Nieuwsbrief Fietsersbond Afdeling UTRECHT Jaargang 35, nr.1 Maart 2012
In dit nummer o.a.: Gladheidsbestrijding Fiets-miniaturen Afsluiting Vredenburgpassage Herenroute
pagina 2
COLOFON De Doortrapper is een uitgave van de Fietsersbond afdeling Utrecht en Omstreken en verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 2300 ex. Het afdelingsblad wordt automatisch gestuurd aan alle leden van de Fietsersbond die vallen onder de afdelingen Utrecht, Maarssen en Nieuwegein. Adreswijzigingen Schriftelijk aan het landelijke bureau Fietsersbond, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht of via de website www.fietsersbond.net/lidgegevenswijzigen/
Doortrapper jrg 35, nr 1
Bestuur Afdeling Utrecht Bert Warmelink (voorzitter)
[email protected]
Theo Lieverse (penningmeester)
[email protected]
Moniek Stokvis (vrijwilligerscoördinator)
[email protected]
Ria Glas (politieke contacten) politiek@fietsersbondutrechtnl
Website afdeling Utrecht www.fietsersbondutrecht.nl
Webmaster: Erik Aarts
[email protected]
FIETSERSBOND AFDELING UTRECHT Pelmolenweg 3 3511 XN UTRECHT
www.fietsersbondutrecht.nl bankrek. Triodos 78.67.57.981
ONDERAFDELINGEN Utrecht Stad Bert Warmelink 030 – 271 84 48
[email protected]
Nieuwegein Clarion Wegerif 030 - 605 30 99 www.fietsersbond.nl/nieuwegein
Maarssen Jan Brinkers 06 - 20 13 04 09
[email protected]
Webredactie: Erik Aarts, Hendriksma, Guido Schmeits
webredactie @fietsersbondutrecht.nl
Redactie Doortrapper Mieke Aarts Bart Horeman Thea de Jonge
[email protected]
Drukwerk Graficiënt Printmedia BV, Laren NH Bezorging Vele vrijwilligers Referenties beeldmateriaal: Susan van Schijndel (voorkant, 22) Ria Glas (7, 8) Arjan Wijdeveld (9) Jan van Tellingen (17, 18, 19, 20) Mieke Aarts (23) Cartoon Wietske ter Veld (24) Kopijdatum volgend nummer: 23 april 2012
© Fietsersbond afdeling Utrecht Niets uit deze Doortrapper mag worden vermenigvuldigd en/of gebruikt zonder schriftelijke toestemming van de redactie.
Peter
Volgend nummer verschijnt: 16 mei 2012
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 3
REDACTIONEEL Geachte fietsers, Heel even hebben we toch nog Koning Winter op bezoek gehad. Eén flinke sneeuwbui, en bijna twee weken vorst. De periode was bijna te kort om klachten over falende gladheidsbestrijding te verzamelen. Er zijn wel meldingen binnengekomen, maar toen de sneeuw viel lag het artikel over gladheidsbestrijding al bij de redactie in de bus. Volgende keer kunt u een update verwachten.... Verder hebben we veel goed nieuws, variërend van een prachtig verlicht fietspad tot een heuse opknapbeurt voor de Herenroute. Herenroute? Ja, inderdaad, dat was die route die wij in de zomer van 2008 als alternatieve route door de binnenstad aanprijsden, toen het fietspad over Smakkelaarsveld enkele weken zou worden afgesloten. De gemeente ziet inmiddels het belang van de Herenroute, want de oost-west-verbinding door de binnenstad gaat de komende tijd opnieuw en voor een veel langere periode dicht: bij Vredenburg is tijdelijk niet voldoende ruimte voor zowel bussen als fietsen in twee richtingen. Lees meer op de volgende pagina's. Wilt u ook zelf in actie komen, dan kan dat! Meehelpen een tunnel opknappen, gemeenteraadsleden in Oost ontvangen of simpelweg een online-enquête invullen. O ja, de redactie zoekt ook nog versterking....... Veel plezier met lezen ! Bart Horeman. redactie Doortrapper
pagina 4
Doortrapper jrg 35, nr 1
FIETS-VERBETERPUNTEN Infrastructuur en voorzieningen voor fietsers Afsluiting van de Vredenburgpassage: alternatieve routes De komende jaren zal er veel te doen blijven rond het centraal station in Utrecht. Allereerst wordt binnenkort de Vredenburgpassage afgesloten voor fietsers. Dat betekent dat fietsen tussen oost en west Utrecht een stuk lastiger wordt. We hebben als Fietsersbond regelmatig overleg met de POS (Projectorganisatie Stationsgebied) en we proberen een aantal alternatieven uit te werken, zie de Google kaart.
Figuur 1 Alternatieve routes door/langs stationsgebied
Voor 2012 zijn er drie speerpunten als alternatief voorgesteld: 1. Het officiële alternatief: De Lange Koestraat Zie figuur 2 op de volgende pagina. In de schets is overigens ook de mogelijke afsluiting van de Van Sijpesteijntunnel al meegenomen. Die afsluiting is nog niet zeker en heeft te maken met de uitbreiding van de NS sporen 1-4. De Lange Koestraat is een niet al te brede straat met slecht wegdek, geparkeerde auto’s en de nodige groenbakken die voor fietsers een obstakel zijn. Nadeel is bovendien dat er geen goede aansluiting is op het Vredenburg. Er wordt nog gekeken naar een route tot aan de Bijenkorf maar daar is veel expeditieverkeer.
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 5
Figuur 2 Fietsroute Lange Koestraat
2. Onze voorkeur voor een aanvullende noordelijke route: een opgeknapte fietsroute via Paardenveld Dit is vooral een goed alternatief voor Utrecht West (Lombok en Leidsche Rijn) dat noordelijk om het stadscentrum wil fietsen. Doorgaand fietsverkeer vanuit Leidsche Rijn (via de gele brug bij Douwe Egberts) kan het stationsgebied vermijden indien de Cremerstraat opgeknapt wordt (nu op sommige stukken een bijna kasseienachtige stuiterbak) en de aansluiting via de Daalsetunnel naar de rotonde Amsterdamsestraatweg/Paardenveld verbeterd wordt. Hier zijn kansen omdat de rotonde Amsterdamsestraatweg/Paardenveld in 2012 verkeersluw gemaakt wordt richting de Weerdsingel. Er moet van alles op de schop, dus de perfecte tijd voor een betere fietsverbinding! Het lastige aan deze route zijn de vele stukjes historisch Utrecht, vaak met nauwelijks ruimte voor een beter fietspad, en het slechte overzicht op sommige kruisingen. Ook oude tradities zoals de lapjesmarkt op zaterdag (Breedstraat) maken de aantakking van deze route op bijvoorbeeld de Voorstraat kwetsbaar. 3. De zuidelijke optie: de Herenroute Nu de Rabobrug er gaat komen (al is nog veel onzeker: wanneer precies? Met of zonder perrontrappen? Wel of niet voorzien van een befietsbare hellingbaan aan de kant van het Moreelse Park?) wordt de optie van een meer zuidelijke passage van het stationsgebied aantrekkelijk. De gemeente heeft voor de Herenroute een opknapbeurt beloofd (zie elders in deze Doortrapper). De verbinding Moreelsepark-MariaplaatsSpringweg-Haverstraat-Hamburgerstraat-Herenstraat-Herenbrug-Parkstraat is voor insiders al een lang gebruikte fietsroute om op de Nachtegaalstraat te komen. Ook voor deze route geldt dat er vele stukjes historisch Utrecht gepasseerd worden, waar historische waarden het vaak winnen van een vlotte fietsdoorstroom. Op 31 januari praten we weer verder met het POS en hopen we tot concrete toezeggingen over de uitwerking van deze routes te kunnen komen. Meer in de volgende Doortrapper.
pagina 6
Doortrapper jrg 35, nr 1
Overige zaken stationsgebied Er speelt nog veel meer rond het stationsgebied, zoals het ontwerp van het stationsplein Oost, de komst van een gracht dwars door het Smakkelaarsveld, de verbreding van het water in de Van Sijpesteijntunnel (met minder ruimte voor fietsers), de tijdelijke eindhalte van de sneltram op het Jaarbeursplein en de tijdelijke herinrichting van het Westplein. 2012 wordt dan ook een druk jaar voor de Fietsersbond, waarbij we de basis moeten leggen voor een bereikbaar Utrecht met de fiets. Nu, na 2030 (CU2030) en vooral tot 2030! Arjan Wijdeveld en Ria Glas
Opknapbeurt Herenroute De gemeente gaat de Herenroute - de fietsroute door de binnenstad vanaf het station naar de oostkant van de stad - verbeteren. Directe aanleiding is de op handen zijnde afsluiting van de Vredenburgpassage voor fietsers, die naar verluidt anderhalf jaar gaat duren (zie berichtgeving elders in deze Doortrapper). De Herenroute loopt officieel van het Moreelse Park via de Mariaplaats, Springweg, Haverstraat, Hamburgerstraat, Herenstraat, Lepelenburg en Maliebaan naar het begin van de Burg. Reigerstraat. Een deel van de gebruikers takt de Parkstraat af naar Buiten-Wittevrouwen. Het is de bedoeling dat de Rabobrug straks (helaas later en later en later) mooi zal aansluiten op deze route. De gemeente wil ‘deze route met (kleine) aanpassingen comfortabeler, veiliger, herkenbaarder en sneller te fietsen maken.’ De Fietsersbond werd afgelopen januari uitgenodigd mee te denken over knelpunten en oplossingen. Aan de hand van een scoreformulier hebben we gekeken waar de route op dit moment te wensen overlaat als het gaat om comfort, veiligheid en herkenbaarheid. Een van de grootste ergernissen begint al gelijk op de Mariaplaats, richting station. Hoe bereik je als fietser je opstelplek voor het stoplicht bij de Rijnkade vanaf de Mariaplaats als er al een rij auto’s staat te wachten? In omgekeerde richting is ter hoogte van restaurant Pamukkale veel onveiligheid vanwege automobilisten die wachten op een vrijkomende parkeerplaats of juist hun parkeerplek willen verlaten. Verderop zorgt de combinatie van anti-parkeerpaaltjes, drempels en een scherpe bocht voor veel ongenoegen op de hoek Springweg-Haverstraat. De hele route kent nu veel kuilen, bobbels , afvoerputjes en ongelijke klinkers in het wegdek. Als de grove klinkers door smalle klinkers vervangen worden, zou er veel comfortwinst zijn. Verder is de voorrang op de route inconsequent geregeld, de ene keer geldt de standaardregeling - verkeer van rechts heeft voorrang – elders is de voorrang geregeld via stopborden of haaientanden. Moeilijk is ook de Parkstraat, die is wel erg smal om alle fietsers (tweerichting) en automobilisten (éénrichting) te verwerken. Bovendien is het onvelig oversteken op de Maliesingel tussen Herenstraat en Parkstraat. Tot slot is de rotonde Maliebaan-Maliesingel op dit moment hopeloos voor fietsers. Geef hier eens rond het spitsuur je ogen een kwartiertje de kost. Dan dringt tot je door dat deze plek een soort racecircuit is, met prachtige, brede asfaltstroken en lekkere bochten voor automobilisten, waar fieters helemaal niets te zoeken hebben. En dat op de plek waar het eerste fietspad van Nederland ooit heeft gelegen. Werk aan de winkel dus! De bedoeling is dat de route eind maart al flink opgeknapt zal zijn. En nu maar hard hopen dat dat geen wishful thinking van gemeentewege zal blijken te zijn. De betrokken gemeentemedewerkers bleken tijdens de knelpunteninventarisatie zeer fietsminded te denken - eerlijk gezegd waren ze niet te onderscheiden van het Fietsersbondlid -, maar serieuze aanpassingen vereisen het complete officiële traject van tekeningen, vergunningen, consultatie van politie en brandweer, financiering, etc.
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 7
En dan is eind maart erg kort dag. Terwijl de afluiting van de Vredenburgpassage natuurlijk stipt op tijd doorgaat. Mieke Aarts
Nieuws van het stallingsfront Op het gebied van stallen zijn er twee heuglijke zaken te melden: Bart Beerlage (van de PvdA) heeft een motie ingediend die breed wordt gesteund in de gemeenteraad. Er moet een onderzoek komen naar de mogelijkheid van een fietsenstalling onder het Vredenburgplein. Hij moet in verbinding staan met de 800 plekken die onder het muziekcentrum komen, maar tevens een eigen ingang krijgen (bijvoorbeeld op de plek van de voormalige bewaakte stalling). De financiering van het verdwijnen van de parkeerplaatsen (op het Janskerkhof kostte dat € 30.000 per stuk per jaar) zal waarschijnlijk belangrijker zijn dan het onderzoek naar de fysieke mogelijkheid. Een grote stalling op deze plek maakt een eind aan de fietschaos in de binnenstad en maakt het weer leuk om met de fiets te gaan shoppen. Uit het Koopstromenonderzoek van de binnenstad blijkt dat de omzet van niet-dagelijkse artikelen tussen 2004 en 2011 met 1/3 is gedaald. De fiets wordt naar de binnenstad nog steeds vaker gebruikt dan de auto, er is dus geen volledige kopersstaking door de stallingsproblemen.
BRU heeft in het kader van “Beter Benutten” een project bij het Rijk ingediend om financiering te regelen voor fietsenstallingen bij OV haltes. Het geld wordt definitief toegekend wanneer er een goedgekeurd plan van aanpak ligt. Na een overleg met
pagina 8
Doortrapper jrg 35, nr 1
ons zijn ze enthousiast geworden over de mogelijkheid van beveiligde stallingen, die zien er wat mij betreft als volgt uit: • Rekken met aanbindmogelijkheid (en fietsparkeur) • Dak er op (ongeveer zoals de NS-standaard) • Cameratoezicht • Hek er om • Deur gaat alleen open voor je niet-anonieme OV-chipkaart óf een legitimatiepasje • Gratis natuurlijk. De stallingen moeten Utrecht CS (deels) ontlasten. De extra kosten bestaan vooral uit het hek en de poort en zijn eenmalige investeringen. Zo weet je altijd wie er in de stalling was toen de fiets werd gestolen of vernield. Er zijn niet of nauwelijks ruimtevretende fietskluizen nodig. OV-fiets (met sleuteldispenser) hoort tot de mogelijkheden.
Voor de uitwerking van dit voorstel is onze gezamenlijke inhoudelijke kennis nodig, vandaar deze oproep: Op deze kaart staat het “dragende” OV-netwerk. Op welke plekken moeten beveiligde fietsenstallingen bij bus- en tramhaltes komen? En, minstens zo relevant, op welke plekken niet? Waar kan eventueel een onbeveiligde stalling? Hoe groot moet hij zijn? Hoe sluit je hem aan op het fietsnet en de halte? Aan welke kant van de weg? Ik ben daarom hard op zoek naar mensen die mee willen kijken en denken over stallingen bij OV haltes bij jou in de buurt, vooral als jouw buurt níet het centrum van Utrecht is. Heb je concrete suggesties of wil je meedenken? Stuur dan een mail naar
[email protected]. Ria Glas
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 9
Turbo LED langs het Amsterdam Rijnkanaal Als fietser ben je altijd op zoek naar leuke, rustige (geen autoverkeer) en liefst snelle fietsverbindingen. Nu de afsluiting van de Vredenburg passage voor fietsers bijna een feit is (maart 2012) wordt het ook weer aantrekkelijker om vanuit Leidsche Rijn “om de stad heen” te fietsen. Helaas is dat in de winter niet zo fijn. Vooral het stuk langs het Amsterdam Rijnkanaal vanaf de Prins Clausbrug tot aan de Jutfasebrug was altijd donker en verlaten. Maar daarin liep ik achter de feiten aan! In 2010 heeft de gemeente Utrecht samen met de provincie dit stuk fietspad over een lengte van 2,5 kilometer van LED verlichting voorzien. En dan niet zo’n miezerig schemerlampje om de 500 meter, nee het is een heuse turbo LED die het hele fietspad en de directe omgeving in een fel groenig licht zet. En nog milieu vriendelijk ook. Als het fietspad ongebruikt is branden de lampen op 20 procent van het volle niveau. Nadert een fietser op 30 meter, dan gaat een segment van 600 meter volledig branden. Het is nu echt een waar genoegen om hier te fietsen, mits je tegen de eenzaamheid kunt. Ik ben in de avondspits over dit stuk niet één fietser tegen gekomen. Prachtig asfalt, geen auto’s, goede verlichting, water en groen, wat wil je nog meer! Een dikke pluim voor de gemeente en provincie. Bij deze een oproep aan alle fietsers van Leidsche Rijn om deze route eens in de winter te proberen als je aan de oostkant van Utrecht moet zijn. Overigens is dit stuk maar een onderdeel van de fietsroute vanuit Leidsche Rijn naar onder andere de Uithof en Lunetten. Op het hele stuk zijn nog wel een paar punten waar betere verlichting gewenst is. Zo staan de lantaarnpalen bij de plas Laagraven aan de verkeerde kant van de plas waardoor je in het pikkedonker over een dijkje fietst, en is de route door Lunetten relatief zwak verlicht. Ik zou zeggen gemeente, zet overal maar van deze turbo LED’s neer! Arjan Wijdeveld
Gladheidsbestrijding in Utrecht Op het moment dat we dit stukje schrijven is het buiten een graad of 7 en komt er met enige regelmaat een kleine of grote plensbui naar beneden. De winter gedraagt zich zoals we dat van een Nederlandse winter zijn gewend, dat wil zeggen: zoals de herfst. We zouden haast vergeten hoe mooi Utrecht er de afgelopen twee winters bij lag, nadat een dik pak sneeuw uit de hemel was gevallen. Die mooie winters hadden echter ook een keerzijde: fietsers gingen onderuit en klaagden over spekgladde fietsroutes waarop niet zou zijn gestrooid. Dat laatste bleek echter maar ten dele waar te zijn. Meer dan de helft van de meldingen die bij ons
pagina 10
Doortrapper jrg 35, nr 1
binnenkwamen, had betrekking op fietsroutes die wel degelijk op de strooikaart van Stadswerken stonden en dus – mag je redelijkerwijs aannemen – gewoon waren ‘behandeld’. Een ander opmerkelijk feit was dat de meeste meldingen bij ons binnenkwamen nadat het had gesneeuwd. Ter vergelijking: deze winter is er nog vrijwel geen sneeuw gevallen en is er op het Meldpunt van de Fietsersbond (http://www.fietsersbond.nl/meldpunt) ook nog geen enkele melding gemaakt van gladheidsproblemen in Utrecht. Sneeuwruimen niet effectief
Dit alles doet vermoeden dat de problemen vooral ontstaan op het moment dat er sneeuw moet worden geruimd. De huidige werkwijze is als volgt: een wagentje van de gladheidsbestrijding schuift de sneeuw van de weg. Omdat de schuif niet helemaal tot aan de grond reikt, blijft er echter nog een laagje sneeuw achter, dat vervolgens wordt bestreden met strooizout. En hier gaat het mis. Het strooizout kan de achtergebleven sneeuw alleen wegsmelten als het daarmee wordt vermengd. Op autoroutes is dat geen enkel probleem, omdat de brede autobanden het zout binnen de kortste keren goed ‘inrijden’. Voor smalle fietsbanden is dit echter een vrijwel onmogelijke opgave. Daar komt bij dat fietsers het liefst allemaal achter elkaar door een smal gootje in de sneeuw fietsen. Het gevolg laat zich raden: het laagje sneeuw blijft liggen en verandert in de loop van de tijd in een ijsvlakte, die nog maar op één manier is weg te krijgen, namelijk door geduldig te wachten tot het weer gaat dooien. Borstelen Sneeuwruimen op fietspaden is dus een kwestie van alles of niets. Blijft er een laagje sneeuw achter, dan is al het werk voor niets geweest. Wij denken dat fietspaden daarom beter sneeuwvrij gemaakt kunnen worden door deze te borstelen. Bij borstelen wordt de sneeuw niet door een schuif weggeschoven, maar door een
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 11
ronddraaiende borstel van de weg geslingerd. In verschillende steden heeft men goede ervaringen met deze techniek. Het gaat misschien niet zo snel als schuiven, maar het resultaat is een brandschoon fietspad. De gemeenteraad is inmiddels ook op de hoogte van de mogelijkheid om te borstelen en heeft de wethouder verzocht om in ieder geval een proef te doen om te zien hoe borstelen bevalt. IJs en weder dienende zal zo’n proef nog deze winter plaatsvinden. De strooiroutes Behalve naar de techniek van het sneeuwruimen kijken we ook kritisch naar de routes die de strooiwagens rijden. Hiervoor hebben we geregeld contact met Stadswerken, de gemeentelijke dienst die de gladheidsbestrijding uitvoert. Dit houdt in dat we in de winter verschillende keren met de gladheidsbestrijders overleggen over de vraag hoe de routes kunnen worden verbeterd. Ook al kan men niet altijd al onze wensen inwilligen, het is prettig om te merken dat de medewerkers van Stadswerken openstaan voor suggesties van onze kant. Belangrijke schakels in het fietsroutenetwerk die het afgelopen jaar zijn toegevoegd aan de strooikaart, zijn bijvoorbeeld de Troelstralaan (onderdeel van een top 5-route) en de Herenroute. Op dit moment zijn we in gesprek over enkele veelgebruikte routes in Leidsche Rijn. Overigens hanteren wij een ad-hocstrategie. Dat houdt in dat we niet zelf op zoek gaan naar tekortkomingen in de strooiroutes, maar dat we simpelweg afgaan op de klachten die bij ons binnenkomen. Zijn er bij u in de buurt plaatsen waar beslist zou moeten worden gestrooid, maar waar dat nog niet gebeurt? Laat het de gemeente weten (op www.utrecht.nl/gladheid staat in de rechterkolom hoe u een melding kunt doen) en stuur ons een kopietje van de melding op
[email protected]. Let wel, er kan niet overal gestrooid worden, omdat dat slecht zou zijn voor het milieu en te hoge kosten met zich mee zou brengen. In principe komen daarom alleen doorgaande fietsroutes in aanmerking. Zout strooien, heeft het ook nadelen? Jazeker, door het strooien van zout krijg je zouter water, en daarmee een andere vegetatie. Dit kan heel leuk lijken (zeekraal oogsten in de stadsvijver), maar omdat de hoeveelheid zout die jaarlijks gebruikt wordt varieert, is het voor de natuur lastig om daarop in te spelen. In de praktijk krijg je soorten verschraling. Om deze reden mag er in parken en op Het Lint in Leidsche Rijn niet of zeer beperkt gestrooid worden. Maar behalve voor de directe gevolgen voor de natuur zijn er ook indirecte gevolgen van zout strooien. Wegen worden door auto’s (maar ook een beetje door fietsers!) belast met zware metalen. Door remmen (remschijven), bandenslijtage (toevoegingen aan het rubber) en vroeger ook door toevoegingen aan benzine (lood). Ook stoten dieselauto’s veel roet uit, waar zware metalen in de lucht zich graag aan binden. Als het roet dan weer neerslaat in de berm, wordt de bodem belast met zware metalen. Waarom is zout in dit proces dan belangrijk? Zout (en dan specifiek het natrium) concurreert met het metaalbindend vermogen van de bodem. Als er veel zout in de bodem komt, komen de zware metalen weer vrij. Zout strooien moet voor de veiligheid op de weg, maar als het kan toch maar met mate. Zijn er alternatieven voor zout strooien? De gemeente Utrecht is van plan een experiment uit te voeren met een mengsel van zout met melasse waardoor er minder zout gebruikt hoeft te worden (het zout werkt bij het gebruik van melasse beter en het blijft langer werkzaam). Melasse is stroop, en is vaak het restafval bij suiker raffinage. Dit lijkt heel mooi, een afvalstof gebruiken
pagina 12
Doortrapper jrg 35, nr 1
die ook nog eens de verkeersveiligheid verhoogt met minder zoutbelasting. Helaas is het niet zo simpel. Melasse is zeer rijk aan suikers, en deze dringen de bodem in. Nu gebeurt er in de winter niet zoveel in de bodem, maar deze suikers kunnen tot het voorjaar in de bodem blijven en vanuit de bodem naar het omliggende water sijpelen. In het water veroorzaken ze mogelijk een ongewenst effect, namelijk het stimuleren van de algenbloei, mogelijk zelfs met toxische blauwalgen tot gevolg. Of het strooien met zout en melasse een goede en veilige optie is moet dan ook nog nader onderzocht worden. Arjan Wijdeveld en Guido Schmeits
Overdwars door Utrecht-Noordwest Fietsersbond beschrijft verbeteringen voor het fietsklimaat In 2011 is het Fietsersbondproject Wijken voor de Fiets actief geweest in de Utrechts wijk Noordwest (Zuilen, Ondiep en Pijlsweerd). Het project tracht op basis van informatie van wijkbewoners kansen en knelpunten t.a.v. het fietsklimaat te identificeren, hiertoe zijn o.a. enquêtes uitgezet en rondetafelgesprekken georganiseerd. Ook met de afdeling en de wijkraad is hierover gesproken. Daarnaast is samenwerking gezocht met (maatschappelijke) organisaties die reeds actief zijn in de wijk. Zo heeft welzijnsorganisatie Portes nieuwe fietsen voor haar fietslessen aangeschaft en hebben de beheerde speeltuinen in de meivakantie ene themaweek georganiseerd, waarin de fiets en fietsspelletjes centraal stonden. En YfC organiseerde een aantal fietsreparatiecursussen. We hopen dat beide organisaties deze waardevolle initiatieven in 2012 willen herhalen. Immers, de kinderen in Nederland worden steeds dikker en bewegingsarmoede speelt daar een belangrijke rol bij. Regelmatig (liefst dagelijks) fietsen kan een belangrijk onderdeel vormen van een succesvolle aanpak van dit probleem. Om het dagelijks fietsen naar de basisschool te vergemakkelijken, heeft de Fietsersbond een checklist opgesteld: aan de hand van 25 criteria kan de school of de ouderraad beoordelen hoe fietsvriendelijk het schoolbeleid en de schoolomgeving zijn. Zie http://www.fietsersbond.nl/fietsen-naar-school. Wellicht kunt u de checklist onder de aandacht brengen van de directie van de school van uw kinderen of van de school in uw buurt?! Terug naar de ideeën van de wijkbewoners over het fietsklimaat. Op basis van de circa 160 ingevulde enquêtes en de informatie verkregen uit de rondetafelgesprekken (volgens het principe kaart op tafel: waar is het goed en waar kan het beter?), is een Google-kaart gemaakt waarop een groot deel van de gesignaleerde knelpunten is ingetekend: via http://g.co/maps/b29kc kun je deze bekijken. Vervolgens is een nota van aanbevelingen geschreven. De belangrijkste aanbevelingen richten zich op het verdichten van het fietsnetwerk in de wijk, zowel in de lengterichting als in de breedterichting:
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 13
In totaal 8 routes geven de fietsers van binnen en buiten de wijk meer alternatieven dan de huidige hoofdroutes op de Amsterdamsestraatweg, As van Berlage en de Marnixlaan. Zo zou het Daalse Spoorpad de druk befietste Amsterdamsestraatweg (14.000 fietsers per dag) kunnen ontlasten via een route langs het spoor en over het bedrijventerrein op de 2e Daalsedijk. Met de aanstaande verplaatsing van het ziekenhuis van Overvecht naar Leidsche Rijn, is een verbeterde fietsverbinding tussen Noordwest en Lage Weide en Leidsche Rijn hoogstnoodzakelijk: de meest logische plek is ter hoogte van sportpark Zuilenselaan. En zo zijn er nog 6 routes, die nieuw zijn of verbeterd moeten worden. Ook wordt er in de nota gekeken naar het fietsparkeren, strooiroutes, fietscultuur, knooppunten en naar de sociale veiligheid. De nota moet nog overhandigd worden aan het gemeentebestuur, maar is al te downloaden via http://www.fietsersbond.nl/utrecht-noordwest-zuilen-en-ondiep. Wijken voor de Fiets richt zijn aandacht nu op de Amsterdamse wijken Nieuw West en West. Bas Hendriksen
pagina 14
Doortrapper jrg 35, nr 1
EVEN VOORSTELLEN …
vrijwilligers bij de Fietsersbond afdeling Utrecht
Naam Colin Boos, 44 jaar Woonplaats Utrecht
Fietst op een... Batavus voor de stad, een Trek voor de snellere tochten en een Bulls voor de heuveltjes. Lid van de Fietsersbond sinds... Eigenlijk nog maar een paar maanden. Ik had per email gereageerd op een krantenartikel van Ria, en ik klonk blijkbaar voldoende gemotiveerd om als actief lid benaderd te worden. Wat doe je bij de Fietsersbond? Ik houd me vooral bezig met de verbouwing van station Lunetten. Favoriete fietsmoment Fietsen door de provincie Utrecht op Koninginnedag. In elke plaats is er dan wel wat te doen!
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 15
FIETSERSBOND AFDELING UTRECHT Afdelingsnieuws Activiteitenkalender
⊕ ●
15 maart 2012: Gemeenteraad bezoekt Oost
●
21 maart 2012, 20.00u Afdelingsoverleg
●
25 maart 2012: Knap de Leidseveertunnel op!
●
18 april 2012, 20.00u Afdelingsoverleg
●
23 april 2012: kopijdatum Doortrapper
●
16 mei 2012: verschijning Doortrapper
●
23 mei 2012, ALV afdeling Utrecht ⊕
Gemeenteraad bezoekt Utrecht-Oost Op 15 maart bezoekt de gemeenteraad de wijk Oost, dit keer over het thema "fietsen"; aanvang 19:30 of 20:00 uur. De raad bezoekt de wijk om vooral van bewoners en organisaties te horen wat er leeft in de wijk. De assistent-wijkmanagers zijn op zoek naar mensen met ideeën, klachten, oplossingen; ten aanzien van zaken als: a. doorgaande fietsroutes (Lucasbrug, winkelbevoorrading Nachtegaal/Burgemeester Reigerstraat, Ledig Erf, Herculesplein, Maliebaan, Biltstraat, enzovoort), b. fietsparkeren en bakfietsparkeren, c. fietsenstallingen, d. weesfietsen, e. strooien (bv de Maliebaan, vooral de rotonde bij de Snellenlaan). Ook zoeken ze mensen die een presentatie aan de gemeenteraad kunnen verzorgen. Voor meer informatie kan contact gezocht worden met de assistent-wijkmanagers, Wendy van Vooren <
[email protected]> en Harrie Urlings
.
pagina 16
Doortrapper jrg 35, nr 1
Knap de Leidseveertunnel op! Zondag 25 maart De Leidseveertunnel is momenteel smerig en wordt niet onderhouden. Door allerlei tijdelijke maatregelen wordt het de komende jaren weer een belangrijke fietsverbinding. Uit het antwoord op vragen van raadsleden blijkt dat een opknapbeurt gepland is in 2014! http://www.utrecht.nl/smartsite.dws?id=88541&GID=368878 Daarom is een actie in de maak om de tunnel zelf schoon te maken. De datum is bekend: zondag 25 maart. Help je mee? Aanmelden is handig, dan weten we met hoeveel mensen we zijn i.v.m. catering en schoonmaakspul: [email protected]. Details volgen via de mail. Tot ziens op de 25e! Ria Glas
Online-enquête over fietsgebruik en snelfietsroutes Op http://tinyurl.com/7mh4hqn kun je een enquête van het Bestuur Regio Utrecht (BRU) invullen, een samenwerkingsverband van negen gemeenten in de provincie Utrecht, waar ook de stad Utrecht onder valt. In de enquête wordt onder andere jouw mening gevraagd over twee snelfietsroutes die het BRU gaat aanleggen. Hiervoor worden bestaande routes opgeknapt en met elkaar verbonden. Het gaat om een snelfietsroute door het westen van Utrecht (Houten - Nieuwegein - Utrecht-West - Maarssen) en een snelfietsroute aan de oostzijde van Utrecht (Houten - Bunnik - de Uithof – Bilthoven). De regionale routes zijn opgebouwd uit bestaande verbindingen die verbeterd en verbonden worden. Het Rijk heeft hiervoor 2,7 mln euro beschikbaar gesteld, naast de 4,2 mln die regio en gemeenten zelf investeren. Bestuur Regio Utrecht coördineert de aanleg die in 2011 start, de laatste werkzaamheden moeten in 2013 zijn afgerond. Meer informatie op http://www.regioutrecht.nl/nieuws/twee-nieuwe-snelfietsroutesdoor-regio-utrecht/.
Vacature redactie Doortrapper Wegens vertrek van een redactielid zoekt de Doortrapper versterking. De Doortrapper komt nu nog vier keer per jaar uit en de huidige redactie bestaat uit drie personen. Samen schrijven we stukken, doen de redactie en opmaak, en voorzien het blaadje van leuke foto’s. We zoeken versterking van één of twee enthousiaste mensen. Handige eigenschappen zijn bijvoorbeeld dat je het leuk vindt om over fietsen te schrijven, of dat je goed bent in fotografie, of handig met de computer. We verwachten geen schaap met vijf poten, wel veel enthousiasme. Aanmelden bij de redactie: [email protected]
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 17
FIETSEN IN EN OM UTRECHT Interessant en bijzonder Verzamelaar van Fiets-miniaturen Bij de oplossingen van het ‘Zoekplaatje’ uit de vorige Doortrapper zit een reactie van Jan van Tellingen. Hij doet zijn oplossing vergezeld gaan van de opmerking dat hij verzamelaar van fietsminiaturen is. Deze opmerking én een bezoekje aan de daarbij vermelde website nodigt uit tot een nadere kennismaking met deze verzamelaar. Mijn naam is Jan van Tellingen en ik ben verzamelaar van fietspostzegels; -kaarten en -miniaturen. Ik kom uit het bouwjaar 1946. Na een 46-jarig arbeidzaam leven kijk ik sinds juli 2009 met grote tevredenheid terug op mijn carrière, waarvan ik me de laatste 40 jaren, met hart en ziel, heb ingezet voor de Nederlandse politie. Mijn passie ligt bij (het) fietsen. Tegenwoordig ook vele kilometers met Nora, maar zeker ook vele kilometers per seizoen op de racefiets met de clubmaten van de RTC Duurstede. Ooit eens begonnen met het verzamelen van postzegels. Alles een keertje weggegeven omdat je denkt dat het niet meer iets voor jou is. Begin jaren 80 in de wintermaanden opnieuw begonnen met het verzamelen van postzegels, maar alleen fiets-gerelateerd. Sindsdien noem ik mezelf dan ook “fietslatelist”. De reeds gepubliceerde artikelen getuigen daarvan. Mijn artikelen staan hier: http://www.postzegelblog.nl/author/jan-van-tellingen/. Mijn hobby-site (o.a. fietsminiaturen) vind je op http://fietsminiatuur.punt.nl/. Mijn DelPrado (deel)collectie zie je hier: http://www.facebook.com/media/set/? set=a.213978648661401.51714.100001478022782&type=1. Bij het woord fietsminiaturen denk ik aan kastjes van hout en plexiglas met daarin een vooroorlogs model fietsje. Klopt dit beeld? Dat is op zich niet verkeerd. Het begin van een verzameling vraagt nog niet veel ruimte en dan heb je aan een vitrinekastje vooralsnog voldoende. Wordt de collectie groter zal je je kastje moeten vervangen door een geschiktere vitrinekast met mooie glazen deuren, want je wilt laten zien wat je hebt. Het wordt als het ware een tentoonstelling. Als je verzameling groeit, moet de kast ook steeds groter zijn. Ik ben nu toe aan mijn derde. De modellen kan je groepsgewijs showen, bijvoorbeeld: racefietsen, historische met de hand vervaardigde houten modellen uit de 19e eeuw, ligfietsen, tijdritfietsen, driewielers, tandems. De miniaturen zijn van tin, hout, metaal of kunststof, in verschillende schaal. Gangbaar is 1:10 of 1:15 of nog anders.
pagina 18
Doortrapper jrg 35, nr 1
Deze foto geeft een beeld van mijn vitrinekast. Kan je je voorstellen dat er ruim 200 fietsminiaturen in staan ? Hoe bent u tot het verzamelen hiervan gekomen? Hoe komt u modellen op het spoor? Het verzamelen is begonnen toen ik midden jaren 90 mijn bestuursfunctie, redacteurschap en clubbladmaker van de Ren & Toerclub Duurstede, na ruim 15 jaar aan mijn opvolger overgaf. Als herinnering kreeg ik een miniatuurfietsje op een blokje met een inscriptie. Dat was v.w.b. de/mijn fietsminiaturen het begin zonder einde. Je komt modellen op het spoor door gebruik te maken van internet. Een onmisbaar medium voor elke hobbyist, vind ik. Googlen ! Marktplaats.nl en andere soortgelijke sites, zoals 2dehands.be; Speurders, ebay, enz. Bezoeken van Vintagebeurzen
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 19
(veemarkthallen) en niet te vergeten de jaarlijkse Internationale Verzamelaars Jaarmarkt in de Jaarbeurs. Het komt regelmatig voor dat je met lege handen weer naar huis gaat. Dan denk ik, volgende keer beter. Maakt u zelf ook exemplaren met behulp van tekeningen en/of bouwpakketten? Het zelf maken van miniaturen is er voor mij niet bij. Ik ben ooit eens een bouwdoos van een miniatuur racefiets tegengekomen. Die kocht ik dus wel en ik heb veel plezier beleefd aan het bouwen van die miniatuur. Kompleet met remhandels- en kabels, bidon en een fietspomp. Als er meer bouwdozen zouden zijn, dan had ik de fietsjes al wel in de vitrinekast. Ze zijn er gewoonweg niet ! Ik maak wel zelf mijn (fiets)postzegels. Officieel frankeergeldige zegels. Bij PostNL. Iedereen kan daar gebruik van maken. Een voorbeeld:
Ik verzamel postzegels met fietsen en heb een wereldcollectie van fietspostzegels en noem mezelf geen filatelist maar fietslatelist ! :-) Ik ben auteur voor www.postzegelblog.nl en heb inmiddels ruim 50 artikelen gepubliceerd. Momenteel verschijnt maandelijks een aflevering met de titel: “De fiets op de Olympische Spelen”. Kent u meer mensen met deze hobby zodat er ook sprake is van ruilen en goede tips? Begin dit jaar kwam een kameraad met een artikel van Gerard H. uit Doetinchem. Hij is de eerste mede-fietsminiaturenverzamelaar, waarmee ik inmiddels contact heb gemaakt om mogelijk enkele miniaturen te ruilen. Ik ga hem nog een keer ontmoeten. Het verzamelen van fietsminiaturen blijkt niet erg populair! November vorig jaar was ik op BikeMotion, de Benelux fietsbeurs, in de Jaarbeurs. Ik had o.a. als doel fietsfabrikanten te vragen waarom ze geen fietsminiaturen hebben en/of verkopen of cadeau doen bij de aanschaf van een mooie fiets. Net als in de autoindustrie ! Nee dus ! Omdat, zoals men zegt, er geheel geen belangstelling voor is. Jammer toch ! In de jaren 2006 en 2007 is er een fantastische serie fietsminiaturen gemaakt door fabrikant DelPrado in Madrid. De productie is na die twee jaar gestaakt omdat bleek dat er te weinig tot geen animo voor was. Door research naar deze serie kwam ik aan de weet dat er 80 modellen moeten zijn gemaakt. Modellen om bijvoorbeeld de evolutie van de fiets geweldig en tastbaar in beeld te brengen. Ik ben onlangs in de gelukkige omstandigheid geweest 48 van de 80 fietsminiaturen toe te voegen aan mijn collectie. Ze zijn echt fantastisch mooi, schaal 1:15. Een must voor iedere fietsminiaturenverzamelaar.
pagina 20
Doortrapper jrg 35, nr 1
Bekijk hier de PelPrado miniaturen: http://www.facebook.com/media/set/? set=a.213978648661401.51714.100001478022782&type=1. Bent u ook een liefhebber van fietsen, of beperkt het zich tot een verzameling? Ja zeker en dat is ontstaan eind 1979, begin 1980. Ik was net verhuisd vanuit Zeist naar Wijk bij Duurstede. Was 15 jaar zeer actief geweest in het Jeugd- en Jongerenwerk. Ik was mijn vrijetijdsbesteding kwijt. Je zit dan een jaartje “leeg”, totdat je een kleine aankondiging leest in de plaatselijk krant en dan ben je in 1981 ineens medeoprichter van de RTC Duurstede, die inmiddels 30 jaar bestaat. We organiseerden zelf ook toertochten in de eerste jaren. Dan blijkt dat Wijk geografisch toch een beetje een uithoek is. Er kwamen weinig deelnemers. DTC Driebergen was al jaren in trek bij de toerders. Uiteraard maakten we wekelijks onze tochten. We reden ook voor de jaarherinnering van de NTFU. Een mooie wimpel voor de categorie Brons, Zilver of Goud. Ik heb ze alle drie een keertje “verdiend”. Grensverleggend zijn we bezig geweest. Midden jaren 90 maakten we onze meest memorabele (monster)toertocht. 's Morgens om vier uur vanuit Wijk naar Valkenburg om een bakkie koffie te drinken en weer terug !! Hoe fietsgek kan je worden ! 400 km op één dag. Om 20.00 waren we zeer voldaan weer thuis. Ik ben nog steeds (fiets)actief lid. Vorig jaar fietste ik (bijna) 11.000 geregistreerde kilometers. Zo'n 5000 samen met mijn vrouw. o.a. fietsvierdaagse , maar het meest zelf uitgezette tochten m.b.v. het landelijk Knooppuntensysteem. Vorig kreeg ik bij het lid worden van de Nationale Fietsersbond een mooie set fietskaarten. Met de club of solo maak ik nog zo'n 6000 kilometers op de racefiets. Toen ik in 2009 met prepensioen ging kocht ik nog een keer een nieuwe Koga, teamfiets SkilShimano. Mijn motto: Fietsen ….. grenzeloos & wereldwijd! Gesymboliseerd in het door mij ontworpen clublogo van de Ren- en Tourclub Duurstede. Thea de Jonge
Fiets-vraagjes-weetjes Houden kauwen van leer? Ooit gehoord dat een kauw een leren fietszadel aanvalt? Het gebeurde in de Leidseveertunnel. Blijkbaar was zijn honger erg groot. Helaas was er geen fototoestel in de buurt, maar onze abonnee heeft de vogel verdreven en een zadelhoesje over het zadel gedaan.. Bestaat er een speciale reisverzekering voor lange-afstands-fietsers? Nieuw fietspad langs de Hollandse IJssel in Nieuwegein zou als alles meezat 1 januari klaar zijn. Blijkbaar zat niet alles mee. Op 24 januari reden er in ieder geval nog bulldozers heen en weer.
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 21
Hoe lopen afdelingsgrenzen eigenlijk? Bij de afdeling Utrecht horen de onderafdelingen Maarssen (nog wel of niet meer?) en Nieuwegein. Houten is zelfstandig geworden. Bunnik en Odijk horen niet bij Utrecht, Cothen en Wijk bij Duurstede weer wel. Is het tijd voor gemeentelijke fietsherindelingen? Dranghekken? In december plaatste de gemeente een dranghek langs de kade van de Kromme Rijn tussen de Tolsteegbrug en de Albatrosbrug. Een fietser was daar in het water beland, en bij gladheid is er kans op herhaling. Tot er een definitieve oplossing komt, staan daar dus dranghekken. In het voorjaar zal er een ontwerp voor een definitieve afscheiding gepubliceerd worden in het wijkbericht. Nieuwegein-ongelukskruispunt Rtvutrecht had op 3-2-2011 een item met Clarion Wegerif van de Fietsersbond Nieuwegein over het kruispunt A.C. Verhoefweg-Taludweg. Daar zijn de laatste tijd veel ongelukken of bijna-ongelukken gebeurd. Is dit het gevolg van door-rood-rijden of van verkeerd afgestelde verkeerslichten? In ieder geval rijden auto’s vaak met hoge snelheid op de kruising af, waardoor ook fietsers met groen licht gevaar lopen en dubbel moeten opletten. Een onderzoek zal plaatsvinden, maar het is nog niet bekend wanneer er iets aan het probleem gedaan wordt waardoor de kruising veiliger wordt. Thea de Jonge
Mijn favoriete stoplicht Mijn favoriete stoplicht heeft niets te maken met verkeersdoorstroming. Op dat gebied vind ik stoplichten hoogstens nuttig, of goed afgesteld. Mijn favoriete stoplicht ziet er leuk uit. Berlijn heeft zijn gedrongen "Ampelmännchen", diverse plaatsen een meisje met paardestaart, maar Utrecht heeft haar eigen icoon om aan te geven of je mag oversteken of niet: het Nijntje stoplicht. Uniek in de wereld. Het is tegenwoordig te vinden bij de oversteek naar de Bijenkorf. Tot plezier van velen, jong en oud, te horen aan de vele verraste reacties tijdens het oversteken. Fijn dat er op het gemeentehuis ruimte is voor dit soort ideeën. Daarnaast nog een eervolle vermelding voor al die stoplichten die, afgeplakt met een sjabloon van zwart tape, als een hartje of andere vorm oplichten. Ik heb geen idee wie dit afplakken doet, maar het gebeurt op grote schaal, door heel Nederland. Hulde aan diegenen die met deze goedmoedige ondeugendheid de openbare ruimte een beetje leuker maken! Marjolein Terpstra
pagina 22
Doortrapper jrg 35, nr 1
ZOEKPLAATJE Fietsfoto's in Utrecht Vorige zoekplaatje: Poortfiets
De gele poortfiets uit de vorige Doortrapper is in het echt te bewonderen in de De Lessepsstraat 45, op de hoek met de Swammerdamstraat. Lees ook elders in deze Doortrapper het interview met Jan van Tellingen, “fietspostzegel- en fietsminiaturenverzamelaar en enthousiast fietser”. Onder de zeven goede inzenders hebben we twee prijzen verloot.
Doortrapper jrg 35, nr 1
pagina 23
Nieuw zoekplaatje: Vrije fietsrekken
Al doen de horrorverhalen over fietsparkeren rond het station en in de binnenstad anders vermoeden, er zijn in Utrecht ook nog plekken met weelderig veel vrije fietsenrekken. Waar staat deze lange rij goeddeels onbezette rekken? Laat het ons uiterlijk 23 april weten via [email protected]. Onder de goede inzenders verloten we een leuke prijs.
pagina 24
Doortrapper jrg 35, nr 1
WIETSKE: AUTOVRIJ We hebben in de redactie afscheid genomen van Susan van Schijndel, die ons elke Doortrapper verraste met het wel en wee van Annefien, en bovendien prachtige foto’s aanleverde. Bedankt Susan, voor de boeiende verhalen en de mooie foto’s. Wie weet kunnen we nog eens genieten van één of meer van jouw foto’s in onze Doortrapper. In plaats van Annefien is er een nieuwe rubriek gekomen. Wietske ter Veld tekent cartoons, en zal ons daarvan laten meegenieten.