bepalen hoe vaak, hoe zwaar en hoe lang. Het is zinvol om vooraf advies te vragen aan een arts, fysiotherapeut of oefentherapeut die ervaring heeft met mensen met MS. De optimale frequentie voor aerobics is starten met 3 keer per week en dat geleidelijk opvoeren tot 5 keer per week. Het kan verstandig zijn van tevoren eventuele hartproblemen uit te sluiten door middel van een inspanningsonderzoek. Dat zal bovendien informatie opleveren voor de gewenste zwaarte en duur van de activiteiten. Hoe zwaar? De zwaarte van lichamelijke activiteiten kan op verschillende manieren worden gemeten. Vaak wordt de hartslag of polsslag gemeten. Bij aerobe oefeningen moet de hartslag zich dan tussen bepaalde grenzen bevinden. Als de hartslag te hoog is, dan is de inspanning dus te zwaar. Dan wordt de inspanning anaeroob (zonder zuurstof) en veranderen de gunstige effecten. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
8
Cardiofitness of aerobics (vervolg) Voor mensen met MS is de hartslag waarschijnlijk niet de beste richtlijn voor de mate van inspanning. Veel mensen met MS hebben problemen met het gevoel in hun vingers en zij kunnen niet goed hun polsslag meten. Bovendien reageert bij sommige mensen met MS het hart- en vaatstelsel anders op inspanning (autonome dysfunctie). De oorzaak hiervan is niet duidelijk. Wanneer het moeilijk is om de hartslag of polsslag te meten, kan gebruik worden gemaakt van de mate van inspanning en moeheid die wordt ervaren op een schaal van 0 tot 10. Nadat de geschikte score is vastgesteld door middel van een inspanningsonderzoek, biedt deze in het vervolg houvast om bij lichamelijke activiteit de mate van inspanning te meten. Overmatige inspanning wordt vermeden omdat ook de optredende moeheid wordt meegenomen. Hoe lang? Wist u dat zelfs 10 minuten actief bewegen is al goed voor hart- en bloedvaten? De duur van de inspanning moet langzaam worden opgebouwd om symptomen van vermoeidheid en blessures te voorkomen. Wanneer de duur van de inspanning met niet meer dan 10% per week wordt opgevoerd, voorkomt u problemen en kan een gezonde gewoonte worden opgebouwd. Tips: Stel geen absolute doelen in de zin van kilometers, snelheid of afstand, want er zullen goede en slechte dagen zijn. Het is beter om de tijdsduur van de inspanning als maat te gebruiken. Twee uur na de inspanning moet u zich net zo goed of beter voelen als daarvoor. Als dat niet het geval is, deed u waarschijnlijk te veel. Het is beter om dan iets gas terug te nemen. Het gaat erom wat u iedere dag doet en niet wat u in één dag doet. Houd u consequent aan uw programma. Als u eens een dag mist, is dat niet erg, maar probeer dan niet de volgende dag het dubbele te doen. Probeer niet meer dan 2 dagen achtereen te missen. Het zal voorkomen dat u door familieverplichtingen, afspraken enzovoort niet in staat bent uw programma volledig te volgen. Stel dan als doel in elk geval niet meer dan 2 dagen achtereen verstek te laten gaan. Drink veel water voor, tijdens en na uw lichamelijke inspanning. Als het u moeite kost te beginnen, overweeg dan u aan te sluiten bij een groep. Uit onderzoek is gebleken dat het makkelijker is om volgens schema actief te zijn, wanneer dat in groepsverband gebeurt. Jan van Meijeren, sporttrainer van de RSV Dordrecht e.o. De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
9
Verslag themabijeenkomst Gezond Hart en Vitale Vaten Onder deze titel is op 8 oktober jl. een geslaagde bijeenkomst georganiseerd door het regioteam Zuid-Holland, in samenwerking met bureaumedewerkers van De Hart&Vaatgroep. Het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam bood gastvrij onderdak aan zeker 75 gemotiveerde deelnemers. Annelies Hofman trad op als gastvrouw namens De Hart&Vaatgroep en leidde als eerste spreker Margo Weerts in, de directeur van De Hart&Vaatgroep. Zij trapte af met een quiz die vooral in ging op voeding en de kennis die de deelnemers daarover hebben. De manlijke winnaar was blij met zijn prijs; het boekje „Koken met smaak‟. Daarna startte zij haar inleiding over de totstandkoming van de Zorgstandaard Vasculair Risicomanagement („Vitale Vaten‟) en het daaruit voortgekomen individueel zorgplan. Vanaf juni 2010 zijn patiënten en zorgverleners hiermee aan de slag gegaan. Dit individueel zorgplan is een werkboek speciaal voor mensen met (een verhoogd risico op) een hart- of vaatziekte. Het is een praktisch hulpmiddel voor het bevorderen van het zelfmanagement van patiënten. Het doel is uiteindelijk om risico‟s te verminderen en kwaliteit van leven te verbeteren. Bij het voorkomen van (het opnieuw opspelen van) hart- en vaatziekten is het van belang om de leefstijl aan te passen. Hierbij speelt de inbreng van de patiënt een belangrijke rol. Alleen de patiënt zelf kan immers meer bewegen, verstandiger eten of stoppen met roken. Veel patiënten vinden het lastig om een plan te maken voor het aanpassen van hun leefstijl. De centrale zorgverlener, vaak de praktijkondersteuner, kan hierbij helpen. Het werken met het individueel zorgplan stimuleert om op een andere manier met de patiënt in gesprek te gaan. In het zorgplan kan de patiënt, samen met zijn zorgverlener(s), invullen welke medicijnen hij gebruikt, hoe zijn meetwaarden zich ontwikkelen, welke risicofactoren hij gaat aanpakken en hoe hij dat gaat doen. Daarnaast staan in het zorgplan praktische tips om de risicofactoren aan te pakken. In de workshops die later volgden werden deze tips gelijk in de praktijk gebracht. Vaatchirurgie Na een koffiepauze was vaatchirurg Jerôme Van Brussel aan de beurt. Hij liet een aantal operatieattributen rondgaan en vroeg de mensen te raden wat het voor een apparaat is en waarvoor het wordt gebruikt. Dat was goed voor geroezemoes en gegis; een spannend begin. Zijn lezing ging in op vaten, de ziekten die daaraan kunnen ontstaan en de behandeling ervan. Ook hij is ervan overtuigd dat patiënten veel zelf kunnen verbeteren door hun leefstijl aan te passen. Vervolg op pagina 11 De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
10
Vervolg themabijeenkomst Stoppen met roken is daarbij voor hem nummer 1. Andere risicofactoren die hij noemde zijn: diabetes, hoge bloeddruk en een te hoog cholesterol. Zijn dia‟s lieten zien hoe bypassoperaties in de buik- en halsslagader worden uitgevoerd, hoe protheses werden aangelegd en wat de behandelmogelijkheden zijn bij spataderen. Ook vertelde hij over de aanleg van een shunt voor nierdialyse. Van Brussel gaf aan dat looptraining zeer effectief is bij de behandeling van slagader-verkalking in de benen. De vaatchirurg en zijn team gaan pas opereren als er verlies van weefsel dreigt en dus amputatie. Bij een aneurysma wordt pas geopereerd bij een diameter van 5,5 cm. Tot die tijd is voorkomen van erger en het helpen aanpassen van de leefstijl een belangrijke taak van de vaatchirurg. Werking van het hart Internist i.o. Fleur van de Geijn, bracht als laatste spreker in de rij, vooral de kransslagader onder de aandacht. Zij legde de werking van het hart uit en liet aan de hand van een aantal dia‟s zien waar de kransslagaderen precies zitten. Slagaderverkalking of arteriosclerose kan ook in de kansslagaderen voorkomen. Vernauwing is daarvan het gevolg (aderverkalking) wat weer kan leiden tot een angina pectoris (stabiel/instabiel) of een hartinfarct. Daarna liet Van de Geijn zien welke manieren er zijn om de diagnose te stellen en welke behandelmethoden het meest worden gebruikt: medicijntherapie, dotterbehandeling en een bypassoperatie. De verschillende methoden liet zij de revue passeren. Maar ook vond ze het belangrijk de nadruk te leggen op leefstijl. Het is wel degelijk zo dat risicofactoren verminderen grote gezondheidswinst kan opleveren en dat voorkomen nog altijd beter is dan genezen! De lezingen werden goed gewaardeerd en er kwamen heel wat vragen uit de zaal. Daarna werd de groep verdeeld over twee workshops „koken met smaak‟ of „bewegen‟. Allebei zijn ze met enthousiasme gevolgd. De vele tips en do‟s en dont‟s gaven de deelnemers weer voldoende handvatten om hun eigen leefstijl vorm te geven. De middag werd afgesloten met een drankje en een (gezond) hapje. Workshops Bewegen: onder leiding van een superenthousiaste Zuid-Afrikaanse fysiotherapeute gingen de deelnemers aan deze workshop aan de slag. Al snel spraken de rode hoofden boekdelen. Deze fysiotherapeute liet zien dat er veel simpele oefeningen zijn die op verschillend tempo kunnen worden uitgevoerd. Zonder hulpmiddelen, dus overal uitvoerbaar. Die oefeningen kunnen mensen dus makkelijk thuis doen. Zo wordt op een eenvoudige manier aan de conditie gewerkt. Vervolg op pagina 12 De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
11
Vervolg Themabijeenkomst Koken met smaak: onder het motto „keep it simple, maar wel lekker‟, werden heel veel bruikbare tips gegeven over hoe lekker te koken zonder zout en met weinig vet. Arnout Oddink (kok) en Adri Drubbel (coördinator kookworkshops) hadden van te voren recepten uitgewerkt, zodat gelijk geproefd kon worden. De hapjes vonden gretig aftrek waarmee zij bewezen dat lekker en minder zout goed samengaan. Als afsluiting kregen de deelnemers de receptenkaart mee, zodat zij thuis ook aan de slag kunnen. Deelnemers aan het woord Groepje mannen van 70+ Deze vijf optimistische, vitale mannen sporten onder leiding van een deskundige. De oudste deelnemer is 80 jaar. „Wij zijn ervan overtuigd dat sporten na een doorgemaakt infarct een heilzame werking heeft. Dat hebben we zelf gemerkt. Niet alleen tijdens de revalidatieperiode, maar vooral daarna. „Wij zijn allemaal al jarenlang bezig en vinden het heerlijk. Niet alleen voor het sporten, maar ook om elkaar te spreken en ervaringen met elkaar te delen‟. Het is dan ook niet toevallig dat zij kozen voor de workshop bewegen! Vrouw, 66 jaar, moeder en oma „Ik kreeg een paar jaar geleden een hartinfarct. Op dit moment heb het redelijk verwerkt en heb ik mijn leven onder controle. Maar ik heb mijn karakter niet mee, omdat ik nogal stressgevoelig ben. Dat is nu mijn belangrijkste punt van zorg; ik moet het rustig aan blijven doen. Ik zou best vrijwilliger voor De Hart&Vaatgroep willen zijn, maar dat brengt te veel stress met zich mee. Dan denk ik bij mezelf; „verstandig blijven‟ en rust pakken. Ik leef alleen en wil niet steeds een beroep doen op mijn kinderen. Dit soort bijeenkomsten vind ik erg leuk, ook om in contact te komen met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt” Hartfunctielaborant aan het woord Cari Elzinga is hartfunctielaborant en werkzaam op het echolab. Alweer tien jaar doet ze dit werk, na 25 jaar op de afdeling kindercardiologie gewerkt te hebben. Ze is ook betrokken bij de hartrevalidatie. Dat programma bestaat in het Sint Franciscus Gasthuis uit 7 weken sport en spel uitoefenen onder begeleiding. Vervolg op pagina 13
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
12
Themabijeenkomst (vervolg) Er is een fietsprogramma, een diëtiste, fysiotherapeut, de „stoppen-metroken poli‟ en ook de psycholoog is er actief bij betrokken. Cari begeleidt de mensen tijdens die zeven moeilijke weken. „Daarna is de cardio Fitnessclub, gevestigd in het ziekenhuis zelf, een uitkomst‟, zegt Cari. „We hebben nu vier avonden per week volle groepen. Ik zie dat veel nieuwe mensen nog relatief jong zijn: veel vijftigers. Ik sta 100% achter dit programma: bewegen is gezond en draagt bij aan een snellere revalidatie na een doorgemaakt event. Ik zie hoe mensen binnenkomen; onzeker, zenuwachtig, angstig, soms met gezinsproblemen als gevolg van de ziekte en met een hele onzekere arbeidstoekomst. Als ze na zeven weken weggaan, zijn ze helemaal opgebloeid en vaak weer goed in staat om deel te nemen aan het gewone maatschappelijk leven. Samen met Bep, hartfalenverpleegkundige, heeft Cari de bloeddruk gemeten van alle aanwezigen tijdens deze geanimeerde middag. Gelukkig hadden de meeste deelnemers een gezonde bloeddruk! Marjolein Hoogeveen Coördinator Marketing & Communicatie De Hart&Vaatgroep
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
OP = OP
13
Uit “Van Harte” — 1998 Oude schilderswijsheid: “Teveel geeft alleen maar tranen” Oude politieke wijsheid: “Drie keer links is ook rechts” Oude slagerswijsheid: “Wat in de worst zit ben ik kwijt” Levenswijsheid: Student (tot een oude heer in het café): “Hoe komt het toch, mijnheer, dat geestrijke dranken oude heren steeds in de benen en jonge heren steeds naar het hoofd schieten?” Oude heer minzaam: “Heel eenvoudig…. Zij zoeken bij ieder mens de zwakste plek op.” Beter: In de abdij is broeder Frans zwaar ziek. De dokter onderzoekt hem grondig en zegt tegen vader abt: “Het is gelukkig niets ernstig. Binnen een week krijgen we hem wel weer op de knieën”.
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
14
Goulashsoep Een verwarmende soep om de kou te trotseren! U heeft hiervoor nodig: 3 ons rundvlees aan een stuk. 1 el. gedroogde lavas,1 el. gedroogde selderij en ½ tl. Karwij 1 laurierblad en een klein glas rode wijn 2 uien 2 tenen knoflook 1 rode en ¾ groene paprika een klein rood pepertje of wat zwarte peper blikje tomatenpuree. (na)bouillonpoeder. Zure room Snijd het rundvlees in vieren en zet op met een liter water, de wijn, lavas, selderij, laurierblad en de bouillonpoeder. Snijd een ¼ ui in ringen en bak deze in wat olijfolie tot ze bruin zijn, laat uitleggen op keukenpapier. Snijd ¼ van de rode en de groene paprika in kleine blokjes en houd deze apart. Dit wordt de garnering. Het pepertje houdt U heel, de andere ingrediënten in grove stukken snijden en bakken in olijfolie. Als het vlees bijna gaar is de groenten erbij, de karwij en tomatenpuree. Het gare vlees en het laurierblad(en het pepertje) uit de soep halen. Het vlees in kleinere stukjes snijden en apart houden. Als de groenten gaar zijn de soep pureren en vlees en de kleine blokjes paprika toevoegen. Nog een kwartiertje koken. Op smaak afmaken met (na)bouillonpoeder en wat (gerookte)paprikapoeder. Garneren met zure room en de ringen gebakken ui. Als U de bereiding met rundvlees te langdurig vindt kunt u varkensvlees of rundergehaktballetjes gebruiken. SvN1-2011 De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
15
Puzzel Oplossing oktober 2010: Transportbak
Oplossingen januari 2011: OPZIENBAREND
De Hart&Vaatgroep regio Zuid-Holland
16
