Hulp bij het huishouden Bezuinigingen in beeld gebracht
Hulp bij het huishouden in Den Haag 12.448 mensen krijgen hulp bij het huishouden € 855 per maand is het gemiddelde AOW inkomen per persoon 70% van deze mensen heeft een vergelijkbaar inkomen 73 jaar is de gemiddelde leeftijd De burgers
fysieke beperkingen door ouderdom, rugklachten, 95% heeft kanker, staar, etc.
Wat kunnen mensen soms zelf nog? Bijhouden, stoffen, was, boodschappen, koken. Als er kinderen zijn, nemen ze vaak al maaltijden of persoonlijke verzorging voor hun rekening.
Wat doet de hulp?
De hulp
Meestal het zware werk dat de persoon zelf niet meer kan: - Stofzuigen - Bedden verschonen - Badkamer schoonmaken - Ramen zemen
Nu € 12,- tot € 25,- per maand Minimum eigen bijdrage voor de hulp per maand
De kosten
Straks € 250,- per maand De kosten van 3 uur hulp per week
Bronnen: Gemeente Den Haag. SVB 2012 27 interviews met en observaties van mensen die hulp krijgen, 2010-12 12 interviews met WMO consulenten van Den Haag, 2010-12
2
Hulp in het huis betekent een volwaardig leven Het stelt mensen in staat om met trots, nog zo lang mogelijk zelfstandig te leven, in hun omgeving.
Deze dames zitten gezellig te kletsen bij de ingang van een ouderencomplex in Den Haag. Twee van hen krijgen huishoudelijke hulp, waardoor ze zelfstandig kunnen wonen.
Meneer Brok, 69 jaar, loopt naar buiten om boodschappen te doen. Hij geniet van de koffie-ochtenden en 2x per maand sjoelen in het complex. Hij probeert echt naar buiten te gaan, ondanks suikerziekte en een hersentumor. Hij krijgt 4,5 uur per week hulp, plus hulp bij het douchen en insuline spuiten.
Waarom is hulp via de gemeente nodig? Wat de mensen ons vertellen
1
Het is geen luxe, maar een noodzaak. De mensen die hulp in het huishouden krijgen, kunnen het
2
Er is geen alternatief. Sommige ouderen hebben wel kinderen, maar ze wonen vaak ver weg,
niet meer zelf.
hebben eigen gezin en werk, of zijn zelf in de 60 of 70. De kinderen die er zijn, doen vaak al wat ze kunnen zoals boodschappen en maaltijden. 3 4
5
“Ja, ja, ze komt 1x per week, ze is lieve Nasima heetAlsze. Zelf betalen is niet mogelijk. 70%een van deze mensenvrouw, leeft van een minimum inkomen. ze Ze kunnen, willen ze wel wat betalen, want het is in hun ogen een basisbehoefte om zelfstandig te wonen. is eerlijk en dat vind ik heel Ze willen niet een verwaarloosdebelangrijk. oude dag. Het is Het voor hen dat zebeetje na isondenkbaar, een klein “alle jaren trouwe dienst” bij de NS of een bakkerij in vervuiling zouden wonen. Ze ervaren het als een belediging. gezelligheid in huis, want sjoelen kan nietVoor meer” Wonen in een verzorgingshuis is ik duurder. hen die ook al persoonlijke verzorging krijgen, bijvoorbeeld hulp met douchen en aankleden, is het wegvallen van hulp het laatste wat hen weghoudt uit een verzorgingshuis (wat duurder is dan zelfstandig wonen).
“Ja, ja, ze komt 1x per week, ze is een lieve vrouw, Nasima heet ze. Ze is eerlijk en dat vind ik heel belangrijk. Het is een klein beetje gezelligheid in huis, want sjoelen kan ik niet meer”
3
Beelden uit Den Haag Ontmoet de mensen die nu gebruik maken van hulp bij het huishouden.
Meneer Ros
Pagina 5
91 jaar
Meneer en mevrouw Kozel
Pagina 6
83 en 79 jaar
Mevrouw Janssen
Pagina 7
83 jaar
Mevrouw Goedhardt
Pagina 8
53 jaar
Meneer Nathoe en mevrouw Pargas
Pagina 9
65 en 70 jaar
Meneer Brok
Pagina 10
69 jaar
Meneer en mevrouw Eeckhoven
Pagina 11
81 en 66 jaar
Mevrouw De Vries
Pagina 12
68 jaar
4
Meneer Ros, 91 jaar “Mijn stiefzoon zegt weleens: neem een aanleunwoning. Ik moet er niet aan denken.” Woont alleen. Leeft van AOW + € 300,- per maand compensatie voor werkkamp tijdens WOII. Krijgt 4 uur per week hulp. Eigen bijdrage € 37,50 per maand.
Meneer Ros was vroeger dameskapper. Tijdens WOII werd hij tewerkgesteld in Duitse arbeidskampen, waardoor hij nog steeds erg nerveus is. Hij woont al sinds 1947 in Den Haag.
Dit schilderij is van zijn vader, die altijd zei “Een logé en een vis, blijven 3 dagen fris”. Dit betekent voor meneer Ros dat hij niet op anderen wil leunen.
“Als ik 65 was zou ik zeggen: ik heb geen hulp nodig. Maar ik heb wel hulp nodig.”
Waarom heeft meneer Ros hulp?
Wat betekent de hulp voor meneer Ros?
Ondanks dat hij voor zijn leeftijd heel vitaal is, kan meneer Ros veel dingen niet meer zelf. Hij heeft reuma in zijn handen en is snel moe. Ook heeft hij een maagoperatie ondergaan. Zijn stiefzoon helpt af en toe met de tuin, maar hij is ook al 75.
Zelfstandig wonen. “Het is heel belangrijk om zo te kunnen blijven wonen.” Waardigheid. “Ik wil niet afhankelijk zijn van familie.” Sociaal contact. “Behalve mijn hulp heb ik alleen nog mijn buren en het wekelijkse telefoontje van mijn stiefzoon. Mijn hulp werkt heel hard, maar ik wil ook altijd even een kopje koffie drinken.”
En wat als de hulp duurder wordt? Meneer Ros wil helpen, en denkt dat het wellicht ook kan met iets minder hulp. Maar hij kan niet het zelf betalen. Als hij geen hulp meer krijgt dan moet hij naar een verzorgingshuis. “Met een uurtje minder per week zou ik me misschien ook wel redden.” 5
Meneer en mevrouw Kozel, 83 en 79 jaar Meneer en mevrouw Kozel zijn al bijna 60 jaar getrouwd. Ze hadden een eigen postorderbedrijf. Hun twee dochters zijn afgestudeerd en werken allebei bij goede doelen. Een dochter werkt voor Slachtofferhulp en de andere in Afrika.
“Misschien kan ik de rechten van mijn uitvinding verkopen. Daar werk ik hard aan zodat we meer kunnen betalen en niet afhankelijk worden van onze kinderen.”
Wonen zelfstandig in een tweekamerwoning in hartje Den Haag. Zij leven van € 1.406 per maand. Krijgen 3,5 uur per week hulp van Anita van Stichting HMB. Mevrouw houdt het huishouden zoveel mogelijk bij en meneer doet de boodschappen.
Mevrouw Kozel heeft twee hartoperaties gehad en ook twee keer haar rug gebroken. Meneer heeft oogoperaties ondergaan en is uit balans. Hij heeft geen kracht meer om te stofzuigen.
Eigen bijdrage € 17,29 per maand.
Mevrouw Kozel is uitvinder.
En als de hulp duurder wordt? Mevrouw denkt dat haar dochters dat niet laten gebeuren en financieel bijspringen. Maar dat vindt ze heel vervelend.
Haar uitvinding is een tas bedoeld om zwerfvuil tegen te gaan.
“Dan houdt het op. Wij zijn gelukkig met z’n tweeën, we kunnen elkaar opvangen en dat doen we ook. Het zou verschrikkelijk zijn als we geen huishoudelijk hulp meer zouden hebben. Maar wij kunnen dat zelf niet betalen.”
Wat betekent de hulp voor ze? Hulp is nodig om niet te verwaarlozen. “Het meest urgente wat een mens nodig heeft is een huis dat schoon is, waar de kakkerlakken niet langs de muren lopen. Ik kan de wasmachine draaien en het bed gladtrekken en bijhouden. En met de Franse slag een beetje stof afnemen. Maar stofzuigen dat gaat niet meer.” Onafhankelijkheid. “Wij zijn eigenlijk nog flink en doen wat we kunnen. Wij willen niet afhankelijk worden van onze kinderen.”
6
Mevrouw Janssen*, 83 jaar “Ik ben best wel afhankelijk. Doe alles met de rollator. Ik kan zelf niet schoonmaken.” “Mijn kinderen doen al heel veel. Als ik mijn familie niet had, had ik meer uren hulp nodig.”
Woont alleen in een ouderencomplex. Haar enige inkomen is de AOW. Krijgt 6 uur per week hulp. Eigen bijdrage € 24,- per maand. Mevrouw Janssen woont al 65 jaar in Den Haag. Vroeger werkte ze bij haar man in de slagerij. Ze heeft veel pijn in haar rug. Daarvoor heeft ze zelfs in het ziekenhuis gelegen. Ze is ook geopereerd aan haar heup.
Wat betekent de hulp voor mevrouw Janssen?
En als de hulp duurder wordt? Zonder de hulp moet mevrouw Janssen verhuizen en haar vertrouwde sociale omgeving verlaten.
Zelfstandig wonen. “Ik zou echt niet buiten de hulp kunnen. Dan kan ik niet meer zelfstandig wonen, en dat wil ik het liefst.” Sociale omgeving vasthouden. “Hier ben ik lekker vrij. Er wordt veel georganiseerd, eten, koffie, kaarten, sjoelen. Als ik kan ga ik daarheen.”
Wie doet wat? Mevrouw Janssen
Kinderen
Hulp
Verzorging
- Soms boodschappen
- Strijken - Mee naar specialist - Koken - Haar doen - Boodschappen - Mantelzorger voor schoonmoeder
- Stofzuigen - Soppen - Ramen zemen - Soms boodschappen - Bedden opmaken
- Kousen uit - Persoonlijke verzorging
*Om privacy redenen is niet de echte naam van mevrouw Janssen gebruikt.
7
Mevrouw Goedhardt, 53 jaar “De hulp is heel belangrijk. Ik kan zelf niet op de grond afstoffen. Als ik val kom ik niet meer overeind.” Woont alleen in een flat op 8 hoog. Leeft van € 800,- per maand. Krijgt 1,5 uur per week hulp.
Mevrouw Goedhardt is al vanaf haar vierde ziek. Ze heeft altijd veel hulp gekregen van haar nichtje. Zij heeft vijf kinderen en een baan, dus zij kan niet meer regelmatig bijspringen. Door haar ziekte heeft mevrouw Goedhardt nooit kunnen werken of een gezin kunnen stichten. In de flat heeft ze gezelschap van haar buren. Ze heeft een telefoon met SOS knop voor het geval er iets mis gaat.
“Ministers willen dat zieke mensen langer thuis blijven wonen. Moeten ze dan in hun eigen vuil blijven zitten?”
Wat betekent de hulp voor mevrouw Goedhardt?
En wat als het duurder wordt? “Dan stop ik er gewoon mee, want ik kan het niet betalen. Dan zal ik het zelf moeten doen.”
Gezond op zichzelf wonen. “Nu is er veel minder stof. Dat is beter voor mijn longen. Ik ben minder benauwd.”
“Ik heb verder geen familie om te vragen. Aardmannetjes doen het niet!”
Sociaal contact. “Ze komt, we drinken koffie en dan gaat ze aan de slag. Ook even kletsen. Ja, dat is fijn.”
Waarom hulp? Door haar slechte knieën kan mevrouw Goedhardt niet meer op een trap staan of op haar knieën zitten. Ramen zemen en onder de kastjes stoffen gaat niet meer. “Dit is mijn nichie waar ik kerst mee vier” 8
Meneer Nathoe en mevrouw Pargas, 65 en 70 jaar “Ik doe boodschappen met kleine beetjes bij Aldi en op de markt.” Getrouwd, wonend in 2-kamer flat in Laakkwartier. Ze hebben AOW. Geen kinderen, wel zussen, maar zij zijn zelf ziek of druk met het eigen gezin. De aanvraag voor hulp is net bevestigd, ze krijgen 3 uur per week. Ze hebben vooral hulp nodig met het zware werk: de ramen, stofzuigen, dweilen, sanitair en de keuken.
Mevrouw Pargas is opgegroeid op een plantage in Suriname. De lagere school heeft ze niet afgemaakt. De maatschappelijk werker bij Vliethage helpt bij het lezen en opstellen van brieven.
“Ik vind het heel moeilijk om hulp te moeten vragen. Maar het gaat gewoon niet meer.”
Meneer Nathoe is getrouwd met Mevrouw Pargas nadat zij haar eerste echtgenoot verloor. Hij wil wel helpen in het huishouden maar is al gauw buiten adem.
Mevrouw Pargas
Wat betekent de hulp voor ze?
Mevrouw Pargas kan moeilijk bukken en kan niet lang staan. Ze heeft ook last van angst en nervositeit. Meneer Nathoe heeft hart- en longklachten en kan daardoor niet helpen.
Zichzelf kunnen redden “En zo kan ik ook mijn invalide zus een beetje blijven helpen” Contact met de buitenwereld “Sinds ik ziek ben heb ik angst voor drukke plaatsen. Ik ga ook al niet meer naar de tempel. Hier woon ik in de buurt van mijn zussen, en dat is heel fijn.”
En als de hulp duurder wordt? Dan is het onbetaalbaar: Mevrouw Pargas en Meneer Nathoe leven van een minimum inkomen. Ze kunnen ook geen beroep doen op familie: Mevrouw Pargas zorgt zelf af en toe voor haar invalide zus en haar andere zussen zijn druk met hun eigen gezin. 9
Meneer Brok, 69 jaar “Als het moet dan moet het.” Woont alleen in ouderen complex van verzorgingshuis Bezuidenhout. Leeft van € 1.150,- per maand. Krijgt 4,5 uur per week hulp. Eigen bijdrage € 12,06.
Meneer Brok heeft jaren in een doe-het-zelfzaak gewerkt. Daarvoor heeft hij een drogisterij gehad tot dat hij zijn zaak moest sluiten. Meneer Brok leeft samen met zijn poes Lola. Hij heeft twee jaar geleden een lichte beroerte gehad. Ook heeft hij prostaatkanker en suikerziekte. Daardoor kan hij het huishouden niet meer zelf doen. Zijn familie woont ver weg in het zuiden, dus die kunnen niet helpen.
“Als alles wegvalt dan zou ik verhuizen naar een verzorgingshuis. Als het moet dan moet het.”
Wat betekent de hulp voor meneer Brok?
En wat als de hulp duurder wordt?
Zelfstandig wonen. “Ik wil zo lang mogelijk op mezelf blijven wonen.”
Meneer Brok vindt dat hij tot € 100,- zelf kan betalen voor huishoudelijke hulp. Als het meer is, dan zal hij naar een verzorgingshuis moeten gaan.
Sociale omgeving vasthouden. “Dit zijn 55+ woningen, dus met ouderen onder elkaar. Je hebt veel voor elkaar over. Dat is een soort geborgenheid.”
Dan wordt het ook moeilijker om contact te houden met zijn huidige buren, waar hij juist zoveel waarde aan hecht.
Wie doet wat? Meneer Brok
Huishoudelijke hulp
Verzorging
- Boodschappen - Scheren, gezicht wassen - Administratie
- Stofzuigen en stoffen - Ramen zemen en dweilen - Kattenbak verschonen - Bedden opmaken
- Insuline spuiten - Douchen
10
Meneer en mevrouw Eeckhoven, 81 en 66 jaar “Ik heb 40 jaar gewerkt en nooit een dag verzuimd.” Getrouwd en hebben een benedenwoning in Laakkwartier. Ze hebben AOW + € 600,- pensioen van NS. 7 uur per week voor alle zware huishoudelijke taken. 5 uur per week verzorging om meneer Eeckhoven te wassen en aan te kleden.
Mevrouw Eeckhoven is geboren en getogen in Laakkwartier. Ze schildert en speelt piano, en is vrijwilliger in het verzorgingshuis voor creatieve activiteiten.
“Ze zeggen wel dat dit een volksbuurt is, maar hier letten de mensen tenminste nog een beetje op elkaar.”
Meneer Eeckhoven heeft als verkeersleider bij de NS gewerkt. Nu is hij invalide en wordt dagelijks gewassen en aangekleed.
En wat als de hulp duurder wordt?
Wat betekent de hulp voor ze?
“We kunnen een deel zelf betalen, en dan maar geen bloemetje meer op zaterdag.”
Onafhankelijk zijn “Ik kan naar buiten wanneer ik wil en doe voor zover het gaat nog graag mijn eigen boodschapjes.”
“Als we het helemaal zelf moeten betalen, dan blijft er niets meer over.”
Vertrouwde situatie “Ik wil zolang mogelijk hier blijven wonen, ik voel me prettig in deze buurt. Je weet niet wat je krijgt als je verhuist.”
Wie doet wat? Meneer en mevrouw Eeckhoven
Huishoudelijke hulp
- Kleine boodschappen - Koken & afwassen - Kleding wassen - Tuintje bijhouden - Wassen en aankleden - Vrjiwilliger voor creatieve activiteiten
- Stofzuigen & dweilen - Sanitair & keuken - Ramen lappen - Bedden verschonen - Strijken - Zware boodschappen - Tuin vegen 11
Mevrouw de Vries*, 68 jaar Mevrouw de Vries heeft tot haar 65e gewerkt op kantoor en via uitzendbureaus. Daarnaast heeft ze haar dochter alleen opgevoed. Nu geniet ze van het gezin van haar dochter en heeft ze nog hobby’s als tekenen en schilderen.
Woont in een portiekwoning in Bezuidenhout. Ze heeft alleen AOW. Ze ontvangt 3,5 uur hulp per week en nu tijdelijk een uurtje meer omdat ze net een heupoperatie heeft gehad. Eigen bijdrag € 18,00 per maand.
Mevrouw de Vries heeft sinds haar pensionering verschillende operaties gehad aan haar rug en heupen. Bukken en zwaar werk lukt haar niet meer.
“Ik vind de hulp gezellig. Het is een lief meisje. Als ik straks weer een beetje beter ben dan help ik ook weer mee. Ik ben niet het type om op de bank te gaan zitten.”
Wat betekent de hulp voor mevrouw de Vries?
En als de hulp duurder wordt? “Ik zou het heel erg vinden als het wegvalt. Wat moet je doen? Ik zou een vriendin moeten vragen? Maar die mensen hebben het ook druk. Mijn dochter heeft ook haar eigen huishouden. Dan kom ik maar in mijn vuil om. Ik heb ook geen geld om zelf iemand in te huren.”
Mevrouw de Vries wil zelfstandig blijven wonen. Haar vader is opgenomen geweest in een verzorgingstehuis met lichte dementie. Daarna is hij snel achteruit gegaan. Het is haar ergste nachtmerrie om zoals haar vader in een verzorgingshuis te eindigen.
“Ik vind mezelf nog flink zelfstandig. Iemand doet 1 of 2 boodschapjes, en soms vraag ik of de buurvrouw de vuilniszak buitenzet. Maar weinig wordt spontaan aangeboden.”
*Om privacy redenen is niet de echte naam van mevrouw de Vries gebruikt.
12
