‘Kids‘? geeft antwoord op pagina 3
29 Donderdag Mei2008
Werkt bevrijdend.
Kunnen wij jou ook als freelancer in de ICT verwelkomen?
Continuïteit in finance
www.it-staffing.nl
Bellen mobi De onafhankelijke telecom website die de allerbeste aanbiedingen van Nederland voor jou selecteert. Ga snel naar de advertentie even verderop in deze krant!
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
‘Ik zie, ik zie, iets met penalty’s’ Iwan Tol
Elf pagina’s over het EK Interviews met Robin van Persie, Arjen Robben en Roberto Donadoni. En een portret van het adrenalineloze Oranje-hotel in Lausanne, waar het zwembad al om 22.00 uur sluit. P21
AMSTERDAM
...
W
oonbootbewoners in Amsterdam kunnen gerust zijn: het Nederlands elftal gaat er niks van bakken tijdens het EK. Sterker nog: Oranje gaat ten onder aan geldproblemen, interne strubbelingen en buitenvrouwen. Dat voorspelt althans een panel, bestaande uit twee tarotkaartenlegsters, twee helderwetenden en een paranormaal healer, op verzoek van deze krant. Opvallend is dat alle vijf de waarzeggers voorzien dat onze jongens de groepsfase zullen overleven. Voorwaar geen misselijke prestatie, want het Nederlands elftal is ingedeeld in de poule met Italië, Frankrijk en Roemenië. ‘De groep des doods’, zogezegd. Na de groepsfase gaat het echter mis met Oranje. Vreselijk mis zelfs. ‘Interne strubbelingen zullen Oranje de das omdoen’, voorspelt tarotlegster Lucia aan de hand van de ‘nogal sneue’ kaarten die ze voor zich heeft liggen. ‘De Kelken staat voor een gevoelsvrouw die een belangrijke rol gaat spelen tijdens het toernooi. Wat zeg je? Buitenvrouwen? O jee, dat zou zomaar kunnen.’
GETTY IMAGES BEELDBEWERKING: DE PERS
Bleef het daar maar bij. Maar er staat Marco van Basten nog veel meer onheil te wachten, zegt helderwetende Lisette, die contact heeft met ‘de andere wereld’: ‘Er ontstaan irritaties, omdat het niet loopt.’ Lucia zegt: ‘Ook geld gaat een rol spelen. Ik heb hier een kaart die staat voor valse zakelijkheid. Er worden verkeerde keuzes gemaakt op dat gebied.’ En of het niet genoeg is, gaat er ook ‘bombarie’ ontstaan rondom ‘iets met penalty’s’, weet helderwetende Sjanny. Gelukkig wordt het niet allemaal kommer en kwel in Zwitserland. Volgens paranormaal healer Wipy vertellen de engelen haar dat Oranje de halve finale gaat halen. ‘Maar het gaat mis als het erop aankomt. Wat zegt u? Is dat altijd zo? Ik heb geen idee, ik weet niets van voetbal.’ Nog een houvast. Nadat tarotkaartenlegster Iris haar kaarten heeft neergelegd, is ze even stil en zegt dan: ‘Er ligt een vraagteken bij. Maar ook een gelukskaart. Dat duidt op een beetje mazzel.’ Juist als we de strohalm met graagte omarmen, verpest Lisette voorgoed het goede humeur: ‘Het wordt helemaal niks met dit elftal. Maar sorry hoor, daar hoef je toch geen helderziende voor te zijn?’ 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Interview Investeerder Marcel Boekhoorn praat met Dagblad De Pers
‘Deze krant heeft toekomst’
Ik ben nooit van mijn roots afgedwaald - De Wet van Boekhoorn luidt: ‘Als je niet kunt delen, kun je ook niet vermenigvuldigen’ - Samen met je vrienden rijk worden, is leuker dan alleen. P15
2
Nieuws
Interview Ayaans kinderboek
‘Allochtoon en integratie, kennen jullie die woorden?’ Adan en Eva heet het allereerste kinderboek van Ayaan Hirsi Ali. Het verschijnt vandaag. In een Brussels hotel stond ze voor die gelegenheid zo ongeveer alle islamkenners van Nederland te woord. En de twee kinderboekrecensenten van De Pers, Hanne (9) en Wessel (11). Hanne en Wessel Poorthuis BRUSSEL
...
Wessel: Waarom heeft u het boek geschreven? Ayaan: ‘Ik wilde kinderen boven de tien jaar oud nieuwsgierig maken naar allochtone gezinnen. Hoe oud zijn jullie?’ W: ‘Ik ben elf, zij is negen.’ ‘Wow, negen. Dat is een bonus. Weten jullie wat allochtoon is? Mensen die niet geboren zijn in Nederland of van wie de ouders of grootouders niet in Nederland zijn geboren.’
Hanne: Hoe bent u op het onderwerp gekomen? ‘Ik ben er al heel lang mee bezig. Ik werkte zeven jaar geleden bij de Wiardi Beckman Stichting, een wetenschappelijk bureau van de PvdA, en deed onderzoek naar integratie. Kennen jullie dat woord? Integratie is hoe het gaat tussen Nederlandse mensen en mensen die in het buitenland zijn geboren en hun kinderen en daar de kinderen van. Die hebben moeite zich aan te passen in Nederland. In mijn baan keek ik naar manieren waarop dat verholpen kon worden. Ik ontdekte toen dat heel veel mensen apart wonen. Turken wonen vaak bij Turken, blanke, blonde Nederlanders bij blanke, blonde Nederlanders, Somalische mensen bij Somalische mensen. Ik heb dit boek bedacht om een ontmoeting tussen twee culturen plaats te laten vinden.’
Twee kinderen interviewen Ayaan Hirsi Ali ‘We gingen naar Brussel, naar een supersjiek hotel, voor het interview met Ayaan Hirsi Ali. Want ze heeft een kinderboek geschreven. Het gaat over een moslimjongen en een joods meisje die met elkaar omgingen. Ze werden vrienden, maar daarna liep het uit de hand. Wij vinden het boek leuk, maar ook wel een beetje triest. Ayaan vindt dat niet. Zij zei in het interview dat het allemaal nog wel weer goed komt met die twee. In het tweede deel, dat ze nog gaat schrijven. We waren heel zenuwachtig voor het interview, toch was het heel ge-
het is om een moslimkind te zijn. Maar ik weet heel weinig van joodse gezinnen. Dus ik heb een schrijfster gevraagd die joods is en hier in Europa is opgegroeid om mee te helpen. Zoals het vrijdagsfeest, de sabbat; zij weet hoe dat er aan toe gaat.’
zellig. Wessel zei: ‘Ik ben heel zenuwachtig, maar het wordt vast leuk!’ Er was een echte fotograaf bij, en pappa en nog een andere journaliste. En Wessel had gelijk, want het was top. Ayaan was aardig en beantwoordde alle vragen leuk. Hanne zei na het interview: ‘Nu ben ik niet meer zenuwachtig, maar wel opgewonden.’ Omdat het goed was gegaan. Ayaan gaf soms bijzondere antwoorden, zoals dat ze met heel veel kussens in bed slaapt. Het was ons eerste interview, dus heel spannend.’
H: Is dit uw eerste boek? ‘Dit is mijn eerste fictieboek, het eerste verzonnen verhaal. Hiervóór heb ik een boek geschreven over mijn leven en er zijn twee boeken gemaakt van allemaal artikelen die ik heb geschreven voor kranten.’
H: Heeft u een vriend?
W: Hoe lang heeft u over dit boek gedaan?
Ayaan: ‘Maar hij werd niet echt verstoten, hoor. Zijn vader was heel boos toen hij dat zei. In sommige andere culturen schreeuwen de ouders als ze boos zijn en slaan ze de kinderen. Maar dat bedoelen ze niet zo.’
‘Het idee kwam in 2003. Dus van toen tot nu. Maar ik heb er niet elke dag aan geschreven.’
W: Waarom heeft u het geen happy end gegeven?
‘Nee’, zegt Ayaan vrolijk. ‘Ik heb wel veel vrienden.’
H: Vond u het leuk om het boek te schrijven? ‘Ja. Schrijven is een heel pijnlijk proces, maar als het dan af is, is het heel leuk.’
W: Waarom heeft u de stiefmoeder van Eva zo tuttig gemaakt? Ayaan moet een beetje lachen. ‘Dat heeft Anna, met wie ik het boek heb geschreven, bedacht. Het is een vooroordeel dat rijke, joodse vrouwen zo tuttig zijn, en dat heeft Anna in het verhaal verwerkt. En ook die hoge piepstem van de stiefmoeder.’ Ayaan doet de hoge piepstem na.
‘Dit is het eind nog niet. Er komt nog een vervolg over hoe Adan en Eva elkaar weer terugvinden, het verhaal gaat door. Maar ik dacht dat nog tachtig bladzijden te veel was. Ik heb me laten vertellen dat kinderen tegenwoordig niet lang genoeg kunnen zitten om een boek van meer dan honderd pagina’s te lezen.’
H: ‘Wij lezen heel vaak boeken die dikker zijn dan zeventig pagina’s.’ Ayaan: ‘Met alle afleiding van televisie en computers?’
W: ‘Ja hoor, dat gaat best.’ H: Slaapt u met knuffels in bed?
H: Is het boek ergens op gebaseerd? ‘Het is gebaseerd op aanpassingsproblemen van moslims in Nederland.’
W: Wij vonden uw boek leuk, hoe zou u het zelf vinden als u een kind was?
Ayaan moet weer lachen. ‘Ik slaap met heel veel kussens in bed. Dat is een Amerikaanse traditie, denk ik. Ik ben te oud voor knuffels en ik ben er ook niet mee opgegroeid.’
W: Bent u wel eens bang in bed?
‘Ik zou het zwaar vinden, denk ik. Maar ik wil heel graag jullie mening daarover horen. Wat vonden jullie?’
‘Als het donker is en het stormt en ik ben op een onbekende plek, dan ben ik heel soms bang.’ 1
H: ‘Ik vond het leuk en ook wel zwaar soms.’
Ayaan Hirsi Ali: Adan en Eva, uitgeverij Gruppo Creativo
W: ‘Ik vond het zielig dat Adan wordt verstoten door zijn familie. ‘Jij bent mijn zoon niet meer’, zei de vader.’
W: Waarom staan er twee schrijvers op de kaft van het boek? ‘Ik denk dat ik heel veel weet van hoe
Hanne en Wessel Poorthuis waren best zenuwachtig voor hun eerste echte interview. PETER BLOK
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Landelijk (bus/tram) Acties in het openbaar vervoer Ook vandaag worden er acties gehouden in het openbaar vervoer. De acties duren van 9 tot 16 uur en vanaf 19 uur. Houdt u gedurende deze tijden rekening met uitval van bussen en trams in het hele land. Noordwijk ZH (bus) Werkzaamheden. Connexxionlijnen 40, 90, 208, 232 en 240. Halten Picképlein, Lijnbaanweg, Bollenbad en Huis ter Duinstraat vervallen.
Vandaag
Morgen
Morgen begint fraai met zonnige perioden en opnieuw rap oplopende temperaturen. In de middag wordt de bewolking vanuit het zuiden snel dikker en volgen buien. Het noorden ontspringt de dans wellicht. Opnieuw kan het tot onweer en stevige windstoten komen. De temperaturen variëren tussen de 19 graden in Zeeland en 26 in het oosten.
Vrijdag gaat de strijd tussen tropische warmte boven Duitsland en aanzienlijk koelere lucht ten westen van ons land onverminderd voort. De zon schijnt geregeld, waardoor het kwik oploopt naar 20 graden op de stranden tot mogelijk 28 in het noorden. Het is zeker niet uit te sluiten dat de hoge temperaturen weer afgestraft worden door een onweersbui.
Amsterdam (bus) Spoorwerkzaamheden Reguliersbreestraat/Muntplein GVBlijnen 355, 357, 359, 362 en 363. Halte Rembrandtplein vervallen. Den Haag (bus) Wegwerkzaamheden HTMlijnen 20 richting Leyenburg en 26 richting Kijkduin. Halten Monnickendamplein en Castricumplein vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
3
Jonggehandicapten Verlaging uitkering valt slecht
Wajonger wil wel, bedrijven niet Minister Donner wil de uitkering voor jonggehandicapten verlagen, zodat ze sneller aan het werk gaan. Het plan ontlokt veel kritiek: ‘De jongeren willen wel, maar er zijn geen banen.’ Sylvia Marmelstein NIEUWERKERK AAN DEN IJSSEL
...
Bij Nedco in Nieuwerkerk aan den IJssel werken jongeren aan een grote order. Ze maken 18.000 plastic standaards. Twee jongens maken platen warm en vouwen deze in vorm. Op het eerste gezicht niets bijzonders, maar de schijn bedriegt. Tien werknemers zijn Wajongers, jongeren met
een handicap die recht hebben op een uitkering. De meeste bedrijven in Nederland tellen núl jonggehandicapten. ‘Onbegrijpelijk’, vindt directeur Jan Nederlof. ‘Deze jongeren zijn supergemotiveerd.’ Wajonger Ella van Krimpen valt hem bij: ‘Het leven is niks als je geen reden hebt je bed uit te komen.’ Zoals het bij Nedco gaat, wil de politiek het vaker zien. Nu werkt slechts een kwart van de Wajongers. De regeling dreigt onbetaalbaar te worden doordat het aantal uitkeringen explosief groeit. Als niemand ingrijpt, stijgt het aantal van 167.000 naar 400.000 in 2040. De kosten lopen dan op naar vijf miljard per jaar.
Vorige week lekte uit dat minister Donner van Sociale Zaken de uitkeringen wil verlagen. Wie kan werken, krijgt geen uitkering meer van 75 procent van het minimumloon maar van 70 procent. Binnenkort komt Donner met zijn definitieve plan. ‘Daar moet absolúút meer in staan dan een financiële straf’, zegt Hans Kamps, voorzitter van de SER-commissie die het kabinet heeft geadviseerd over Wajongers. ‘Met een lagere uitkering krijgen we niet één extra gehandicapte aan het werk. Zestig procent kan en wil namelijk graag aan de slag. Het probleem is juist dat er geen banen voor hen zijn.’ Lees verder op pagina 9
Een jaar lang een hypotheek met extra lage maandlasten?
Nepal
Hoera! De koning is weg! De wereld heeft er een republiek bij. Het Nepalese parlement, onder aanvoering van de maoïsten, heeft gisteren met grote meerderheid een eind gemaakt aan de 240 jaar oude monarchie van het land. Koning Gyanendra krijgt vijftien dagen om het paleis in Kathmandu leeg op te leveren. Op straat werd door sommigen gefeest, de koning droeg zijn lot in stilte. 1 FOTO: AP
Satire
Cartoonpolitie stempelt erop los Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Liefhebbers van spotprenten kunnen opgelucht ademhalen. De stempel ‘goedgekeurd door de cartoonpolitie’ (zie hieronder) biedt uitkomst. Peter de Wit had gisteren de primeur met Sigmund in de Volkskrant, vandaag is het René Leisink in De Pers. Bedenker is Marnix Rueb, tekenaar van Haagse Harry. ‘Wij cartoonisten zijn eenlingen, hebben geen vakbond’, zegt Rueb. ‘Nu de storm rond de arrestatie van Gregorius Nekschot te snel is gaan liggen, vond ik dat het tijd is voor een satirisch tegengeluid.’ Rueb maakte het logo en zette het op een besloten webforum voor cartoonisten. De Wit vond het ‘een ontzettend grappige actie’. ‘Je ziet het
stoffige kantoortje in Den Haag, waar ambtenaren over tekeningen gebogen staan, al voor je. Zij lachen natuurlijk nooit, kunnen slechts goedkeurend of afkeurend mompelen.’ Voor Rueb, die hoopt dat meer collega’s het overnemen, heeft zijn actie een serieuze ondertoon. ‘De vrijheid van meningsuiting is in het geding, door het politiek-correct tegemoet komen aan fundamentalistische moslims en christenen.’ Dat er volgens justitieminister Ernst Hirsch Ballin (CDA) al twee jaar een werkgroep cartoonproblematiek is, prikkelde zijn fantasie. ‘Meteen schoot het woord Kultuurkamer door mijn hoofd.’ Toch gebruikte Rueb met opzet niet het Duitse woord ‘Kulturkammer’. ‘Dan wordt het veel te beladen. Don’t mention the war...’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Toilet ISS kapot
Kies voor een Fortis hypotheek met Gezinsvoordeel. Kijk op fortis.nl/gezinsvoordeel, bel 0900-8179* of ga naar uw tussenpersoon. Een verhuizing is vaak duurder dan je denkt. Daarom is het prettig om extra financiële speelruimte te hebben. Dat kan met een Fortis hypotheek met Gezinsvoordeel. Nu met extra lage maandlasten in het eerste jaar. * lokaal tarief
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Kids Het Franse woord enfant betekent ‘kind’. We gebruiken het woord ook in het Nederlands, vooral in de combinatie enfant terrible, al bedoelen we er dan meestal geen kind mee: ‘Theo van Gogh, die het enfant terrible van de Nederlandse tv was’. ‘Giel Beelen, het enfant terrible van de radio’. ‘Brusselmans staat bekend als het enfant terrible van de Vlaamse letteren’. Andere enfant-combinaties worden ook wel in de Nederlandse woordenboeken vermeld, maar erg gangbaar zijn ze niet in het Nederlands: enfant chéri (lieveling), enfant gâté (verwend kind), enfant perdu (verloren kind), enfant prodige (wonderkind) en enfant prodigue (Bijbeltaal voor een verloren zoon). Gebruikelijker in het Nederlands is een ander buitenlands kindwoord, namelijk kids, al heeft het gebruik
Van Dale geeft antwoord
daarvan evenmin altijd betrekking op kinderen. Dat is wel het geval in adventurekid (een kind dat avontuurlijk is aangelegd), compukid, cyberkid en whizzkid, maar niet in bijvoorbeeld comebackkid: iemand die ondanks tegenslag telkens weer terug weet te komen. Het woord kids is ook sterk vertegenwoordigd in namen van Nederlandse bedrijven of instellingen, ze-
ker in de kinderopvang: The Kids Company, Kids Palace, Kids Planet, Flowerkids, , Kiddoozz, Flexikids, Happy Kids, Kiddies, Kiddy World, Alles Kids, Kids & Co, enzovoort. Ook als los woord komt kids vrij vaak en misschien wel steeds vaker voor in het taalgebruik: ‘Opschieten, kids!’ 1 www.depers.nl/vandale
De Vier
4
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE HET NIEUWS
Albert wist het al weken ‘Het is jammer, ik heb drie fantastische jaren met haar gehad’’
Q&A 06-56773XXX
Daphne is eindelijk ‘uitgeluld’ Daphne is weg. Met wie moet Albert Verlinde Boulevard nu weer gaan presenteren? ‘Geen man, geen vrouw, maar een travestiet. Hahaha!’
... Hij wist het nieuws al een maand en verspreidde de primeur deze week in zijn column in TROS Kompas. ‘Die moest ik al een maand geleden inleveren. Keurige mensen. Dat embargo is niet geschonden’, lacht hij zijn kenmerkende valse grinnik. Albert Verlinde, de beste informatiehandelaar in entertainmentnieuws, is natúúrlijk niet verbaasd dat Daphne Bunskoek opstapt als presentatrice bij RTL Boulevard. Pas gisteren werd het nieuws door de zender naar buiten gebracht. ‘Het is jammer, ik heb drie fantastische jaren met haar gehad’, zegt Verlinde. De voormalige Goedemorgen Nederland-presentatrice en ex-TMF spreekstalmeester dubde al langere tijd over haar positie bij het grootste entertainmentnieuwsprogramma van de lage landen. De geboren Almelose gaf eerder aan eens wat anders te willen dan het aan elkaar praten van roddels, shownieuwtjes en modefeitjes. Ze repte over een eigen talkshow – haar naam viel zelfs even in verband met de VPRO – en aan deze ambitieuze lokroep heeft ze nu eindelijk gehoor gegeven. ‘Bij de zen-
DE ECHTGENOTE
Albert zegt niks over de opvolging van Daphne. HOLLANDSE HOOGTE
der was bekend dat ze weg wilde’, weet Verlinde. Twee maanden geleden deed ze in de uitzending zelfs openlijk haar beklag over het uitzenden van een geheim opgenomen telefoonfilmpje, waarin actrice Georgina Verbaan zoenend werd betrapt met VPRO-presentator Pieter van der Wielen, ter-
wijl ze een relatie had met tv-persoonlijkheid Jort Kelder. Bunskoek had spijt van het uitzenden van deze belastende burgervideo. ‘Over een week moest ze uiterlijk uitsluitsel geven aan de zender en dat is nu dus officieel gebeurd.’ De man, die tussen de vijftig en zestig telefoontjes per dag pleegt, kan
zich de uiteindelijke onvrede van de RTL Boulevard-anchor goed voorstellen. ‘Als presentator bevind je je in een geïsoleerde positie. Ik verzamel de informatie zelf en vorm op basis van die ingrediënten het programma. Daphne, en daarvoor Beau, zijn toch meer de aangevers van de items. Dat heb je na zo’n drie jaar wel een beetje gezien, denk ik.’ Daphne zelf doet haar vertrek vandaag af in één klaterlachende zin: ‘Ik zeg dus niks… en zo zijn we alweer uitgeluld.’ Verlinde wil nog niet preluderen op een opvolger. Moeten wij denken aan huidige vervangers als Winston Gerschtanowitz, een mogelijke terugkeer van Bunskoeks voorganger Beau van Erven Dorens of zelfs een nieuw gezicht? Koster en Jojanneke opperen Chantal Janzen. De blonde musicalster kent het wereldje en heeft genoeg zelfspot en relativeringsvermogen om met gezag en afstandelijkheid commentaar te kunnen geven op de belangrijke bijzaken van het leven. Verlinde: ‘Chantal zit bij de AVRO’, kaatst hij de suggestie terug. ‘Al weet bijna niemand dat. Bovendien heeft ze het al druk genoeg met Tarzan.’ Maar hij zegt dus geen nee? ‘Ik zeg niets’, pest hij terug. ‘Ook niet of het een man of een vrouw wordt. Misschien is het wel een travestiet. Hahaha.’ 1
Natasja’s vluggertjes bij de Toppers De presentatrice houdt haar man in de gaten
Vanuit de zaal tussen het publiek neuriet ze de teksten zachtjes mee. Eerder als een aanmoediging dan als een hysterische uiting van een Toppersfan. Drie dagen lang stond Natasja Froger in de Arena tussen het publiek om als een kritische consument het werk van haar man en zijn zangbuddy’s Geer & Goor te beoordelen. Opgesteld bij de trap, naar de ereloge, waar Anita Meyer zich had verschanst, hield de SBS 6-presentatrice haar man in de gaten. ‘Ik sta hier
omdat je hier hoort wat de mensen echt vinden. Boven is het geluid anders’, zegt de in wit gestoken zangechtgenote. Op het podium, dat het beste te volgen was via een monitor in de zaal, ziet ze hoe René zich drie uur lang zwetend door de meezingshow tijgert. ‘Het is elke keer weer anders’, analyseert ze de sfeer in de zaal. Ze telt hardop. ‘Vanavond staan er 20.000 mensen beneden. Daar moeten ze zich op instellen.’ En ze is er natuurlijk om hem bij te staan en
hem nog even aan te raken. Elke avond, op het moment dat het zangtrio de Hollandse Barbra Streisand uit de eregalerij in de bovenste kring komt halen voor een duet, is er zelfs nog even fysiek contact tussen het entertainmentechtpaar. René vliegt met in zijn gevolg een cameraploeg en zijn twee zangmaten als een wielrenner rond het hek omhoog naar La Meyer, en dan gebeurt het: precies op de hoek houdt hij even in en kust hij Natasja. Koster en Jojanneke smelten: just say hello. 1
BOEKERIJ.NL
Schrijfster Lulu Wang op de bres voor China Chinese romanschrijfster Lulu Wang voert actie voor getroffen Chinezen. ‘Laten we eerst samen even het dodental boycotten.’ U heeft een oproep gedaan via de mail voor donaties, en het organiseren van benefietconcerten. ‘Er zijn inmiddels 45 miljoen mensen getroffen door de aardbevingen. Chinezen vragen niet graag. Ik ook niet, dus het voelt heel dubbel. We schamen ons als we anderen moeten lastigvallen.’ Wat bracht u er toch toe? ‘Gisteren kreeg ik weer zo’n interview voor een damesblad. Of we de Olympische Spelen niet moesten boycotten in verband met de mensenrechten. Toen dacht ik: nou, als u dan zo geïnteresseerd bent in mensenrechten, dan hebt u nu dé kans om het meest elementaire mensenrecht te beschermen – het recht op (over)leven. Laten we eerst samen even het dodental in China boycotten.’ U bent benaderd voor een benefietconcert in België? ‘Het Rode Kruis organiseert dat, samen met rockartiesten uit Hasselt op 7 juni.’
René en Natasja. BRUNOPRESS
U gaat zingen? ‘Ik ga een korte voorstelling geven. Aan de hand van oude Chinese sprookjes vertel ik over de humor en overlevingsdrang van Chinezen. Zingen kan ik niet. Ja, vals.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Marktplein
V TOMMY
WIERINGA
oorafgaand aan de Olympische Spelen in China, is er een tentoonstelling van filmpjes die een minuut duren. Voor de tentoonstelling in het Today Art Museum in Peking zijn achtduizend filmpjes ingezonden. Vierendertig daarvan werden geweigerd door het Chinese ministerie van Cultuur. Ze zouden te seksueel of gewelddadig zijn, dan wel een onwelgevallige politieke of religieuze boodschap bevatten – de gebruikelijke ingrediënten die utopisch geïnspireerde regimes liever
uit de heropvoeding van hun volk weglaten. (Gladde glipper Hirsch Ballin niet vergeten, verzetsstrijder van na de oorlog – die heeft er ook een handje van dezer dagen.) De directeur van de stichting die de 1minuut-films bijeenbracht, heet Jos Houweling, lees ik in de Volkskrant. Houweling haalt zijn schouders op over de vierendertig verboden films. ‘Als je deel wilt nemen aan dit officiële culturele programma, dan weet je van tevoren dat er spelregels zijn. Een van de spelregels is de verplichting om dat wat tentoongesteld wordt, voor te leggen aan het ministerie van Cultuur.’ Zo verdedigt Houweling de films die
hij verzamelde, dat is zijn apologie van de videokunstenaars die hun werk aan hem toevertrouwden. Foute regimes hebben het maar gemakkelijk, met zulke culturele ambassadeurs. Vooral het woord ‘spelregel’ is goed gekozen. Iets heel anders dan censuur, spelregel. Houweling beschouwt zichzelf als een sportieve deelnemer aan het culturele programma dat aan de Spelen vooraf gaat – hij speelt, hij houdt zich aan de regels die door het ministerie van Cultuur zijn opgesteld. Maar als dit spelregels zijn, hoe heet dan de leider van een land dat stelselmatig mensenrechten schendt, dissidenten opsluit en onwelgevallige culturen uitroeit? De scheidsrechter? En
als dit dan spelregels zijn, wat is dan censuur? Misschien wil Jos Houweling te veel. Hij wil koste wat kost deelnemen aan het programma, maar er niet van worden beschuldigd te buigen voor censuur. Vandaar spelregel. Onschuld. Newspeak. Houweling is een cultuurboertje op het grote Chinese marktplein, voor alles moet hij zijn handel kwijt. Dat beperkt het kritisch oordeelsvermogen. Misschien moet een journalist van deze krant hem eens vragen waarom zo graag naar China wilde, dat hij bereid was vierendertig films te offeren en de taal te verwarren. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Shownieuws presentatrice...
Donna terug in 90210
Rihanna houdt niet van verspillen
Sjimmy Bruijninckx begrijpt dat Daphne Bunskoek zich opwond over het vertonen van de veelbesproken video van Georgina Verbaan.
Tori Spelling keert terug als Donna Martin in de nieuwe versie van Beverly Hills 90210, vertelde ze aan het Amerikaanse tijdschrift People.
Zangeres Rihanna geeft haar uitdagende outfits een tweede leven in de slaapkamer. ‘Ik hou ervan om m’n grenzen te verleggen’, aldus Rihanna.
Binnenland
5
Politie Naast Koran alleen korting op vakliteratuur
Geen koopjeslijst voor oom agent
Column
Anders dan de minister zegt is het helemaal niet zo gewoon dat Amsterdamse agenten boeken met korting kunnen kopen. Kader Abdolah’s Koran is een eenzaam juweeltje dat ze goedkoop kunnen scoren.
Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
Kustaw Bessems Peter Wierenga AMSTERDAM/DEN HAAG
...
Met de Koranvertaling van schrijver Kader Abdolah in de hand kunnen Amsterdamse agenten islamitische inwoners beter begrijpen, denkt hun baas. Vandaar dat ze 50 procent korting krijgen. Dat maakt nieuwsgierig. Welke boeken beveelt de Amsterdamse korpsleiding haar dienders nog meer zo warm aan dat ze bereid is de helft van de kosten op zich te nemen? Maar het antwoord stelt teleur: geen. Ja, als een individuele agent een spe-
cifiek boek denkt nodig te hebben, kan hij een aanvraag indienen, legt een woordvoerder van de politie uit. Vooral droge kost, vakliteratuur. Er is géén algemene lijst van boeken met korting. En dat terwijl minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst (PvdA) dinsdag in de Kamer zei: ‘Het is niet zo dat de politie in Amsterdam korting geeft op één boek. Dat geldt ook voor andere boeken die naar het oordeel van de korpsleiding een goede vervulling van het ambt bevorderen.’ Zij vindt het helemaal geen gek idee om Abdolah’s vrije Koranvertaling met subsidie aan te bevelen aan de dienders. Toch komt de hoofdstad eigenzinnig over. Rotterdam kent een grote moslimbevolking. Maar géén gesubsidieerde Abdolahs, zo bezweert een politiemedewerker. ‘Daar hebben wij een cursus diversiteit voor.’
Of het initiatief navolging krijgt, is na alle ophef de vraag. PVV-Kamerlid Sietse Fritsma sprak er schande van: ‘Dit is capitulatie voor de islam.’ ‘Aanleiding tot misverstanden’, vond ook Jeroen Dijsselbloem van de coalitiepartij PvdA. ‘Alsof de Amsterdamse politie in haar bejegening van burgers onderscheid gaat maken naar verschillen in geloven.’ Intussen hebben 38 agenten in de hoofdstad de Hollandse Koran via hun baas besteld. Geen Bhagavad Ghita of Bijbel dus. Geen Reve of Spinoza. Alleen de Koran. Of wacht, misschien toch nog iets. ‘Binnenkort krijgen we van de werkgever een roman die speelt in de politiewereld van Amsterdam’, vertelt de woordvoerder. ‘Gewoon, lekker ontspannend, en het raakt wél aan je werk.’ Hij wil niet bevestigen dat het hier gaat om een werk van Appie Baantjer. 1
Vreemdeling in Den Haag
Meester
H
oe zou het met de meester zijn? Meester B.C.L. Waanders is de enige journalist geweest op het Binnenhof die geen contact maakte met politici, de verstrengeling van journalistiek en politiek verafschuwde. Hij vond: met politici praat je niet, je schrijft over ze. Hij zat een werkzaam leven in zijn eentje op de perstribunes van Eerste en Tweede Kamer, liet de rellen en de ruzies voor wat ze waren, en beperkte zich in zijn wekelijkse rubriek in NRC Handelsblad, ‘door onze parlementaire redacteur’ geheten, tot de strikte behandeling van wetten en moties. Een citaat uit zijn legendarische rubriek, om zijn werkwijze en karakter te illustreren: ‘De Kamervoorzitter, dr. Dolman, maakte zich deze week verdienstelijk door een afschuwelijk germanisme in een motie-De Korte (VVD) over de vrije beroepen te vervangen door behoorlijk Nederlands. De motie sprak over het tempo van ‘afbouw’ van restposten voor medische specialisten. De voorzitter suggereerde ‘geleidelijke vermindering tot nul’ en stemde later in met ‘wegwerken’. (23 januari 1982) Kort geleden zocht ik hem op. In
1990 was hij met vervroegd pensioen gegaan om zijn moeder te verzorgen in haar laatste jaren. De moeder was intussen gestorven, de meester verbleef evengoed nog steeds het belangrijkste deel van zijn tijd in haar huis. Aan de wand hing een foto van Lotte, een joodse dame, voor de oorlog medewerkster in het rusthuis van zijn moeder, opgepakt en nooit meer teruggekeerd. De meester was nooit getrouwd geweest. Hij bleek een lieve, vormelijke man, hij sprak in lange, beleefde zinnen. Bezoek was hij ontwend, over NRC Handelsblad zei hij: ‘Vroeger belden ze wel eens. Dan begrepen ze iets niet of was iets te moeilijk. Dan zeiden ze: ‘Bel mijnheer Waanders maar even, die weet het wel.’ Nu gebeurt dat niet meer.’ De gezondheid van de meester liet te wensen over – ik voelde me niet vrij hem aan een spervuur van vragen te onderwerpen. Ik kwam geroerd thuis. Sindsdien vraagt mijn vriendin haast wekelijks: ‘Heb je de meester alweer gesproken? Bel hem anders even. Stuur hem een ansichtkaart.’ De laatste tijd heb ik vaak gebeld. Hij neemt niet op. 1
Meester B.C.L. Waanders vond: met politici praat je niet, je schrijft over ze
Homofobie
Aangifte tegen ambulancebroeder Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Elfstedentocht op zonne-energie
Nieuw speeltje voor Delftse studenten Na het vier keer op rij winnen van de World Solar Challenge, een tweejaarlijkse wedstrijd voor zonnewagens in Australië, hebben studenten van de TU Delft een nieuwe
uitdaging gevonden. Eind juni start de strijd om de Frisian Solar Challenge, een race van 200 kilometer over het parcours van de Elfstedentocht. 1
2/#ß,EIDEN(OGESCHOOLß,EIDENßZOEKTßINSPIRERENDEß COLLEGA´SßVOORßHETß-IDDELBAARß,ABORATORIUMß /NDERWIJS ßVOORßDEßVOLGENDEßVACATURESß
$OCENTß#HEMIEß ß ßßFTE $OCENTß.ATUURKUNDEß ß ß ßFTE
Het COC Haaglanden gaat een aanklacht indienen tegen de ambulancemedewerker die een man weigerde te helpen omdat hij homo zou zijn. Dit meldt de Gaykrant op haar website. De ambulancebroeder liep in 2005 een Haagse sportschool bin-
SPAAR NU MET EEN TOPRENTE VAN 4,6%
)NSTRUCTEURß"IOMEDISCHß ß ßßFTE
Als u geld over hebt, wilt u natuurlijk een zo hoog mogelijke rente. Zonder het meteen voor jaren vast te moeten zetten. Met een ABN AMRO 1 jaars Spaar Deposito kan dat. U spaart dan met zekerheid en een vaste rente. En als u nu een 1 jaars Spaar Deposito opent,
)NSTRUCTEURß#HEMIEß ß ßßFTE
SLUIT DIRECT AF OP WWW.ABNAMRO.NL/SPAREN
$OCENTß"IOMEDISCHEßVAKKENß ß ßßFTE $OCENTß4AALVAARDIGHEIDß .EDERLANDSßENß%NGELSß ß ß ßFTE
+IJKßVOORßEENßUITGEBREIDEß PRO½ELSCHETSßOPßWWWROCLEIDENNL
ß
nen, zag naakte mannen en een sauna en keerde om zonder zijn patiënt te onderzoeken. De man overleed enkele dagen later aan een gescheurde aorta. Het COC gaat de ambulancier bij de politie aanklagen wegens belediging en discriminatie. Ook onderzoekt de organisatie of actie kan worden ondernomen tegen de gemeente, die het incident stil hield. 1
krijgt u maar liefst 4,6% rente. Een 1 jaars Spaar Deposito sluit u heel eenvoudig af via www.abnamro.nl/sparen (daar vindt u ook onze andere aantrekkelijke rentes). Bellen kan ook: 0900 – 0024 (EUR 0,10 per minuut). Regel het vandaag nog en pak die toprente.
6
Binnenland
Politiek Kritiek op slappe houding
openbare orde zou de staat moeten kunnen ingrijpen. ‘Idioot’, zegt Van der Molen. Dreigende onrust of geweld zou dan een reden kunnen zijn om iets te verbieden. ‘Dat is het begin van het einde.’ Hoe moet het dan wel? Om te beginnen zou het CDA eens goed moeten nadenken over de islam. Geen obligate oproepen tot respect meer, maar kijken naar waar de islam botst met de Nederlandse samenleving. ‘Het probleem is dat wij nooit tegen elkaar hebben gezegd wat we belangrijk vinden in Nederland’, vindt
CDA moet uit kramp Jongeren: partij is veel te onzichtbaar in islamdebat. Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG
...
Is dit een christen-democraat? Het gevoel bekruipt je vanzelf als je met Harry van der Molen praat. De beveiliging van Hirsi Ali? Niet moeilijk over doen, vindt de voorzitter van het CDJA. Strenger optreden tegen godslastering? ‘Idioot!’ De Fries komt echt uit dezelfde politieke hoek als premier Jan Peter Balkenende, justitieminister Ernst Hirsch Ballin en ‘Benoemen en Bouwen’ Doekle Terpstra. Maar de jonge politicus zucht diep bij hun herhaalde oproepen tot kalmte en respect in het islamdebat. ‘De CDA’ers zeggen steeds maar: we moeten vooral kijken naar wat we delen’, legt Van der Molen zijn frustratie uit. ‘Maar politiek gaat juist over de dingen waar we het niet over eens zijn. Daar liggen de problemen. Daar moeten oplossingen voor komen.’
De jongerenbeweging van het CDA probeert de moederpartij weer op scherp te krijgen. Op hun congres riepen de jongeren het CDA op meer aandacht te geven aan de joods-christelijke en humanistische wortels van Nederland en pal te staan voor de rechtsstaat. De oproep komt aan de vooravond van het landelijk congres van het CDA aanstaande zaterdag. ‘De partij had een redelijk herkenbaar standpunt over de islam’, vindt Van der Molen. Geen geknuffel meer. Verhagen die de sharia taboe verklaarde. Een streng asielbeid. ‘Maar daar is nu weinig meer van terug te zien.’ Kromme tenen krijgt hij als hij terugdenkt aan Fitna. Niet vanwege de film van Geert Wilders, maar wel omdat hij voortdurend CDA’ers hoorde waarschuwen voor de risico’s. ‘Waarom? Omdat er druk was uit het buitenland? Het probleem met Wilders zie ik ook wel, maar je moet natuur-
‘CDA’ ers hechten traditioneel nou eenmaal erg aan rust en stabiliteit’
Harry van der Molen wil pal staan voor de rechtsstaat. DIRK HOL/WFA
lijk niet zeggen: we gaan die film niet uitzenden omdat het Campina banen kost.’ Met extra belangstelling volgt hij daarom de plannen van CDA-minis-
ter Hirsch Ballin. Onlangs lekte een conceptbrief uit waarin die voorstelde het verbod op godslastering nieuw leven in te blazen. Als beledigingen gevaar zouden opleveren voor de
Van der Molen. ‘Wat is wel en niet acceptabel? Sommige belevingen van de islam belemmeren de rechtsstaat. Daar moeten we hard tegen optreden. Die radicale imams hoeven hier niet te staan. Als dingen niet kloppen, moeten we dat zeggen. Uit die kramp moet het CDA komen.’ Hij begrijpt wel waarom het CDA dat niet doet. CDA’ers hechten traditioneel erg aan rust en stabiliteit. De partij is juist altijd opgekomen voor het recht van religieuze groepen om hun eigen boontjes te doppen. Het CDJA wil niet tornen aan de rechten, maar ziet wel schaduwkanten. Van der Molen: ‘Doekle Terpstra zegt dan: ‘Als je zo scherp debatteert, dan krijg je verdeeldheid.’ Mijn antwoord: er staan nu groepen buiten de Nederlandse samenleving. Dat is het echte probleem. En niet de toon van het debat.’ 1
ÈGi\j\ek\i\efgG`ebgfg`jqfc\lbfd$ [Xk[Xk_\k]\jk`mXc`j#nXXi`bmif\^\i q\c]d\kd`aemi`\e[\eeXXikf\^`e^% Elcffg`b[XXiXZ_k\i[\jZ_\id\e \ejkX`bfgqfËegf[`ld%;`k`jn\c ]lZb`e^G`ebgfg[\eb`b[Xe%N\ ^`e^\e\i\cbaXXid\k\\e_\c\^if\g eXXikf\d\k[\ki\`e%<\ijkeXXi ?\\ic\e#[XeeXXiCXe[^iXX]\e[Xe nXj_\kXck`a[ef^\\e_\\cjklbeXXi _\k]\jk`mXck\ii\`e%Fen`aj^\q\cc`^%
;\ki\`e`jjfn`\jf]`ae%
Ffbfdk\n\ib\e%;\X]^\cfg\e kn\\aXXi`jd`aei`aY\n`ajkn\\dXXc `eY\jcX^^\efd\e%K\_Xi[^\i\[\e% @e[`\g\i`f[\^`e^`bËjeXZ_kjd\k[\ kXo`eXXi?`cm\ijld#[XeeXd`ae fZ_k\e[j_fnk\il^d\k[\ki\`e%<e [Xedlq`\bcl`jk\i\e\eXcj\\e^\b Zfdglk\i\e#qf[Xk`bk_l`jc\bb\i^\\e dX`cjd\\i_f\][\k\Y\Xeknffi[\e%É >`\c9\\c\egi\j\ek\\ikbfd\e[n\\b$ \e[[\*0\\[`k`\mXeG`ebgfg%?\k ]\jk`mXc`jgi`dXk\Y\i\`b\eg\iki\`e \eEJq\k\okiXki\`e\e`e%nnn%ej%ec
“Dit is wel fucking Pinkpop!”
@EK
8=FKF>I8=@<1?8EJM@JJ
Buitenland
7
Scott McClellan ’Bush misleidde publiek over Irak’
Op campagne voor Hillary ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Vertrouweling doet boekje open over Bush
Ben ik racistisch? Suzette de Boer
In een nieuw boek kraakt voormalig Witte Huis-woordvoerder Scott McClellan harde noten over zijn oud-collega’s. Peter Schong AMSTERDAM
...
President Bush verheugde zich erop om op zijn oude dag in een schommelstoel herinneringen op te halen met zijn voormalige woordvoerder Scott McClellan. Maar in een nieuw boek keert McClellan zich tegen zijn vroegere baas. Het is voor het eerst dat een vertrouweling van Bush, die hem van Texas naar Washington volgde, uit de school klapt. De Irakoorlog werd aan het volk verkocht met een ‘politieke propagandacampagne’ die ten doel had ‘bronnen van de publieke opinie te manipuleren’, schrijft McClellan in
What Happened: Inside the Bush White House and Washington’s Culture of Deception, dat maandag uitkomt. ‘Propaganda werd met eerlijkheid verward’ en de regering speelde het zo dat ‘het onvermijdelijk werd dat oorlog de enige uitvoerbare optie zou zijn’. Bush is ‘vreselijk’ slecht voorgelicht door zijn topadviseurs, stelt McClellan. Hij verwijt de president een gebrek aan leergierigheid. ‘Bush is snugger genoeg om president te zijn’, meent McClellan. Maar hij is niet bereid of in staat na te denken over zijn besluiten. ‘Een president met meer zelfvertrouwen is bereid zijn fouten toe te geven.’ Terwijl hij ooit de invasie verdedigde, is McClellan twee jaar na zijn vertrek omgeturnd. De oorlog was een ‘ernstige strategische blunder’. ‘Er moet alleen oorlog gevoerd worden
als dat nodig is, en de Irak-oorlog was niet nodig.’ Toch is niet Irak, maar de orkaan Katrina ‘de grootste ramp van Bush’ presidentschap’. Het Witte Huis verkeerde een week lang in ‘een staat van ontkenning’ en demonstreerde een gebrek aan ‘fantasie en initiatief’. McClellan hekelt de foto van Bush die hoog en droog vanuit de Air Force One, onderweg naar Washington na een vakantie in Texas, de schade inspecteert. Dat schiep volgens hem het beeld dat de president buiten de werkelijkheid leefde. De Bush-kliek is niet te spreken over het boek van de oud-collega. Exadviseur Frances Townsend vindt dat McClellan zijn kritiek had moeten uiten toen hij nog in het Witte Huis werkte. Volgens Bush’ voormalige topadviseur Karl Rove lijkt het boek geschreven door een ‘linkse weblogger’. 1
WASHINGTON
...
Ik weet vrij zeker dat ik geen racist ben. Opgegroeid met een broer die er Indiaas uitziet, ben ik allergisch voor alles wat riekt naar discriminatie. Toch werd ik er onlangs voor het eerst in mijn leven van beticht door een boze Obama-aanhanger. In een lange tirade impliceerde hij dat aan alle Clintonsupporters een luchtje zit. Ik kan zoiets niet serieus nemen, maar ras en geslacht spelen wel een grote rol in de tweestrijd tussen een vrouw en Afro-Amerikaan. De blanke man kan het nooit goed doen: als hij voor Obama stemt is hij een seksist, als hij voor Clinton stemt een racist. Zelf heb ik één keer overwogen de campagne te verlaten. Dat was nadat Geraldine Ferraro, een prominente Clintonaanhangster, zei dat Obama nooit zover gekomen zou zijn als hij een blanke man (of een vrouw met wat voor kleur dan ook) was geweest. Een belachelijke claim. Gelukkig werd Ferraro afgedankt. Racisme blijft een naar onderwerp: twee op de tien blanke kiezers in West
Virginia en Kentucky zeiden dat ras een rol speelde bij hun keuze. Valt dat Hillary te verwijten? Haar biografie wijst juist op een grote betrokkenheid bij de zwarte gemeenschap. Dat de zwarte gemeenschap Obama steunt, kan ik goed begrijpen. Bij mijn vriendin Leslie ging er een korte innerlijke strijd aan vooraf. Als zwarte vrouw vroeg ze zich af welke groep het harder nodig heeft om te winnen. Haar conclusie was dat vrouwen in Amerika in de lift zitten, terwijl AfroAmerikanen nog steeds achtergesteld zijn en zich tweederangsburgers voelen. Een zwart gezin in het Witte Huis laat deze groep zien dat alles mogelijk is. Hillary Clinton gaat er vanuit dat de gevoeligheden over vermeend racisme en seksime in de toekomst zullen afnemen. ‘Voor de volgende generatie zal het vanzelfsprekend zijn dat een vrouw of een Afro-amerikaan president kan worden.’. 1
Suzette de Boer is vrijwilligster in het campagneteam van Hillary Clinton.
Het monster van de Ardennen
Fourniret en echtgenote levenslang achter tralies Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Israël
Reddingsvest is niet genoeg De Israëlische premier Ehud Olmert ging gisteren even aan boord van een raketboot. Om politiek niet te zinken heeft hij meer nodig dan een reddingsvest; gisteren rie-
pen diverse Israëlische politici – onder wie zijn eigen partijleden – hem op af te treden. Tegen hem loopt een onderzoek naar corruptie. 1 FOTO: REUTERS
De Fransman Michel Fourniret is veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor het verkrachten en vermoorden van zeven meisjes en vrouwen in de leeftijd van 12 tot 21. Al deze moorden heeft de 66-jarige Fourniret bekend. Zijn 59-jarige echtgenote Monique Olivier kreeg levenslang voor medeplichtigheid aan vier van de moorden. De jury zag haar echter niet als mededader van de moord op Jeanne-Marie Desramault in 1989 en bedeelde Olivier een passieve rol toe. Olivier werd ook schuldig bevonden aan medeplichtigheid aan verkrachting, omdat ze Fourniret seksueel heeft gestimuleerd voor hij zich in 1987 aan Isabelle Laville vergreep. Olivier hielp met de ontvoering van de slachtoffers en het verbergen
van de lijken. Fourniret komt nooit meer vrij, Olivier kan na 28 jaar een verzoek om vrijlating doen. Of zij dat ook zal doen, is gezien haar leeftijd twijfelachtig. De advocaat van Fourniret liet voor het vonnis al weten niet in hoger beroep te gaan. Fourniret werd in juni 2003 in België, waar hij toen woonde, gearresteerd na een 13-jarig meisje te hebben ontvoerd. Het meisje wist te ontsnappen en waarschuwde de politie. Het tweetal wordt in Charleville-Mézières, in de Franse Ardennen, berecht omdat zes van de zeven slachtoffers Française waren. Fourniret en Olivier hoorden hun veroordeling onbewogen aan. De nabestaanden slaakten een zucht van verlichting. ‘Wij zijn opgelucht dat we de twee mensen nooit meer moeten zien’, zei de tante van Desramault. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Nieuwsgierig
E MARCIA
LUYTEN VANUIT OEGANDA
r zijn opmerkelijke dingen over het Westen waar in Afrika nooit iemand naar vraagt. Dat we onze wc’s doorspoelen met drinkwater, bijvoorbeeld. Dat veel Amsterdammers liever fietsen dan autorijden. Of dat je uit vrije wil in een drijvend huis op het water gaat wonen. Wanneer ik vertel over onze woonboot waar je naartoe roeit, concluderen Afrikanen altijd dat we heel arm moeten zijn. En dat we het noodlot tarten door tussen watergeesten te leven.
Over hightech gadgets weet een rijke Afrikaan meestal meer dan ik. Terwijl industriële producten als fabriekshallen, trams, treinen, tunnels ontbreken – die vragen veel fysieke infrastructuur – zijn de rijken in hoofdsteden dol op wifi, bits en pixels. In Kampala pin je met een europas. Wanneer in Oeganda, Congo of Rwanda wordt geïnformeerd naar Nederland, dan gaat het over zaken dichtbij genoeg om daar een doorleefd idee over te hebben. Zo werd me al vaker gevraagd of het waar is dat ze in Ne-
derland niet meer in God geloven. Dan zeg ik dat sommige mensen heel erg in God geloven, anderen een beetje en veel mensen eigenlijk niet. Dan schudt een Afrikaan zijn hoofd, in ongeloof nu. Een andere is: brengen jullie je oude vader en moeder écht naar een tehuis? Ook hier antwoord ik bevestigend. Maar dan leg ik uit dat sommige ouderen liever niet bij hun kinderen intrekken. En ik zeg steeds dat ze daar heel erg goed worden verzorgd. Nog maar net geland op Schiphol, lees ik in de krant hoe demente bejaarden in vieze luiers liggen te wachten tot iemand ze verschoont. Omdat na een paar uur de poep jeukt, gaan ze krab-
ben en zo komt de stront tot op de lakens, hun kleren en onder hun nagels. Schoon worden ze ook steeds minder. Sommige verpleeghuizen schrijven voor dat bejaarden worden gewassen met billendoekjes in de vorm van een washandje. Dat scheelt tijd en geld. Maximaal vier doekjes per lijf. Vier jaar terug liet Zembla zien hoe bejaarden hun menswaardigheid wordt ontnomen. Politiek en burgers spraken daar schande van en beterschap werd beloofd. Nu blijkt er niks veranderd. In Afrika verdienen ze een eerlijker antwoord. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Even ophouden (1)
Even ophouden (2)
Even ophouden (3)
De drie bemanningsleden van het internationale ruimtestation ISS zitten met een probleem: hun toilet is stuk. Ze kunnen nu nog gebruik maken van het toilet van de Sojoezcapsule...
... maar de tank daarvan is bijna vol. De mannen moeten het dus nog even ophouden tot de spaceshuttle Discovery maandag arriveert...
... met reserve-onderdelen. In de herfst wordt het toilet sowieso vervangen door een nieuw systeem, dat urine direct omzet in drinkwater.
Buitenland
8
Bolivia Ruzie met overheid over onteigening
Indianen vangen en schieten op vee Een Amerikaanse rancher zou Bolivia tot zijn eigen Wilde Westen maken. Paul Scheltus CARAPARICITO
...
De oprit naar de ranch van Ronald Larsen is gebarricadeerd met prikkeldraad, omgezaagde boomstammen en een handvol tractorbanden. De Amerikaan heeft het niet zo op nieuwsgierige regeringsfunctionarissen. En al helemaal niet op het linkse bewind van de Boliviaanse president Evo Morales. ‘Dit is een narco-commie regering, die
een appeltje met ons te schillen heeft’, zegt de 63-jarige rancher met een rauwe Amerikaanse tongval. Zijn zoon Duston – blond, twee meter – is evenmin te spreken over het eerste Boliviaanse staatshoofd van indiaanse komaf. ‘Wat kun je verwachten van iemand die niet eens de middelbare school heeft afgemaakt. Die kan toch geen land besturen’, bromt Duston . De familie Larsen bezit maar liefst 57.000 hectare grond in Bolivia. Hun ranch Caraparicito ligt in Alto Para-
peti, een woeste streek in het zuidoosten, die niet zou misstaan als filmlocatie voor een western.
Geïntegreerd Vader Ronald toog hier in 1968 heen met een pickup-truck en woont er sindsdien. Zijn drie zoons hebben de Boliviaanse nationaliteit. De oudste, Duston, is de meest geïntegreerde. Zijn aanstaande vrouw is een voormalige Miss Bolivia. Aan veertig jaar ‘rustig boeren’ kwam
in april abrupt een einde toen een inspectie van regeringsambtenaren uitliep op een gevecht met traangas en stenen. Volgens ooggetuigen had Ronald Larsen op de functionarissen geschoten en de staatssecretaris van Landzaken een paar uur hebben vastgehouden. Onzin, zegt de pezige Amerikaan. ‘Ik kom uit Montana en als ik schiet dan mis ik niet. Dit is allemaal één grote schertsvertoning.’ Een kabinetslid riep dat Larsen Bolivia voor het Wilde Westen aanzag. Het conflict tussen de staat en de veeboer draait om grond. De regering van president Morales wil de landgoederen van Larsen en die van zijn buren met inspecties toetsen aan de wet op landherverdeling. Als de akkers er onproductief bijliggen, wordt de grond verdeeld onder de Guaraniindianen uit de streek, die in Alto Parapeti 157.000 hectaren ‘terugeisen.’ Maar onteigening vindt ook plaats als blijkt dat de grootgrondbezitters hun arbeiders als lijfeigenen behandelen. Die voorwaarde is niet uit de lucht gegrepen. In deze streek van Bolivia leven ongeveer duizend indianenfamilies als gedwongen arbeiders, zo beweert een regeringsstudie. Ze wonen in kleine nederzettingen gelegen binnen de grenzen van de uitgestrek-
*ÊÀ>>`ÌÊ7`ÜÃÊ6ÃÌ>® Business aan
te landgoederen. Omdat ze nauwelijks eigen land hebben, zijn ze aangewezen op hun werkgever voor voedsel en kleding. Die bepaalt zowel de prijs van de levensmiddelen als de lonen die hij betaalt. De 29-jarige Justino Cerezo kent dat uit eigen ervaring. Hij werkt sinds zijn zevende verjaardag voor een van de buren van de familie Larsen. ‘Vanaf de dag dat ik begon met werken, heb ik er nog nooit iets aan verdiend’, vertelt hij, terwijl hij cocabladeren kauwt. ‘Het eindigde er altijd mee dat ik hen geld schuldig was voor het eten dat ze ons gaven. Als de oogst binnen was, maakten zij de rekening op en dan bleek dat de meesten van ons verder in de schulden zaten.’
Vrijwillig Grootgrondbezitters houden vol dat zulke praktijken niet meer voorkomen. ‘Dertig jaar geleden gebeurde dat misschien’, zegt Javier Antunez, de voorzitter van de veehoudersvereniging van Camiri. ‘Maar tegenwoordig hebben de Guarani radio en reizen ze. Ze weten op wat voor lonen ze recht hebben en die eisen ze ook’, beweert hij. Volgens Antunez werken de indianen vrijwillig op de landgoederen omdat ze zich daar prettig voelen. ‘Mensenrechtenorganisaties verdienen goed aan onzin over slavernij, want dan krijgen ze geld van rijke Europeanen’, zegt hij, bij wijze van uitleg. Volgens hem stookt de regering de boel op in plaats van voor scholen en ziekenhuizen te zorgen en armoede te bestrijden. Ook Larsen zou indianen gevangenhouden op zijn ranch, zo beweert de overkoepelende raad van de Guarani-gemeenschappen. De getuigenissen van de door zoon Duston uitgezochte knechten weerleggen dat.
Drie euro ‘We worden goed behandeld’, zegt Apolinar Gonzalez, die al dertig jaar als veehoeder op de ranch werkt en nog geen drie euro per dag verdient. Volgens hem kregen ze vroeger van Larsen juist goedkoop vlees, rijst en suiker. De Amerikaan heeft ook een kerk en een school voor zijn arbeiders gebouwd. ‘Je vindt hier geen slaven’, bromt de oude veeboer zelf. Ronald Larsen meent dat de regering het op hem gemunt heeft omdat er een gasbel ontdekt is onder zijn landgoed. ‘En nu willen ze opeens van de plek een indianenreservaat maken’, zegt hij. Maar volgens de plaatselijke pater Wilbert Cocio, die de inheemsen al jaren bijstaat, is horigheid hier een manier van leven geworden. ‘De schuld daarvan ligt niet alleen bij de boeren. Armoede en de afwezigheid van de staat hebben daar net zo goed aan bijgedragen als de grootgrondbezitters.’ 1
Het is feest bij HP! U kunt tijdelijk een topkwaliteit desktop aanschaffen inclusief een in hoogte verstelbare 22” LCD monitor voor een heel zacht prijsje. HP geeft u namelijk ` 220,- inclusief BTW retour! Dat is wel een feestje waard, toch? Wees er snel bij, want de actie loopt tot en met 6 juni.
A 984,-
excl. BTW Bestelnr: GQ651AW
HP COMPAQ dc7800 SMALL FORM FACTOR
UÊÌiÊÛ*ÀÒÊ«ÀViÃÃÀÌiV
}i
+
ÊÊÌiÊ ÀiÒÊÓÊ ÕÊ«ÀViÃÃÀÊ ÈnxäÊ UÊi}ÌiiÊ7`ÜÃÊ6ÃÌ>® Business UÊÓÊÝÊ£ Ê ,ÓÊ}i
iÕ}i UÊ£ÈäÊ ÊÛ>ÃÌiÊÃV
v
A 220,-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
terug van HP!
Arbeidsmarkt
incl. BTW
UÊ-Õ«iÀÕÌÊ`Û`´ÀÜÊiÌÊ`ÕLLi>>}Ã UÊiÌÊÎÊ>>ÀÊ}>À>Ìi + UÊ*ÊÓÓ{xÜÊyÊ>Ì«>iÊÌÀÊ8ään/® ÊÊÊÊ
}ÌiÊÛiÀÃÌiL>>À®
Deze aanbieding is verkrijgbaar bij de volgende HP e-Preferred Partners:
acesdirect.nl/hp
beat-it.nl/hp
www.bechtle.nl/hp
www.buyitdirect.com/hp
centralpoint.nl/hp
megasellers.nl/hp
inmac.nl/hp
misco.nl/hp
©2008 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Alle rechten voorbehouden. Microsoft en Windows zijn geregistreerde handelsmerken van Microsoft Corporation. Producten zijn afhankelijk van beschikbaarheid. Prijzen gelden alleen voor de beschreven specificaties, zijn verkoopadviesprijzen, zijn correct op het moment van publicatie, veranderen geregeld en kunnen zonder vooraankondiging worden gewijzigd. Prijs-, druk- en zetfouten voorbehouden. Het is mogelijk dat de gefotografeerde producten niet overeen komen met de omschrijving. Deze actie loopt van 15 mei tot en met 6 juni 2008 en geldt zolang de voorraad strekt. Alle rechten voorbehouden. De actievoorwaarden zijn terug te vinden op www.hp.nl/geldterugfestival
POLEN MOGEN FRANKRIJK IN Frankrijk heft per 1 juli alle restricties voor Poolse arbeiders op. ‘Ik geloof in Europa en dat probeer ik te laten zien hier in Polen’, zei president Nicolas Sarkozy tijdens een ééndaags bezoek aan Warschau. Op de Franse televisie was in 2005 nog een spotje te zien waarin een ‘Poolse loodgieter’ werk van een Fransman inpikte. Polen zette toen een campagne op met foto’s van een zeer aantrekkelijke man in overall.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Ook op deze dag 1453: De val van Constantinopel. Het is het einde van het Byzantijnse rijk.
Economie
9
Auteursrecht Steeds meer namaak via internet
Nepdesignmeubels lastig aan te pakken De Chinezen maken alles na. Dus ook Le Corbusier en Rietveld.
altijd een graag geziene gast in menig design-interieur. Nefkens treedt al vijftien jaar voor Cassina op. Ze constateert dat er – onder meer via internet – de laatste jaren steeds meer namaak op de markt komt. ‘Veel Le Corbusier, iets minder Rietveld. Bijna alle kopieën komen tegenwoordig uit China. Die fabrikanten zijn niet aan te pakken, dus we proberen het hier te stoppen.’ De advocate kwam Mojo op het spoor doordat ze adverteerden in Het Parool. ‘Dat was niet handig van ze’, grinnikt Nefkens. ‘Maar na wat brieven en gesprekken met hun advocaten kozen ze al snel eieren voor hun geld.’ 1
Edward Deiters AMSTERDAM
...
Aan de slag bij het bedrijf Nedco in Nieuwerkerk aan den IJssel. ARIE KIEVIT
Jonggehandicapten
Levenslang aan de kant Vervolg van pagina 3
Het gebrek aan banen voor jongeren met een handicap komt door onbekendheid bij ondernemers. Bedrijven kampen met grote personeelstekorten. ‘Maar vraag een gemiddelde ondernemer van een klein of middelgroot bedrijf of hij een Wajonger wil. Hij zal denken dat je hem een Chinees gezelschapsspel aanbiedt. Als we willen dat ondernemers meer banen scheppen voor jongehandicapten, moeten we meer reclame maken voor deze jongeren’, zegt Hans Kamps. Angst en koudwatervrees spelen ook een rol bij het banentekort. Ondernemers blijken huiverig mensen met een handicap aan te nemen. Ze zijn bang voor papieren rompslomp en een hoger ziekteverzuim. Bedrijven weten vaak niet dat ze een flink deel van de kosten vergoed krijgen. Als een jonggehandicapte bijvoorbeeld ziek wordt, betaalt de overheid de kosten.
Om meer jongehandicapten de arbeidsmarkt op te krijgen, moet ook het onderwijssysteem op de helling, meent de SER-commissievoorzitter. Van alle jongeren die jaarlijks in de Wajong-regeling belanden, komt 35 procent uit het voortgezet speciaal onderwijs en het praktijkonderwijs. ‘Die scholen hoeven nu geen mensen op te leiden voor werk. Ze doen vooral aan bezigheidstherapie. Aan het eind van de opleiding krijgen mensen vaak letterlijk het advies zich aan te melden voor een uitkering. Dat moet veranderen. Scholen moeten verplicht worden ervoor te zorgen dat jongeren stages lopen en aan het eind van de rit klaar zijn voor een baan.’ Kamps kent ‘prachtige’ voorbeelden van gehandicapte jongeren die hun plek op de arbeidsmarkt helemaal hebben gevonden. ‘Sommige softwarebedrijven nemen op hun ontwikkelingsafdelingen alleen autisten aan. Die doen het daar geweldig, want autisten willen helemaal de diepte in. Maar ook als loodgieters
functioneren autisten goed omdat ze dat werk lekker solo kunnen doen.‘ Een groot deel van de nieuwe Wajongers heeft een gedragsstoornis zoals autisme of ADHD. Die jongeren dreigen nu volgens Kamps onterecht voor de rest van hun leven afgeschreven te worden. ‘Als ze eenmaal in de Wajong zitten, komen ze nauwelijks nog van die uitkering af. En die uitkering loopt tot hun vijfenzestigste.’ Directeur Nederlof van Nedco denkt dat veel meer Wajongers aan het werk gaan als bedrijven en scholen beter samenwerken. De meeste jonggehandicapten in zijn bedrijf komen direct van het speciaal onderwijs. ‘We houden nauw contact en vragen steeds of ze jongeren hebben die geschikt zijn voor onze vacatures.’ In een verplichte samenwerking ziet hij echter niets. ‘Bedrijven moeten er zelf zin in krijgen jonggehandicapten een kans te geven. Als zij niet willen, houdt alles op.’ 1
‘We hadden gistermorgen voor de Amsterdamse rechter moeten staan, maar bereikten net op het laatste moment een schikking’, zegt advocate Ruby Nefkens tevreden. Namens de exclusieve Italiaanse meubelmaker Cassina heeft ze voor de zoveelste keer een stel handige handelaren in nepdesign de voet dwars gezet. ‘Via internet verkocht deze Britse zaak, Mojo Interiors, nagemaakte designmeubels van de ontwerper Le Corbusier tegen een prijs die vijf keer lager was dan de echte. Ook de kwaliteit was inferieur.’ Bij Cassina zetten Italiaanse handen met Italiaans materiaal designklassiekers uit vervlogen tijden in elkaar. Het gaat hierbij om meubelen van Charles Rennie Mackintosh, Gerrit Rietveld en vele andere topontwerpers waarop Cassina de exclusieve fabricagerechten heeft. In het geval van de Zwitserse ontwerper Le Corbusier (echte naam: Charles-Edouard Jeanneret) was het in 1964 de meester zelf die Cassina het alleenrecht gaf om zijn creaties te produceren. En dat gebeurt nog steeds met veel succes. Zijn wereldberoemde lounge-chair uit 1929 is nog Le Corbusier wordt veel nagemaakt.
LZZ`ZcY
kddgYZZa YdcYZgYV\i$bodcYV\ ;gj^ihVaVYZ
hX]VVa)%%\gVb
*%
`dgi^c\
7gVVY"d[ Hj`VYZaVeeZc !
eZg`^ad
' ]VaZc!
&WZiVaZc
'Z
]VakZ eg^_h 8ddaWZhiKZghhVe Gdh Y^kZghZhddgiZc!'[aZhhZc|,*%ba cVVg`ZjoZ !
weesverschillig.vara.nl
9ZVVcW^ZY^c\Zco^_c\ZaY^\kVcYdcYZgYV\'.bZ^i$b odcYV\&_jc^'%%-#Eg^_hl^_o^\^c\Zc!Ygj`[djiZcZc$d[ j^ikZg`dX]ikddgWZ]djYZc#KddgVaaZVVcW^ZY^c\Zc\ZaYi DE2DE#EZgXdbW^cVi^Z`VcYZeg^_hkZghX]^aaZc#J`g^_\i *%`dgi^c\deYZidiVVaeg^_h#EZgXdbW^cVi^Z`Vc YZeg^_hkZghX]^aaZc#J`g^_\i'*`dgi^c\deYZidiVVaeg^_h# L^_kZg`deZc\ZZcVaXd]da^hX]ZYgVc`ZcVVceZghdcZc dcYZg&+_VVg#
VaaZhddgiZc!'eV``Zc| &a^iZgcVVg`ZjoZ !
10
Economie
De Rode Bankier ’Zakelijk verschil van inzicht’
Supermarkten CVC bezit al 98 procent
Halbertsma stapt op bij Rabobank
VEB eist openheid over verkoop Schuitema
Redactie economie AMSTERDAM
...
Tjalling Halbertsma stapt op als topman van het Rabobank Bouwfonds. Dat heeft het bedrijf gisteren bekendgemaakt. Halbertsma legt per 1 juni zijn werkzaamheden neer wegens ‘een zakelijk verschil van inzicht’. De voormalig fractievoorzitter van de PvdA in Amsterdam werd in 2005 directeur. Aan zijn PvdA-tijd hield hij de bijnaam ‘de Rode Bankier’ over. Vorig jaar november werd een aantal voormalig directeuren van Bouwfonds opgepakt in het onderzoek van het Openbaar Ministerie naar fraude met vastgoed. Topman Bert Heemskerk meldde even daarna nog aan De Pers dat alle mogelijke fraude bij Bouwfonds heeft plaatsgevonden voor de overname door zijn Rabobank in 2006. Voormalig Bouwfonds-medewerkers zouden tegen te hoge prijzen vastgoed hebben verkocht aan het Philips Pensioenfonds. Per 1 juli ver-
De VEB eist openheid over de overname van supermarkt Schuitema door investeerder CVC. De beleggersvereniging is weer bang dat de grootaandeelhouders de kleine aandeelhouders benadelen. Redactie economie AMSTERDAM
...
Tjalling Halbertsma stopt en zijn baas gaat met pensioen. HOLLANDSE HOOGTE
trekt ook Hans ten Cate uit het bestuur van Rabobank. Hij was eindverantwoordelijk voor de vastgoeddivi-
sie van de bank en de directe baas van Halbertsma. Ten Cate gaat met pensioen. 1
In een brief aan de raad van commissarissen van Schuitema stelt de VEB hoge eisen aan de verkoop van de supermarktketen. ‘De VEB kan in de bijzondere situatie van Schuitema onder drie voorwaarden instemmen met een inkoopprocedure’, schrijft de VEB. ‘Ten eerste moeten aandeelhouders een goede prijs krijgen voor de aandelen, ten tweede moeten ze alle relevante informatie ontvangen om over de prijs te oordelen en ten derde dienen zij die hun aandelen niet wensen aan te melden, voldoen-
de beschermd te worden.’ CVC nam eerder dit jaar het meerderheidsbelang van Ahold in Schuitema over en is nu in het bezit van 98,3 procent van de aandelen. Als het ook de resterende 1,7 procent in handen heeft gekregen, verdwijnt Schuitema van de effectenbeurs. Die laatste aandelen zou CVC in bezit kunnen krijgen met een ‘uitrookprocedure’. Het bestuur van Schuitema wil daar niet aan en stelt voor dat de overgebleven aandeelhouders hun aandelen voor 26 euro aan CVC verkopen. Schuitema vraagt de minderheidsaandeelhouders op de algemene vergadering van 10 juni om toestemming voor deze constructie, zo maakte de eigenaar van de winkelketen C1000 begin deze week bekend. Als minder dan 95 procent van de minderheidsaandeelhouders voor het voorstel stemt, volgt alsnog een verplichte uitrookprocedure. 1
Beurs Beurs vandaag Grondstoffen centraal
Speculanten, bedankt De enorme stijging van grondstofprijzen lijkt even voorbij. Diverse commodities hebben zelfs een flinke correctie ingezet. Is het speculantensprookje voorbij? AMSTERDAM
...
Waar koersen oplopen, stappen speculanten op zoek naar het gemakkelijke en snelle geld in. De koersstijgingen worden daardoor bijna parabolisch en, belangrijker, de prijzen raken los van de fundamenten. Dat is vaak tijdelijk, maar het proces waarbij de prijs weer terugkeert naar het vraag-aanbodniveau kan bijzonder pijnlijk zijn. De vraag is of dit nu met olie plaatsvindt – en in het kielzog van olie met rijst, soja, maïs, koper, zink
en tal van andere grondstoffen en soft commodities. Het meest roemruchte voorbeeld van het scenario waarbij speculanten de prijs eigenhandig opkrikken dateert misschien wel uit 1974, toen de gebroeders Hunt de markt voor zilver ontwrichtten.
Speelbal Zilver werd in die jaren duur omdat het aanbod achterbleef en de broers Hunt smeten er een paar miljard tegenaan om de helft van al het beschikbare zilver op te kopen. Het effect bleef niet uit. De prijsstijging van zilver trok andere speculanten die de prijs snel opdreven. Maar er trad ook een ander mechanisme in werking – een plotwending die niet in het straatje van de Hunts paste. Tafelzil-
ver werd omgesmolten, sieraden, munten. Uit alle hoeken en gaten kwam er zilver op de markt. De markt draaide razendsnel. Op 27 maart 1980 halveerde de waarde van zilver op één dag en uiteindelijk belandden de Hunts in de gevangenis wegens marktmanipulatie. Zulke taferelen lijken verleden tijd, maar speculatie is des te actueler. De vraag is of ook olie een speelbal van speculanten is geworden. Of is de rally fundamenteel te rechtvaardigen? Olievoorraaden nemen af, het verbruik neemt toe. Het koersdoel van 200 dollar per vat olie dat nu rondzingt, lijkt met die vooruitzichten nauwelijks utopisch te noemen, ook al kostte een vaatje vier jaar geleden net 30 dollar. Volgens het Duitse Mineralölwirt-
schaftsverband is de olieprijs vér op de markt vooruituitgelopen. De olieprijs wordt volgens haar vooral gedreven door rapporten van brokers en zakenbanken. Ondertussen beginnen diverse andere grondstoffen al weg te zakken, ondanks een bijna vergelijkbaar fundamenteel verhaal als dat van olie. Rijst, nikkel en lood daalden de afgelopen maand meer dan 20% na eerdere duizelingwekkende stijgingen. Die correctie lijkt op winstnemingen, op het uitstap-
pen van speculanten. Als dat gebeurt zijn dalingen van 20 tot 40% over de hele breedte van de grondstofmarkt niet irreeël. Grondstoffengoeroe Jim Rogers denkt echter dat we pas aan het begin staan van een supercyclus van prijsstijgingen van allerlei grondstoffen en softcoms. De huidige correctie in die opgaande trend is volgens Rogers niet meer dan een nauwelijks waarneembare hick up. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
‘…, join them’ Investeerder Marcel Boekhoorn heeft via zijn investeringsvehikel Ramphastos Investments een belang van 5% genomen in de Telegraaf Media Groep. De financier van Dagblad De Pers vindt de concurrent ‘aantrekkelijk gewaardeerd’ in vergelijking met interationale mediaconcerns. De verrassende move van Boekhoorn zette het aandeel TMG dik 3% hoger. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Het Panel
STELLING: PAARD VAN TROJE?
Koopjes
Zetdwang
Te duur
AD VAN TIGGELEN (ING INVESTMENT )
CEES SMIT (TODAY’S BEHEER)
CORNÉ VAN ZEIJL (SNS ASSET MANAGEMENT)
111
111
111
111
Banken durven elkaar geen geld meer te lenen, maar azen wél op elkaar. UBS koopt 3,24% van Fortis, diverse banken azen op Deutsche Postbank en Dresdner Bank. Heeft de kredietcrisis de langverwachte consolidatieslag ingeluid en hoe kijken we over vijf jaar terug op deze overnames: briljante strategie of toch je reinste zelfmoord?
‘De consolidatie in bankenland lijkt in Nederland al ver gevorderd, maar is elders nog in volle gang. De kredietcrisis heeft sommige banken zwaar geraakt en anderen nauwelijks, wat voor laatstgenoemden kansen biedt om goedkoop in te kopen. Dat lijkt een verstandige strategie.’ 1
‘Achteraf weten we pas echt of het slim was nu belangen te kopen. Los van de timing zie je meerdere banken het doen. Als het een goed idee is, heb straks je een probleem als je nu niet mee doet. En als het over vijf jaar een slecht idee blijkt te zijn geweest, heb je allemaal hetzelfde probleem.’ 1
‘Over vijf jaar kijken we op dezelfde meewarige manier terug zoals we nu terugkijken naar de internetbubbel. ‘Hoe hebben we zo stom kunnen zijn?’ Banken zijn wel een flink stuk goedkoper dan een jaar geleden. Overnames blijken meestal te duur te zijn.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
Economie
11
Media Uitgeverij TMG ‘ondergewaardeerd’
Boekhoorn stapt in De Telegraaf: ‘Dit is echt stoer’ Grootaandeelhouder van TMG: ‘Er moet meer schwung in dat bedrijf komen.’
De ramphastos (een toekan) is de lievelingsvogel van Marcel Boekhoorn. REUTERS Redactie economie AMSTERDAM
...
Met zijn investeringsmaatschappij Ramphastos Investments heeft Marcel Boekhoorn een belang van 5 procent opgebouwd in de Telegraaf Media Groep (TMG). Dat maakte het investeringsvehikel, genoemd naar de favoriete vogel van Boekhoorn, gisteren bekend. De eigenaar van Dagblad De Pers gaf gisteren een interview aan deze krant (zie pagina 15), maar wilde daarin nog niet ingaan op zijn plannen met de uitgever van De Telegraaf
en gratis dagblad Spits. Het persbericht bevat echter strijdlustige taal van de miljardair (met een geschat vermogen van 1,1 miljard euro op nummer twintig in de rijkenlijst Quote 500): ‘Boekhoorn is van mening dat TMG aantrekkelijk gewaardeerd is (...). De winstgevendheid van het concern is volgens Boekhoorn voor verbetering vatbaar.’ Met vergelijkbare taal wist hedgefund TCI uiteindelijk grootbank ABN Amro te versnipperen. Mega-investeerder Boekhoorn bemoeit zich altijd intensief met zijn beleggingen en het lijkt erop dat hij dat ook bij TMG
van plan is. Volgens zijn oud-zakenpartner Ton aan de Stegge wijkt Boekhoorns strategie bij TMG op een cruciaal onderdeel echter af van eerdere succesvolle transacties. ‘Normaal als hij ergens binnenstapt eist hij minimaal 51 procent van de aandelen, anders begint hij er niet aan’, zegt de oud-topman van krantenconcern PCM. Aan de Stegge staat naar eigen zeggen dan ook perplex van het nieuwsbericht. ‘Hij begon met De Pers aan een experiment om te kijken of de mediamarkt iets voor hem is. Hij is tegen verschillende tegenvallers aangelopen, maar houdt zijn rug
recht. Dat hij zich nu met TMG wil bemoeien, is echt stoer nieuws.’ Consultant Grimbert Rost van Tonningen ziet wel iets in de logica van Boekhoorn. ‘Bij De Telegraaf zie je bijzonder weinig synergie tussen de concernonderdelen. Als je die opsplitst, kun je meerwaarde creëren.’ Rost van Tonningen, die Apax adviseerde bij de aankoop van TMG-concurrent PCM, sluit ook een samenvoeging van TMG-krant Spits en De Pers niet uit. ‘Ik heb het al vaker verteld: er zijn te veel gratis dagbladen. Je zou deze stap als begin kunnen zien om die twee te integreren.’ Daarmee zouden Boekhoorn en TMG zich scharen in een Europese trend. Mediadeskundige Piet Bakker heeft de afgelopen tijd dezelfde beweging gezien in Zweden, Denemarken en Spanje. ‘In Europa gaan steeds meer gratis dagbladen samen verder’, zegt hij. ‘In Nederland hebben de vier gratis kranten een bloedbad aangericht op de advertentiemarkt. De tarieven zijn dramatisch gedaald.’ Bakker voorspelt al tijden dat van de vier Nederlandse gratis kranten – Dag, De Pers, Metro en Spits – er eentje verdwijnt. ‘De Pers of Dag stopt, die anderen maken winst. Als Spits en De Pers gaan samenwerken profiteren beiden, ze vullen elkaar goed aan. Dat zou het einde zijn van Dag.’ Om zijn plannen – wat die ook mogen zijn – bij TMG door te drukken, moet Boekhoorn enkele andere grootaandeelhouders mee zien te krijgen. Volgens de meest recente meldingen bij de Autoriteit Financiele Markten vormen die een mooi bont gezelschap. Sinds eind 2006 is het Amerikaanse investeringsfonds Tweedy Browne goed voor 9,16 procent van de aandelen. De grimmige taal van Boekhoorn zal deze – activistische – aandeelhouder als muziek in de oren klinken. Tweedy Browne is niet vies van een gevecht met het bedrijfsbestuur. Zo kruisten deze agressieve Amerikanen bij mediaconcern Hollinger de degens met mediatycoon Conrad Black, die prompt kon opstappen als bestuursvoorzitter. Ook de legendarische Volkswagenbaas Ferdinand Piëch kreeg met Tweedy Browne te maken. Toen de rook was opgetrokken had hij de con-
trole over het bedrijf noodgedwongen overgedragen en restte voor hem slechts een plek als president-commissaris. Hun specialisme: ondergewaardeerde beursfondsen. In maart vorig jaar stapte ook Cyrte Investments in het krantenconcern. Dit investeringsvehikel van onder anderen media-ondernemer John de Mol houdt 10,3 procent van de aandelen-De Telegraaf, goed voor 116 miljoen euro. De Mols woordvoerder meldde destijds dat het niet om een strategische belegging ging. ‘Onze beleggingen zijn altijd financieel gedreven, dus deze ook.’ Daarnaast houdt het Britse Aviva Plc, moedermaatschappij van onder meer verzekeraar Delta Lloyd, net als uitgeverij Wegener iets meer dan 5 procent. En dan is er nog de grootste aandeelhouder: de Brabantse textielfamilie Van Puijenbroek die al sinds jaar en dag een belang houdt van zo’n 30,5 procent, gisteren goed voor een
’Normaal als hij ergens binnenstapt eist hij 51 procent van de aandelen’ bedrag van bijna 346 miljoen euro. Zij leveren ook de president-commissaris. Deze Alexander van Puijenbroek is hard bezig het absolute record commissaris-stoel-bezet-houden te vestigen. Hij zit er nu al 32 jaar. Veel veranderdrift is van deze zijde dan ook niet te verwachten. Volgens een andere grote TMGaandeelhouder wordt het hoog tijd dat er iets gebeurt: ‘Ik stapte jaren geleden in omdat er veel meer uit te halen valt. Toen heb ik al gezegd dat ze moeten diversificeren. Dat gebeurde, maar niet genoeg. En nu? Saneren, en ach, misschien moet De Telegraaf wel van de beurs gehaald worden. Het aandeel schommelt rond de 22 euro, dat zou zeker 30 moeten zijn. Beurswaarde 1,1 miljard en nog wat? Het bedrijf heeft alleen al 500 miljoen in kas. Zwaar ondergewaardeerd dus. Er moet meer schwung in dat bedrijf komen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ...............................................................................
Opnieuw problemen
Later met pensioen, meer geld
Alitalia
BELASTING BLUNDERT
DONNER WIL 65-PLUSSERS AAN HET WERK HOUDEN
VEEL VERLIES, MAAR MINDER
De Belastingdienst heeft weer een misser begaan. Door een computerfout krijgt een aantal mensen te weinig geld terug. Het gaat alleen om burgers die hun aangifte op papier hebben gedaan. De fiscus weet niet om hoeveel mensen het gaat, maar meldt dat slechts weinigen nog op die manier aangifte doen. In februari moesten ongeveer 730 duizend personen die via internet aangifte hadden gedaan, dat opnieuw doen.
Minister Donner van Sociale Zaken wil dat mensen niet meer automatisch op hun 65e met pensioen gaan. Als het aan hem ligt, wordt het mogelijk de AOW na het 65e levensjaar te laten ingaan, op een zelfgekozen moment. Dat leidt tot een hogere uitkering van zo’n 5 procent voor elk jaar dat de ingangsdatum wordt uitgesteld. ‘Wanneer hen slechts de mogelijkheid geboden wordt om voltijds door te gaan of geheel te stoppen, is de neiging gro-
Alitalia, de Italiaanse luchtvaartmaatschappij die al geruime tijd in de etalage staat, heeft een nettoverlies van 495 miljoen euro geleden in 2007. Maar dat is een verbetering van 132 miljoen euro ten opzichte van een jaar eerder. Alitalia heeft naarstig geld nodig nadat onderhandelingen met Air France-KLM over een overname stukliepen. Premier Berlusconi wil dat een groep Italiaanse investeerders het bedrijf koopt.
ter om te kiezen voor geheel stoppen’, schrijft Donner in een notitie die hij gisteren aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. Daarnaast wil hij twee obstakels wegnemen om ouderen langer aan het werk te houden. Werkgevers hoeven wat de CDA-bewindsman betreft straks zieke 65-plussers niet twee jaar lang door te betalen, zoals bij jongeren. Ook vindt hij dat ouderen bij een collectief ontslag het eerst het veld moeten ruimen.
REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Wuppie wordt welpie
Witte motor draait door
Alcoholvrije Bavaria met alcohol
Albert Heijn deelt tijdens het EK voetbal weer pluizige beestjes uit. Het gaat om 24 miljoen rode, witte, blauwe en oranje leeuwtjes.
De melkschappen raken voorlopig niet leeg door de protesterende melkveehouders, stelt het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel ons gerust.
In de EK-etiketten achter op de flessen met gewoon Bavaria pils is een foutje geslopen: er staat dat het bier 0,0 procent alcohol bevat. Even oppassen dus met die kratjes, voor wie nog moet sturen.
Cultuur
13
Holland Festival De go’s en no-go’s
Grenzeloze speurtocht Zaterdag barst het Holland Festival weer los. Het thema: Cielo e Terra. Maar de makers raken ook de grenzen van de hel aan. De Pers voorspelt welke voorstelling hemels en welke hels zijn.
aan het werk zag, weet dat niets hem vocaal te gek is. Denk: schelle trompetten, achtervolgingstempi en een zanger die moeiteloos van bas naar tenor en van falset naar grunt schakelt.
Hels La Pasión ségun San Marcos, door onder anderen Osvaldo Golijov 22 juni, Carré Idee: Het Evangelie van Marcus, verteld door de Argentijnse en joodse arrangeur Osvaldo Golijov, met hulp van 55 zangers uit Caracas, capoeirista’s, orkest en dansers. Verwachting: Alles moet anders dan we gewend zijn bij een passievertelling (onconventioneel = nieuw! = goed!): Jezus is zwart, spreekt Spaans en wordt afwisselend gespeeld door het koor, een man en een vrouw. Jezus zingt ‘in vlotte wijsjes die doen denken aan Latijns-Amerikaanse populaire muziek’. Tel daar de altijd vermakelijke capoeira-spelers bij op en je houdt over, wat? Christus met salsasaus?
Hemels: ‘Location’ doet Panorama Mesdag verbleken. JASPER LUTIN AMSTERDAM
...
DANS
TONEEL
Hemels Purgatorio In Visione, Emio Greco & Pieter C. Scholten 13, 14 en 15 juni, Zuiveringshal West, Westergasfabriek Idee: Dansepos over de kwetsbaarheid van het lichaam gebaseerd op Dante’s Purgatorio. Verwachting: De obsessie voor een lichaam gedanst door de krachtige lijven van Greco zelf en Ty Boomershine, 21 strijkers, 7 blazers en de kreunende akoestiek van de Zuiveringshal: pure seks.
Hels Decreation, The Forsythe Company 7 en 8 juni, Zuiveringshal West, Westergasfabriek Idee: In een artificiële opera (wat is dat?) leveren dansers een verkrampt gevecht. Inspiratiebron: het gelijknamige essay van de Canadese dichteres Anne Carson. Een ballet met woorden dus. Verwachting: Letterlijke dialogen tussen dansers hebben nooit het fysieke duel kunnen overtreffen. Forsythe is misschien een van de grootste vernieuwers van de moderne dans,
Hemels Quartett, door Salzburger Festspiele 19 tot en met 21 juni, Stadsschouwburg Idee: Choderlos de Laclos’ klassieker Les liaisons dangereuses is vlijmscherp, keihard en uiterst cynisch. Maar Heiner Müllers toneelbewerking is zo mogelijk nog meedogenlozer. Verwachting: Menig goed verhaal is al eens door de verkeerde regie of kansloze acteurs verkracht, maar dat risico lijkt regisseuse Barbara Fey niet te lopen, met de altijd sterke Jeroen Willems en Barbara Sukowa. Dat ze ook nog eens van rol en geslacht wisselen, maakt het spel alleen maar spannender.
van zijn stukken en versmolt die met fragmenten uit Molière’s leven. Verwachting: Veel geforceerd knipen plakwerk. Als iets ‘een hypnotiserende marathonvoorstelling’ genoemd wordt, betekent dat meestal dat je er a) niets van snapt of b) erbij in slaap valt. Dat laatste gebeurde tijdens het lezen van de beschrijving van dit stuk al.
MATTHIAS HORN
MUZIEK
Hemels Chinese Heldinnen, een trilogie, Guo Wenjing 31 mei tot en met 2 juni, Muziekgebouw aan ‘t IJ Idee: Een Chinese opera in drie delen over drie legendarische vrouwelijke krijgers die een belangrijke rol in de geschiedenis van China hebben gespeeld. Verwachting: Geen (post)avant-gardistisch geneuzel of collage-gefriemel, maar gewoon een rechttoe rechtaan gezongen epos dat je meesleept.
Molière – De misantroop, Don Juan, Tartuffe en De vrek, Schaubühner am Lehniner Platz Berlin. 7 en 8 juni, Stadsschouwburg Idee: Luk Perceval is zo idolaat van Molière dat hij eens meer wilde doen dan ‘gewoon’ een van zijn vele toneeljuweeltjes op te voeren. Dus zocht hij fragmenten uit een aantal
Hemels Location (6) door Hans Op de Beeck 1 tot en met 21 juni, Gashouder, Westergasfabriek Idee: Met Location (6) tovert Op de Beeck de Gashouder om in een sneeuwlandschap dat bezoekers door glas kunnen bekijken. Sneeuwpoppen maken kan dus niet, maar uren in de ruimte staren wel. Verwachting: Vergeet Panorama Mesdag! Op de Beeck is heer en meester van het perspectief. Knap genoeg dat hij de grenzen van de ruimte tot in het oneindige kan oprekken, maar het vervreemdende gevoel dat je bekruipt als je langer kijkt, is minstens even heftig. Alsof je opeens in een David Lynch-film staat, maar dan zonder doodenge dwergen.
Hels
Mondo Cane, door Mike Patton & Metropole Orkest 12 juni, Paradiso Idee: Orkestrale vertolkingen van Italiaanse jaren zestig B-filmliederen, opgetuigd met elektronische effecten en acrobatische stemcapriolen. Verwachting: Mike Patton (ex-Faith No More) is de stuntvlieger onder de rockzangers. Wie hem bij Mr. Bungle
Anamorphose, door Ibrahim Quraishi, Compagnie Faim de Siècle 31 mei tot en met 21 juni, Muziekgebouw aan ‘t IJ Idee: Conceptueel kunstenaar Ibrahim Quraishi verkent de grenzen tussen dans en crossmediale installatie. Hiervoor gebruikt hij zes videoschermen, die zes bewustzijnsstromen representeren. Volgens het programmaboekje weet de toeschouwer bij het zien van deze beelden niet meer
VRIJDAG 30 MEI
ZATERDAG 31 MEI
Hemels Hels
VRIJDAG 30 MEI
clubjudge.com
OPERA
BEELDENDE KUNST
dit lijkt sterk op vernieuwing omwille van de vernieuwing. Oftewel: navelstaren.
Redactie cultuur
waar zijn lichaam begint of ophoudt. Verwachting: Hoe groter de belofte in het programmaboekje, hoe vager het resultaat. De kunstenaar maakt het zo goed als onmogelijk om door de toeschouwer begrepen te worden, die moet alle stappen waar de kunstenaar de tijd voor heeft in één keer nemen.
TAN SHAOYUAN
Hels Stifters Dinge, Heiner Goebbels 11 tot en met 14 juni, Muziekgebouw aan ‘t IJ Idee: Muziektheater zonder muziek en zonder acteurs, maar met ‘bewegende dingen’, piano’s, waterbassins en teksten van Claude Levis-Strauss. Verwachting: Misschien leuk voor vijf of misschien zelfs tien minuten, maar de kijker zal al snel dezelfde onrust voelen die Goebbels tijdens het maken moet hebben bezeten. 1
ZATERDAG 31 MEI
Panama, Amsterdam 23:00 – 04:00 uur VVK 12,50 euro / DVK 15 euro
Paradiso, Amsterdam 00:00 – 05:00 uur 15 euro
Paard van Troje, Den Haag 23:00 – 05:00 uur VVK 10 euro / DVK 12,50 euro
The Zenith, Venray 22:00 – 05:00 uur 10 euro / Members 8 euro
House, electro, eclectic, latin Franky Rizardo, Oliver Twizt, Moradzo, Moska, Gilton Franklin, Kelly-B
Hiphop, house DVDJ’s Off The Wall, MissingLinks, Mr Wix, Global Mischa
House Sunnery James & Ryan Marciano, Billy the Klit, Jeroenski, Jamie Westland
Eclectic Benjamin Bates, The Partysquad, Bart & Maus, Tariq, Dice, Andre Bonaparte
WWW.PANAMA.NL
WWW.PARADISO.N
WWW.PAARD.NL
WWW.THEZENITH.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................ ..........................................................
Tweede leven
Do the Conga!
Topper
Gerard Cox gaat regisseren! En wel de klucht Au, au, au...me rug! De 68-jarige acteur maakt zijn debuut op 25 oktober.
Gloria Estefan komt dit najaar naar Nederland voor een concert. De Cubaans-Amerikaanse zangeres staat op 5 september in Ahoy. Vorig jaar trad Estefan op in de Rotterdamse haven.
Gerard Joling gaat een rolletje spelen in Spion van Oranje. De zanger werd gevraagd door Paul de Leeuw, die een gestoorde terrorist speelt.
Coop supermarkten zijn bewust beter!
Glutenvrij voor de laagste prijs! Gluten Gluten is een natuurlijk graaneiwit dat voorkomt in tarwe, haver, rogge, gerst, kamut en daarom dus ook in veel voedingsmiddelen. Glutenintolerantie. Glutenintolerantie of coeliakie (spreek uit als: seuliakíe) is een chronische darmaandoening en komt steeds vaker voor in Nederland. Door beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm ontstaan allerlei voedingstekorten met als gevolg uiteenlopende ziekteverschijnselen. Een levenslang glutenvrij dieet is tot nu toe de enig mogelijke behandeling. Voor glutenvrij naar Coop en Supercoop! Mensen met een glutenintolerantie hebben het al moeilijk genoeg. Daarom hebben alle Coop en Supercoop supermarkten een groot assortiment aan glutenvrije producten voor de laagste prijs van Nederland! Van Cornflakes tot ijsjes, van wafels tot pasta´s en van broodbeleg tot afbakbroodjes. Het assortiment kan per winkel verschillen maar met name in de grootste winkels vindt u een uitgebreid assortiment van de specialisten op het gebied van glutenvrije producten o.a. DS (Dietary Specials) en Orgran. Treft u een artikel niet aan in het schap of heeft u wensen: vraag het gerust!
Het beste brood bij u in de buurt Een brood met de karakteristieke kraak en smaak van een puur, eerlijk en natuurlijk product. Brood dat met liefde, aandacht en zorg gemaakt wordt, met een geur die hongerig maakt. Brood met de smaak die toewijding verraadt. Voor ’t eerst in Nederland, exclusief gebakken voor Coop! Elke nacht opnieuw. Want als u lekker op één oor ligt, kneden onze wakkere bakkers de degen naar een uniek recept en laten de ovens gloeien, zodat u elke ochtend een krakend vers, lekker, knapperig brood kunt kopen, dat in de winkel voor u gesneden wordt. Niets lekkerder dan de geur van vers gebakken brood.
www.coop.nl
www.supercoop.nl
Het Verhaal
15
‘ALS JE NIET KUNT DELEN, KUN JE OOK NIET VERMENIGVULDIGEN’ Marcel Boekhoorn is de investeerder achter Dagblad De Pers. Hij kwam gisteren in het nieuws toen bekend werd dat hij een belang van vijf procent in De Telegraaf heeft. Wie is Boekhoorn en wat drijft hem? Fons de Poel PALMA DE MALLORCA
...
U geeft zelden of nooit een interview. Is dat niet wat wonderlijk voor een man die nota bene investeert in een journalistiek medium als De Pers?
Elke deal beschouw ik als een wedstrijd, maar ik heb geleerd dat je ook je zegeningen moet tellen. You only live once.
‘Het is geen valse bescheidenheid, maar ik heb mijn werk altijd in betrekkelijke luwte gedaan. En daar voel ik mij het plezierigst bij. Ik wil genieten van het leven en daarbij past niet dat je publiek bezit wordt.’
Uw investering in De Pers leidde tot golven publiciteit, ook over de privé-persoon Marcel Boekhoorn. Dat voelt onbehaaglijk? ‘Ik ben er echt niet blij mee, maar ik begrijp ook wel dat het de consequentie is van de weg die ik ben ingeslagen. Publiciteitshonger is mij vreemd. Na vandaag hoop ik weer tien jaar mijn mond te houden.’
U bent onwaarschijnlijk rijk geworden. Vaak worden mensen in uw positie omgeven door slijmjurken, leugenaars en anderen die iets van je willen. Lukt het nog een beetje om normaal mens te blijven? ‘Ik sta nog steeds op dezelfde manier in het leven als toen ik nog geen cent had. Iedereen die mij een beetje kent weet dat ik nooit van mijn roots ben afgedwaald. Ik voetbal nog steeds bij Oranje Blauw, mijn voetbalclubje in Nijmegen. En dan zit ik echt wel eens op de reservebank. Mijn voetbalmaatjes zijn nog steeds mijn beste vrienden. Ik heb een skybox bij m’n geliefde NEC en die is elke thuiswed-
strijd gevuld met makkers met wie ik ben opgegroeid. De jongens en meisjes uit mijn jeugd, mensen van de grootst mogelijke diversiteit. Daar voel ik mij senang, ik spreek er mijn thuistaal. Trouwens, mijn vader zou het nooit accepteren als ik mij anders zou voordoen.’
Uw vader is belangrijk voor u? ‘Hij is een wijze, belezen, authentieke man, ongetwijfeld een baken in mijn leven. Al zeventig jaar NEC-supporter; als kind liep ik hand-in-hand met hem naar het stadion. Hij is iemand met wie ik veel, zoniet alles deel. Ook als het om zaken gaat, schakel ik vaak met hem.’
U bent nog altijd oprecht verbaasd over uw zakelijke successen? ‘Ik beschouw mijn leven als een groot avontuur. Ik ben ooit met één gulden begonnen. Ik zal niet ontkennen dat ik met een zekere verwondering naar mijn leven en loopbaan kijk. Het is net Gullivers Travels. Hoe ik ook eindig, alle avonturen en belevenissen die ik heb meegemaakt kan geen mens me nog afpakken. Ik voel me de rijkste man ter wereld en dat bedoel ik niet in materiële zin. Net als alle belangrijke mensen om mij heen, voel ik me kerngezond; ik bruis van energie en lach iedere dag volop.’
Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Er zit geen strengetje chagrijn in uw DNA? ‘Geloof het of niet: ik ben nooit of te nimmer chagrijnig. Zit gewoon niet in mijn aard.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Dick Scherpenzeel Prijs
Boekhoorn neemt belang in TMG
‘JONGE HONDEN’ VAN DE PERS VALLEN IN DE PRIJZEN
KOERS TELEGRAAF MEDIA GROEP 3,6 PROCENT OMHOOG
Twee jonge journalisten van Dagblad De Pers, Marten Blankesteijn en Geert Jan Hahn, hebben de aanmoedigingsprijs van de Dick Scherpenzeel Stichting gekregen. Het duo reisde voor deze krant vorig jaar van Amsterdam via het Midden-Oosten naar het Zuid-Afrikaanse Kaapstad. Hun artikelenreeks Jonge honden in Oeganda, Tanzania en Zimbabwe, gemaakt op het Afrikaanse continent, belicht volgens de jury ‘op een
Nadat zakenman Marcel Boekhoorn gistermiddag meldde via zijn investeringsvehikel Ramphastos Investments een belang van 5 procent te hebben genomen in de Telegraaf Media Groep (TMG), schoot de koers van het aandeel 3,6 procent omhoog. TMG sloot uiteindelijk op 22,47 euro, een stijging van 2,6 procent. Hiermee was het gisteren een van de sterkste stijgers van de AEX, die zelf 1,65 procent hoger sloot.
speelse wijze en toch met serieuze aandacht voor de problematiek verschillende aspecten van Afrika.’ De Dick Scherpenzeel Prijs wordt uitgereikt voor journalistiek werk dat inzicht geeft in ontwikkelingsvraagstukken. Geert Jan Hahn: ‘De meeste indruk maakte de enorme dosis humor die Afrikanen bezitten. Van Oeganda tot Zuid-Afrika was het een maand lang elke dag feest met de locals, met als absolute nummer één de Swazi’s.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................
BoWoLaR
Ouwehands Dierenpark
Ook een rolletje?
Zijn eerste BV noemde hij ‘BoWoLaR’, ofwel BoekhoornWordtLachendRijk. Boekhoorn nu: ‘En ik heb het gevoel dat het aardig gelukt is.’
Boekhoorn is onder meer eigenaar van Ouwehands Dierenpark in Rhenen, dat hij in 2000 kocht en winstgevend wist te maken. Onder meer door opnames van de jeugdserie Zoop.
Kim Boekhoorn, dochter van, kreeg een rol in de film Zoop. Ze deed een theateropleiding bij Theaterschool Rabarber in Den Haag.
16
Het Verhaal
We hebben de eerste gratis kwaliteitskrant van Nederland, ja zelfs van de wereld, opgezet. Al waren er tegenslagen. Maar die heb je altijd bij start-ups. Ik ben er meer dan trots op.
Dat geldt ook voor uw zakelijke optreden? Hou zou u uw stijl typeren? ‘Open. Snel. Direct. Onderhandelingen met chagrijnige types duren bij mij heel kort, dan haak ik af, zelfs als het om de mooiste deals gaat. Ik sluit deals waarbij iedereen wint. Dat is een van de belangrijkste lessen na al die jaren, dat je successen ook deelt met anderen. Noem het gunnen, noem het fun.’
Het verhaal gaat dat u al uw vrienden, spelers van NEC, zakenpartners en vele anderen hebt laten meedelen in uw successen. ‘Het is de Wet van Boekhoorn: ‘Als je niet kunt delen, kun je ook niet vermenigvuldigen.’ Samen met je vrienden rijk worden is veel leuker dan in je eentje rijk worden.’
Treedt er ooit een moment van verzadiging op? ‘Ik geloof niet dat een term als verzadiging in mijn persoonlijke woordenboek welkom is. Ik ben heus geen veelvraat, maar ik kan niet leven zonder de kick van een deal. Ik heb het de
laatste maanden om allerlei redenen wat rustiger aan gedaan, nogal wat vakantie gevierd. Heerlijk ontspannen. Maar tegelijkertijd woedt binnenin de onrust, de adrenaline om te ondernemen.’
De verslavende werking van de deal. Worden die zogenaamde kicks niet steeds korter? ‘Elke deal beschouw ik als een wedstrijd, maar ik heb geleerd dat je ook je zegeningen moet tellen. Dat is ongetwijfeld ook mijn ambitie: nog veel meer genieten van het leven. Ik ben er achter gekomen dat je iedere dag in al zijn facetten moet beleven. You only live once. Het grote wint aan betekenis door het kleine en andersom.’
Laten we het over De Pers hebben. Waarom viel u voor het idee van een gratis kwaliteitskrant? ‘Het was er niet. Dat is een mooi en eenvoudig motief. We zien al jarenlang dat betaalde kranten het lastig hebben, abonnementenbestanden die vergrijzen. Nederland zat te wachten op een gratis kwaliteitskrant.
ALEK BRUESSING
Punt.’
En ineens wordt die succesvolle Marcel Boekhoorn geconfronteerd met verliezen? ‘Ho, ho. Ik haat verliezen en ik heb wel voor hetere vuren gestaan in mijn leven. De Pers wordt een lonende operatie. Het kost wat meer en duurt wat langer dan we hadden gewild, maar ik twijfel er niet aan dat we ook in zakelijk opzicht aan iets moois bouwen. Het is juist dat de advertentie-opbrengsten zijn achtergebleven, de markt is taaier en conservatiever dan we hadden ingeschat. Maar op grond van het marktaandeel dat wij nu hebben moeten we binnen een of twee jaar in staat zijn om de reële reclamebudgetten binnen te halen.’
In gewoon Nederlands: Boekhoorn
gelooft onverminderd in De Pers? ‘Dat is geen kwestie van geloven, dat is mijn overtuiging. We hebben de krant met een groep enthousiaste en gepassioneerde mensen vanaf niks opgezet. We wisten dat het een drukke markt was, maar dat was voor ons geen reden om er van weg te blijven. We hebben de eerste gratis kwaliteitskrant van Nederland, ja zelfs van de wereld opgezet. Al waren er tegenslagen. Maar die heb je altijd bij start ups. Ik ben er meer dan trots op.’
Aanvankelijk was u van plan om die gratis krant samen met het uitgeversconcern PCM in de markt te zetten. Op het laatste moment blies Apax, PCM’s Britse grootaandeelhouder, die deal eenzijdig af. Dat was niet zomaar een tegenslag, lijkt me?
‘Ik ben daar nog altijd laaiend over. We kwamen plotseling in een stand alone-positie, dat maakte het ongetwijfeld lastiger. Je hebt niet de synergievoordelen die in krantenland zo belangrijk zijn. We hadden met PCM een briljante deal. We zijn genaaid, ik ga het niet mooier zeggen dan het was. Het is trouwens mijn ervaring dat de meeste Engelsen gewoon volstrekt onbetrouwbaar zijn. Ook dit was een zeldzaam staaltje van onbetrouwbaarheid, een deal die op het hoogste niveau was afgesloten en ineens voor waardeloos werd gehouden. Mijn verbijstering is er nog altijd. En hoewel ik zelden of nooit procedeer, in deze zaak vecht ik door tot aan de Hoge Raad. Ik moet wel zeggen dat het binnen De Pers misschien zelfs louterend heeft gewerkt: we zijn bedonderd, maar we gaan
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Vijftien miljoen pageviews
Snelst groeiende gratis krant
DEPERS.NL UITGEROEPEN TOT BESTE NIEUWSSITE VAN 2007
BEREIK DAGBLAD DE PERS STIJGT TOT 1,3 MILJOEN LEZERS
De internetsite van Dagblad De Pers is in 2007 uitgeroepen tot website van het jaar in de categorie nieuws. In totaal werd er via www.websitevanhetjaar.nl ruim een half miljoen keer gestemd. Voor de publieksprijs werden ruim tweehonderd websites genomineerd. DePers.nl verwacht binnenkort één miljoen unieke bezoekers te hebben bij vijftien miljoen pageviews. Vooral de filmpjes bij het nieuws zijn in trek.
Dagblad De Pers is een Nederlandse gratis kwaliteitskrant op tabloidformaat met een geschat dagelijks bereik van 1,3 miljoen lezers. Op 23 januari 2007 verscheen De Pers voor het eerst in Nederland. De krant is opgericht door investeerder Marcel Boekhoorn en uitgever Cornelis van den Berg. Hoofdredacteur Ben Rogmans werd in 2007 door de redactie van vakblad De Journalist uitgeroepen tot ‘Journalist van het Jaar’. Dagblad De
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Pers is de tweede gratis krant, naast de Metro, die wordt verspreid via krantenbakken op NS-stations. Verder is de krant verkrijgbaar bij diverse Bruna’s en hebben honderden bedrijven een bak waar De Pers voor werknemers te krijgen is. Sinds 15 september verschijnt de gratis kwaliteitskrant ook wekelijks in een zaterdagse editie genaamd: De Pers op Zaterdag. Kort geleden is als experiment de Financiële Pers verschenen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................
Dierentuin nog nodig?
NEC Rules
Kassa!
Je vraagt je wel af zo’n dierentuin nodig was. Dochter Kim Boekhoorn had alleen al drie honden, vissen, vogels én een pony.
Boekhoorn is dol op voetballen en dan vooral op het Nijmeegse NEC. Hij was een paar jaar geleden de belangrijkste geldschieter in het aantrekken van Andrzej Niedzielan en Edgar Barreto.
Investeerder Marcel Boekhoorn staat in de Quote 500 op de twintigste plek met een geschat vermogen van 1,1 miljard euro.
Het Verhaal
onze plannen hoe dan ook uitvoeren.’
U twijfelt niet aan het succes van De Pers. Maar de cijfers spreken toch andere taal? ‘Even de feiten. Na zeven weken hadden we al meer dan 700.000 lezers per dag. Dat is meer dan de andere gratis kranten na drie jaar hadden bereikt. Inmiddels hebben we een geschat bereik van meer dan een miljoen, 1,3 miljoen om precies te zijn. En De Pers wordt uitstekend beoordeeld. Beter dan de andere gratis kranten en de betaalde regionale kranten. Conclusie: je kunt met een mooi product prima een groot publiek bereiken.’
Waarom hebben adverteerders zo lang geaarzeld? ‘Zoals ik al zei: de markt is conservatiever dan wij hadden gedacht, bovendien duurde het erg lang alvorens de officiële oplagecijfers werden gepubliceerd. Maar we zien de advertentie-inkomsten stijgen; ook adverteerders beginnen nu te onderkennen dat wij met onze kwaliteit, oplage, waardering en unieke distributiemix een zeer waardevol medium zijn. Misschien zijn wij aanvankelijk iets te arrogant geweest.’
Arrogant? ‘We hebben iets te enthousiast geroepen: wij zijn de beste, de grootste en de enige. Dat was, achteraf beschouwd, een ongelukkige profilering, daarmee win je niet onmiddellijk de sympathie in de markt. Dus naar de adverteerders toe zou ik willen zeggen: die arrogantie – ook voortgekomen uit zoiets als heilig vuur – moet er uit, we proberen dat met man en macht te corrigeren. Ik zie heel veel in het samen ontwikkelen van concepten die een win-win propositie kunnen zijn.
Volkskrant en NRC zijn ijzersterke kwaliteitskranten. Is het niet een illusie om te veronderstellen dat je met een gratis kwaliteitskrant kunt wedijveren met dat soort journalistieke instituten? ‘Welnee, aan illusies doen wij niet. Wij zijn er niet om anderen het leven moeilijk te maken, wij zijn er omdat wij een eigen positie claimen. Onze website DePers.nl is door het publiek gekozen tot Nieuwssite van het jaar
Zijn eerste BV noemde hij ‘Bowolar’, ofwel BoekhoornWordtLAchendRijk ‘en ik heb wel het gevoel dat het aardig is gelukt’, zegt hij er nu zelf over. Het zegt veel over Marcel Boekhoorn, de vrolijke, volkse, flamboyante Nijmegenaar die de laatste jaren naam vestigde als de durfinvesteerder van de Lage Landen. Zoon van een aannemer, op de middelbare school voor alle vakken zeer hoge cijfers, behalve voor de talen. Door zijn klasgenoten ongetwijfeld herkend als ondernemer in de dop: zijn eerste zakcenten
2007 en is qua unieke bezoekers nu al een van de grootste nieuwssites van Nederland. Van mij zou de krant nog best wat spraakmakender mogen zijn, maar misschien is het maar goed dat ik mij nooit met de inhoud bemoei. De professionals bij De Pers kijken continu hoe zij de krant inhoudelijk kunnen versterken.’
Wat moet De Pers dan zijn, inhoudelijk? ‘Afgestemd op een jong en hoger opgeleid publiek, met veel puntig nieuws, een stevig accent op financieel en economisch nieuws en goede achtergrondverhalen. En De Pers wil van deze tijd zijn: aantrekkelijk, op niveau, zonder ook maar enigszins elitair te worden.’
Hier spreekt een bevlogen investeerder? ‘Jazeker.’
Terwijl er – door sommige journalisten en adverteerders – op wordt gespeculeerd dat u binnen een paar maanden de stekker eruit trekt. ‘Onzin. Niet aan de orde. Geen sprake van. Ik heb je verteld van onze inspanningen, de diepe overtuiging dat onze marktpositie een hele sterke is. Ik ga hier tegenover jou toch geen verhaal ophangen om er daarna de stekker uit te trekken. Dit is een klus die wij gaan klaren. Natuurlijk kan dat verlies niet eeuwig doorgaan, maar er komt een omslagpunt. Dat is me tot nu toe altijd gelukt.’
Deze week werd bekend dat u een belang van 5 procent heeft genomen in de Telegraaf. Liggen daar
verdiende hij met een paar krantenwijken, die hij op commissiebasis aan zijn vriendjes gaf. Inmiddels is Marcel Boekhoorn – hoewel wars van publiciteit – miljardair en Bekende Nederlander, ooit getypeerd als ‘de durfinvesteerder der Lage Landen’. Als 21-jarige kwam hij als registeraccountant in dienst van Deloitte, een carrière die veertien jaar zou duren. Daarna begon zijn ware succesverhaal. Hij werd bekend met de aan- en verkoop van Bakker Bart en sloeg zijn grootste slag met
het telecombedrijf Telfort dat hij in 2005 kocht voor 300 miljoen, de omzet en winst heel snel omhoog kreeg en na zeven maanden voor ruim 1,1 miljard verkocht aan KPN. Boekhoorn is investeerder in tientallen ondernemingen: van kledingmerken (McGregor, Gaastra) tot waterzuiveringsinstallaties in China, van deuren- en kozijnenfabrieken en vliegtuidsimulatoren tot Ouwehands Dierenpark, zijn ware passie. In 2006 besloot hij te investeren in Dagblad De Pers, de gratis kwaliteitskrant.
strategische overwegingen aan ten grondslag?
de gebruikelijke private equity-partijen doen, maar ‘on the job’, met beide voeten eerst in de modder. Ik heb gelukkig een team fantastische mensen om me heen. En ik blijf altijd op zoek naar uitzonderlijk talent, want voor elke goede vent heb ik een goede tent.’
‘Ik heb die investering gedaan omdat ik denk dat De Telegraaf ondergewaardeerd is, gelet op haar marktpositie, de waarde van de verschillende onderdelen en in vergelijking met sectorgenoten. Er is volgens mij voldoende ruimte voor resultaatverbetering. Als De Telegraaf er in slaagt om vanuit haar diverse activiteiten een multimediaal platform te bouwen voor de Nederlandse consument, zal een winstgevendheid mogelijk zijn, in lijn met die van haar Europese tegenspelers.’
Zo’n investering maakt duidelijk dat Boekhoorn nog lang niet klaar is? ‘Ik heb altijd hard gewerkt en zal dat blijven doen. Maar zoals ik al zei: meer dan ooit combineer ik het met genieten. Bij investeringen let ik meer op de fun factor dan voorheen. Dat kan zitten in de mensen, de producten of de diensten van een bedrijf, het businessmodel, het productieproces of de strategische kansen.’
Waar let u specifiek op bij investeringen? ‘Alles begint bij goed management. Goed management is in staat om een matige onderneming te veranderen in een excellente tent. Bij slecht management is zelfs het meest briljante businessplan een dode letter. En verder wil ik met mijn team echt in staat zijn om iets toe te voegen aan de bestaande business. We doen niet mee als wij niks kunnen betekenen. We bemoeien ons ook intensief met de deelnemingen. Niet op afstand zoals
Hoe moet ik me dat voorstellen? Bent u een veelvraat die in allerlei sectoren toeslaat of zit daar een zekere lijn in? ‘Ik richt me niet op specifieke sectoren of regio’s, maar ik heb absoluut een voorkeur voor vernieuwende bedrijven die een wereldwijde potentie hebben. Vaak ondernemingen met unieke technologieën of knowhow. Bedrijven waar je trots op kunt zijn.
Zoals? ‘Een heel mooi voorbeeld is ons bedrijf dat de technologie van stemauthenticatie heeft ontwikkeld. Om het eenvoudiger te zeggen: een techniek waarmee je via de telefoon de identiteit van de beller onomstotelijk kunt vaststellen, een identificatie betrouwbaarder dan via bijvoorbeeld vingerafdruk of irisscan. De commerciële mogelijkheden daarvan zijn ongekend: betrouwbaar geld overboeken via de mobiele telefoon, passwordbeveiligingen, fantastische toepassingen. Wij leveren die technologie nu al aan IBM, Siemens, CIA, kerncentrales en het Zwitserse leger. Dat is het soort vernieuwingen waar ik heel warm van word. En verder investeren we ook meer en meer in bedrijven die willen bijdragen aan een schonere, veiliger wereld. In China bouwen we, met lokale partners, waterzuiverings-
17
installaties. Ernstig vervuild water – dat voorheen rechtstreeks in de rivieren werd geloosd – en dat nu wordt gezuiverd voor hergebruik in de gewassenteelt.’
Maar voor de ware passie moeten we, geloof ik, dicht bij huis zijn: NEC en Ouwehands Dierenpark. U heeft in het verleden flink in spelers van NEC geïnvesteerd, maar dat was ineens afgelopen. ‘NEC zit heel diep bij mij, ik ben al veertig jaar supporter, die club stroomt door mijn aderen. Maar toen het even moeilijker ging met de club, kreeg ik ineens mensen aan de deur, bedreigingen. Ik was amper nog een publieke figuur en ben me rotgeschrokken, voelde me werkelijk bedreigd. Ik heb heel veel geld in die club gestoken, ben nog nooit in de bestuurskamer geweest, heb me nooit met het beleid bemoeid en toch kreeg ik stank voor dank. Onbegrijpelijk!’
Toch kon u er onlangs hossend worden aangetroffen, toen NEC via een miraculeuze wederopstanding ineens Europees voetbal haalde. ‘Fantastisch toch. Ik was dolgelukkig. Ook voor Mario Been, de beste trainer die ze in Nijmegen ooit hebben gehad. NEC mag trots zijn op zo’n figuur. Mario die ineens dat team aan het voetballen kreeg, plotseling stond daar een bijna onverslaanbaar elftal. Bij NEC moeten ze die man koesteren. Maar ik blijf op de achtergrond. Ze doen het goed, er is visie, er is talent. Maar in bange dagen zal ik de club nooit laten vallen. Daarvoor is de hartstocht te diep.
En de dierentuin? Ouwehands Dierenpark, dat is blijft natuurlijk een van mijn grootste passies. Het was een nogal ziek bedrijf toen ik het in 2000 kocht. Er is heel veel in geïnvesteerd, maar het is nu een van de mooiere parken in Nederland, misschien zelfs Europa. We begonnen met 220.000 bezoekers per jaar, dat zijn er nu 850.000. Het is een behoorlijke lange, intensieve weg geweest, in zekere zin misschien wel vergelijkbaar met De Pers. Het is een misverstand om te veronderstellen dat ik alleen op het snelle geld uit zou zijn. Kwaliteit loont altijd. Dat zie je in Rhenen, dat zullen we ook bij De Pers meemaken. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Tientallen miljoenen in het geding
Parlementaire primeurs
BOEKHOORN HEEFT NOG ALTIJD FORSE CLAIM LOPEN BIJ PCM
DE PERS ENIGE GRATIS KRANT MET HAAGSE REDACTIE
De Pers-eigenaar Marcel Boekhoorn heeft nog steeds een claim van tientallen miljoenen lopen bij krantenconcern PCM Uitgevers. De investeerder en PCM zouden samen een gratis krant gaan uitgeven waarin hij een belang zou krijgen van 51 procent. Boekhoorn dokterde het plan eind 2006 uit met zijn oud-zakenpartner en toenmalig PCM-topman Ton aan de Stegge. Volgens Aan de Stegge heeft de aankoop van TMG-
Dagblad de Pers is de enige gratis krant in Nederland met een eigen Haagse redactie. Zo onthulde minister Rouvoet van Jeugd en Gezin begin dit jaar in deze krant dat hij vond dat Nederlanders ‘best wat meer baby’s mogen maken’. De ChristenUnie-bewindsman opende daarmee een discussie over een politiek zeer gevoelig onderwerp. Ook deed De Pers onderzoek naar de 100-dagentoer waarmee dit kabinet van start ging. Daaruit bleek dat be-
aandelen door Boekhoorn hier niets mee te maken. ‘Dat staat hier volledig los van.’ Begin april legde Aan de Stegge per direct zijn functie als bestuursvoorzitter van PCM neer. De topman verschilde van mening over de strategische koers van PCM onder de nieuwe meerderheidsaandeelhouder. De Stichting Democratie en Media had vlak daarvoor het meerderheidsaandeel overgenomen van de Britse investeringsmaatschappij Apax.
Ton aan de Stegge.
MARCO BAKKER/HH
windsleden van Balkenende IV vooral luisteren naar organisaties en burgers uit de Randstad. Eind februari bracht De Pers het nieuws dat wat minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid betreft het ontslagrecht niet van tafel was. Waarnemend PvdA-fractievoorzitter Mariëtte Hamer reageerde destijds furieus. ‘Donner moet zich beraden of hij nog wel kan functioneren als minister.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Tien kilometer om
Ik geniet!
Ik niet!
‘Ik haal De Pers elke dag op de fiets (10 km) voor mij én vier buren. Mijn complimenten voor deze goede krant.’ K.D, Susteren
‘Het is een krantje voor de hele dag, niet een hele week!’ A.K, Maarssen
‘Waar De Pers de kwalificatie kwaliteitskrant vandaan haalt is onbegrijpelijk. Het is een ordinair boulevardblad en roept op tot ongewenste gedragingen.’ H.S.
Media
18
Internet Joris van Heukelom broedt met Ilse op iets nieuws
‘Het dossier Dag knaagt nog aan mijn ziel’ Nederlands grootste internetuitgever, Ilse Media, wordt sinds enkele maanden geleid door een Belg: Joris van Heukelom. Maarten Reijnders Bij Jack van Gelder kan iedereen winnen. PICS UNITED
AMSTERDAM
Televisie
Op zijn verjaardag liet Joris van Heukelom een frietkot aanrukken om de werknemers van Ilse Media te trakteren. Ook zijn accent laat er geen twijfel over bestaan: Van Heukelom is een geboren Belg. ‘Nadat ik de Vlaamse versie van TMF had opgericht, heeft Lex Harding me naar Nederland gehaald. Mijn uitspraak amuseert mensen ongetwijfeld kostelijk , maar ik woon hier nu acht jaar en ben inmiddels net zoveel Nederlander als de anderen.’ Van Heukelom werkte in Nederland voor TMF/MTV, BNN en KPN. Eind januari begon hij als directeur bij Ilse Media, de grootste Nederlandse internetuitgever met succesvolle titels als Startpagina, Nu.nl en Kieskeurig. Met de naamgever van Ilse Media, de zoekmachine Ilse, gaat het minder goed. Ilse is al lang niet meer de vanzelfsprekende plaats voor wie wat wil opzoeken. Een van de belangrijke technologen van de zoekmachine maakte onlangs zijn vertrek bekend. ‘De strijd met Google heeft Ilse reeds enkele jaren geleden verloren’, erkent Van Heukelom. ‘Maar dat
Jack van Gelder weet zelf ook niet alles Mediaredactie AMSTERDAM
...
Elke dag kan iedere voetbalfanaat testen of hij écht veel weet bij de quiz Play like a champion. Volgens Jack van Gelder kan iedereen winnen.
Weet jij het antwoord op alle voetbalvragen? ‘Ik heb ze allemaal mogen inzien, de vragen, maar dat vergeet ik meteen. Dat maakt het voor mij ook weer spannend. Maar er zitten een hoop vragen tussen die echt niemand kan beantwoorden. Zelf ben ik trouwens ook niet zo’n typische wandelende voetbalencyclopedie.’
Wie hebben er nu echt meer ver-
stand van voetbal, de professionele voetbalkenners of de (BN’er) leek? ’Nou ja, de mensen die voor hun werk zich met voetbal bezighouden hebben een wat betere bodem aan kennis. Maar feitelijk zegt het voor deze quiz niets. Hier moet je pure parate kennis hebben en dan onder druk. Dat is voor iedereen lastig. We hebben ook een audiofragment als eindspel en daar gaan de professionals net zo goed de mist in.’
Het EK staat voor de deur, wat wordt jouw rol? ‘Dezelfde als in Portugal. Vanuit een villa in Genève presenteer ik een talkshow met gasten. Hartstikke leuk, het worden spannende dagen.’ 1 Ned2, 19.30
...
‘De strijd met Google heeft Ilse reeds enkele jaren geleden verloren. We kijken of we iets met Ilse kunnen doen, maar dat zal niet als zoekmachine zijn.’ moet je niet erg vinden, zulke dingen gebeuren. We zijn nu aan het kijken of we iets nieuws met Ilse kunnen doen, maar dat zal niet langer zijn als zoekmachine die tegenover Google wordt gepositioneerd.’ Ilse Media kon de afgelopen jaren uitgroeien tot een belangrijke internetspeler door een uitgekiende overnamestrategie. De tijd van de grote acquisities lijkt echter voorbij. ‘Met alleen maar slim kopen komen we er niet meer’, stelt Van Heukelom. ‘Alles wat nu nog te koop is, is ofwel te duur of het is Web voor Gevorderden – en daarvan moet je maar afwachten of die initiatieven een succes worden. Daarom wil ik nu ook een maak-cultuur introduceren.’ Internetkennis is voldoende aanwezig bij Ilse Media. ‘Een van de redenen om over te stappen was dat Ilse Media een online only bedrijf is. Er
werken hier geen mensen die volstrekt analfabeet zijn als het op online aankomt’, vertelt Van Heukelom. Dat verklaart volgens hem ook het succes van veel sites van Ilse Media. ‘Nu.nl is bijvoorbeeld by far de grootste nieuwssite van Nederland. Als Nu.nl onderdeel was geweest van een krantenbedrijf, dan was het waarschijnlijk heel anders gelopen.’ Zelf deed Van Heukelom ervaring op met een krantenbedrijf (PCM) toen hij namens KPN betrokken was bij de oprichting van de gratis krant Dag. Dat werd geen onverdeeld succes. ‘Ik heb het puntje van mijn tong stukgebeten op dat dossier. Het knaagt nog steeds aan mijn ziel. Ik vond dat digital centraal moest staan. Achteraf kun je vaststellen dat het naief was om te denken dat mij dat bij een traditioneel en kwalitatief krantenbedrijf als PCM zou lukken.’ Een vierde gratis krant is volgens Van Heukelom een ‘zinloos initiatief’. ‘De krantenmarkt is overvol en laat een dalende trend zien. Daarom vond ik dat we iets anders moesten gaan doen. Waarom zou je alleen maar journalisten moeten aannemen die stukjes tikken? Ik geloof in de kracht van beeld en digitale verspreiding van actualiteit. Waarom zou je niet een beeldkrant maken waarin elke dag twintig grote foto’s staan?’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:56 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 VVD EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo AVRO De Kinderpolikliniek
20.00 20:00 20:30 21:30
NOS Journaal Gaat het weer een beetje...? het beste van Gert-Jan Dröge Ik vertrek
22.00 22:25 23:00 23:55
Nederland 2
Puberruil Knevel & Van den Brink NOS Journaal
17:00 17:05 17:06 17:16 17:27 17:30 18:00 18:25 18:50 19:20 19:50
17.00 NOS Journaal KRO Kindertijd Tippe Charlie & Lola Donna hangt de was op Sesamstraat Nederland helpt That’s the question Van jonge leu en oale groond Andermans veren NCRV Natuurlijk - Het blauwe goud
17:00 17:05 17:15 17:40 17:55 18:25 18:45 18:59 19:00 19:21 19:30 19:55
Netwerk Over vaders en zonen Profiel: Marlies Dekkers
20:25
20.00 20:25 20:50 21:15
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Holland Doc: Eeuwige moes Dode Dichters Almanak
Telefilm: Wijster
22.00 22:00 22:30 23:00 23:15
RTL 4
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Space Goofs Life with Derek SudoKidz Dropzone Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 De klas van 2008 NOS Journaal Play like a champion All Stars
20.00
22.00 22:00 22:15 22:50 23:45
Nederland 3
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Help, mijn man is klusser! Derek Ogilvie: The ghost whisperer
Jensen! The king of Queens Dharma & Greg Terugblik De Gouden Kooi
20.00 20:00 20:30
20.00 20:00 20:30 21:30
17:45 18:30 19:00 19:30
PostcodeLoterij: Deal or no deal Killer wave
22.00 23:50
Terugblik De Gouden Kooi
22.00 22:30 23:30 23:40 23:45
EHBO: Eerste Hulp Bij Opvoeden RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
Kassa 3 NOS Sportjournaal NOS Journaal NOS: EK Voetbal Een goed stel
Killer wave, 20.30 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 17:50 18:45 19:45
The A-Team Baywatch Allez allez Zimbabwe
17:25 18:15 19:05
Bringing down the house
20:00 20:30
20.00 20:30
The new guy
Oprah Winfrey show Dr. Phil Een huis vol kleine etterbakjes
The new guy, 22.30 uur
De bruiloft van... Mockingbird don’t sing
22.00 22:20 22:50 23:40
Net 5
17:30 18:25 19:00 19:20 19:25
Spectaculaire bevallingen As the world turns Oprah Winfrey show
ER Hotel Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie SBS 6 Sport: Oefeninterland Nederland - Denemarken
20.00 21:50
SBS 6 Sport: De Derde Helft
22.00 22:30 22:45 22:50 23:20
Veronica
17.00
17.00
20.00
22.00 22:30
SBS 6
17.00
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Gevangen in het buitenland: Astrid de Gooijer, ontsnapt uit de hel
Nederland-Denemarken, 19.25 uur
17:10 17:35 18:35 19:30
17.00 Will & Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters
20.00 20:30
Runaway bride
22.00 22:50 23:40
17:05 17:35 18:00 18:30 19:00 19:05 19:30
Totally spies Kim Possible The Fresh Prince of Bel-Air According to Jim Trick & Treat Friends Two guys, a girl and a pizza place
20.00 Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit
20:00 20:30
Off centre The man
22.00 22:10
House of wax
Media
19
Cinema
Vakblad ‘Skrien’ bijna 40 en bijna weg Mediaredactie AMSTERDAM
...
Eigenlijk horen ze bij filmvakblad Skrien een feestje te vieren in november. Dan bestaat het blad veertig jaar. Maar of die datum überhaupt wordt gehaald, is nog maar de vraag. De Raad voor Cultuur adviseert om het blad geen jaarlijkse subsidie van 80.000 euro meer toe te kennen. Vandaag is de laatste dag voor de makers van Skrien om bezwaar te maken tegen het negatieve advies. Om hun wens kracht bij te zetten, hebben ze ook een steunbetuiging bijgesloten. ‘Meer dan vierhonderd prominenten, regisseurs en acteurs hebben
hun adhesie betuigd en dat is hartverwarmend’, aldus hoofdredacteur André Waardenberg. Hij hoopt dat de Raad voor Cultuur vatbaar is voor hun beroep. De beslissing valt ergens in de zomer. ’Dan is er nog een kans dat minister Plasterk het advies naast zich neerlegt, maar dat gebeurt bijna nooit.’ Waardenberg beraadt zich nog op een strijdplan mocht het definitieve besluit negatief uitpakken. ‘We gaan nu in ieder geval intensief lobbyen om te blijven bestaan. Als alles dan misgaat, moeten we een afweging maken: willen we blijven bestaan of gaan we bijvoorbeeld verder op internet?’ 1
Maffia
Echt in Tony’s schoenen staan Mediaredactie AMSTERDAM
...
Het shirt hiernaast is van Tony Soprano. Hij droeg het in seizoen zes toen hij door zijn (demente?) oom Junior werd aangezien voor een inbreker en een kogel ving in de buikstreek. Dit shirt is nu te koop. Acteur James Gandolfini heeft 24 outfits die hij droeg in de maffiaserie The Sopranos gedoneerd, zodat ze kunnen worden geveild voor een goed doel. Ook het trade-mark bloesje met korte mouwen dat Tony draagt in de openingsscène van de serie gaat onder de hamer, evenals de badjas die hij aanheeft wanneer hij ‘s och-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
17.00 Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:25 21:55
Het weer Thuis Baantjer Koppen De tabel van Mendelejev
22.00 22:40 23:01 23:02 23:05 23:30 23:50
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................
Canvas
17.00
Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Third rock from the sun De rode loper Man bijt hond
17:10 17:35 17:50 18:05 18:10 18:20 18:45 19:10 19:25 19:35 19:59
Kim Possible in het Disney festival Miss BG Rocket mijn raket Go IV Karrewiet Peperbollen GoGo stop George van de jungle Karrewiet Lizzie McGuire CANVAS
20.00 20:00 20:40 21:10
Terzake Little Britain De Canvascollectie
22.00 22:05 23:05 23:50
The genius of photography Sporza: Tennis - Roland Garros 2008 Spraakmakers
tends de krant ophaalt. De opbrengst van de Pop Culture veiling, die op 25 juni plaatsvindt in Manhattan, gaat naar het Wounded Warrior Project. Deze stichting zet zich in voor zwaargewonde soldaten in Irak en Afghanistan. James Gandolfini is zeer betrokken bij Amerikaanse veteranen en maakte over hen eerder een documentaire voor de zender HBO. Gandolfini’s kostuums moeten zo’n 36.500 dollar opleveren. Het veilinghuis Christie’s maakt de paupers onder ons lekker met de mededeling dat er ook items zijn waarvan ze de waarde niet hoger inschatten dan 500 dollar. 1
+ UITGELICHT+
Het gesprek
Profiel Marlies Dekkers Portret van de succesvolle Nederlandse lingeriekoningin. Ned2, 21.15
17.00
Heroes Amerikaanse sf-dramaserie BBC2, 22.00
20.00
Film: House of wax Horrorfilm met Brian Van Holt Veronica, 22.10 The Graham Norton show Komische talkshow met celebrities. BBC2, 22.45
17.30 18.00 19.00 19.30 20.30 21.00 21.30
23.30 00.00
SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:
Dagbeeld The late show with David Letterman Dagboek Spraakmakers Dagbeeld Een politiek gesprek Final cut
22.00 22.30
AP
The late show with David Letterman Dagboek Een politiek gesprek
FILMPJE – Kan deze auto tegen een stootje? www.depers.nl/crashtest
Spraakmakers Tom Barman interviewt singer-songwriter-componist-dichter-acteur Nick Cave. België2, 23.50
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................
BBC 1
BBC 2
17.00 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30
Stake out Hider in the house Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws
20.00 20:00 20:30 20:57 21:00
The One show EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Holby Blue
22.00 22:00 23:00 23:25 23:35
Comedy Central
17.00 17:30 18:15 19:00 19:30
Ready steady cook Escape to the country Eggheads A taste of my life
20.00 20:00 20:30 21:00
Jonathan Meades: Magnetic North Women in black Springwatch
22.00 22:00 22:45 23:30
Heroes The Graham Norton show Newsnight
The invisibles Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Question time
17:05 17:25 17:50 18:10 18:25 18:50 19:20 19:35
Avatar Drakenjagers SpongeBob SquarePants Animaniacs Supernormal Het huis Anubis Tak en de kracht van Juju Drake & Josh
20.00 20:00 20:25 20:50 21:15 21:40
Heroes, 22.00 uur
17:05 17:35 18:00 18:30 19:00
Wheeler dealers: Suzuki SJ410 Wheeler dealers: Suzuki SJ410 How do they do it?: Air-to-air refuelling/Ski slopes/Car production How do they do it?: Ice breaker/ Money/Bowling alleys Mythbusters: Firearms folklore
VERZORGER – Zes leeuwen vreten verzorger op. www.depers.nl/verzorger
20.00 Malcolm in the middle The Simpsons South Park 8 Simple rules The Fresh Prince of Bel Air
22.00 22:05 22:30 23:00 23:25 23:50
Discovery Channel
17.00
17.00
Frasier Trailer Park Boys Malcolm in the middle 8 Simple rules The Simpsons
20:00 21:00
Dirty jobs: Mosquito control officer Final 24: Anna Nicole Smith
22.00 22:00 23:00
Most evil: Redemption World Biker build-off
TOILET STUK – Astronauten krijgen advies niet te plassen. www.depers.nl/ruimtetoilet
EK-special
21
VANDAAG: VOETBAL
De stille leider
Geen kwaaltjes
De pijn van Kroatië
Hij heeft van alle spelers in Oranje het meeste talent. Robin van Persie moet de stille leider worden van dit Nederlands elftal. Zelf wil hij geen voorkeurspositie, maar hij heeft zichzelf wel strenge eisen opgelegd. ‘Ik wil nu beslissend zijn voor mijn team.’
De aanvaller heeft veel goed te maken na een periode waarin veel voetbalfans hem terechtwezen vanwege zijn gedrag en zijn fopduiken. Goed nieuws (1): Hij is fit. Goed nieuws (2): Hij is zich bewust van zijn imago. ‘Ik heb mijn vinger opgestoken. Ik ben fout geweest.’ 26
Kroatië wordt als de outsider van het komende EK beschouwd. Voormalig sterspeler en ultranationalist Zvonimir Boban weet wel waarom. Het ligt volgens hem aan de pijnlijke burgeroorlog. ‘Veel voetballers spelen met hun hoofd, wij spelen met het hart.’ 30
22
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Jetzt geht’s los! Favoriet zijn we blijkbaar niet op het komende EK, maar de steun voor bondscoach Marco van Basten en zijn spelers neemt steeds meer toe. PATRICK POST/SPORTSTATION
22
EK-special
‘IK BEN NU DE ROBIN DIE IK WIL ZIJN’ Robin van Persie is de getalenteerdste speler van het Nederlands elftal. Nu wordt het tijd dat hij zijn belofte op een groot toernooi inlost. ‘Ik wil belangrijk en beslissend voor Oranje zijn.’ Mathijs Rotteveel Stephan Wageman LONDEN/NOORDWIJK
...
Het was een zoektocht die Robin van Persie aflegde om erachter te komen hoe de geest van een topvoetballer er precies uit hoort te zien. De rebel uit Rotterdam vertrok naar Arsenal en voegde zich vier jaar later bij dit Nederlands elftal als een welbespraakte, uitgebalanceerde, volwassen persoonlijkheid die slechts één doel in zijn leven heeft gekregen: de beste worden. Dat proces van volwassen worden begon toen hij de poort van De Kuip achter zich dichttrok. Weg van een aantal vervelende medespelers, met Pierre van Hooijdonk als de leider, die hem wilde kleineren. Arsenal was niet alleen de Europese topclub waar Van Persie altijd van droomde, maar vooral de omgeving die hij nodig had. ‘Ik kwam uit Rotterdam, waar ik vrienden en familie om me heen had. Toen stond ik er ineens zelf voor. Dan voel je je eenzaam en ga je nadenken: ik heb zoveel tijd over, wat ga ik doen? Toen heb ik maar besloten de beste te worden met voetballen.’ De vastberadenheid waarmee Van Persie nu naar het EK vertrekt, is ook ingegeven door Dennis Bergkamp, zijn leermeester. ‘Hij was uniek in zijn doen en laten. Hij was zo gefocust op zijn leven als topvoetballer
‘Mensen zoeken vaak naar excuses voor iets dat niet lukt. Dan ligt het aan de trainer of aan spelers, maar je moet zelf die verantwoordelijkheid durven nemen’
Van Persie met Theo Walcott bij Arsenal. PICS UNITED
dat zijn beleving onderdeel van zijn systeem is gaan worden. Ik zal een mooi voorbeeld geven. Ik had een middag met het tweede elftal van Arsenal gespeeld en zat de dag erna in de jacuzzi van de club. Ik kon schuin door een raampje naar het trainingsveld kijken, waar ik Bergkamp samen met een jeugdspeler zag trainen. Behalve een fitnesstrainer was er verder helemaal niemand aanwezig. In drie kwartier maakte hij niet één fout. Dat is zó uniek. Als ik dat doe, maak ik drie à vier fouten. Dat is helemaal
niet erg. Maar hij is perfect. Niet alleen Bergkamp, maar al die grote spelers bij Arsenal zijn dag en nacht bezig met hun sport. Ik heb gezien hoe zij met die inzet er ook het gewenste eindresultaat voor terugkrijgen. Toen ik Bergkamp zo bezig zag, dacht ik: dát wil ik ook. En dat ben ik gaan doen. Nu zit ik ook qua oefeningen op een hoog niveau. Sindsdien zijn alle andere zaken dan voetbal voor mij secundair geworden. Dít is mijn passie, mijn liefde, hier wil ik de beste in worden. Je moet als
jonge jongen een antwoord krijgen. Dat hoeft niet met woorden, maar kan ook door het te zien.’ Na het vertrek van Bergkamp is Van Persie zelf een van de spelers die bij Arsenal het topsportklimaat bewaken. Zijn status is gegroeid, want toen Theo Walcott, net nieuw bij de ploeg van Arsène Wenger, werd gevraagd hoe het nu is om tussen die wereldsterren te voetballen, zei hij: ‘Het is prachtig. Er zijn zo veel jongens die me willen helpen. Maar vooral aan Thierry Henry en Robin van Persie heb ik veel.’ De Nederlandse aanvaller probeert zijn nieuwe rol zo goed mogelijk op zich te nemen. Door bijvoorbeeld met jonge spelers te praten die in het begin van hun carrière dezelfde fouten maken als hij destijds
maakte. ‘Ik probeer het, maar ik weet uit ervaring dat dat geen enkele zin heeft. Het proces van volwassen worden valt niet uit te leggen. Dat was bij mij het geval en zal bij hen niet anders zijn. Je moet erdoorheen, je moet zelf ondervinden wat goed en wat fout is en daar kom je pas achter als je zelf bepaalde situaties meemaakt. Mensen kunnen je nog zoveel advies meegeven, maar op het moment zelf ben je daar vaak gevoelloos voor. Vergeet niet dat we jong zijn en in een wereld terechtkomen waar alles enorm snel gaat. Elke dag maak je nieuwe dingen mee, moet je nieuwe informatie verwerken en telkens moet je leren om daar op een juiste manier mee om te gaan. Het is moeilijk te snappen hoe je moet handelen als je zelf midden in zo’n proces zit. Je moet het laten gebeuren en dan komt er – hopelijk – altijd een moment dat je begrijpt wat goed en wat fout is. Zo is dat bij mij tenminste wel gegaan.’ De levensles die volgens Van Persie het belangrijkst is geweest, is dat er slechts een paar momenten in het leven zijn dat er mogelijkheden komen. En dan moet je ook toeslaan. ‘Iedere voetballer heeft de kans zich als speler en als mens te ontwikkelen. Toevallig had ik het er vorige week nog met een vriend van mij over. In een jeugdelftal speelde ik met een jongen – hij voetbalt nu in de eerste divisie – die écht goed was. Hoe is het mogelijk dat hij zich niet zo goed heeft ontwikkeld, terwijl hij in de kern fantastisch is? In tegenstelling tot mij heeft hij een aantal stappen gemist, op cruciale momenten is hij niet doorgebroken.’ ‘Het grootste gedeelte van mijn ont-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Gewoon pech
WENGER VINDT ZIJN PUPIL ABSOLUTE ‘WERELDKLASSE’ De relatie tussen Robin van Persie en zijn coach Arsène Wenger is altijd al goed geweest. De Fransman heeft een groot vertrouwen in zijn pupil. ‘Hij heeft zo veel talent, ik geloof in hem en hoop dat hij verder geen blessures oploopt. Van Persie is van wereldklasse’, laat Wenger optekenen. De 24-jarige international werd het afgelopen jaar achtervolgd door blessures. Van Persie brak een botje in zijn voet, raakte geblesseerd aan zijn knie en kreeg
problemen met zijn dijbeen. ‘Robin heeft veel pech, niet meer dan dat’, stelt de oefenmeester. ‘Daardoor heeft hij helaas wel veel wedstrijden moeten missen.’ Van Persie begon het afgelopen seizoen met zeven doelpunten in elf wedstrijden, maar kwam daarna nauwelijks meer in actie. Sinds januari vorig jaar speelde de Nederlander slechts 23 wedstrijden voor Arsenal, dat dit seizoen derde werd in de Premier League.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Debuut ‘Debuteren was een heel apart gevoel. Toen ik van de trainer hoorde dat ik tegen Vitesse in de basis zou staan, schrok ik wel even.’ Robin van Persie na zijn debuut in Feyenoord 1, in 2002.
EK-special
23
‘Mensen kunnen je nog zoveel advies meegeven, maar op het moment zelf ben je daar vaak gevoelloos voor. Je moet zelf ondervinden wat goed en fout is.’ STANLEY GONTHA
wikkeling heb ik zelf gedaan, maar mijn vrouw Bouchra heeft daarbij wel geholpen. Zij is heel erg positiefkritisch en direct en dat werkt. Dan krijg je een spiegel voorgehouden. Maar het belangrijkste is dat je open voor kritiek staat en dat je daar eerlijk tegenover jezelf in kunt zijn. Mensen zoeken vaak naar excuses voor iets dat niet lukt. Dan ligt het aan de trainer of aan spelers, maar als je je écht wilt ontwikkelen moet je die verantwoordelijkheid zelf durven nemen. Als je erover nadenkt, merk je dat je meer dan de helft van alles zelf kunt beïnvloeden. Ik ben nu de Robin van Persie die ik wil zijn.’ Toch is hij op 24-jarige leeftijd nog niet volgroeid. Soms wil Van Persie te graag. Op het veld en daarbuiten. Tijdens het WK in 2006 liet
hij tegen de pers zijn hart spreken over Arjen Robben. Van Persie vond dat zijn collega-aanvaller niet zo egoïstisch moest zijn. Dat emotionele past bij hem, het maakt hem echt en het is tevens zijn zwakte. ‘Ik weet dat ik rustiger moet worden, vaker moet nadenken voordat ik iets zeg en me vooral moet focussen op mijn ontwikkeling. Ik verspil geen negatieve energie meer aan zaken die nergens toe leiden. Maar ik zal ook nooit helemaal veranderen. Dat kan ik ook niet. Ik heb er wel eens over nagedacht, maar kom dan tot de conclusie dat het jezelf alleen maar schade toebrengt als je je opeens voordoet als iemand anders. Dat werkt misschien op de korte termijn, maar nooit op de lange termijn.’ Zijn emotie kostte hem echter bijna
‘Toen ik moeilijk zat met blessures, heeft Van Basten keihard voor mij gekozen, als mens en als voetballer’ het EK. ‘Dit seizoen maakte ik in de wedstrijd tegen Tottenham Hotspur (9 januari, red.) weer een fout door in de nasleep van een knieblessure toch te willen voetballen.’ Resultaat was dat zijn kwetsuur verergerde en hij vandaag niet zal spelen in de oe-
fenwedstrijd tegen Denemarken. ‘Ik was veel te gretig, veel te emotioneel. Dat was mijn verantwoordelijkheid. De trainer zei later: ik denk dat ik daar een fout in heb gemaakt. Ik zei: nee dat heb ík gedaan. Ik had eerder moeten aangeven dat ik niet honderd procent fit was. Daar heb ik van geleerd. Je moet altijd zelf nadenken. En daar maak ik nog wel eens een fout in, dan reageer ik toch te emotioneel. Daarin ben ik stappen aan het maken.’ Fit zal hij straks zijn als Oranje naar Lausanne vertrekt, daar is hij van overtuigd. En dan zal hij proberen het vertrouwen dat Marco van Basten in hem heeft getoond te belonen. ‘Ik ben niet degene waar het Nederlands elftal van afhangt. Er zijn veel spelers die beslissend kunnen
zijn, daarvan ben ik er een. Maar ik voel het vertrouwen van de bondscoach wel heel erg. Dat heb ik ook in het verleden gemerkt. Toen ik moeilijk zat met blessures is hij voor me in de bres gesprongen en heeft hij keihard voor mij gekozen, als mens en als voetballer. Dat was voor mij de basis voor een heel goede samenwerking. Dat gevoel van vertrouwen geeft mij eerder rust dan dat het blokkeert. Het geeft aan dat hij het in me ziet zitten, dat hij iets moois van me verwacht. Dat vind ik eerder een compliment dan dat ik denk: dit is gevaarlijk. Iedereen moet de ploeg op een bepaalde manier omhoog liften, ik weet wat ik van mezelf wil en eis. In het veld wil ik beslissend zijn en voor de ploeg wil ik belangrijk zijn.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ................................................................................ ......................................
Geen risico
Op topniveau
Rugnummers
VAN PERSIE VANAVOND NIET TEGEN DENEMARKEN
‘IK SPEEL TEGEN ITALIË EN IK BEN MESSCHERP’
VAN PERSIE MET ‘ZEVEN’
Robin van Persie speelt vanavond niet mee in het oefenduel van het Nederlands elftal tegen Denemarken. Dat zei bondscoach Marco van Basten. ‘Fysiek moet hij nog sterker worden, dan pas kan hij met de bal aan de gang. Van Persie heeft nog niet met de groep meegetraind, dus het lijkt me niet logisch dat hij meespeelt. Robin wil zelf het liefst trainen en voetballen, maar we moeten hem afremmen’, verklaarde Van Bas-
Hoewel hij nog niet met de selectie van Oranje meetraint, is Robin van Persie ervan overtuigd dat hij fit is voor het EK. ‘Ik zie mezelf niet als een twijfelgeval. De laatste oefenwedstrijd (tegen Wales, komende zondag) speel ik ook gewoon. Ik ken mijn lichaam, het gaat de goede kant op. Ik haal de wedstrijd tegen Italië. Qua basis zit ik wel op topniveau. Ik ben niet moe, mentaal niet en lichamelijk niet. Ik ben messcherp.’
Robin van Persie speelt tijdens het EK met 7 op zijn tricot, blijkt uit de verdeling van de rugnummers. Joris Mathijsen (4) lijkt gezien de nummers zijn concurrent Wilfred Bouma (14) uit de basis te hebben verdrongen. Twente-middenvelder Orlando Engelaar (8) maakt aanspraak op een basisplaats. Rafael van der Vaart draagt zijn favoriete rugnummer 23, waar hij bij Ajax mee debuteerde en ook bij HSV mee speelt.
ten. De bondscoach weet dat het in het verleden al een keer fout is gegaan. ‘Hij is bij Arsenal ook te snel teruggekomen van een blessure. De medische staf denkt daarom dat het verstandig is om hem in fysiek opzicht nog iets sterker te maken.’ Van Basten weet nog niet of Van Persie zondag tegen Wales wel speelt. ‘Robin is een bijzondere speler en we hebben hem er daarom graag volledig fit bij tijdens het eerste duel op het EK tegen Italië.’
PICS UNITED
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Favoriete voetballers
Favoriete band
Favoriete club
Van Persies favoriete voetballers: Juan Sebastian Veron, Diego Maradona, Johan Cruijff en Gerald Vanenburg, zo gaf de voetballer in 2002 aan op de website van Feyenoord.
Robins favoriete band in 2002: Simply Red, beste film: Scarface.
Van Persie moest even denken toen hem naar zijn favoriete club werd gevraagd. ‘Ik twijfel tussen Real Madrid en FC Barcelona. Doe toch maar Real Madrid.’ Benieuwd waar hij heengaat na Arsenal.
EK-special
24
Frankrijk WK-finalist nog grotendeels intact
Verjongd, sterker en uit op revanche
Het lijkt allemaal te goed om waar te zijn bij de Fransen. Er zal dus vast iets fout gaan. Durft Domenech jong (Lassana Diarra, links) de voorkeur te geven boven oud (Patrick Vieira)? PICS UNITED
DE TEGENSTANDERS Simon Kuper PARIJS
...
Plaats van handeling: Clairefontaine, in de bossen ten zuiden van Parijs. Hier bereiden alle Franse nationale voetbalteams zich voor. Het is voorjaar 2006, en Jong Frankrijk traint. De spelers moeten elk een bal omhoog schieten, zich één keer 360 graden omdraaien, en de vallende bal dan op de wreef opvangen. Een FransArabische jongen, ene Karim Benzema, doet dit probleemloos. Volgende oefening: de spelers moeten zich nu twee keer omdraaien en dan de bal opvangen. Dat is vreselijk moeilijk. Benzema gehoorzaamt echter niet: hij draait zich drie keer om voordat hij de bal weer keurig doodlegt. Nu, twee jaar later, gaat Benzema met Frankrijk naar het EK. Op zijn debuut voor les Bleus, in maart 2007 tegen Oostenrijk, maakte hij het enige doelpunt van de wedstrijd uit een pass van een andere 19-jarige FransArabische debutant, de spelmaker Samir Nasri. Benzema en Nasri leiden de eerste generatie jongeren die sinds de Franse WK-winst van 1998 in les Bleus doorbreekt. Ze sluiten aan bij een team dat in grotendeels dezelfde samenstelling (doch met een zekere Zizou) minder dan twee
TALENT (1)
PARELTJE VAN LYON Elk groot voetbaltoernooi breken talenten definitief door. Welke jongelingen worden na het EK écht volwassen? Een kennismaking met vijf helden van de toekomst.
Totdat Domenech de WK-finale haalde, was hij even populair als Advocaat hier
jaar geleden de WK-finale haalde. Parijzenaars zoals ik, die op ijskoude nachten naar de getto trekken om Frankrijk in het Stade de France te zien spelen, verwachten een mooie zomer. Er rest slechts één twijfel, de traditionele twijfel rond Frankrijk: durft de bondscoach indien nodig de heilige oudjes te passeren, de wereldkampioenen van ’98, als ze té oud blijken? Of mogen ze blijven hangen als een oude scheet die maar niet weggaat? Een paar weken voor het WK van 2006 kreeg de Franse bondscoach Raymond Domenech eindelijk zijn puzzel bij elkaar. Hij liet Lilian Thuram en William Gallas samen het verdedigingscentrum vormen, iets waar ze al tijden om hadden gevraagd. Hij herenigde Patrick Vieira en Claude Makelele in het hart van het middenveld. Hij selecteerde op het laatste nippertje een klein mannetje met een groot litteken, Franck Ribéry. En Frankrijk verloor het WK slechts op strafschoppen. Die mannen staan er allemaal nog. Na het WK werd Frankrijk slechts verzwakt door het afscheid van Zinedine Zidane (zij het slechts lichtelijk verzwakt, omdat Zidane de Franse aanvallen soms vertraagde, en niet meeverdedigde) en werd het gesterkt door het afscheid van Fabien Barthez. Grégory Coupet is namelijk de betere
keeper. Thuram en Makelele probeerden bij les Bleus te stoppen, maar Domenech verbood het simpelweg, en ze zijn er nog. Met Thierry Henry voorin heb je een aardig team, met drie wereldkampioenen uit 1998. En toen kwam de jeugd er nog bij. De langbenige, grote maar technische midvoor Benzema doet denken aan Zlatan, maar is veel sneller. Hij kan met zijn lijf een verdediger van de bal houden, maar hij dribbelt als een klein manneke. Bovendien weet hij waar het doel is. In de eerste zes maanden van dit seizoen scoorde hij gemiddeld eens per week. Het is een serieuze jongen die zelfs meeverdedigt. Nederland, wees heel bang. Nasri is een mannetje zonder spieren die schril afsteekt tegen de vele supermannen in dit elftal. Hij ziet eruit als een jongetje uit zo’n asfalten gettospeelplaats die plotseling in de Stade de France mag meedoen, als in een Nike-reclame. Je schrijft hem af, en dan omspeelt hij plotseling een verdediger op een straattegel en zet een ploeggenoot voor de keeper. Dan moet je even denken aan de vorige Frans-Arabische spelmaker uit de getto van Marseille. Op het WK 2006 was Ribéry het nieuwe jongetje van de klas, te schuw om te domineren. Nu is hij de tweein-één: een spelmaker die ook nog eens zonder bal diep kan sprinten terwijl hij met zijn handjes karateklap-
jes aan de lucht uitdeelt. Vroeger ging in deze ploeg alleen Henry weleens diep. Nu doet Benzema dat ook. Waarschijnlijk heeft geen ander team op het EK nieuwelingen van zulke kwaliteit. Tegenwoordig zijn les Bleus soms zelfs leuk om te zien. Ze kunnen probleemloos 4-4-2 of 4-5-1 spelen. Er zijn slechts twee zorgen: a. Geen verdediger heeft een interessante pass, en b. Makelele (misschien) en Vieira en Thuram (op zeker) lopen op hun laatste benen. Thuram, Franse captain en recordinternational, vertelde mij in maart in Barcelona: ‘De ietwat emblematische spelers van het Frankrijk van nu zijn aan het einde van hun carrière. En dat was in ’98 niet zo. Dat is heel belangrijk.’ Voelde hij zich nu minder dan destijds? ‘O ja. Dat is dui-
delijk. In ’98 was ik 26 jaar. Nu ben ik 36.’ Hij moest lachen: ‘Het zou niet serieus zijn als ik zou zeggen dat ik nog even sterk ben. Het belangrijkste is dat ik het weet.’ Dit hebben we al eens eerder meegemaakt: op het WK 2002 en EURO 2004 durfden Franse bondscoaches de vergrijzende helden van ’98 niet te vervangen. De consequentie was een traag elftal dat werd vernederd. Dat zal ditmaal waarschijnlijk niet gebeuren. Totdat Domenech plotseling de WK-finale haalde, was hij onder Franse fans ongeveer even populair als Dick Advocaat in Nederland. Domenech is nog steeds niet geliefd, maar geniet wel genoeg vertrouwen om eventueel Vieira eruit te kunnen gooien. Lassana Diarra en Jérémy Toulalan zijn degelijke vervangers, grote sterke atletische typisch Franse spelers die geen fouten maken. De Fransen willen het EK natuurlijk winnen, maar nog liever willen ze de nieuwe vijand Italië voor gek zetten. Een groot deel van de bevolking kon het in 2006 namelijk best verkroppen dat Les Bleus de finale verloren, maar vond het veel erger dat de nationale held Zidane in zijn afscheidswedstrijd door een Italiaan een rode kaart kreeg aangesmeerd. Een sterker jonger Frankrijk kan nu revanche nemen. Het lijkt allemaal te goed om waar te zijn. Er zal dus vast iets fout gaan. 1
Naam Karim Benzema Leeftijd 20 Club Olympique Lyon Nationaliteit Frans Marktwaarde 23.000.000 Oordeel Bondscoach Raymond Domenech heeft met Karim Benzema een pareltje in handen. Een goede techniek in combinatie met een vlammend schot en een dodelijke versnelling maken de aanvaller van Olympique Lyon tot een potentiële wereldtopper. De kwaliteiten van Benzema schrokken Manchester United-coach Alex Ferguson af. ‘Benzema is iemand die vanuit het niets een doelpunt kan maken en als coach maak ik me zorgen om dat soort spelers’, verklaarde hij na
het Champions League-duel met Lyon. De angsten van Ferguson waren gegrond. In een schier onmogelijke positie, tussen drie verdedigers in, tekende Benzema met een droge schuiver destijds voor de openingstreffer. Met negentien treffers was BenzeGoal topscorer van de Franse competitie, iets wat ook de Europese topclubs niet is ontgaan. Arsenal, Juventus, Real Madrid en AC Milan, allemaal informeerden ze naar de 20-jarige spits. Het kind van Lyon wilde van een vroegtijdig vertrek niets weten, hij verlengde zijn contract tot 2013. Het had overigens niet veel gescheeld of Benzema had voor Algerije gespeeld. De bond van het Afrikaanse
land heeft veelvuldig geprobeerd het supertalent te verleiden tot een interlandcarrière voor het vaderland van zijn ouders. Vergelijking: Het Franse voetbal is de komende jaren verzekerd van doelpunten, als Benzema maar half in de voetsporen van voormalig topspits Just Fontaine kan treden. Fontaine staat nog altijd in de geschiedenisboeken als de speler met de meeste treffers tijdens een eindronde van een WK: dertien. Impact: Op internationaal niveau heeft Benzema zijn klasse nog niet kunnen etaleren. Toch is de kans groot dat het talent straks een plekje in de basis krijgt toebedeeld. Aangezien doel-
puntenmachine David Trezeguet niet in de plannen van Domenech voorkomt en Thierry Henry hopeloos uit vorm is, heeft Benzema hoogstwaarschijnlijk vrij baan op weg naar internationale roem. 1
Tegenwoordig zijn les Bleus soms zelfs leuk om te zien
PICS UNITED
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Kampioen
Just Fontaine
De eerste keer
Het Franse nationale elftal werd één keer wereldkampioen (1998) en twee keer Europees kampioen (1984 en 2000).
Is een van de beste voetballers die Frankrijk ooit heeft gekend. Op het WK van 1958 scoorde hij 13 maal, de meeste doelpunten ooit op één WK.
Het eerste officiële wereldkampioenschap in 1930 in Uruquay liep voor Frankrijk uit op een deceptie. Het land vloog er in de eerste ronde uit na winst op Mexico en verlies van Argentinië en Chili.
EK-special
25
Le Beau Rivage Trage restaurants, een piepklein zwembad en extreem grote bedden
Het adrenalineloze hotel van Oranje in Lausanne De KNVB heeft Le Beau Rivage Palace gekozen als uitvalsbasis voor de Nederlandse voetbalploeg voor het eerste deel van het EK Voetbal. Le Beau Rivage is het toppunt van rust en traagheid. Dat wordt dus niks, deze zomer. Ben Rogmans LAUSANNE
...
Waarom zou je 50 kilometer per uur rijden, als 35 ook al een heel gangetje is? Dat is, kort samengevat, de levensfilosofie van de inwoners en bezoekers van Lausanne. Ik heb er ooit een speedboat gehuurd die niet harder mocht en kon dan 5 kilometer per uur. We werden ingehaald door een waterfiets. Eindeloos dobberen in de zon op het Meer van Genève, trager, steeds lomer, geluiden die meer en meer gedempt worden. En dat is het klimaat waaraan het Nederlands elftal zich laaft tijdens het komende EK. Een adrenalineloze wereld. Lausanne is een van de weinige plaatsen in de wereld waar je blind het zebrapad kunt oversteken. De Lamborghini’s, Ferrari’s en Bentleys stoppen altijd. In Lausanne dringt niemand voor, je kunt rustig uit de trein stappen zonder je door de instappers heen te hoeven wringen. Het is er schoon, mooi, veilig, luxueus en vooral heel erg rustig. In Lausanne regeert het geld van de Zwitsers, de orde van de Duitsers, de beschaving van de Britten en de keuken van de Fransen en de Italianen. Lausanne heeft niets met voetbal en alles met sport. Het is het hoofdkwartier van de olympische beweging en ontvangt het hele jaar door officials uit alle landen van de wereld. Opmerkelijk veel van die officials gaan in de duurste restaurants en hotels vergezeld van ‘nichtjes’, hoewel ik niet helemaal begrijp hoe een blonde, blanke bimbo van dertig het nichtje kan zijn van een pikzwarte zestiger, en een prachtige donkere jongedame het nichtje van een boers uitziende leeftijdsloze Oekraïner. De trein van Genève naar Lausanne rijdt, zoals alle treinen in Zwitserland, op de seconde nauwkeurig. Vanaf het station wandel je in tien mi-
TALENT (2)
SCORENDE KEEPER Elk groot voetbaltoernooi breken talenten definitief door. Welke jongelingen worden na het EK écht volwassen? Een kennismaking met vijf helden van de toekomst.
Het mooiste en traagste hotel ter wereld zal in juni het Nederlands elftal herbergen.
nuten naar Ouchy, een oud plaatsje aan de oever van het Meer van Genève. Ouchy is het toppunt van rust. En binnen Ouchy is er opnieuw een soort anti-epicentrum van traagheid, en dat is een van de mooiste hotels van de wereld, Le Beau Rivage Palace. Wie Le Beau Rivage binnenloopt, beweegt zich als vanzelf met de snelheid van een onderwaterwandelaar. Hier is het leven in de ultieme slowmotion. Als je de lift binnenstapt, duurt het exact dertien seconden voordat de glazen deuren sluiten en de lift in beweging komt. Het mooiste en traagste hotel ter wereld zal in juni het Nederlands elftal herbergen. De verwende kereltjes van de politie moeten twee weken werken om hier een etmaal te verblijven – in het laagseizoen. Deze zomer zullen de prijzen oplopen tot duizenden euro’s per nacht. Daar kijkt overigens niemand van op: in Lausanne zijn vele rijken, in Le Beau Rivage is iedereen rijk, stinkend rijk.
Op de parkeerplaats van het hotel staan een paar dure auto’s. Rolls Royce, Ferrari, Lamborghini, een Maserati, twee Aston Martins, een Cadillac, een trosje Porsches en een prachtige Bentley Continental GT Speed. Zeg maar de showroom van autohande-
laar Hessing langs de A2 bij Utrecht, maar dan in real life. Hoe zou dat voelen – rijden in een Bentley Continental GT Speed – zeshonderd PK – 250.000 euro – door Lausanne met 35 kilometer per uur? Binnen in Le Beau Rivage Palace is
Naam Igor Akinfeev Leeftijd 22 Club CSKA Moskou Nationaliteit Russische Marktwaarde 11.000.000 euro Oordeel Igor Akinfeev heeft al op jonge leeftijd de uitstraling van een volwassen sluitpost. Al sinds zijn zeventiende verdedigt de Russische keeper het doel van CSKA Moskou. Met zijn katachtige reflexen heeft Akinfeev zich een plaatsje verworven in een illuster rijtje Russische doelmannen. De 22-jarige Rus is meer dan een lijnkeeper. In de opbouw is hij altijd aanspeelbaar en met zijn veelvuldige coaching is Akinfeev nu al uitgegroeid tot een van de leiders van CSKA.
Toch is Akinfeev nog niet verzekerd van zijn plek als eerste doelman in het elftal van bondscoach Guus Hiddink. Een kruisbandblessure maakte een voortijdig einde aan de EK-kwalificatiecampagne van de jonge sluitpost en sinds zijn terugkeer heeft de bondscoach zich nog niet uitgelaten over zijn keepers. Niettemin zal ook Hiddink niet om een fitte Akinfeev heen kunnen. Opvallend genoeg is het voetballeven van Akinfeev omvangrijker dan het tegenhouden van ballen. Ook in aanvallend opzicht blijkt hij waarde te hebben. In zijn debuutseizoen zou hij zelfs twee doelpunten op zijn naam hebben geschreven.
Vergelijking Akinfeev is in Rusland al veelvuldig gedoopt tot de opvolger van de legendarische Lev Yashin. Deze imposante sluitpost maakte in de jaren vijftig en zestig furore onder de lat van zowel Dynamo Moskou als de nationale selectie van de Sovjet-Unie. Zijn atletisch vermogen en geweldige reflexen hebben hem uiteindelijk de titel beste doelman van de twintigste eeuw opgeleverd. Zo ver is Akinfeev nog niet, maar indien de jonge doelman zich blijft ontwikkelen, kan hij ver komen. Impact Hoewel ploegen onder leiding van Hiddink nooit voorspelbaar zijn, ontbeert het Akinfeev aan goede teamgenoten die hem naar grote
niets te doen. Het zwembad is te klein om wat voor zwembadincident dan ook te entameren. Al te veel gespat wordt sowieso niet getolereerd. Er zou eens iets nat kunnen worden! De muzak is slaapverwekkende plingploing new age. Het zwembad, pardon: de Spa Cinq Mondes, gaat bovendien dicht om tien uur ’s avonds. De bar van het hotel heeft ruim honderd soorten whisky en een aardig entresolletje, dat misschien door de Nederlandse ploeg gereserveerd zou kunnen worden. De restaurants zijn uitstekend, maar traag. Ze hebben er slakken. Schildpadsoep. Slow food. Langzame kaasfondue, wijnen die lang hebben gelegen. De digestieven zijn XO. Van die dingen dus. De kamers zijn ruim, de bedden zijn groter dan mijn eerste studentenkamer. De hotelporno (tien kanalen) is even ranzig als overal. Als een van de weinig hotels ter wereld heeft Le Beau Rivage Palace ergens op een geheime plek een partijtje douchekoppen gevonden die het gewoon doen. Douchekoppen die niet lam naar beneden hangen, die niet verstopt zijn of langs de glijstang het laagste punt opzoeken. De bodem van de douche is overigens spekglad: een garantie voor blessures. De ramen van de kamers kunnen open, maar er zijn geen regenpijpen of afdakjes waarlangs je naar beneden kunt klauteren. Maar ja, waar zou je heen willen? In de omgeving van Le Beau Rivage Palace is niets te doen. Er staat honderd meter verder een antieke draaimolen. Je kunt mijn speedboatje huren, maar voor alles wat sneller kan dan vijf kilometer per uur heb je een internationaal vaarbewijs nodig, in de Franse taal en ze controleren het echt. Het hotel bestaat 150 jaar. De tijd heeft er stilgestaan, zegt men. Dat is het. Lausanne is langzaam, Ouchy is traag, Le Beau Rivage is stilstand. Als u straks een stilstaand elftal traag de bal ziet rondspelen, zijn het onze Oranje Leeuwen. En dan weet u hoe het komt. Wist u trouwens dat leeuwen twintig uur per dag slapen? Dat bedoelen we dus. Het voordeel is dan wel weer dat ze volkomen uitgerust en ontspannen zullen terugkeren bij hun clubs. 1
PICS UNITED
hoogten kunnen stuwen. Aan de andere kant geeft de op papier relatief zwakke defensie van de Russen hem de gelegenheid om een heldenrol te vervullen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Waldhotel (1)
Waldhotel (2)
Waldhotel (3)
Het bekendste onder de spelershotels is ongetwijfeld het Waldhotel in het Duitse Hiltrup. Hier verbleef Nederland tijdens het WK ’74.
Het verblijf in het Waldhotel kostte de KNVB destijds 49.786,65 DM. Hierin zitten ook de kosten van de extreem zware beveiliging.
Het hotel werd bekend vanwege de ‘zwembadaffaire’. Voor de wedstrijd tegen Brazilië vierden de spelers een feestje in het zwembad. ‘Cruijff, sekt und nackte Mädchen’, kopte Bild de volgende dag.
26
EK-special
‘HET IS STOM EN JA, SOMS BEN IK EEN KLOOTZAK’ Hij maakt fopduiken, klaagt over de bondscoach en heeft een lage pijngrens. Waarom is er altijd wat met Arjen Robben? ‘Ik heb toegegeven dat ik fout ben geweest.’
Arjen Robben, hier belaagd door de Roemeen Tamas, staat vooral in Engeland bekend als fopduiker. PICS UNITED Stephan Wageman HOENDERLOO
...
Daar zit-ie, op een houten stoeltje in een vervallen clubgebouw op het trainingscomplex van Chelsea. Buiten is er rust, in het hoofd van Arjen Robben is het druk. Met vragen waar hij en zijn omgeving geen antwoord op hebben. Hij is herstellende van zijn zoveelste blessure en doorbreekt de stilte door over ‘De Lijst’ te beginnen. ‘Dat is een papiertje waarop een stuk
of tien dingen staan die ik moet doen om van mijn blessures af te komen. We weten niet echt waar het aan ligt, dus proberen we alles maar uit te sluiten. Ik heb net al mijn verstandskiezen laten trekken. Het zou kunnen dat daar de meeste problemen vandaan komen.’ Zou kunnen. Misschien. Maar misschien ook niet. Robben praat aan de vooravond van een Champions League-wedstrijd tegen Barcelona, een wedstrijd die hij aan zich voorbij moest laten
gaan. Weer miste hij een belangrijk treffen, net als het jaar ervoor. Toen was hij niet fit voor de halve finale van de Champions League tegen Liverpool. Daar waren sommige collega’s woedend over, want volgens de artsen van Chelsea was de Nederlander fit genoeg om te spelen. Zelf vond hij van niet. Dus werd hij niet opgesteld in de basis. Dat was moeilijk te begrijpen voor spelers zoals John Terry en Frank Lampard, die met allerlei blessures toch aan de aftrap ver-
‘Voor de zekerheid heb ik al mijn verstandskiezen laten trekken’ schenen. Het was het begin van een moeilijke verstandhouding tussen Robben en zijn coach José Mourinho. De Portugees liet later blijken wat hij van het karakter van Robben vond. In een periode dat Mourinho en de pers elkaar dagelijks in de haren vlogen, werd er een lunch georganiseerd voor voetbaljournalisten en Mou-
rinho. Een bijeenkomst die was bedoeld om de kou tussen beide partijen uit de lucht te halen. Hoewel werd afgesproken dat alles wat er was besproken binnenskamers zou blijven, lekte er al snel het een en ander uit. Zo was Mourinho gevraagd wat hij nu echt van Robben vond. Hij antwoordde veelzeggend. Nooit, maar dan ook nooit, zou hij nog een Nederlandse voetballer aantrekken. Die belofte bleek trouwens niet zoveel waard, want een jaar later vertrok Khalid Boulahrouz naar Chelsea. Robben bepaalde in die periode wel zijn negatieve imago waar hij nu nog steeds mee kampt. Persoonlijk heeft hij moeilijke tijden gekend door al het blessureleed, zegt hij. ‘Ik moest steeds opnieuw be-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...................................... 111
Robben is niet de jongste Groningen-debutant ooit
Arjen Robben maakte zijn debuut in de Eredivisie met FC Groningen op 3 december 2000, in de uitwedstrijd tegen RKC Waalwijk (0-0). De Bedumer viel in de 86e minuut in voor Mohammed Allach. Niet Robben (16 jaar en 315 dagen oud ten tijde van de wissel) was de jongste Groningen-debutant ooit, maar Patrick Ax (16 jaar en 267 dagen). ‘Ik verbaas me over Arjens ontwikkeling’, zei vader Hans toentertijd. ‘Die gaat maar door. En de laatste periode gaat zijn ontwikkeling niet lineair omhoog, maar steil omhoog. Mentaal is hij heel sterk en hij is ook heel gedisci-
plineerd. Zowel op school – hij zit in atheneum 5 – als met het voetballen. En hij zit ook nog in het Nederlands team. Dat is best wel zwaar. Maar hij gaat op tijd naar bed, slaapt goed en kan het allemaal aan.’ 111
Arjen heet geen Arjan en z’n moeder geen ‘meissie’
Robben kon in 2002 tekenen bij Ajax, maar koos voor PSV nadat de technisch directeur van de Amsterdammers, Leo Beenhakker, Arjens moeder ‘meissie’ had genoemd. Ook stond de voornaam van Robben verkeerd geschreven op diens dossiermap: Arjan. Een foutje van Don Leo’s secretaresse was het excuus.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
De wissel Op het EK in 2004 was Robben tegen Tsjechië een van de uitblinkers. Bij een 2-1 stand werd hij gewisseld voor Paul Bosvelt. Nederland verloor met 2-3 en Dick Advocaat kreeg veel kritiek.
EK-special
27
Tijdens het EK-kwalificatieduel in Bulgarije (1-1). PICS UNITED
ginnen. Daar werd ik zo ontzettend moe van. Ik hield in die periodes mezelf ook een spiegel voor. Maar er valt mij weinig te verwijten. Ik twijfelde wel eens, vooral als ik wéér iets kreeg. Dan dacht ik: dit kán niet waar zijn. Het kwam dan ook vooral op momenten dat ik me zó sterk en fit voelde.’ Bij zijn vorige club vermoedden ze dat zijn problemen niet alleen lichamelijk waren. Robben moest eerst zijn hoofd repareren en daarna pas de blessures, zo werd er geopperd in de medische ruimte van Chelsea. Het was om aan te geven dat er vooral een mentaal probleem bij de Nederlander zou zijn. Robben zelf vindt dat hij door al die tegenslagen mentaal juist sterker
‘Ik twijfelde vooral als ik wéér een blessure kreeg. Dan denk je: dit kán gewoon niet’ is geworden. ‘Je moet stevig in je schoenen staan, maar het is erg moeilijk om telkens weer terug te vechten. Je kunt mentaal nog zo sterk zijn, maar als het een paar keer gebeurt, ben je er ziek van. Hoewel het lastig is geweest, ben ik er in blijven geloven dat het goed zou komen. De liefde voor het voetbal heeft me vooral op de been gehouden. Ik wil weer plezier
Naam
TALENT (3)
CREATIEVE AANVALLER Elk groot voetbaltoernooi breken talenten definitief door. Welke jongelingen worden na het EK écht volwassen? Een kennismaking met vijf helden van de toekomst.
Luís Carlos Almeida da Cunha, Nani Leeftijd 21 Club Manchester United Nationaliteit Portugees Marktwaarde 25.500.000 euro Oordeel Zo jong en nu al de druk van de natie voelen. Samen met teamgenoot Cristiano Ronaldo moet Nani de Portugese seleção voorzien van aanvallende creativiteit. De jonge vleugelaanvaller wisselt onnavolgbare dribbels af met geniale steekpasses en voorzetten. In Nani’s surplus aan techniek schuilt ook een gevaar. Diep in zijn hart is hij nog steeds de straatvoetballer die
in het spel hebben, want ik vind het nog zó mooi. Ik ben echt blij als na een vakantie de training weer begint.’ Toch heeft hij zelf veel schuld aan zijn imagoprobleem. De fopduiken zijn in de hele wereld berucht geworden. Scheidsrechters waarschuwden hem soms zelfs al voor de wedstrijd. En in Engeland werd veelvuldig de grap gemaakt dat je bij een wedstrijd van Chelsea op televisie vooral rustig op de bank moest blijven zitten. Want voor je het wist, zou Robben ter aarde storten zodra iemand per ongeluk het tv-toestel aan zou raken. Die kritiek doet hem pijn, omdat hij vindt dat alles te veel wordt opgeklopt. ‘Ik heb ook toegegeven dat ik fout ben geweest. En ik heb het daar-
na nóg een keer uitgelegd en nóg een keer. Het is niet goed, het is ook stom en ja, soms ben ik ook een klootzak.’ De fopduik is slechts één van de elementen die Robben bij sommigen gehaat maken. Tijdens zijn blessures bij Real Madrid gaf hij een sneer naar Marco van Basten. Die zou nauwelijks contact hebben onderhouden met Robben tijdens diens moeilijke
show verkiest boven effectiviteit. De provocerende trekjes van Nani kwamen in het FA Cup-treffen met Arsenal het beste naar voren. Bij een 4-0 voorsprong hield de Portugees de bal hoog in de richting van de eigen achterlijn. Het kwam hem na afloop op een sneer van Arsène Wenger te staan. De Arsenal-coach voelde zich ‘vernederd’. Nani blijft met zijn gracieuze acties dicht bij zijn roots. In zijn jeugd op de Kaapverdische eilanden gaat de aandacht van de jonge baltovenaar namelijk ook uit naar capoeira, een sierlijke vechtdans. Na een doelpunt wil Nani in de vorm van een acrobatische salto wel eens terugvallen in zijn oude gewoontes.
Vergelijking Garrincha bezat ooit de kwaliteiten om met een individuele actie op de vleugel of een verwoestend schot duels open te breken. Nani beschikt over dezelfde eigenschappen. De Portugees heeft misschien wel een streepje voor op de Braziliaan. Waar het lichaam van Garrincha niet geschikt was voor topvoetbal – zijn ruggengraat was vervormd, zijn rechterbeen naar binnen gebogen en zijn linkerbeen zes centimeter te kort – daar is Nani met zijn atletische lichaam verzekerd van een paar mooie voetbaljaren. Impact Met zijn passeerbewegingen is Nani in staat de harten van veel voetballiefhebbers te stelen. De jonge
‘De liefde voor het voetbal heeft me uiteindelijk op de been gehouden’
periode in Spanje, terwijl Van Basten daarvoor wél altijd even een telefoontje pleegde. Binnenskamers was Van Basten not amused over de uitspraken van Robben, maar de bondscoach kent zijn kwaliteiten en weet dat hij straks op het EK wedstrijden kan beslissen. Daarom zijn die uitspraken binnen Oranje nooit reden geweest om harde maatregelen te nemen. Robben zelf reist fit af naar Zwitserland. Zegt hij. In de slotfase van de Spaanse competitie is hij belangrijk geweest voor Real Madrid. Geen pijntjes, geen twijfel. En de vorm? Dat is wat betreft de aanvaller een relatief onbeduidend begrip. ‘Vorm zegt mij niets, het belangrijkste is dat ik me fit en sterk voel.’ 1
PICS UNITED
Portugees moet echter oppassen zichzelf niet te verliezen in buitensporig kappen en draaien. Indien Nani de balans tussen spel en show weet te vinden, kan hij uitgroeien tot de revelatie van het EK. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Melkkoe (1)
Melkkoe (2)
Melkkoe (3)
Arjen Robben is een melkkoe. In totaal is er op hem bij drie transfers een omzet behaald van 58 miljoen euro.
Van FC Groningen naar PSV voor 4 miljoen euro, van PSV naar Chelsea voor 18 miljoen euro en van Chelsea naar Madrid voor 36 miljoen euro.
Toen Manchester United bij PSV aanklopte voor Robben, bood het 7 miljoen euro. PSV-voorzitter Van Raaij vond dat te weinig: ‘Voor die prijs mogen ze een Robben-shirt met een handtekening hebben.’
EK-special
28
‘De tactiek is altijd afhankelijk van het materiaal dat je ter beschikking hebt’
‘Ik ben vooral benieuwd hoe Marco zijn ploeg laat spelen.’ PRO SHOTS
Italië Bondscoach Roberto Donadoni
‘Mijn spelers zijn geen volgevreten stel’ DE TEGENSTANDERS De enige keer dat Roberto Donadoni en Marco van Basten tegenover elkaar stonden was op de golfbaan. Nu is de Italiaan vol vertrouwen voor hun ontmoeting op het EK. ‘Mijn ploeg schat ik hoger in.’ Jurriaan van Wessem MONACO
...
‘Wij staan nu op de Mount Everest en het is mijn bedoeling dat we er lang blijven.’ Met deze woorden begon Roberto Donadoni twee jaar geleden aan zijn werk als bondscoach van Italië. Het was een bizar moment. Vier dagen daarvoor was de Squadra Azzurra wereldkampioen geworden en
TALENT (4)
SPITS MET VEEL KLASSE Elk groot voetbaltoernooi breken talenten definitief door. Welke jongelingen worden na het EK écht volwassen? Een kennismaking met vijf helden van de toekomst.
had het land ook te maken met een enorm schandaal, waarvan de omvang nog niet duidelijk was. De benoeming van Donadoni was verrassend, omdat de oud-speler van AC Milan alleen een jaar bij Livorno op het hoogste niveau had gewerkt. Hij werd aangesteld op advies van Demetrio Albertini, die de technische zaken bij de ontmantelde bond tijdelijk regelde. Het leek vriendjespolitiek, omdat ze jaren samen hadden gespeeld bij AC Milan. Sinds het vertrek van zijn maatje bij de bond voelt Donadoni zich minder beschermd. Hij weet dat zijn ploeg goed moet presteren op het EK om zijn werk voort te zetten. ‘Als mijn ploeg faalt, neem ik zelf ontslag’, verklaarde de bondscoach toen hij zijn contract op 20 mei met twee jaar verlengde.
De mogelijke terugkeer van zijn voorganger Lippi hangt als een grijze wolk boven Donadoni, maar door de spelers wordt hij op handen gedragen. ‘De bondscoach heeft ons vertrouwen. Hij is erin geslaagd om het winnaarsgevoel binnen de ploeg te behouden na het WK. We gaan voor hem door het vuur’, meende aanvoerder Fabio Cannavaro in maart, toen het probleem van de contractverlenging openbaar werd. Dit zijn geen loze woorden. Vooral de overwinning op Schotland, waarmee de kwalificatie voor het EK werd veiliggesteld, heeft indruk gemaakt. De bondscoach is zelf ook tevreden: ‘Dit is geen volgevreten ploeg, maar juist een ambitieus stel dat niet voor niets wereldkampioen is geworden. Ik eis veel van mijn spelers en ze hebben
me nog nooit teleurgesteld.’ De ploeg van Donadoni bestaat voor het grootste deel uit de selectie van het WK. De Romeinen Alessandro Nesta en Francesco Totti bedankten voor de nationale ploeg, maar hun inbreng op het WK was niet echt onontbeerlijk. De ‘Berlijnse muur’, zoals het trio Buffon-Cannavaro-Materazzi wordt genoemd, staat nog overeind, en op de vleugels zijn Zambrotta en Grosso er nog bij. Daarbij heeft Donadoni zijn oudploeggenoot Panucci, die in onmin leefde met Lippi, teruggehaald bij de nationale ploeg. Hij maakte tegen Schotland het doelpunt waarmee Italië zich voor het EK plaatste. Het middenveld bestaat uit spelers van AC Milan (Pirlo, Gattuso en Ambrosini) en AS Roma (Perrotta, De
Naam Ciprian Marica Leeftijd 22 Club VfB Stuttgart Nationaliteit Roemeense Marktwaarde 8.000.000 euro Oordeel Als grote belofte maakte Ciprian Marica afgelopen zomer de overstap van Shakhtar Donetsk naar VfB Stuttgart. Als duurste aankoop in de geschiedenis van de Duitse ploeg rustte er een hoog verwachtingspatroon op de schouders van de lichtvoetige aanvaller, een verwachtingspatroon dat Marica nog niet heeft ingelost. De 22-jarige aanvaller is ondanks een moeizaam seizoen een vaste waarde in de Roemeense selectie van bondscoach Victor Piţurcă.
Verrassend? Nee, met acht doelpunten in 23 interlands bouwt Marica namelijk aan een schitterend moyenne. Met deze cijfers van zijn jonge aanwinst in het achterhoofd springt Stuttgart-coach Armin Veh uiterst voorzichtig met Marica om. ‘We hebben veel geduld met Marica omdat het een spits betreft met veel klasse. Hij is nog jong en ik geef hem de kans om zichzelf te verbeteren’, liet Veh optekenen. Marica imponeert vooral met zijn gevoelige balbehandeling en gave dribbels waarmee hij ook op volle snelheid nog controle over de bal heeft. Vooral zijn rechtervoet is het beginpunt van menig flitsende aanval.
Vergelijking In fysiek opzicht lijkt de tengere Marica geenszins op de veel stevigere Hristo Stoichkov. De twee hebben echter wel een dodelijke dribbel op snelheid gemeen. De gelijkenis met de briljante Bulgaar gaat helemaal op, als de jonge Roemeen in de toekomst vaker het doel weet te treffen. Impact Marica en Roemenië zijn niet gezegend met een gunstige loting. Zware tegenstanders als Italië, Frankrijk en Oranje maken het voor de 22jarige aanvaller een stuk lastiger om zich te onderscheiden. Toch zou Marica wel eens kunnen profiteren van de defensieve speelwijze van de Roemenen. Met Adrian Mutu als bliksemafleider zou de snelle drib-
Rossi en Aquilani). Topscorer Luca Toni, die bij Bayern alleen maar doelgerichter is geworden, is de blikvanger van de aanval, die vers bloed kreeg door de doorbraak van Di Natale en Quagliarella (allebei van Udinese). Donadoni wil zijn ploeg zo aanvallend mogelijk laten spelen met het liefst drie aanvallers. In de praktijk lijkt een opstelling tegen Oranje met één pure spits (Toni) de meest logische. Achter die spits zullen drie spelers zwerven, een beetje zoals AC Milan in 2007 de Champions League won. De ironie wil dat in de Italiaanse ploeg een echte Donadoni ontbreekt. Iemand die op beide vleugels uit de voeten kan. ‘De tactiek is altijd afhankelijk van het materiaal dat een trainer ter beschikking heeft. Natuurlijk kan een bondscoach keuzes maken die passen bij zijn filosofie,’ zegt Donadoni, die in de twee duels met Frankrijk in de voorronde zijn tactiek zag mislukken en daardoor lange tijd ter discussie stond. Voor de uitwedstrijden bij Litouwen, Oekraïne en Schotland werd telkens gesproken over een mogelijk ontslag bij een nederlaag. ‘Op een gegeven moment word ik immuun voor dergelijke beschouwingen. Dit is mijn ploeg en die heeft zich als groepswinnaar geplaatst’, lacht de bondscoach nu vriendelijk. Zijn grijze krullen en zijn grijze ringbaard geven hem een melancholisch karakter, alsof de mooie jaren al achter hem liggen. Donadoni en Marco van Basten zijn goede vrienden van elkaar. Het duo won bij AC Milan bijna alles wat er te winnen viel. Toen de Italiaan in de kwartfinale van de Europa Cup I tegen KV Mechelen van het veld werd gestuurd, besliste Van Basten even later de wedstrijd in het voordeel van Milan. Na afloop van die wedstrijd droeg hij dat doelpunt aan Donadoni op. Zoals dat hoort bij twee vrienden. Beiden zijn nu twee veertigers met uitgesproken ideeën. Het duel in Bern is voor allebei speciaal. ‘Ik ben vooral benieuwd hoe Marco zijn ploeg laat spelen. Het is grappig omdat we elkaar goed kennen. Tegen elkaar hebben we nooit gespeeld, behalve op de golfbaan. Soms won ik, maar hij heeft wel een betere handicap.’ Over Oranje meent de Italiaanse coach: ‘Die ploeg hoort traditioneel bij de kanshebbers. Toch denk ik dat het niet zo’n sterk team is als dat van 1988. Wel is een Nederlandse ploeg altijd in staat om de tegenstander af te troeven. We moeten oppassen, maar toch schat ik mijn ploeg hoger in. Wij zijn de wereldkampioen.’ 1
PICS UNITED
belaar immers uitstekend kunnen renderen in de grote ruimtes achter de verdediging van de drie toplanden. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Italiaanse afvaller (1)
Italiaanse afvaller (2)
Italiaanse afvaller (3)
Fiorentina-middenvelder Riccardo Montolivo voegt zich bij het groepje teleurgestelde Italiaanse voetballers dat niet naar het EK gaat.
De 23-jarige éénmalig international is de laatste afvaller in de selectie van bondscoach Roberto Donadoni, die nu uit 23 man bestaat.
Donadoni verkoos de weer fit verklaarde Simone Perrotta van AS Roma boven Montolivo. Italië reist maandag met zeven verdedigers, zeven middenvelders en zes aanvallers af naar Wenen.
EK-special
29
Piturca Altijd een zweem van onenigheid
Roemenië vreest nukken coach DE TEGENSTANDERS Bondscoach Victor Piturca dwong voor de tweede maal EK-kwalificatie af met Roemenië. Toch staat de oefenmeester pas voor het eerst langs de lijn op het eindtoernooi. Remco Janssen AMSTERDAM
...
Aan de loopbaan van de Roemeense bondscoach Piturca kleeft altijd een zweem van onenigheid, ook al mag hij zichzelf na twee geslaagde EKkwalificaties best op de borst slaan. Een conflict met zijn levenslange vijand Ioan Becali, de zaakwaarnemer van zowel Gheorghe Popescu als Gheorghe Hagi, kostte Piturca voorafgaand aan Euro 2000 zijn baan. De coach weigerde spelers uit de stal van Becali op te roepen en kon na een knappe ongeslagen kwalificatiereeks voor het EK in Nederland en België opkrassen. De Gouden Generatie van Roemenië knokte zich verrassend naar de kwartfinale, zónder hem. ‘Piturca heeft een sterk karakter’, blikt Popescu terug op de ruzie. ‘Hij is een grote persoonlijkheid, soms neemt hij daardoor verkeerde beslissingen. Hij wil dat iedereen precies doet wat hij zegt. Maar als je dan moet omgaan met spelers die zélf een sterke persoonlijkheid hebben, kom je in
de problemen. Dat gebeurde toen met mij en met Hagi.’ Hoe was het EK – de succesvolste eindronde van de Roemenen ooit – verlopen als er geen conflicten waren geweest? Popescu durft het niet te zeggen. ‘Het liep verkeerd af, omdat wij de zaken niet normaal met elkaar uitpraatten’, zegt hij, met spijt. Bij de huidige lichting in het Roemeens elftal, in de ogen van Popescu, de opvolgers van de gouden generatie, kennen ze de reputatie van Piturca maar al te goed. Ajax-verdediger George Ogararu noemde Piturca, jarenlang zijn coach bij Steaua Boekarest, al eens ‘een koppig man’. De rechtsback, die door de bondscoach buiten de EK-selectie is gelaten, drukt zich voorzichtiger uit. ‘Victor is een man met principes’, aldus Ogararu. ‘Hij laat zich nooit in een richting duwen die anders is dan die hij gekozen heeft. Regels zijn regels.’ Wees als speler gewaarschuwd voor de nukken van Piturca. In de tijd dat Ogararu nog wel in de basis stond bij Ajax, maar niet werd opgeroepen voor het nationale team, uitte hij zijn onvrede over het selectiebeleid van Piturca aan de Roemeense pers. ‘Daar was de coach behoorlijk verontwaardigd over’, herinnert Ogararu zich. Maar Piturca heeft volgens Ogararu van zijn fouten uit het verleden geleerd en nam de rechtsback daarna weer in genade aan. ‘Dus na een tijdje
Ogararu heeft moeite met verplichte vakantie Regelmatig had Ajacied Ogararu contact met de assistent van Piturca. ‘Speel je?’, vroeg de hulpcoach dan. ‘Nee, weer niet’, was telkens het antwoord. Uiteindelijk viel de rechtsback door de geringe speeltijd bij Ajax na de komst van Bruno Silva buiten de EK-selectie van Roemenië. Hij zet zich over zijn teleurstelling heen. ‘Ik ga met mijn familie genieten van een vakantie. Het zal moeilijk worden om te accepteren dat ik er niet bij ben. Wij zijn met Roemenië lange tijd niet op zo’n groot toernooi geweest en het is maar de vraag of wij er een volgende keer weer bij zijn. Uiteraard moedig ik het team voor de televisie met heel mijn hart aan.’ Adrian Mutu viert de 0-0 tegen Oranje, vorig jaar maart. PRO SHOTS
speelde ik gewoon weer vier duels op rij en kwalificeerden wij ons.’ Piturca is veranderd, ziet ook Popescu: ‘Hij ziet nu in dat hij flexibeler moet zijn. Je moet als coach accepteren dat je ook naar de mening van de grotere sterren moet luisteren.’ Piturca, zelf ooit topschutter bij Steaua Boekarest (165 goals in 175 duels), gelooft in de aanval als hoogstaande strategie. Zijn elftallen opere-
ren agressief en gokken daarbij op een vlugge counter, legt Ogararu uit. De ploeg wil de bal snel laten rondgaan, en als de spelers de bal weer kwijt zijn, moeten zij deze onder aanvoering van natuurlijk leider Cristian Chivu rap terugveroveren, schetst Popescu. ‘Je kunt als tegenstander daardoor nooit eens rustig achteroverleunen, want juist dán kunnen ze je flink pijn doen’, weet Ogararu.
Het grootste pijnpunt bij de Roemenen blijven echter de grillen van de bondscoach. Smeedt hij een eenheid, dan zijn de Tricolorii een gevaarlijke outsider in de poule met Oranje, Frankrijk en Italië, bluft Popescu. Zo niet, dan gaan de Roemenen aan tweespalt ten onder, een nieuwe Gouden Generatie met sterren als Adrian Mutu (Fiorentina) en Cristian Chivu (Inter Milaan) ten spijt. 1
www.it-staffing.nl De IT-Staffing Groep is een van de grootste IT-detacheerders van ons land. En niet zonder reden. Dankzij de meer dan twintig jaar ervaring, de brede marktdekking en het grote
Kunnen wij jou verwelkomen?
aanbod van freelancers, zorgen wij voor de juiste persoon op de juiste plek. Of het nu om een netwerkspecialist, een software-engineer of een programmamanager gaat. Inmiddels hebben wij bijna vierduizend freelancers onder contract en kunnen wij putten uit onze database van meer dan negenduizend zelfstandige IT-specialisten. Wij adviseren de freelancers, zien er op toe dat ze in bezit zijn van de juiste certificaten en verzorgen alle contracten, voor zowel de bedrijven als de gedetacheerden. De IT-Staffing Groep wordt vertegenwoordigd door zeven ISO-gecertificeerde bedrijven: ABC Team, Bariton XL, OC Centor, Info Motion, Paxton, Software Pool en Geo-ICT. Kijk op: www.it-staffing.nl
30
EK-special
‘KROATIË SPEELT MET HET HART’ Voormalig Kroatisch sterspeler en ultranationalist op voetbalschoenen Zvonimir Boban voorspelt dat zijn land dé verrassing van het EK wordt. Iwan Tol ZAGREB
...
Zvonimir Boban zit in restaurant Zvonimir Boban, hartje centrum van Zagreb. Hij heeft de eetgelegenheid gekocht voor zijn zus en zwager, die samen de tent runnen. Zelf werkt hij tegenwoordig als directielid bij de sportkrant Sportske Novosti. Het verklaart de stropdas en het onberispelijke maatpak dat hij onder zijn stoere pilotenjack draagt. In het buitenland geldt Davor Suker, topscorer van het WK van 1998, als de bekendste Kroatische voetballer; in eigen land is dat zonder twijfel Zvonimir Boban, oud-voetballer van Dinamo Zagreb, Bari, AC Milan en Celta de Vigo en bij leven al een legende in zijn eigen land. In 1998 was hij aanvoerder van het Kroatische elftal dat met hartstochtelijk voetbal de wereld veroverde en uiteindelijk, ten
koste van Nederland, als derde eindigde op het WK in Frankrijk. Zijn heldenstatus is terug te voeren op een jeugdige onbezonnen actie op 13 mei 1990, maar daarover later meer. Eerst de plichtplegingen. Grappig, aandoenlijk bijna, is het zoals Zvonimir Boban – beslist miljonair na zijn rijke carrière – het meegebrachte cadeautje van zeven euro uitpakt. ‘Ah, molens en klompen’, wijst hij op de in Hollandse afbeeldingen verpakte chocolaatjes. De uitleg dat bijna niemand in Nederland nog op klompen loopt of als molenaar werkt, ontgaat hem, gefixeerd als hij blijft op de plaatjes. ‘Mooi, mooi’, mompelt hij. Hij belooft de chocolaatjes aan zijn kinderen te geven. Vier heeft hij er, allen geadopteerd. Kroatische kinderen, verduidelijkt hij. ‘Waarom zou ik kinderen uit Afrika of Azië adopteren, terwijl er in ons eigen land ook genoeg jonge kinde-
ren zijn die een mooie toekomst verdienen?’, vraagt hij zich af. Het brengt het gespreksonderwerp meteen op het imago van Boban als ‘nationalist op voetbalschoenen’, de bijnaam die hij te danken heeft aan zijn aandeel in een vechtpartij voorafgaand aan de wedstrijd tussen zijn Dinamo Zagreb en het Servische Rode Ster Belgrado in 1990. Het voormalige Joegoslavië was al aan het uiteenvallen toen een wedstrijd tussen de twee rivalen volledig uit de hand liep door supportersrellen. Boban weet nog precies waar hij stond op dat moment: op de sintelbaan van het Maksimir-stadion. Hij wilde aan de warming-up beginnen, maar sloeg met woede en verbazing de kloppartij gade. Hij wees een politieman op een Dinamo-supporter die in elkaar werd geslagen, maar in plaats van in te grijpen schold de agent Boban de huid vol. De politie
werd destijds gesteund door de Joegoslavische regering. Ze grepen pas in toen de supporters van Dinamo een tegenactie begonnen. Niet eerder kwam de rivaliteit tussen de verschillende nationaliteiten in Joegoslavië zo duidelijk tot uiting als toen op die lentedag in Zagreb. De scheldwoorden van de politieman, tegen een decor van een gesloopt stadion, wakkerde bij Boban zijn gevoel van afkeer tegen de Joegoslavische staat aan, resulterend in een welgemikte karatetrap waarmee hij de agent vloerde. Het was live te zien op tv. Niet veel later begon de oorlog. De veldslag in het Maksimir-stadion bleek achteraf slechts een voorproefje te zijn geweest van alle ellende later. Starend naar zijn jus d’orange noemt Boban zijn karatetrap ‘een bijzonder moment’ in zijn leven en ‘een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van Kroatië’. Hij zegt: ‘In Kroatië hadden we al veel langer het gevoel onderdrukt te worden door de regering in Belgrado. Alle agressie die zich bij mij onderhuids had opgehoopt, kwam er toen uit. Pas later realiseerde ik mij de impact van het moment.’ Plots was hij de voetballer met sterke nationalistisch gevoelens, die een symbool werd van een natie die onafhankelijkheid eiste. Dat beeld klopt niet, zegt Boban nu. ‘Luister, er zijn duizenden jongens die veel belangrijkere dingen voor het land hebben gedaan dan ik. Maar zij vochten op de achtergrond, terwijl die ene actie van mij zich voor de ogen van het publiek afspeelde.’ Hij benadrukt zichzelf niet als natio-
nalist te zien, maar als patriot. ‘Nationalisme heeft in mijn optiek een te negatieve klank, al vind ik het moeilijk om het verschil in betekenis van die twee woorden aan te geven. Het een gaat uit van het principe ‘houden van’, het ander is meer ‘haat hebben tegen’, misschien is dat het.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Geschiedenis
HET LAATSTE JOEGOSLAVISCHE ELFTAL Het Joegoslavische jeugdteam met Boban, Prosinecki, Savicevic, Mijatovic, Mihaljovic en Suker werd in 1989 jeugdwereldkampioen in Chili. Het elftal bleef samen tot in 1991 de oorlog uitbrak en Joegoslavië uiteenviel. Eerst stapten de Kroatische spelers op, vervolgens nam de trainer Ivica Osim ontslag. Reden was dat de Serven zijn geboortestad Sarajevo bombardeerden. Onder druk van de internationale gemeenschap werd het team uit het
Europees Kampioenschap in 1992 in Zweden gezet. Dit was definitief het einde van het zo veelbelovende Joegoslavische voetbalteam. Denemarken nam de plaats in van Joegoslavië en werd prompt Europees kampioen. Regisseur Vuk Janic, getogen in Sarajevo, maar tegenwoordig levend in Nederland, maakte in 2000 een documentaire over het laatste Joegoslavische elftal.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Pranjic De eerste wedstrijd van de Kroaten is op 8 juni, tegen gastland Oostenrijk. In de selectie van bondscoach Slaven Bilic is ook Danijel Pranjic opgenomen. De 23-jarige aanvaller speelt bij Heerenveen.
EK-special
voetballer had ik een bevoorrechte positie’, legt hij uit. ‘Ik hoefde niet bang te zijn voor de bommen die over mijn huis vlogen, maar zat veilig in Italië. Het gaf mij een minderwaardigheidscomplex, omdat ik niets kon doen voor mijn land. Maar van bovenaf kregen wij de opdracht om de
liefde voor ons land naar buiten toe uit te dragen, als een soort ambassadeurs. Het gaf troost dat ik de wereld kon laten zien dat er mooie dingen uit Kroatië kwamen. We waren de twaalfde man, als je begrijpt wat ik bedoel.’ De oorlog heeft de carrière van Boban getekend. Hij maakte deel uit van de ‘Chileense’ generatie, het Joegoslavische elftal dat op het jeugd WK in Chili in 1987 zegevierde. Het elftal zou later beslist wereldkampioen kunnen worden, voorspelden de kenners. Maar de oorlog reet het elftal uit elkaar. Spelers werden gedwongen te kiezen voor een nieuwe nationaliteit. In de documentaire Het laatste Joegoslavische Elftal van Vuk Janic is op indrukwekkende wijze te zien hoe Sinisa Mihaijlovic, destijds in Chili ploeggenoot van Boban, bij het invullen van officiële papieren in een identiteitscrisis raakte toen hij zijn nationaliteit moest opschrijven. Als zoon van een Kroatische moeder en een Servische vader vroeg hij zich wanhopig af: ‘We zeiden thuis altijd dat we Joegoslavisch waren, dus wat moest ik nu invullen?’ Mihaijlovic koos uiteindelijk voor de Servische nationaliteit. Voor Boban was het een uitgemaakte zaak: hij voelde zich Kroaat, in elke vezel van zijn lichaam. Ter verduidelijking zegt hij: ‘Als bij een interland het Joegoslavische volkslied werd gespeeld, zong ik van binnen de Kroatische hymne mee. Voor mij was het een droom om mijn land te verdedigen.’ Het WK in Frankrijk was het hoogtepunt uit zijn loopbaan. Hij realiseerde er zijn ultieme droom: de wereld wist waar Kroatië lag en waar het land voor stond. Dankzij het voetbal. Zij missie, van bovenaf opgelegd, was geslaagd. Weg was het minderwaardigheidscomplex. En nu, tien jaar later? Hoe is het Boban vergaan? Hij koos voor een opvallende carrièremove. Waar de meeste spelers van zijn generatie een inferieure baan in het voetbal zochten, verbrak Boban alle banden met zijn sport. Hij gaf zichzelf de opdracht een leven te gaan leiden als alle anderen. ‘Ik heb tijdens het voetbal vaak gedacht: hoe zou het echte leven zijn? Tijdens mijn loopbaan las ik altijd al veel boeken. Ze noemden mij de filosoof. Maar hoe meer ik las, hoe meer ik er achter kwam dat ik niets wist. Die hiaten wilde ik opvullen.’ Hij schreef zich in op de universiteit van Zagreb en ging geschiedenis studeren. ‘Die stap vergde een mentale omschakeling. Ik wilde een nieuw leven, maar mijn omgeving zag mij nog steeds als de stervoetballer. Tijdens lessen kwamen mijn me-
Naam Luka Modrić Leeftijd 22 Club Dinamo Zagreb Nationaliteit Kroatisch Marktwaarde 21.000.000 euro Oordeel Ajax stelde alles in het werk om Luka Modrić over te nemen van Dinamo Zagreb, het prijskaartje was de Amsterdammers echter te gortig. Tottenham Hotspur was wel in staat om het gewenste bedrag op tafel te leggen, waardoor Modrić na de zomer zijn opwachting maakt op White Hart Lane. De transfersom van 21 miljoen euro zegt alles over de status van de frêle spelverdeler. Tottenham-manager Juande Ramos zei het al bij de presentatie van Modrić.
‘Luka is een speler met een enorm grote toekomst.’ Dat men in Engeland wegloopt met de balkunsten van de jonge spelverdeler is overigens geen verrassing. Als motor van de Kroatische aanvalsmachine stond hij tijdens de EK-kwalificatie aan de basis van de uitschakeling van de Engelsen. Toch oogt Modrić niet als een hedendaagse voetballer van wereldformaat. De Kroatische middenvelder ontbeert namelijk een flinke dosis spieren en atletisch vermogen. Echter, met zijn briljante spelinzicht is hij elke tegenstander te vlug af. Zijn tweebenigheid, goede steekpass en het feit dat hij altijd op de goede plek staat, maken de speler watervlug.
Bobans karatetrap waarmee hij een politieagent vloerde. AP
Tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog, die van 1991 tot 1995 duurde, werden Kroatische sporters door de regering vrijgesteld van het leger. Terugkijkend betitelt Boban (wiens beroemdste uitspraak ‘Ik wil sterven voor mijn land’ is) die periode als één van de moeilijkste uit zijn leven. ‘Als
TALENT (5)
FRÊLE, MAAR WATERVLUG Elk groot voetbaltoernooi breken talenten definitief door. Welke jongelingen worden na het EK écht volwassen? Een kennismaking met vijf helden van de toekomst.
31
Boban: symbool van een natie die onafhankelijkheid eiste. AP
Hoe meer boeken ik las, hoe meer ik erachter kwam dat ik niets wist. destudenten om een handtekening vragen.’ Uiteindelijk slaagde Boban ook in deze missie en studeerde af op het onderwerp ‘Christendom in de Romeinse tijd’. Langzaam keerde ook de liefde voor het voetbal terug. Voetballen doet hij op vrijdagavond, met zijn oude kameraden van Dinamo, met Prosinecki bijvoorbeeld. Lachend: ‘Op een speciaal veldje, want we worden oud, hè. Onze knieën en enkels kraken…’ Als directielid van Sportske Novosti en analist van de Italiaanse zender Rai volgt Boban het hedendaagse voetbal op de voet. Met belangstelling kijkt hij naar het huidige Kroatische elftal van zijn voormalige ploeggenoot Slaven Bilic. Ze zijn een outsider voor de titel op het EK, voorspelt hij. ‘Het elftal bezit de juiste mix van jong en oud.’ De ‘Brazilianen van Europa’ verenigt volgens Boban het beste van de Balkan en Europa, waarbij het zo graag wil horen. ‘Aan de ene kant spelen wij heel modern, net als bij jullie, en beschikken we over veel technische spelers. Dat technische voetbal
zit in onze genen. Wij hebben aanleg voor balsporten. Kijk maar naar het basketbal, waarin Kroatië ook heel succesvol is. Dat heeft met coördinatie en lichaamsbouw te maken. Aan de andere kant kunnen we meer brengen dan andere landen, vanwege ons verleden.’ Dat de oorlog nog steeds een rol speelt, ook bij de huidige generatie, daarvan is Boban overtuigd. ‘Wij houden van ons land, dat kun je zien als je ons ziet voetballen. Veel voetballers spelen met hun hoofd, als professional, wij spelen met het hart als we het shirt van Kroatië aandoen. Dat geeft een bijzondere spirit. Kijk straks maar hoe onze spelers erbij staan als het volkslied wordt gespeeld, iedere speler zingt elk woord mee. We zijn nog maar een jonge democratie. Dat geeft een ander, specialer gevoel om voor je land te mogen uitkomen. Dat zit in de ziel verankerd.’ Bij het weggaan verzekert hij nogmaals: ‘Let maar op, wij gaan Europa verrassen.’ De chocolaatjes blijven achter op tafel. Vergeten. Dat is dan weer jammer. 1
Vergelijking Net als Michel Platini beschikt ook Modrić over de gave en het overzicht om met een individuele actie een wedstrijd te beslissen. Hij schijnt zelf liever met Cruyff te worden vergeleken. Naar verluidt heeft hij rugnummer 14 al gereserveerd bij Tottenham Hotspur. Zover willen wij nog niet gaan. Impact In de rug gesteund door de defensieve kwaliteiten van bijvoorbeeld Niko Kovac kan Luka Modrić uitgroeien tot de absolute sensatie van het EK. Het ontbeert de 22-jarige middenvelder aan niets. Van een goede balbehandeling tot een feilloze pass, hij heeft het allemaal. 1
PICS UNITED
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Een uitgave van Mountain Media BV
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
www.depers.nl [email protected] [email protected] [email protected]
oprichter: Cornelis van den Berg hoofdredacteur: Ben Rogmans adjunct-hoofdredacteuren: Frank Poorthuis, Dirk Koppes
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl
Puzzels
20
1
ZWEEDS RAADSEL: meubelstuk opschepper
bedehuisje
3
4
5
6
zeemilitair Griekse godin
grote bijl
vis
2
7
CRYPTOGRAM 1
keukenmeester
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4
5
1 rijtuig
6
gedorste halmen korte kous
zoogdier
6
loofboom grafmonument kansbriefje
alfabet
3
pointe
2
9 10 uitgezette lijn
natuur
7
land in Azië sporenplant bergweide onfatsoenlijk
11
familielid
HORIZONTAAL: 1. Dat doet de naaister voor het plezier van de erfgenamen (8); 4. Filosofisch legervoertuig (8); 6. Waar de chef weer in rijdt (4); 8. Gevaarlijke zijde van de rij (7); 9. Dier bij u op het schip (4); 10. Verdraagzaam als een dood hert (8); 11. Een autolamp geeft een ironische kijk op jezelf (8). VERTICAAL: 1. De hengelaar was op de eerste visdag nogal lui (6); 2. Ontwerpers van de moedervrucht (6); 3. Nog sterker, het is geen goede violist! (7); 5. Sukkel van een vorst (7); 6. Er is altijd wel een plekje voor een predikant (6); 7. Feestmaal voor een betoverende hit (6).
5
4 zoen
7
8
slot
BRAINSNACK®
SUMBRERO®
15
7
18 13
6
4
17
16
7
26
De strandcabines (1-4) zijn geschilderd volgens het stramien op de cabines A en B. Welke strandcabine is fout geschilderd?
SUDOKU
5
8
4
7
1
5
9
1
SUDOKU 6
2
4
5
7
9
8 9
3
1
5
7
9
4 7
5
4
6 2
4
9
6
1
8 7 6 9 3 2 1 5 4
7 5 4 6 2 9 3 1 8
3 6 9 1 5 8 4 7 2
2 1 8 4 7 3 5 6 9
1 8 3 2 9 5 6 4 7
4 9 7 3 6 1 2 8 5
6 2 5 7 8 4 9 3 1
5 9 4 7 2 6 8 3 1
1 7 8 3 9 5 6 2 4
3 2 6 8 4 1 7 9 5
8 4 7 2 6 9 1 5 3
6 1 2 5 3 4 9 7 8
9 5 3 1 8 7 4 6 2
2 6 9 4 5 8 3 1 7
7 8 5 6 1 3 2 4 9
4 3 1 9 7 2 5 8 6
5 8 1 3 2 9 4 7 6
6 2 9 5 7 4 3 8 1
4 7 3 8 1 6 2 9 5
7 1 6 9 4 8 5 3 2
2 4 8 1 5 3 7 6 9
9 3 5 7 6 2 1 4 8
1 9 4 2 8 7 6 5 3
8 6 2 4 3 5 9 1 7
3 5 7 6 9 1 8 2 4
9 4
KAKURO®
1
8
5
4
9
17
2
35
23
35
17
7 1
9
5 4 2 8 1 6 7 9 3
Kakuro® van gisteren
17
1
9 3 1 5 4 7 8 2 6
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 2 1 1 3 driehoekjes de som van cijfers 1 3 2 1 van 1 tot en met 9, die hori2 1 3 5 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge6 4 4 5 vuld. De Sumbrero® links is 4 2 2 1 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 1 7 1 moeten worden ingevuld. De 0 2 2 6 doet helemaal niet mee. Per 3 4 5 som mag elk cijfer maar één 4 1 8 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
8
11
22
SUDOKU
Vlakverdelen
Kakuro® & Sumbrero®
16
21
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Rijnschip; 4. steenrijk; 6. puck; 8. hosanna; 9. eelt; 10. kortelas; 11. voertaal. VERTICAAL: 1. Rasvee; 2. slecht; 3. hortsik; 5. kanarie; 6. patent; 7. kapsel. Zweeds -d-c-h-nkruiperig -oud-mica merel-bas -f-rad-rrem-sesam -nap-liga directeur -set-arak PERFECT
8
3
2
7
7
2
5
1
16
11 24
8 29
4
2 1
8
6 9 3
7
8 6
3 4
9
5 5
3 1
5 3
9 2
3 2
8
7 5
4 4
8
4
6
5
1 2
6
10 17
7
13
17
5 8
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
COLUMN
[email protected]
Muizenis Speel de game op Holidot.com en spaar voor cadeaubonnen van
George Knottnerus
...
We hebben muizen. ‘s Nachts trippelen ze over de plafondplaten. Ze knabbelen aan de draden van de printer. Toen op een ochtend een muis uit de keukenla sprong – mijn dochter een hartverzakking bezorgend – wist ik dat van mij ingrijpen werd verlangd. Mijn huisgenoten lieten mij weten dat er toch echt iets aan de muizenplaag moest gebeuren. Maar… geen lijkjes s.v.p. Het idee om zo’n beestje te killen stond ook mij tegen. Stiekem hoopte ik dat de plaag vanzelf zou overgaan. Maar nadat een kanjer van een muis zich dwars door de deksel had geknaagd naar onze pindakaas, besefte ik dat het ijdele hoop was.
Bij een specialist te Barneveld bleek een muizenklapval te koop. Je spietst een stukje kaas aan een pin en spant het klepje open. Als de muis toehapt, klapt de val dicht zonder dat het beestje letsel oploopt. Eerst ging ik research doen in mijn nabije omgeving. De muizen moesten na hun vangst worden losgelaten op een geschikte plek. Deze vond ik in een biologische boerderij. Daar werd elke dag voer gestrooid want op het erf scharrelden kippen rond. Het mocht onze muizen na hun bevrijdingsdag aan niets ontbreken. Alles was nu gereed om de val te zetten in de keukenla. Toen ik in het prille ochtendlicht ging kijken, bleek het tot mijn stomme verbazing gelijk raak. Een lichtbruine muis had eerst alle kaas opgegeten en wachtte nu gelaten
op het transport. Voorzichtig deed ik de val met muis in de fietstas en reed naar de bevrijdingsplek. Vlak voordat ik het klepje wilde openzetten, bekeek ik het muisje nauwkeurig. Had ik het maar niet gedaan. Onmiskenbaar zag ik tepeltjes aan het buikje hangen. Een zogende muizenmoeder. Hoeveel hongerige babymuisjes wachtten in hun muizenis op hun mama? Toen ik na mijn ochtendritje zo stil mogelijk in bed gleed naast mijn wederhelft, hoopte ik vurig dat zij bleef slapen. ‘En’, hoorde ik haar stem naast mij, ‘heb je de muis weggebracht?’ ‘Dat is één muisje minder’, loog ik. Hierbij biecht ik op dat ik het muisje losliet in onze keukenla. 1
WASCO GROOTHANDELSGROEP B.V. is één van de grootste landelijk opererende handelsondernemingen op het gebied van centrale verwarming (CV) en sanitair. Met circa 400 medewerkers levert Wasco een compleet assortiment kwaliteitsproducten aan erkende installatiebedrijven en serviceorganisaties in Nederland. Vanwege de sterke groei van de organisatie zijn wij voor ons Distributie centrum in Rotterdam op zoek naar:
PERSONEEL
Gedreven flexibele medewerkers met pit, zelfstandigheid en een positieve instelling met branchekennis Wij zoeken o.a.: • Magazijn medewerkers • Teamleiders • Transportplanners • Medewerkers service en logistiek • Medewerkers goederen ontvangst • Verkoopmedewerkers voor onze vestigingen • Vestigingsleiders Wat mag je van Wasco verwachten: Een uitdagende en afwisselende baan in een succesvolle onderneming, die gekenmerkt wordt door hard werken, een open communicatie en een uitstekende sfeer op alle niveaus. • Beloning conform de CAO-Technische groothandel; • 25 vakantiedagen (bij een volledige werkweek); • 12 ATV dagen (bij een volledige werkweek). Ben jij die Topper en wil je reageren? Pak je pen of klim achter je toetsenbord en stuur of mail je reactie naar: per post naar WASCO HOLDING B.V., Postbus 66, 7390 AB TWELLO t.a.v. Afdeling P&O, of per e-mail naar [email protected]