Ik ben mijn werk Hoe 'de weg naar binnen' kan leiden tot arbeidsvreugde, bevlogenheid en nog veel meer….
Maria Verhoeven In opdracht van Post HBO-opleiding Bedrijfs Maatschappelijke Werk April 2008
SHINE Our deepest fear is not that we are inadequate. Our deepest fear is that we are powerful beyond measure It is our light and not our darkness that most frightens us. We ask ourselves: Who am I to be brilliant, gorgeous, talented and fabulous? Actually, who are you not to be? SHINE You are the child of god. There is nothing enlightened about shrinking, So that other people won't feel insecure around you. We are meant to shine as children do. We are born to manifest the glory of god that is within us. It is not just in some of us. It is in everyone As we let our light shine We unconsciously give other people to do the same As we are liberated from our fear, Our presence automatically liberates others Nelson Mandela
Verblindend licht van het hart
Inhoudsopgave 1
Inleiding
4
2
Oriëntatie op bevlogenheid
6
3
Oriëntatie op verbinding
9
4
Pleidooi voor liefde
12
5
De verbinding met het Zelf
16
6
Finale
18
7
Advies
20
Nawoord
25
Literatuurlijst
26
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
3
1
Inleiding
Arbeidsorganisaties verlangen steeds meer van medewerkers. Onder hoge werkdruk moet het efficiënter en effectiever. De taakeisen en daarmee taakbelasting neemt steeds meer toe. Flexibiliteit wordt verlangd om mee te kunnen gaan met voortdurende veranderingsprocessen. Bedrijven zien dat de concurrentieslag alleen gewonnen wordt door de beste ideeën, oprechte klantbehandeling en betekenisvolle diensten. Met op de achtergrond een steeds krapper wordende arbeidsmarkt, zoeken bedrijven naar systemen en constructies om de economie lopende te houden. Werkgevers zoeken daarom mensen die in staat zijn beide hersenhelften (mannelijk en vrouwelijk in balans) te gebruiken om hun intelligentie en ratio te combineren met emotionele en spirituele intelligentie, pro-activiteit, ownership en verantwoordelijkheid. De manager moet iemand zijn die inspireert, enthousiasmeert, coachend is met een sterk empatisch vermogen. Zo wordt de menselijke potentie weer waardevol kapitaal als arbeidskracht. Deze arbeidskrachten worden gevonden, gebonden en geboeid. Daarvoor gebruiken werkgevers materiële en immateriële arbeidssatisfactoren. Hoge taakeisen en stress worden opgevangen door energiebronnen; coachend leiderschap, sociale steun, autonomie, feedback op presteren enz. In de beste gevallen zorgen deze bronnen ook voor plezier in het werk en in het uiterste geval voor bevlogenheid! In dit artikel wil ik u meenemen op een pad dat verder gaat dan bevlogenheid. Ik vertel u een visie die pretendeert dat ik "het werk" ben. Totale verbinding en identificatie van het zelf met het werk. Door het individuatieproces ontstaat de totale verbinding met het werk. Het individuatieproces is de weg naar binnen. De weg naar ons authentieke Zelf en de bron van Liefde. Als we onszelf kennen, kunnen we ons totaal verbinden met de wereld om ons heen. Verbinden met de wereld = Verbinden met het werk. In dit artikel tracht ik als eerste antwoord te geven op de vraag waarom 'de weg naar binnen' van belang is voor de verbinding met het werk. En hoe kan ik dit individuatieproces vorm geven. Dit artikel is vooral bedoeld om te inspireren en een groter kader te scheppen van waaruit we onze dienstverlening als bedrijfsmaatschappelijk werker (verder in dit stuk BMWer genoemd) kunnen uitoefenen. Een beginselprincipe, van waaruit we onze hulpverlening kunnen starten. Maar ook als BMWer is het belangrijk dit individuatieproces aan te gaan. Als we hierdoor, als hulpverlener, onze persoonlijke motivatie hebben weten te doorgronden, waarom we dit vak hebben gekozen, verschijnt, na die transformatie, de universele motivatie. Dat maakt ons een waarlijk hulpverlener met de juiste intentie. Een kanttekening, die ik op voorhand bij dit artikel plaats, is dat ik heel helder de realiteit in ogenschouw neem; niet iedereen wil zich persoonlijk ontwikkelen; de praktijk ligt nog ver van dit verschijnsel af. Maar steeds meer mensen zijn deze weg aan het inslaan. Eenmaal beland op dit pad, is de weg terug moeilijk te vinden. Een tweede vraag waar ik een begin aan wil maken is: Hoe is deze visie te vertalen naar het concreet toepasbare? Hoe zouden we de BMWpraktijk gespiegeld aan deze visie kunnen verbinden middels activiteiten? Ik schrijf dit artikel in opdracht van de opleiding post-HBO Bedrijfsmaatschappelijk Werk. Mijn visie wordt gevoed door literatuur, opleiding, stage/werkervaring, werkgever (ArboUnie), het werkveld en mijn persoonlijke ervaring.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
4
Dit artikel is als volgt opgebouwd. In de verschillende paragrafen stel ik mij deelvragen die de visie ik ben mijn werk verduidelijken, ondersteunen en beargumenteren. Iedere paragraaf geeft antwoord op zijn deelvragen In de eerste paragraaf wordt ingegaan op het verschijnsel 'bevlogenheid'. Het vertrekpunt beschrijft de meest recent gewenste situatie in arbeidsorganisaties. Hierbij stel ik me de vraag: Wat is het belang hiervan en hoe wordt deze bewerkstelligd? En nog belangrijker; hoe consistent en duurzaam is deze situatie? In de volgende paragraaf wordt ingegaan op het verschijnsel 'verbinding'. Hoe komt deze tot stand en waarom is dit van vitaal belang? Welke invloed heeft de balans tussen mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten en de emotionele gekwetstheid van ons gevoel, op het ontstaan van de verbinding? De derde paragraaf is een pleidooi voor liefde. Waarom is liefde belangrijk? Welke beweging maakt de tijdsgeest naar liefde toe? De vierde paragraaf geeft antwoord op hoe we kunnen komen tot verbinding met het ware zelf. De laatste paragraaf beschrijft de finale en komt 'Ik Ben Mijn Werk' tot stand. Het artikel sluit af met adviezen voor de BMWpraktijk. Enerzijds door een reflectie naar mijn eigen toekomstige BMWpraktijk en anderzijds naar de BMWpraktijk in het algemeen.
Power woman
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
5
2
Oriëntatie op bevlogenheid
Hoe ontstaat deze en hoe consistent is bevlogenheid? De mens die tegenwoordig moet worden gevonden en die gebonden en geboeid wordt begeleid in zijn werk middels functionering-, beoordeling-, intervisie-, loopbaan-, en popgesprekken. Aangestuurd door bijvoorbeeld competentiemanagement, gezondheidmanagement en kwaliteitszorg. Systemen en structuren om te sturen en het hanteerbaar te houden. Als we kijken hoe mensen een keuze maken voor werk is de doelstelling regelmatig; status, macht en positie. Maar ook kiezen we werk vanuit de optie geld verdienen, zodat we dan leuke dingen kunnen gaan doen. We komen we er op den duur achter dat deze doelen geen echte arbeidssatisfactoren zijn. En dat we nooit genoeg hebben. Dan is de drijfveer verlangen en die zal nooit volledig bevredigd worden, want achter elk bereikt doel, zet je een volgend doel neer. Het wordt steeds moeilijker je te motiveren. We werken van vakantie naar vakantie. Eigenlijk wordt werken dan gif en worden we vergiftigd als we werken. We gaan met tegenzin. En als we dan nog een aantal jaren hebben tot de pensioengerechtigde leeftijd, zitten we die jaren dan nog wel uit. We hebben het immers toch al zo lang volgehouden. Sinds de intrede van de positieve psychologie in 2000 wordt er niet meer gekeken naar aantallen burnout of oorzaken daarvan. Deze mogen niet meer zo genoemd worden omdat men denkt het bestaan ervan te elimineren door het woord te verwijderen. De positieve arbeidspsychologie richt zich op het positieve. Er wordt gekeken naar hoeveel medewerkers er bevlogen zijn. Waar zitten je kwaliteiten? Waar ben je goed in? Er wordt onderzoek gedaan naar arbeidsvreugde en bevlogenheid. Wat is de functie van blijheid en tevredenheid op het werk? "Er wordt niet meer gesproken over verzuimbeleid maar over inzetbaarheid. De medewerker wordt gezien als leverancier van arbeid die het werk ziet als zingevend. De werkgever verwacht een bepaalde levering (zijn of haar werk), vastgesteld in leveringsvoorwaarden (arbeidsovereenkomst), dan kan je hem of haar verantwoordelijk stellen voor die levering en hem erop aanspreken wanneer deze onvolledig is. Wanneer een medewerker aangesproken wordt op zijn verantwoordelijkheid en uitgedaagd wordt om zijn potentieel aan te boren, dan is werk zingevend en iets om trots op te zijn. Het is kijken naar de medewerker vanuit zijn potentieel." Zo spreekt de visie van ArboUnie (ArboUnie, omdat mensen de motor zijn! J). Oorzaken en gevolgen van arbeidsplezier wordt in haar uiterste vorm bevlogenheid genoemd, volgens A.B. Bakker in 'bevlogenheid aan het werk': "Bevlogen medewerkers zijn vitaal en energiek, zijn toegewijd aan hun werk, en vergeten vaak alles om hun heen. Bevlogenheid is primair een functie van de energiebronnen die er in de organisatie voorhanden zijn. Zoals sociale steun, autonomie, coachen door de directe leiding en feedback over prestaties. Energiebronnen zijn niet alleen motiverend maar ook van belang omdat ze in staat zijn het ongewenste effect van hoge taakeisen of stress op te vangen of te bufferen". Uit resultaten van onderzoeken van Schaufeli en Bakker 2002 bleek dat bevlogenheid vooral samenhangt met de aanwezigheid van zogenaamde energiebronnen op het werk.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
6
De waardering van arbeid als verschaffer van materiële zekerheden wordt steeds meer vervangen door arbeid als mogelijkheid tot ontplooiing. Bevlogenheid wordt gedefinieerd als een positieve affectieve-cognitieve toestand van opperste voldoening die wordt gekenmerkt door vitaliteit, toewijding en absorptie. à Vitaliteit kenmerkt zich door bruisen van energie, zich sterk en fit voelen, lang en onvermoeibaar met werken door kunnen gaan en beschikken over grote mentale veerkracht en dito doorzettingsvermogen. à Toewijding heeft betrekking op een sterke betrokkenheid bij het werk. Het werk wordt als nuttig en zinvol ervaren, is inspirerend en uitdagend, en roept gevoelens van trots en enthousiasme op. à Absorptie, tenslotte, heeft betrekking op het op een plezierige wijze helemaal opgaan in het werk, er als het ware mee versmelten waardoor de tijd stil lijkt te staan en het moeilijk is om er zich los van te maken (Schaufeli & Bakker, 2001). Bevlogen werknemers roepen met hun enthousiast gedrag ondersteunend gedrag bij collega's op. Organisaties met veel bevlogen medewerkers (met een hoog Gung Ho! Gehalte) hebben minder verzuim, leveren betere prestaties, hebben minder verloop en versterken hun imago en concurrentiepositie. Bakker stelt dat wanneer de werkomgeving geen energiebronnen aanreikt, werknemers de potentieel negatieve invloed van taakeisen niet kunnen reduceren en hun werkdoelen niet bereiken. Hiermee wordt gesteld dat de taakeisen dusdanig hoog zijn dat ze stress opleveren en dat medewerkers uit balans opgebrand zouden raken als daar geen 'externe' energiebron tegenover staat. Leidinggevenden zijn voor 50% verantwoordelijk voor de bevlogenheid van hun personeel, volgens Bakker. Maar leidinggevenden doen het niet goed in Nederland. Werknemers geven hun baas voor coachen een 6 min. Veel managers zijn vooral geselecteerd op hun financiële kwaliteiten. Economische opleidingen worden zwaar overgewaardeerd. Er zouden volgens Bakker meer psychologen (of BMWers!?) en minder Economen in de top moeten zijn. De menselijke (vrouwelijke?) kwaliteiten zijn veruit de belangrijkste voor de leidinggevende. Uit onderzoek blijkt dat wie bevlogen is, dat met een kans van 25% na 5 jaar nog steeds is, volgens Bakker. Dat is maar een klein percentage. Hoe het komt dat sommigen hun bevlogenheid verliezen, weet de onderzoeker niet. Hij vermoedt dat bij een aantal werknemers bevlogenheid omslaat in werkverslaving. Dat is iets heel anders. Een werkverslaafde werkt niet hard omdat hij het leuk vindt, maar vanuit innerlijke dwang. En dan dreigt het gevaar van opbranden. Bevlogenheid laten ontstaan vanuit externe zaken als sociale steun, autonomie en direct leidinggevende, maakt de werknemer afhankelijk van deze factoren. Dus er moet een voorwaarde scheppende sfeer zijn waardoor arbeidsplezier kan ontstaan. Zonder deze factoren ontstaat er geen bevlogenheid. De oplossing wordt gezocht in uiterlijke factoren alsof de mens niet zijn eigen bron van energie zou kunnen zijn.. De eigen bron van energie blijkt nu nog ontoereikend. Maar die bron kunnen we wel aanboren en vergroten. Een bron van energie als een kiem die de ruimte krijgt om te groeien. Ik denk dat het in ons allen aanwezig is en dat we zelf onze eigen energiebron kunnen zijn. Deze energiebron is onuitputtelijk.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
7
We bedenken systemen om onze mensen te kunnen beheersen en onder controle te houden. Alsof ze net als onze producten te vormen en te sturen zijn. We ontkennen dan de ware aard van de mensheid: De potentie van scheppingskwaliteiten die in ieder mens aanwezig is. Meest waardevolle eigenschap van de mens: iets uit niets, van binnenuit, kunnen scheppen of creëren (zie ook gedicht Nelson Mandela). Een bedrijf rendeert optimaal, wanneer de medewerkers hun creativiteit kunnen (blijven) ontplooien. Laten we eens kijken wat we hier laten liggen.
Chalice Well Glastenbury
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
8
3
Oriëntatie op verbinding
Welke invloed heeft de balans tussen mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten op de verbinding? Hoe verhindert onze emotionele gekwetstheid de verbinding? Hoe vaak hebben we niet de afgelopen jaren gehoord over dat we het niet weten, dat er geen visie is in Nederland. In deze roerende tijd (zie volgende paragraaf) maken bedrijven organisatorisch grote beslissingen en gaan doorlopend grote veranderingen door. Kijken we naar de huidige kredietcrisis waardoor het geldstelsel onder enorme druk staat, zal dit verstrekkende gevolgen hebben voor organisaties. De roep naar meer visionair leiderschap zal de komende jaren alleen maar toenemen. Kijk naar de toename van het aantal adviesbureaus, die als hulpbronnen voor het nemen van beslissingen worden ingefloten. We hebben een keur aan keuzemogelijkheden. En wat is het moeilijk om beslissingen te nemen, en ons daaraan te verbinden! De tekortkoming is hier dat we niet verbonden zijn met onszelf. Als we niet verbonden zijn met ons zelf, weten we ook niet wat we willen en kan er geen visie zijn. De keuze wordt bedacht achter een bureau op grond van cijfers: benchmarking, wetenschappelijk onderzoek en financiële prognoses. Als we niet weten wat we willen, maken we een verkeerde keuze. Een keuze die al niet kloppend is, kan geen basis zijn om er verantwoordelijkheid voor te dragen. Dit gebeurt dan ook niet. Het wordt niet gedragen door het management. En als rolmodel voor de werkvloer kan men daar ook niets beters verwachten. Het pad naar de verbinding met onszelf kunnen we vinden door bijvoorbeeld te kijken naar de problemen die we hebben met ons gevoel en met het vinden van de balans tussen mannelijke/ Yang en vrouwelijke/ Yin kwaliteiten (het integreren van beide hersenhelften). Yin = gevoels-, intuïtieve innerlijke wereld, vrouwelijk, oplossend, vervagend, eindeloos, cyclisch, dicht bij of één met de natuur, puur. Yang = rationele, naar buiten gerichte wereld, mannelijk, verdichtend, doelgericht, planmatig, ver af van de natuur, kunstmatig (of bedacht). Beide termen kun je positief zowel als negatief beschouwen. Beiden zijn nodig voor een dynamisch proces, wat essentieel is voor elk levend wezen. Als je te ver uit het centrum van Yin of Yang bent, dan zit je in de verstoring. Voor het verkrijgen van evenwicht moeten beiden tegelijk aanwezig zijn. Ene wil je vaak wel zien (in het licht), ander niet (schaduwzijde), maar is er wel degelijk en kan je indien je er niet bewust van bent hard onderuit halen. Dit heeft tot doel om via de harde weg (net zolang totdat jij, de groep, of het land het door heeft) uiteindelijk harmonie te verkrijgen. In het werk moet er balans zijn tussen de Yin en Yang kant van de mens, zodat bevlogenheid = gemotiveerdheid tot groei van jezelf en de organisatie, kan ontstaan. Alles werkt volgens cyclische processen. Na intensief werk moet er ruimte zijn voor rust en ontspanning. De natuurlijke cycli zijn bijvoorbeeld: ademhalen, hartslag, seizoenen, dag – nacht, enz. Een bedrijf bestaat uit een menselijk potentieel, die volgens natuurlijke cyclische processen functioneren.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
9
Het mentale, cognitieve wordt hoog gewaardeerd in onze nog sterk mannelijk, patriarchale samenleving. Daarom zien we nog steeds, ook al hebben we de emancipatie, weinig vrouwen aan de top. Heeft de meest 'stoute' (Marlies Dekkers en Heleen van Rooyen; Stout) vrouw met de broek aan wel een positie weten te bemachtigen? Vrouwelijke kwaliteiten blijven ondergewaardeerd. En de mannelijke overgewaardeerd, een disbalans. Een Yange vrouw aan de top is nog erger dan een Yange man aan de top. Gevraagd wordt een sterke Yinne vrouw aan de top, ofwel de wijze vrouw, die vanuit zichzelf weet hoe te handelen en die zaken in focus zet die dat het meest nodig hebben. Een voorbeeld van een (te) sterk Yange vrouw is ook Rita Verdonk: veel meer een manwijf dan een wijze vrouw. De mens van de toekomst blijft het kind van de rekening: het opvoedingsproces wordt zeker niet als de moeilijkste taak ingeschat. Kijk naar het groeiende aantal jeugdproblematiek (zin klopt niet: de groeiende jeugdproblematiek). Wanneer het ouderschap/ moederschap meer gewaardeerd zou worden, in de moeilijkheid en verantwoordelijkheid, die het met zich meebrengt, zou dat al een eerste stap zijn in het verbeteren van dit proces. Maar dit terzijde. Ik boor hiermee een ander belangrijk ontwikkelterrein aan. Vrouwelijke kwaliteiten, zoals spirituele en emotionele intelligentie, gevoelskwaliteiten, geven en ontvangen, zijn onontbeerlijk om in balans te komen. Voor het integreren van beide hersenhelften. Waarom is ons gevoel zo slecht ontwikkeld of is het zo moeilijk om deze te ontwikkelen? De laatste 2000 jaar zitten we in een zeer sterk patriarchaal Yange periode. Volgens de evolutie e e psychologie zitten we ernstig in de verstoring. En wel in de 6 en soms zelfs 7 graad van verstoring. Dit kost meerdere generaties om dit weer in balans te krijgen, maar de tijdgeest gaat hier aan meewerken doordat we de grens van veranderingen zitten, zie hoofdstuk 4. Miguel Ruiz zegt over gevoel het volgende in 'Meesterschap in Liefde': "Stel je voor dat naast ons fysieke lichaam een lichaam bestaat van gevoel; het emotionele lichaam. Dat emotionele lichaam zit vol wonden en die wonden worden besmet met emotioneel vergif. De ziekte manifesteert zich door woede, haat, afgunst en hypocrisie en lijdt tot alle emoties die mensen doen lijden. Alle menselijke wezens lijden psychisch aan dezelfde ziekte. We kunnen zelfs wel stellen dat de wereld één groot psychiatrisch ziekenhuis is. Maar deze psychiatrische ziekte bestaat hier al duizenden jaren en de boeken op het gebied van de geneeskunde, de psychiatrie en de psychologie beschrijven haar als 'normaal'. Iedereen lijkt de ziekte als normaal te beschouwen, maar ik kan je verzekeren dat het niet zo is. Wanneer de angst heel groot wordt, laat de rede - die niet langer alle giftige wonden aankan- het afweten. In de medische literatuur heet het dan een psychisch ziektebeeld. We noemen het schizofrenie, paranoia, psychose enz., maar het komt er op alle gevallen op neer dat de rede zo beangstigd is en de wonden zo pijnlijk, dat het beter lijkt het contact met de buitenwereld te verbreken. Mensen leven in een voortdurende angst om gekwetst te zullen worden en dat creëert een enorm drama, overal waar we komen. Om onze emotionele wonden te beschermen en uit angst te worden gekwetst, creëren mensen in hun geest iets heel vernuftigs: een enorm ontkenningssysteem. In dat systeem worden we de perfecte leugenaar. We liegen zo volmaakt dat we onszelf bedriegen en onze eigen leugens geloven. Het ontkenningssysteem is als een muur van mist voor onze ogen die ons verhindert de waarheid te zien. We dragen een sociaal masker omdat het te pijnlijk is onszelf of anderen te laten zien wie we werkelijk zijn.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
10
En het ontkenningssysteem maakt het voor ons, alsof iedereen gelooft wat we willen, dat ze over ons geloven. We werpen deze barricades op ter bescherming, om andere mensen op een afstand te houden. Maar die barricades sluiten ons ook in onszelf op en beperken ons in onze vrijheid. Mensen schermen zichzelf af en als iemand zegt: 'Je gaat nu te ver', is dat niet echt waar. Wat waar is, is dat je een wond in de ziel van de ander aanraakt, waarop ze reageert omdat het pijn doet." Wanneer we gebruik maken van ons gevoel, komen we ook steeds in contact met de wonden en dat willen we niet. Dat doet pijn. Daarom is het makkelijker om het vanuit het cognitieve op te lossen, waar we vanzelf in terecht komen vanwege ons ontkenningssysteem. De oplossing is niet de Yange oplossing met de ratio, maar het te ervaren, voelen met en onder begeleiding. Dit betekent ook een totaal andere aanpak van medische wetenschap, naar holistisch (= totale mens + omgeving, waarin hij is). En wanneer we wel vanuit het gevoel gaan werken is het regelmatig niet ons eigen gevoel maar rationeel aangeleerde gedragingen of vanuit het gekrenkte gevoel en dan wordt het meer emotie, een dramatisch geleefde uiting. Als mens hebben we de behoefte alles te rechtvaardigen - alles moet in onze ogen van een etiketje worden voorzien: goed of slecht, mooi of lelijk, enz. Mensen verzamelen in de loop der tijd een hoop kennis: al die regels en moraal leren we al van jongs af aan in het gezin waarin wij opgroeien, in de samenleving, in de kerk. En het grootste gedeelte van ons gedrag en onze gevoelens baseren we op die kennis. Willen we dus gebruik maken van onze 'gevoelskwaliteiten' dan moeten we eerst ons emotionele zieke lichaam helen. Dan pas kan de balans tussen mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten hersteld worden. En kunnen we ons van binnenuit waarlijk verbinden met de wereld om ons heen. Zo ook met het werk.
De terugkeer van de godin
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
11
4
Pleidooi voor Liefde
Waarom is liefde belangrijk? Welke beweging maakt de tijdsgeest naar liefde toe? Vanuit verschillende spirituele invalshoeken bezien leven we op dit moment in overgangsfases. Over het jaartal 2012 wordt niet alleen nu maar ook in het verre verleden al veel over gezegd en geschreven. Diverse culturen en beschavingen maken hier melding van. Over één ding zijn zij het eens, in 2012 eindigt de huidige cyclus van de aarde. De maya cultuur en de Egyptische cultuur met name spreken hierover. Het geeft aan dat er na het jaar 2012 wezenlijk iets zal veranderen op deze aarde en met deze aarde. Het mensdom zal een enorme wending maken qua spiritualiteit. Het is niet alleen de overgang van het vissentijdperk naar het aquariustijdperk rond deze periode, maar het is tevens het begin van een nieuw zonnejaar (de 26.000 jarige cyclus.) Zoals gezegd is het grote veranderingsproces op Aarde dus vele malen voorspeld. Volgens diverse overleveringen van natuurvolken zoals onder andere de Hopi (indianen) en de Sioux (indianen)in Noord-Amerika eindigt het huidige tijdperk waarin we leven in 2012 en zal er een zogeheten Nieuw Tijdperk aanbreken. De Mayacultuur (Midden-Amerika) was een beschaving die beschikte over de meest geavanceerde en accurate kalender waar de huidige wetenschap tot nu toe nooit een fout in heeft kunnen constateren. Deze kalender eindigt in 2012. Volgens de Maya kalender eindigde de vorige wereld in 1987 en start de Nieuwe Wereld in 2012. De Mayavoorspellingen vertellen ons ook dat tegen 2012 de wereld over een heel nieuwe technologie zal beschikken en dat wij het concept tijd dat bij de 3e dimensie (egobewustzijn) behoort zullen overstijgen. Dit kan enkel plaatsvinden via het 4e (hartbewustzijn)dimensionale plan waarvan de kern in ons hart zetelt. De overgang van de oude naar de Nieuwe Tijd is dus niet mogelijk via het emotionele, mentale en intellectuele veld. Belangrijk is dat we nu verder durven en willen kijken dan dit 3e dimensionale veld. De aarde draait in 12 maanden rond de Zon, waarbij de dierenriemtekens worden doorlopen. De Zon doorloopt eveneens de dierenriemtekens. Het doorlopen van de 12 dierenriemtekens neemt bij de Zon ongeveer 26.000 jaar in beslag. Deze 26.000 jaar zouden we een Zonnejaar kunnen noemen. Een Zonnemaand duurt dan ongeveer 2160 jaar en vormt voor ons een tijdperk. De Zon doorloopt de dierenriemtekens in omgekeerde richting. Vandaar dat we van het Vissen- naar het Aquariustijdperk gaan, dat wil zeggen tegen de dierenriemtekens in. De overgang van het Vissen- naar het Aquariustijdperk is dus geen plotseling gebeuren maar neemt een aantal jaren in beslag en loopt van 1989 tot en met 2012. Het overgaan van het ene tijdperk naar het andere kenmerkt zich ook door het verhogen van de trilling van de aarde. Inherent zal ons hele DNA stelsel worden aangepast aan de verhoogde trilling van de aarde. Al deze veranderingen die gaande zijn, vraagt ook aan ons en aan organisaties om te veranderen. We gaan daar ongetwijfeld in mee, of we willen of niet. Wat daarbij helpt is een juiste houding; gebeurtenissen op je pad niet buiten jezelf plaatsen, actief werken aan introspectie, loslaten van wat niet meer bruikbaar en nodig is. Op dit moment bevinden we ons in een tussenfase. Deze wordt ook wel de Apocalyps genoemd. Apocalyps betekent openbaring (Latijn). Apocalypsis (Grieks) betekent blootlegging, openbaren. Hieraan verwant is het woord apokaluptein wat weer is samengesteld uit de woorden ‘apo’ (= weg) en ‘kuluptein’ (= omhullen, bedekken). Het woord bedekken is verwant aan het woord helen en hullen.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
12
Helen, heelwording is dan ook een zaak die wij enkel in onszelf kunnen laten plaatsvinden. Het zogenaamde helen van anderen is daarom enkel ijdelheid en verbonden met het 3e dimensionale plan van bewustzijn. Het is de aandacht richten op de eigen zuivering en kracht! Alles wat eerst nog verborgen was in het Vissentijdperk komt in het Aquariustijdperk in de openbaarheid en dus aan het Licht. Deze overgangstijd hebben wij dan ook nodig om onze eigen problemen en oud karma op te lossen, zowel individueel als collectief. De belofte van de Nieuwe Wereld houdt in dat wij allemaal medescheppers zijn. Wij kunnen allemaal deze Nieuwe Wereld realiseren die gebaseerd is op Liefde, waarheid, vrede en overvloed! Het Vissentijdperk (van 0-2000): de weg van bewustwording door lijden In het Vissentijdperk werd de mens bewust gemaakt door middel van lijden. Zijn bewustwordingsweg was namelijk gebaseerd op de wetten van oorzaak en gevolg, die via het karma de mens opvoedde tot iemand die meer in harmonie leefde met de bedoeling van het leven. Een Vissentijdperk lang was de bewustwordingsweg van de mens volledig gebaseerd op deze wetten, die hem via zijn karma steeds maar weer lijden op zijn weg brachten. Dit geschiedde net zo lang tot hij dit karma leerde overstijgen. Het Aquariustijdperk (van 2000-4000): De weg van bewustwording door transformatie In het Aquariustijdperk zal de mens de universele waarheid ontdekken die gelegen is in de Bron van Leven De Bron van Leven is het centrum in de Schepping waar vanuit al het leven is gegenereerd. Het is het levensgevende punt in de Schepping waaruit alle creatie is ontstaan. De mens staat met de bron van het leven in contact via een innerlijke mystieke verbinding, die hij aantreft in zijn hogere wezen. In de Bron van Leven gelden de wetten van Eenheid en Liefde, die de wetten van oorzaak en gevolg volledig overstijgen. We maken deel uit van een snel veranderende samenleving. Deze nieuwe tijd vraagt om een nieuwe weg die we individueel en in organisaties kunnen inslaan. Deze nieuwe bestemming is gericht op duurzaamheid en liefde. Veranderen is alleen maar mogelijk door aan jezelf te werken, door transformatiegericht meer dimensionaal denken. Duurzaamheid en kwaliteit, is een kwestie van bewustzijnservaring waar een meerdimensionale visie aan ten grondslag ligt ofwel verder durven kijken dan de horizon van vandaag. Duurzaamheid komt van binnenuit en is een individueel proces en geen groepsgebeuren! Elke verandering in onze wordingsgeschiedenis is voorafgegaan aan nieuwe denkbeelden. In eerste instantie zullen deze de nodige weerstand oproepen of zelfs verworpen worden. Elke verandering vraagt daarom om het innerlijk Licht trouw te blijven en hoog te blijven insteken. Zo kan de ervaring van gisteren in het heden geïntegreerd worden en als voedsel dienen voor de ervaring van morgen. Uiterlijk zien we de verandering plaatsvinden in de samenleving. In de vorm van groei van alternatieve geneeswijze, toename groei- en ontwikkeltherapieën, toename van vormen en beleving van spiritualiteit, ontstaan van positieve arbeidspsychologie, toename van biologische producten, alternatieve energie, vegetariërs enz.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
13
Als we vanuit het hart leven, hoeven we niet te kiezen. Dan weten we precies wat goed voor ons is. We hebben geen moeite om ons ermee te verbinden want dat gebeurt automatisch. Het is niet mogelijk om ons er niet mee te verbinden. We hebben niet méér nodig dan datgene wat we NU nodig hebben. We doen afstand van bezit. We verbinden ons dan niet meer met materialen (huizen, auto, apparatuur) maar met het levende. Met het levende komen we in contact en resoneren we zodat er een stroom ontstaat die energie geeft en scheppend is. Dan hebben we helemaal geen last meer van ego- en machtspelletjes. Als we niet meer in de machtstrijd en egostrijd belanden zouden we veel geld, tijd en lijden besparen. Ons hart is dan de inspirator en in verbinding met onze ziel en de geest kunnen wij in liefde zijn met onszelf, de ander en het totaal. Dit is een proces van zelfwerkzaamheid en de onvoorwaardelijke liefde waarbij je de ander in zijn proces de vrijheid en ruimte geeft om zelf zijn zielepad te verkennen. Personen die in de loop van de tijd die als voorbeeld dien(d)en waren, zijn: Lao Tsé, Jezus, Rudolf Steiner, Buddha, Ghandi, Nelson Mandela. allen zeer spiritueel, maar ook alleen = Al één. Planning, leading en controlling timmert de mogelijkheid voor creatieve, natuurlijke processen geheel dicht. We worden robots in onze eigen gecreëerde structuur. De sterke penetrerende kracht van sturen op cijfers, op omzet, op vergroting, indringen op de markt, mensen afhankelijk maken van producten, verkopen op emotie, productiegroei. Een infiltratie van voortdurende, overweldigende reclame om de gelijkschakeling van geesten tot stand te brengen om het behouden van een collectief conformisme. Zodat de eigen individualiteit zoveel mogelijk beperkt wordt. We een slaaf zijn, onze macht en kracht uit handen geven. We het gevoel krijgen gered te zijn doordat de kwelling van het alleenzijn lijkt te zijn opgelost. Dit is een zware verstoring van de Yang. De sterkste verstoring is de kunstmatige intelligentie. Klonen = willoos leven, ofwel leven zonder gevoel of emotie. Maar als we dan kijken naar verschijnselen als drugs- en alcoholverslavingen (sterke Yin verstoring), dwangmatige seks, zelfmoord (wat in bepaalde leeftijdscategorieën doodsoorzaak nummer 1 is), medicalisering van psychosociale problemen, zijn in onze wereld zoveel symptomen van de betrekkelijke ontoereikendheid van deze kuddementaliteit zichtbaar. We zijn sterk in het maken van patronen en structuren en onszelf daarin vastzetten. Vanuit veiligheid en geborgenheid en niet voor verassingen komen te staan. Als we loslaten weten we niet wat er komt. In onze welvaart zijn we verwend geworden aan het altijd beschikbaar zijn wat er nodig is. De 24 uur economie. Zodat we niet meer behoeftig hoeven zijn, te lijden, te vrezen en te verwerken. Maar 'gelukkig' worden we er niet van. Wel verslaafd, ziek, dik, depressief en agressief. We ontwikkelen door de verstoringen in de Yang steeds meer ziekten: Ebola virus, HIV, kanker auto-immuun ziekten. Deze zijn volgens de evolutiepsychologie een vorm van 'ver van onszelf verwijderd zijn'. Wie zichzelf niet bemint en aanvaardt, leeft in voortdurende angst en onrust inzake zijn eigen zelf. Men mist de innerlijke zekerheid die alleen op grond van echte liefde en erkenning kan bestaan. Men moet wel om zichzelf bezorgd zijn, begerig naar alles wat te krijgen is, wegens een fundamenteel gebrek aan zekerheid en bevrediging."(angst voor vrijheid, Erich Fromm). Als je het niet in jezelf vindt ga je het buiten je zoeken in de tegenovergestelde vorm. Ondergewaardeerde Yin van binnen compenseer je met overgewaardeerde Yang buiten. Zwakke Yinne vrouw, zoekt sterke Yange man, maar raakt daardoor zelf uit evenwicht.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
14
Omdat de mens de natuurlijke tijd vervangen heeft, door een bedachte tijd is het leven niet langer meer natuurlijk maar kunstmatig geworden. Natuurlijk leven vraagt, om het eerbiedigen van de natuurlijk tijd en haar cyclische ritme. Wie in afstemming met de natuurlijke tijd leeft, zal meer oog krijgen voor de schoonheid en souplesse van het leven en de 'Wet van Synchroniteit' bewust worden hetgeen ons transformatieproces ten goede zal komen De mens moet allereerst zijn afhankelijkheid en het narcistische almachtgevoel -zowel de ander uit te buiten als het gierig oppotten van bezit- te boven komen. De mens moet vertrouwen krijgen in zijn eigen menselijke vermogens en daarbij moed verzamelen om op zich op zijn eigen kracht te verlaten bij het bereiken van zijn doelstellingen. "Liefde is een actieve kracht in de mens; zij doorbreekt de muren die de mens scheiden van zijn medemensen, zij verenigt hem met anderen. Liefde bevrijdt de mens uit de gevangenis van zijn afzondering, bevrijdt hem van het gevoel gescheiden te worden van de heelheid des levens, en biedt hem daarbij toch de mogelijkheid zichzelf te zijn, zijn integriteit te bewaren. In de liefde voltrekt zich de paradox dat twee mensen één worden en toch twee blijven".( Erich Fromm, liefhebben). Liefde is zorgzaamheid. Liefde is het daadwerkelijk zorgen voor het leven en voor de groei van wie of wat wij liefhebben. De mens heeft datgene lief waarvoor men zorgdraagt en hij draagt zorg voor datgene hij liefheeft. De omgeving, het milieu, de mensen waarmee hij samenleeft, zijn lichaam. Een dergelijke aandachtige betrokkenheid en verzorgende activiteit impliceren een ander aspect van liefde: verantwoordelijkheidsgevoel. Verantwoordelijkheid niet in de zin van 'plicht' voelen iets te moeten doen maar verantwoordelijk voelen in de zin van een volkomen vrijwillige handeling. Men voelt zich verantwoordelijk naar de ander zoals men zich verantwoordelijk voelt naar zichzelf. En dan niet ontaarden in overheersen en bezitsdrang maar vanuit respect. Het vermogen iemand te kunnen zien. Iemand te kunnen zien in zijn/haar ontwikkelproces. Zonder oordeel. Als je de ander veroordeelt heb je bij jezelf ook nog wat te leren, want de ander is slechts een spiegel van jezelf. Die dingen waarmee je de grootste moeite hebt, hebben de potentie in zich juist daar te groeien of te evolueren.
The power of creation, Brahman
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
15
5
De verbinding met het Zelf
Hoe kan de verbinding tot stand komen? Individualisatie is een proces waarbij middels introspectie, gespiegeld door je omgeving (de ander, werk) jezelf leert kennen. Het is zoals Michelangelo in de ruwe steen al het beeld zag wat hij wilde maken. Hij moest slechts de overtollige steen wegkappen. Diegene die je in wezen bent kun je vinden door los te laten van alles wat je niet bent. Het laten gaan van ballast en eigenschappen die niet echt de jouwe zijn. Eigenschappen die je van de voorouders hebt meegekregen, karma uit vorige levens, eigenschappen die je van je partner hebt overgenomen. Maar ook eigenschappen die je jezelf hebt aangeleerd om sociaal verantwoord gedrag te vertonen (pseudo-zelf), om zoveel mogelijk aangepast in de samenleving te functioneren zodat je, dacht je, niet in de problemen zou komen. Eigenschappen dus die je voor welke overlevingsstrategie dan ook hebt ontwikkeld. Maar het leven is er niet om te overleven maar juist te leven. We leven in een rijke wereld, we hoeven niet te overleven. Helaas zit die rijkdom bij ons vaak in het materiële. Ontwikkel- of bewustwordingsprocessen in deze gaan geleidelijk aan. Ieder proces heeft zijn eigen tijd nodig en valt niet te sturen. Zoals ieder mens uniek is, is ook zijn of haar ontwikkelpad uniek. Mijn ontwikkelproces is nooit dezelfde als die van de ander. Mijn ervaring is wel, dat ik een aantal overeenkomende stappen kan onderscheiden.
Ik ben die ik ben
.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
16
Het individualisatieproces is met perioden een eenzame weg: Los komen van de sociale groep, die je, in eerste instantie, uit dit proces houdt omdat zij daar ook belangen bij heeft. Zelf willen zij niet geconfronteerd worden met hun eigen pijnen en angsten. Eenzaamheid en 'alleen zijn' aangaan en ervaren. In contact komen met de leegte in jezelf, door deze niet op te vullen met de ander, een verslaving of andere afleidingen. Door in contact te komen met de leegte worden kwetsuren en angsten zichtbaar. Dit kunnen periodes zijn, steeds met diepere lagen in contact komend, die telkens een nieuw stuk van een thema laten zien en ervaren. Oude gewoonten, patronen en structuren kunnen dan worden losgelaten. De leegte wordt dan langzaam opgevuld met de ontsloten kiem van het zelf die zich gaat ontwikkelen. Een proces van heling, van heelworden Miguel Ruiz zegt er het volgende over: Het emotionele lichaam kan geheeld worden. De emotionele wonden worden met een operatiemes van waarheid weggesneden. Als we met ogen die kijken vanuit waarheid onze wonden beschouwen, zullen we die wonden uiteindelijk kunnen genezen. Als je eerlijk bent tegenover jezelf ga je zien dat alles is zoals het is en niet zoals jij het graag wilt zien. Je komt tot de ontdekking dat onrecht dat je is aangedaan en dat een wond heeft geslagen niet langer waar is, nu, op dit moment. Je ontdekt misschien dat wat je dacht dat je zo heeft gekwetst nooit waar is geweest. Door de waarheid als ontleedmes te benutten, maak je de wond open en zie je het onrecht misschien vanuit een ander perspectief. Het is als het pellen van een ui, met iedere rok van de ui leg je stukje bij beetje de waarheid bloot. We moeten het gif dat zich in die wonden heeft opgehoopt zien kwijt te raken. Als we de wonden hebben opengemaakt moeten we ze ook schoonmaken. Dat doen we met vergeving. Vergiffenis is de enige manier om de wonden te reinigen. Vergiffenis dient je eigen psychische helingsproces. Je vergeeft uit compassie met jezelf. Vergiffenis is een daad van zelfliefde. Als we de wonden hebben schoongemaakt gaan we een krachtige medicijn gebruiken om het helingsproces te versnellen. Liefde is het medicijn die het helingsproces versnelt. Er is geen werkzamer medicijn dan onvoorwaardelijke liefde. Er is geen rechtvaardiging. Er is alleen liefde. Liefde voor jezelf, liefde voor je naaste, liefde voor je vijanden. We kunnen niet van anderen houden als we niet van onszelf houden. Daarom begint alles met zelfliefde. Dat is het helingsproces- drie simpele zaken:de waarheid, vergeving en zelfliefde. Als we die drie zaken beoefenen, zullen we helen, zal de wereld helen, ooit niet langer een psychiatrische inrichting zijn.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
17
6
Finale
Hoe komt 'Ik ben mijn werk' tot stand? De fase van 'alleen zijn' wordt gevolgd door 'alleenzaamheid'. Het besef dat je alleen kunt zijn. Dat je jezelf kan dragen. Dat je zelf de verantwoordelijkheid kan dragen van jouw leven. Dat je zelfredzaam bent en niet meer negatief afhankelijk van anderen. Het besef dat je er als mens mag zijn en waarde hebt. Wanneer je dichter bij je kern komt door het als de 'rokken van een ui af te pellen', kom je steeds meer in contact met levenskracht, met de bron des levens. Dan vormt zich eigenliefde en eigenwaarde. En eigenliefde en zelfwaardering zorgt ervoor dat je in ieder geval voort bestaat Je wilt je dan niet meer van het leven benemen. De kracht die vanuit die waarde en liefde ontstaat, wil zich verbinden met anderen en het leven. Je wordt je meer bewust van je positieve afhankelijkheid van de ander. Je leert te vertrouwen dat de ander eenieder kan zijn. En niet meer die ene waar je mee getrouwd bent of samenleeft. Je leert het leven te accepteren, dat het is zoals het is. Ook de minder leuke dingen. Je leert te vertrouwen op de stroom van het leven. Je zit ook in een levensstroom. Leven betekent voortdurende verandering of stroming, waarin je op elk moment keuzes kunt maken, wanneer je in het hier en nu bent. Niet willen veranderen om het bij het oude te houden betekent stagnatie, stilstand of dood. Stilstaand water gaat rotten. Je wordt je bewuster van het moment van het 'NU'. Je vergeet te leven in het verleden en in de toekomst. De scheppende energie is helend. Helend naar jezelf; je kunt je eigen transformatieprocessen begeleiden. Helend naar de omgeving, naar de mensen om je heen. Alleen al te zijn in de nabijheid en energie van de ander kan bewustwording en groei tot stand brengen. Je bent in feite in de kern niet veranderd. Je was immers al die tijd al jezelf. Het is nu zuiverder. Je hebt je conditioneringen, blokkades, angsten en overtuigingen losgelaten. Je bent je aan het her-inneren wie jij in wezen bent. Je bent in balans, in stroming wat wij liefde noemen. Geven en ontvangen gaat op een natuurlijke manier en het maakt je ook niet uit wat je doet. In het geven kan je ontvangen en in het ontvangen kan je jezelf geven aan de ander. Aan jou resoneren (synchroniciteit) vormen/mensen die op vlakken identiek zijn en die je tot verdere groei brengen.'Mensen groeien aan mensen'. Je accepteert 'problemen' als groeimogelijkheden. Je ontwikkelt verder van binnenuit naar het meer authentieke oorspronkelijke Zelf, die je bedoeld bent te zijn. Daar waarvoor je hier bent gekomen. En je gaat in je kracht staan, je neemt je goddelijke grootsheid in, in het goddelijke plan wat hier is neergelegd. Het 'ego' raakt ondergeschikt. Er ontstaat nederigheid naar het groter geheel, ware toewijding, zonder jezelf weg te cijferen. Ook in relaties. Door het individuatieproces weet je steeds beter wat je wilt, weet je hoe je jezelf wilt uitdrukken. Waar je je creatiekracht in kwijt kunt. Daar ontstaat stroming. Dan komen de juiste dingen op je pad. Die ondersteunend zijn, ruimtegevend zijn, een podium bieden om je creatie neer te zetten. Wat succes en totale voldoening geeft.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
18
Het bevrucht en geeft energie. Het is mogelijk dat je hierdoor van werk verandert of je werk op een andere manier gaat doen. Het anders gaat zien, het meer gaat respecteren en waarderen. Een houding van betrokkenheid, enthousiasme, arbeidsvreugde, stroming, totale verantwoordelijkheid, bevlogenheid, kwaliteit, zorg voor communicatie en samenwerking, natuurlijke productiviteit, duurzaamheid, efficiëntie en effectiviteit. En dat vanuit een gezonde balans. De bevruchtende energie kan dan een sterke uitwerking hebben, als een olievlek, de organisatie door en daarbuiten, naar klanten toe. En dan kan je pas zeggen ik ben mijn werk. Je bent dan één met je werk. Het werk is jou. Totale identificatie zonder opgebrand te raken of jezelf te verliezen. En spreken we over: 'omdat mensen de motor zijn'! De mens die zijn eigen energiebron/ motor heeft aangeboord en deze vanuit balans toepast. En wij als adviseurs van arbeidsomstandigheden, als de 'mensenkenners' zouden als rolmodel moeten fungeren en dat uitdragen. Juist de weg naar binnen, voorbij de structuren en patronen waar we in zitten en ons eigen hebben gemaakt, en voorbij de blokkades, voorbij het pijnlichaam, zit de kern, de bron van liefde en een bron van schepping, van creatie, van kracht, van leven. Dan zijn we weer verbonden met elkaar, de dieren, de natuur en de aarde. En nemen we ook onze verantwoordelijkheid als bewoners daarvan. Gaan we zorgen voor werkelijke duurzaamheid. We putten de aarde dan niet meer uit. We gaan dan scheppen in plaats van consumeren. We kunnen dan makkelijker loslaten en verbinden. Dat hoeft niet meer met zoveel pijn en emotie. Verbonden zijn met de aarde, verbonden met het gevoel, met de intuïtie, en daar naar handelen, brengt ons meer in balans en in harmonie met onze omgeving. Als wij ieder aangesloten zijn aan onze bronnen, ontstaat er creativiteit, flexibiliteit en geaardheid. En bevruchten we de aarde en elkaar, niet door er steeds meer mensen op te zetten, maar het te brengen naar een echte beschaving. Dan komt er een proces op gang dat jij je onderscheidt (is insluitend) in plaats van afscheidt van de ander (is uitsluitend).
Rebirth
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
19
7
Advies
In deze laatste paragraaf wil ik reflecterend op het vorige, de stap vooruit maken naar mijn toekomstige BMWpraktijk en adviezen geven naar de BMWpraktijk in het algemeen. Hoe kan ik mijn visie integreren in de dagelijkse praktijk voor mijzelf? De mensen die voor begeleiding bij mij zullen komen, gaan me, in een aantal gevallen, in mijn ontwikkelproces aanraken. Zij resoneren dan met hetgeen ik aan het ontwikkelen ben. Ik kan dit bewust waarnemen en er los van de dienstverlening naar kijken. Met name de zaken die mij triggeren of oordelen ontlokken, zijn onderwerpen voor introspectie. Zelf of in supervisie. Ik wil een supervisietraject opstarten buiten het werk met een voor mij bekende therapeute, wat mijn ontwikkeltraject in de nieuwe functie ten goede kan komen. Door deze zelfwerkzaamheid toe te passen, creëer ik de basis voor het verhogen van het bewustzijn, hetgeen een positief effect heeft op het collectieve bewustzijn. Dat is mijn uitgangspunt: verander de wereld en begin bij jezelf. Mijn overtuiging is dat ik in afstemming met de hogere energiespiralen mijn innerlijke normen en waarden verder ontwikkel, zodat die uitgedragen kunnen worden. Hoe kan ik mijn visie integreren in de dagelijkse praktijk gericht op de ander? Bewustzijn kan ik niet overdragen maar zal bij de cliënt via zelfwerkzaamheid en door introspectie te plegen verruimd kunnen worden. De zoektocht naar 'de waarheid' is dan ook een innerlijk proces. Het afpellen van de' rokken van de ui' zie ik in het licht van gebeurtenissen. Bijvoorbeeld 'mager live events'. Wat kan iemand leren van moeilijke gebeurtenissen die op zijn/ haar pad komen? De emoties die hierbij vrijkomen brengen de persoon naar een diepere pijn, verdriet of angst. Naar iets wat oud is en de oorzaak is van deze ervaring. Door de emotie te ervaren, te voelen en erbij te blijven, kunnen de diepere angsten, verdriet en pijn opgelost worden. Als hulpverlener sta ik naast de cliënt. Ik kan de cliënt door de ervaring heen begeleiden door er te 'zijn'. Mijn ervaring is dat het zeer krachtig kan werken om iemand door de emotie heen naar een dieper gevoel te brengen en hier doorheen te laten gaan en daar als hulpverlener bij te blijven. Mensen durven vaak niet naar de diepe emotie te gaan. Alleen al om daar te komen is moed nodig. Om het vervolgens aan te gaan, te blijven staan en er bij te blijven, is voor velen intens zwaar en moeilijk. De vluchtneiging is groot. En dit in de context van wat er kan zijn op dat moment, niets forcerend. Alles accepteren wat er op dat moment is. Belangrijk instrument voor mij is de confrontatie; de gebeurtenis in verbinding krijgen met de cliënt. Dat de cliënt de gebeurtenis niet buiten zichzelf legt en zichzelf ziet als slachtoffer: Het overkomt me. Dat is een moeilijke opdracht. De cliënt dient eigen verantwoordelijkheid te nemen voor zijn/ haar eigen leven. Na een paar sessies 'slachtofferschap' moet voorzichtig het 'mes' op tafel komen. Dit proces kan in een kortdurende begeleiding plaatsvinden maar wanneer iemand hiermee verder wil, zal ik de cliënt moeten doorverwijzen. Door mijn eigen diepste gevoelens, angsten en verdriet aan te gaan, is het mogelijk dit te zien en te begeleiden bij anderen vanuit compassie voor het ontwikkelproces van de ander. Waar ik geen kwetsuren meer heb, kan ik zelf niet meer geraakt worden door de pijn van de ander.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
20
Ook het opvoeden van mijn kinderen geeft hier een belangrijke bijdrage aan. Kinderen in hun pure emotie te laten zijn, wie ze zijn, dat is als opvoeder een van de moeilijkste taken. Omdat hun emoties altijd onze eigen kwetsuren aanraken en ze gif zijn voor onze eigen wonden. Daar lopen we voor weg door onze kinderen te straffen voor hun emotie zodat zij op hun beurt emotionele wonden ontwikkelen. Kinderen zijn de engelen op ons pad die ons kunnen bevrijden. Naast iedere nieuwbakken moeder zou eigenlijk een 'bevrijde' coach moeten staan. Medewerkers met motivatieproblemen kunnen na een exercitie “waar staat iemand, hoe staat iemand in het leven, waar liggen verlangens, dromen, waar gaat het van stromen”, begeleid worden naar een andere functie binnen het bedrijf of daarbuiten. Medewerkers die niet uit de verf komen, met een te laag zelfbeeld, die te weinig zelfvertrouwen vertonen en daar in het functioneren last van hebben, kunnen begeleid worden. Wat bij deze problematiek helpt is de geboortehoroscoop. Deze vertelt de blauwdruk van de persoon. Welke kwaliteiten iemand bezit. Waar deze beginnen en ophouden. Hoe men deze kwaliteiten kan ontwikkelen en inzetten voor het werk zodat het vanzelf gaat stromen. Het laat ook de locatie van blokkades en diepe pijnen zien. En verder het karakter van het levenspad wat we gaan en waar we naar toe groeien. Uit eigen ervaring heeft mij dit enorm geholpen mijn kwaliteiten te zien, mijn pad te zien waardoor ik steeds dichter bij mijn werk groei, die ik ben. Het heeft mij ondersteund bij het doorgaan van diepe pijnen en angsten en het maken van transities. De cliënt bewust laten worden van patronen en structuren begint door ze te leren zien. De patronen leren zien kan met de volgende methode: je neemt een lange periode uit het leven van de cliënt en probeert die gebeurtenissen weer te geven die grote indruk op hem maakten (positief en negatief). Je ziet dan overeenkomsten en mogelijk dat patronen duidelijk worden, ofwel je wordt je ervan bewust.
Overgave
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
21
Hoe kan de visie in praktische vormen omgezet worden? * In de hedendaagse BMW en psychologiepraktijk tackelen we individuele problemen vaak met een kortdurende mentale strategie. Met deze mindset zijn we tijdelijk geholpen maar lossen we de dieperliggende oorzaken niet op. Ook hier is dezelfde' weg naar binnen' een meer duurzame oplossing. Onderwerpen als werkdruk- en stressklachten, overspanning en burn out, motivatieproblemen, conflicten, mager live events kunnen meer bezien worden als gebeurtenissen die voor bewustzijnsgroei zorgen. * In oriënterende gesprekken kan een diagnose leiden tot het doorverwijzen naar een geschikte therapeut of therapie. Leg een goede sociale kaart aan van begeleiders die op het gebied van persoonlijke ontwikkeling iets kunnen betekenen voor je cliënt. Dit kunnen bijvoorbeeld zijn: psychotherapeut, EMDR-therapie, gestaltetherapie, bio-energetisch therapie, lichaamswerk, haptonoom, tantratherapeut, astroloog, accupunctuur, wellness coach. Ook het beoefenen van de volgende vormen kan de bewustzijnsontwikkeling, introspectie, het individuatieproces begeleiden/ ondersteunen: yoga, meditatie, dansvorm, natuur, tai chi/ chi qong, allerlei vormen van massage. * Voeren van POP- en loopbaangesprekken: Op het vlak van werk verbinden we ons met de wereld. En we doen dat een groot deel van ons leven, Daarom is het zo'n belangrijk onderdeel van het leren kennen wie we zijn en wat we hier komen doen. Het werk kan ons zoveel leren van onszelf en het leven. We krijgen in het werk zoveel spiegels voorgehouden die ons kunnen helpen tot diepere inzichten te komen van wie we zijn. Werk is een podium waarop we onszelf kunnen leren kennen. Waar we onszelf kunnen uitproberen. Waarin we onze talenten en beperkingen kunnen ervaren. Waarin we onszelf steeds verder kunnen ontplooien en ontwikkelen. Waarin we in het samenwerken ook de ander kunnen ontmoeten en daarin ontwikkelingen doormaken. Hoe zou je die mogelijkheden nu zoveel mogelijk kunnen benutten? Door stil te staan bij de groei- en ontwikkelitems. Het persoonlijk ontwikkelproces wat in loopbaan- en popgesprekken wordt gevoerd. De BMWer kan als onafhankelijke begeleider deze gesprekken doen. * Mindfulnesstrainingen Mindfulness is het aanwezig zijn, met de volledige aandacht, in het hier en nu. Zijn met de fijne en de vervelende dingen die het leven ons biedt. En daar geen oordeel over hebben. Het accepteren dat het is zoals het is. Dus niet meer streven, verlangen of de realiteit wegdrukken of ontkennen. Maar juist het de ruimte geven om te laten zijn wat er kan zijn. In de training leert men door meditatie in een soort van laboratoriumsituatie te zijn in het hier en nu. Te zijn met de dingen die we denken, voelen, horen, gewaarworden, zonder er iets aan te doen, zonder er energie in te steken en zonder er iets van te vinden. Door te mediteren creëren we een situatie waarin we het hier en nu met al onze aandacht kunnen onderzoeken en ernaar kunnen kijken, als een stille getuige van ons eigen leven. De laboratoriumsituatie (in de training en thuis in een stille ruimte op een stil moment) wordt in de training langzaam verschoven naar de realiteit van alle dag. Dus bewust toegepast op momenten waarbij we op de automatische piloot werken.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
22
Door te trainen breidt het bewustzijn zich uit. Er ontstaan daadwerkelijk nieuwe verbindingen in de hersenen. We worden ons bewust van patronen en structuren, van overtuigingen en conditioneringen. Wanneer we ons daarvan bewust worden kunnen we er voor kiezen deze los te laten. Zodat we dichter bij onze kern, onszelf kunnen komen. Vele structuren en (gedachten)patronen weerhouden ons ervan om te groeien in bewustzijn, om te zijn in het hier en nu en mee te bewegen met het leven, het leven te aanvaarden. Mindfulnesstrainingen is voor eenieder een uitstekende manier om 'de weg naar binnen' zoals hiervoor geschetst aan te gaan. Mindfulnesstrainingen zouden gegeven kunnen worden in de vorm van incompanytrainingen en openinschrijftrainingen voor diegene die problemen hebben met het omgaan met werkdruk en stress of ter terugvalpreventie voor diegene die uitgevallen zijn door overspanning. In grote organisaties zouden we adviezen kunnen geven over het integreren van mindfulness in het bedrijfsbeleid. Door bijvoorbeeld de mogelijkheid te bieden om een training te volgen en een stilteruimte in te richten waar medewerkers een paar keer per dag tot zichzelf kunnen komen. * De BMW-er zou zelf dit individuatieproces moeten doormaken om een waarlijk dienstverlener te kunnen zijn. Je kunt veel leren van de problematiek en het gedrag van je cliënten. Zij zijn voor jou de spiegel. Je zou een coach jouw bewustwordingsprocessen kunnen laten begeleiden. Het zou ook in een supervisie vorm kunnen. * Heling begint bij educatie. We moeten weten hoe bewustwordingsprocessen werken. Voorlichting hierover kan gegeven worden in het kader van individuele ontwikkelingstrajecten. Bijvoorbeeld ontwikkeling van de Yin door symbolen + metaforen te leren kennen in dromen, maar ook in de gebeurtenissen om ons heen. * 'Omgaan met gevoel' workshops organiseren voor contactuele beroepen. In sectoren bijvoorbeeld de zorg (artsen, verpleegkundigen) en dienstverlening (politieagenten)- waar er sprake is van een grote emotionele belasting, hebben mensen vaak een cynische, negatieve houding ontwikkeld ten aanzien van werk. Een depersonalisatie. Men behandelt de cliënt of burger als object. Dit is een Yangverstoring terwijl er Yin nodig is. Het omgaan met gevoelens is in deze beroepen van essentieel belang om het beroep goed uit te voeren. * CDN Consultancy ontwikkelde een methodiek op basis van de 4 P's People - Planet - Profit en Prophecy. Een methodiek waarbij gesproken wordt over de onderlinge samenhang tussen de mens en zijn persoonlijke ontwikkeling, de omgeving die hem ter beschikking staat, de waarde die gezamenlijk gecreëerd kan worden en het visionaire leiderschap die aan het totale proces richting geeft. Het visionaire leiderschap maakt het mogelijk de huidige sociaal-economische structuur op aarde naar een evenwichtige nieuwe wereld toe te laten groeien. Hiervoor is het belangrijk dat er visionaire leiders zullen opstaan die middels een heldere visie en op basis van hun intuïtie, openheid en vertrouwen, sturing geven aan de wederopbouw die volgt op de grote afbraak die nu zichtbaar is en de komende jaren verder in kracht zal toenemen. Door de handen ineen te slaan zal een oude wereld, gestoeld op macht, geld en ongebreidelde groei, plaats maken voor een nieuwe tijd waarin evenwicht en duurzaamheid voor iedereen centraal staat.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
23
Het werken met de visie van de 4 P’s vraagt om zelfwerkzaamheid, om evenwicht tussen deze 4 p’s, een pionierende geest en een andere manier van denken en werken in organisaties waardoor het bewustzijn kan veranderen. Betrokkenheid of commitment wordt uitgestraald via het denken en handelen en waardoor de synergie tussen deze vier pijlers gewaarborgd blijft. Samenwerken wordt mogelijk als het algemeen belang wordt gediend, in verbinding met jezelf, de ander en het totaal, waarbij de focus niet langer gericht is op de lagere dimensies. De BMWer kan in haar advisering en begeleiding van organisaties met deze methodiek een actieve rol innemen.
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
24
Nawoord De opdracht om een artikel te schrijven was voor mij uitdagend. Schrijven over een onderwerp, waar mijn hart ligt, was stromend en vervullend. Zo werd ik het artikel en leefde ik in mijn artikel. Zoals de inhoud pretendeert, leefde ik dat in de praktijk. Mijn idealen te kunnen beschrijven, het stoffelijk maken van geest, brengt een creatieproces op gang dat energie brengt. Ik ben mijn eigen energiebron. Het laten ontstaan van het artikel was voor mij erg leerzaam. Het proces van visie, beelden en overtuigingen in begrijpende taal omzetten; het vormgeven en zoeken naar een lopende structuur; kennis en weten vanuit verschillende velden laten samenkomen in één verhaal; het uitwerken van visie in realistische beelden. Dankwoord Ik wil expliciet Menekse van Iperenburg, Kees Polling en Sjaak van de Kieboom bedanken voor hun feedback en inspiratie. Dank aan Willeke Hendrikx voor het gebruiken van haar kunst. Vanuit de BMW-opleiding en de -stage heb ik input en inspiratie gekregen om dit artikel te schrijven. Dank aan Mieke van Iersel (coördinator opleiding), Marijk van Lieshout, Marlies Wroniak ( beide stagebegeleiding) en natuurlijk ArboUnie, die het mogelijk maakt de opleiding te doen.
Awakening of the heart
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
25
Literatuurlijst Boeken Bakker, A.B. (2003). Bevlogen aan het Werk: Hoe Nederland haar eigen energiebronnen kan creëren. In K. Verhaar (Red.), Sociale Verkenningen 4: Waarden en normen Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. pp. 119-141. Bakker, A.B. (2001). Hoe werkomstandigheden van invloed zijn op burnout: Het WEB-model. In C.A.L. Hoogduin, W.B. Schaufeli, C.P.D.R. Schaap & A.B. Bakker (Red.), Behandelingsstrategieën bij burnout. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum. pp. 21-39. Blanchard, K; Bowles, S.(2007) Gung Ho!. Amsterdam. Bussiness contact.150pp. CDN consultancy. (2007). Ondernemen in de nieuwe tijd. Meppel. Centre New Dimensoins Lightwork. 153pp. Feldman, C. (2005). De weg naar binnen. Kampen. Ten Have. 189pp. Fromm, E. (2003). Liefhebben een kunst een kunde. Utrecht. Erven J. Blijeveld. 160pp. Fromm, E. (2005) Angst voor vrijheid. Utrecht. Erven J. Blijeveld. 270pp. Kampenhout, van D. (2004) Werken met het levenswiel, een sjamanistische visie . Haarlem. Hooiberg. 175. Royen, van H; Dekkers, M. (2007) Stout. Amsterdam. HvR. 249pp. Rudhyar, D. (). The illuminated path of no return . Aurora Press. Ruiz. D. (2003) Meesterschap in liefde. Deventer. Ankh-Hermes. 166pp. Schaufeli, W.B., & Bakker, A.B. (2007). Burnout en bevlogenheid. In W.B. Schaufeli & A.B. Bakker (Red.), De psychologie van arbeid en gezondheid (2e Ed.). Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum. 8pp. Tolle, E. (2004) De kracht van het NU. Ankh-Hermes. Deventer. 191pp. Zwieten, van H.. (2006); 365 vakantiedagen. TalentFirst Nederland B.V. Utrecht. 53pp. Tijdschriftartikel Schaufeli, W.B., & Bakker, A.B. (2004). Bevlogenheid: Een begrip gemeten. Gedrag en Organisatie, 17, 89-112. Websites www.centrenewdimensions.nl http://home.wanadoo.nl/visaalfun/jaar2012.htm www.cdnconsultancy.nl De tekst van dit artikel wordt ondersteunt door healing art. Deze is met toestemming van de kunstenares Willeke Hendrikx gebruikt. Willeke vertelde mij dat in Nyerode voor het eerst een leerstoel in spiritualiteit is neergezet door prof. Dr. de Blot. Hij is bezig met het verhaal van Willeke, over wat spirituele kunst kan betekenen voor het bedrijfsleven, om te zetten in een voor het bedrijfsleven begrijpbare taal. www.healingart.nl Het voorblad heeft een tekening die de beweging van éénwording van organisatie en individu doorgaat
Ik ben mijn werk. Maria Verhoeven. April 2008
26