Hypoglycemie bij kinderen en adolescenten met diabetes mellitus
Dr. G. Massa in samenwerking met de Kinder- en Jeugddiabetesteam Jessa Ziekenhuis Hasselt
Hypoglycemie Definitie en voorkomen Oorzaken Symptomen – gewaarwordingen Nachtelijke hypoglycemieën
Gevolgen Behandeling Preventie
Hypoglycemie : definitie Bloedsuiker < 65 (70) mg/dl Lichte hypoglycemie : 50 – 65 mg/dl Matige hypoglycemie : < 50 mg/dl Ernstige hypoglycemie : bewustzijnsverlies en/of stuipen met een glycemie < 70 mg/dl
Hypoglycemie : voorkomen Lichte hypoglycemie : alle patiënten met diabetes mellitus Ernstige hypoglycemie : 15 – 22 gevallen per 100 patiëntenjaren
Hypoglycemie Definitie en voorkomen Oorzaken Symptomen – gewaarwordingen Nachtelijke hypoglycemieën
Gevolgen Behandeling Preventie
Hypoglycemie : oorzaken 70 – 140 (180) mg/dl
Hypoglycemie : oorzaken < 65 mg/dl
Te weinig glucose . Te geringe inname Te veel insuline
. Te groot verbruik
Hypoglycemie : oorzaken Wanneer neemt het risico op hypoglycemie toe ? De vorige maaltijd bevatte te weinig KH Een maaltijd werd te laat genomen Te veel insuline ingespoten Tijdens of na het sporten Bij braken of diarree
Hypoglycemie Definitie en voorkomen Oorzaken Symptomen – gewaarwordingen Nachtelijke hypoglycemieën
Gevolgen Behandeling Preventie
Hypoglycemie : reacties Symptomen van verdediging (adrenerge en autonome symptomen) het lichaam probeert de bloedsuikerconcentratie te doen stijgen
Symptomen van de hersenen ten gevolge van een lage bloedglucose (neuroglycopenische symptomen)
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie : reacties
adrenaline
Hypoglycemie : verdedigingsreacties
Beven Angst Hartkloppingen Bonzen in borst en buik ‘Doofheid’van lippen, vingers en tong Irritatie Honger, misselijkheid Bleekheid Koud zweet
Hypoglycemie : ‘hersen’reacties
Slapte, duizeligheid Concentratieproblemen Gestoord korte termijn geheugen Onduidelijke spraak Warmtegevoel Onvaste gang, gebrek aan coördinatie Hoofdpijn Verwardheid Gedragsveranderingen Dubbel zien of troebel zicht Gestoord kleurenzicht Lusteloosheid Verminderd bewustzijn Stuipen
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie Definitie en voorkomen Oorzaken Symptomen – gewaarwordingen Nachtelijke hypoglycemieën
Gevolgen Behandeling Preventie
Nachtelijke hypoglycemie Oorzaken te hoge dosis insuline niet genoeg koolhydraten ‘s avonds of een avondsnack die voornamelijk ‘kortwerkende’ koolhydraten bevatte en te snel opgenomen werd lichaamsbeweging in de namiddag of avond zonder de dosis bedtijdinsuline te verlagen
Nachtelijke hypoglycemie : symptomen
Geen Nachtmerries Onrustige slaap Hevig zweten Hoofdpijn bij het ontwaken Vermoeidheid bij het ontwaken Bewusteloosheid Stuipen
Nachtelijke hypoglycemie
Nachtelijke hypoglycemie Behandeling/preventie Glycemie 120 - 150 mg/dl bij slapen gaan Minder insuline Langwerkende koolhydraatsnack Graanproducten ‘Chips’
Hypoglycemie Definitie en voorkomen Oorzaken Symptomen – gewaarwordingen Nachtelijke hypoglycemieën
Gevolgen Behandeling Preventie
Hypoglycemie : gevolgen Korte termijn
hoofdpijn misselijkheid, braakneigingen slaperigheid, verwardheid humeurigheid verminderde aandacht verminderd aanvoelen van hypoglycemie
Hypoglycemie : gevolgen Lange termijn frequente lichte hypo’s : geen hersenbeschadiging herhaalde ernstige hypo’s met langdurig bewustzijnsverlies of hardnekkige stuipen : hersenbeschadiging met als gevolg leerstoornissen, karakterveranderingen, gedragsstoornissen, epilepsie
Hypoglycemie : gevolgen ‘Angst voor hypoglycemie’ syndroom
Niet herkennen van de hypoglycemie Onaangename gewaarwordingen Neurologische dysfunctie Abnormaal/vervelend gedrag Om fouten te maken Bijzijn van anderen Geen hulpverlener/geen hulp kunnen bieden Ongeval veroorzaken Blijvende letsels …
Minder goede metabole controle
Hypoglycemie Definitie en voorkomen Oorzaken Symptomen – gewaarwordingen Nachtelijke hypoglycemieën
Gevolgen Behandeling Preventie
Hypoglycemie behandeling : doel Doel van de behandeling van een hypoglycemie is een (snelle) bloedglucosestijging tot normoglycemie 100 mg/dl Aandachtspunten: voorkomen van ‘overbehandeling’ (te veel koolhydraten) met als gevolg hyperglycemie voorkomen van extra energie-intake uit vet, eiwit bij (risico op) overgewicht
Hypoglycemie behandeling Moet er altijd gegeten worden bij het voelen van een hypo ? 1. Meten 2. BG <65 mg/dl behandelen (bij voorkeur glucose) 3. BG 65-70 mg/dl eet iets als de maaltijd later dan ½-1 uur is of als de hypo het gevolg is van fysieke activiteit
4. BG 70-80 mg/dl met symptomen van hypoglycemie Wachten en test opnieuw Eet niet tot de bloedglucose < 70 mg/dl
Hypoglycemie : behandeling Als kind bewust is en kan eten of drinken : Snelle koolhydraten Trage koolhydraten
Bij bewusteloosheid of stuipen Hypofit gel Glucagon
Hypoglycemie : behandeling Hoeveelheid koolhydraten is afhankelijk van: • Gewicht van het kind • Type van insulinetherapie • Tijdsverschil tussen toegediende insuline en hypo • Oorzaak van hypoglycemie • Sportbeoefening • Type koolhydraten
Hypoglycemie : behandeling
Hypoglycemie : behandeling Snelle suikers: glucose = druivensuiker = dextro of dextrose Hoeveelheid 0,3 gram glucose per kg lichaamsgewicht Let op: maximum 20 gram glucose
Hypoglycemie : behandeling
Hypoglycemie : behandeling Snelle suikers
Dextro Energy : 1 tablet = 3 g KH Dextro Energy mini : 1 tablet = 1,5 g KH Limonade siroop : 6 g/10 ml Gewone cola-limonade = 10 g/100 ml Hypo-Fit gel Junior : 5 g KH = 1 ½ druivensuiker Gewoon : 15,66 g KH = 4 ½ druivensuiker
Schema: geschatte stijging van de bloedglucose bij inname snelwerkende koolhydraten Lichaamsgewicht in kg
Stijging van de bloedglucose 35 mg/dl
70 mg/dl
10
½
tablet
1
tablet
20
1
tablet
2
tabletten
30
1½
tablet
3
tabletten
40
2
tabletten
4
tabletten
50
2½
tabletten
5
tabletten
60
3
tabletten
6
tabletten
70
3½
tabletten
7
tabletten
1 dextro energie tablet = 2 tabletten dextro energie mini = 30 ml gewone cola of limonade = 5 ml of 1 koffielepel grenadine of roosvicee = 1 koffielepel honing, siroop of gewone confituur
Hypoglycemie : behandeling 1. Ongeveer 5-15 gram snelresorbeerbare suikers toedienen : . druivensuiker . gewone cola of limonade 2. Als het eten of drinken niet binnen één minuut lukt: geef Hypo-Fit of spuit glucagon 3. Na 15 – 20 minuten : opnieuw bloedsuiker meten
4. Indien bloedsuiker nog < 65 mg/dl : handeling 1 herhalen
Hypoglycemie : behandeling 5. Als het kind weer wat beter is en nog meer dan 30 minuten moet wachten voor de volgende maaltijd moeten ook traagresorbeerbare koolhydraten gegeven worden : · overdag : . of een halve snede brood extra . of 1 beentje van een vitabiskoek . of 1 petit beurre koekje · ‘s avonds en ‘s nachts : . of een volledige snede brood . of 1 vitabiskoek . of 2 petit beurre koekjes 6. Bij een lichte hypoglycemie voor de maaltijd begint men direkt aan de maaltijd en drinkt men hierbij 100 – 150 ml gewone cola of limonade.
Hypoglycemie : behandeling Als kind bewust is en kan eten of drinken : Snelle koolhydraten Trage koolhydraten
Bij bewusteloosheid of stuipen Hypo-Fit gel Glucagon
Hypoglycemie : behandeling Hypo-Fit gel doseringen: < 20 kg : 7 gram Hypo-Fit junior > 20 kg : 20 gram gewone Hypo-Fit Strijk de inhoud van een zakje gel op de binnenkant van de wangen Indien Hypo-Fit niet helpt : glucagon toedienen
www.HYPOFIT.COM
Hypoglycemie : behandeling Als kind bewust is en kan eten of drinken : Snelle koolhydraten Trage koolhydraten
Bij bewusteloosheid of stuipen Hypofit gel Glucagon
Hypoglycemie : behandeling Glucagon doseringen: < 12 jaar 0,5 mg (= halve ampul) ≥ 12 jaar 1,0 mg 0,1 – 0,2 mg per 10 kg lichaamsgewicht Intramusculair of subcutaan Glucagonwerking start na 5 – 15 minuten Bijwerking : misselijkheid ! Niet meteen beginnen te eten
Hypoglycemie : preventie 10 tips op het risico op ernstige hypoglycemie te verminderen 1. Regelmatige bloedsuikermetingen om de insulinedosis tijdig aan te passen 2. Milde hypoglycemie (55 – 65 mg/dl) zoveel mogelijk vermijden 3. Af en toe ‘s nachts (2-3 uur) bloedsuiker controleren 4. Voorzichtig zijn met bijspuiten van insuline, vooral ‘s avonds 5. Speciale aandacht voor vroege verschijnselen van hypoglycemie
Hypoglycemie : preventie 10 tips op het risico op ernstige hypoglycemie te verminderen (vervolg) 6. Spierarbeid kan een laattijdige hypoglycemie geven 7. Steeds snel resorbeerbare suikers bij de hand hebben 8. Omgeving moet glucagon kunnen toedienen 9. ‘s Avonds voldoende traagresorbeerbare suikers innemen 10. Bij terugkerende ernstige hypoglycemies de lat hoger leggen