M a g a z i n e
v o o r
o n d e r n e m e n d
| Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 3 | Maart 2003 |
Groengoeroe Jan Boomkamp:
“Ik ben gek op grond”
McDonald’s Enschede groeit tegen mondiale trend in: “Bezig met derde en vierde vestiging” Urenco-topman Paul te Riele: “Politiek is hypocriet” Bolletje gooit eindelijk het roer om: “Personeel wil communicerende directie” Almelose Miss World Azra Akin heeft nog geen sponsor Raimond van der Gouw filmt en schrijft en voetbalt
| Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 3 | Maart 2003 |
T w e n t e
Kernenergie 2
Inhoud
Big Mac 4
De drive van Jan Boomkamp
8
Nederland krijgt meer kernreactors
13
Almelose Miss World zoekt nog sponsor
14
Ik wil Bolletje; de werknemers communicatie
18
Enschede gek op McDonald’s
27
Tonnie Nijmeijer ruimt TTV sociaal op
31
The Powershop laat Stones spelen
40
42
44
Oostelijke fondsen verliezen 2 miljard euro
Urenco-topman Te Riele wacht op maatschappelijke acceptatie van kernenergie. En de PvdA praat met twee monden volgens hem.
8
Johan Dreyerink vindt McDonald’s niet ongezond. “In Griekenland wonen de dikste mensen van Europa wonen en daar zijn de minste McDonald’svestigingen.”
18
Groen, grond, enzovoorts Jan Boomkamp houdt van groen, maar zit tegenwoordig vooral in grond, in de Expohal, in tankstation, mobiliteitscentra en in bouwmarkten.
4
Foto-impressie Memphis
Raimond van der Gouw blijft maar doorgaan
Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische radioprogramma ‘Memphis’ dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie Martin Wermer Blad managers Anno Oude Engberink, Marion Kosterink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur) Mario van Santen, Martin Steenbeeke, Eddy van der Ley, Eric Brinkhorst (fotografie), Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart (foto-
Rubrieken
Prof. Van Riel (Erasmus Universiteit) hield voor IKT een boeiend en druk bezocht gastcollege over Reputation Management, waarbij hij in vogelvlucht de resultaten van een groot internationaal onderzoek presenteerde. De financiële resultaten blijken direct af te hangen van de reputatie van een bedrijf.
54
Online Strategie
17
Personeel en Organisatie
21
Notarieel Advies
22
Nieuws en Feiten
25
Financieel Accent
29
Juridisch Gezien
35
Onroerend Goed
47
IKTelgids
53
IKTvisie op ...
63
Scope en IKT-nieuws
64
Twente Agenda
54
Prof. Van Riel over Reputation Management
56
SWOT blijft pionieren
58
Technische Veren Twente
60
Hengelo’s Hart van Zuid
64
Twenteagenda
grafie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail:
[email protected], Website: www.ikt.nl Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Jeroen Achterberg, Lidy Busscher, Aleid Kluivers, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected] Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv., Postbus 702, 7550 AS Hengelo Privéabonnementen Kosten: € 35 per jaar (10 nummers). Opgave: uitsluitend per fax 074 - 250 35 13 of E-mail:
[email protected] Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Lithografie Laserline, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst, Beckum Oplage De oplage bedraagt ongeveer 6.500 exemplaren en wordt verspreid onder IKTdeelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv
Die Geert Jan van Ark is wel een slimme jongen. Dat komt wel goed. Van Ark is aangesteld bij Bolletje in Almelo als opvolger van Ter Beek. Zijn (eerste) verhaal staat in deze uitgave. Als je het verhaal leest, kan de indruk van een sukkel ontstaan: hij werkt al vanaf 1975 bij Bolletje en hij heeft (na zijn aanstelling in 2001) een onderzoek nodig om te weten wat Bolletje voor een bedrijf is en wat de mensen (eigen personeel en buitenstaanders) vinden van het bedrijf. Nee, Van Ark is een slimme vogel. Hij weet exact wat er speelt en hoe hij Bolletje wil omvormen. Maar hij wil dat niet zomaar doen, daarmee zou hij zijn grootaandeelhouder annex Raad van Commissarissen (familie Ter Beek) kunnen bruuskeren. Hij doet een onderzoek, haalt wat verrassende feiten naar boven (‘gôh, het personeel vraagt om communicatie’) en schrijft een ondernemingsplan. Dat niet bestond. Dat gewoon niet bestond bij Bolletje. Daarmee is bevestigd dat Bolletje een uit de kluiten gegroeid familiebedrijf is/was waar de directeur/eigenaar deed wat in hem opkwam. Nadat het ondernemingsplan was gemaakt en door alle lagen van het bedrijf was aangenomen (ook zo’n listige truc om dat op de werkvloer met letterlijk alle 650 werknemers te doen), zat Van Ark muurvast. Hij wilde dat wel communiceren met de buitenwacht. Op 19 februari werd een ondernemerscongres gehouden in Hengelo. Bij de voorbereiding werd de naam van Bolletje genoemd als één van de inleiders. ‘Knappe jongen als je dat voor elkaar krijgt’, heb ik gezegd. Maar de uitnodiging paste exact in het plaatje van Van Ark. Wellicht dat hij over een halfjaar in Memphis wil komen. Van Ark sprak zelfs met de Heracles-voorzitter over sponsoring. Ik ben alleen bang dat bij deze ontwikkeling Ter Beek ingrijpt. Ter Beek die werkelijk alles in het werk heeft gesteld om in de afgelopen jaren uit de publiciteit te blijven. Hij vond het allerergste dat hij zijn naam terugvond in de rij der rijken van Quote. Hij is nog druk geweest om in de edities daarna zijn naam geschrapt te krijgen. Wijlen Frits Koffijberg was een van de weinige journalisten die iets van een relatie van die man had. Ooit heb ik Ter Beek één keer geïnterviewd voor Radio Oost tijdens een staking bij Bolletje. Maar niet nadat we op de straat elkaar eerst voor rotte vis hadden uitgemaakt en de productiechef van Bolletje Herman van Boxtel bemiddelde en ik uiteindelijk twee vragen mocht stellen. Bij Holec Holland is ook een nieuwe man aangetreden. Die kan voorlopig niet meer stuk nadat hij eerst binnen en toen aan de buitenwacht heeft verteld wat hij gaat doen. Met een goede communicatie is driekwart van de problemen in de bedrijven opgelost.
3
Commentaar
Reputation Management
11
Communicatie
Twente visie. 03/2003
Jan Boomkamp is uitgegroeid tot strategisch zakenman
‘Ik ben zoals alle
Twente visie. 03/2003
Jan Boomkamp op Twentheplant, het hart van het groenconcern dat inmiddels 21 bedrijven telt. Op deze plaats komt over een paar jaar woningbouw. Boomkamp moet verhuizen, maar weet nog niet waarheen. “De gemeente heeft een ereschuld aan mij.”
agrariërs gek op grond’ ‘Blijf uit de kroeg en de krant’, kreeg Jan Boomkamp (53) met de paplepel ingegoten. Het eerste is lastig maar te doen, het tweede heb je niet altijd in de hand, heeft Boomkamp tot zijn schade en schande moeten ondervinden. Want het bedrijf van Jan Boomkamp groeide uit tot een groot groenbedrijf met een omzet van 25 miljoen euro en stond nogal eens in het nieuws. Hij verdiende aan het kweken, handelen, exporteren en verkopen van alles waaraan bladeren en/of wortels zitten. Maar rijk werd hij vooral dankzij lucratieve grondtransacties in de afgelopen jaren. “Ik ben een agrariër en agrariërs houden van grond.” Een portret van een man die diep in zijn hart trots is op zichzelf, de oudste zoon van een keuterboertje, van wie ma vroeg overleed en die door zijn voorliefde voor plantjes door zijn opa voor gek werd versleten. In zijn overlevings- en geldingsdrang nadien maakt hij ruzie met overheden, andere ondernemers, desnoods met de trainer van FC Twente en met journalisten. Boomkamp is niet alleen financieel onafhankelijk. Nu ook geestelijk. En daarom (eindelijk) dit interview.
5
(door Jan Medendorp)
“Mijn vader had een klein gemengd bedrijf in Hasselo. Dat viel vroeger onder Weerselo. Het staat op de plaats waar we nu ons tuincentrum hebben. Ik wou de boerderij wel overnemen maar zonder varkens. In de veehouderij zag ik wel kansen. Mijn vader, die het bedrijf wat had laten verslonzen, zei ‘jongen, je moet dan zeker 5 ton investeren, daar slaap je ’s nachts niet meer van. Ga maar timmeren’. Mijn jongere broer Harry staat met kaas op de markt. En mijn zus is getrouwd met een onderwijzer en werkt zelf in een bloemisterij.” Boomkamp belandde bij de Almelose hovenier Oude Wesselink. “Ik was helemaal gek van tuinplanten. Ik verzamelde ze ook.” Na vier jaar (op 22-jarige leeftijd) begon Boomkamp voor zichzelf. Vanaf het erf, in een tijd dat boeren hooguit fruitbomen en een moestuin hadden want dat leverde direct geld op. Het snerende cynisme van opa is hij nooit vergeten: “Ik weet nog dat opa tegen mijn vader zei ‘Herman, hij gebruikt de beste grond voor planten’. En als ik dan op zaterdag voor 700, 800 gulden had verkocht, en mijn geld telde, zei hij ‘ik snap die gekke lui niet’.” De echte doorbraak van Boomkamp is te danken aan de Hobby- en Huishoudbeurs in het Expo Center (toen nog) in Borne waar hij een stand had. “Het was helemaal nieuw wat ik deed, de mensen hadden in de jaren zeventig voor het eerst geld over voor een tuintje.”
koopt in en verhandelt naar het eigen tuincentrum, maar de overgrote meerderheid (meer dan 90%) gaat naar 25 (!) landen. In het tuincentrum liggen 55 modeltuinen die door een van de andere groenbedrijven bij de mensen kan worden aangelegd. “Ik wil meer dingen tegelijk doen. En als ik wat aanpak, dan moet het groot zijn.” Boomkamp bezit in Hengelo 20 hectaren grond, in Borne
Conglomeraat van 21 bedrijven
Letterbomen
Het tuincentrum in de jaren zeventig is uitgegroeid tot een conglomeraat van maar liefst 21 bedrijven in en buiten de groenbranche. Twentheplant in Hengelo (waar 50 van de 170 werknemers een baan hebben) is eigenlijk het hart van zijn organisatie. Dat bedrijf
Op de dag van het interview wordt een grote beurs gehouden voor de klanten. Even over de handel: “We zaten heel veel in coniferen, we gaan nu veel meer over op vormbomen. Die grote Bonzai’s,” wijst hij, “die komen allemaal uit Japan. Ze zijn zo verrekte duur, ook door het versche-
‘Bemiddelen in grond heeft ons bedrijf een grote meerwaarde gegeven’
30 hectaren, ongeveer 80 hectaren in Dinkelland en dan heeft hij nog een bedrijf in Boskoop, Le Feber, van 10 hectaren. In Polen heeft hij nog een lap van 250 hectaren. “Dat is de grootste flop uit mijn leven. Het is mooie grond, maar in een paar maanden tijd zijn van mij en een paar zakenvrienden in Polen een paar nieuwe auto’s gestolen. Ik heb er geen zin meer in. Het staat te koop.”
pen. Nu verbouwen we ze zelf. Een idee van één van die jongens hier. Die heeft ook bedacht om langs de A1 die letterbomen te maken. Vroeger stonden er veel borden van ons langs de weg, maar dat mocht niet meer.” Eerder die dag heeft de Hengelose burgemeester Kerckhaert de uitbreiding van Twentheplant geopend, terwijl Boomkamp weet (en dat ook zelf heeft ondertekend) dat zijn hele bedrijf binnen een paar jaar verdwenen moet zijn omdat Hengelo op die plek woningbouw wil neerzetten. Waar de verhoudingen tussen het Hengelose gemeentehuis en Boomkamp vroeger zo goed waren dat wel eens gesuggereerd werd dat hij er familie had werken (land waar Hengelo het oog op liet vallen was niet zelden vlak daarvoor opgekocht door Boomkamp) wordt de groenman inmiddels (in stilte) vervloekt. De gemeente en Boomkamp zitten in een meedogenloze omhelzing. Op de plek van Twentheplant (8,5 hectare) wilde Boomkamp flink uitbreiden (tot 40 hectaren) en daar de eerste groenboulevard van Europa maken. “Op die boulevard zouden we alles aanbieden op het gebied van groen, alle tuin- en huiskamerplanten, alle soorten bloemen, maar ook materiaal en tuinbenodigdheden. De handel zou hoofdzakelijk door andere groenbedrijven gebeuren. Bemiddelen in grond heeft ons eigen bedrijf toch een grote meerwaarde gegeven.”
Groenboulevard Een eufemisme erkent Boomkamp. “Ik heb veel gehandeld met de gemeente. Ik ben niet achterlijk, ik zie wat de grond waard is. Maar op deze plaats in Hengelo zaten we eerder met ons bedrijf dan dat de gemeente besloot tot woningbouw.
Twente visie. 03/2003
7
Dat maakt dat ik een goede positie heb. Ach, ik heb een goede deal gemaakt met de Hengelose Bouwvereniging Ons Belang. Ik kon het voor veel meer geld verkopen aan een bouwbedrijf, maar nu kan Ons Belang daar woningen neer zetten ook in de sociale sector. Nee, ik heb altijd integer gehandeld. Nee, niet lachen, dat is echt waar. Ik durf iedereen recht in de ogen te kijken.” Voor het vertrek met Twentheplant wil Boomkamp compensatie aan de andere kant van de stad in de buurt van de A35. “Ik wil minimaal zeven hectaren terug hebben”. De gemeente Hengelo heeft een ereschuld aan hem, want onder Lemstra was het plan van de groenboulevard in kannen en kruiken. En dat heeft hij Kerckhaert bij de opening van zijn pand ook nog even meegedeeld. De groenboulevard is niet helemaal van tafel. Die moet nu in Borne komen, nabij zijn tuincentrum. Daarover heeft hij met dat gemeentebestuur een deal gemaakt: hij zou vanaf dat moment geen grond meer kopen in Borne en dan zou de gemeente hem helpen met zijn ‘lovebaby’. “Ik heb me er aan gehouden, hoewel ik van veel mensen grond aangeboden heb gekregen. Omdat ik vaak een paar gulden per vierkante meter meer geef dan de gemeente, maar ik heb het niet gedaan. Ik hoop dat de gemeente ook haar toezegging nakomt,
ik heb het zwart op wit.” En liefst een beetje snel, want de economie loopt terug en een van de eerste dingen waar huishoudens op bezuinigen is toch de tuin. Dan maar wat minder plantjes dit jaar.
Bouwmarkt De groengoeroe is een strategische zakenman geworden. Eerder kocht hij samen met drie partners de failliete inboedel van Fleurregio, maar dat past nog wel binnen zijn core-business. Als belegger (“voor mijn kinderen Joost en Dirk”) is hij mede-eigenaar van een vijfde van de Expohal in Hengelo (“perfecte locatie, over 10 jaar is er geen plek meer vrij langs de A1 en A35”), hij heeft de toezegging (samen met Van Kleef) een tankstation te runnen langs de A1 bij Ikea (een gouden plek natuurlijk) en een mobiliteitscentrum. “Alles op het gebied van auto’s, motoren en fietsen.” De betrekkingen met de bedenker van het bestemmingsplan van dat gebied (Rudy Stroink van TCN) zijn wat bekoeld. Boomkamp zag op SBS6 het populaire programma Huis&Tuin en wilde als aansluiting op zijn groenboulevard een grote bouwmarkt openen naast Ikea. “Ik heb de grond weer verkocht en in die akte staat dat er geen tuincentrumbouwmarkt op die locatie komt.” Stroink
is wel voornemens daar nu een bouwmarkt te beginnen. “Dan hebben de gemeente en hij een probleem.”
FC Twente Naast zijn bedrijf is FC Twente zijn lust en zijn leven. “Ik loop al vanaf mijn 14e, 15e jaar achter Twente aan. Altijd trouwe supporter. Vroeger gingen we met een man of 15, 20. De winterdag met de klompen aan en de vlag om de nek daar naar toe.” Boomkamp zit de laatste jaren op de eretribune. Hij stopt jaarlijks ongeveer 50.000 euro in de club. Hij is lid van alle businessclubs van FC Twente (TOS, Gouden Actie, Club van 10). Uit en thuis is hij vrijwel altijd van de partij. “We gaan met de hele familie. Ook mijn vrouw Katrien is helemaal gek van Twente. Dat is toch het mooiste: gezellig met vrouw en kinderen.” Het gerucht gaat dat hij net als voorzitter Herman Wessels (een vriend van Boomkamp) geld in spits Cavens heeft gestopt. “Dat klopt. Ze hebben me al vaker gevraagd en deze keer heb ik een paar centen meegedaan.” Tot slot zijn speciale band met Dik Wessels. “Ik heb heel veel respect voor Dik als je kijkt wat hij de afgelopen jaren gepresteerd heeft. Nee, ik heb geen Raad van Commissarissen, Dik adviseert mij af en toe.” ■
Twente visie. 03/2003
Urenco-topman Te Riele wacht op maatschappelijke
‘Als de prijs omhoog gaat, 8
Paul te Riele, bestuursvoorzitter van de verrijkingsfabriek van Urenco dat een marktaandeel heeft van 22%: “Ik zie dat de komende jaren stijgen tot 35-40%, maar dan houdt het op, want de Amerikanen en Fransen zullen om politieke redenen nooit bij ons verrijkt uranium kopen.”
Urenco-topman Paul te Riele (57) is een bedachtzaam man. Innemend ook, met vrijwel continu een glimlach om zijn mondhoeken. “Ik ben altijd goed gehumeurd,” zegt hij in zijn werkkamer, met uitzicht op de 50 hectaren grote Urenco-plant. Aan de muur verraadt een schilderij van de Almelose watermolen zijn afkomst. Te Riele praat rustig, zorgvuldig zijn woorden kiezend. Behalve als de noodzaak van kernenergie ter sprake komt. Dan schakelt hij over in een hogere versnelling en lijkt hij zowaar emoties te tonen. “Het juiste, eerlijke verhaal over kernenergie wordt niet verteld.” Op termijn kan Nederland volgens hem absoluut niet zonder kernenergie en hij verwijt de politiek geen goed onderbouwd standpunt uit te spreken. Te Riele vindt de Nederlandse politiek, die nogal eens tegen beter weten in standpunten inneemt teneinde de potentiële kiezers te behagen, hypocriet. Hij wacht geduldig op betere tijden, maar of hij die in zijn huidige functie nog meemaakt, acht hijzelf ook onwaarschijnlijk. De kans is groter dat hij als nieuwe voorzitter van VNO-NCW-Midden (Overijssel, Gelderland, Flevoland en Utrecht) het grootbedrijf en het MKB samen op één lijn krijgt. En de Kamer van Koophandel terug het hok in. “Zij zijn slechts facilitair, wij zijn de enige belangenbehartigers van het bedrijfsleven. We moeten streven naar eenheid en naar regiocontracten met de rijksoverheid.”
(door Mar tin Steenbeeke en Jan Medendorp) Twente visie. 03/2003
“Ik heb een keer een delegatie van GroenLinks rondgeleid. Ze hadden zich het bedrijf heel anders voorgesteld, zeiden ze. Vonden mijn verhaal duidelijk en eerlijk, maar zeiden bij het weggaan ‘prachtig, maar denk maar niet dat je onze mening hebt veranderd’. Dat mag natuurlijk.” Te Riele glimlacht maar weer eens. Hij wordt er niet moe van zijn verhaal te blijven vertellen. De voor hem waarschijnlijke standaardvragen over het afval, de gevaren van de kerncentrales en het milieu; alles probeert hij geduldig te weerleggen. “Als de Chinezen over tien jaar pakweg 30 tot 40% van de energie gaan verbruiken die wij per persoon gewoon zijn in de westerse wereld, is kernenergie onvermijdelijk. In China liggen enorme kolenvelden. Wat denkt u dat er gebeurt als zij voor een miljard Chinezen die kolen gaan branden om energie op te wekken,” stelt hij retorisch.
acceptatie kernenergie
gaan principes overboord’ Geen dossierkennis Alternatieven zoals zonne- en windenergie schieten volgens hem volstrekt te kort om aan de sterk gestegen vraag naar energie te voldoen. Te Riele vindt het jammer dat zelfs een van de meest beschaafde landen ter wereld, het eigen Nederland, krampachtig omgaat met kernenergie. Hij verwijt de politici dat ze niet eens de dossierkennis over dit onderwerp op orde hebben. “Zo’n mevrouw Vos (nummer 2 van GroenLinks) weet niet eens waar ze over praat. Echt niet.” De enige kernreactor van ons land, die in Borssele, zou eigenlijk eind van dit jaar dicht gaan, maar omdat deze afspraak niet hard op papier was vastgelegd, kon het kabinet Balkenende dit besluit van Paars-2 ongedaan maken. De PvdA probeert nu tijdens de kabinetsformatie alsnog Borssele vervroegd te laten sluiten. Te Riele denkt dat men ook binnen de PvdA wel van mening is dat Nederland niet zonder kernenergie kan, maar dat men bang is voor de kiezers. “Kernenergie is een politiek item,” stelt Te Riele. “Men durft het woord kernenergie niet in de mond te nemen. Daar verlies je stemmen mee. Het is jammer dat de politiek niet met een eerlijk verhaal voor de bühne komt. Onze kinderen storten we nu in een hoop ellende.”
Afval Dat is precies hetzelfde als de tegenstanders van kernenergie beweren. Omdat er nog steeds geen oplossing voor het afval is gevonden, mogen we volgens de antikernenergielobby toekomstige generaties niet met dit probleem opzadelen. “Hebt u enig idee hoeveel afval wij jaarlijks zouden hebben als we volledig op kernenergie zouden overschakelen? Een containertje van drie bij twee meter.” En als het nog tientallen, honderden jaren duurt voordat er een oplossing is? “Dan zetten we die containers op één voetbalveld volledig gescheiden van het milieu. We kunnen het dan wel duizenden jaren opslaan. Dit moet u afwegen tegen het gebruik van de gangbare brandstoffen waarbij alle milieuschadelijke stoffen in miljoenvoudige hoeveelheden gewoon de lucht worden ingeblazen.” Kernenergie wordt volgens Te Riele maatschappelijk beter geaccepteerd bij een fikse prijsstijging van de fossiele brandstoffen, veroorzaakt door een sterk stijgende vraag, die met name in
het Verre Oosten zal plaatsvinden. Als de prijs omhoog gaat, gaan politieke principes overboord.”
Bestuursvoorzitter Te Riele (57) is een verwesterdse tukker. Geboren in Almelo, bezocht het Pius Xcollege, studeerde in Delft (technische natuurkunde) en keerde na een carrière bij Shell in 1981 in zijn geboortestad terug. Bij Urenco werd hij in 1996 directeur. Met ingang van dit jaar is hij zelfs bestuursvoorzitter geworden van de Urenco-tak die zich bezig houdt met het verrijken van uranium, de zogeheten procesindustrie. Verrijkt uranium fungeert als brandstof
‘Zo’n mevrouw Vos van GroenLinks weet echt niet waar ze over praat’ voor kerncentrales. Een andere poot van Urenco legt zich toe op het ontwikkelen en maken van ultracentrifuges, alsmede roterende systemen voor de aerospaceindustrie. Urenco beschikt behalve over de fabriek in Almelo, waar zowel uranium wordt verrijkt als ultracentrifuges worden gemaakt, over fabrieken in Duitsland (Gronau en Jülich) en Engeland (Capenhurst). In Amerika bezit het twee dochterondernemingen. De aandelen van Urenco zijn in handen van de landen Nederland, Engeland en Duitsland.
Diffusie Bij Urenco werken in totaal 1800 mensen van wie 700 in Almelo. De omzet is circa 400 miljoen euro. Het rendement schat Te Riele op 25%. “Van de omzet, als je kijkt naar geïnvesteerd vermogen, is dat ongeveer 15-20.” Cijfers waar een gemiddeld bedrijf zelfs in economisch goede tijden van droomt. De moneymaker is niet zozeer het verrijken zelf (goed voor 250 miljoen euro), maar de bouw van centrifuges. Urenco heeft zijn bestaansrecht te danken aan de uitvinding van de uraniumverrijking via ultracentrifuge. “Dat is de goedkoopste manier ter wereld.” Urenco bouwt in Almelo niet alleen centrifuges voor haar eigen verrij-
kingsfabriek, maar ook voor de fabrieken in Duitsland en Engeland. Te Riele zegt dat Nederland, Duitsland en Engeland op het goede paard hebben gegokt. “In Frankrijk en de Verenigde Staten staan diffusieverrijkingsfabrieken. Maar dat is flink duurder. En dan bestaat er nog laserverrijking. Maar ze hebben onlangs ook ingezien - dat wisten wij al een jaar of vijf - dat dàt een heilloze weg is.” De Duits-Engels-Nederlandse combinatie heeft een kennisvoorsprong op de Amerikanen en Fransen, die door Te Riele geschat wordt op ongeveer zeven jaar. De concurrentie doet haar best om de centrifugefabrieken na te bouwen, maar volgens Te Riele lukt dit nog niet echt naar tevredenheid. Wellicht dat er hulp komt uit onverdachte hoek. “Je moet je ogen niet sluiten voor de toekomst en realiteit. Ik sluit niet uit dat we over een paar jaar onze technologie te gelde zullen maken.” Urenco heeft momenteel een aandeel in de wereldmarkt - exclusief de nog niet toegankelijke voormalige Oostbloklanden - van circa 22%. Het verrijkt uranium vindt niet alleen haar weg in Europa en Amerika maar ook in ZuidAmerika, Zuid-Afrika en het Verre Oosten. Te Riele ziet het marktaandeel de komende tien jaar nog wel stijgen naar 35-40%. “Maar dan houdt het op, want de Amerikanen en Fransen zullen om politieke redenen nooit bij ons al het verrijkt uranium kopen.”
9
VNO-NCW Sinds anderhalf jaar is Te Riele voorzitter van VNO-NCW-Midden. Zijn grootste uitdaging is om het bedrijfsleven en de overheidsinstanties uit één mond te laten spreken. “Iedereen blaat nu maar wat. Met name in Twente is dat een notoir probleem.” Te Riele als regisseur van het regio-denken. “Heel veel problemen zijn regio-overstijgend. Om in Den Haag goed door te dringen, moet je één taal spreken.” De rolverdeling is wat Te Riele betreft duidelijk. De Industriële Kringen, zoals de IKT, manifesteren zich lokaal/regionaal. VNONCW doet aan regionaal/landelijke belangbehartiging en de Kamer van Koophandel moet faciliteren. “Als het om de inhoud gaat, moeten alle neuzen dezelfde kant op staan.” ■
Twente visie. 03/2003
JE HEBT BIER EN JE HEBT GROLSCH
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
CRM: meer dan een kunstje
Met de opkomst van Informatie en Communicatie Technologie is er jarenlang een focus geweest op kostenbesparingen. Zogenaamde ERP-systemen (Enterprise Resource Planning) richten zich op de interne efficiency van organisaties. Echter, bij dit zo strak en efficiënt mogelijk plannen van het productieproces dreigt de klant soms te weinig aandacht te krijgen.
Wat is CRM? CRM-pakketten helpen een bedrijf in de omgang met hun klanten, met als doel tevreden en loyale klanten te krijgen. De kern van CRM bestaat uit het opslaan van gegevens over klanten en potentiële klanten en over contacten met hen. Met slimme functies, die gebruik maken van de gegevens, kan CRM vervolgens haar toegevoegde waarde leveren. CRM is echter, in tegenstelling tot wat sommigen denken, niet alleen een automatiseringskunstje. CRM is een overkoepelende strategie van een organisatie, gericht op het verbeteren van de relatie met de klant. Niet het product of het proces, maar de klant staat centraal in de gehele bedrijfsvoering. CRM is in deze vorm dus ook nooit af. We kunnen spreken van een continu proces met een streven om steeds klantgerichter te gaan werken.
Waarom CRM? De klant van vandaag is beter ingelicht dan ooit. Door alle nieuwe technologieën die de klant ter beschikking staan, zoals het internet, is deze in staat producten en leveranciers te vergelijken. Dit, in combinatie met het feit dat men ook minder trouw is aan vaste leveranciers, heeft ertoe geleid dat de klant steeds meer macht heeft. De klant is nu daadwerkelijk koning! Hoe kan men in deze situatie klanten winnen, en vooral ook bestaande relaties behouden? Het wordt steeds belangrijker om klanten, met hun voorkeuren en behoeften, te kennen.
Door wensen van specifieke klanten in kaart te brengen, en vervolgens op basis van deze kenmerken de relatie met deze klanten te besturen, kan een concurrentievoordeel behaald worden. Aansluitend op het voorgaande geldt dat sommige klanten waardevoller zijn dan andere. Door te focussen op de meest waardevolle klanten kan het resultaat gemaximaliseerd worden. Op basis van de beschreven klant-kenmerken kan er in dit verband een onderscheid gemaakt worden tussen verschillende klanten. Hierop kan de bedrijfsvoering vervolgens aangepast worden.
CRM en IT Internet en ICT-middelen spelen een belangrijke rol bij CRM. De kern van CRM software-pakketten wordt gevormd door databanken. Het opslaan van data van klanten is van cruciaal belang voor CRM. Door klantgegevens in een geïntegreerd systeem één keer in te voeren, kunnen deze data door de hele keten van een organisatie beschikbaar gemaakt worden. Kennis verzamelen is echter één ding, kennis productief maken is vers twee. Allereerst zijn er de normale databasefuncties, als het maken van allerlei selecties en doorsnedes. Daarnaast zou de kennis ook ondersteuning kunnen bieden bij bijvoorbeeld het maken van offertes (gebaseerd op koop- en betaalgedrag in het verleden), het meten van prestaties van verkopers en het verwerken van klachten of technische vragen. Ook het koppelen van verschillende processen, zoals financiële en logistieke processen, krijgt in dit verband veel aandacht. Daarnaast moet een organisatie regels opstellen, op basis waarvan verschillende klanten een verschillende behandeling of benadering kunnen krijgen. Internet kan ook een belangrijke rol spelen binnen een CRM oplossing. Allereerst kan middels het internet informatie vergaard worden door (potentiële) klanten te vragen informatie af te geven. Daarnaast kunnen klanten op het internet, volgens een self-service principe, zelfstandig zaken onderzoeken, waar en wanneer het hun maar uitkomt. Interactieve toepassingen, zoals functies waarmee klanten hun eigen offerteskunnen maken, hun eigen startpagina kunnen creëren
en/of actuele voorraadgegevens kunnen opvragen, kunnen toegevoegde waarde voor klanten leveren.
Tot slot CRM is niet voorbehouden aan alleen de grote bedrijven. Steeds meer organisaties uit het MKB segment kiezen voor CRMtoepassingen. ICT creëert immers juist voor hen ook mogelijkheden om zich ‘groot’ te presenteren. Zowel voor organisaties die zich rechtstreeks richten op de consument, als voor ‘business-tobusiness’-organisaties, zijn er voordelen te behalen. De aanschaf van een CRM softwarepakket is echter niet voldoende om van alle voordelen te profiteren. Het is belangrijk om eerst goed na te denken over hetgeen u wilt bereiken, voordat men investeert. Door vervolgens (onderdelen van) CRM te kiezen die bij de organisatie passen, zult u maximaal kunnen profiteren. In de toekomst kunt u vervolgens de toepassingen uitbreiden en laten meegroeien met de organisatie. ■
Ir. Peter Matthijssen De auteur is als consultant werkzaam bij Interstroom informatietechnologie b.v. en deelnemer aan het samenwerkingsverband Online Strategie (www.online-strategie.nl)
11
Column on-line strategie
Customer Relationship Management, ofwel CRM, is erg populair! Iedereen heeft belangstelling voor de CRM software-pakketten. Maar wat betekent deze term nu precies? Waarom de massale belangstelling? En, misschien wel het belangrijkste: Wat zou CRM voor uw organisatie kunnen betekenen?
Twente visie. 03/2003
Almelose Azra Akin is geen Miss Commercie
‘Ik doe wat tegen armoede’ Toen Azra Akin in december tot Miss World werd verkozen, wist ze niet wat haar overkwam. Nog geen kwartaal later bewijst de 24jarige Almelose dat ze snel leert. Ze weet wat ze wel en niet mag zeggen, waar ze op moet letten en welke gevaren er op de loer liggen. En toch heeft ze nog geen idee van haar commerciële waarde. Het is Miss World nog niet gelukt haar succes ten gelde te maken.
13
(door Mario van Santen)
Als klein meisje droomde Azra Akin er al van in haar eentje met een rugzak door de wereld te trekken. Ze was in Turkije, het land waarvoor ze uitkwam tijdens de Miss-verkiezing, en in Zwitserland, waar ze tijdens de jaarlijkse topontmoeting van het Economic Forum in Basel kennismaakte met de belangrijkste spelers op het financiële schaakbord. “Nee, zaken heb ik daar niet gedaan. Ik was er op uitnodiging van de Turkse premier, omdat er voor deze top een Turkse avond was georganiseerd.” In maart bezoekt ze steden als Chicago en Berlijn, en ze bezoekt zeker nog Peru en uiteraard China waar dit jaar de verkiezingen voor ’s werelds mooiste vrouw worden gehouden. “Ik wil dit jaar zoveel mogelijk landen zien. De Miss World-organisatie betaalt alles voor me. De vluchten en het verblijf, het eten en het vervoer ter plaatse. Maar goed, dat mag ook wel, zij plannen tenslotte ook deze afspraken. Vaak gaat het dan om bezoekjes aan bijeenkomsten waar geld wordt ingezameld voor goede doelen.” Zelf heeft ze beperkte inspraak over waar ze moet opdraven. Ook al heeft ze niets met zeehondjes, dan zal ze toch moeten afreizen voor een driedaags bezoek aan Melbourne, omdat dat nu eenmaal van haar verwacht wordt. “Ja, ik heb het contract dat ik vooraf moest tekenen, goed gelezen. Ik wist dus wat me te wachten stond.”
Slobbertrui In de wereld van glitter en glamour kan Azra Akin nauwelijks zichzelf zijn. “Overal waar ik kom, moet ik me één ding telkens goed voor ogen houden:
Miss World Azra Akin: “In Nederland heb ik nog geen enkele sponsor.”
ik ben Miss World en iedereen kijkt ook zo naar me. Ik kan me dus niet veroorloven me in een vale spijkerbroek en een slobbertrui over straat te bewegen. Daarmee zou ik de goede naam van de organisatie te grabbel gooien. Die vinden
Maar ik zie gelukkig ook dat ze veel geld weggeven aan goede doelen. Daarom ben ik ook zo blij dat we dit jaar naar China gaan. Daar is nog zoveel goed werk te verrichten. Ik denk juist dat ik een steentje kan bijdragen aan de bestrijding van armoede in de wereld.”
Commercieel
‘Door aandacht te vragen voor de wereldproblemen, doe ik nog altijd meer dan anderen’ dat een Miss World uitstraling moet hebben. En daar ben ik het wel mee eens.” In het miss-wereldje verdienen een paar mensen achter de schermen heel veel geld. Azra Akin zit daar niet zo mee. “Noem mij een plaats in de wereld waar mensen geen geld verdienen aan anderen. Ik zie ook wel dat de organisatie waar ik voor werk veel geld verdient.
Dat zijn uitspraken die je verwacht van een Miss; vrede op aarde, meer rechten voor vrouwen en gezondheid voor iedereen. “Ik denk heus niet dat als ik ergens kom en ‘peace’ roep dat alles dan goed komt. Maar door aandacht te vragen voor de wereldwijde problemen, doe ik nog altijd meer dan veel anderen.” Commercieel gezien laat ze de ontwikkelingen nog op haar afkomen. “Vanuit mijn Turkse achtergrond stel ik me altijd bescheiden op. Hoewel ik me heb voorgenomen dat ik er dit jaar probeer uit te halen wat er in zit, moet ik veel meer op mogelijke deals afstappen. Het gekke is dat ik dat in het buitenland wel doe. In Nederland heb ik nog geen enkele sponsor. Ik ben daar ook niet zo mee bezig. Ik wil gewoon genieten. Na dit prachtige jaar zien we wel weer.” ■
Twente visie. 03/2003
Nieuwe directeur Geert Jan van Ark wil Bolletje
‘Het leiden op de oude 14
Zelfs de website is uit de lucht. Het Almelose bedrijf Bolletje is wars van publiciteit. Maar de website is stilgelegd omdat hij niet actueel gehouden kon worden, verzekert algemeen directeur Geert Jan van Ark. “We komen dit jaar zeker met een vernieuwde site.” Het bedrijf communiceert tot nu toe uitsluitend via commercials. Het geeft geen omzet- of winstcijfers, behalve de pakkende uitspraak: “Bolletje is een zeer gezond renderende familieonderneming.” En daar moeten we het mee doen. Van Ark werkt al vanaf 1975 bij Bolletje, hij werd benoemd tot algemeen directeur in 2001. En hij wil het langzaam maar zeker anders gaan doen, dan zijn voorgangers. Dat bleek bijvoorbeeld uit zijn toezegging om op 19 februari tijdens het Regionaal Ondernemerscongres een inleiding te verzorgen.
(door Jan Medendorp)
Geert Jan van Ark, algemeen directeur van Bolletje, is bezig het bedrijf te moderniseren. “Onze eigen werknemers beschouwden Bolletje als een gewone, doorsnee werkgever. Een sterk hiërarchisch bedrijf. En de mensen hebben vooral behoefte aan communicatie.”
Twente visie. 03/2003
opstuwen in vaart der volkeren
manier is nietvol te houden’ Nee, op camera’s zat hij nog niet te wachten. Ook een radio-interview liever niet. De workshop bijwonen was geen probleem, hij wilde zelfs nog wel een paar vragen beantwoorden. Het is al heel wat meer dan zijn voorganger. Die zag of hoorde je nooit. Nergens. Ja, in het zakenblad Quote (de 500 rijkste Nederlanders), waar-
‘De tijd van alleen de aandeelhouderswaarde is voorbij’ uit bleek dat er in de afgelopen jaren op de beschuitjes wel wat marge heeft gezeten. Van Ark verdient vooralsnog het voordeel van de twijfel. Hij studeerde marketing in Groningen en wilde diep in zijn hart niets liever dan directeur van Bolletje worden. “En toen ik dat werd in 2001 vond net een generatiewisseling plaats bij Bolletje; 340 jaar ervaring nam afscheid. Niet alleen directeur/grootaandeelhouder Bertus ter Beek, maar ook productiedirecteur Herman van Boxtel, ons hoofd inkoop en hoofd P&O en onze belangrijkste productontwikkelaar gingen met pensioen.”
Zonder ondernemingsplan Van Ark is bezig Bolletje als bedrijf te veranderen, te moderniseren. Mee met de tijd, zoals Van Ark het noemt. “De eerste generatie na de oorlog luisterde naar haar hart. De ambachtelijke bakkerij in Twente werd omgebouwd tot een bedrijf waar mechanisch beschuit gemaakt werd. Het merk Bolletje werd neergezet zonder echt ondernemingsplan. Maar het waren wel echte ondernemers. De tweede generatie mocht studeren, koos voor financiële onafhankelijkheid. Eerst de centen, dan het merk en daarna overnames. Maar nog steeds zonder papieren ondernemingsplan.” Van Ark kreeg in 2001 één letterlijke opdracht van de familie (de aandeelhouders): beheren en uitbreiden van het erfgoed. Om dat goed te doen, wilde hij (voor het eerst in de geschiedenis) een ondernemingsplan schrijven. Niet vanachter zijn bureau, maar gedragen door de hele organisatie. “Ik wilde eerst weten
wat Bolletje precies voor een bedrijf is. Daar kom je achter door te praten met en vooral te luisteren naar consumenten, klanten, leveranciers en vooral onze eigen medewerkers.”
Behoefte aan communicatie De klant vindt het allemaal geweldig. Dankzij pakkende slogans als ‘boer, bakker, Bolletje’ en ‘ik wil Bolletje’ vinden de consumenten Bolletje een gezellige bakker waar je bij wijze van spreken nog even aan de achterdeur geholpen wordt. Ook van klanten en leveranciers lof. “Die dagen ons zelfs uit een tandje bij te zetten.” Maar toen kwam de klap: “Onze eigen werknemers beschouwen Bolletje als een gewone, doorsnee werkgever. Een sterk hiërarchisch bedrijf. En de mensen hadden vooral behoefte aan communicatie.” “Ik ben geen familie/aandeelhouder die alleen mag en kan bepalen wat en hoe het gebeurt. Het leiden op die manier is niet vol te houden. Bovendien krijg je dan geen goede mensen in huis. Die willen zeggenschap en inbreng. Ik heb drie jonge directeuren aangetrokken en het managementteam versterkt. Met hen heb ik dat ondernemingsplan gemaakt op basis van de onderzoeksgegevens.”
Ondernemingsplan In het nieuwe ondernemingsplan werden zes concrete doelstellingen geformuleerd. De huidige (onbekende) omzet van Bolletje moet in vijf jaar verdubbelen; via autonome groei (33%) en overnames (67%) waarbij het merk Bolletje twee keer zo hard moet groeien als de huismerken die Bolletje maakt. En elke twee jaar moet Bolletje een echt nieuw product presenteren. Van Ark wil ook aandacht voor andere eet- en koopmomenten. “Ik geef altijd het voorbeeld van de
voetbalkantine en het tankstation, daar moeten wij ook in de schappen.” En 4% van de omzet moet aan reclame besteed worden. “In goede en slechte tijden.” Het meest verrassende van de hele operatie: grootaandeelhouder annex lid van de Raad van Commissarissen Bertus ter Beek ging (samen met zijn collegae) akkoord. “De tijd van alleen de aandeelhouderswaarde is voorbij, dat geldt voor zowel familiebedrijven als beursfondsen,” aldus Van Ark. “In 25 sessies hebben we het plan letterlijk op de werkvloer aan alle medewerkers gepresenteerd.” En er kwam een communicatieplan waarbij bijvoorbeeld elke vier weken een directiebericht aan de salarisstrook wordt gehecht. “Het dwingt me na te denken over waar ik mee bezig ben.”
15
Inkeping Bolletje moet een leuk bedrijf worden in de gedachte van Van Ark. Zo krijgt iedere medewerker jaarlijks tien pakketten aan Bolletje-producten mee voor de sportvereniging, voor het verzorgingshuis van zijn moeder of voor de buurtvereniging. Er komt langzaam maar zeker meer openheid. Nee, niet over de beruchte inkeping van het beschuitje waarop een uitvinder octrooi meent te hebben. “Het is onder de rechter.” Maar hebben alle mooie verhalen en plannen wel impact en waarde als iemand die overhoop ligt met het bedrijf bestreden wordt met een overkill aan advocaten en rechtszaken? “We hebben er echt alles aan gedaan om dat te voorkomen.” De tijd zal leren of Bolletje echt uit zijn schulp kruipt. Voorzitter Jan Smit van Heracles hoopt het oprecht. Tijdens het congres sprak hij direct Van Ark aan voor sponsoring. Daar wilde Bolletje ook nooit wat van weten... ■
Bolletje is in handen van de familie Ter Beek. Bolletje is een zelfstandig Nederlandse A-merk, nummer 37 op de ranglijst der merken om precies te zijn. Er werken circa 550 mensen die honderd tijdelijke collegae krijgen in de drukke maanden van het jaar. Bolletje is in de afgelopen jaren niet alleen autonoom gebleven maar ook dankzij overnames gegroeid en daardoor heeft het bedrijf tegenwoordig vier productielocaties, in Almelo, Heerde, Naarden en Amsterdam. De producten van Bolletje zijn onder te verdelen in vier groepen: broodvervangers (beschuit, knäckebröd, ontbijtkoek), broodspecialiteiten (roggebrood, krentenwegge, Duits brood) en koekjes (biscuit, kruidnoten, gebakken zoutjes). Bolletje produceert niet alleen voor zichzelf maar ook voor private labels, fancy labels en business-to-business. Driekwart van de producten is voor de binnenlandse markt, de resterende 25% is voor de export. Twente visie. 03/2003
Iedere ondernemer behoort tegenwoordig te weten welke acties genomen moeten worden bij (langdurig) ziekteverzuim van werknemers. Deze kunnen u namelijk financiële nadelen èn voordelen opleveren!
Voorwaarden voor subsidie De voorwaarden die verbonden zijn aan deze subsidie zijn: • U dient over een verklaring van de Arbodienst te beschikken waarin vermeld staat dat uw zieke werknemer arbeidsgehandicapt is en dat er voor hem in uw organisatie geen passende arbeid is. Deze verklaring kan de Arbodienst op elk gewenst moment in het eerste ziektejaar opstellen. • In het kader van de Wet Verbetering Poortwachter dienen werkgever en werknemer gezamenlijk een plan van aanpak te maken. Tevens moeten zij samen een trajectplan opstellen waarin is vermeld welke diensten voor de desbetreffende werknemer zullen worden ingekocht bij een reïntegratiebedrijf, met daarbij een startdatum, einddatum en (vooral) een begroting. • U moet nota’s kunnen overleggen waaruit de werkelijk gemaakte kosten blijken. • U moet kunnen aantonen dat de werknemer een dienstbetrekking met een andere werkgever is aangegaan voor
Het reïntegratiebedrijf Voor het correct uitvoeren van het reïntegratietraject dient u een reïntegratiebedrijf in te schakelen. Het selecteren van een goed reïntegratiebedrijf behoeft enige aandacht. Het is daarom voor u van essentieel belang dat u de reïntegratiediensten bij een reïntegratiebedrijf inkoopt die het hele traject voor u kan aanvragen, begeleiden en uitvoeren. De brancheorganisatie van reïntegratiebedrijven BOREA is onlangs gestart met de toekenning van kwaliteitskeurmerken aan reïntegratiebedrijven. Dit kunt u mee laten wegen in uw keuze.
De subsidieregeling Het UWV beoordeelt de subsidieaanvraag van de werkgever. De subsidieregeling bestaat uit twee delen: • Als het bovengenoemde trajectplan door het UWV wordt goedgekeurd, ontvangt de werkgever 50% van de kosten (de basissubsidie). • Na een succesvolle plaatsing van de zieke werknemer gedurende minimaal 26 weken in arbeid bij een nieuwe werkgever wordt de overige 50% uitgekeerd (de plaatsingssubsidie). Komt het dus niet tot een plaatsing in arbeid, dan kunt u geen aanspraak maken op de plaatsingssubsidie!
met procedurele werkzaamheden die vertragend werken op het uiteindelijke doel: de snelle inzet van reïntegratiemiddelen. Een eigen onderzoek door het UWV vindt ook alleen maar plaats als er twijfel bestaat over de juistheid van de verstrekte gegevens of over de verhouding tussen de geleverde inspanning en de gedeclareerde kosten.
Voldoen aan uw zorgplicht Hoewel deze reïntegratieverplichting vanaf 1 januari 2002 reeds bestaat, is de uitvoering pas ingegaan op 1 januari 2003. In het jaar 2002 kon u op vrijwillige basis de ‘reïntegratie 2e spoor’ zelf ter hand nemen door dit kenbaar te maken aan het UWV door middel van het zogenaamde vrijwillig opdrachtgeverschap. Met de perikelen rond de Wet Verbetering Poortwachter krijgt u nu volop te maken met uw zorgplicht en verantwoordelijkheid voor uw zieke werknemer gedurende het 2e ziektejaar.
Lastenverlichting Een zieke medewerker is voor geen enkele partij een pretje. De nieuwe wetgeving is er daarom ook op gericht om zieke werknemers eerder terug te plaatsen in passend werk. Met de subsidieregeling voor reïntegratie van uw zieke werknemer buiten uw eigen onderneming betekent dit echter voor u geen extra lastenverzwaring. Door een zorgvuldige keuze te maken met welk reïntegratiebedrijf u in zee gaat, kunt u als werkgever in elk geval zicht houden op uw reïntegratieverplichting en de bijbehorende kosten. ■
De subsidies zijn vooralsnog niet gemaximeerd.
17
Column personeel & organisatie
Enerzijds krijgt u te maken met vervelende (financiële) consequenties als u niet voldoet aan de inspanningsverplichtingen die u als werkgever sinds de invoering van de Wet Verbetering Poortwachter hebt. Anderzijds kunt u financieel voordeel behalen als u zich aan de regels houdt. Sinds de invoering van de wet Structuur Uitvoering Werk en Inkomen (SUWI) vorig jaar bent u namelijk formeel verantwoordelijk voor de reïntegratie van uw zieke werknemers in passend werk buiten uw eigen bedrijf. Doet u dit volgens de regels, dan kunt u de reïntegratiekosten die u hiervoor heeft moeten maken via een subsidieregeling terugvorderen bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Deze subsidieregeling geldt voor reïntegratie van zieke werknemer(s) naar passende arbeid in een andere onderneming (ook wel ‘reïntegratie 2e spoor’ genoemd).
een periode van tenminste 26 weken. • Op verzoek van het UWV dient het door u gecontracteerde reïntegratiebedrijf alle gegevens te kunnen overleggen omtrent het niet of niet in voldoende mate meewerken van de werknemer of voortijdige beëindiging van gesubsidieerde trajecten. • Het ingeschakelde reïntegratiebedrijf dient aan bepaalde voorwaarden te voldoen.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Reïntegratie en subsidie
Waar moet u op letten? Het is voor de uitkering van de subsidie van groot belang dat de juiste gegevens worden verstrekt. Een werkgever ontvangt bijvoorbeeld nooit meer subsidie dan de ingediende begroting. Er vindt dus nimmer een nacalculatie plaats. U dient derhalve van alle kosten die u gemaakt hebt de juiste nota’s te overleggen. De wetgever heeft bepaald dat deze aanvraagprocedure niet omringd wordt
T&R Remedie Benno Wagtenveld MBA
Twente visie. 03/2003
McDonald’s in Enschede groeit tegen mondiale trend in
Tukkers nog steeds 18
De honger van McDonald’s lijkt gestild. Voor het eerst sinds de beursgang in 1965 maakt de fastfoodketen verlies. Er worden niet alleen restaurants geopend maar ook weer gesloten. Het Big Mac-Menu ligt steeds meer consumenten te zwaar op de maag. De gezondere fastfoodketens winnen marktaandeel. Nederland onttrekt zich vooralsnog aan de malaise. De omzet van de 220 Nederlandse filialen is vorig jaar met 5% gegroeid tot 425 miljoen euro. De franchisenemer Johan Dreyerink denkt aan een derde, en wellicht zelfs vierde vestiging in Enschede.
(door Mar tin Steenbeeke)
Niks zwaar weer voor McDonald’s. Franchisenemer Johan Dreyerink denkt aan een derde en wellicht zelfs vierde vestiging in Enschede.
Twente visie. 03/2003
Gelach in de keuken van McDonald’s in de Enschedese binnenstad. Manager Johan Dreyerink probeert ten behoeve van de fotograaf een paar hamburgers op de bakplaat om te draaien. Het is merkbaar geen dagelijks werk voor de inwoner van Buurse, en dat lokt gegiechel uit van zijn personeel. Dat ligt helemaal dubbel als Dreyerink een hamburger klem zet tussen zijn kaken. Dreyerink kan zelf ook wel lachen om zijn gestuntel. De herhalingscursus die hij in oktober heeft genoten aan de Hamburger Universiteit van McDonald’s in Oakbrook, een stadje vlakbij Chicago, bevatte zeker weinig praktijklessen. “Dat klopt, het was meer een management-
cursus,” geeft Dreyerink toe. Tien jaar geleden, toen hij samen met 250 andere franchisenemers een cursus aan dezelfde ‘Universiteit’ volgde, was het meer praktijkgericht. Dreyerink, een kasteleinszoon uit Enter, leerde daar naar eigen zeggen het verschil tussen de horeca en McDonald’s. Tussen die twee werelden bestaat een groot verschil, merkte hij. Zelf was hij ober-kelner in een gerenommeerd restaurant in Laren en tien jaar lang dreef hij een Indisch restaurant op Curaçao maar veel van zijn ervaring kon hij bij McDonald’s niet gebruiken. “Als je in de horeca bent opgegroeid wil je te teveel geven aan je gasten,” zegt Dreyerink. “Bij McDonald’s
leer je zakelijker te zijn.” Zijn achtergrond was dan ook bepaald geen pré toen hij bij terugkeer uit Curaçao (Dreyerink wilde zijn zoon in Nederland naar school laten gaan) solliciteerde bij McDonald’s. Hij werd de eerste keer afgewezen. “McDonald’s heeft liever accountants dan horecamensen. Bovendien was ik te eigenwijs.”
Gastheer Als franchisenemer van McDonald’s in Enschede mocht hij in 1992 wel bewijzen dat een horecaman ook een fastfoodketen kan exploiteren. De eerste jaren gingen niet goed, erkent Dreyerink. Niet alleen toonde Dreyerink zich nog teveel een gastheer (“ik wilde bij wijze van spreken nog de jas van de klanten aanpakken”) ook was hij volgens eigen zeggen te zacht voor het personeel. Na het topjaar 1992 daalde het rendement van het restaurant in de Enschedese binnenstad fors. Dat lag niet alleen aan de managementwisseling. Een verbouwing pakte te duur uit en de locatie in het centrum van Enschede werd voor klanten moeilijker bereikbaar. Met hulp van het hoofdkantoor kreeg Dreyerink het lek boven. En sinds de
gek op gele M Bijenkorf haar vestiging op het Van Heekplein opende, weet het winkelend publiek de binnenstad nog beter te vinden. Nu scoort hij elk jaar een rendement van gemiddeld 5-10 procent op een omzet van zo’n twee miljoen euro, per vestiging. Want Dreyerink bezit op het Meubelplein een tweede McDonald’s. Deze liep, met dank aan de McDrive, vanaf de eerste dag voortreffelijk. “Eigenlijk is die vestiging te klein, we hebben dat te laag ingeschat,” zegt Dreyerink. Hij hoopt eind 2003 een derde vestiging, aan de Zuiderval te openen en denkt al voorzichtig na over een vierde.
hem te maken hebben met een ‘kwaliteitsprobleem’. “Daar werken ze wat slordiger,” weet Dreyerink. Enkele dikke Amerikanen die McDonald’s voor het gerecht hebben gesleept wegens het ‘aanzetten tot zwaarlijvigheid’ en het uitkomen van een boek waarin de hygiëne van McDonald’s werd gekraakt, deden het imago in de VS geen goed. Maar Europa, en zeker Nederland, is Amerika niet, zegt Dreyerink. “Weet je dat in Griekenland de dikste mensen van Europa wonen,” zegt hij. En weet je dat McDonald’s daar de minste vestigingen heeft? Dreyerink heeft nog meer cijfers paraat. “Een week telt 21 eetmomenten,” doceert hij, “en
Gezond De Enschedese groei van McDonald’s staat in schril contrast tot wat er in de wereld met McDonald’s gebeurt. Het concern, 48 jaar oud, maakte in het laatste kwartaal voor het eerst sinds de beursgang in 1965 verlies. Om de aandeelhouders tevreden te houden, worden er in 2003 niet alleen nieuwe vestigingen geopend, maar ook ruim 500 niet goed lopende vestigingen (met name in de VS en Japan) gesloten. In 2002 gingen er wereldwijd al zo’n 200 dicht. Dicht bij huis sloot de vestiging aan de Markt in Hengelo de deuren. De huur van het pand was te hoog, de omzet te laag. Overigens staan er wereldwijd nog altijd meer dan 30.000 restaurants, allemaal te herkennen aan de grote gele M, de eerste letter van het alfabet die peuters herkennen. Maar de voorkeur van de meer volwassen consument schuift op richting gezondere voeding. Schooljeugd en jonge gezinnen met kinderen blijven McDonald’s trouw, maar de werkende consument gebruikt de lunch niet meer zo snel bij de Macs, de Burger Kings of Kentucky Fried Chickens. Die gaat liever naar een van de snel groeiende voedselwinkels waar hij zelf een broodje gezond kan samenstellen (zoals Subway). En ook de snelgroeiende koffieketen Starbucks hapt omzet weg.
Griekenland In de Enschedese McDonald’s, waar tussen de middag vooral de schooljeugd in de rij staat voor de kassa’s, probeert Dreyerink het beeld dat McDonald’s vet en ongezond is, te nuanceren. Dat geldt hooguit voor Amerika, waar ze volgens
‘McDonald’s heeft liever accountants dan horecamensen’ onze vaste klanten, die noemen we voor het gemak maar even ‘heavy users’, komen hooguit twee maal per maand. Dan kun je toch niet echt zeggen dat McDonald’s voor dikke mensen is.” En wij weten toch wel dat McDonald’s haar assortiment heeft uitgebreid met een uiterst gezonde fruitshake en yoghurt?
Personeel Niet alleen het ‘vette’ imago, ook andere zaken hebben barstjes in het ooit onaantastbare McDonald’s-imago veroorzaakt. Zo zijn er klachten over de groezelige interieurs en het slechte personeelsbeleid. In veel landen lapt het concern volgens de internationale vakbeweging de arbeidswetgeving aan de laars. Volgens de vakbond FNV zijn lage lonen, slechte arbeidscontracten en kinderarbeid kenmerkend voor McDonald’s, al tekent de bond er meteen bij aan dat men zich in Nederland keurig aan de regels houdt. In Enschede is het nooit moeilijk geweest om goed personeel aan te trekken, zegt Dreyerink. Hij mist weliswaar de studenten (zij kunnen meer verdienen in de callcenters) maar er zijn nog genoeg mensen die met twee woorden
spreken, er netjes uitzien en op tijd komen. Speciaal voor McDonald’s is er bij het Regionaal Opleidings Centrum in Almelo een ‘McDonald’s-klas’ met zestien leerlingen. Na vier dagen werken volgt er één schooldag waarbij de praktijklessen zijn afgestemd op de werkmethodes van McDonald’s. In totaal werken er in de twee Enschedese vestigingen 180 mensen, samen bezetten zij zo’n 50 fte’s. Internationaal staat het personeelsbeleid van McDonald’s ter discussie.
19
McCafé De panden zijn in het bezit van McDonald’s. Deze verhuurt ze aan de franchisenemers die huur betalen naar rato van de omzet. “Hoe meer omzet, hoe meer huur,” aldus Dreyerink. Hoewel de geelrode kleuren alom aanwezig zijn en voor een leek elke McDonald’s op de andere lijkt, heeft een franchisenemer veel vrijheid, vindt Dreyerink. De basisfilosofie KSK (kraakhelderheid, service en kwaliteit) staat overal in de wereld bovenaan, en ook de baktijd van een hamburger is overal gelijk maar daarbuiten is veel mogelijk. Zo verkoopt Dreyerink zijn hamburgers onder de richtprijs en mag hij zelf beslissen of en hoe hij het interieur aanpast. Na negen jaar is de vestiging in de Enschedese binnenstad hier wel aan toe, geeft Dreyerink toe. Hij denkt hardop na over innovaties in McDonald’s-land, zoals een McCafé, een samenwerking tussen Douwe Egberts en McDonald’s, waar koffie op servies wordt geserveerd. Liever dit dan terug naar zijn oude liefde de horeca. Hij mist het gastheerschap nog wel maar het geloof is weg. “Eigenlijk moet je elke avond een volle bak hebben. Als een restaurant half vol zit, moet je dat eigenlijk de volgende avond weer goed maken. Dat lukt je nooit.” Een massa-restaurant als McDonald’s is wat dat betreft flexibeler en voorspelbaarder. Afhankelijk van de dag van de week en het weer is zeer goed in te schatten hoeveel klanten er komen. De gemiddelde transactieprijs ligt, per twee klanten, op 4 euro 60. “Ik kan je op een briefje geven hoeveel ik vandaag verkoop. Als het moet uitgesplitst per uur. Als het ’s ochtends regent vervang ik een ziekmelding niet, want ik weet dat het die dag minder druk wordt. Echt, ik geloof in de ‘snelle euro’.” ■
Twente visie. 03/2003
Onder de nieuwe wet zal het ook mogelijk zijn een openbare vennootschap om te zetten in een B.V. en vice versa. Eveneens via notariële akte te realiseren. De voor vennootschappen zo specifieke fiscale transparantie blijft gehandhaafd voor de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting. Voor het bedrijfsleven, maar ook voor de vrije beroepsbeoefenaren is het wetsontwerp van groot belang, aangezien de rechtsvormen VOF, CV en maatschap veelvuldig worden gebruikt. De voornaamste kenmerken van het wetsontwerp passeren hierna de revue.
Rechtskarakter vennootschap Het contractuele karakter van de vennootschap is in beginsel gehandhaafd. Dit ondanks het feit, dat de vennootschap ook rechtspersoon kan zijn. Consequentie is dat de algemene bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek (BW) die betrekking hebben op overeenkomsten in beginsel van toepassing zijn, tenzij dit uitdrukkelijk is uitgesloten of bijzondere bepalingen zich hiertegen zouden verzetten. Bij vennootschappen die rechtspersoon zijn kunnen de algemene bepalingen van het rechtspersonenrecht van Boek 2 BW ook van toepassing zijn, voorzover de nieuwe wet er naar verwijst.
Openbaar of stil Onder het huidige recht is bepalend voor de vraag of er sprake is van een maatschap of vennootschap, het in de praktijk lastig te hanteren criterium van beroepsof bedrijfsuitoefening. Dit onderscheid wordt in de nieuwe wet afgeschaft. Van belang wordt de vraag of sprake is van een openbare of van een stille vennootschap. Voor de openbare vennootschap gelden drie eisen:
• de vennootschap moet gericht zijn op het uitoefenen van een beroep of bedrijf; • zij moet op een voor derden duidelijk kenbare wijze naar buiten optreden; en • zulks moet geschieden onder een door haar als zodanig gevoerde naam. Consequentie hiervan is, dat de vele beroepsmaatschappen, die op een voor derden duidelijk kenbare wijze naar buiten optreden, in het vervolg door het leven zullen gaan als openbare vennootschappen. Bovendien kunnen zij kiezen voor rechtspersoonlijkheid. Ongeacht de rechtspersoonlijkheid zullen alle openbare vennootschappen moeten worden ingeschreven in het Handelsregister. Dit geldt straks, anders dan thans, ook indien uitsluitend sprake is van beroepsuitoefening. Voor het ontstaan van een openbare vennootschap is niet vereist, dat de vennootschap is ingeschreven in het Handelsregister. Tot het moment van inschrijving zijn derden te goeder trouw beschermd als zij handelen met de vennootschap.
Rechtspersoonlijkheid Nieuw is de mogelijkheid voor de vennoten van de openbare vennootschap, dat zij kunnen opteren voor rechtspersoonlijkheid. De vennootschap wordt dan eigenaar van de goederen en kan zelfstandig schulden aangaan. Dit is vooral makkelijk bij toe- of uittreden van vennoten, aangezien ter gelegenheid hiervan géén leveringen van goederen meer hoeven plaats te vinden. Voor het verkrijgen van rechtspersoonlijkheid moet de openbare vennootschap voldoen aan de navolgende eisen: • in een notariële akte, inhoudende de vennootschappelijke bepalingen, moet zijn bepaald, dat de openbare vennootschap rechtspersoonlijkheid heeft; • de vennootschap moet zijn ingeschreven in het Handelsregister; de dag na de inschrijving vangt de rechts persoonlijkheid aan. De openbare vennootschap die rechtspersoon is, kan deze ook weer opgeven. In dat geval moeten de goederen van de vennootschap worden ingebracht in de vennootschappelijke gemeenschap van de vennoten en ontstaat - net als onder het huidig recht - een afgescheiden vermogen ten behoeve van de schuldeisers van de vennootschap.
Aansprakelijkheid Volgens het wetsontwerp is iedere vennoot bestuurder, tenzij bij of krachtens de overeenkomst anders is bepaald. De hoofdelijke aansprakelijkheid van alle vennoten voor de schulden van de vennootschap gaat nu ook gelden voor vennoten van een openbare vennootschap, die een beroep uitoefenen. Nieuw is ook dat een vennoot van een openbare vennootschap helemaal niet aansprakelijk is voor een tekortkoming die hem niet kan worden aangerekend. Uitsluitend bij de stille vennootschap (de maatschap) zijn de vennoten voor gelijke delen aansprakelijk, tenzij anders is bepaald in de akte. Interessant is, dat het wetsvoorstel bepaalt, dat vorderingen tegen uitgetreden vennoten (of hun erfgenamen) verjaren door verloop van 5 jaar na inschrijving van hun uittreden in het Handelsregister.
Commanditaire vennootschap (CV) De CV wordt gehandhaafd en is in het wetsontwerp altijd een openbare vennootschap. De commanditaire of stille vennoten (denk aan beleggers) kunnen net als onder het huidig recht aansprakelijk vennoot worden bij overtreding van het beheersverbod. Het wetsontwerp bepaalt, dat dit aan de orde kan komen als de commanditaire vennoot zelf handelend optreedt namens de vennootschap, maar ook als hij ‘door zijn handelen een beslissende invloed’ uitoefent op het optreden van de besturende vennoten. De aansprakelijkheid is beperkt tot schulden van de vennootschap die ten tijde van zijn handelen of daarna zijn ontstaan, tenzij zijn handelen deze verbondenheid niet of niet ten volle rechtvaardigt. ■
Mr R.A.C. Marres Notaris bij SuwijnLedeboer Notarissen (kantoor Hengelo)
21
Column notarieel advies
Eind december vorig jaar is bij de Tweede Kamer ingediend het wetsvoorstel tot wijziging van de wettelijke regelingen die gelden voor maatschap, vennootschap onder firma (‘VOF’) en commanditaire vennootschap (‘CV’). De meest in het oog springende wijziging betreft de mogelijkheid, dat de vennoten van een openbare vennootschap kunnen kiezen voor rechtspersoonlijkheid. Voor het verkrijgen of beëindigen van deze rechtspersoonlijkheid zal een notariële akte verplicht zijn.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Firma ‘nieuwe stijl’
Twente visie. 03/2003
Koninklijke Grolsch NV heeft over
22
Nieuws & feiten Het Grolschmerk was in 2002 goed voor een recordafzet van ruim 3 miljoen hectoliter.
Twente visie. 03/2003
2002, conform verwachting, een stijging van de netto-winst met ruim 5% gerealiseerd tot € 30,1 miljoen. Het bedrijfsresultaat is met 10,4% gestegen tot € 42,6 miljoen. Het Grolsch-merk was in 2002 goed voor een recordafzet van ruim 3 miljoen hectoliter. De netto-omzet steeg in 2002 met 8,7% tot € 296,5 miljoen (2001: € 276,6 miljoen). Ondanks dat voor 2003 rekening moet worden gehouden met een lichte daling van de totaal in Nederland verkochte hoeveelheid bier, gaat Grolsch uit van een evenaring van het in 2002 gerealiseerde afzetvolume. In het buitenland wordt voortgaande groei verwacht, voornamelijk in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Canada en de andere kernmarkten.
jl. het convenant ‘Regionaal Platform Bedrijventerreinen’ met alle Overijsselse gemeenten ondertekend. Met dit platform, waarvan zich er één bevindt in de regio Twente en één in de regio IJsselVecht, ontstaat er een betere afstemming tussen de diverse partijen als het gaat om de ontwikkeling en revitalisering van nieuwe en bestaande bedrijventerreinen, met als uiteindelijk doel: de versterking van de concurrentiepositie van beide regio’s. Het platform is een samenwerkingsverband tussen de Overijsselse gemeenten en de provincie met medewerking van de KvK, VNO-NCW en de OOM en een vervolg op het in 1998 in het leven geroepen Programmeringsoverleg Bedrijventerreinen. De voorzitter van de Kamer van Koophandel Veluwe en Twente, Bram Hulshof, is 22 januari jl., tijdens de algemene ledenvergadering, gekozen tot nieuwe voorzitter van de Vereniging Kamers van Koophandel (VVK). De VVK verzorgt het vaststellen en uitvoeren van het handelsregisterbeleid van de 21 Kamers van Koophandel in Nederland. Zijn nieuwe functie gaat hij combineren met zijn voorzitterstaak in de Kamer van Koophandel Veluwe en Twente.
Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis vindt dit jaar in maart de ’Week van de Ondernemer’ plaats. De Week, een initiatief van MKB-Nederland, staat volledig in het teken van het Midden- en Kleinbedrijf en de teruglopende economie (25 t/m 27 maart), ‘Nationaal MKB Congres voor de Bouw’ (26 maart) en ‘Nationaal MKB Congres voor de Transport en Logistiek’ (27 maart). Plaats van handeling: Jaarbeurs Utrecht. De heer T. Bennink, gedeputeerde van de Provincie Overijssel heeft 13 februari
De samenwerking van de ondernemers aan de verbetering van hun Industrieterrein Twentekanaal in Hengelo levert hun veel landelijke belangstelling op. Novem, namens het ministerie van Economische Zaken uitvoerder van het programma Duurzame Bedrijventerreinen, positioneert Twentekanaal als voorbeeld hoe ‘van onderop’ een bestaand industrieterrein kan worden verbeterd en ‘verduurzaamd’. De ondernemersvereniging BIT is de drijvende kracht achter het initiatief om Twentekanaal te verbeteren en hebben daarvoor de stichting Duurzaam Industrieterrein Twentekanaal opgericht. Een belangrijke succesfactor is de wijze waarop de ondernemers bij het project worden betrokken. Door deelname aan werkgroepen geven ondernemers rechtstreeks sturing aan deelprojecten, zoals de inkoop van elektriciteit en de collegiale uitwisseling van personeel. Industrieterrein Twentekanaal is met ruim 300 bedrijven en 9.000 arbeidsplaatsen een van de grootste industrieterreinen van Overijssel.
Navini Networks in Richardson, Texas en Internet Service Provider IntroWeb, Hengelo, hebben een deal gesloten van ruim $ 20 miljoen om als een van de
eerste in Europa het grootste draadloos breedband netwerk te ontwikkelen. IntroWeb heeft Navini’s Ripwave(tm) systeem uitgekozen om klanten te voorzien van breedband Internet, een plug en play modem en draadloos internet binnen het bereik van de centrale antenne. Hiermee wordt breedband Internet mogelijk in gebieden waar geen kabel en ADSL beschikbaar is en komt. Introweb is een full service Internet Provider voor hoofdzakelijk de zakelijke markt. Navini Networks levert een gepatenteerd draadloos breedband Internetsysteem. Navini is opgericht door de succesvolle Silicon Valley ondernemer Wu-Fu Chen en industrie expert dr. Guanghan Xu. Twente doet het goed in de export en steeg vorig jaar met 5,4% t.o.v. 2001. Dat blijkt uit een onderzoek gedaan in de maanden september tot en met november van het vorig jaar door de Enquête Regionale Bedrijfsontwikkeling (ERBO). De ERBO-resultaten zijn in een speciaal uitgebrachte folder op een rijtje gezet. Uit onderzoek van het EIM blijkt dat jaarlijks zo’n 5.000 vijftigplussers, vooral mannen, een eigen bedrijf beginnen. Deze groep heeft een relatief hoog opleidingsniveau, twee derde heeft een opleiding genoten op HBO- of WO-niveau. Bij de starters jonger dan vijftig jaar is dit ‘maar’ een derde. Het onderzoek wijst ook uit dat oudere starters vaker dan hun jongere collega’s starten vanuit negatieve overwegingen, zoals (dreigende) werkloosheid. Mogelijk dat de ondernemer zijn/haar leeftijd als een risicofactor beschouwd om nog enige jaren als werknemer actief te zijn. De helft geeft aan dat de behoefte om het bedrijf te laten groeien beperkt is. De inkomsten worden als bijverdienste beschouwd. Begin februari hebben de leden van
MKB-netwerk Twente, de bundeling van ondernemersverenigingen en brancheorganisaties, onderdeel van het MKB Oost-Nederland, Otto Zuidema benoemd tot voorzitter. Otto Zuidema, districtsdirecteur Retail bij de ING-bank, district Oost-Nederland, zal als voorzitter van het MKB-netwerk zitting nemen in de Koepelraad van regionale organisaties van MKB-Nederland. Eind 2002 blijkt uit onderzoek van EIM dat meer dan de helft van de ondernemers die in de periode 1998-2000 met een eigen bedrijf zijn begonnen zich niet verzekerd hebben tegen inkomensverlies als gevolg
Op een informatiebijeenkomst voor melkveehouders in februari jl. in Reutum van Countus accountants + adviseurs werden oplossingen aangedragen waardoor melkveehouders die op of onder de kostprijs produceren, de toekomst met vertrouwen tegemoet kunnen zien. Een van de oorzaken van de stijgende kostprijs wordt gevormd door de sterk gestegen kosten van de grond en de bewerking daarvan. Uit de presentatie bleek dat bedrijven die de melkproductie uitbreiden zonder extra grond een lagere kostprijs hebben dan bedrijven die extensief melk produceren. De kosten kunnen alleen dalen door meer melk per bedrijf te produceren. Hiervoor zal een extra melkquotum nodig zijn dat zorgt voor een lagere kostprijs van de melk onder voorwaarde een zo hoog mogelijk saldo per kilo melk te behalen. Nijen Twilhaar, administratie- en belastingadviseurs, en Hoff & Wansink, accountants en adviseurs, die per 1 januari 2002 gefuseerd zijn, hebben hun samenwerking per 1 januari 2003 verder uitgebreid met Gerdzen accountants BV. De nieuwe gezamenlijke naam is BILANX Accountants & Adviseurs. De vestigingen in Hengelo en Mariënberg blijven bestaan. De jonge vakgebieden biotechnologie en biomedische technologie kunnen veel aan elkaar hebben, en ook leiden tot boeiende nieuwe business. Dat is de stelling van de partners in een nieuw Nederlands-Duits samenwerkingsverband ’EUREGIO Biotech Business Support’ waarin de Universiteit Twente, de Rijksuniversiteit Groningen en de Fachhochschule Münster participeren. Het project kreeg 7 februari jl. zijn ‘kickoff’ met het symposium Biotechnology meets Biomedische Technology in het Ondernemingshuis Twente in Enschede.
De Kamer van Koophandel Veluwe en Twente houdt van 20 tot en met 25 september a.s. een handelsmissie naar Rusland: ‘Rusluie terug naar St. Petersburg’. Ondernemers krijgen zo een kans om commerciële contacten te leggen in Rusland. St. Petersburg, na Moskou de tweede stad van de Russische Federatie, bestaat dit jaar 300 jaar. Gezien de hechte relatie tussen Nederland en St. Peterburg neemt Nederland deel aan diverse jubileumactiviteiten. Warsteiner Italia, een dochteronderneming van Warsteiner Brauerei, een in Verona gevestigde verkoop-, marketingen distributieorganisatie, is met ingang van januari 2003 het Grolsch-merk gaan vertegenwoordigen. Met deze samenwerking geven Warsteiner Brauerei Haus Cramer en Koninklijke Grolsch NV verdere invulling aan de begin 2002 aangekondigde alliantie. De Warsteiner brouwerij, sinds 1753 in handen van de familie Cramer, is uitgegroeid tot de grootste Duitse brouwerij en onbetwiste marktleider op de Duitse markt. Koninklijke Grolsch is een beursgenoteerde onderneming met een rijke traditie die terug gaat tot 1615. De bouw van een nieuwe brouwerij in Boekelo, die vanaf 2004 operationeel zal zijn, zal de huidige twee brouwerijen in Enschede en Groenlo vervangen. Onlangs is B&B Mens en Techniek in Enschede met haar activiteiten van start gegaan. Het nieuwe bedrijf ondersteunt industriële bedrijven bij het optimaal laten samenwerken van de productiefactoren organisatie, mens en middelen. B&B maakt daarbij gebruik van een geheel in eigen beheer ontwikkelde meet- en werkmethodiek. Deze methodiek is toepasbaar in elke industriële productieomgeving. Het bedrijf zal zich voorlopig hoofdzakelijk richten op die bedrijven en afdelingen van bedrijven waar men industriële reiniging en oppervlaktebehandeling uitvoert. B&B Mens en Techniek maakt deel uit van de Enschedese B&B Adviesgroep, waartoe ook B&B Coating Techniek behoort. In mei starten het Instituut Small van de Hogeschool Enschede en het consultancybureau KPMG met de nieuwe post-HBO leergang ‘Strategisch Management: zakelijke effectiviteit en persoonlijke groei’. De leergang richt zich op Strategisch
Management en daarbinnen op twee gebieden, enerzijds het aanbrengen van vakinhoudelijke kennis en vaardigheden, op basis van het INK-kwaliteitsmodel, anderzijds werken de deelnemers intensief aan de ontwikkeling van hun persoonlijke competenties. KPMG zorgt voor de vakinhoudelijke component en stelt zijn consultants ter beschikking en Small Business is gespecialiseerd in het opleiden van ondernemers en ondernemende managers. De leergang is met name bedoeld voor managers en ondernemers die tegelijkertijd zichzelf en hun organisatie op een hoger plan willen tillen, duurt ongeveer 14 maanden en wordt afgerond met een HBO-certificaat. De Nederlandse ondernemers vinden dat een volgend kabinet € 1,5 miljard extra moet uittrekken voor maatregelen die moeten leiden tot versterking van de economie. Dit staat in de nota ‘Welvaart moet je verdienen’ die de
Raad van de Centrale Ondernemingsorganisaties (VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland) in januari heeft gepresenteerd aan kabinetsinformateur Donner. Daarvan moet € 650 miljoen worden besteed aan infrastructuur en 600 miljoen aan lastenverlichting voor het bedrijfsleven. De ondernemersorganisaties vinden dat een nieuw kabinet moet streven naar structureel evenwicht op de overheidsbegroting in 2007. Ontstaat in de tussentijd een tijdelijk tekort, dan moert daaraan niet te zwaar worden getild. ■
23
Nieuws & feiten
van een ziekte of een ongeval. Eveneens blijkt meer dan de helft van de ondernemers zich niet aanvullend WAZ (Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen) te hebben verzekerd. Net als werknemers lopen ondernemers het risico als gevolg van ziekte of langdurige arbeidsongeschiktheid niet te kunnen werken, terwijl voor de meeste van hen niet de voorzieningen van de Ziektewet en de WAO gelden. Ondernemers kunnen zich tegen inkomensverlies als gevolg van een ziekte of ongeval vrijwillig verzekeren.
Gedon Groep Almelo heeft van Xerox de bijzondere erkenning 'Partner of the Year Award' gekregen.
Business
Twente visie. 03/2003
Indien u als ondernemer in de vorm van een eenmanszaak of een vennootschap onder firma, maatschap of C.V. uw bedrijf uitoefent, bestaan een aantal mogelijkheden om uw bedrijf fiscaal geruisloos, dat wil zeggen zonder heffing van inkomstenbelasting, door te schuiven. Tot 2001 kon zonder heffing van inkomstenbelasting worden doorgeschoven naar uw kinderen of uw echtgenoot. Inmiddels bestaat echter ook de mogelijkheid om uw onderneming zonder heffing van inkomstenbelasting door te schuiven naar een medeondernemer of werknemer.
Overdracht aan medeondernemers In de inkomstenbelasting is een regeling opgenomen, die het mogelijk maakt, dat u uw onderneming kunt doorschuiven naar een medeondernemer, zonder dat u inkomstenbelasting verschuldigd bent. De medeondernemer kan uw echtgenote, uw kind of een derde zijn. Voorwaarde voor de regeling is wel, dat deze medeondernemer gedurende tenminste 36 maanden met u voor gezamenlijke rekening een samenwerkingsverband heeft gedreven (een maatschap of een vennootschap onder firma). Het aandeel dat uw medeondernemer heeft in dit samenwerkingsverband mag overigens zeer klein zijn. Indien bijvoorbeeld uw kinderen geen interesse hebben in het voortzetten van uw onderneming, kunt u op deze manier een medeondernemer op een fiscaal vriendelijke wijze de onderneming laten voortzetten. Fiscaal vriendelijk betekent in dit geval, dat u geen inkomstenbelasting verschuldigd bent over de meerwaarden van uw onderne-
ming en dat een desinvesteringsbijtelling achterwege blijft. De meerwaarde van uw onderneming kan bijvoorbeeld bestaan uit de stille reserve in uw bedrijfsgebouwen of andere bedrijfsmiddelen en de goodwill. Indien u tijdens uw ondernemerschap een zogenaamde fiscale oudedagsreserve hebt opgebouwd, dient u hierover in veel gevallen wel inkomstenbelasting af te dragen.
Uitbreiding voor werknemers In de praktijk bleek ook behoefte te bestaan aan een regeling, waarbij een werknemer het bedrijf kon voortzetten, zonder dat sprake was van belastingheffing bij de stakende ondernemer in verband met de overname van het bedrijf. Met ingang van 1 januari 2002 is daarom een regeling in de wet op de inkomstenbelasting opgenomen, die het mogelijk maakt uw onderneming zonder heffing van inkomstenbelasting door te schuiven naar een werknemer. Ook hierbij geldt als voorwaarde, dat de voortzetter van uw onderneming gedurende tenminste 36 maanden als werknemer aan uw onderneming verbonden is geweest. Onder bepaalde voorwaarden kan overigens de termijn van 36 maanden worden verkort, bijvoorbeeld ingeval van ziekte, overlijden of faillissement en bij beëindiging van de samenwoning (indien de partner voortzet). Een probleem kan ontstaan indien een werknemer sinds kort als medeondernemer is opgenomen in de vennootschap onder firma of maatschap. Dan wordt namelijk niet voldaan aan de 36 maandentermijn van beide regelingen. Naar verwachting zal in die gevallen de inspecteur een tegemoetkoming verlenen, indien de termijn van het dienstverband en het medeondernemerschap tezamen meer dan 36 maanden is geweest.
Voordeel Doordat geen belastingheffing over de stille reserves en goodwill van uw onderneming plaatsvindt, kunt u uw onderneming tegen een lagere prijs overdragen aan uw werknemer. Indien gebruik wordt gemaakt van de geruisloze doorschuiving, dient u als verkoper bij de berekening van de koopsom rekening te houden met een belastinglatentie. De koper van uw onderneming mist namelijk de mogelijkheid tot afschrijving over de doorgeschoven meerwaarden, aangezien hij of
zij op dezelfde grondslagen blijft afschrijven als u altijd hebt gedaan (uw opvolger gaat verder met de huidige boekwaarde van de bedrijfsmiddelen). De hoogte van de belastinglatentie is onder meer afhankelijk van de afschrijvingsperiode van de doorgeschoven bedrijfsmiddelen. Bij de bepaling van de koopsom van uw onderneming wordt de latente belastingverplichting in mindering gebracht op de waarde van uw onderneming. De koopsom, die de voortzettende ondernemer aan u betaalt, is daardoor lager.
Bepaling koopsom De bepaling van de koopsom van uw onderneming en de eventuele belastinglatentie verdient natuurlijk de nodige aandacht, ongeacht de wijze waarop u uw onderneming wenst over te dragen. Bij kleinere ondernemingen wordt de koopprijs meestal vastgesteld op basis van de waarde van de bezittingen en schulden, eventueel vermeerderd met een bedrag voor goodwill. Bij het berekenen van een koopsom, waarmee u vervolgens de onderhandelingen kunt ingaan, kan uw belastingadviseur u natuurlijk van dienst zijn.
Tenslotte Door de hierboven beschreven fiscale regeling voor werknemers en medeondernemers kan een eventuele bedrijfsoverdracht wellicht makkelijker tot stand komen. Naast deze fiscale faciliteiten bestaan natuurlijk diverse mogelijkheden om uw onderneming al dat niet met heffing van inkomstenbelasting over de dragen aan uw opvolger. In uw specifieke situatie zal bekeken dienen te worden welke wijze fiscaal optimaal is. Uw belastingadviseur kan u hierin adviseren. Van belang is echter wel dat u tijdig informeert naar de mogelijkheden en beslist op welke wijze u uw onderneming wenst over te dragen, zodat u niet onverwacht tegen aanzienlijke belastingheffing aanloopt. ■
Mevrouw mr. M.K. Brendel-ter Horst FB De auteur is als belastingadviseur werkzaam bij Ten Kate & Huizinga in Enschede
25
Column financieel accent
Indien u overweegt op termijn uw onderneming over te dragen aan uw kinderen, een werknemer, dan wel een andere gegadigde, is het van belang dat u tijdig actie onderneemt, zodat de overdracht van uw onderneming fiscaal en bedrijfseconomisch gezien optimaal kan verlopen. In dit artikel gaan wij in op enkele mogelijkheden om uw onderneming op een fiscaal vriendelijke wijze door te schuiven aan een medeondernemer, dan wel een werknemer, waaruit zal blijken dat u door de diverse termijnen in de fiscale wetgeving tijdig dient voor te sorteren bij bedrijfsopvolging.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Tijdig voorsorteren?
Twente visie. 03/2003
Tonnie Nijmeijer heeft tot het laatst gewerkt voor personeel en schuldeisers
Sociaal opgeruimd Het oude fabriekscomplex in het centrum van Wierden vlakbij het station ziet er troosteloos uit. Rondom een verroest hek, veel onkruid. Binnen in de lege hal staan nog twee heel oude machines en een hoop afval. “Dat afval wil ik liever niet op de foto, want het was hier vroeger altijd keurig,” zegt Tonnie Nijmeijer (58). “Dat zijn nog ruwmachines,” wijst hij, “daarmee werd textiel van een lekkere warme laag aan de onderkant voorzien. Werd veel gebruikt voor bedrijfskleding. Nee, die machines raak ik aan de straatstenen niet meer kwijt.” Nijmeijer was tot het faillissement eerder dit jaar directeur van de Twentse Textiel Veredeling. Hij heeft bijna een jaar lang (met dank aan bewindvoerder Erik van der Loo) de activa mogen verkopen en voor zijn personeel ander werk kunnen vinden. “En een paar naar de VUT.”
(door Jan Medendorp)
Ooit heette het bedrijf Hufkes, in 1989 werd het de Enschedese Textiel Veredelaar ETV) tot bedrijfsleider Tonny Nijmeijer na het faillissement in 1993 een doorstart maakte onder de naam TTV, Twentse Textiel Veredelaar (met dank aan drie klanten annex investeerders). “De overname in 1993 was eigenlijk uit nood geboren. Om mezelf en de collega’s aan het werk te houden.” Bij de doorstart in 1993 verloren dertien van de 45 werknemers hun baan. Daarna ging het een paar jaar redelijk zonder veel toekomst. De omzet van TTV daalde van tien miljoen gulden in 1993 tot zes miljoen in 2000. Er werd nog een keer gereorganiseerd waardoor er uiteindelijk nog maar 27 mensen werkten. De overname in oktober 2001 door de Watermolen in Helmond (dochter van Koninklijke Textielgroep Twenthe) was eigenlijk de beste oplossing. Alleen, het bedrijf heeft nooit betaald.
VUT De klanten en goede machines werden eind 2000 langzaam maar zeker overgebracht naar de nieuwe eigenaar. De Textielgroep is overigens later ook failliet
27
Tonnie Nijmeijer, nog één keer in de fabriekshal van TTV. Hij heeft de zaak voor personeel en schuldeisers netjes kunnen afhandelen. Met dank aan bewindvoerder De Loo.
gegaan, over die teloorgang zijn in dit periodiek een aantal verhalen gepubliceerd. TTV had geen klanten meer, de betere machines waren verdwenen en er werden geen (overname)centen gekregen: een faillissement kon niet uitblijven. De surseance heeft toch nog bijna een jaar geduurd. “Ik had de eerste tijd nog 15 mensen van wie twee jongens die vlak voor hun VUT stonden. De meeste collega’s jonger dan 57 jaar vonden vrij snel ander werk en één oudere heeft tot juni vorig jaar meegedraaid en de ander tot november zodat ze mooi de VUT in konden. En in dat jaartje zijn we druk geweest met het verkopen van de machines die hier nog stonden, zodat we nog een paar schuldeisers konden betalen. Meestal komt er een opkoper die de hele boel ineens weghaalt voor een paar centen, terwijl de waarde natuurlijk vele malen hoger is. Maar dan moet je dus wel de tijd en moeite nemen om dat allemaal te gaan verkopen.”
Schuld “De goeie machines zijn verkocht aan Nederlandse bedrijven. Een paar machines zijn naar Duitsland gegaan en de rest is verkocht aan landen als Ecuador, ZuidAfrika, Pakistan en Litouwen. De opbrengst bedraagt uiteindelijk ruim een half miljoen euro. Het is aan de curator om
dat te verdelen.” De bewindvoerder werd curator en eigenlijk vond hij de opbrengst tegenvallen. “Ik had gehoopt op meer. Niet alle schulden kunnen vereffend worden. Er blijft nog zes ton open staan, schat ik. Ja, de herplaatsingen van het personeel zijn mooi, maar ik zit er natuurlijk in de eerste plaats voor de schuldeisers.”
‘Ik zou bij de Textielgroep na de overname werken als commercieel medewerker’ Nijmeijer heeft tot december zijn salaris gehad. Verder is hij er via een achtergestelde lening een paar ton bij ingeschoten. “Ik moet zelf ook weer wat gaan doen, ik heb mijn schaapjes nog niet op het droge,” zegt hij rondlopend in de lege fabriekshal. “Ik zou bij de Textielgroep na de overname werken als commercieel medewerker.” Het pand in Wierden is van Florijn Ondergoed in Haarle (ook een van de aandeelhouders). Hij wil de hal gaan verhuren en aan de voorzijde een bouwmarkt laten verrijzen. ■
Twente visie. 03/2003
Het nadeel van een complete aanvraag was dat alle benodigde tekeningen en (nagenoeg) alle technische berekeningen bijgevoegd moeten worden. Zeker bij grote projecten lopen de kosten van ontwerp en berekeningen van de technische aspecten (zoals constructies, isolatiewaarde, daglichttoetreding, enz.) behoorlijk in de papieren. Wordt de bouwvergunning geweigerd, bijvoorbeeld omdat het bouwplan strijdig is met het bestemmingsplan of omdat de welstandscommissie het bouwplan afkeurt, dan is het grootste deel van de overgelegde technische gegevens overbodig. Wanneer de aanvrager eerst zekerheid had gekregen over het bestemmingsplan of de welstand, dan had hij veel kosten kunnen besparen. Niet alleen voor het maken van tekeningen en dergelijke maar ook aan leges omdat deze ingeval van weigering toch verschuldigd zijn.
Minder kosten Soms verschilt een bouwer met de gemeente van mening over de interpretatie van een bestemmingsplan. Voorwaarde om een dergelijk geschil aan de rechter te kunnen voorleggen, was het indienen van een volledige bouwaanvraag, terwijl vaststond dat de bouwvergunning zou worden geweigerd.
Het komt vaak voor dat een bouwplan niet in het bestemmingsplan past maar dat de gemeente wel bereid is om mee te werken aan het bouwplan door het verlenen van vrijstelling van het bestemmingsplan (bijvoorbeeld de zogeheten artikel 19-WRO-vrijstelling). Omwonenden kunnen daartegen bezwaar hebben. De bouwer moest dan eerst de volledige bouwvergunningaanvraagprocedure doorlopen alvorens op dit bezwaar door de gemeente en eventueel daarna de rechter kon worden beslist. Tegen de beslissing van de gemeente op de aanvraag bouwvergunning 1e fase (dus zowel verlening of weigering) kan bezwaar worden gemaakt. Bij weigering van de bouwvergunning 1e fase is het vanzelfsprekend niet zinvol om de bouwvergunning 2e fase aan te vragen en hiervoor kosten te maken.
een essentiële wijziging van het bouwplan, zodat opnieuw getoetst moet worden aan het bestemmingsplan en aan de welstandseisen. In dat geval moet de gemeente de bouwer zo spoedig mogelijk in de gelegenheid stellen om een gewijzigde bouwvergunning 1e fase in te dienen. De gewijzigde aanvraag moet daarna binnen 5 weken worden ingediend.
Conclusie Kortom zowel uit kostenoverwegingen maar ook om zo snel mogelijk duidelijkheid te krijgen over de uitleg van bestemmingsplannen en de eisen van welstand, is het zeker de moeite waard om een bouwvergunning gefaseerd aan te vragen. ■
Sneller duidelijkheid Nog een belangrijk voordeel van de gefaseerde aanvraag is dat in de 1e fase duidelijkheid wordt verkregen over de vereiste vrijstelling van het bestemmingsplan. Immers bij strijd van het bouwplan met het bestemmingsplan moet de gemeente in de 1e fase beslissen of vrijstelling van het bestemmingsplan wordt verleend. Wil de gemeente de vrijstelling verlenen dan moet de procedure in de 1e fase worden gevolgd. Zo ontstaat vrij snel duidelijkheid over de haalbaarheid van het bouwplan en wordt vrij snel duidelijk of derden problemen hebben met het bouwplan. Als de vergunning 1ste fase verleend is en onherroepelijk, kan de bouwvergunning 2e fase niet meer op planologische grond dan wel wegens strijd met redelijke eisen van welstand worden geweigerd. De bouwaanvraag 2e fase wordt alleen nog maar aan het Bouwbesluit en de niet-stedenbouwkundige bepalingen van de bouwverordening getoetst. Ook een belanghebbende kan in deze fase alleen nog bezwaar maken over technische aspecten. Het kan voorkomen dat een bouwplan naar aanleiding van de technische toets in de 2e fase wijzigingen behoeft die zodanig zijn dat deze gevolgen hebben voor de toetsing in de 1e fase. Bijvoorbeeld de gemeente eist een vluchttrap aan de buitenkant van een gebouw. Deze trap is niet meegenomen in de bouwvergunning 1e fase. Het betreft wel
Mr. I.C. Dunhof-Lampe Jacobs Kranenburg advocaten Almelo
29
Column juridisch gezien
Op 1 januari jl. is een aantal wijzigingen van de Woningwet in werking getreden. Eén van de nieuwe mogelijkheden van deze wet is de gefaseerde aanvraag om bouwvergunning. Voor de bouwpraktijk biedt het in twee fasen aanvragen van een bouwvergunning veel voordelen. De bouwer was tot voor kort verplicht om een complete aanvraag te doen. Nu is het mogelijk om in plaats van een complete bouwaanvraag een aanvraag in twee fasen in te dienen. De aanvraag om bouwvergunning 1e fase wordt alleen getoetst aan het bestemmingsplan, aan redelijke eisen van welstand en aan de stedenbouwkundige bepalingen van de bouwverordening. Omdat niet aan de technische voorschriften van het Bouwbesluit wordt getoetst, behoeven in deze fase geen technische tekeningen en berekeningen te worden meegestuurd.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Bouwvergunning in fasen
Twente visie. 03/2003
Raalter bedrijf The Powershop levert stroom voor alle grote evenementen
Power to the people De evenementen worden steeds groter, steeds mooier, en kosten steeds meer energie. Maar over dat laatste wordt nauwelijks gesproken. The Powershop in Raalte zorgt in Nederland bij alle grote concerten (van Mojo) voor de stroom. Een klein bedrijf ergens achterin weggestopt op een bedrijventerreintje. Er werken slechts tien mensen: allemaal techneuten en één chauffeur. De Powershop trad op de voorgrond tijdens de viering van carnaval op 2 maart in Raalte die bij TV Oost werd uitgezonden.
(door Jan Medendorp)
‘In mijn dorp geen andere leveranciers van aggregaten’, of zoiets schijnt Wil Osendarp (directeur van The Powershop in Nederland, omzet 3 miljoen euro) geroepen te hebben toen duidelijk werd dat TV Oost niet de optocht in Oldenzaal maar van Raalte verkoos om uit te zenden. RTV Oost had nog niet eerder gewerkt met The Powershop. “We hebben een paar jaar geleden iets gedaan voor RTV Oost op een locatie toen ze halsoverkop stroom nodig
‘Voor Lowlands gebruiken we 150.000 liter diesel’ hadden, maar dat was het.” Het carnavalsfeestje is voor Osendarp niets bijzonders. Qua stroom dan, zelf is hij al jaren lid van de plaatselijke carnavalsvereniging. “Het ging bij deze klus om 35 KVA, kilovoltampère. Dat maakt ongeveer 40 ampère per fase. Een klein machientje voor ons dus.” Een gewoon huishouden draait overigens op 16 ampère. “Dat is inderdaad niet heel veel, wij hebben ook wel evenementen gehad waarbij veel meer energie nodig was, we kennen The Powershop natuurlijk ook wel, maar we hebben prettig samengewerkt, professionele jongens,” vindt technisch directeur Jaap Hilbink van RTV Oost.
welke momenten waar op het podium hoeveel stroom nodig is. En daarvoor zorgen wij.” De tour van de Stones (die voor een show net zo veel stroom gebruiken als een stad als Enschede in een dag verbruikt) is wel een heel grote klus voor The Powershop maar niet de allergrootste. Dat is Lowlands dat jaarlijks drie dagen lang in de polder van Flevoland (in Biddinghuizen, naast Six Flags) wordt gehouden. “Daar staan 105 machines van ons waarmee we in die drie dagen net zo veel stroom genereren als een duizendste van heel Nederland in
een dag verbruikt. Daarvoor gebruiken we 150.000 liter diesel, elke dag komen daar twee tankwagens...”
Vrijhof Concurrenten van The Powershop zijn Homan in Mijdrecht en Aggreko in Papendrecht. Het bedrijf Laning was eigenlijk de voorganger van The Powershop. Dat bedrijf werkte veel voor het organisatiebureau Mojo, maar ging over de kop. “De evenementenmarkt is niet zo heel groot. De broer van de aandeelhouder van The Powershop in België heeft belangen in de Lochemse podiumbouwer Stageco. Mojo vroeg toen aan hem of hij interesse had in Nederland een Powershop op te zetten. Dat was in 1996. En ze kwamen bij mij uit als directeur omdat ik eerder met Mojo in de RAI had samengewerkt.” En Osendarp zorgde bij de UT in Enschede (Vrijhof) voor het beeld en geluid. Inmiddels levert The Powershop in Nederland stroom bij meer dan 100 concerten en evenementen. ■
31
Wil Osendarp van The Powershop zorgt ervoor dat de Rolling Stones onbelemmerd hun shows later dit jaar in Rotterdam, Amsterdam en Utrecht kunnen afwerken.
Lowlands Dat vinden de Rolling Stones ook, niet dat Mick Jagger nu een huisvriend is van Wil Osendarp, maar de leider van de grootste rock’n roll band ter wereld weet dat het met de stroom tijdens de concerten in Nederland wel goed zit. “Voorafgaande aan de tour komt er bij ons een technische raider van de Stones langs met een tot in detail uitgewerkt plan op
Twente visie. 03/2003
Bis
tr o
de
rg Bou
ond
iër
Dé ideale locatie voor elk moment
De vernieuwde Tolplas De afgelopen maanden heeft er bij De Tolplas een rigoureuze verbouwing plaatsgevonden. Door de complete metamorfose heeft deze unieke locatie een verrassende sfeer gekregen.
Dit is de zaal voor bruiloften en partijen, groots en met allure (250 - 600 personen). Vrienden en familie vullen de zaal met gelach en geroezemoes. De geur van eiken en de behaaglijke warmte zorgen voor de juiste atmosfeer. Koningen, ridders en prinsessen kijken goedkeurend vanaf de eregalerij op u toe. Waar eerst water en brood op het menu stonden, gaan nu schalen met lekkernijen rond. Bierpullen gevuld met schuimend gerstenat of een goed glas wijn, één grote proost op het leven. De unieke sfeer en het gezelschap maken uw dag onvergetelijk. Als optie is er de extra attractie om narren, jongleurs en vuurspuwers de avond een vleugje spektakel mee te laten geven. Buiten licht het terras op van de vlammen van de vuurspuwer, de nar vermaakt u met zijn dwaasheden en de jongleur verbaast u door zijn behendigheid en capriolen. ■
Bistro de Bourgondiër De Bourgondiër, een bastion van intimiteit en gezelligheid in het Overijsselse landschap. Wordt u door wind en regen naar binnen begeleid of zoekt u beschutting tegen de zon, bij ons bent u altijd welkom. Overdag voor een kop koffie, ’s avonds om te genieten van wat onze bistrokeuken of open grill te bieden heeft. Bistro de Bourgondiër (50 zitplaatsen) is te vergroten tot 110 zitplaatsen door de aangrenzende Bordeaux zaal erbij te betrekken. (Zie foto links boven.)
De
te Cha
aa au z
l
33
Te g a s t b i j
Vanaf deze maand kunt u bij de vernieuwde Tolplas terecht voor ieder speciaal moment. Bij bistro de Bourgondiër voor heerlijk eten en gezellig borrelen. Voor à-la-carte en sfeervol dineren bij een open haard kunt u terecht in de Bordeaux Zaal. De zalen Chablis en Chateau zijn geschikt voor intieme feestjes en wervelende bruiloften. Op uw verzoek openen alle deuren zich en wordt de ruimte aangepast aan uw wensen. Creatieve thema- en bedrijfsfeesten, zakelijke bijeenkomsten, genieten van een goed glas wijn bij de open haard of een feestelijk diner. Voor al uw speciale momenten is de vernieuwde Tolplas de ideale locatie.
De Chateau zaal
De Bordeaux zaal In de Bordeaux zaal (60 zitplaatsen) kunt u genieten van de creativiteit van onze koks en de sfeer die Bordeaux uitstraalt. Na een stevige wandeling door bos en heide kunt u, voorafgaande aan het diner, even wegzakken voor de open haard met een goed glas wijn. Uit de keuken komt ondertussen een palet van geuren die u doen watertanden.
De
B
ea or d
aa ux z
l
De vernieuwde Tolplas, verrassend & uniek.
De Chablis zaal De Chablis zaal (120 personen) is uitermate geschikt voor sfeervolle diners met kleine partijen. Tevens bekleedt deze zaal een sleutelpositie in het zalencomplex. Door de wanden van de Chablis zaal weg te klappen, ontstaat er samen met Bistro de Bourgondiër, de Bordeaux zaal en de Chateau zaal een aaneengesloten feestzaal. Op uw verzoek openen alle deuren zich en wordt de ruimte aangepast aan uw wensen.
Hexelseweg 80, 7645 AM HOGE HEXEL tel: 0546 - 697 308
[email protected] fax: 0546 - 697 896 www.detolplas.nl
Twente visie. 03/2003
Aanbod Bij het ter perse gaan van deze uitgave kan een gedeelte van het aanbod reeds zijn verkocht of verhuurd. Onder voorbehoud van zetfouten.
Enschede
Goor Te huur ◆ Grotestraat 78, centrum: 90 m2, BVO 90 m2, VVO 90 m2, € 12000 per jaar, 0547-272551 ◆ Grotestraat 141, centrum: 135 m2, BVO 135 m2, VVO 135 m2, € 17000 per jaar, 0547-272551 ◆ Grotestraat 143, centrum: 130 m2, BVO 130 m2, VVO 130 m2, € 20.000 per jaar, 0547-272551
Haaksbergen Te huur ◆ Blankenburgerstraat 23, centrum: VVO 170 m2, € 19.500 per jaar, aanvaarding per direct, 053-5721302 ◆ Eibergsestraat 60, rand centrum: BVO 90 m2, VVO 80 m2, € 13.650 per jaar, aanvaarding in overleg, 053-5721302 ◆ Tolstraat 23, industrieterrein: VVO 150 m2, € 15.900 per jaar, aanvaarding in overleg, 053-5721302 ◆ Molenstraat 24, centrum: BVO 628 m2, € 76.000 per jaar, aanvaarding in overleg, 053-5721302
◆ Constantijnstraat 21, centrum: 116 m2, BVO 200 m2, VVO 200 m2, € 14.000 per jaar, huurprijs p.j. geïndexeerd, aanvaarding in overleg, 0548-631008
Hardenberg
◆ Constantijnstraat 23, centrum: 100 m2, BVO 130 m2, VVO 130 m2, € 15.000 per jaar, huurprijs p.j. geïndexeerd, aanvaardign in overleg, 0548-631008
Rheerzerveen, Chaletpark Het Stoetenslagh: Elfde Wijk 41, Chalet nr. 5, € 63.500 per m2 k.k., aanvaarding per direct, 0548-631008
Hellendoorn Te koop ◆ Sanatoriumlaan 6-60, Zilverberk Park, 444 m2, € 95000, aanvaarding in overleg, 0548-631008
Op unieke locatie gelegen, waar werk en woning ideaal gecombineerd kunnen worden: Royaal vrijstaand woonhuis met multifunctionele kantoorruimte/showroom. Totale perceelsgrootte: 1809 m2, bouwjaar 1990, bedrijfsgedeelte onlangs geheel vernieuwd. Vraagprijs € 695.000,- k.k. (bedrijfshal excl. B.T.W.) Weghorst Makelaardij, tel. 0546-573332
◆ Luttenbergerweg/ Pastoorrientjesstraat: perceel grond, 1.232 m2, BVO 1.232 m2, VVO 1.232 m2, € 77.000, aanvaarding in overleg, 0548-631008
Te huur ◆ Newtonstraat 7, bedrijventerrein: VVO 900 m2, € 29500 per jaar, aanvaarding in overleg, 0541-522022 ◆ Ainsworthstraat 4 t/m 8, bedrijventerrein: VVO 1293 m2, € 45000 per jaar, aanvaarding in overleg, 0541-522022
35
◆ Fuutweg 2, industrieterrein ‘t Lochter: 840 m2, BVO 840 m2, VVO 840 m2, € 39.500 per jaar, aanvaarding in overleg, 0548-631008 ◆ Handelsweg 22, Lemelerveld: 235 m2, BVO 235 m2, VVO 235 m2, € 11.000 per jaar, aanvaarding in overleg, 0548-631008
Te koop Gildenweg 8-10 Wierden
Oldenzaal
Onroerend goed
Te huur ◆ Lonnekerbrugstraat 82A: 500 m2, € 15.000 per jaar, aanvaarding per direct, 053-4310210
Te koop ◆ Blankenburgerstraat 10, centrum: BVO 130 m2, € 398.000, winkel met woonhuis, aanvaarding in overleg, 053-5721302
◆ Keizerserf 32A, centrum: 150 m2, BVO 170 m2, VVO 170 m2, € 34.000 per jaar, aanvaarding in overleg, 0548-631008 ◆ Marconistraat 2, industrieterrein ‘t Lochter: 560 m2, BVO 560 m2, VVO 560 m2, prijs n.o.t.k., aanvaarding per direct, 0548-631008 Te koop ◆ Bedrijvenweg 36, Industrieterrein ‘t Lochter: 535 m2, BVO 535 m2, VVO 535 m2, € 272.250, btw belast, aanvaarding in overleg, 0548-631008
Te huur Weusteweg 8 Wierden Op het industrieterrein Hogelucht gelegen: Multifunctionele bedrijfshal met kantoorruimte(± 25 m2). Totale perceelsgrootte: 1050 m2, hal 465 m2 en 6,5 meter hoog, voorzien van 2 overheaddeuren, vrije doorrijhoogte 5 meter. Huurprijs € 22.000,- excl. B.T.W. per jaar. Weghorst Makelaardij, tel. 0546-573332
◆ Munsterstraat ong., bedrijventerrein: VVO v.a. 240 m2, v.a. € 11000 per jaar, aanvaarding in overleg, 0541-522022 ◆ Steenstraat 9, centrum: VVO 250 m2, prijs op aanvraag, aanvaarding in overleg, 0541-522022
Nijverdal Te huur ◆ Bedrijvenweg 6, industrieterrein ‘t Lochter: 80 m2, BVO 80 m2, VVO 80 m2, prijs n.o.t.k., aanvaarding in overleg, 0548-631008 ◆ Constantijnstraat 12, centrum: 25 m2, BVO 25 m2, VVO 25 m2, € 1.600 per jaar, aanvaarding in overleg, 0548-631008
◆ Bedrijvenweg 28, bedrijventerrein ‘t Lochter: 375 m2, BVO 375 m2, VVO 375 m2, € 334.000 V.O.N., aanvaarding in overleg, 0548-631008 Te koop / te huur ◆ Bedrijvenweg 32, industrieterrein ‘t Lochter: 405 m2, BVO m2, VVO m2, prijs n.o.t.k., aanvaarding in overleg, 0548-631008
◆ Nagelstraat 19, centrum: VVO 50 m2, € 16000 per jaar, incl. garage en bovenwoning, aanvaarding in overleg, 0541-522022 ◆ Munsterstraat 21, bedrijventerrein Het Hazewinkel: € 58000 per jaar, evt. ook in units vanaf 195 m2, aanvaarding in overleg, 0541-522022
Twente visie. 03/2003
Te koop / te huur Bisschopstraat 33: goede winkelstraat in centrum, € 19500 per jaar, of € 245.000,- k.k.., aanvaarding in overleg, 0541-522022
DTZ Zadelhoff heeft dit bedrijfspand aan het Capitool 15 in Enschede verhuurd aan de Universiteit Twente.
Oud Ootmarsum Te koop / te huur ◆ Wiemselweg 19, buitengebied: VVO 175 m2, € 15000 per jaar, of € 185.000,- k.k, aanvaarding in overleg, 0541-522022
37
Onroerend goed
Transacties
Almelo Grotestraat 162 Almelo. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde aan de Grotestraat 162 namens de eigenaar, een particuliere belegger, een winkelruimte met een oppervlakte van ca. 460 m2. De huursom bedraagt € 30.000,- per jaar te vermeerderen met BTW. De huurder is Stolte v.o.f.
Zadelhoff een bedrijfsruimte met een oppervlakte van circa 285 m2 onderverhuurd aan een startende ondernemer. De huurder betrekt het object voor een periode van 4 jaren en betaald per jaar een huursom van circa € 15.700,- te vermeerderen met BTW. Het object is gelegen aan de Gildestraat 14a.
Enschede Borne Namens een onderneming in autolakken heeft DTZ
Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde namens de eigenaar,
een particulier belegger, een kantoorruimte aan De Klomp 120-121, oppervlakte ca. 34 m2. De huursom bedraagt € 4.080,- per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder is Home Team. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verkocht namens de eigenaar, een institutionele belegger een bedrijfsruimte aan de Eeftinksweg 21 met een oppervlakte van ca. 140 m2. De koopsom bedraagt € 105.000,- v.o.n., te vermeer-
deren met BTW. De koper is een particulier. DTZ Zadelhoff heeft aan het Capitool 15 een bedrijfspand verhuurd aan de Universiteit Twente. De verhuurbare oppervlakte bedraagt circa 6.843 m2 en er zijn 150 parkeerplaatsen. De huurprijs bedraagt naar verluidt circa € 176,- per m2 per jaar, niet te vermeerderen met BTW. DTZ Zadelhoff heeft circa 364 m2 kantoorruimte aangehuurd aan de
De Zuiderspoorstraat in Enschede, verhuurd door Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars.
Twente visie. 03/2003
TE KOOP OLDENZAAL EEKBOERSTRAAT 66 Showroom met bedrijfsruimte gesitueerd op een prominente zichtlocatie op de hoek Eektestraat/Eekboerstraat te Oldenzaal. Indeling: • showroomruimte ca. 1.300 m2 • hal/receptie ca. 120 m2 • werkplaats ca. 675 m2 • kantoorruimte ca. 205 m2 op de verdieping Kavel 5.005 m2 Object thans in gebruik bij Auto Vos. Koopsom op aanvraag.
TE KOOP/ TE HUUR ENSCHEDE MARSSTEDEN ONG. Viertal nieuw te ontwikkelen multifunctionele bedrijfsruimten met kantoorruimten. • In units vanaf ca. 1.150 m2 bedrijfsruimte met ca. 480 m2 kantoorruimte • Totale oppervlakte ca. 6.740 m2 bedrijfsruimte met ca. 1.920 m2 kantoorruimte • Nieuwe gebruikers hebben thans inspraak in opleveringsniveau • Kavel 11.085 m2 • Gelegen op het moderne industrieterrein De Marssteden direct gesitueerd aan de Rijksweg A35/A1 Koopsommen en huurprijzen op aanvraag.
Laaressingel 61. De huurprijs bedraagt circa € 40.000,- per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder betreft een stichting op het gebied van de juridische dienstverlening. Bos Garantie Makelaars trad bij deze transactie op namens de verhuurder, een particuliere belegger.
Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde aan de Zuiderspoorstraat 11-12 namens de eigenaar, een institutionele belegger, een kantoorruimte met een oppervlakte van ca. 105 m2. De huursom bedraagt € 10.725,- per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder is Enerdeco B.V. Aan de Zuiderspoorstraat 11-20 verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens de eigenaar, een institutionele belegger, een kantoorruimte met een oppervlakte van ca. 105 m2. De huursom bedraagt € 11.025,- per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder is Voets Isolatie.
Haaksbergen Makelaardij Leferink Assurantiën verkocht namens de eigenaar aan de rand van het centrum een showroom, kantoren en magazijn aan de Werfheegde 27. De oppervlakte bedraagt 893 m2. De koper is een particulier. De koopprijs is niet bekend gemaakt.
39
18.000 m2, gelegen aan de Prinses Beatrixstraat verkocht. De koopsom is circa € 30.000.000,-, het object is verkocht aan een particuliere partij. DTZ Zadelhoff bracht deze transactie tot stand namens de verkoper, AAMC/EPOC namens de koper. Het pand wordt gehuurd door UWV.
verkocht namens de eigenaar/gebruiker een kantoorgebouw van ca. 520 m2 aan de Holterweg 30. De koopsom bedraag € 520.000,- k.k. De koper is Labora Personeelsstrategen.
Nijverdal
Aan de Wemenstraat 12a heeft DTZ Zadelhoff een winkelruimte verhuurd aan Body Vitaal Retail BV. De verhuurder is in deze een particuliere belegger. De totale oppervlakte bedraagt circa 59 m2. De huurprijs is naar verluidt circa € 14.179,80 per jaar, te vermeerderen met BTW.
DTZ Zadelhoff heeft, in collegiale verkoop met De Schakel Makelaars, namens Viplex Groep BV het bedrijfscomplex van de Viplex verkocht met een totale oppervlakte van circa 7.350 m2. De koper is een onderneming in serrebouw. De koopsom bedraagt naar verluidt circa € 2.050.000,- k.k., te vermeerderen met BTW.
Markelo
Oldenzaal
Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f.
Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f.
verhuurde aan de Hinmanweg 11b namens de eigenaar, een institutionele belegger, een kantoorruimte van circa 60 m2. De huursom bedraagt € 6.500,- per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurder is Dap Design. Aan de Nijverheidsstraat 68c verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens de eigenaar, een particuliere belegger, een bedrijfsruimte met een oppervlakte van ca. 400 m2. De huursom bedraagt € 13.320,- per jaar, te vermeerderen met BTW. De huurders zijn Union Jacks Vintage Cars en Combi Cars. ■
Onroerend goed
Aan de Kerkstraat 1b te Glanerbrug heeft DTZ Zadelhoff een winkelruimte verhuurd aan een uitzendbureau. De verhuurder is een particuliere belegger. De oppervlakte bedraagt circa 76 m2 en de huurprijs is naar verluidt circa € 8.307,84 per jaar, te vermeerderen met BTW.
De Holterweg 30 in Markelo, verkocht door Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars.
Vitaal Retail is de nieuwe huurder (via DTZ Zadelhoff) van de winkel aan de Wemenstraat 12a in Hengelo.
Hengelo DTZ Zadelhoff heeft het beleggingsobject van circa
Twente visie. 03/2003
Oostelijke fondsen meer dan twee miljard verminderd in beurswaarde
Wegener waardeloos 40 Tijdens de opname van Memphis wordt het Rabo-beleggingsspel gespeeld. De aanwezigen kunnen invullen hoe hoog de AEX zal staan tijdens de opname van Memphis op 1 april. Als u de opname heeft gemist, geen nood, surf dan naar www.twentevisie.nl en dan kunt u gratis meespelen. In februari daalde de AEX van 284,3 punten naar 267,67 punten. De heer Reuvenkamp uit Vriezenveen vulde - het is ongelooflijk - 267,44 in en won het kistje wijn. Rechts beleggingsanalist Gerben Peddemor.
De beursberichten lezen als een grijsgedraaide grammofoonplaat die regelmatig in een groef blijft hangen. Bedrijfsnieuws wordt in deze periode van publicatie van jaarcijfers afgewisseld met nieuws over de aanstaande oorlog tegen Irak. De prijs van olie stijgt, de dollar daalt, de interesse in aandelen zakt ongeacht de prestatie van het bedrijf. “Van onzekerheid worden beleggers nerveus,” weet Sjoerd van Es, senior beleggingsadviseur van de Rabobanken Twente. Twentevisie heeft uitgerekend dat de oostelijke fondsen meer dan twee miljard in waarde zijn verminderd. De grootste daler is Wegener met 85%, dat staat voor bijna een miljard euro. (door Jan Medendorp)
Twente visie. 03/2003
De beleggers hebben al twee scenario’s klaarliggen, volgens Van Es. “Als het een korte oorlog wordt, dan zal direct aansluitend een ‘opluchtings-rally’ plaatshebben. De olieprijs zal gaan dalen en het vertrouwen van de consument neemt toe. De eerste economie die dankzij dat vertrouwen zal profiteren, is de Amerikaanse omdat die er verhoudingsgewijs nog steeds beter voorstaat dan de Europese economieën. Bij een langdurig conflict werkt het precies andersom: de
olieprijs zal fors stijgen, de consument zal heel terughoudend zijn en de wereldeconomie stort in elkaar.” Waar het volgens Van Es vooral om draait is het consumentenvertrouwen. “Dat vertrouwen is één van de pijlers onder de aandelenmarkt en de waarde van het onroerend goed.” De aandelenmarkt is al in elkaar geklapt, het wachten is dus op het inzakken van de woningmarkt? “Vanaf 1995 zijn de huizenprijzen met ongeveer 70% gestegen. Als het consumentenvertrou-
wen daalt zullen de prijzen dalen en zal het vertrouwen ook weer verder dalen. Dat versterkt elkaar heel erg.”
Beurswaarde vernietigd Volgens drie economen van de London Business School is in de afgelopen drie jaar 13 biljoen dollar (13.000.000.000.000) wereldwijd aan beurswaarde in rook opgegaan. Naast de koersdalingen zijn er door de diverse bedrijven ook nog afwaarderingen gedaan op de waarden van de bedrijven die ze in hun bezit hebben. AOL Time Warner (dit bedrijf is ontstaan op 11 januari 2001 uit de fusie van internet provider America Online en de uitgever Time Warner) heeft een afwaardering gedaan van 99 miljard dollar; net zoveel als het bruto nationaal product van Egypte, maar dit terzijde.
Koninklijke Volker Wessels Stevin Op 22 april vorig jaar noteerde Volker Wessels Stevin 30,80 euro, het aandeel is
geworden gezakt naar circa 17 euro, een daling van ruim 40%. Uitgedrukt in geld: Volker Wessels Stevin heeft een geplaatst aandelenkapitaal van 34.452.425 euro à 2,50 euro. Omgerekend zijn dat ongeveer 13.800.000 aandelen. De waarde van het bedrijf is in tien maanden (!) met ruim 200 miljoen euro gedaald.
Nedap De hoogste koers van Nedap (in 2000) was 20 euro, de huidige koers is 14 euro, een daling van 30%. Het aantal uitstaande aandelen is 6.692.920 wat een waardevermindering van 40 miljoen euro betekent.
Veilingfondsen Koninklijke Ten Cate De hoogste koers van Ten Cate (in 2000) was 41 euro, de huidige notering is 23,50 euro, een daling van circa 40%. Aantal uitstaande aandelen 4.718.000. Waardevermindering: ruim 82 miljoen euro.
Grolsch De hoogste koers van Grolsch (in 2000) was 25 euro, de huidige koers is 18 euro, een daling van 30%. Aantal uitstaande aandelen 16.921.507; een waardevermindering van meer dan 100 miljoen euro.
De koers van de veilingfondsen is geen reële waarde. Die wordt twee keer per dag vastgesteld. Voor wat het waard is die fondsen: • de hoogste koers van Vredestein (in 2000) was 11 euro, de huidige koers is 4,50 euro. Uitstaande aandelen 8.146.624; waardevermindering ruim 58 miljoen euro;
• hoogste koers van Reesink (in 2000) was 55 euro, de huidige koers is 50 euro. Aantal uitstaande aandelen is 670.948: vermindering van de beurswaarde ‘slechts’ 3,5 miljoen euro; • hoogste koers van Blydenstein Willink (in 2000) was 5,60 euro, de huidige koers is 4 euro. Uitstaande aandelen 1.682.000, er heeft een vermindering van de beurswaarde plaats gevonden van ruim 7,7 miljoen euro; • hoogste koers Van Heek Tweka (in 2000) was 3,50 euro, de huidige koers is 0,44 euro. Het uitstaande aandelenkapitaal is in de afgelopen jaren flink toegenomen als gevolg van emissies waardoor de exacte waardevermindering niet is uit te rekenen. ■
41
Twentsche Kabel De hoogste koers van TKF (in 2000) was 48 euro, de huidige koers is ongeveer 6 euro, een daling van 90%. Aantal uitstaande aandelen 7.951.964 (in 2000, er heeft daarna nog een kapitaaluitbreiding plaatsgevonden maar die is buiten beschouwing gelaten). Waardemindering bijna 334 miljoen euro.
Stork De hoogste koers van Stork in 2000 was 15,50 euro, de huidige koers is 4,50 euro, een daling van 75%. Aantal uitstaande aandelen 33.019.541; een waardevermindering van meer dan 361 miljoen euro.
Wegener De hoogste koers van Wegener (in 2000) was 26 euro, de huidige koers is 4 euro, een daling van 85%. Het aantal uitstaande aandelen is 44,1 miljoen; er heeft een vermindering van de beurswaarde plaats gevonden van ruim 970 miljoen euro.
Centric KSI Centric KSI is genoteerd sinds 17 oktober 2001 als gevolg van een juridische fusie tussen Multihouse en KSI. De hoogste koers van Centric KSI was 2,45 euro, de huidige koers is een halve euro. Het aantal uitstaande aandelen na een emissie in 2001 is 17.1 miljoen. Beurswaardevermindering 34 miljoen euro.
Twente visie. 03/2003
: over kernenergie, De hapjes en drankjes werden aangeboden door Twentse Catering Groep,
42
‘Blijf uit de kroeg en de krant’ is het advies dat veel ondernemers in Twente krijgen. Dat kan als je een klein onopvallend bedrijfje runt. Maar als je zoals Bolletje, Holec en ook kweker Jan Boomkamp maatschappelijk nadrukkelijk aanwezig bent, moet je communiceren. Over Boomkamp zijn bij tijd en wijle onaardig stukken verschenen in onder meer het weekblad De Roskam. Naar het gesprek met hem werd uitgekeken. De opkomst bij de opname was er ook naar.
De opnames van het economisch programma Memphis hebben plaats in de businessruimte van FC Twente, op dinsdagmiddag tussen 17.00 en 18.00 uur: 1 april, 29 april en 3 juni. De toegang is gratis en via e-mail (aanmelden via www.twentevisie.nl) kunt u automatisch worden geïnformeerd over de gasten. De volgende keer (1 april dus - geen grap) zijn dat onder anderen bestuursvoorzitter Jacques Troch van Grolsch en waarschijnlijk de nieuwe Holec-topman Steven Castelein.
▲ De gasten van Memphis van links naar rechts; Jan Boomkamp, Paul te Riele en Johan Dreyerink.
▲ Parmantig laveert de ober met een vol blad drankjes tussen de volop bezette tafels door. Interessante gasten, dus een ‘volle bak’.
groen en fastfood RTV Oost, Instituut Small Business, Condor City en Twentevisie.
43
▲ Beoogd opvolger van Jan Boomkamp, zoon Dirk (links onder), vindt het interview met pa blijkbaar amusant. Dat gold ook voor de overige aanwezigen.
‘The Legend’ Raimond van der Gouw (40) is nog
Keepen zit in 44
Raimond van der Gouw (op deze foto nog onder de lat bij Manchester United) hoopt op nog een jaar bij West Ham United.
Twente visie. 03/2003
Hij wordt over een paar weken (op 24 maart om precies te zijn) 40 jaar! Maar hij ziet er nog uit als een jonge god. En hij wil maar één ding: spelen. Hij hoopt op nog een seizoen als prof. Liefst in de ‘Premier League’, het liefste bij West Ham United waar hij dit seizoen is beland. En bij die club zit hij op de bank, achter David James, één van de keepers van het Engelse nationale elftal. Maar die maakt zijn reputatie dit seizoen niet waar. West Ham heeft dit seizoen de meeste tegengoals en veel van die goals waren niet onhoudbaar. Onze man uit Oldenzaal, Raimond van der Gouw, is na drie jaar Go Ahead, acht jaar Vitesse, zes jaar Manchester United aan de andere kant van de Noordzee uitgegroeid tot een legende die heeft gespeeld en gedoucht met goden als Keane en Beckham. Van der Gouw wil zeker nog een jaar spelen, maar hij bereidt zich tegelijk ook voor op een nieuwe carrière als keeperstrainer. Hij heeft zelfs al een opleidingsvideo gemaakt. En hij wil een boek schrijven, niet de zoveelste voetbalbiografie, maar over wat een gezin meemaakt dat naar een wildvreemd land verhuist.
(door Jan Medendorp)
Maar voorlopig zit hij nog op de bank bij West Ham. Weliswaar een club met een roemrucht verleden, maar ook op de drempel van degradatie. En dan zal Van
der Gouw waarschijnlijk (moeten) vertrekken. Het is onduidelijk waarom Van der Gouw aan het einde van het afgelopen seizoen bij ‘s werelds grootste voetbalclub
moest vertrekken. Als tweede keeper achter eerst Schmeichel en later Barthez heeft hij eigenlijk nooit gefaald, hij speelde zelfs twee (verdienstelijk) halve finales in de Champions League. En in Manchester werd hij ook genoemd als toekomstig keeperstrainer van de club. Een aantal clubs hengelde vervolgens naar zijn diensten. “Er waren een paar clubs bij uit de ‘First Division’ die mij zelfs een basisplaats wilden garanderen. Maar ik wil op het hoogste niveau blijven spelen.” Hij koos daarom voor West Ham met in zijn achterhoofd de wetenschap dat James vorig seizoen lange tijd uit de running was. Van der Gouw laat zich niet verleiden zich negatief uit te laten over de prestaties van James. “Wat ik zeggen wil, zeg ik binnenskamers.”
Geen minuut Upton Park is de thuishaven van één van de zes clubs (West Ham, Arsenal,
steeds niet uitgespeeld
zijn bloed Chelsea, Fulham, Tottenham Hotspurs en Charlton Athletic) in London. De fraai verbouwde voetbalarena met de dure spelersbolides (achter hekken) doemt plotsklaps op (in Green Street) tussen de rotzooi en de vervallen huizen in de volkswijk. Typisch Engels. In de thuiswedstrijd (eerder dit jaar) tegen Liverpool gaat James zeker niet vrijuit bij twee tegengoals. “Ik moet wel zeggen dat deze wedstrijd die jij gezien hebt één van onze slechtste wedstrijden van het seizoen was.” In officiële wedstrijden heeft Van der Gouw nog geen minuut gespeeld voor Westham. Hij zit zondags op de bank en speelt dinsdagvond in het tweede. “Ik kan het niveau aan, word gewaardeerd door mijn medespelers. Oud-spelers vinden hun tijd als speler altijd de mooiste periode, dus waarom moet ik stoppen. In het tweede team spelen veel jonge jongens die graag naar mijn aanwijzingen luisteren.” En die hangen ook aan zijn lippen om verhalen te horen van zijn gouden periode bij Manchester.
Reiki Van der Gouw hoopt wel op een verlenging van zijn contract bij The Hammers ondanks zijn (voor een voetbalprof) hoge leeftijd. Van der Gouw was in zijn carrière ook zelden geblesseerd. “Ik heb in mijn voetbalcarrière nooit gekke dingen gedaan. Ik rook niet, ik drink niet en ik zorg ervoor dat ik op tijd rust krijg. Thuis eten we altijd gezond. En mijn vrouw is net als ik geen uitgaanstype. Als je een beetje op jezelf let, kun je een tijd mee.” Van der Gouw en zijn vrouw hebben ook altijd veel baat gevonden bij de Japanse genezende energievorm reiki. Reiki betekent universele levensenergie. Met het woord wordt zowel de energie aangeduid als de manier waarop je die kunt gebruiken: het Usui Systeem van Natuurlijk Genezen. Volgens die leer is iedereen in staat aan iemand die ziek is of zich emotioneel niet goed voelt, energie te geven via de handen. Helaas zijn bij de meeste volwassenen de energiekanalen door een opeenstapeling van stressverwekkende ervaringen min of meer ‘dichtgeslibd’. Van der Gouw heeft daarover niet eerder willen praten, omdat hij bang was bij zijn clubs als een rare tovenaar te worden afgeschilderd.
The Treble Van der Gouw is een gezinsmens en daarom wil hij ook graag bij West Ham blijven. “We spelen veel minder wedstrijden dan bij Manchester waarin we de helft van het jaar aan de andere kant van de wereld zaten. Ik heb dus eindelijk tijd voor mijn gezin.” Van der Gouw woont in een fantastisch huis in Loughton, een voorstad van Londen. Als West Ham geen interesse meer heeft hoopt hij op een andere club. Liefst als speler en anders als trainer. “Ik heb het een en ander meegemaakt, ik heb een flinke dosis ervaring die ik heel graag zou willen overbrengen op jonge spelers. Het ligt natuurlijk ook een beetje in het verlengde van mijn opleiding lichamelijke opvoeding. En ik heb daarna elf jaar voor de klas gestaan. In de afgelopen jaren heb ik ook de trainersdiploma’s TC3 en TC2 gehaald.” Niet alleen sportief ook financieel heeft Van der Gouw goede jaren gehad hoewel hij in verhouding met de sterren met een fooi werd afgescheept. En dat deed wel eens pijn omdat hij in de topjaar van Manchester een niet onbelangrijk aandeel had in ‘the treble’. “Ik zei al eerder dat ik de vuile was altijd binnenhoud.” Feit is dat Ton van Dalen zijn manager niet meer is en hij tegenwoordig zijn eigen zaakjes afhandelt.
Videoband over keepen Samen met de bekende journalist Hansen van Sky Sport heeft Raimond van der Gouw een fraaie videoband gemaakt over keepen. Opnames van oefeningen en trainingen worden afgewisseld met beelden uit wedstrijden. De band is in de winkel niet verkrijgbaar omdat voor de wedstrijdfragmenten niet is betaald. “West Ham was zo enthousiast dat de club de band meteen in de fanshop wilde leggen, maar dat kan niet. Als we alle beelden moeten betalen kost dat gigantisch veel geld. Maar die beelden zijn wel de slagroom op de taart.” De band is te bestellen bij Van der Gouw (via West Ham). Het idee voor een videoband ontstond toen Van der gouw zakken fanmail kreeg van jongetjes die bij hun club onder de lat staan en om tips vroegen. “Dus de eerste opzet was absoluut niet professioneel. “Tijdens de opname voor de band, kreeg ik nog veel meer ideeën. Dus ik wil heel
graag een tweede band maken.” De Wiel Coerver van het keepen? “Nee, dat is flauwekul. Ik heb zijn boeken gelezen en ik vind het heel goed, net zoals ik veel respect heb voor het opleidingswerk waar Frans Hoek mee begonnen is. “Ik probeer daar op voort te borduren om keepers enthousiast te maken en misschien wat te leren.”
45
Boek Onder Nederlandse topvoetballers is het nog geen usance, maar met name in Engeland heeft iedere zichzelf respecterende topspelers wel een autobiografie in de winkels liggen. Ook Van der Gouw is bezig met een boek. “Ik heb een fantastische carrière gehad, maar ik denk niet dat zo’n boek van mij de winkel zal uitvliegen. Ik wil juist de andere kant van het verhaal vertellen. Over wat ik met mijn gezin heb meegemaakt in de afgelopen jaren. Veel mensen zien alleen de buitenkant. Ik was al wat ouder toen ik naar Engeland ging en kwam bij een club waar iedereen klaarstond om me te helpen. Bij West Ham is dat al heel anders. Stel dat hier een jongen van 22 jaar bij deze club komt, zal hij heel wat dingen moeten leren. Over die zaken en problemen, ook privé-zaken als waar vind ik ‘s nachts een dokter voor mijn zieke kind en noem maar op, wil ik een boek schrijven. Ik denk dat jonge spelers die naar het buitenland gaan daar wat aan kunnen hebben.” “Neem nu mijn eigen positie. Het is maart, maar ik weet nog steeds niet waar ik volgend seizoen werk en of ik wel werk heb, Dat is ook belastend voor mijn vrouw en kinderen. Mijn kinderen zijn tweetalig opgegroeid, maar ik denk dat we op termijn wel teruggaan naar Nederland waar ik een baan als keeperstrainer hoop te vinden.” Maar morgen kan bij wijze van spreken Fergusson bellen en hem een vijfjarig contract aanbieden als keeperstrainer in Manchester. “Precies, en dan ga ik en is mijn toekomst weer anders,” lacht Van der Gouw. ■
Twente visie. 03/2003
BOUWNIJVERHEID ◆ Grontmij Advies- en Techniek b.v. Vestiging Twente, Einsteinstraat 14 Postbus 122, 7600 AC Almelo TEL 0546-805504, 06-51243904 FAX 0546-805502 Contactpersoon: de heer ing. R. Bussink MBA Gespecialiseerd in: bouw-, civiel-, cultuur- en milieutechniek van beleid, ontwerp en engineering tot turnkey realisatie. E-mail:
[email protected] Website: www.grontmij.com ◆ Janssen de Jong Bouw b.v. Postbus 504, 7550 AM HENGELO TEL 074-2561414 FAX 074-2917143 Contactpersoon: de heer A.H.J. Terhalle E-mail:
[email protected]
◆ Novicon Beheer B.V. Sacharovstraat 4, 7575 EA OLDENZAAL TEL 0541-573030 / FAX 0541-573031 Contactpersonen: G. Vehof / H. Vos Gespecialiseerd in: Staalbouw - Dak- en Gevelbekleding E-mail:
[email protected] Website: www.novicon.nl ◆ Unica Installatietechniek BV Postbus 174, 7550 AD HENGELO TEL 074-2490149 / FAX 074-2432955 Contactpersoon: de heer J.W. Lodeweges Gespecialiseerd in: installatietechniek, E, W, sprinkler, ICT E-mail:
[email protected] Website: www.unica.nl
Aannemers ◆ Aannemersbedrijf Gebr. Scharenborg Tolstraat 4, 7482 DB HAAKSBERGEN TEL 053-5721466 / FAX 053-5729417 Contactpersonen: de heer B. Scharenborg, Gespecialiseerd: nieuwbouw, verbouw en renovatie E-mail:
[email protected] Website: www.scharenborg.nl Bedrijfsprofiel
Installatiebedrijven ◆ Alferink BV Installatietechniek Industriestraat 71, 7482 EW HAAKSBERGEN TEL 053-5730100 / FAX 053-5727725 Contactpersoon: de heer H. Alferink Gespecialiseerd in: installatietechniek E-mail:
[email protected] ◆ Loohuis Installatie Technieken b.v. Pastoor Boddestraat 18 7666 LB FLERINGEN TEL 0546-629629 / FAX 0546-629639 Contactpersoon: de heer A. Semmekrot Gespecialiseerd in: installatietechniek E-mail:
[email protected] Website: www.loohuis.nl
HORECA
◆ Wensink & Masselink Financieel Adviseurs BV Bedrijvenpark Twente 305, 7602 KL ALMELO TEL 0546-549 338 / FAX 0546-549 340 Contactpersoon: de heer D.G.A. Masselink Gespecialiseerd in: Onafhankelijke Financieel Planners E-mail:
[email protected] Website: www.wensinkmasselink.nl Bedrijfsprofiel
◆ Conferentiehotel Drienerburght Drienerlolaan 5, 7522 NB ENSCHEDE TEL 053-4331366 FAX 053-4356770 Contactpersoon: mevrouw M.J.F. Schmand E-mail:
[email protected] Website: www.drienerburght.nl
Verzekeringen ◆ AON Nederland Makelaars in Assurantiën & Risico-Adviseurs Beursstraat 1a, 7551 HP HENGELO TEL 074-2423355 FAX 074-2434970 Contactpersoon: de heer S. Roodenburg E-mail:
[email protected] Website: www.aon.nl
GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSZORG Arbodiensten ◆ Arbo Unie Oost-Nederland Haven NZ 39, 7606 ES ALMELO Postbus 480, 7600 AL ALMELO TEL 0546-822022 FAX 0546-813161 Contactpersoon: de heer R. Reinders, regiodirecteur Gespecialiseerd in: arbodienstverlening, verzuim en reïntegratie Website: www.arbounie.nl ◆ Benefit stabiliteit in bewegen Prinsenstraat 1, 7607 JC ALMELO TEL 0546-538050 FAX 0546-539950 Contactpersoon: D.W.H. Bosch Gespecialiseerd in: arbeidsreïntegratie E-mail:
[email protected] ◆ Zorgservices Twente Postbus 690, 7550 AR Hengelo Geerdinksweg 153, 7555 DL Hengelo TEL 074-2475387 FAX 074 - 2502216 Contactpersoon: mevrouw Anita Hoek- van den Bos Gespecialiseerd in: aanvullende zorg en dienstverlening op gebied van gezondheidszorg E-Mail:
[email protected] Website: www.zorgservicestwente.nl
ZORGSERVICE GROOTHANDEL EN HANDELSBEMIDDELING ◆ Carel Lurvink BV Marssteden 40, 7547 TC ENSCHEDE TEL 053-4344343 FAX 053-4337105 Contactpersoon: de heer C. Lurvink Gespecialiseerd in: schoonmaak-, schilders- en veiligheidsartikelen E-mail:
[email protected] Website: www.carellurvink.nl
◆ AC Restaurant & Hotel Holten Langstraat 22, 7451 ND HOLTEN TEL 0548-362680 FAX 0548-264550 Contactpersoon: de heer H.G. Wiederhold Gespecialiseerd in: goede en snelle maaltijden E-mail:
[email protected]
◆ Best Western Country Hotel de Broeierd Hengelosestraat 725, 7521 PA ENSCHEDE TEL 053-8506500 FAX 053-8506510 Contactpersoon: de heer H.N.W. de Leeuw Gespecialiseerd in: hotel / restaurant / beautySalon / congres- en vergaderaccommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.broeierd.nl Bedrijfprofiel ◆ Landgoed de Wilmersberg Rhododendronlaan 7 7587 NL DE LUTTE TEL 0541-585555 FAX 0541-585565 Contactpersoon: de heer N. Hoek Gespecialiseerd in: hotel / restaurant / beautycentrum / congres- en vergaderaccommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.wilmersberg.nl Bedrijfprofiel ◆ Muldershuis Mallumse Molenweg 114, 7152 AV Eibergen TEL 0545-474720 FAX 0545-474720 Contactpersoon: de heer Toine Lacet Gespecialiseerd in: vergaderlocaties/ bedrijfsevents E-mail:
[email protected] Website: www.muldershuis.nl
47
I K Te l g i d s
◆ Janssen de Jong Plancoördinatie B.V. Postbus 572, 7550 AN HENGELO TEL 074-2500800 FAX 074-2918521 Contactpersoon: de heer A.J. Kleinjan Gespecialiseerd in: projectontwikkeling bouw E-mail:
[email protected] Website: www.jajo.com Bedrijfsprofiel
◆ Spekschate Assurantie en Financieel Advies Grotestraat 216, 7622 GT BORNE TEL 074-2664455 / FAX 074-2660202 Contactpersoon: de heer A. Bartelink Gespecialiseerd in: Assurantiën en Financieel Advies E-mail:
[email protected] Website: www.spekschate.nl Bedrijfsprofiel
or de vo in ales 52 g in iaS 52 eld ed 45 rm M 2 ve Bel 4 Uw s?: : 07 id ef lg ri Te ta IK het
Dé telefoongids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ Trainingscentrum het Balkon Hooidijk 15, 7661 RA Vasse TEL 0541-518194 FAX 0541-510847 Contactpersoon : mevrouw drs. Judith Budde Gespecialiseerd in: management communicatie teams coaching, ook accommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.hetbalkon.nl Bedrijfprofiel ◆ Van der Valk Hotel Hengelo Bornsestraat 400, 7556 BN HENGELO TEL 074-2555055 FAX 074-2555010 Contactpersoon: de heer P.A. van der Valk Gespecialiseerd in: vergader en hotel accommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.hotelhengelo.nl
Vergaderaccommodaties
◆ Weber Installatie Technieken bv Wegtersweg 37, 7556 BP HENGELO TEL 074-2912867 / FAX 074-2439139 Contactpersoon: mevr. L. Aarninkhof Gespecialiseerd in: installatietechniek E-mail:
[email protected]
◆ Ter Brugge Relatiepakketten B.V. Ambachtsstraat 26, 7622 AP BORNE TEL 074-267 22 22 FAX 074-267 22 92 Contact persoon: G.H.M. ter Brugge E-mail:
[email protected] Website: www.terbrugge.com
◆ Theaterhotel Almelo Schouwburgplein 1 7607 AE ALMELO TEL 0546-810061 FAX 0546-821665 Contactpersoon: Jan-Willem Holtmaat Gespecialiseerd in: theater, horeca, hotel, congres en zalenverhuur E-mail:
[email protected] Website: www.theaterhotel.nl
CULTUUR, SPORT EN RECREATIE
Verlichting
INDUSTRIE
◆ De Twentsche Schouwburg NV Langestraat 49, 7511 HB ENSCHEDE TEL 053-4858585 FAX 053-4858590 Contactpersoon: de heer A. Siekmans Gespecialiseerd in: theater/muziek/ feesten/congressen E-mail:
[email protected]
◆ Herin Lichttechniek Kalanderstraat 20A, 7461 JM RIJSSEN TEL 0548-541861 FAX 0548-541862 Contactpersoon: de heer H. Tijhuis Gespecialiseerd in: verlichting E-mail:
[email protected]
FINANCIËLE INSTELLINGEN
Wijnimporteurs
◆ DCW-bedrijven Postbus 422, 7500 AK Enschede TEL 053-4829292 FAX 053-4306055 Contactpersoon: mevrouw I.A. van Rossum Gespecialiseerd in: industriële toelevering en dienstverlening E-mail:
[email protected] Website : www.dcw.nl
◆ Scharenborg & Rijckenberg Lasondersingel 98, 7514 BV ENSCHEDE TEL 053-4349435 / FAX 053-4349436 Contactpersoon: de heer Ton Hakvoort Gespecialiseerd in: Verzekeringen, Pensioenen, Employé Bénefits E-mail:
[email protected]
◆ Heisterkamp Wijnkopers / Het Wijngebouw Eerste Stegge 2, Postbus 63, 7631 AE Ootmarsum TEL 0541-292222 FAX 0541-292024 Gespecialiseerd in: Boeren kwaliteitswijnen uit klassieke streken Contactpersoon: de heer Jan Herbrink
◆ Hoekman Grafische Groep Postbus 51, 7460 AB RIJSSEN TEL 0548-530405 FAX 0548-530407 Contactpersoon: de heer Roy N. Bijvank Gespecialiseerd in: grafische communicatie E-mail:
[email protected] Website: www.hoekman.nl
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 03/2003
IK Te U he lgid w ve t t s? rm ar : B e ief e ldi : 0 l M ng 74 ed in - 2 iaS de 45 ale 52 s vo 52 or
Dé telefoongids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ Indugas - Rhee bv Twekkeler Es 8, 7547 SM ENSCHEDE TEL 053-4803380 FAX 053-4307232 Contactpersoon: de heer M.J.M. Buterowe Gespecialiseerd in: Industriële en vloeibare gassen E-mail:
[email protected] ◆ Werk en Vakmanschap Bornsestraat 1E, 7556 BA HENGELO TEL 074-2590959 FAX 074-2590446 Contactpersoon: de heer R. Bruns Gespecialiseerd in: flexibiliteit van gekwalificeerde arbeid E-mail:
[email protected] Website: www.werkenvakmanschap.nl Bedrijfsprofiel
48
I K Te l g i d s
◆ Quadrant EPP Nederland b.v. Anth. Fokkerweg 2, 7602 PK ALMELO Postbus 59, 7600 AB ALMELO TEL 0546-877777 FAX 0546-860796 Contactpersoon: de heer H. Hoekstra Gespecialiseerd in: Rubber- en kunststofproducten
Aandrijftechniek ◆ Rotor BV Mors 1-5, Postbus 45, 7150 AA EIBERGEN TEL 0545-464640 FAX 0545-475065 Contactpersoon: mevrouw A.C. Mulder (P.R.) Gespecialiseerd in: aandrijftechniek E-mail:
[email protected] Website: www.rotor.nl
Drukkerijen ◆ Hassink Drukkers b.v. Postbus 177, 7480 AD HAAKSBERGEN TEL 053-5721777 FAX 053-572675 Contactpersoon: de heer W.J. Hassink Gespecialiseerd in: Kwalitatief hoogwaardig drukwerk E-mail:
[email protected] Website: www.hassink.nl
Metaalindustrie ◆ Galvano Hengelo B.V. Zuidelijke Havenweg 40, 7554 RR HENGELO TEL 074-2483938 FAX 074-2484070 Contactpersoon: de heer P.I.M. Bebseler Gespecialiseerd in: galvanotechniek E-mail:
[email protected]
Metaal recycling ◆ Heinhuis Auto & Metaalrecycling Hupselsedwarsweg 2a, 7551 HP EIBERGEN TEL 0545-472052 FAX 0545-474179 Contactpersoon: de heer T. Heinhuis Gespecialiseerd in: metaal- en autorecycling E-mail:
[email protected] Website: www.heinhuis.nl
Productie machines en apparaten ◆ Kiekens Products B.V. Postbus 99, 7600 AB ALMELO TEL 0546-871555 FAX 0546-871985 Contactpersoon: de heer Ten Doeschate Gespecialiseerd in: luchttechniek E-mail:
[email protected] Website: www.kiekens-products.com
MILIEUDIENSTVERLENING
Twente visie. 03/2003
Milieuadvies- en onderzoekbureaus ◆ Geofox BV Eektestraat 10-12, 7575 AP OLDENZAAL Postbus 221, 7550 AE OLDENZAAL TEL 0541-585544 / FAX 0541-522935 Contactpersoon: de heer drs. R.C.H. Steneker Gespecialiseerd in: bodem water (o.a. Legionella), asbest E-mail:
[email protected] Website: www.geofox.nl
ONDERWIJS ◆ Trainingscentrum Het Balkon Hooidijk 15, 7661 RAVasse TEL 0541-518194 FAX 0541-510847 Contactpersoon: mevrouw drs. Judith Budde Gespecialiseerd in: management communicatie teams coaching, ook accommodatie E-mail:
[email protected] Website: www.hetbalkon.nl Bedrijfprofiel
Bedrijfsopleidingen/advies ◆ Villa, Expertise voor bedrijven Kortenaarstraat 71,7513 AD ENSCHEDE TEL 053-4871871 FAX 053-4302474 Contactpersoon: de heer G.A.M. Salemink Gespecialiseerd in: bedrijfsopleidingen, onderzoek, advies, coaching, cursussen E-mail:
[email protected] Website: www.hen.nl
Opleidingsinstituten/onderwijs ◆ ROC Oost-Nederland Lupinestraat 9,7552 HJ HENGELO TEL: 074-8503333 FAX: 074-8503210 Contactpersoon: de heer F.G.C.M. Tillemans Gespecialiseerd in: Opleidingen en Trainingen E-mail:
[email protected] Website: www.roc-on.nl ◆ ROC Twente Plus Twentheplein 5, 7607 GZ ALMELO TEL 0546-830200 FAX 0546-830245 Contactpersoon: mevrouw Elfering Gespecialiseerd in: MBO-, MBO-plus-, HBO-kort-onderwijs E-mail:
[email protected] Website: www.ROCTwentePlus.nl ◆ STODT praktijkcentrum voor geavanceerde techniek César Franckstraat 1a, 7604 JE ALMELO TEL 0546-822455 FAX 0546-827487 Contactpersoon: de heer G.A. Wieffer Gespecialiseerd in: Kenniscentrum voor de metaal, elektro en kunststof E-mail:
[email protected] Website: www.stodt.nl Bedrijfsprofiel ◆ OLCT Opleiding & Training Postbus 3363, 7500 DJ Enschede TEL 053-4340344 / FAX 053-4341259 Contactpersoon: Paula de Regt, account manager Gespecialiseerd in: bedrijfstraining, cursussen, IT-training E-mail:
[email protected] Website: www.olct.nl ◆ SWOT Postbus 217, 7500 AE ENSCHEDE TEL 053-4894670 / FAX 053-4892748 Contactpersoon: mevrouw L. Bok Gespecialiseerd in: deeltijdopleidingen op HBO-niveau E-mail:
[email protected] Website: www.swot.nl
◆ BMD Advies Oost Munsterstraat 3, 7418 EV DEVENTER TEL 0570-676695 FAX 0570-676255 Contactpersoon: de heer ir. A.J. Oortgiesen Gespecialiseerd in: milieu, energie, arbo en kwaliteit E-mail:
[email protected] Website: www.bmdadvies.nl Bedrijfsprofiel
OPENBAAR BESTUUR, OVERHEIDSDIENSTEN
Bodemonderzoek/sanering
OVERIGE DIENSTVERLENING
◆ Verhoeve Milieu Oost b.v. Bleskolksingel 9, 7602 PE Almelo TEL 0546-486436 FAX 0546-486430 Contactpersoon: mevrouw ing. I.M. Bruns E-mail:
[email protected]
◆ A1 printservice Olieslagweg 120, 7521 JG Enschede TEL 053-4302520 / FAX 053-4317247 Contactpersoon: mevrouw B. Rozema Gespecialiseerd in: tampon- en zeefdruk E-mail:
[email protected] Website: www.a1-printservice.com
◆ Gemeente Almelo Postbus 5100, 7600 GC ALMELO TEL 0546-541184 / FAX 0546- 541199 Contactpersoon: de heer J. Melsen gespecialiseerd in econ. ontwikkeling E-mail:
[email protected]
◆ IMPULS Wierdensestraat 22, 7607 GJ Almelo TEL 0546-805805 FAX 0546-6805800 Contactpersoon: de heer J.M.B.P. Adolfsen Gespecialiseerd in: Reïntergratie langdurig werklozen E-mail:
[email protected] Website : www.impuls -almelo.nl ◆ Catalpa Demmersweg 76, 7556 BN HENGELO TEL 074-2405555 FAX 074-2405444 Contactpersoon: mevrouw Simone Derksen Gespecialiseerd in: kinderopvang (landelijke organisatie) E-mail:
[email protected] Website : www.catalpa.nl
PROD. EN DISTR. VAN ELECTR., AARDGAS EN WATER ◆ COGAS Postbus 71, 7600 AB ALMELO TEL 0546-836666 FAX 0546-811267 Contactpersoon: de heer H. Bijker Gespecialiseerd in: energiedistributie E-mail:
[email protected] Website: www.cogas.nl
REPARATIE GEBRUIKSGOEDEREN Heftrucks ◆ Loohuis Heftruckservice b.v. Van der Hoopweg 7, 7602 PJ ALMELO TEL 0546-863429 FAX 0546-865058 Contactpersoon: mevrouw Huisman-Loohuis Gespecialiseerd in: Intern Transportmateriaal E-mail:
[email protected] Website: www.loohuisheftruckservice.nl
UITGEVERIJEN ◆ MediaSales Nederland bv Anninksweg 50, 7557 AH HENGELO Postbus 702, 7550 AS HENGELO TEL 074-2455252 FAX 074-2503513 Contactpersoon: de heer J.W. Achterberg E-mail:
[email protected]
VERVOER, OPSLAG EN COMMUNICATIE Reisorganisaties ◆ Reisburo Brinkman Van Loenshof 78, 7511 NM ENSCHEDE TEL 053-4302121 FAX 053-4345858 Contactpersoon: de heer B. Brinkman E-mail:
[email protected] Website: www.reisbureau-brinkman.nl ◆ OAD Groep Postbus 20, 7450 AA HOLTEN TEL 0900-8482 Contactpersoon: de heer H. Verborg Gespecialiseerd in: organisatie vakantie- en zakenreizen E-mail:
[email protected] Website: www.oad.nl Bedrijfsprofiel
Verhuizingen ◆ Grijpma Verhuizingen Transportcentrum 13, 7547 RT ENSCHEDE TEL 053-4849000 FAX 053-4849070 Contactpersoon: de heer Leo F. Brant Gespecialiseerd in: projectverhuziingen, archiefbeheer en opslag E-mail:
[email protected] Website : www.grijpma.nl
ZAKELIJKE DIENSTVERLENING ◆ Amicon Zorgverzekeraar Lavickse Allee 130, 6709 DZ WAGENINGEN Postbus 75000, 7500 KC ENSCHEDE TEL 0317-455758 FAX 0317-455922 Contactpersoon: de heer B.F.A. Sluiter Gespecialiseerd in: zorgconcepten voor werkgevers E-mail:
[email protected] Website: www.amicon.nl
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje i , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje p hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
◆ Argonaut BV Demmersweg 2, 7556 BN HENGELO TEL074-2556868 FAX 074 2568708 Contactpersoon: de heer E.G. Derkink Gespecialiseerd in: reïntegratie interventie en verzuimprocesmanagement E-mail:
[email protected] Website : www.argonaut.nl
◆ De Bleeker Groep Postbus 300, 7550 AH HENGELO TEL 074-2550444 FAX 074-2550445 Contactpersoon: de heer B.H.J. Schwering Gespecialiseerd in: Opel/Autorent/Focwa/ Schadeherstel/Autowas ◆ Essent Kabelcom Postbus 1040, 7550 AX HENGELO TEL 074-8511151 FAX 074-8511100 Contactpersoon: de heer H. ter Beek Gespecialiseerd in: telecommunicatie E-mail:
[email protected] Website: www.essentkabel.nl ◆ Protekt Nederland BV Deldenerstraat 61, 7551 AC HENGELO TEL 074-2429224 FAX 074-2430847 Contactpersoon: de heer R. Duine Gespecialiseerd in: bedrijfshulpverlening, brandpreventie, noodplan E-mail:
[email protected] Website: www.protekt.nl ◆ Start Loopbaaninterventie Nijverheidsstraat 5, 7511 JM ENSCHEDE TEL 053-4814600 FAX 053-4814659 Contactpersoon: R. Langeslag Gespecialiseerd in: personele mobiliteit en outplacement Website: www.start.nl ◆ Vreewijck Expertises en Taxaties BV Neptunusstraat 21c, 7521 WC ENSCHEDE TEL 053-4312588 FAX 053-4312662 Contactpersoon: de heer J.P. Fros Gespecialiseerd in: waardebepalingen, contra-expertises en taxaties Website: www.vreewijck.nl
Accountants ◆ Countus accountants en adviseurs Hengelosestraat 48, 7514 AF Enschede TEL 053-4353208 FAX 053-4339844 Contactpersoon: de heer B.J. Meijer Gespecialiseerd in: Accountancy en Belastingadvies E-mail:
[email protected] Website: www.countus.nl Bedrijfsprofiel ◆ KPMG Accountants n.v. Hengelosestraat 581, 7521 AG ENSCHEDE TEL 053-4832525 FAX 053-4832500 Contactpersoon: de heer A.J. Voskamp, de heer J.H.M. van der Meer en de heer A.J.M Oude Weernink Gespecialiseerd in: diverse branches E-mail:
[email protected] Website: www.kpmg.nl ◆ PricewaterhouseCoopers N.V. Diamantstraat 2, 7554 TA HENGELO TEL 074-2467777 FAX 074-2467778 Contactpersoon: dhr. Gerard Veger, dhr. Allard Tönissen, dhr. Gert van der Leest en dhr. Arnold Poelstra Gespecialiseerd in: accountancy / belastingadvies E-mail:
[email protected] Website: www.pwcglobal.com/nl
Administratiekantoren ◆ Administratiekantoor Vijn & Lotgerink B.V. Oostermaat 11, 7623 CS BORNE TEL 074-2666216 FAX 074-2666225 Contactpersoon: de heer J.G.M. Lotgerink Bruinenberg E-mail adres:
[email protected] Website: www.vijnenlotgerink.nl
Adviesbureaus ◆ DHV Milieu en Infrastructuur B.V. Vestiging Oost Nederland Geerdinksweg 189, 7555 DZ HENGELO TEL 074-25 52 000 FAX 074-243 92 45 Contactpersoon: de heer ing. T.S. van Bodegraven Gespecialiseerd: transport, infrastructuur water, milieu, ruimtelijke ordening E-mail:
[email protected] Website: www.dhv.nl ◆ Geofox B.V. Eektestraat 10-12, 7575 AP OLDENZAAL Postbus 221, 7550 AE OLDENZAAL TEL 0541-585544 FAX 0541-522935 Contactpersoon: de heer drs. R.C.H. Steneker ◆ KPMG Business Advisory Services Hengelosestraat 581, 7521 AG ENSCHEDE TEL 053-4832525 FAX 053-4832500 Contactpersonen: de heer A.J. Voskamp, de heer J.H.M. van der Meer, de heer A.J.M Oude Weernink E-mail:
[email protected]
◆ STRATEGIC Business Partner Gronausestraat 710, 7543 AM ENSCHEDE TEL 053-4618014 FAX 053-4618015 Contactpersoon: de heer M. Leyen Gespecialiseerd in: MBO/MBT en overnames E-mail:
[email protected] Website: www.s-b-p.nl ◆ Synténs Innovatienetwerk voor ondernemers Hengelosestraat 585, 7521 AG ENSCHEDE, Postbus 5503, 7500 GM ENSCHEDE TEL 053-4849800 / FAX 053-4849810 Contactpersoon: mw. A.G. Fiselier Gespecialiseerd in: advisering MKB E-mail:
[email protected] Website: www.syntens.nl Bedrijfsprofiel
Advocatenkantoren ◆ Advocatenkantoor Vestering Deldenerstraat 34, 7551 AG HENGELO TEL 074-2505240 FAX 074-2505310 Contactpersoon: de heer Mr. J. Vestering Gespecialiseerd in: ontslag, incasso’s, echtscheidingen ◆ Damsté Advocaten ALMELO: Twentelaan 15 TEL 0546-533633 FAX 0546-820827 Postbus 479, 7600 AL ALMELO HENGELO: Welbergweg 50 TEL 074-2488888 FAX 074-2488800 Postbus 56, 7550 AB HENGELO ENSCHEDE: Lasondersingel 94/96 Postbus 126, 7500 AC ENSCHEDE TEL 053-4840000 FAX 053-4341799 Contactpersoon: mevrouw M.J.B. klein Rot Gespecialiseerd in: Ondernemingsrecht, Arbeidsrecht, Vastgoedrecht, Letselschade, Strafrecht, Bestuursrecht, Milieurecht, Bouwrecht E-mail:
[email protected]
◆ Lemmens Belastingadviseurs BV Oldenzaalsestraat 120, 7514 DS ENSCHEDE TEL 053-4343519 FAX 053-4340852 Contactpersoon: de heer S. Lemmens CB Gespecialiseerd in: fiscale advisering, accountancy, bedrijfsadvisering en pensioenadvies E-mail:
[email protected] Website: www.lemmensbelastingadviseurs.nl
◆ De Jonge Peters Remmelink Advocaten M.H. Tromplaan 10/12, 7511 JK ENSCHEDE TEL 053-4331133 FAX 053-4330381 Mede in Deventer, Doetinchem, Groenlo en Zutphen Contactpersoon: de heer mr. D.K. Kalma Gespecialiseerd in: ondernemings-, arbeids-, besturings- en milieurecht en ruimtelijke ordening E-mail:
[email protected] Website: www.jpr.nl
P & O Adviesbureaus
◆ Jacobs Kranenburg advocaten Postbus 320, 7600 AH ALMELO TEL 0546-535565 FAX 0546-816014 Contactpersoon: mevrouw S.H.G. Swennen Gespecialiseerd in: Ondernemersrecht, Arbeidsrecht, Bestuursrecht E-mail:
[email protected]
◆ Creyf’s Select Zeearend 12, 7609 PT ALMELO TEL 0546-821840 FAX 0546-821120 Contactpersonen: mevrouw M. Bragonje/ mevrouw N. Ertman/T. Evers/ mevrouw E. Groothuis/ G. Legtenberg Gespecialiseerd in: Werving en Selectie van personeel E-mail:
[email protected] Website: www.creyfsselect.nl ◆ SORG advies, Postbus 3008, 7600 EA ALMELO TEL 0546-646350 FAX 0546-646315 Contactpersoon: de heer H. Kerkdijk Gespecialiseerd in: organisatie- en personeelsadvies E-mail:
[email protected] Website: www.sorg.nl
Adviesbureaus voor bedrijfsvoering ◆Händelton Management Advies B.V Postbus 8080, 7550 KB HENGELO TEL 074-2782620 FAX 074- 2782526 Contactpersoon: de heer drs. J.H.Handlogten Gespecialiseerd in: organisatie ontwikkeling en verandering in de professionele dienstverlening (profit en non-profit) E-mail:
[email protected] Website: www:handelton.nl
49
I K Te l g i d s
◆ Congres Associatie Twente Postbus 217, 7500 AE ENSCHEDE Drienerlolaan 5, 7552 NB ENSCHEDE TEL 053-4894444 FAX 053-4894442 Contactpersoon: mevr. S.M. Kleisen - Wigéri van Edema Gespecialiseerd in: congres/evenementenorganisatie E-mail:
[email protected] Website: www.congress.nl
◆ Ten Kate & Huizinga Boulevard 1945 nr. 30, 7511 AE ENSCHEDE TEL 053-8522222 FAX 053-8522223 Contactpersoon: mw. L. Boonk Gespecialiseerd in: accountancy-, belastingadvies en consultants E-mail:
[email protected] Website: www.tkhabc.com
or de vo in ales 52 g in iaS 52 eld ed 45 rm M 2 ve Bel 4 Uw s?: : 07 id ef lg ri Te ta IK het
Dé telefoongids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ Morsink Advocatenkantoor M.H. Tromplaan 25, 7513 AB ENSCHEDE Postbus 111, 7500 AC ENSCHEDE TEL 053-4341150 FAX 053-4342726 Contactpersoon: de heer Mr. A.J. Morsink Gespecialiseerd in: Letselschade, ondernemingsrecht ◆ De Singel Advocaten Lasondersingel 125, 7514 BP ENSCHEDE TEL 053-4333552 FAX 053-4361588 Contactpersoon: de heer J.F. Sabaroedin Gespecialiseerd in: huurrecht, echtscheidingsbemiddeling Contactpersoon: de heer J.F. Sabaroedin E-mail:
[email protected] Website: wwwdesingeladvocaten.nl
Arbeidsondersteuning/job coaching ◆ Job Coach Company Postbus 22, 7580 AA LOSSER TEL 053-5369988 FAX 053-5369989 Contactpersoon: de heer R. Kamphuis Gespecialiseerd in: Reïntergratie van mensen met een arbeidshandicapt E-mail:
[email protected] Website: www.jobcoachcompany.nl
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 03/2003
a d v e r t o r i a l
Inrichten met een grote i Projectinrichting is een bijzondere vorm van binnenhuisarchitectuur: de gekozen inrichting moet passen bij de organisatie. Hoe wilt u zich onderscheiden? Jong, gedurfd en trendy? Of juist gedegen, behoudend en betrouwbaar? Welke ARBO-voorschriften gelden er? Hoe staat het met de veiligheid en het milieu? En wat te denken van eisen op logistiek terrein? Kortom... de inrichting van uw bedrijf moet naadloos aansluiten op uw eigen specifieke wensen en eisen. Om u te laten zien hoe dat gaat, namen we een kijkje in de keuken van Boerhof Projectinrichting in Heeten.
Kantoorinrichting is een vak apart. Het vereist een subtiel inlevingsvermogen van de adviseur om optimaal tegemoet te komen aan de wensen en ideeën van de opdrachtgever. Elk project start dan ook altijd met het verzamelen van zoveel mogelijk relevante informatie. Hiervoor hanteert Boerhof Projectinrichting een geheel in eigen huis ontwikkelde methodiek. De projectmanager van Boerhof inventariseert (samen met de opdrachtgever) alles wat van belang is bij de uitvoering van de opdracht: imago, kleurgebruik, materiaalvoorkeur, veiligheid, sfeer, milieu, logistiek, ergonomie... Al deze aspecten worden in het uiteindelijke advies meegenomen. Pas als de checklist compleet is doorgenomen, begint het eigenlijke werk.
Werkklimaat Daarbij gaat het natuurlijk in de eerste plaats om de juiste uitstraling. Met als doel het creëren van een plezierig en ergonomisch verantwoord werkklimaat waarin medewerkers zich prettig voelen. En dat dit ook nog eens de productiviteit bevordert mag duidelijk zijn. Ook bezoekers moeten in de inrichting van een kantoor steeds weer hetzelfde opgeruimde gezicht van een professionele organisatie herkennen.
Meerjarenplanning De kracht van Boerhof Projectinrichting ligt niet alleen in het adviestraject. Veel waarde
wordt toegekend aan after-sales service. Verkopen en leveren is leuk, maar een tevreden klant houden - tot in lengte van jaren is eigenlijk veel belangrijker! Boerhof Projectinrichting werkt daarvoor het liefst met een meerjarenplanning voor controle op beschadigingen en vervuiling van vloerbedekking, zonwering of meubilair. Indien noodzakelijk worden onderdelen gerepareerd of periodiek gereinigd. Zo’n planning biedt de opdrachtgever zelf de gelegenheid om het budgetteren van eventuele vervan-
gingsaankopen of herinrichting gemakkelijker te maken. Eigenlijk zou u zelf eens een kijkje moeten nemen in Heeten. U zult verrast zijn... ■ Boerhof Projectinrichting Dorpsstraat 41 - 43 8111 AC Heeten tel. 0572 - 38 24 24 website: www.boerhof.nl e-mail:
[email protected]
Architectenbureaus ◆ De Boer-De Witte-Van der Heijden Architecten Prinsenstraat 13, 7607 JC ALMELO TEL 0546-814928 FAX 0546-816040 Contactpersoon: H. van der Heijden Gespecialiseerd in: architectuur, tekenbureau,interieur. Ook vestigingen in Enschede en Groenlo E-mail:
[email protected] Website: www.dewittevanderheijden.nl
Automatiseringsbedrijven
◆ VHT Automatisering BV Institutenweg 38,7521 PK ENSCHEDE TEL 053-4803500 FAX 053-4803501 Contactpersoon: de heer W. ter Mors E-mail:
[email protected] Website: www.vht.nl
Beveiligingsbedrijven ◆ Platvoet Beveiligingssystemen Kleibultweg 6, 7575 BN OLDENZAAL TEL 0541-515790 FAX 0541-523205 Contactpersoon: de heer H. Platvoet Gespecialiseerd in: Beveiling E-mail:
[email protected] Website: www.platvoet.com ◆ Van der Molen Detec B.V. Twenteweg 20, 7532 ST ENSCHEDE TEL 053-4609010 FAX 053-4609015 Contactpersoon: de heer G.G. van der Molen Gespecialiseerd in: Beveiliging Email:
[email protected] Website: www.detec.nl
Detacheringsbedrijven ◆ Impuls. Violierstraat 81, 7601 GR ALMELO TEL 0546-825565 FAX 0546-823057 Contactpersoon: J.M.B.P. Adolfsen Gespecialiseerd in: detachering en bemiddeling
Direct mail & fullfilment ◆ De Brink Direct Mail Postbus 1010, 7500 BA ENSCHEDE TEL 053-4305515 FAX 053-4309186 Contactpersoon: de heer R. in het Veld Gespecialiseerd in: Directmail en Fullfillment + Databasebeheer E-mail:
[email protected] Website: www.brinkmail.nl
Film/video/multimedia ◆ Faassen Media Producties Niemansgang 9, 7514 DM ENSCHEDE TEL 053-4325444 FAX 053-4344968 Contactpersoon: mevrouw T.W.C. Melsen Gespecialiseerd in: av-producties, multimedia, tv-commercials, etc. E-mail:
[email protected] Website: www.faassenmedia.nl
Incassobureaus ◆ Deurwaarders- en Incassobureau Enschede B.V. Lasondersingel 142, 7514 BW ENSCHEDE Postbus 82, 7500 AB Enschede TEL 053-4313232 FAX 053-4359040 Contactpersoon: L.J. Kroep & P. JansenGerechtsdeurwaarders Gespecialiseerd in: juridische dienstverl. incasso’s E-mail:
[email protected]
Internet Dienstverlening ◆ Gladior BV Pantheon 14,7521 PR ENSCHEDE Contactpersoon: de heer W. van Zon Gespecialiseer in: topposities in zoekmachines E-mail:
[email protected] Website: www.gladior.com
IT audit ◆ Resolit audit en consultancy Capitool 42, 7521 PL ENSCHEDE TEL 053-4837400 FAX 053-4837799 Contactpersoon: de heer E.van Kouteren Gespecialiseerd in: IT auditing E-mail:
[email protected] Website: www.resolit.nl
Management ◆ ASW Interimmanagement Mediation Hulsbekenkamp 54, 7576 GC OLDENZAAL TEl 0541-537422 FAX 0541-537430 Contactpersoon: de heer Arthur P. Wijma Gespcialiseerd in: interimmanagement en mediation E-mail:
[email protected] ◆ Beleid en Innovatie Postbus 1447, 8001 BK ZWOLLE Wipstrikkerallee 95, 8023 DW ZWOLLE TEL: 038-4548170 FAX: 038-4542341 Contactpersoon: dhr. Ir. H.E. Hermans Gespecialiseerd in: organisatieadvies en management E-mail:
[email protected] Website: www.beleideninnovatie.nl
Marktonderzoek ◆ I&O Research, Postbus 563, 7500 AN ENSCHEDE TEL 053-4825000 FAX 053-4825009 Contactpersoon: drs. Nico Buurman Gespecialiseerd in: marktonderzoek E-mail:
[email protected] Website: www.io-research.nl Bedrijfsprofiel
Notariskantoren ◆ Hofsteenge, Wesseling & Faber notarissen Hengelosestraat 42-44, 7514 AH ENSCHEDE Postbus 18, 7500 AA Enschede TEL 053-4314977 FAX 053-4310299 Contactpersoon: de heer mr. C.J. Wesseling Gespecialiseerd in: estate-planning en escrow-contracten E-mail:
[email protected] Website: www.henw.nl
Reclameadviesbureaus ◆ Abecom Communicatie Management BV Postbus 434, 7570 AK OLDENZAAL TEL 0570-631121 FAX 0570-631385 Contactpersoon: de heer A.C. Bagerman Gespecialiseerd in: business-to-business communicatie E-mail:
[email protected] Website: www.abecom.nl ◆ Reclamebureau Checkpoint Zuidwal 82, 7571 DJ OLDENZAAL TEL 0541-533766 FAX 0541-533769 Contactpersoon: de heer P. Oosterhof Gespecialiseerd in: Strategie, Creatie en Media E-mail:
[email protected] ◆ SIR: Business to Business Communications Marthalaan 10, 7533 CD ENSCHEDE Postbus 3775, 7500 DT ENSCHEDE TEL 053-4307044 FAX 053-4306786 Contactpersoon: de heer M.B. Schenning E-mail:
[email protected] Website: www.sir.nl
Schoonmaakbedrijven ◆ Asito Facilitaire Diensten b.v. Plesmanweg 24, 7602 PE ALMELO Postbus 375, 7600AJ ALMELO TEL 0546-484950 FAX 0546-484955 Contactpersoon: de heer M. Toering Gespecialiseer in: facilitaire diensten E-mail:
[email protected] Website: www.asito.nl ◆ CSU total care Vendelier 51c, 3905 PC VEENENDAAL TEL 0318-535555 Contactpersoon: de heer J. van Mierlo Gespecialiseerd in: schoonmaak ◆ ISS Damage Services B.V. Twentepoort-Oost 39, 7609 RG ALMELO TEL 0546-481120 FAX 0546-481130 Contactpersoon: de heer A. Seiger Gespecialiseerd in: calamiteiten en specialistische reiniging E-mail:
[email protected] Website:
[email protected]
Uitzendbureaus ◆ Teleworx b.v. Stationsplein 2a, 7511 JD ENSCHEDE TEL 053-4306255 FAX 053-4327568 Contactpersoon: de heer Hans de Ruiter E-mail:
[email protected] Website: www.teleworx.nl
51
I K Te l g i d s
◆ Inter-IM Informatie Management & ICT-advies Ringoven 38,7621 GN Borne TEL 074-2672568 / FAX 074-2672569 Contactpersoon: de heer R.J. Mulder Gespecialiseerd in: Rendement van ICT, e-Business, procesinnovatie E-mail:
[email protected] Website: www.inter-im.nl
◆ Innovadis BV, Pantheon 14, 7521 PR ENSCHEDE Postbus 677,7500 AM ENSCHEDE TEL 053-4329944 FAX 053-4329863 Contactpersoon: de heer H.M.A. Disberg Gespecialiseerd in: office automation / koppelingen / CMS E-mail:
[email protected] Website:www.innovadis.com
or de vo in ales 52 g in iaS 52 eld ed 45 rm M 2 ve Bel 4 Uw s?: : 07 id ef lg ri Te ta IK het
Dé telefoongids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ Unique Uitzendburo Marktplein 57, 7607 HL ALMELO TEL 0546-543005 FAX 0546-543009 Contactpersoon: mevrouw M. Vreuls Gespecialiseerd in: flexible arbeid E-mail:
[email protected] Website: www.unique.nl ◆ Unique Uitzendburo Enschedesestraat 41, 7551 EJ HENGELO TEL 074-2452060 FAX 074-2452069 Contactpersoon: mevrouw D.N. Mensink Gespecialiseerd in: uitzenden, werving en selectie, detacheren E-mail:
[email protected] Website: www.unique.nl ◆ Unique Uitzendburo Beltstraat 1, 7511 JZ ENSCHEDE TEL 053-4809105 FAX 053-4809109 Contactpersoon: mevrouw J. Stegink Gespecialiseerd in: flexibele arbeid E-mail:
[email protected] Website: www.unique.nl
Werving en Selectie ◆ Visie Werving & Selectie Neptunusstraat 15, 7521 WC Enschede TEL 053-4328820 FAX 053-4322850 Contactpersoon: de heer S. Duinhouwer Gespecialiseerd in: werving en selectie van hoger opgeleid personeel in Overijssel E-mail:
[email protected] Website : www.visie.ws
Zakenreizen ◆ ATP Online Grotestraat 7, 7461 KE RIJSSEN TEL 0548-540800 FAX 0548-542055 Contactpersoon: mevrouw S. Potman E-mail:
[email protected] Website: www.atp.nl ◆ BBT Brinkman Business Travel, winkelcentrum De Zuidmolen Van Loenshof 78, 7511 NM ENSCHEDE TEL 053-4300443 FAX 053-4345858 Contactpersoon: de heer B. Brinkman Gespecialiseerd in: zakenreizen E-mail:
[email protected] Website: www.reisburo-brinkman.nl
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 03/2003
IKT Visie op…
Politieke besluitvorming
Prof. Van Riel over Reputation Management
54
SWOT blijft pionieren
56
Technische Veren Twente
58
Hengelo’s Hart van Zuid
60
Scope en IKT-nieuws
63
Twenteagenda
64
We hebben alweer verkiezingen gehad - deze keer de provinciale. Enerzijds leeft dat veel minder dan de nationale Tweede Kamerverkiezingen, maar anderzijds is het juist voor het regionale bedrijfsleven erg belangrijk dat juist daar hun stem wordt gehoord. Dat ze ‘automatisch’ worden gevraagd om mee te denken over zaken die op enig moment het bedrijfsleven kunnen gaan beïnvloeden. Een transparante en open relatie is hier noodzakelijk tussen de overheid en het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven in Twente heeft een duidelijke visie hoe het economisch potentieel van Twente kan worden benut en versterkt. Daarbij moet de overheid beslissingen nemen op factoren die invloed hebben op de bedrijven, zoals bereikbaarheid, prijs van de grond en beschikbaarheid van bedrijfslocaties, het aanbod van woningen en scholing- en arbeidsmarktontwikkelingen. Die beslissingen horen bij een proactief beleid, waarbij je niet beslissingen mag uitstellen omdat vandaag een behoefte nog niet dringend aanwezig is. Nú moeten de beslissingen worden genomen om over vijf jaar continuïteit van de groei te kunnen waarborgen. In de recentelijk verschenen ‘Staalkaart voor economische samenwerking’ van de Kamer van de Koophandel en VNONCW worden deze factoren nader uitgewerkt: woon- en leefklimaat, samenwerking, bereikbaarheid, ruimte voor bedrijven en de arbeidsmarkt. Zonder op al deze punten diep in te gaan, zijn het vooral de kortetermijnbeslissingen over de ruimte - en dan specifiek het Regionaal Bedrijven Terrein (RBT) - waarbij het bedrijfsleven zegt: “Overheid, politieke partijen, pak alstublieft nu door”! Het verschuilen achter het nog niet weten welke bedrijven er zich willen vestigen, of ervan uitgaan dat zo’n RBT dan maar ‘over de grens’ neergezet moet worden is ontkennen van de realiteit. Waar je het ook neer zet, overal zal enige weerstand zijn. Maar juist om te vermijden dat hier een hapsnap-beleid plaatsvindt, is het globaal vooruit durven denken een eerste eis. Dat bestaande bedrijventerreinen verbeterd moeten en kunnen worden, laat onverlet dat met de gemiddelde jaarlijkse Twentse behoefte van 50 à 60 hectaren over twee jaar de hele beschikbare voorraad zal zijn uitgeput. Het RBT is een wezenlijke stap om Twente niet achter te laten blijven in werkgelegenheid, nu en in de toekomst. Geert de Raad Voorzitter Industriële Kring Twente
Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985 | Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 3 | Maart 2003 |
Geen enkel bedrijf is perfect maar ...
Goede reputatie zorgt Reputatie is, volgens Van Riel, een optelsom van percepties en afhankelijk van de rol waarin men verkeert. “Het gaat erom wat je als klant, investeerder, werknemer of toeleverancier beleeft. En dan gaat het om alle activiteiten van het bedrijf.” Het belang van een goede reputatie is overduidelijk en wordt bevestigd door een onderzoek van Van Riel onder 85 bedrijven in 5 landen: reputatie geeft een onverbrekelijke relatie met de financiële prestatie. “Men weet het, men werkt eraan, maar bijna niemand neemt de moeite om de reputatie ook daadwerkelijk te meten.” Hoewel rondkijken en vooral luisteren een redelijk beeld geeft van de reputatie van een bedrijf geeft de wetenschapper Van Riel de voorkeur aan echt onderzoek en een beoordeling op zes deelgebieden: Emotional Appeal, Products & Services, Vision & Leadership, Workplace Environment, Financial Performance en Social Responsibility (zie afb. 1).
54
‘Egotrippende leiders zijn funest voor de reputatie’
Prof. Van Riel: “Je moet een nieuwe boodschap altijd eerst intern verankeren”
Een goede reputatie is een belangrijke drijfveer voor afnemers om zaken te doen, om aandelen te kopen of te gaan werken. Het opbouwen van zo’n reputatie is echter geen eenvoudige zaak omdat het een optelsom is van alle dingen die men bewust of onbewust doet. Welke factor het zwaarst telt, verschilt van bedrijfstak en doelgroep, maar dat elk bedrijf moet werken aan een goede naam is duidelijk. Prof.dr. Cees B.M. van Riel (Bedrijfskunde Erasmus Universiteit) is gespecialiseerd in het creëren van een gunstige positioneringstrategie voor bedrijven in veranderingsprocessen. Hij adviseerde onder meer KPN, TPG, Siemens België, Fortis, ING en ABN AMRO. Tijdens een druk bezochte IKT-bijeenkomst bleek hij ook een waardevolle adviseur voor het Twentse MKB.
(door Niko Wind)
Het is vrijwel onmogelijk om op al deze gebieden het predikaat ‘excellence’ te krijgen. In het onderzoek bleek alleen het Zweedse Novo Nordisk dat te halen. Maar dat is ook niet nodig, omdat het belang van deze factoren sterk afhangt van de branche waarin men opereert. “Bij Singapore Airlines is het omgaan met personeel en de vertaling daarvan in de communicatie het belangrijkste in hun goede reputatie. Maar ook het sluiten van de website voor commerciële activiteiten na het neerstorten van een vliegtuig getuigt van een perfecte aanpak van hun reputation management.”
Stammenstrijd Dat er wat mis gaat in de imagebuilding of zoals Van Riel liever zegt het reputation management - komt in de meeste gevallen door een stammenstrijd binnen de organisatie. “Er zijn vijf drivers die elk een eigen belang denken te hebben:
voor financieel gewin Investor Relations, Marketing Relations, Employee Communication, Public Relations en Public Affairs, die er allen belang bij denken te hebben om het nieuws als eerste naar buiten te brengen. Dit terwijl alleen door samenwerking alle factoren optimaal kunnen worden beïnvloed. Het succes van reputation management hangt immers af van de consistentie in de communicatie, de continuïteit in de strategie en de wijze waarop de boodschap wordt doorgegeven.” Van Riel raadde alle ondernemers in de zaal aan om een verhaal te maken over het eigen bedrijf: de kritische succesfactoren, de activiteiten en de resultaten (zie afb. 2). “Begin dat met het beschrijven van de activiteiten, kijk dan naar de resultaten om als laatste op te schrijven waardoor het komt dat het bedrijf zo presteert. Je moet als ondernemer een ideaal hebben en dat uitdragen naar de medewerkers en uitstralen naar de omgeving.”
De boodschap Om te excelleren in reputation management zal de boodschap succesvol moeten zijn. “Je moet daarbij letten op zichtbaarheid, consistentie, transparantie, onderscheidendheid en authenticiteit.” De zichtbaarheid wordt bepaald door de spontane bekendheid. Binnen eigen land of eigen regio is dat niet zo moeilijk, maar over de grenzen valt het chauvinisme weg. Adverteren alleen helpt, volgens Van Riel, amper. Het gaat om een combinatie van alle uitingen. Hét grote probleem bij grote bedrijven is de consistentie. “Elke nieuwe topman wil scoren om zijn eigen ego te bevredigen en komt dus weer met een eigen boodschap.” Transparantie is, volgens Van Riel, een groot goed. “Maar je moet goed weten wat
Afb. 1
55
het je oplevert. Voor producten en services en financiën geldt dat zeker, maar soms slaat dat door.” Zijn boodschap is alleen transparantie over relevante zaken. Anders kost het te veel kostbare tijd.
De zwaan van KLM Opvallen door je sterke uitingen (distinctiveness) is te koop en bestaat zowel uit symbolen (zoals de zwaan van de KLM of het logo van AKZO Nobel) als vaste thema’s en de uitstraling van de topman. “Je moet ook eerlijk zijn. Siemens toont op haar website óók de zwarte bladzijde van de 2e wereldoorlog. Moedig, maar eerlijk!” De vijfde voorwaarde, de authenticiteit, heeft betrekking op vragen als ‘Wie zijn we?’ en ‘Wat willen we naar buiten brengen’. Zaken die in de organisatie zitten en die je niet kunt leren, maar wél een essentieel onderdeel vormen van de boodschap.” Van Riel waarschuwde voor de grote valkuil bij het verbeteren van de reputatie: het plompverloren lanceren van een nieuwe boodschap. “De eerste stap is altijd het intern verankeren. Dat kost
Afb. 2
veel tijd en veel gesprekken met medewerkers op alle niveaus. Pas als de totale organisatie erachter staat kan men naar buiten treden. Denk daarbij aan consistentie en aan boodschappen die emotie oproepen. Probeer daarmee vertrouwen en respect op te roepen!” Naamsbekendheid is, volgens de Rotterdamse hoogleraar, slechts de basis van de reputatie. “Het is veel belangrijker om van buitenaf naar de organisatie te kijken (of te laten kijken) om zo te zien wat er verbeterd kan worden.” Perfect wordt het nooit, maar het streven naar excellence levert veel op. Zoals uit het onderzoek van Van Riel - dat binnenkort in boekvorm verschijnt - zorgt dit voor meer omzet, meer winst en betere medewerkers. ■ De lezing van prof. Van Riel was de eerste in een drieluik IKT-presentaties rond het thema communicatie. Op 17 juni 2003 komt de interne communicatie aan bod; op 28 oktober 2003 is de focus op de marketingcommunicatie.
Innovatief opleidingsinstituut
SWOT blijft 56
SWOT-directeur Ivo Matser heeft inmiddels ook TSM onder zijn hoede.
SWOT (Stichting Wetenschappelijke Opleidingen Twente) is de laatste jaren uitgegroeid tot een vooraanstaand regionaal opleidingsinstituut. Voor directeur/ondernemer Ivo Matser zijn de kernbegrippen ‘lean and mean’, ‘niches in de markt’ en vooral ‘gebruikmaken van het netwerk’. Als jubileumgeschenk aan dat netwerk organiseert SWOT een symposium onder de titel ‘De lerende manager’, met als keynote speaker de wereldbefaamde Manfred Kets de Vries, die vanuit het al even vermaarde INSEAD in Fontainebleau terugkeert naar zijn geboorteland. Dit symposium zal op 27 mei a.s. plaatsvinden in het muziekcentrum te Enschede.
(door Niko Wind)
De doelstellingen en de functie van SWOT zijn in de afgelopen 35 jaar amper veranderd: een non-profit organisatie die er voor wil zorgen dat het Twentse bedrijfsleven kan profiteren van de binnen het hoger onderwijs aanwezige kennis. Bij de aanvang ging het om de nog prille TH Twente en de industrie, nu profiteren ook de overheden en sectoren als de gezondheidszorg en de zakelijke dienstverlening van de opleidingen van SWOT en is de bron van kennis uitge-
breid met de Saxion Hogeschool. Tussen de tijd van initiatiefnemer (en erevoorzitter) Prof.dr. Willem van Spiegel, die startte met een cursus mechanische wiskunde en de huidige professionele organisatie is echter een wereld van verschil: een kantoor in het fraaie ‘KPMG-gebouw’ met drie vaste krachten en een directeur die bijna fulltime bezig is met het ontwikkelen van nieuwe ideeën en deze met docenten uit te werken.
MBA “We hebben de technische opleidingen en de reguliere deeltijdopleidingen inmiddels volledig afgestoten. Als laatste de deeltijd HTS en Bedrijfskunde, die is overgenomen door de Saxion Hogeschool. Wij zijn complementair aan het regulier onderwijs. Aan de andere kant verzorgt SWOT momenteel een parttime MBA voor bedrijfskundig afgestudeerden van de Saxion Hogescholen. “Een ideale, kleinschalige opzet, waarvoor wij de expertise en de docenten in huis hebben. De hogeschool kan hierdoor aan alumni perspectief bieden zonder er zelf een hele organisatie voor op te tuigen.” Kleinschaligheid is toch al één van de credo’s van Matser. “We zijn een kleine organisatie die zoekt naar niches in de markt. Mede daardoor zijn we ondanks de malaise in de opleidingswereld - het afgelopen jaar nog iets gegroeid in omzet en deelnemersaantal.” Vanuit deze uitgangspositie verwacht hij in de komende jaren te kunnen verdubbelen.
pionieren Career Center Twente SWOT groeit door creativiteit en inventiviteit en verdubbelde daardoor in één jaar het aantal opleidingen. “Aan de ene kant stappen we in niches, waar anderen te groot of niet flexibel genoeg voor zijn. Aan de andere kant weten we door samenwerking met anderen iets nieuws te ontwikkelen.” Een sprekend initiatief van dat laatste was het opzetten van een ‘Masterclass MBA’ voor het Career Center Twente. “Het CCT heeft tot doel om hoog opgeleiden in Twente te houden en de deelnemende bedrijven hebben er alle belang bij om deze mensen op een dusdanig niveau te brengen dat ze perspectief hebben.” Het typisch Twentse van dit samenwerkingsverband is dat de bedrijven en instellingen ook duidelijk doorgroei willen stimuleren buiten de eigen organisatie. “Wij spelen daar op in door de bijeenkomsten ‘op locatie’ te laten plaatsvinden, vaak in combinatie met een bedrijfsbezoek of -presentatie.” Een belangrijk basis van SWOT is de leergang Bedrijfskunde, waarmee de Twentse organisatie ook landelijk gezien opvallend goed scoort. Hét bijzondere is echter dat deze Post-HBO opleiding een directe toegang verschaft tot de eigen MBA-opleiding. “Vanuit onze opleidingsvisie ontwikkelden we - naast de CCT-masters onder meer ook een in-
company opleiding bedrijfskunde voor de Ziekenhuisgroep Twente.”
Leren Zowel in de leergang bedrijfskunde als in de MBA-opleidingen speelt de praktijk een opvallend grote rol. “De studenten zijn niet alleen tijdens de colleges in de vorm van cases - bezig met het vertalen van de theorie naar de prakrijk, maar ze moeten ook projecten binnen de eigen organisatie uitvoeren. En veel van die projecten hebben betrekking op een aantal vakgebieden, waardoor ze leren te integreren en verbanden te zien.”
Profiteren van niches en netwerken. Tijdens het jaarlijkse congres van de Academy of Management in de Verenigde Staten blijkt dat veel grote organisaties worstelen met de wijze waarop zij de toekomstige managers moeten opleiden. Dan blijkt dat we daar als SWOT aardig in slagen... Dat laatste is niet zo verwonderlijk
omdat de SWOT-aanpak in sterke mate is gebaseerd op het gedachtegoed van Mintzberg. “Onze man daarachter is Gerrit Kroon. Hij is sterk bepalend voor onze visie en de onderliggende processen. Daarnaast is hij uiteraard een van de vele docenten, die op freelance-basis aan onze opleidingen is verbonden.”
Betrokkenheid Niet alleen de regio is - vertegenwoordigd door de Kamer van Koophandel, IKT, de UT en de Saxion Hogeschool nauw betrokken bij het wel en wee van SWOT; ook de docenten voelen een dusdanig sterke verbondenheid dat ze spontaan met ideeën komen om de bestaande opleidingen te verbeteren of nieuwe te starten. Fraaie voorbeelden hiervan zijn de cursus ‘management voor entrepreneurs’ waarvoor Walter Koeleman van de Nijmeegse Genium Group tekende en het ‘Ontwikkelingstraject voor senior managers’ dat door de Twentenaren Nico van Oostveen en Sip Kruze werd ontwikkeld en wordt geleid. “In beide gevallen gaat het om activiteiten die direct inspelen op vragen uit de markt. Door onze kleine en flexibele organisatie kunnen we daar direct op reageren.” ■ Zie voor meer info: www.swot.nl.
57
Technische Veren Twente
Een specialist in het 58
Herman Kemna toonde met trots zijn bedrijf aan de deelnemers in IKT-Oldenzaal.
Herman Kemna voelde er aanvankelijk niets voor om ondernemer te worden. Hij trok naar Tilburg voor een opleiding Bedrijfseconomie aan de universiteit, behaalde z’n doctoraal en voegde daaraan zelfs een 1e graad onderwijsbevoegdheid toe. Lesgeven leek een uitdaging, maar de resultaatloze vergadercultuur, het zwalkende Nederlandse onderwijsbeleid en afgestompte docenten brachten hem aan het twijfelen. Het ondernemersbloed dat hij van zijn in 1988 overleden vader had geërfd begon steeds feller te stromen en in 2000 nam hij - op dertigjarige leeftijd - de aandelen in Technische Veren Twente over van zijn moeder Anne, die nog steeds de administratie binnen het bedrijf verzorgt. Zijn bedrijf floreert en boekte - ondanks de economische tegenwind - in 2002 een omzetgroei van 7%. Daarnaast betrok hij een maand geleden een ruim en gloednieuw pand op het Oldenzaalse industrieterrein Hazewinkel. “Op de oude locatie zaten we echt veel te krap en hier hebben we een meer passend bedrijfspand kunnen bouwen!”
(door Niko Wind)
Het is nog wat chaotisch in en rond het bedrijf. Midden in de productiehal staat zelfs nog een wagen van installateur Moekotte en op de fraaie gevel ontbreekt nog een passende lichtreclame. Ondanks dat draait de productie op volle toeren en spuwen de machines de meest bijzondere blad- en draadveertjes uit en beginnen de twintig medewerkers steeds beter te wennen aan de veel grotere ruimte die ze
tot hun beschikking hebben. De nieuwbouw was een enorme investering voor het familiebedrijf, maar dat het nodig was, blijkt wel uit de verhalen van de verhuizers, die vanuit allerlei hoeken en gaten materiaal tevoorschijn moesten halen om enkele honderden meters verderop in de 2.350 m2 grote hal weer neer te zetten. De investering in machines staat even op een laag pitje. Dat had in de
afgelopen jaren al plaatsgevonden. Toch is er vanwege de noodzakelijke flexibiliteit sinds kort een tweede draadvonkmachine aangeschaft. “De nieuwe kunnen we gebruiken voor de stempel en matrijzenbouw en de oudere voor de productie van kleine series bladveertjes.” “Met de nieuwbouw investeren we nu voornamelijk in de werkplekken en proberen we daarmee voorop te gaan lopen. Dus bijvoorbeeld een meer geavanceerde persluchtinstallatie, geluidsisolatie en de aanschaf van kraanbanen om te investeren in verbeterde arbeidsomstandigheden. Want als je deze zaken later moet regelen ben je veel duurder uit.”
Bladveren Het toepassingsgebied voor veren en veertjes is immens en zonder kunnen we niet. Van ballpoints en huishoudelijke apparaten tot auto’s en vliegtuigen. Kemna’s bedrijf produceert zowel draadals bladveren al is de markt in dat laatste segment opvallend hard gegroeid. “En dan moet je ook denken aan allerlei klemmetjes die in producten worden toegepast.” Veel volume zit er niet in die producten. Een paar gram is al heel wat.
kleinere werk Maar die kleine stukjes metaal hebben vaak wel een essentiële functie. En vanwege die functie-eisen en de noodzakelijke kwaliteit probeert Kemna vrijwel alles in eigen beheer te doen. Dat betekent onder meer een unieke combinatiefunctie van gereedschapmaker en constructeur. Uiterst praktische mensen die meegaan naar de klant om daar ter plaatse te overleggen en te adviseren om vervolgens de gereedschappen geheel zelfstandig te construeren en te vervaardigen.
Concurrentie Technische Veren Twente concentreert zich zowel op de binnenlandse als op de buitenlandse markt. “Het is van groot belang om te specialiseren en zodoende de factor concurrentie te verkleinen. Wanneer je klanten moeten investeren in gereedschappen en matrijzen kun je ze aan je binden en zo bouwen aan een goede lange termijn relatie”. Naast o.a. de automobielindustrie worden de producten van Technische Veren Twente toegepast in de meest uiteenlopende sectoren, zoals consumentenartikelen, verwarmingsindustrie, machinebouw, fietsenindustrie en medische toepassingen “Soms hebben we geen flauw idee waarin onze producten worden toegepast. Zo maken we o.a. een specifiek kabelgootje voor de medische wereld. Bij een bezoek aan de gynaecoloog tijdens de zwangerschap van ons vierde kind bleek uitgerekend dat gootje aan het echoapparaat te zitten.” Kemna wil met zijn bedrijf langzamerhand meer gaan specialiseren in roestvaststalen bladveren en klantspecifieke snelsluitingen, een soort ‘eierkistsluiting’ die bestaat uit meerdere onderdelen die allen binnen het bedrijf worden geproduceerd en door sociale werkplaatsen worden gemonteerd. Hij heeft de komende vijf jaar uitgetrokken om uit te groeien tot een specialist op dit terrein, die in direct contact met de klant bijzondere oplossingen realiseert. “We hebben daarvoor nu al veel engineeringcapaciteit. Dit zal in de toekomst verder moeten groeien. Vooral de markt voor klantspecifieke snelsluitingen die worden toegepast op onder meer industriële stofzuigers, kisten, koffers en gasafvoeren wordt meer actief benaderd. “Ondanks de concurrentie op het gebied van deze
artikelen o.a. vanuit het verre oosten denken wij dat we kwalitatief hoogwaardige sluitingen maken met een hoge leverbetrouwbaarheid, klantspecifiek en tegen scherpe prijzen aangezien we direct aan de eindgebruiker kunnen leveren.”
Ketenbeheer Kemna maakt zich zorgen over het krachtenspel dat zich momenteel in de industriële keten afspeelt. Het ondernemersrisico wordt steeds verder verschoven naar de onderste regionen in de keten. De grote spelers in de markt willen geen voorraden meer, maar wel moet binnen een dag ‘just in time’ worden geleverd. Dit houdt in dat leveranciers de voorraden moeten aanhouden en vaak de klant geen afnamegarantie wil geven. Echter wanneer stilstand ontstaat aan de productielijn van de klant, komt meteen een claim richting toeleverancier. “Deze ontwikkeling baart ons zorgen, vooral omdat veel leveranciers die bij klanten willen binnenkomen hiervoor blind de inkoopvoorwaarden van de klant tekenen, blij dat ze zijn om zaken te kunnen gaan doen. Het eind is dan naar mijn mening zoek en worden bestaande leveranciers tijdens contractonderhandelingen verder onder druk gezet en afgedaan als lastig en vervelend, immers de concurrenten accepteren wel alle voorwaarden. Als toeleverancier, die in veel gevallen aan het eind van de keten zit is hij nog
verre van tevreden over de mate waarin opdrachtgevers in het algemeen gebruik maken van de specialistische kennis van hun toeleveranciers. Hoe nietig dat onderdeeltje ook mag zijn. Het tweede probleem is dat constructeurs vaak veel te laat beseffen dat er een veer toegepast moet worden. “Het ontwerp is dan verder al volledig uitgeëngineerd en wij moeten dan - soms met de meest vreemde kunstgrepen - zorgen dat er een veer in komt, die de juiste werking heeft. Met wat overleg in het voortraject kunnen zij enorm veel tijd en geld sparen.” Men heeft, volgens Kemna, de mond vol over ketenbeheer, maar in zijn bedrijf gebeurt dat nog lang niet in alle gevallen. “Dat komt misschien omdat een veertje zo’n simpel ding lijkt, maar als dat in een dure constructie niet goed werkt, heeft men wel een enorm groot probleem.” Gelukkig kan het ook anders en gaat
59
Liever ondernemer dan leraar men Kemna en zijn mensen steeds meer als een volwaardige partner beschouwen. Het schitterende pand, pal naast de bosrand die om ecologische redenen moest blijven bestaan, zorgt in ieder geval voor een uitstraling die bij een technisch hoogwaardig bedrijf past. ■
Een metalen band als ‘grondstof’ voor bladveren.
Start in 2004
Hart van Zuid wordt 60
De grootse plannen van de gemeente Hengelo om de oude fabrieksterreinen van Stork en Dikkers om te toveren tot een moderne, multifunctionele stadswijk beginnen steeds vastere vormen aan te nemen. Projectleider Jan Nieuwenhuizen verwacht dat midden volgend jaar kan worden gestart met de feitelijke bouw (en verbouw) ten behoeve van ROC Oost Nederland. “Rond dezelfde tijd zullen aanzetten gegeven worden voor aanleg van de hoofdinfrastructuur, waardoor het Hart van Zuid vanaf het Twentekanaal ontsloten zal worden.”
De gemeente Hengelo zat letterlijk in haar maag met de erfenis van Charles Theodoor Stork en zijn nazaten. Na de eerste machinefabriek die Stork in 1867 liet bouwen groeide er een fabriekscomplex van vele hectaren. De inkrimping van de Hengelose metaalindustrie (en van Stork en Dikkers in het bijzonder) maakte een nieuwe bestemming noodzakelijk.
(door Niko Wind)
Jan Nieuwenhuizen: “Wij waken ook over het industrieel erfgoed.”
De herontwikkeling van dit 50 hectaren grote gebied is uniek omdat het gaat om een combinatie van functies én omdat een deel van de bestaande (fabrieks-) bebouwing als cultureel erfgoed gehandhaafd blijft. Daarnaast heeft het bureau Dolte in het masterplan echt naar de toekomst gekeken en voldoende ruimte gegeven voor de nadere invulling. Jan Nieuwenhuizen: “Na het vaststellen van het masterplan - in januari 2002 - konden we écht aan de gang met de nadere uitwerking.” En met dat ‘wij’ bedoelt Nieuwenhuizen uitdrukkelijk ook een supervisieteam bestaande uit Ton Schaap (een uit Hengelo afkomstige Amsterdamse stedenbouwkundige), Hubert Jan Henket (die bekendheid verwierf als hoeder van het industrieel erfgoed), architect Frits van Dongen en programmamanager Pieter van Wezemaal). “Het voordeel van deze brede aanpak is dat we optimaal aandacht kunnen besteden aan de kwaliteit van het plan en missers kunnen vermijden.”
Pluriform Centraal in het plan (de oude fabriekspanden vlak bij het spoor) is de bouw van een unielocatie voor ROC Oost Nederland. Daarnaast blijft er ruimte voor grote en kleine industriële ondernemingen en is er veel ruimte voor de zakelijke dienstverlening. Hoe ver men vanaf het station komt hoe meer de woonfunctie in beeld komt. Voor het terrein langs het kanaal (tegenover AKZO) denkt men zelfs aan ‘wonen aan het water’. Nu de chloorproductie in Hengelo ten einde loopt, kan men ook dat - nu nog braakliggende - terrein gaan bebouwen. “Het wordt een fantastisch gebied en, wat mogelijk nog belangrijker is, het wordt een echt onderdeel van de stad,
een juweeltje De toekomst in beeld.
61
waarin de verschillende functies geleidelijk in elkaar overlopen. Dus geen eenvormige Vinex-locatie met daarnaast een bedrijventerrein en los daarvan een onderwijscomplex, maar een levend deel van de stad, waar wonen en werken wordt gecombineerd.” Dat dit een lastige klus is, moge duidelijk zijn. Met al onze hinderwet- en milieuvergunningen en andere regeltjes vraagt woningbouw naast industriële bedrijven om veel overleg en vooral veel creativiteit.
ROC Voor het College van Bestuur van ROC Oost-Nederland komt met de realisering van het Hart van Zuid een droom tot werkelijkheid. Geen grootschalig schoolcomplex, maar een community college met een directe link met
Een community college moet bedrijven aantrekken de maatschappij en vooral met het bedrijfsleven. Volgens Nieuwenhuizen past dit exact in de visie van de gemeente Hengelo dat onderwijs en bedrijfsleven direct met elkaar verbonden moeten zijn. “Het gaat er immers om dat de jeugd enthousiast wordt voor een praktijkgerichte opleiding en dat zij ook tijdens hun opleiding zo inten-
sief mogelijk in contact komen met hun toekomstige werkomgeving. En wat is mooier dan een deel van de praktijkvakken in een echte fabriek te kunnen volgen.” Het medegebruik van machines die toch al in een fabriek staan, is één van de basisgedachten van het community college. Nieuwenhuizen verwacht dan ook dat ROC een aanzuigende werking zal hebben op het bedrijfsleven. En niet alleen bedrijven die behoefte hebben aan de inzet van de leerlingen en vooral de afgestudeerden, maar ook toeleveranciers naar ROC en naar de leerlingen en docenten. Dus zowel uitzendbureaus en printshops als een fastfoodrestaurant. Echte winkels en veel horeca verwacht hij niet in dat nieuwe deel van Hengelo. De scholieren en de medewerkers van de bedrijven in het Hart van Zuid werken op loopafstand van het ‘oude’ centrum van de stad en kunnen daar hun ontspanning zoeken en inkopen doen.
Werkgelegenheid Uiteraard is het aantrekken van werkgelegenheid één van de voornaamste drijfveren van de gemeente om op een
dusdanig grootschalige manier in dit gebied te investeren. Voor de zakelijke dienstverlening komt er een aantal kantoorpanden, waarvan één op de plaats van de huidige vestiging van de techniekonderdelen van ROC. De bereikbaarheid van dit gebied is uiteraard optimaal. Aan de ene kant het station en vanaf de oostkant een directe toegang vanaf de A-35. “We willen veel aandacht besteden aan het parkeren, maar dan zo veel mogelijk onder het maaiveld. En dat geldt zowel voor ROC en de kantoorgebouwen als voor de woongebieden. Het Hart van Zuid moet een gebied worden waarin het prettig is om te wonen en te werken. En dat betekent niet alleen een combinatie van fraaie oude gebouwen en nieuwbouw, maar ook veel aandacht voor openbaar groen en het zo veel mogelijk wegwerken van het ‘blik op de straat’.” Volgens planning zal de start van de bouw van (en ombouw voor) ROC Oost-Nederland midden volgend jaar van start gaan. De grote verhuizing is gepland in de zomer van 2006, zodat alle leerlingen in de tweede helft van dat jaar op de nieuwe locatie gehuisvest worden. ■
Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen. Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Deadline persberichten: 18 maart 2003
Albertjan Peters, oud-bestuursvoorzitter van de Saxion Hogescholen, is per 1 januari jl. benoemd tot voorzitter van de SEACO de Sociaal-Economische Advies- en Consultatiecommissie Overijssel.
Nieuwe deelnemers IKT-Almelo e.o.
Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501, 7500 GM ENSCHEDE Tel. 053 - 48 49 980, Fax. 053 - 48 49 985
[email protected]
de kringen en werkgroepen staan hier ook de actuele vergaderdata vermeld. Belangrijk voor andere Twentse organisaties is de Twente-agenda, waarin de data van hun (niet commerciële) activiteiten kunnen worden opgenomen. (Zie hiervoor ook de laatste pagina van Twentevisie.) ■
Brug naar de afstudeerders
Loopbaanpaspoort Twente: Het Career Center Twente (CCT) is door de grote bedrijven, instellingen en gemeenten in het leven geroepen om ‘talent’ naar Twente (terug) te halen. Met de komst van het Loopbaanpaspoort Twente is de doelstelling uitgebreid tot het in de regio houden van de afstudeerders van de Saxion Hogeschool en de Universiteit Twente. Bedrijven en instellingen kunnen op de website www.loopbaanpaspoorttwente.nl (die is gekoppeld aan www.cctwente.nl) naast een schets van hun bedrijf ook aangeven welke banen, stage- en afstudeerplaatsen beschikbaar zijn. IKT-deelnemers die
IKT-Enschede InDialoog Postbus 545 7500 AM Enschede Contactpersoon: dhr. M.L. Veltmann Kunst & van Leerdam Medical Technology B.V. Postbus 3536 7500 DM Enschede Contactpersoon: dhr. dr.ir. E.E. Kunst
www.ikt.nl De website van IKT heeft een belangrijke agendafunctie. In het openingsscherm staan de bijeenkomsten in de lopende en komende maand weergegeven. Onder de knop Activiteiten staan alle nog te houden bijeenkomsten van een kring of werkgroep vermeld. Naast inhoudelijke informatie over deze bijeenkomsten is er voor IKT-deelnemers de mogelijkheid om zich hiervoor online aan te melden. Voor de besturen van
ABN AMRO Bank N.V. Private Banking Postbus 17 7500 AA Enschede Contactpersoon: dhr. mr. A.A.B.M. Klein Rouweler Ook deelnemer geworden van Enschede en Hengelo
een abonnement hebben op Loopbaanpaspoort Twente kunnen deze pagina’s gratis koppelen aan het bedrijfsprofiel op www.ikt.nl. Afstudeerders van de beide instelling kunnen niet alleen passief van de site gebruik maken, maar mogen ook - gratis - gedurende een periode van drie maanden hun CV op de site zetten waardoor ook de aanbieders van werk gericht kunnen gaan zoeken. ■ Nadere informatie: Career Center Twente, telefoon 053-434 4430.
Vredegoor Autostoffeerdersbedrijf C.V. Josinkstraat 86 7547 AC Enschede Contactpersoon: dhr. B.J. Vredegoor Kuijper & Van Dreumel Hengelosestraat 507-509 7521 AG Enschede Contactpersoon: mw. A. Arps
IKT-Hengelo LKSVDD architecten (Leijh Kappelhoff Seckel van den Dobbelsteen) Postbus 357 7550 AJ Hengelo Contactpersoon: dhr. ir. C.J. Leijh Te Kiefte Architecten B.V. Ziekenhuisstraat 2 7622 GZ Borne Contactpersoon: dhr. ing. J.H.C. Gerfen
IKT-Oldenzaal Staalbankiers Postbus 194 7500 AD Enschede Contactpersoon: dhr. A.J.A. Groeneveld
63
S c o p e / I K T- N i e u w s
Directie en secretariaat van UCN N.V zijn per 1 februari jl. verhuisd vanuit dienstencentrum Berfloborgh in Hengelo naar het kantoor van de Gasunie in Groningen. Aanleiding is mede het feit dat de directeur van UCN N.V., de heer drs. W.H.J. Tieleman, onlangs met pensioen is gegaan. ■
Ivo Matser, directeur van de Stichting Wetenschappelijke Opleidingen Twente (SWOT), is per 1 maart 2003 tevens benoemd als zakelijk directeur bij TSM Business School. Het doel van deze dubbelbenoeming is het realiseren van managementsynergie. Zowel bestuurlijk als operationeel blijven beide organisaties zelfstandig vanwege de eigen identiteit, portfolio en positionering. ■
Twente Agenda 2003
64
Datum
Aanvang
Onderwerp
Plaats
Organisatie
18 mrt. 18 mrt. 20 mrt. 21 mrt. 24 mrt. 26 mrt. 8 april 9 april 10 april 12 april 12 mei 13 mei 16 mei 3 juni 5 juni 12 juni 16 juni 17 juni 19 juni 23 juni 25 juni 26 juni 30 juni 1 juli 28 aug. 4 sept. 9 sept. 11 sept. 15 sept. 16 sept. 22 sept. 24 sept. 26 sept. 9 okt. 20 okt. 28 okt. 6 nov. 13 nov. 15 nov. 20 nov. 21 nov. 24 nov. 26 nov. 1 dec. 4 dec. 8 dec. 11 dec. 16 dec. 17 dec.
16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 15.30 uur 12.00 uur 11.30 uur 16.00 uur 09.30 uur 16.00 uur 07.00 uur n.t.b. 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.15 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 16.30 uur 17.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 16.30 uur 16.15 uur 12.00 uur 12.00 uur 15.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 18.00 uur 16.00 uur 09.30 uur 12.00 uur 12.00 uur 16.15 uur 12.00 uur 16.30 uur 12.00 uur n.t.b. 17.00 uur 17.00 uur n.t.b.
Jaarvergadering IKT-Almelo incl. bedrijfsbezoek Inleiding door prof. dr. A. Lagendijk van de U.T. Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-Eibergen/Neede Lunchbijeenkomst IKT-Hengelo e.o. Jaarvergadering + Lunchbijeenkomst IKT-Enschede Jaarvergadering + Bedrijfsbezoek IKT-West-Twente KIootschieten IKT-Haaksbergen Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo Feestavond IKT-Haaksbergen Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Lunchbijeenkomst West-Twente Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Jaarvergadering+bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Informele bijeenkomst IKT-Enschede Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Jaarvergadering IKT Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Twente Concert Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Interregionaal Klootschiet Toernooi Lunchbijeenkomst IKT-Almelo Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo Eindejaarsbijeenkomst IKT-Almelo
Almelo n.t.b. Hengelo Haaksbergen Hengelo Neede n.t.b. Enschede n.t.b. Haaksbergen Oldenzaal Almelo n.t.b. n.t.b. Hengelo Rijssen Hengelo Hengelo Haaksbergen Hengelo Neede Enschede n.t.b. n.t.b. Goor n.t.b. n.t.b. Hengelo Hengelo n.t.b. Hengelo Eibergen Haaksbergen Hengelo Oldenzaal Hengelo Delden Hengelo Diepenheim Almelo Haaksbergen Hengelo Neede Hengelo Rijssen n.t.b. n.t.b. n.t.b. n.t.b.
IKT Nijv.&Handel IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT
Voor nadere informatie: IKT tel. 053 - 484 99 80 Nijverheid & Handel tel. 053 - 484 98 40
Voor opname in de Twente Agenda kunnen organisaties en instellingen in principe hun geplande bijeenkomsten en evenementen t.b.v. het Twentse bedrijfsleven via IKT opgeven. IKT neemt echter geen verantwoordelijkheid voor de juistheid van de verstrekte gegevens en behoudt zich het recht voor van plaatsing.