BOMEN KNUFFELEN? IK BEN TOCH NIET GEK!!

BOMEN KNUFFELEN? IK BEN TOCH NIET GEK!! “GA JE DAN BOMEN KNUFFELEN?“ IS EEN VRAAG DIE REGELMATIG GESTELD WORDT ALS IK VERTEL DAT IK MET MIJN CLIËNTEN NAAR BUITEN GA VOOR EEN COACHING SESSIE. NEE, WE GAAN GEEN BOMEN KNUFFELEN. ALHOEWEL, HET IS MIJ NOOIT GEBEURD MAAR HET ZOU ZOMAAR KUNNEN GEBEUREN NATUURLIJK. IN DE NATUUR KUN JE ZOMAAR VOOR MOOIE VERRASSINGEN KOMEN TE STAAN. ZOALS TOEN…………..

SAMEN MET PETRA (21 JAAR) ZAT IK OP EEN BANKJE BIJ EEN VEN. ZEKER EEN KWARTIER ZATEN WE STIL EN OOK IN DE OMGEVING WAS HET BIJNA ONNATUURLIJK STIL. EINDELIJK SPRAK ZE MET HEEL VEEL KRACHT UIT WAT ZE ZO LANG VERSTOPT HAD EN WAT ZE GRAAG WILDE. “IK WIL ZO GRAAG ZINGEN, WANT DAT IS HET ALLERLIEFSTE WAT IK DOE!” OP DAT MOMENT VERANDERDE ER IETS IN HAAR EN IN ONZE OMGEVING. WIJ BLEVEN ROERLOOS ZITTEN, MAAR IN DE VEN ONTSTOND EEN SERENADE VAN KIKKERGEKWAAK.

©Corrie Reijngoud www.wandelcoachnederland.nl

[email protected] 06-53584704

1

INHOUDSOPGAVE:

WAAROM DIT E-BOEK EFFECTIEF JOUW ONDERSCHEIDEND VERMOGEN WARE NATUUR HET WAAROM DE EFFECTEN VAN COACHING EN THERAPIE IN DE NATUUR DE WONDERLIJKE TOEVALLIGHEDEN VAN DE NATUUR DE KUNST VAN ZIEN VOORDELEN VOOR DE COACH EN THERAPEUT DE VALKUILEN VAN COACHING EN THERAPIE IN DE NATUUR MOTIVATIE EN UNICITEIT SUPPORT ACTIE DE VOLGENDE STAP VOORBEELD TIP WIE IS CORRIE REIJNGOUD BRONNEN



2

WAAROM DIT E-BOEK?

Dit E-boek lees je hoe je de natuur effectief kunt inzetten in je coaching of therapeutisch werk. En nee, absoluut niet zweverig, maar juist ‘down to earth’, heel praktisch en vooral realistisch!

Je leest over de voordelen en hoogtepunten van het naar buiten gaan met je cliënt. Uit ervaring weet ik wat de valkuilen en hindernissen van begeleiding in de natuur kunnen zijn. Ik deel ze graag, zodat jij deze wellicht kunt voorkomen en op een eenvoudige manier jouw weg kunt gaan. De natuur levert een belangrijke bijdrage aan het bij de kern komen van de hulpvragen waar je cliënt mee komt. Ook bij het vinden van de antwoorden, die altijd in de client zelf zitten, is de natuur een prachtige spiegel. Het belangrijkste in het begeleiden van een cliënt is namelijk dat hij/zij de ‘ware natuur’ weer gaat (h)erkennen. Hier zijn we als mensen in de loop van de tijd ver af komen te staan. Je leest waarom bij coaching en therapie de natuur je beste maatje is. Wanneer je al wandel- of natuurcoach bent, zul je ook zeker je voordeel uit dit boek halen en je begeleiding in de natuur op een positieve manier verder ontwikkelen. Voorkom met dit E-book de valkuilen die ik en anderen hebben ervaren. Lees hoe je je kwaliteiten optimaal inzet en nog meer succes met je coaching in de natuur behaald. De inhoud van dit E-boek integreren in jouw unieke manier van werken, maakt dat je op een gemakkelijke, natuurlijke en speelse manier nog meer effect uit je begeleiding zult halen. Coaching en therapie in de natuur geeft zoveel meerwaarde voor je cliënt en jou als coach, dat ik me afvraag waarom niet iedere coach of therapeut naar buiten gaat. Waarom moeilijk doen als het veel gemakkelijker kan!



3

EFFECTIEF!

Verschillende onderzoeken tonen het positieve effect van begeleiding in de natuurlijke omgeving aan. Vreemd dus dat de natuur nog relatief weinig wordt ingezet in de hulpverlening en de meeste begeleiding nog veelal vanuit een stoel, binnen vier muren wordt verzorgd.

De positieve effecten van bewegen, de natuurlijke kleuren en alle andere aspecten van een natuurlijke omgeving, die in onderzoeken vermeldt worden, bevestigt wat ik uit eigen ervaring al wist. Het meeste beschrijf ik dan ook van uit die persoonlijke ervaring. Al 10 jaar ben ik als coach en ondernemer actief, waarvan het grootste gedeelte in de natuur. Als geen ander heb ik zelf ondervonden wat het verschil maakt als je naar buiten gaat met je cliënt. Gelukkig beginnen de projecten om letterlijk naar buiten te gaan te groeien. Zo zijn er ook in de gezondheidszorg al veel initiatieven te vinden waarbij patiënten meer de natuur in gaan om te wandelen of te werken. Eigenlijk dus niets nieuws want in de middeleeuwen al ontstonden er sanatoria en kloostertuinen, waarin men zieken liet werken en herstellen. Op dit moment wordt de natuur gelukkig weer meer als partner in de hulpverlening gewaardeerd. Een hele plezierige ontwikkeling dat een vanuit mezelf gewaardeerde en toegepaste manier zo ingezet wordt. Daar word ik heel blij van!

JOUW ONDERSCHEIDEND VERMOGEN!

Nederland heeft de grootste dichtheid aan coaches en therapeuten. Om je heen hoor je vast wel eens dat de er teveel coaches en therapeuten zijn en er zijn er ook veel. Door de bomen het bos zien in de hulpverleningswereld valt dan ook niet altijd mee. Voor bijna elke hulpvraag is wel een coach of therapeut te vinden. Er is dan ook een scala van mogelijkheden op hulpverleningsgebied. Coaching en therapie in de natuur is inmiddels ook ontdekt en is een vakgebied wat nog dagelijks uitbreidt met de aanwas van nieuwe collega’s. De groep van coaches en therapeuten, die dan wel full- of parttime hun praktijkruimte naar buiten verplaatsen, groeit. Vaak geïnspireerd door eigen ervaringen, anderen of door iets te lezen op internet, wagen ze hun kans en zien nieuwe mogelijkheden



4

om hun praktijk en dienstenpakket uit te breiden. Deze stap kan een begin zijn naar een bloeiende onderneming of extra groei in een bestaande praktijk. Als ondernemer kijk je vooruit en zorg je voor de toekomst. Je wilt toch voldoende inkomen blijven genereren. Wat is er gemakkelijker in deze tijd dan in te spelen op de gezonde/groene trend, die zich ontwikkelt. Coaching en therapie in de natuur sluiten dan ook perfect aan op deze nieuwe ontwikkeling: meer bewegen, gezonder eten en meer ontspannen. Grijp dus je kans! (H)erken je unieke kwaliteit en gebruik de kracht van de natuur om je zelf als ondernemer (nog) meer op de kaart te zetten! Met de toegevoegde waarde van de beweging en de natuurlijke werkvormen bied je je cliënt nog meer mogelijkheden. Wanneer je duidelijk voor ogen hebt wat jouw onderscheidend vermogen is, is de inzet van de natuur dé perfecte ondersteuning en aanvulling bij je begeleiding! Ik ben er van overtuigd wanneer je jezelf duidelijk onderscheid, op welk gebied dan ook, er genoeg werk is voor elke coach en therapeut. In ieder geval voor diegenen die echt zijn/haar pad volgt en doet wat past bij de persoonlijke kwaliteiten en zijn/haar passie. Simpelweg als coach je ‘ware natuur’ leven.

WARE NATUUR!

Onze ware natuur (h)erkennen, dat is eigenlijk steeds waar het in de hulpverlening om gaat. Hulpverlening in welke vorm dan ook. Overigens geldt voor de coach net zo goed als de cliënt. We worden van binnenuit ‘gedreven’ om steeds te blijven groeien. Als je niet groeit ga je dood, net zoals een plant of een boom. Het gaat soms langzaam, maar beetje bij beetje groei je. Natuurlijk ©Corrie Reijngoud www.wandelcoachnederland.nl


5

hoef je niet letterlijk te sterven, maar hoe velen leven niet voor 100% en zijn eigenlijk figuurlijk dood aan het gaan. Gevormd door onze opvoeding, ervaringen, overtuigingen, gedachten, etc. zijn we vaak ver af van wie we werkelijk zijn. We leven dan niet wie we werkelijk zijn, maar wie we denken dat we zijn. Zelf heb ik met heel veel omwegen mijn pad op werkgebied gevonden. En gelukkig ontdekte ik ook weer de kracht van de natuur. Toen ik zelf cliënten mee naar buiten begon te nemen, veranderde er bij mij in een snel tempo nog veel meer. Wat ik bij mijn cliënten inzette, had ik ondervonden door zelf de natuur in te zetten voor mijn persoonlijke proces. Bijvoorbeeld letterlijk ervaren hoe was om een onbekend pad te lopen. Of om te draaien als een richting niet goed voelde, terwijl ik meer het type was van ‘gewoon doorgaan ook al voelt het niet goed’. Omgekeerd gebruikte ik de ‘natuurlijke’ interventies, die ik bij mijn cliënten gebruikte, ook weer voor mezelf. De ware natuur van je cliënten stap voor stap helpen blootleggen, gaat buiten voor mij echt heel gemakkelijk.

HET WAAROM

In de natuur word je op een aantal vlakken bewust en onbewust gestimuleerd. Allereerst zijn er de zintuigen die maximaal gebruikt en geprikkeld worden. De geluiden, de kleuren, de geuren en de wind langs je huid, het draagt allemaal bij een groter bewustzijn van jezelf. Je kunt niet anders dan uit je hoofd gaan en weer helemaal in je lichaam zijn en voelen. Relativeren wordt bevorderd, door de steeds veranderende beelden om je heen. De beweging van je lichaam ondersteunt onbewust de acties die je met je hoofd bedenkt. Daarnaast zeggen beelden veel meer dan woorden en doorbreken daarmee de vastgeroeste (denk)patronen waar we vaak mee kampen. De natuur is daarbij ook een toonbeeld van acceptatie. Heb je ooit een eik gezien, die z’n best deed om een berk te zijn? Of een rivier die terug de berg op stroomde? Als mens proberen we dit wel voortdurend en accepteren we daar mee niet de ‘natuurlijke wetten’. Hoe vaak wil een cliënt niet iets zijn, wat er helemaal niet inzit, maar wat hij van huis uit meekreeg om toch zeker wel te worden of te zijn. Eén van mijn cliënten stak op deze manier in elkaar en moest een hartaanval krijgen om te zien, dat hij echt voor iets anders in de wieg gelegd was. Het steeds negeren van natuurlijke seintjes veroorzaakt heel veel geestelijke en fysieke ellende. Om de ‘trigger’ van de natuurlijk omgeving kun je niet omheen, net zomin als je in de sauna de hitte kunt ontwijken. Je verbindt je bewust en onbewust met deze natuurlijke, vanzelfsprekende wetten. Daarom is begeleiding van cliënten in de natuur veel gemakkelijker, logischer en daarmee effectiever.



6

DE EFFECTEN VAN COACHING EN THERAPIE IN DE NATUUR

De effecten van de natuur die ik de afgelopen jaren ervaren heb, beschrijf ik hieronder en sommige heb ik aangevuld met de resultaten uit onderzoeken. De resultaten bij cliënten, met diverse hulpvragen, die ik de afgelopen jaren begeleid heb getuigen van deze effecten. Waarbij de regel: ‘Eén keer is toeval, twee keer zou kunnen kloppen en drie keer is een gegeven!’ van toepassing was. •

•

•

buiten worden situaties en problemen luchtiger en lichter. Zelfs trauma’s uit het verleden komen gemakkelijker naar boven en worden verwerkt en/of meer hanteerbaar. Met regelmaat zijn cliënten verwonderd over wat ze vertellen, zelfs de zaken die jaren verstopt zaten. “Ik snap niet dat ik niet eerder verteld heb, zelfs de psycholoog heeft dit niet uit me kunnen krijgen” vertelde een cliënte (33) die op haar 18e verkracht was. de communicatie tussen hulpverlener en cliënt verloopt veel soepeler door het naast elkaar lopen. Het aankijken belemmert vaak een open, eerlijk en intiem gesprek, omdat er van de cliënt verwacht wordt dat er gepraat moet worden. De druk wordt opgevoerd en iemand die moeilijk zijn gevoelens en emoties kan verwoorden blokkeert dan nog meer. “Ik had het gevoel dat ik de ruimte kreeg om iets te vertellen” zei een cliënt (18), die stil en teruggetrokken zijn leven leidde. • de cliënt zet zichzelf letterlijk in beweging. Het hele systeem komt in beweging, dus niet alleen het mentale. Ook door de fysieke beweging wordt de verandering ondersteund en bevorderd. Je kunt het één niet van het ander loskoppelen. Zittend vertellen dat je je leven wilt veranderen, mist de fysieke prikkel en ondersteuning, die nodig is om het hele systeem van een cliënt in ‘beweging’ te brengen. “Voor het eerst in mijn leven heb ik het gevoel dat ik nu al een stap heb gezet” waren de woorden van een cliënte (47) die graag ‘nee’ wilde leren zeggen tegen mensen die steeds een beroep op haar deden. de natuurlijke omgeving en uitzichten werken relativerend. Door de afwisselende omgeving kun je als cliënt niet anders dan ‘loslaten’ en anders naar je hulpvraag c.q. probleem gaan kijken. “Normaal krijg ik hoofdpijn als ik met dit probleem bezig ben, maar nu werd het juist leeg in mijn hoofd” vertelde de arts (55) die tegen een burn-out aan zat.



7

•

•

•

•

•

een cliënt komt meer uit zijn hoofd in zijn lichaam, waardoor verstand en gevoel meer in balans komen. Een must voor het vinden van de juiste oplossingen c.q. stappen voor de specifieke problematiek van de cliënt. Als je in de natuur bent, wordt je fysiek ‘gedwongen’ om helemaal aanwezig te zijn. Je zintuigen worden namelijk vanzelf geprikkeld en je wordt alerter. De cliënt voelt meer en daardoor komt hij/zij meer bij wat hij of zij werkelijk wil, in plaats van wat er bedacht was. “Ik dacht dat ik bij mijn man weg wilde, maar ik voel nu toch dat ik nog van hem houd” zei de cliënte (42) die voor haar relatieprobleem kwam. het spiegelen van houding en gedrag is duidelijk aantoonbaar en te reflecteren. De houding van een cliënt laat heel veel zien. Loopt iemand constant te sloffen, juist heel snel, voorovergebogen, schichtig om zich heen te kijken. Allemaal hele waardevolle signalen van het gedrag van de cliënt om te reflecteren, waardoor de cliënt zelf bewust wordt van zijn uitstraling. Een cliënt (48) die wegens problemen met collega’s voor coaching kwam, liep zo snel, dat ik hem niet bij kon houden. En geloof me ik kan hard lopen. Bij reflectie bleek, dat hij steeds voor zichzelf de lat hoger legde omdat hij wilde dat zijn baas zou zien hoe goed hij het deed. “Ik doe altijd heel erg mijn best, maar mijn baas zegt er nooit iets van.” bewustwording gaat sneller en gemakkelijker, doordat de natuurlijke metaforen en symbolen bewust en onbewust inzicht geven. Natuurlijke beelden zeggen vaak meer dan woorden en hier zijn we ook heel vertrouwd mee. Het opkomen van jong groen, groeien en in bloei komen en vervolgens weer afsterven zijn herkenbare processen. In het dagelijkse leven zijn we wel vaak ver van deze natuurlijke gang van zaken af komen te staan, waardoor we zaken willen veranderen die juist meer inzicht en/of acceptatie behoeven. Aan de grassprieten trekken, laat het gras niet harder groeien en zaaien als de aarde rust nodig heeft, gaat ook niet werken. Zo benoemde een cliënte (27), die een scheefgegroeide den uitkoos voor zichzelf, toen ik haar naar haar gewenste situatie vroeg: “Oei, die boom valt bijna om.” Waarop het kwartje viel en zij bij zichzelf ook zag, dat er niet veel meer hoefde te gebeuren om zelf ‘om te vallen’. de ontspanning die de natuur brengt, bevordert de autonomie en het open staan voor reflectie. In een ontspannen staat kun je veel beter onderscheiden in jezelf wat je werkelijk wilt, waardoor je sterker voelt. Vervolgens zorgt dat gevoel ervoor dat je meer kunt met de feedback die je van de coach krijgt. “Dat zegt mijn manager ook altijd, maar ik voel me steeds aangevallen en afgekeurd” Aldus de cliënt (35), die wegens het niet goed functioneren een coachingtraject volgde. acceptatie is de enige manier om echt te kunnen veranderen. Natuurlijk, je kunt cliënten een kunstje aanleren en allerlei tips meegeven of zelf



8

acties laten bedenken. Veranderingen ontstaan echter pas als een cliënt, écht accepteert. Wanneer hij/zij een bepaalde situaties, gedragingen, eigenschappen, en/of kwaliteiten van zichzelf (h)erkent. In de natuur gaat dit gemakkelijk omdat je daar voortdurend ‘getriggerd’ wordt in ‘het is zoals het is’. Geen blaadje hangt verkeerd en of een boom nu recht of scheef staat het maakt helemaal niets uit. “Ik voel nu dat ik mezelf steeds onderwaardeer. Eerst was ik steeds bezig om mezelf mooier voor te doen” vertelde een cliënte die een loopbaantraject volgde.

DE ‘WONDERLIJKE’ TOEVALLIGHEDEN VAN DE NATUUR!

De natuur, de seizoenen en de constante verandering die vanzelfsprekend is, biedt ons dagelijks de mogelijkheid om in de ‘spiegel’ te kijken. Daarnaast ervaar ik steeds weer, dat de wonderlijke samenwerking, die met de natuur ontstaat, verrassende en soms betekenisvolle aanvullingen brengt op ons werk als coach in de natuur. Of je nu gelooft of er meer is tussen hemel en aarde of niet, als je buiten werkt, zul je zeker de wonderlijke toevalligheden gaan ervaren. Zelf kom ik ze regelmatig tegen, die onwaarschijnlijke situaties die zomaar ontstaan. Maar wel exact op het juiste moment en op de juiste plaats. ‘Ik ging altijd met mijn vader op ‘hertenjacht’, maar we zagen er nooit eentje’. Ze benoemde de band die ze met betrekking tot de natuur met haar vader had gehad. Nog geen tien minuten later sprong er op 10 meter afstand een ree over het pad. Wat denk je dat er meer effect had? Mijn intelligente vragen of dit onverwachte, natuurlijke beeld? Door dit prachtige ‘cadeautje’ maakte ze contact met de diepe dankbaarheid naar haar vader.

DE KUNST VAN ZIEN…

Ik heb ervaren dat ze er regelmatig zijn, die momenten van toevallige samenloop. De vraag is wel, kun en wil je deze ‘natuurlijke’ aanwijzingen zien? Wanneer je als coach of therapeut goed afgestemd op je cliënt de natuur ingaat voor een sessie, dan zie je ze die subtiele signalen. Ben je zelf uit balans, voel je je onveilig, triggert de hulpvraag van de cliënt jou, dan geef ik je op een briefje dat je ze niet zult zien. Zelf een natuurlijk ‘teken’ benoemen gaat ook niet werken. Een aantal keren had ik ook die ervaring. Natuurlijk heb ik ook als coach mijn minder goede momenten of word ik geraakt door het onderwerp van



9

gesprek. Tijdens één van die sessies zag ik een vogel naar beneden duiken, net nadat de cliënt zei: “Ik heb het gevoel dat ik naar beneden stort”. Ik benoemde vervolgens de val van de vogel en maakte er een heel mooi verhaal van. Vervolgens keek ze me aan en zei in de verdedigend: “Zo bedoel ik het helemaal niet!” en “Ja, zo kan ik ook van alles verzinnen met die natuurlijke beelden van jou”.Kortom ze was zodanig boos, dat ik voor die sessie de verbinding absoluut verstoord had. Gelukkig kwam ze terug en in één van de opvolgende wandelingen, stonden we stil bij een plek, die ze zelf had uitgekozen en na een paar minuten streek er een roodborstje neer op de wortels van een boom. Mijn aandacht werd er naar toegetrokken en ik vroeg haar wat dit vogeltje haar zei. Waarop ze in huilen uitbarstte. Ze vertelde hoe ze vroeger voorgelezen werd door haar moeder uit een boekje over een roodborstje. Ze miste het contact met haar moeder die nu dement was. Door dit roodborstje kon ze haar verdriet over het gemis naar haar moeder de ruimte geven. Zo zijn er nog heel veel prachtvoorbeelden te geven van wat de natuur ons steeds weer aanreikt. De kunst is wel om deze steeds te zien,en afgestemd op je client, in te zetten.

VOORDELEN VOOR DE COACH EN THERAPEUT

De bijkomende voordelen van de natuur inzetten bij coaching heb ik zelf aan den lijve ervaren. Ik heb ze voor jou op een rijtje gezet.

•

•

•

Met begeleiding in de natuur kun je je onderscheiden van andere coaches en therapeuten. In deze tijd van schaarste is het onderscheiden, en helder krijgen van wat jou zo bijzonder maakt als coach of therapeut een belangrijk aandachtspunt. Naast je bestaande vaardigheden ook de natuur in gaan zetten bij je begeleiding brengt meer mogelijkheden. Je kunt op deze manier nog meer inspelen op de behoefte van de cliënt. Als coach/therapeut heb je het voordeel dat je in beweging bent en daarmee creëer je voor jezelf een ontspannen en gezonde werkplek.



10

•

• •

Hiermee blijf je vitaler. Buiten bezig zijn is een welkome afwisseling naast het bureau werk wat ook nog steeds nodig is. Je geniet als coach/therapeut van de voordelen van de ‘gratis’ praktijk ruimte die overal ruim voorhanden is. Dit betekent minder vaak of helemaal geen ruimte huren. Zelf spreek ik altijd ergens buiten af, soms bij een café of restaurant, maar vaak ook bij een natuurgebied. Reken je voordeel maar uit. De afwisselende ‘praktijkruimte’ prikkelt en zorgt ervoor dat je creativiteit gestimuleerd wordt. Speciaal voor zelfstandig ondernemende mannen en vrouwen, die hun werk combineren met hun gezin is het ideaal om het zo te doen. Deze manier van werken combineert namelijk alle bovengenoemde voordelen en dat is superhandig voor drukke ouders!

DE VALKUILEN VAN COACHING EN THERAPIE IN DE NATUUR

Wanneer je geïnteresseerd bent geraakt door deze manier van begeleiden en je full- of parttime aan de gang wilt in een natuurlijke omgeving lijkt dat misschien simpel. Je verplaatst gewoon je werkplek naar buiten en voilà, je bent coach of therapeut in de natuur. Ik hoor mensen ook wel eens zeggen als ik mijn werkzaamheden beschrijf: “O, je gaat dus gewoon naar buiten om te coachen!” Zo werkt het dus niet! De laatste jaren heb ik verschillende coaches en therapeuten gesproken die zo begonnen waren en moesten bekennen dat het niet zo simpel was als het leek. En ik kan ook zeggen dat ik uit verschillende valkuilen heb mogen stappen. De meest voorkomende beschrijf ik voor je, zodat je alert op stap kunt gaan. Mocht je andere valkuilen tegenkomen hoor ik ze graag van je, want zo leren we van elkaar en kan ik mijn E-book aanpassen. Mail naar [email protected] en je ontvangt een reactie van mij. VALKUIL 1: DE NATUURLIJKE METAFOREN EN SYMBOLEN TEN ALLE TIJDEN WILLEN INZETTEN Wanneer je buiten een sessie hebt, hoef je niet altijd de natuur erbij te betrekken. Het buiten zijn in een groene omgeving, de beweging en de weersomstandigheden doen al hun werk. Soms wandel ik 1,5 uur en een andere keer staan we 45 minuten stil bij een bepaalde plek of boom. Steeds weer afhankelijk van wat zich aandient. Forceer dus niets, want dat werkt alleen maar averechts.



11

VALKUIL 2: JE INTUÏTIE NIET OF ONVOLDOENDE INZETTEN Je intuïtie, je ingebouwde GPS, speelt een grote rol bij coaching en therapie in de natuur. De onverwacht binnenvallende seintjes en ingevingen vergemakkelijken het coaching proces. Deze negeren en je bekende stappen en oefeningen afwerken maakt je coaching of therapie veel minder effectief. VALKUIL 3: JE ONVEILIG VOELEN IN EEN NATUURLIJKE OMGEVING OF VREEMDE PLEK De mate waarin jij je veilig voelt, bepaalt in hoeverre de cliënt dat zich ook gaat voelen. Veiligheid is een eerste vereiste om cliënten zich open te laten stellen. Wanneer jij bang bent om te verdwalen, of de weg niet meer goed terug te kunnen vinden, straal je dit onbewust naar je cliënt uit. Zeker als deze al een negatieve ervaring met het bos zou hebben, is dit niet bevorderlijk voor een effectieve sessie. Ook hier weer de noot: de mate waarin jij als hulpverlener iets kunt bepaalt de ruimte en de mogelijkheid voor de cliënt die hij op dit vlak krijgt. VALKUIL 4: JE LATEN WEERHOUDEN DOOR DE WEERSOMSTANDIGHEDEN Wanneer jij een hekel hebt aan kou, regen, hitte of welk weertype dan ook, en wellicht zelf afspraken gaat afzeggen of dit je cliënt steeds laat doen, ondermijn je de visie van coaching en therapie in de natuur. Elk weertype heeft zo zijn boodschappen en biedt zowel de coach/therapeut de mogelijkheid om ‘natuurlijke spiegel’ te gebruiken voor diepgaande sessies. Natuurlijk is er niets mis mee om een sessie aan te passen aan het weer. Zo ga je bijvoorbeeld bij hoge temperaturen geen uur in de felle zon staan. Of bij extreme kou op een bankje zitten. Kledingadvies voor de cliënt kan wel verstandig zijn. Ik heb het namelijk wel meegemaakt dat een cliënt op hoge hakken bij mij kwam voor een coachingssessie. VALKUIL 5: DENKEN DAT JE VEEL ERVARING OF GELEERD MOET HEBBEN OM BUITEN TE WERKEN MET JE CLIËNTEN Bij coaching en therapie in de natuur gaat het veel meer om hoe jij de natuur ervaart en inzet, dan dat je heel veel hebt geleerd of ervaring hebt. Bij Wandelcoach Nederland maken we soms mee dat er deelnemers van de opleiding TriA© wandelcoach met gemak een coaching sessie neerzetten, zonder dat ze tot dan toe echt een coaching opleiding hebben gevolgd. Meestal zijn dat mensen die van nature een grote affiniteit met de natuur hebben en ook altijd al hadden. Ze bezitten een grote dosis zelfreflectie en hebben positieve en



12

succesvolle ervaring in het begeleiden van anderen. Natuurlijk heb je een aantal goed ontwikkelde coachingsvaardigheden nodig om een effectieve coaching sessie neer te zetten. Dus als je deze mist, adviseer ik wel te kijken naar wat je nog verder wilt ontwikkelen om een succesvol coach of therapeut te zijn. Bij Wandelcoach Nederland worden ervaringen praktijkgerichte opleidingen en trainingen verzorgd op dit gebied. VALKUIL 6: NIET IN SPELEN OP DE ‘NATUURLIJKE’ HOUDING VAN DE CLIËNT Wanneer een cliënt naast je loopt, is hij/zij een bron van inspiratie en informatie voor jou als coach of therapeut. De houding en het wandeltempo zeggen heel veel over hoe iemand in het leven staat. Wanneer iemand voortdurend op zijn/haar tenen loopt, kun je er vanuit gaan, dat de cliënt dat ook in werk- of privé situaties zal doen. Waarnemen van deze signalen en belangrijker nog, teruggeven wat je ziet en hoort, is een belangrijke aanvulling op de verbale- en non-verbale communicatie. Wanneer je de ‘natuurlijke houding’ niet reflecteert, wordt de cliënt zich niet bewust van de uitstraling en het effect daarvan op anderen. VALKUIL 7: VERGETEN RUSTMOMENTEN IN TE BOUWEN. Naast elkaar lopend praat je gemakkelijk. Dit kan verleidelijk zijn voor sommige cliënten. Wanneer je cliënt graag praat over zijn/haar probleem, blijft hij/zij in het hoofd. Daar zitten niet de oplossingen. Je wilt iemand uit het praten halen. Ook bij stress en burn-out is het gevaar dat je cliënt zichzelf letterlijk voorbij loopt en hier zich niet van bewust is. Als je dan geen rustmomenten in een sessie inbouwt, kan het dus zijn dat er niets verandert en dat is een belangrijke gemiste kans. Bijvoorbeeld languit in het gras liggen als iemand gestrest is of even stilstaan om te luisteren en te kijken naar wat de natuur laat zien geeft veel rust en diepgang. Wanneer je te weinig rust inbouwt mis je vooral de ‘voelmomenten’ en die zo belangrijk zijn om te veranderen en de volgende stap te zetten. VALKUIL 8: CLIËNTEN (STEEDS) JOUW PAD LATEN LOPEN Hoe verleidelijk kan het zijn om elke sessie met een cliënt dezelfde route te lopen. Want die ronde is precies een uurtje, of dan hoef ik niet op de weg te letten en raak ik de weg niet kwijt. Na een aantal keren weet de cliënt vaak zelf de weg al en volgt het vertrouwde pad. Maar…… onze cliënten willen toch iets veranderen in hun



13

leven? Meestal hebben ze al jaren ‘het pad’ van anderen gevolgd, vanuit opvoeding, druk van de maatschappij of wat hun ego hen influisterde. Dan is het onlogisch wanneer je de cliënt altijd jouw pad laat volgen. Het onbewuste wordt juist buiten door de combinatie van natuurlijke metaforen en symbolen, de gesprekken en de beweging, aangezet tot veranderen. Zelf dus laten kiezen welk pad ze willen volgen en letterlijk de ervaring meegeven is een super krachtige tool. VALKUIL 9: DE KUNST VAN HET ‘KIJKEN EN ZIEN’ NIET BEHEERSEN Ik vertelde al over de vanzelfsprekendheid van de natuur en wat deze laat zien, elke keer weer. Op het goede moment biedt de natuur precies de juiste aanvulling in de vorm van een dier, plant of weersomstandigheid. Deze ontelbare tekenen zijn er, maar daarmee worden ze nog niet altijd opgemerkt. Bovendien als je kijkt hoef je ze nog niet te zien. Je kunt een vogel zien die ‘toevallig’ langs vliegt. Of je ziet een vogel die precies op dat moment iets te vertellen heeft voor jou cliënt.

MOTIVATIE EN UNICITEIT.

Lijkt begeleiding in de natuur je wel een waardevolle aanvulling op het werk wat je al doet? Of werk je al in de natuur met je cliënten? Wat is dan jouw motivatie om je begeleidingssessies in de natuur te (gaan) doen? Vind je het leuk? Wil je je onderscheiden als coach? Heb je affiniteit met de natuur? Denk je zo meer omzet te behalen? Allemaal mogelijke drijfveren en gerechtvaardigd. Belangrijk is het om duidelijk te hebben, waarom je naar buiten gaat met je cliënten. En nog essentiëler is of het bewust en onbewust ook klopt. Als je graag meer omzet wilt behalen, zul je ook de natuurlijke omgeving optimaal moeten leren inzetten, want dan pas ben je succesvol en zal je effectieve begeleiding, meer omzet genereren. Doe je het alleen voor het geld en beleef je er zelf geen plezier aan, dan kun je het echt schudden. Als jij doet waar je voor 100% achter staat en dit uitstraalt, bewust en onbewust, dan gaat het stromen en zal je bedrijf gaan groeien. Eerder beschreef ik al, dat er volgens mij genoeg werk is voor iedereen die het voor hem of haar ‘juiste pad’ volgt. Dus echt vanuit z’n hart de kwaliteiten en passie oppakt. Vind uit waar jij uniek in bent en zet jezelf daarmee op de kaart, want dan ben je ‘echt’, heb je plezier in wat je doet en mensen voelen dat. Jij voelt ook bij die verkoper die je ergens benadert en iets wil verkopen, of hij dit doet



14

omdat hij er plezier in heeft of ‘just for the money’. Bij welke verkoper kom je het liefste terug? Wanneer je jezelf een trucje aanleert en daarmee als coach of therapeut in de natuur aan de gang gaat, loopt het vroeg of laat vast. Voor je bedrijf is dit funest en sterker nog, het gaat vaak tegen je werken. Maak voor jezelf inzichtelijk wat je motiveert en waarin jezelf onderscheidt, zodat je goed beslagen ten ijs komt. Daarbij maakt het niet uit of je full- of parttime werkt.

SUPPORT

Toen ik mijn praktijk opstartte en als zelfstandig coach begon, dacht ik dat ik alles alleen moest doen. Zo ontwikkelde ik workshops en trainingen, waarvan ik dacht dat ze helemaal geweldig waren en zeker een gat in de markt. Ik kan je uit ervaring vertellen, dat dit meestal niet werkte. Sommige waren een groot succes, maar andere leverde 0,0 respons op in de markt. Mijn inspanningen werden succesvoller, toen ik ging delen en feedback van anderen vroeg. Ook in mijn werk als wandelcoach groeide ik vooral door de interactie en intervisie met andere coaches. Sowieso geloof ik dat je als coach en therapeut veel verder komt en je praktijk blijft groeien, wanneer je steeds blijft ontwikkelen. Stilstand is achteruitgang! Overigens is dit ook zo in de natuur geregeld: ‘Als iets niet groeit, gaat het namelijk dood!’ Wanneer je wilt groeien, heb je een ander nodig. Sterker nog wanneer je samenwerkt groei je veel sneller! Zelf heb ik dit heel sterk ervaren toen Wandelcoach Nederland versterkt werd door Ellen Borst. Elkaar telkens inspireren, motiveren en aanvullen maakt, dat we in een snel tempo groeien. Samen brengen we mensen weer dichter bij de natuur en hun ‘ware’ natuur. In m’n eentje had ik dit succes niet kunnen bereiken. Met trots kan ik nu zeggen dat er eind dit jaar bij Wandelcoach Nederland een community is van TriA© wandelcoaches. Professionals die samen bouwen aan een landelijk platform waar je terecht kunt voor begeleiding in de natuur in welke vorm dan ook. Waar je steeds terecht kunt voor een natuurlijke oppepper, inspiratie uit de natuur of ontwikkeling in de vorm van een training of opleiding. Een community, waarbinnen de deelnemers elkaar (onder)steunen, ieder op zijn unieke manier. Uitwisselen van kennis, delen van ervaringen en zo verder ontwikkelen als professional. Met deze community kan ik ook zeggen dat er voor mij een droom



15

in vervulling is gegaan. Ik hoop je hiermee te inspireren om goed voor je zelf te zorgen en ook support te vinden. Op welke manier dan ook. Het kan de buurvrouw zijn, die je stimuleert bij het behalen van je doelen en naar je vorderingen vraagt. Of een collega coach die je met regelmaat feedback op je gedrag geeft. Support moet je vragen, want het komt meestal niet vanzelf. Het is bovendien heel stimulerend wanneer je zo’n persoonlijke ‘stok achter de deur hebt’, die ervoor zorgt dat jij je zelf trouw blijft! Zodat je echt realiseert wat je wilt in je leven. Wil je hierover iets delen of heb je een vraag, mail dan gerust naar [email protected], dan help ik je graag.

ACTIE

Actie, daar komt het steeds op aan! Van jongs af aan had ik een droom over een eiland waar ik verderop nog meer over vertel. Deze droom was zeker niet vervuld wanneer ik geen actie had ondernomen. Actie ondernemen kan een hele uidaging zijn, want dan kun je falen of afgewezen worden. Toch is dat de enige manier om te groeien en te realiseren wat jij wilt. Als ik alle acties zou moeten beschrijven die ik uitgevoerd heb, zou ik een E-book van zeker 100 pagina’s kunnen maken. Overigens ook van de acties die ik wilde doen, maar uiteindelijk toch maar niet deed. Wat ik wil zeggen is dat alleen door te doen, je iets gaat realiseren. Misschien niet wat je in eerste instantie had bedacht of binnen het tijdsbestek wat je voor ogen had. Toch ga je op weg, blijft in beweging en leert van successen en misstappen. Al die keren dat mijn activiteiten op ‘niets’ uitliepen, waren de meest waardevolle stappen en heb ik hier ontzettend veel van geleerd. Mede daardoor heb ik gerealiseerd wat er nu is. Kijk ook eens terug naar je persoonlijke acties die je ondernam en wat het je opgeleverd heeft. Hier haal je waardevolle informatie voor jezelf uit.

DE VOLGENDE STAP

Je hebt kunnen lezen waarom de natuur zo’n waardevolle aanvulling is op je huidige manier van coaching of therapie. Ook zijn er 9 valkuilen benoemd die je met coaching en therapie in de natuur tegen kunt komen.



16

•

HEB JE VOOR JEZELF AL EEN BEELD KUNNEN VORMEN OF DE NATUUR VOOR JOU EEN POSITIEVE BIJDRAGE LEVERT IN JE BEDRIJF?

•

IS DIT DE EERSTE KEER DAT JE IETS OVER DEZE VORM VAN COACHING EN THERAPIE LEEST EN BEN JE VERRAST?

•

PAST DEZE NATUURLIJKE MANIER VAN BEGELEIDEN BIJ JOU?

•

ZOU DEZE MANIER JE BEGELEIDING EFFECTIEVER MAKEN?

Ik nodig je uit verder te onderzoeken of je de kracht van de natuur ook wilt gaan inzetten in jouw werkzaamheden. Zelf heb ik de TriA© methode ontwikkeld, die mij op persoonlijk en zakelijk vlak veel heeft gebracht. In combinatie met de natuurlijke omgeving brengt deze methode op een eenvoudige manier verandering in gedrag. Hieronder vind je het uitgewerkte stappenplan van deze methode die ik graag met je deel. Je kunt ze gebruiken om inzichtelijk te maken of begeleiding in de natuur ook jou nog meer succes gaat brengen. Veel plezier en succes met je volgende stap! Tip: Ik wil je uitnodigen met dit stappenplan de natuur in te gaan, zodat je ook letterlijk aan den lijve ervaart wat de natuurlijke omgeving jou brengt. Stap 1: Stel jezelf de volgende vragen: Wat Hoe Wat Hoe Wat

zou ik het allerliefste willen met mijn bedrijf? ziet er dat dan uit? doe ik dan? voel ik me daarbij? verdien ik? Hoe hoog is mijn omzet? Hoeveel klanten heb ik per week?

Stap 2: Zoek al wandelend met de gewenste situatie voor ogen, een beeld, plek of voorwerp in de natuur wat jouw aandacht trekt ten aanzien van je gewenste situatie. Maak daar verbinding mee. Ga er bij staan of zitten en ervaar wat het onderliggende gevoel is bij wat je wenst. Stap 3: Stel jezelf de volgende vragen: Hoe is het nu met mijn bedrijf? Wat mis ik in mijn werk? Waar loop ik tegen aan? Op welk gebied mis ik de kracht, waardering en/of zekerheid in mezelf? Welke vaardigheden mag ik nog meer ontwikkelen? Stap 4: Zoek al wandelend met de huidige situatie voor ogen, een beeld, plek of voorwerp in de natuur wat jouw aandacht trekt ten aanzien van je huidige



17

situatie. Maak daar verbinding mee. Ga er bij staan of zitten en ervaar wat het onderliggende gevoel wat je het meeste raakt. Stap 5: Stap weer terug in de situatie waarin je graag wilt zijn. Zeg vervolgens onderstaande zinnen tegen jezelf: “Ik accepteer de situatie.” “Het is zoals het is.” “Ik herken en erken de situatie.” Stap 6: Herhaal deze zinnen, maar nu met de huidige situatie voor ogen. Nu je al deze stappen hebt doorlopen is tijd om een actie te bepalen. Dit gaat je helpen om in je eigen omgeving je focus helder te houden. Stel jezelf daarvoor de volgende vraag: Welke stap mag ik nu als eerste zetten om dichter bij mijn gewenste situatie te komen? Zorg dat de stap niet te groot is. Beter een klein stapje wat lukt dan een grote die mislukt. Een volgende stap kan bijvoorbeeld zijn, dat je eens gaat praten met een coach of therapeut die al in de natuur werkt. Je mag mij natuurlijk ook mailen om te vragen naar mijn ervaring of één van onze TriA© wandelcoaches.

VOORBEELD

Evelien worstelde al een tijdje met de vraag: “Wat doe ik het liefst in mijn bedrijf?” Ze had al een aantal jaren een praktijk als energetisch therapeut en een training NLP Practioner gevolgd. Bij haar kwamen cliënten met fysieke klachten. Steeds vaker merkte ze dat deze cliënten hun verantwoording niet namen. In feite kwamen ze even bijtanken en vervolgens hielden ze het oude gedrag. Er veranderde uiteindelijk niets, behalve dat ze met een bepaalde frequentie bij haar kwamen. Haar bedrijf liep niet echt meer en het stond haar steeds meer tegen om het op deze manier te doen. Het liefst zou iets doen waar ze meer energie van kreeg. De dingen waar ze het meest blij van werd, waren: creatief bezig zijn, buiten (hard)lopen, mensen motiveren hun leven op de rit te krijgen, in de tuin rommelen. “Wat nu?” was haar vraag. Hoe kon ze een en ander gaan combineren en uitwerken? Ze doorliep de bovengenoemde zes stappen en kreeg de volgende inzichten, waardoor het plaatje helder werd: Stap 1: Ze wilde graag haar energetisch werk combineren met een vorm van coaching waardoor haar cliënten hun gedrag tegelijkertijd zouden aanpakken en veranderen. Twee en halve dag per week aan haar daadwerkelijke begeleiding besteden, met maximaal 4 klanten per dag. Eén dag zou voor administratie, PR en ontwikkeling ingevuld mogen worden.



18

Stap 2: Ze zag een ven, dat haar aandacht trok. Toen ze aan de kant stond en over het water keek zag ze jonge groene boompjes met daar tussen heel veel ruimte. Nadat ze zich verbonden had met dit beeld, kreeg ze een gevoel van ruimte en vrijheid. Stap 3: In de huidige situatie was ze vaak moe, geïrriteerd en gefrustreerd. Ze had het gevoeld dat ze ‘vast’ zat. De lol in haar werk was ver te zoeken en ze verloor zichzelf in andere zaken in haar leven. Hierdoor was de focus voor haar bedrijf ver te zoeken. Al met al niet iets waar ze blij van werd. Stap 4: Het beeld wat hier voor haar precies bijpaste, was een greppel langs de bosrand, vol met modder begroeid met struikjes. Een plek waar ze letterlijk vast stond en niet bepaald een vrije doorgang had. Stap 5: Door haar gewenste situatie te accepteren, kwam ze een gevoel van blijheid, rust en ruimte tegen. Ook een aantal onderliggende zaken, die haar saboteerde zoals: het niet waard zijn, denken het niet te kunnen en niet gaan staan voor wat ze werkelijk wilde. Stap 6: Bij de acceptatie van de huidige situatie ontmoette ze haar vooral verdriet en frustratie over bovenstaande ‘saboteurs’. De eerstvolgende stap waar ze voor koos was om een wandelcoach in de arm te nemen om vooral te onderzoeken, wat haar onbewuste hindernissen waren. Door de 6 stappen te doorlopen zag ze haar patronen duidelijker en wist dat ze deze wilde doorbreken. Ze wilde een succesvolle praktijk, waar ze blij en energiek van werd! TIP

Zelf de natuur in gaan met je vragen werkt goed. Wees wel alert van waaruit de antwoorden komen. Werkelijk van je hart, je gevoel of vanuit je denken. We saboteren ons onbewust regelmatig, Daarom adviseer ik om het er zeker ook met anderen over te hebben of jezelf te laten coachen op dit onderwerp. Pas wanneer je echt kiest vanuit je hart, bewust en onbewust, zul je echt slagen jouw bedrijf succesvol te laten groeien. Heel veel plezier en succes op je pad!



19

WIE IS CORRIE REIJNGOUD EEN BUITENMENS, ALTIJD EN OVERAL, ONGEACHT HET WEER. EEN NATUURFREAK, ELK MOMENT OPNIEUW DE SCHOONHEID KUNNEN ZIEN VAN IEDER LEVEND WEZEN. VROLIJK, MAAR ECHT NIET ALTIJD. HUMORISTISCH, STEEDS MEER EN BLIJ DAT IK HET WEER ONTDEKT HEB IN MEZELF. COACH TOT OP HET BOT, TOT LASTIG TOE VOLGENS MIJN FAMILIE. WERELDVERBETERAAR, DIE SLECHT TEGEN HET VERDRIET KAN WAT WE ELKAAR IN DEZE WERELD AANDOEN. COLLEGIAAL EN BEHULPZAAM, ZELFS WEL EENS TEN KOSTE VAN MEZELF. Van jongs af aan is de natuur mijn beste maatje. Wanneer ik vroeger verdrietig was, me alleen voelde of juist heel blij, struinde ik al rond in de grienden en de uiterwaarden van mijn woonplaats. Vissen vangen, kadavers van konijnen en vogels ontleden. Gangetjes in een graanveld maken of gewoon languit op mijn rug in het gras liggen en naar de wolken kijken. Tussen mijn 20ste en 40ste waren andere zaken belangrijker, zoals werken, trouwen en een gezin stichten. Na mijn 40ste begon de zoektocht naar mijn ware natuur, waarvan ik wist dat die er zeker weten zat. Een burn-out was nodig om me deze wijsheid te brengen. Na omscholen van boekhouder, naar ziekenverzorgster en uitvaartverzorgster, ben ik mijn kwaliteiten beter gaan (h)erkennen. Al doende leert men! De NLP Master coach opleiding en trainingen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling brachten me dichter bij mijn wens: een eigen coachingpraktijk! Allereerst huurde ik een ruimte of werkte binnen bij de bedrijven waar ik een opdracht voor uitvoerde. Nadat er op een geen ruimte binnen vrij was en de coachingssessie naar buiten werd verplaatst ging er een wereld voor mij open. Sinds die dag ging ik steeds vaker naar buiten en bemerkte ik dat de sessies meer effect kregen. De symbolen en metaforen uit de natuur werden steeds beter ingezet en vertaald en waren een effectiever ondersteuning van het proces. Gaandeweg ontstond er een lijn in manier in van werken, die ik later heb uitgewerkt tot een krachtige methodiek, de TriA© methode. Deze wordt en ©Corrie Reijngoud www.wandelcoachnederland.nl


20

nu nog steeds als stappenplan ingezet binnen (team)coaching, therapie en bij alle activiteiten van Wandelcoach Nederland. Dit beproefde stappenplan geeft structuur, houvast en handvatten om op een effectieve en ontspannen manier aan jezelf te werken. In mijn werk als coach en trainer ben ik in aanraking gekomen met mensen met zeer verschillende achtergronden en uiteenlopende hulpvragen. Cliënten met burn-out klachten, verliesverwerking vraagstukken, loopbaan vragen, relatie problemen en werkgerelateerde hulpvragen passeerden de afgelopen jaren. Met groepen werken gaat me gemakkelijk af door mijn ervaring als teamcoach, trainer, uitvaartverzorger en –spreker. Ook organiseerde ik alleen of met anderen workshops, trainingen of themabijeenkomsten voor particulieren en bedrijven. Als ik terugkijk naar de tijd dat ik nog de grijze muis was, en dit tegenover mijn huidige leven zet, ben ik trots op mezelf voor de stappen en valkuilen die ik mezelf gunde. De droom die ik rond mijn 8ste regelmatig droomde, kwam een aantal jaren geleden ook letterlijk weer terug ‘s nachts. Als kind droomde ik al dat er een eiland was. Een eiland waar alle kinderen die alleen of verdrietig waren, konden komen. Elke avond werd de ophaalbrug omhoog gehaald, zodat iedereen veilig was. Later, toen deze droom terug kwam, was het een eiland waar de mensen konden komen als ze iemand nodig hadden, omdat het even niet zo lekker liep in hun leven. De ophaalbrug was een vaste brug geworden. Nu is deze droom gerealiseerd in Wandelcoach Nederland. Met heel veel plezier werk ik samen met Ellen Borst en laten we Wandelcoach Nederland groeien. Daar geef ik de opleiding tot TriA© wandelcoach, Master TriA© wandelcoach en diverse aanvullende trainingen voor professionals. Ook verzorg ik (team)coaching voor het bedrijfsleven. Heel blij word ik wanneer de natuur weer iemands beste maatje is geworden en dat iemand zelf ervaart hoe gemakkelijk en ontspannen een verandering in de natuur ontstaat. Wanneer de natuur ook jou beste maatje is of is geworden en je wilt hier iets over delen, mail dan naar [email protected]. Ik vind het namelijk heerlijk om jouw coachings verhalen uit de natuur te horen en mijn collega coaches vast ook. Dus ik nodig je van harte uit om te reageren op mijn e-boek. Je krijgt van mij altijd een reactie. Hartelijke groet en het lijkt me leuk je een keer te ontmoeten! Corrie Reijngoud



21

BRONNEN: http://www.agnesvandenberg.nl/onderzoek2.html http://www.agnesvandenberg.nl/trouwdecember2012.pdf http://edepot.wur.nl/3287

Belangrijk noot voor de lezer Dit is een gratis E-boek. Als je de inhoud van dit E-boek waardevol vindt dan kun je een ander verwijzen naar de website Wandelcoach Nederland. Heb je dit E-book doorgestuurd gekregen van iemand? Ga dan naar www.wandeloachnederland.nl en vraag je eigen exemplaar aan. Zo ben je ervan verzekerd dat je E-boek up-to-date is. Situaties die beschreven worden zijn gebaseerd op de praktijk. De namen echter zijn veranderd, om de privacy van cliënten te bewaken. © Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt worden zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van Corrie Reijngoud van Wandelcoach Nederland.



22

BOMEN KNUFFELEN? IK BEN TOCH NIET GEK!!

Recommend Documents