Hygiënische voedingsrichtlijn (hematologie) U heeft het advies gekregen om de hygiënische voedingsrichtlijn op te volgen. Deze folder informeert u welke voedingsmiddelen u beter kunt vermijden om voedingsinfectie te voorkomen. Daarnaast geeft deze folder u informatie over hygiënisch bereiden en bewaren van voeding.
Neem altijd uw vens verzekeringsgege wijs mee! en identiteitsbe
Heeft u na het lezen nog vragen, dan kunt u de website van het voedingscentrum of uw diëtist raadplegen. Tijdens de ziekenhuisopname wordt in de centrale patiëntenkeuken volgens de onderstaande richtlijn gekookt. In de afdelingskeuken wordt volgens deze richtlijn gehandeld. Bij bepaalde behandelingen of inname van medicijnen kan het nodig zijn de hygiënische richtlijn thuis te gebruiken.
Waarom een hygiënische voedingsrichtlijn? Hematologische aandoeningen worden behandeld met hooggedoseerde chemotherapie en/ of bestraling. Hierdoor daalt het aantal witte bloedlichaampjes (de dip). Hierbij kan ernstige slijmvliesschade (mucositis) ontstaan, waardoor de darmwand meer bacteriën doorlaat. Door bovengenoemde factoren is uw afweer verminderd en uw risico op een voedselinfectie verhoogd. Welke voedingsmiddelen worden afgeraden bij een verminderde afweer? Ontraden voedingsmiddelen Rauw vlees / vleeswaren Rauwe vis
Rauwe eieren
Zoals biefstuk, rosbief, filet americain, fricandeau, tartaar, ossenworst Zoals rauwe tonijn, sushi. Voorverpakte gerookte vis, zoals gerookte zalm, makreel en paling. Rauwe schelpdieren, zoals oester Zachte rauwmelkse kaas (au lait cru) en rauwe melk Rauwe en zachtgekookte eieren
Probiotica
Zoals Yakult, Vifit, Actimel, Activia
Rauwe melk
2
Hygiënische voedingsrichtlijn (hematologie)
Toegestane uitzonderingen
Haring dagvers
Boerenkaas en schimmelkaas van gepasteuriseerde melk Eieren waarvan de dooier is gestold
Hoe gaat u hygiënisch met voedsel om? • Handen Was voor de bereiding en het eten van de maaltijd uw handen. Verschoon dagelijks de thee-, hand- en vaatdoeken. • Keukengerei Gebruik schoon keukengerei (planken, pollepels) van kunststof, glas of metaal. • Kruisbesmetting Voorkom kruisbesmetting: zorg dat bacteriën niet van rauwe op bereide producten worden overgebracht. Houd vuile en rauwe producten apart van schone en bereide producten. • Ontdooien - Ontdooi bevroren vlees in de koelkast of in magnetron. - Spoel het dooivocht weg met heet water. - Veeg gemorst dooivocht weg met keukenpapier. • Verhitten Verhit vlees, vis, kip en ei door en door. Verhit van tevoren bereide gerechten door en door en maximaal één keer. • Groente / fruit - Groente en fruit dienen vers en onbeschadigd te zijn. - Was deze goed onder stromend water. - Was voorverpakte groenten nogmaals. - Dompel kiemgroenten (taugé, tuinkers en alfalfa) voor gebruik onder in kokend water. • Peper - Strooi niet zelf met peper. - Vermijd vooral het inademen van deeltjes (schimmelsporen). • Pinda’s /noten - Pel niet zelf pinda’s. - Kraak niet zelf noten. - Vermijd vooral het inademen van deeltjes (schimmelsporen).
3
Hoe kunt u voedsel hygiënisch bewaren? • Bewaar bederfelijke producten in de koelkast. • Dek voedsel af, ook in de koelkast. • Laat melkproducten niet langer dan twee uur buiten de koelkast staan. Gooi deze daarna weg. • Koel een gerecht dat niet direct gegeten wordt, snel af. Bijvoorbeeld in een bak met koud water. • Bewaar een van tevoren bereid gerecht maximaal twee dagen afgedekt in de koelkast. • Gebruik geen producten die langer dan een uur warm gehouden worden.
Hoe lang kunt u voedingsmiddelen bewaren? In het algemeen geldt: hoe korter u voeding bewaart, hoe veiliger. Let u goed op de houdbaarheidsdatum en de bewaarinstructies op de verpakking. Als op de verpakking een kortere bewaartermijn staat aangegeven dan in onderstaande tabel, houdt u dan de termijn op de verpakking aan.
Hygiënische voedingsrichtlijn tijdens opname •
•
•
4
Maaltijden: tijdens de opname is het niet toegestaan om maaltijden van thuis mee te laten nemen. Als er toch specifieke producten of maaltijden zijn die u erg mist gedurende uw opname, overleg dan met de diëtist. Tussendoortjes van thuis: als u tussendoortjes van thuis mee laat nemen, bijvoorbeeld snoep of zoutjes, kies dan voor kleine verpakkingen en bewaar geopende verpakkingen maximaal een week in een afgesloten bakje. Laat niet teveel tegelijk meenemen.
Hygiënische voedingsrichtlijn (hematologie)
Na ontslag Wanneer u weer thuis bent, bent u in principe uit de dip, maar de afweer is nog niet op het normale niveau, daarom raden wij aan met het volgende nog wel rekening te houden: • Wees extra voorzichtig met rauwe producten, gebruik deze producten alleen op de dag van aankoop. • Was groente en fruit goed onder stromend water.
Uit eten Vraag bij eten dat door anderen is bereid (snackbar, restaurant, broodjeszaak of familie/vrienden) of de voeding voldoet aan deze hygiënische voedingsrichtlijn. Afhaalrestaurants en buffetrestaurants houden de voeding doorgaans langer dan een uur warm en zijn dus niet geschikt.
5
Bewaartijden van geopende verpakkingen of producten zonder houdbaarheidsdatum Gesneden en gewassen groenten (ook ongeopend) Bladgroenten (sla, andijvie, spinazie) Aardbeien, bessen, bramen,frambozen, kersen Appels, peren Geopende melkproducten Geopende vruchtensappen Rauw vlees (rund, varken, kip) Rauw bewerkt vlees (gehakt, hamburger, slavink) Vleeswaren (alleen toegestane soorten) Rauwe vis, rauwe garnalen Rauwe mosselen Gebakken vis, gekookte garnalen, gekookte mosselen Zoute haring Gerookte vis (niet voorverpakt) Stuk kaas, smeerkaas Plakken kaas, geraspte kaas, zachte kaas Brood Salades zoals huzarensalade, eiersalade Bereide soep Vlees, vis, groenten uit blik of glazen pot Gebak met slagroom Gebak zonder slagroom © Voedingscentrum
In de koelkast (max 7°C) 1 dag 2 dagen 1-2 dagen 2-4 weken 3 dagen 3 dagen 2 dagen 1 dag 4 dagen 1 dag 1 dag 1 dag 1 dag 2 dagen 7 dagen 3 dagen 1 dag 2 dagen 2 dagen 1 dag 3 dagen
In de diepvries (max -18°C) 3 maanden (eerst blancheren) 8 maanden 4 maanden 2 maanden 1 maand 3 maanden 3 maanden 3 maanden 2 maanden 2 weken 3 maanden 3 maanden 1 maand 3 maanden
Voor meer informatie De website van Het Voedingscentrum (www.voedingscentrum.nl) geeft veel informatie over voedselveiligheid.
6
Hygiënische voedingsrichtlijn (hematologie)
Vragen? Mocht u nog vragen hebben over de voeding, neem dan gerust contact op met uw diëtist. Naam diëtist: _________________________________________________________________ Telefoon secretariaat vakgroep Diëtetiek: 088-005 6354 Deze richtlijn is ontwikkeld door het Landelijk Overleg Diëtisten Hematologie en Stamceltransplantatie (LODHS).
7
Rijnstate, uw ziekenhuis in de regio Arnhem, Rheden en De Liemers. @rijnstate facebook.com/rijnstate
Rijnstate Postbus 9555 6800 TA Arnhem T 088 - 005 8888 E
[email protected] www.rijnstate.nl
094146/2016-01 Uitgave: Afdeling Marketing & Communicatie Rijnstate, 2016
Bij Rijnstate kunt u telefonisch en voor de meeste specialismen via www.rijnstate.nl uw afspraak maken.
