ICT in de Schommel Beleidsvisie 2011 – 2012
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
1
1. Algemene beleidsvisie Het is altijd een huzarenstuk om de eigen visie goed op papier te krijgen. Vaak beperkt een dergelijk document zich tot een aantal krijtlijnen die in de praktijk van alledag heel wat moeilijker stand houden. Toch een poging om onze ideeën op een rij te zetten:
Het pedagogisch project van de Schommel In de stedelijke basisschool “De Schommel” willen wij de mogelijkheden van Informatie‐ en Communicatie Technologie verkennen en ten dienste te stellen van de medewerkers en de kinderen. Enerzijds is het onze overtuiging dat de inbreng van ICT moet kaderen binnen het pedagogische project van de school. Het kan daar niet los van staan. Anderzijds zijn we ervan overtuigd dat binnen het streven naar kwalitatief goed onderwijs ICT een vooraanstaande rol zal spelen. Daarnaast dient ICT ook te worden ingezet om allerlei administratieve en didactische processen, die het leren ondersteunen, te optimaliseren. Wij denken dan in eerste instantie aan het secretariaat en de communicatie tussen de leerkrachten … maar ook aan lesvoorbereidingen, toetsen en verbeterwerk … Tijdens het vorige en het huidige schooljaar werden de agenda en de rapporten op een elektronische manier aangepakt. De agenda wordt binnen Omniwize ingevuld en opgevolgd, ook een eerste elektronische aanmaak van de rapporten wordt dit jaar getest. In de loop van dit schooljaar zal van hiervan een grondige evaluatie moeten gebeuren.
Onze kinderen in de kennismaatschappij We leven in een samenleving die in toenemende mate gericht is op kennis, de zogenaamde informatiemaatschappij zet zich steeds verder door. Ook onze kinderen worden dagelijks met deze realiteit geconfronteerd. Ze nemen er vaak, zonder het goed te weten, gulzig aan deel. Er is in de afgelopen jaren nogal wat onderzoek gedaan naar wat onderwijs met ICT kan opleveren. Daaruit blijkt dat het gebruik van ICT op zich maar een beperkt effect heeft op onderwijs. Veel belangrijker zijn zaken als het enthousiasme waarmee de docent les geeft, de kwaliteit van de feedback die hij geeft en de kennis die de docent heeft van wat de leerling, weet en kan, van wat hem boeit en hoe hij leert. Heel kort gezegd komt het er ‐ volgens deze onderzoekers, op neer dat een goede docent goed onderwijs geeft. Daar kunnen wij ons wel in vinden, het is nog altijd de leerkracht die het verschil maakt. Ook in Nederland is ook nogal wat onderzoek gedaan naar de bijdrage die ICT kan leveren aan het onderwijs. Uit de meeste van die onderzoeken blijkt volgens Margreet van den Bergh dat lesgeven met ICT ten minste evenveel (en soms meer) kan opleveren dan onderwijs zonder ICT. Natuurlijk moet dan wel aan een aantal voorwaarden voldaan worden: ICT moet met het juiste doel en op een goede manier ingezet worden. Dat is natuurlijk van toepassing op heel veel (onderwijs)instrumenten: als je iets gebruikt voor een verkeerd doel of niet vakkundig toepast, dan helpt het je weinig verder. Een leerkracht die beschikt over hulpmiddelen en weet wanneer en hoe hij die het beste in kan zetten, geeft effectiever, beter of leuker onderwijs dan een docent die niet over die middelen beschikt.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
2
ICT is een gereedschap dat op zoveel verschillende manieren in de maatschappij wordt ingezet, dat we als onderwijs de plicht hebben om onze leerlingen te leren hoe ze daarvan gebruik moeten maken, zowel later in hun beroep, als om door te gaan met leren èn om in de maatschappij te kunnen functioneren. Om dat te bereiken moeten scholen een visie ontwikkelen waarin leerlingen leren ICT in te zetten om hun doel te bereiken. Om informatie te zoeken, te beoordelen en te presenteren, om met anderen te communiceren en om dingen te creëren. Die leerdoelen moeten door alle vakken heen gerealiseerd worden, waarbij wat in het ene vak geleerd en geoefend wordt, wordt toegepast in de andere vakken. Dat betekent niet dat alle vakken op dezelfde wijze en in even grote mate aandacht moeten besteden aan ICT: elk vak biedt daarvoor specifieke mogelijkheden. Op basis daarvan moet een leerlijn ontwikkeld worden, en dat vraagt veel tijd, waarbij er zorg voor wordt gedragen dat alle leerlingen in aanraking komen met alle facetten van ICT die ze nodig hebben, nu en straks, en dat ze bij het gebruik daarvan begeleid worden. Alleen dan is ICT zowel een gereedschap dat goede docenten kunnen gebruiken om nog beter onderwijs te geven èn leren leerlingen op hun beurt hoe dit gereedschap hen zelf kan helpen om hun doelen te bereiken. De huidige technologie, die meer dan ooit gericht is op efficiënter informatieverwerking, vormt onmiskenbaar een hoeksteen van die informatiemaatschappij. Om zich in die maatschappij van vandaag en morgen te kunnen ontplooien, moeten (àlle) kinderen toegerust worden met kennis, vaardigheden en attitudes die met informeren en communiceren verband houden. Eén van de krachtlijnen van het huidige beleid van de onderwijsminister is de strijd voor gelijke kansen. Het spreekt voor zich dat dit aspect ook m.b.t. tot ICT veel aandacht krijgt. Binnen de context van ICT spreken we van de “digitale kloof”. Voor ICT is een belangrijke rol weggelegd in het dichten van die kloof. Die rol situeert zich op 2 niveaus: Eén, jongeren die thuis niet over ICT beschikken, via de school toegang verlenen tot deze technologie en ze er mee leren werken. En twee, op een hoger niveau brengen van de ICT‐kennis en ‐vaardigheden.
ICT als hefboom ICT kan een belangrijke impuls geven om het onderwijs in onze school te vernieuwen. ICT is niet het doel maar wel het middel om andere doelen, zoals kwalitatief goed onderwijs, gelijke kansenbeleid en aansluiting van het onderwijs op de kennissamenleving, te realiseren. Het is onze overtuiging dat de computer als vernieuwend en complementair leermiddel een belangrijke rol zal spelen in de eigen klas, denk maar aan de mogelijkheden van onze smartboards. Maar ook de totaal vernieuwde computerklas kan als katalysator van deze onderwijsvernieuwing worden gezien. De lesgever treedt hierbij meer als coach op dan als instructeur. Dit sluit perfect aan bij de visie op een participatief en leerling‐gecentreerd leerproces. Het aanreiken van voldoende ICT‐kansen binnen de schoolomgeving is voor zowel de leerling als voor de leerkracht een extra stimulus. Welke is de opdracht van het basisonderwijs en meer specifiek welke rol kan ICT spelen? Die vraag dienen we ons als beleidsverantwoordelijken vooraf te stellen.
De ICT‐eindtermen? Niemand twijfelt er nog aan dat informatie‐ en communicatietechnologie (ICT) een blijvend fenomeen is dat bij steeds meer aspecten van het dagelijkse leven een plaats verovert.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
3
Bij de inhoudelijke invulling van de eindtermen voor ICT steunde de minister op de volgende uitgangspunten: •
de samenleving vraagt om een onderwijs dat rekening houdt met de mogelijkheden van ICT;
•
het opnemen van ICT in de eindtermen moet kansenongelijkheid helpen tegengaan;
•
ICT draagt mogelijkheden in zich om het onderwijs‐ en leerproces te veranderen en te verbeteren;
•
de formulering van eindtermen/ontwikkelingsdoelen voor ICT moet rekening houden met de buitenschoolse context;
•
een ICT ‐stimuleringsbeleid vanwege de overheid moet leiden tot inspanningen van de scholen;
•
de school heeft zelf de verantwoordelijkheid om ‐ vanuit een eigen visie en beleidskader ‐ de mogelijkheden van ICT in de klas te laten renderen;
•
ICT ‐gebruik kan maar effectief zijn indien de integratiegraad voldoende hoog is;
•
het verwerven van ICT ‐competenties bevordert de participatie aan de maatschappij en aan de arbeidsmarkt.
Sinds september 2007 werden 8 leergebiedoverschrijdende eindtermen voor het einde van de basisschool voorgesteld. 1. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken ter ondersteuning van hun leren. 2. De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier. 3. De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving 4. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving 5. De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven. 6. De leerlingen kunnen met behulp van ICT voor hen bestemde digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren. 7. De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen. 8. De leerlingen kunnen ICT gebruiken om op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier te communiceren. Een globale visie en een duidelijke toelichting bij elk van deze eindtermen kan je lezen op http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/basisonderwijs/lager/uitgangspunten/ict.htm
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
4
Een nieuwe ICT‐diamant Bij de nieuwe ICT‐eindtermen werd meteen een nieuw schema gelanceerd. De nieuwe diamant bevat nog slechts twee soorten eindtermen: leerprocesgerichte (hoe kan ik beter?) en sociaal‐ ethische (hoe ga ik er mee om?).
Samenwerking en instrumentele vaardigheden werden niet meer opgenomen als eindterm. Deze vaardigheden liggen bij wijze van spreke impliciet in de andere doelen vervat.
ICT‐competenties Aan deze eindtermen zou je een reeks zogenaamde ICT‐competenties kunnen verbinden: 1
De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken ter ondersteuning van hun leren.
1.1
De leerlingen kunnen door middel van overleg uitmaken bij welke onderdelen van de opdracht het nuttig is ICT als hulpmiddel in te schakelen.
1.2
De leerlingen kunnen met elkaar afspreken hoe ze ICT zullen benutten bij het werken aan de opdracht en wie welke taken op zich zal nemen.
1.3
De leerlingen kunnen doelgericht informatie, inzichten en meningen samenbrengen, vergelijken en verwerken tot een groepsresultaat.
1.4
De leerlingen kunnen de vorderingen van de groep tussentijds evalueren en daarbij constructieve feedback geven en benutten.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
5
1.5
De leerlingen kunnen afwegen wat de specifieke meerwaarde van het ICT‐gebruik was binnen hun samenwerking.
1.6
De leerlingen respecteren elkaars bijdrage en mening.
1.7
De leerlingen respecteren afspraken en timing.
1.8
De leerlingen zijn bereid elkaar te helpen rekening houdend met de verschillen in Cd‐ competenties.
2
De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier.
2.1
De leerlingen zijn in staat om functioneel gebruik te maken van een correcte basisterminologie.
2.2
De leerlingen zijn in staat om de elementaire functies van een computer en voor hen beschikbare randapparatuur te gebruiken.
2.3
De leerlingen zijn in staat om hun eigen gegevens op een gestructureerde wijze digitaal op te slaan.
2.4
De leerlingen zijn in staat om de basishandelingen uit te voeren van een vertrouwd besturingssysteem.
2.5
De leerlingen zijn in staat om de basishandelingen uit te voeren van eenvoudige schrijf‐, teken‐ en presentatieprogramma’s, van zoek‐ en communicatieprogramma’s.
2.6
De leerlingen zijn in staat om de elementaire bedienings‐ en veiligheidsvoorschriften toe te passen.
2.7
De leerlingen gaan op een kritisch‐waarderende wijze om met ICT als maatschappelijk gegeven.
2.8
De leerlingen werken nauwkeurig en verzorgd en controleren hun werk op fouten.
2.9
De leerlingen dragen zorg voor de apparatuur en de software.
2.10 De leerlingen signaleren contact met schadelijke of discriminerende inhouden aan een vertrouwde volwassene. 2.11 De leerlingen werken op een ergonomische manier met de computer. 2.12 De leerlingen proberen de duur van een ICT‐ opdracht realistisch in te schatten en te bewaken. 2.13 De leerlingen geven of vragen spontaan hulp bij computerproblemen.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
6
2.14 De leerlingen hebben respect voor de intellectuele eigendom van anderen bij het gebruik van informatie en software. 2.15 De leerlingen houden rekening met de financiële en ecologische aspecten van ICT‐gebruik. 2.16 De leerlingen hebben weet van het bestaan van virussen, spam, pop‐ups, … en signaleren spontaan voor hen ongewone berichten. 3
De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving
3.1
De leerlingen zijn in staat een eigen leertraject te volgen aan de hand van een elektronisch gestuurd stappenplan.
3.2
De leerlingen kunnen zelfstandig leren aan de hand van een vertrouwd educatief programma.
3.3
De leerlingen kunnen een simulatie uitvoeren aan de hand van een voor hen geschikt educatief programma en daar conclusies uit trekken.
3.4
De leerlingen kunnen reflecteren op hun gevolgde werkwijze en op wat ze geleerd hebben in combinatie met de vooropgestelde doelen.
4
De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving
4.1
De leerlingen zijn in staat een eigen leertraject te volgen aan de hand van een elektronisch gestuurd stappenplan.
4.2
De leerlingen kunnen zelfstandig leren aan de hand van een vertrouwd educatief programma.
4.3
De leerlingen kunnen een simulatie uitvoeren aan de hand van een voor hen geschikt educatief programma en daar conclusies uit trekken.
4.4
De leerlingen kunnen reflecteren op hun gevolgde werkwijze en op wat ze geleerd hebben in combinatie met de vooropgestelde doelen.
5
De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven
5.1
De leerlingen kunnen oordelen welke ICT‐hulpmiddelen hen kunnen helpen bij het creëren.
5.2
De leerlingen kunnen, met behulp van ICT, eigen ideeën met tekst en beeld creatief vormgeven en beschikbaar maken.
5.3
De leerlingen kunnen oordelen of zij de opdracht tot een goed einde hebben gebracht en
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
7
reflecteren op hun werkwijze. 5.4
De leerlingen kunnen feedback geven op het werk van hun medeleerlingen en aangeven hoe zij het zelf zouden aanpakken.
6
De leerlingen kunnen met behulp van ICT voor hen bestemde digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren.
6.1
De leerlingen kunnen adequaat kiezen welke informatiebronnen het meest geschikt zijn om bepaalde informatie op te zoeken.
6.2
De leerlingen kunnen beslissen op welke manier zij de gevonden informatie zullen opslaan om ze later opnieuw te kunnen raadplegen.
6.3
De leerlingen kunnen met behulp van ICT een zoekopdracht formuleren en uitvoeren.
6.4
De leerlingen kunnen onder begeleiding oordelen welke informatie relevant en interessant is binnen de onderzoeksopdracht.
6.5
De leerlingen kunnen onder begeleiding de bruikbare informatie ordenen en bewaren.
6.6
De leerlingen kunnen het eigen zoekproces bijsturen in functie van de reeds bekomen resultaten.
6.7
De leerlingen kunnen aangeven waarom hun eigen aanpak wel of niet succesvol was.
6.8
De leerlingen nemen een kritische houding aan tegenover de beschikbare informatie.
6.9
De leerlingen streven naar nauwkeurigheid en systematiek bij het raadplegen, ordenen en bewaren van informatie.
6.10 De leerlingen vermelden spontaan de bronnen die ze gebruikt hebben. 6.11 De leerlingen tonen bereidheid en volharding bij het zoeken naar informatie. 6.12 De leerlingen zijn in staat om zoekopdrachten uit te voeren d.m.v. eenvoudige procedures zoals: invoeren van een website‐adres, zoeken via zoekrobot, navigeren d.m.v. hyperlinks, hanteren van relevante menu‐opties. 7
De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.
7.1
De leerlingen kunnen vastleggen in welke volgorde en onder welke vorm de informatie voorgesteld zal worden.
7.2
De leerlingen kunnen bepalen welke ICT‐toepassingen het meest geschikt zijn om (delen van) de informatie voor te stellen.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
8
7.3
De leerlingen kunnen doelgericht informatie (tekst, beeld en geluid) voorstellen aan hun doelpubliek met ondersteuning van ICT.
7.4
De leerlingen kunnen reflecteren over de gevolgde werkwijze en daaruit conclusies trekken.
7.5
De leerlingen kunnen oordelen en feedback geven over de kwaliteit van de eigen of andermans voorstelling.
7.6
De leerlingen houden bij hun voorstelling rekening met de kenmerken en verwachtingen van hun doelpubliek.
8
De leerlingen kunnen ICT gebruiken om op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier te communiceren.
8.1
De leerlingen maken een doelgerichte keuze uit verschillende communicatiemiddelen rekening houdend met de mogelijkheden en de beperkingen ervan.
8.2
De leerlingen kunnen vooraf aangeven wat de essentie is van hun boodschap.
8.3
De leerlingen kunnen in het kader van een opdracht efficiënt communiceren via de gangbare communicatiemiddelen.
8.4
De leerlingen kunnen oordelen of de communicatie efficiënt was en indien nodig bijsturen.
8.5
De leerlingen houden rekening met de kostprijs van elektronische communicatie.
8.6
De leerlingen respecteren de algemene omgangsvormen bij het elektronisch communiceren (ook wel ‘netiquette’ genoemd).
8.7
De leerlingen reageren alert en weerbaar op ongewone boodschappen.
8.8
De leerlingen verspreiden geen vertrouwelijke informatie via elektronische weg.
8.9
De leerlingen zijn in staat om de gangbare communicatiemiddelen te hanteren.
ICT‐leerlijn De term leerlijn ICT suggereert dat er zoiets zou bestaan als een leerdomein ICT dat je vrij precies kunt afbakenen en beschrijven. In werkelijkheid is dit niet het geval. Hoogstens vinden we in de eindtermen enkele verwijzingen naar het gebruik van ICT op school. Over een echte leerlijn beschikt onze school nog niet. Het is de bedoeling deze leerlijn in de loop van de volgende schooljaren op punt te zetten.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
9
Een min of meer bruikbare en uitgebreide leerlijn vinden we op www.ict‐platform.be. Kijk onder de rubriek ict‐leerlijn. Op deze website vinden jullie per leeftijdsgroep ook een massa werkbladen, websites, vrije software, werkfiches, stappenplannen … Kortom heel veel materiaal om deze leerlijn vorm te geven en ICT makkelijker te integreren in de klaspraktijk.
Andere opdrachten voor ICT ICT kan, indien het verstandig en zinvol wordt toegepast, zowel op het vlak van organisatie als inhoudelijk in de klas een duidelijke meerwaarde bieden. Een goede organisatie laat toe dat leerlingen op hun eigen tempo en op hun eigen niveau kunnen werken. De computer heeft oneindig veel geduld en goede software kan inspelen op verschillen. Inhoudelijk is er de mogelijkheid om leerstof op een gedifferentieerde manier aan te bieden. De Schommel wenst in haar schoolwerkplan duidelijke mogelijkheden en/of verwachtingen in te schrijven voor wat betreft het gebruik van ICT binnen de school. Volgende opdrachten kunnen, aansluitend bij de verwachte competenties, een rol spelen: •
Het verwerven en gebruiken van informatie
•
Het gebruik van educatieve software
•
Communicatie tussen leerlingen en leerkrachten
•
Informatie zoeken door leerkrachten
•
Administratie
•
Leren van leraren
•
Begeleiding van leerlingen door leerkrachten
•
Gebruik van multimedia
•
Gebruik van internet
•
Leren door leerlingen
•
Het leerlingvolgsysteem beheren
•
Afnemen van toetsen/proefwerken
•
Gebruik van ICT in het kader van de zorgverbreding
•
Gecentraliseerde (on‐line) leerlingendossiers
•
Inschakeling van ICT in hoekenwerk / contractwerk
Dit lijstje kan nog aangevuld worden, maar we willen tegelijkertijd realistisch blijven. Dromen is één, het verwezenlijken is nog iets anders. Een veranderingsproces realiseer je niet van de ene dag op de andere. Een ICT‐coördinator kan hierin het voortouw nemen, maar hij is niet alleen. Het vraagt een grote inspanning qua middelen, qua infrastructuur, qua opleiding en bijscholing, zowel van de leerkrachten, van de leerlingen, van de ouders … kortom van iedereen die bij dit ingrijpende veranderingsproces betrokken is. We onthouden voor nu dat we door een zinvolle inpassing van ICT meer flexibiliteit, meer differentiatie en wellicht meer kwaliteit kunnen bereiken.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
10
2. Hoe willen wij dit bereiken? Wij geloven in een duidelijke meerwaarde van de computer. Maar het gebruik van ICT in het onderwijs heeft enkel recht van bestaan als het ten dienste staat van ‘goed’ onderwijs. Dit wil zeggen: ICT die ten dienste staat van het onderwijs en het onderwijs versterkt.
Op niveau van de klas / de kinderen Naar onze mening kan het werken met computers het leerklimaat en de leerprestaties positief beïnvloeden. Wij gaan er wel degelijk vanuit dat ICT in de basisschool geen apart vak is, geen doel op zichzelf. We streven ernaar om het werken met de PC te integreren binnen de bestaande leerdomeinen: wiskunde, taal, wereldoriëntatie, muzische vorming… ICT kan een bijdrage leveren bij het verrijken van de lespraktijk op diverse vlakken: •
Variatie: hoe kan ik breuken gevarieerder of gedifferentieerder aanbieden, webquests …
•
Differentiatie: aangepast aan de individuele noden van de leerling
•
Remediëren: de computer heeft eindeloos geduld en kijkt permanent toe, vb. Ambrasoft
•
Samenwerking: de communicatiemogelijkheden zijn door de nieuwe media grenzeloos
•
Realiteitsgericht onderwijs: het groeiende aanbod aan beeldmateriaal
•
Begeleid zelfstandig leren
•
Creativiteit: diverse middelen en media
•
Actualiteitsgebonden: nieuwe informatie is continu beschikbaar
Op niveau van de leerkracht De klastitularis is in de eerste plaats verantwoordelijk voor het optimaal computergebruik binnen de eigen klasgroep. Hiertoe zal hij/zij zoeken naar een zinvolle inschakeling van ICT in de lespraktijk: •
gebruik maken van de computer bij het opstellen van het agenda, de lesvoorbereidingen, evaluaties, rapporten, het LVS, …
•
gebruik maken van de op de computers geïnstalleerde programma’s
•
gebruik maken van het internet
•
gebruik maken van de aanwezige smartboards
•
gebruik maken van de beschikbare software (op school/op het internet/via de Openbare Bibliotheek)
•
uitwisseling van succeservaringen
•
zoeken naar zinvolle toepassingen binnen de ICT‐leerlijn, eventueel met steun van de ICT‐ coördinator
•
gebruik maken van de computer om te remediëren in de klas (in hoeken‐ of contractwerk) of in de computerklas (functioneel gebruik van de infrastructuur).
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
11
Op niveau van de school Binnen de OVSG‐koepel nemen we regelmatig deel aan ICT‐bijeenkomsten. Wij willen tevens participeren aan een schooloverstijgend netwerk. Op het niveau van de scholengemeenschap blijven we naar samenwerking streven via de werkgroep ICT. Een regelmatige deelname aan de ICT‐praktijkdagen laat toe om met ICT‐coördinatoren van gans Vlaanderen in contact te komen en aan netwerking te doen. De ICT‐coördinator heeft op school een coördinerende en ondersteunende functie (zie verder). Om bovenstaande doelen te verwezenlijken kan de klastitularis beroep doen op de ICT‐ coördinator: om de beschikbare computers gebruiksklaar te houden, om mee te helpen zoeken naar nieuwe zinvolle toepassingen, om zich tijdelijk te laten bijstaan bij het implementeren van toepassingen of het groeien in de integratie van de computer in het lessenpakket. Nascholing speelt een voorname rol. De leerkrachten worden elk jaar op de hoogte gehouden van het nascholingsaanbod inzake ICT. Zij kunnen zich hiervoor inschrijven wanneer de nascholing past binnen onze visie op ICT. De ICT‐coördinator volgt eventueel specifieke nascholingen om op de hoogte te blijven van de vernieuwingen op gebied van hard‐ en software of om tegemoet te komen aan vragen vanuit het team. Als uit de jaarlijkse evaluatie blijkt dat er vraag is naar bijkomende opleiding, zoekt de ICT‐coördinator het daarop volgende schooljaar naar mogelijkheden voor interne of externe nascholingen. De website wordt gezien als een krachtig instrument om informatie door te spelen aan de leerkrachten. Voor het optimaal gebruik van het digiboard voorzien we een aparte webpagina waar nieuwe tools, knappe toepassingen … worden samengebracht. Een directe link naar de bingel‐site vergemakkelijkt de toegang en het gebruik van deze krachtige oefensite. Per klas is er een afzonderlijke site om snel toegang te verlenen tot allerhande bruikbare oefeningen. Ook thuis kunnen de ouders en leerlingen hier gemakkelijk oefeningen vinden. Via het foto‐album geven we de ouders een aangename kijk achter de schermen en een mooi overzicht van de vele projecten en klasactiviteiten.
Evaluatie De ICT‐coördinator streeft naar een aparte werkgroep ICT. Van de kleuters en van elke graad in de lagere school zou hier één teamlid in vertegenwoordigd kunnen zijn. Eventueel ook IT‐specialisten en vrijwilligers van de ouders. ICT zal als afzonderlijk item worden geagendeerd op de personeelsvergadering. Alle teamleden kunnen hier hun bevindingen, ideeën en voorstellen over de ICT‐werking kwijt. De werkgroep ICT informeert de vergadering over nieuwe acties, aankopen en plannen inzake ICT. Het beleidsplan wordt jaarlijks aangepast en aangevuld door de ICT‐coördinator en wordt voorgelegd aan het voltallige team. Ook de oudervereniging kan hierbij betrokken worden.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
12
3. De ICT‐coördinator De ICT‐coördinator speelt een belangrijke rol in onze beleidsvisie. Maar ook van de leerkrachten en de leerlingen wordt een grote inbreng verwacht. Om ICT succesvol te integreren in de klassen moet iedereen van het belang ervan doordrongen zijn. In algemene termen kunnen we de rol van de ICT‐ coördinator als volgt omschrijven: "De rol van ICT‐coördinator bestaat in het plannen en begeleiden van een veranderingsproces dat het onderwijzend personeel en de leerlingen moet leiden tot een verantwoord gebruik van ICT in de schoolpraktijk." De volgende zaken behoren tot het takenpakket van de ICT‐coördinator:
Inhoudelijk •
bijhouden van ontwikkelingen op gebied van ICT en onderwijs
•
op de hoogte zijn van didactische methodes, leerprocessen en recente opvattingen over leren leren
•
informatie geven, voorstellen doen waar ICT binnen de leergebieden kan worden geïntegreerd
•
beoordelen van educatieve software
•
adviseren van leraren bij de keuze van educatieve software
•
demonstraties geven over ICT
•
stimuleren van leraren om ICT in de lessen te integreren
•
ontwikkelen en onderhouden van de website voor de school ...
Beleidsondersteunend •
in overleg met de directie en leerkrachten het ICT‐beleidsplan voorbereiden en uitwerken
•
opstellen van criteria voor (beleids)beslissingen
•
adviezen uitbrengen over de gewenste inzet en implentatie van ICT
•
deelnemen aan vergaderingen en werkgroepen
•
plannen en bewaken van de uitvoering van het ICT‐beleid ...
Organisatie •
leiding geven aan bepaalde stuur‐ en werkgroepen
•
initiëren, begeleiden en coördineren van ICT‐projecten
•
coachen en ondersteunen van leraren bij het gebruiken van programmatuur
•
budgetteren en bewaken van begrotingen
•
omgaan met problemen en weerstanden ...
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
13
Technische ondersteuning •
inventariseren van hard‐ en software in de school
•
in overleg met technici ontwikkelen van een onderhouds‐ en beheersplan
•
voorstellen doen en adviezen geven voor de aanschaf van hard‐ en software
•
ontwikkelen en bewaken van gebruikersregels
•
beheren van software (nieuwe versies)
•
kiezen en bewaken van een goed beveiligingssysteem
•
installatie en onderhoud van apparatuur en programmatuur
•
technische problemen oplossen ...
Communicatie •
in staat zijn om kennis aan anderen over te dragen zodat er een efficiënte doorstroming van informatie ontstaat
•
fungeren als gesprekspartner van schoolleiding, schoolteam, ICT‐leveranciers,...
•
plannen en uitvoeren van systematische evaluaties wat betreft het ICT‐beleid
•
voorbereiden van voorlichtingsbijeenkomsten en besprekingen
•
organiseren en managen van informatie‐ en communicatiekanalen ...
Het is duidelijk dat voor dit takenpakket een uitgebreid aantal uren en middelen beschikbaar moeten zijn. Die enkele uurtjes ICT per week waarover “de Schommel” beschikt zijn ontoereikend om aan dit uitgebreide en veeleisende takenpakket tegemoet te komen. Maar we doen onze uiterste best. Er moeten daarom prioriteiten worden gesteld! Die prioriteitenlijst wordt door de ICT‐coördinator in samenspraak met de werkgroep ICT en het schoolteam opgesteld en bijgestuurd.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
14
4. Infrastructuur en opleiding Om prioriteiten te bepalen is het goed om, wat betreft het gebruik van de computer door de leerkrachten, de stand van zaken in kaart te brengen en regelmatig naar hun wensen en verwachtingen te polsen.
Computers in de klassen We streven naar een zinvolle en ruime integratie van ICT in de klassen. Elke klas beschikt daarom over minstens één krachtige PC. Ook iedere kleuterklas beschikt op dit ogenblik over minstens één degelijke PC. Alle Pc’s beschikken over een snelle internetverbinding. Wat betreft de infrastructuur werden grote inspanningen geleverd. Dank zij de nieuwbouw en de aanleg van een eigen netwerk is De Schommel op dit ogenblik goed uitgerust. De wil om mee te zijn is aanwezig, maar door de razendsnelle ontwikkelingen is veel materiaal ook weer snel verouderd. Vanuit de stad worden ook inspanningen gedaan, binnenkort zou onze school over een nog snellere internetverbinding moeten beschikken. In de loop van 2012 zal dit realiteit worden. De PC kan worden ingezet om de leerkracht te ondersteunen bij zijn administratieve en bepaalde didactische taken. Het is de bedoeling om ook het interactieve LVS voor elke leerkracht toegankelijke te maken via een gebruikersnaam en een paswoord. ( www.omniwize.net ) Helaas voldoet Omniwize vaak niet of niet vaak aan de verwachtingen. Vanuit de uitgeverij komen signalen dat men aan een omniwize‐plus werkt, maar concreet hebben we daarvan nog niets gezien. Voor de digitale agenda, de zorgdossiers en rapportering werd een eerste stap gezet. Dit heeft bij leerkrachten en ict‐coördinator tot heel wat frustraties geleid. Zoals aangegeven stellen we onze hoop nu op een sterk verbeterde versie met Omniwize‐plus. Integratie van de PC in de lespraktijk kan op vele manieren bvb door de leerlingen bepaalde zoekopdrachten te laten uitvoeren, tijdens het contractwerk, voor de differentiatie, het zelfstandig oefenen en leren, … en ga zo maar verder. In het 6e leerjaar worden bij wijze van proef 2 extra PC’s voorzien. Dit om het gebruik van ICT nog te vergemakkelijken. Opzoeken via Google, wiki’s, woordenboeken … moet voor de leerlingen van de derde graad nog meer vanzelfsprekend worden.
Interactieve borden De Schommel beschikt over 8 interactieve schoolborden, ook wel smartboards of slimme borden genaamd. Volgende lokalen beschikken over een ‘slim bord’: •
3e kleuterklas
•
1e tot en met het 6e leerjaar
•
Ondersteuningsklas
Deze borden werden ondertussen onmisbaar. Voor het eerste leerjaar werd een licentie voor een interactief pakket aangeschaft om de leerkracht te ondersteunen via het smartboard – Veilig leren lezen. De eerste ervaringen zijn zeer positief. Allerhande bordboeken werden aangeschaft, de inzet en het succes van deze bordboeken is wisselend. De kwaliteit ervan eveneens.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
15
Laptops Directie, zorgleerkrachten en ict‐coördinator beschikken over een laptop, dit om nog flexibeler te kunnen inspelen op de behoeften in de klassen. De bedoeling van deze aanschaf is meervoudig. Vooreerst kunnen deze laptops op ieder moment gebruikt worden in alle klassen. Wanneer men een extra PC voor een bepaalde les nodig heeft, kan een laptop worden aangevraagd.
Computerklas De school beschikt over een degelijke computerklas: •
Breedbandverbinding (Cisco ‐ ADSL‐modem), binnenkort is een upgrade voorzien via de IT‐ diensten van de stad Lommel
•
Netwerk: switches, 100 Mbits gecertificeerd UTP‐bekabeling naar alle werkstations
•
24 up‐to‐date PC’s (Win7 of Vista, met officiële Office‐licenties via MS‐KIS)
•
NAS‐server voor back‐up, filebeheer, servertoepassingen (Ambrasoft) ...
•
Elke PC beschikt over een geluidskaart
•
Hoofdtelefoons
•
Shared Printer (QMS ‐ PagePro 2400 – zwart/wit Laserprinter)
•
Elke leerkracht kan printen op de Rico‐copy machine
•
CD‐schrijvers
•
Multi‐functionele printer‐scanner
De administratie is uitgerust met 2 PC’s met breedband internetconnectie en een gedeelde kleurenlaserprinter (HP Colorprinter).
Multimedia De Schommel beschikt over 6 digitale fototoestellen: één voor de kleuters, 4 voor de lagere school en nog één spiegelreflex voor de ict‐/zorg‐coördinator. Deze toestellen worden door de leerkrachten veelvuldig gebruikt tijdens de activiteiten. De fotoreportages verschijnen op korte termijn op de schoolwebsite. De volgende stap is om ook de leerlingen meer te betrekken. Samen met Villa Basta werd in 2007‐2008 een digitaal videoproject opgezet. Dit kreeg al meerdere malen een vervolg in de klassen via eigen projecten. Enkele leerkrachten en de leerlingen maakten op deze manier kennis met de brede waaier aan mogelijkheden van digitale video, fotografie. Onze school beschikt naast de beamers van de interactieve borden nog over 2 extra beamers. Deze kunnen los gebruikt worden door het ganse team, eventueel in combinatie met de laptops.
Software Bijna alle PC’s, zowel in de klassen als in de mediatheek, draaien al op Windows 7 of Vista. De administratie en de directie zijn wellicht het eerst toe aan een nieuwe computer. Sinds vorig schooljaar werken we met licenties via MS‐KIS voor zowel Windows als MS Office.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
16
De soft op de PC’s in de mediatheek is overigens erg uiteenlopend en dient verder te worden uitgebreid. Een inventaris van de beschikbare toepassingen zal dit jaar worden opgesteld. Dit is een werkpunt. Voor de installatie van extra software, bepaalde online toepassingen, andere vragen … kan men steeds beroep doen op de ICT‐coördinator. Van de ICT‐coördinator wordt verwacht dat hij in de klassen technische ondersteuning levert: installaties, hardwareproblemen, nieuwe software, updates.
Opleidingen De meeste leerkrachten beschikken nog steeds over een eerder beperkte computerkennis. Hier willen we via gerichte nascholingen blijven aan werken. Dit kan intern gebeuren door een leerkracht of extern via het nascholingsaanbod. Overigens doen meerdere leerkrachten ook buiten de schooltijd inspanningen om een stukje bij te benen.
Communicatie Wat betreft communicatie met de leerlingen en de ouders is er ook al heel wat werk verricht. •
De school beschikt nu over een eigen website: www.de‐schommel.be. Inhoudelijk zal er door de gehele schoolgemeenschap een extra inspanning geleverd moeten worden.
•
Elke klas beschikt over een eigen e‐mailadres (op het domein van de school vb. ict@de‐ schommel.be, leerjaar5@de‐schommel.be ) – dit kan de samenwerking en de ondersteuning van de leerkrachten vergemakkelijken en verbeteren. Dit mailadres kan ook worden gebruikt voor het maken van accounts op diverse sites.
•
We verzamelen dit jaar ook mailadressen van zoveel mogelijk ouders – zo kunnen de agenda van de maand en de nieuwsbrieven per mail worden bezorgd – dit is milieuvriendelijker dan de massa papier die wordt verspild aan briefjes enz …
•
We willen ook experimenteren met het platform van www.gimme.eu , een soort blog voor scholen en verenigingen. Nieuws, de agenda, enkele foto’s, korte berichten … kunnen op eenvoudige manier worden aangemaakt – de ouders kunnen inschrijven op verschillende kanalen (wel opletten dat we de digitale kloof niet vergroten in plaats van verkleinen)
•
Via Omniwize.net krijgen de leerkrachten toegang tot de leerlingendossiers, agenda, toetsen en rapporten. Ook de outputgegevens van de leerlingen kunnen op deze manier sterk verbeteren.
•
We betrachten tevens een betere communicatie met het CLB via de online dossiers. Wel zullen we alert moeten blijven voor de veiligheid. Het gaat immers om persoonlijke informatie.
Beleidsvisie ICT 2011‐2012.doc
17
