Betreft
Aanbesteding Hulp bij het Huishouden 2014
Vergaderdatum
11 september 2013
Gemeenteblad
2013 / 45
Agendapunt
10
Aan de Raad Voorstel
De gemeenteraad wordt voorgesteld:
1. Akkoord te gaan met de in deze nota geformuleerde hoofdlijnen betreffende de aanbesteding hulp bij het huishouden 2014 en volgende jaren. 2. De maximumtarieven 2013 van de huidige aanbesteding niet te indexeren maar ongewijzigd in de nieuwe aanbesteding over te nemen, waardoor deze ook voor 2014 gelden. Vanaf 2015 vindt indexering plaats. Ook wordt het tarief voor pgb/alfa in 2014 niet geïndexeerd. 3. Akkoord te gaan met de in deze nota geformuleerde basistarieven voor hulp bij het huishouden: - Minimumtarief HH basis: €20,01. Minimumtarief HHplus: € 22,08 - Maximumtarief HH-basis: €23,25. Maximumtarief HH-Plus:€ 26,19 - Tarief voor pgb/alfahulp incl. bemiddeling en service: € 19,01 4. Mandaat verlenen aan de gemeente Sittard-Geleen om als aanbestedende dienst voor de gemeente Stein op te treden. 5. Het instemmend advies van de Wmo-raad over de hoofdlijnen betreffende de aanbesteding over te nemen 6. Het college van B&W te mandateren om vanaf de eerstvolgende aanbesteding hulp bij het huishouden de basistarieven - minimumtarieven - vast te stellen.
Aanleiding
-
De huidige aanbesteding hulp bij het huishouden loopt af en kan niet meer verlengd worden Conform de wet Leijten moet de gemeenteraad bij een aanbesteding hulp bij het huishouden de basistarieven – minimumtarieven - vaststellen
Inleiding De huidige aanbesteding hulp bij het huishouden loopt tot 1 januari 2014. Dat betekent dat in 2013 gestart wordt met het voorbereiden van de volgende aanbesteding hulp bij het huishouden. Sinds de vorige aanbesteding hebben ingrijpende wijzigingen plaatsgevonden: •
•
•
•
De belangrijkste verandering valt te lezen in het Regeerakkoord Rutte II, waar een korting van 75% op het budget voor hulp bij het huishouden wordt aangekondigd. Het aantal cliënten met door de gemeenten bekostigde hulp bij het huishouden zal naar verwachting als gevolg daarvan vanaf 2015 sterk verminderen. De tweede wijziging is De Kanteling in de Wmo. Vanaf 2012 zijn alle vier gemeenten in de Westelijke Mijnstreek gekanteld. Concreet betekent dit dat samen met de cliënt een passende oplossing ter compensatie van zijn beperking wordt gezocht. Op eigen kracht, met inzet van mantelzorgers en vrijwilligers, algemene en collectieve voorzieningen. Deze gaan vóór individuele voorzieningen. Het streven daarbij is om de zelfredzaamheid van de cliënt te vergroten en om het aantal uren van de individuele voorziening hulp bij het huishouden te verminderen. Op de derde plaats willen de gemeenten kleine lokale aanbieders in de gelegenheid stellen om mee te dingen in de aanbesteding en zal het bestek daarop worden afgestemd. Op de vierde plaats moet de gemeenteraad bij een nieuwe aanbesteding voor hulp bij het huishouden basistarieven (minimumtarieven) vaststellen i.v.m. artikel 21a Wmo (Wet Leijten).
Ongeacht deze wijzigingen blijft naar verwachting de individuele voorziening hulp bij het huishouden (vanaf 2015 in kleinere omvang) bestaan en zullen de gemeenten deze voorziening blijven inkopen. Uitgangspunten •
•
•
De gemeenten in de Westelijke Mijnstreek zijn positief over de huidige gezamenlijk opgepakte aanbesteding en willen de aanbesteding hulp bij het huishouden 2014 eveneens gezamenlijk uitvoeren. De aanbesteding 2010 blijkt goed te werken. De cliënten zijn tevreden met de dienstverlening, de gemeenten betalen een faire prijs. Het bestaande bestek (aanbestedingsleidraad en programma van eisen) en contract kunnen dan ook als basis dienen voor het nieuwe samenwerkingsdocument en voorzieningendocument. Wij hebben het huidige bestek en het huidige contract kritisch doorgenomen en hier en daar gewijzigd, vooral vereenvoudigd. Het streven om kleine lokale aanbieders te laten meedingen heeft daarbij handen en voeten gekregen. In het bijzonder de toelatingseisen zijn aangepast. Cliënten hebben keuzevrijheid, maar wij stimuleren de cliënten om te kiezen voor de aanbieder die heeft ingeschreven met het laagste uurtarief. Hiervoor hanteren wij een lijst met preferente aanbieders: de voordeligste staat op plaats 1 enzovoorts. Aanbieders die hebben ingeschreven voor het maximumtarief komen niet voor op
2
•
•
•
•
•
•
deze lijst. Cliënten die niet kenbaar maken een voorkeur voor een aanbieder te hebben, melden wij aan bij de voordeligste aanbieder totdat het volume waarvoor deze aanbieder heeft ingeschreven, is bereikt. Vervolgens melden wij de cliënten aan bij de tweede op de lijst van preferente aanbieders totdat het volume is bereikt, enzovoorts. In 2015 zullen de gemeenten tevens verantwoordelijk worden voor de (nu nog AWBZfuncties) begeleiding en persoonlijke verzorging. Op dit moment is echter nog niet bekend onder welke voorwaarden de gemeenten deze nieuwe taken gaan uitvoeren; er is zelfs nog geen wetsontwerp voorhanden. Innovatie kan o.a. gevonden worden in het door één aanbieder laten uitvoeren van de verschillende individuele voorzieningen. 2014 is een overgangsjaar waarin de huidige situatie – behoudens de hier genoemde vernieuwingen zoals inschakeling van lokale aanbieders - wordt bestendigd. Pas vanaf 2015 is het mogelijk om innovatieve doelen en activiteiten in de sfeer van aanbestedingen op te nemen. Te denken valt aan aanbestedingen die hulp bij het huishouden, begeleiding en persoonlijke verzorging combineren. Elke aanbieder die aan de in het samenwerkingsdocument en het voorzieningendocument geformuleerde kwaliteitseisen voldoet en inschrijft voor de maximumprijs of lager, maar niet lager dan de wettelijk verplichte minimumprijs, krijgt een contract aangeboden en mag leveren. I.v.m. de keuzevrijheid van de cliënt willen wij ten minste drie aanbieders contracteren. Gezien het feit dat 2014 een overgangsjaar is, waarin wij bij voorkeur geen omvangrijke wisselingen van zorgaanbieders met daarbij horende personeelswisselingen wensen, is er geen bovengrens aan het aantal te contracteren aanbieders. We zullen te maken krijgen met een budgetverlaging: cf. het regeerakkoord in 2014 een verlaging van landelijk € 89 miljoen, in 2015 van landelijk € 975 miljoen en in 2016 van € 1.140 miljoen. De budgetverlaging is wel van belang, maar niet voor de systematiek van de aanbesteding. De aanbesteding gaat m.n. over de kwaliteit van en het uurtarief voor de individuele voorziening hulp bij het huishouden. De omvang in uren zal naar verwachting vanaf 2015 sterk dalen. De gemeenten willen Bestuurlijk aanbesteden. Deze vorm van aanbesteden levert relatief weinig bureaucratie op en is, gezien de mogelijke wijzigingen als gevolg van de ombuigingen, het meest praktisch. Het model is voor het eerst toegepast bij hulp bij het huishouden. De gemeenten willen zekerstellen dat de kwaliteit niet achteruit zal gaan en dat er voldoende capaciteit is om aan de vraag te voldoen. Ook is het de bedoeling om, ondanks de onzekerheden die voortvloeien uit het regeerakkoord, een lange termijn relatie aan te gaan. Tot slot is flexibiliteit in de overeenkomst gewenst, aangezien er nog niet duidelijk is wat er precies gaat gebeuren per 1-1-2015 naar aanleiding van de kabinetsplannen. Naast zorg in natura willen de gemeenten contracten afsluiten voor bemiddeling en services voor alfahulpen. De cliënt kan namelijk kiezen voor zorg in natura, een persoonsgebonden budget en een pgb waarmee de cliënt een alfahulp kan inschakelen. De zorgaanbieders waar via deze aanbesteding aan gegund wordt voor zorg in natura zijn tevens partij om contracten mee af te sluiten voor bemiddeling en services alfahulpen. Het huidige contract voor bemiddeling en services alfahulpen loopt ook per 1-1-2014 af en dient als basis voor de nieuwe contracten alfahulpen. Het uurtarief voor alfahulpen is lager dan het tarief voor zorg in natura terwijl de kwaliteit minstens even hoog is. De gemeenten in de WM zullen het gebruik van alfahulpen
3
•
dan ook stimuleren bij de cliënten, maar zullen dit niet verplichten. Overigens zijn zorgaanbieders niet verplicht om mee te werken aan een alfahulpconstructie, die is naar keuze. De centrumgemeente Sittard-Geleen is aanbestedende dienst voor de vier gemeenten. Elke gemeente sluit zelf contracten voor hulp bij het huishouden met zorg in natura en voor bemiddeling en services alfahulpen. De regiogemeenten verlenen mandaat aan de aanbestedende gemeente om namens hen op te treden.
Aandachtspunten •
•
•
Vanwege de te verwachten volumedaling in 2015 als gevolg van rijksbeleid zullen, net als nu het geval is, geen volumeafspraken met zorgaanbieders worden gemaakt. Alle contracten zijn nul-uren contracten. De gemeente wil een lange termijn relatie aangaan met de zorgaanbieders. Echter, vanwege de te verwachten wijzigingen in het rijksbeleid en daarmee gepaard gaande onzekerheid is de aanbestedingstermijn één jaar met vijf keer de mogelijkheid om met één jaar te verlengen. Op 11 maart jl. heeft een consultatieronde met de zes in 2010 gecontracteerde aanbieders en de overige in de WM gevestigde aanbieders hulp bij het huishouden plaatsgevonden. Het doel van deze consultatie was o.a. om te beoordelen of de voorgestelde aanbestedingsprocedure inclusief voorgestelde tarieven mogelijk, wenselijk en haalbaar is. Dit bleek het geval. Er zijn geen aanbieders buiten de regio geconsulteerd, behalve de al gecontracteerde aanbieders.
Beoogd resultaat De gemeente heeft op 1-1-2014 zorgaanbieders gecontracteerd die voldoende en kwalitatief goede hulp bij het huishouden kunnen leveren Argumenten 1
De gemeenten in de Westelijke Mijnstreek hebben steeds faire tarieven gehanteerd. Onze tarieven zijn nu iets boven het landelijk gemiddelde en wij willen richting het landelijk gemiddelde gaan. In het voorstel worden de maximumtarieven 2013 eenmalig niet geïndexeerd maar ongewijzigd in de nieuwe aanbesteding overgenomen, waardoor deze ook voor 2014 gelden. Vanaf 2015 vindt weer indexering plaats. Ook wordt het tarief voor pgb/alfa in 2014 niet geïndexeerd.
2
Vanaf augustus 2012 zijn gemeenteraden verplicht basistarieven - minimumtarieven- in de thuiszorg vast te stellen als ze voornemens zijn 'hulp bij het huishouden' aan te besteden.
3
De Wmo-raad heeft een formeel advies inzake de aanbesteding hulp bij het huishouden 2014 afgegeven. De Wmo-raad kan instemmen met het voorstel van het college van B&W aangaande bestuurlijke aanbesteding, zoals aangeduid in het desbetreffende voorstel
4
4
Conform de wet Leijten moet de gemeenteraad bij een aanbesteding hulp bij het huishouden de basistarieven – minimumtarieven – vaststellen. De gemeenteraad kan het college mandateren om dit in zijn plaats te doen.
Kanttekeningen Het is niet wenselijk om in het overgangsjaar 2014 de bestaande situatie overhoop te gooien, in die zin dat zorgaanbieders waar jaren aan is gegund, buiten de boot vallen en vele cliënten van aanbieder moeten veranderen. In overleg met Bureau Inkoop en op advies van het Bureau Inkoop Zuid Oost Brabant, dat Bureau Inkoop (Gem. SittardGeleen) begeleidt, is voor het model: “Bestuurlijk aanbesteden” als inkoopmodel gekozen. Daarbij krijgen zowel de gecontracteerde aanbieders als de aanbieders die zich bij de gemeente hebben gemeld, alle kansen om mee te dingen in de aanbesteding. Overleg/besproken met andere afdelingen -CC -PUZA, WMO Consequenties: Financiën:
Gezien de ingrijpende maatregelen uit het regeerakkoord, zullen de gemeenten straks prioriteit geven aan de allerzwaksten in de samenleving en waarschijnlijk relatief meer hulp bij het huishouden indiceren voor cliënten met zware beperkingen en regieverlies. Dat betekent dat in verhouding meer HH-plus wordt geïndiceerd. Uitvoeren van HH-plus vereist meer vaardigheden van de helpende dan de uitvoering van HH-basis. Hogere kwaliteitseisen (opleiding bijv.) en een hoger tarief voor HH-plus zijn op zijn plaats. Vanwege de Wet Leijten moet de gemeenteraad de minimumtarieven vaststellen. Het is mogelijk om deze vast te stellen via het berekenen van de Cao-lonen met opslagen. Vakbond AbvaKabo hanteert het volgende model voor het minimale uurtarief: Uurloon
9,30
Correctie voor improductiviteit (ziekteverzuim 6 %, scholing, vakantie)
4,51
Werkgeverslasten
2,92
Indirecte kosten (ondersteuning, staf, administratie)
1,98
Vakantiegeld en eindejaarsuitkering Totaal uurtarief (HH basis)
1,30 20,01
Het hierboven genoemde tarief is 94,16 % van het huidige feitelijke minimumtarief voor HH basis. De berekening voor HH plus vindt plaats door eveneens 94,16 % van het huidige minimumtarief voor HH plus te nemen. Dit is 22,08.
5
De gemeenten in de Westelijke Mijnstreek hebben steeds faire tarieven gehanteerd. Onze tarieven zijn nu iets boven het landelijk gemiddelde en wij willen richting het landelijk gemiddelde gaan. Voorgesteld wordt om de maximumtarieven 2013 eenmalig niet te indexeren maar ongewijzigd in de nieuwe aanbesteding over te nemen, waardoor deze ook voor 2014 gelden. Vanaf 2015 vindt weer indexering plaats. Ook wordt het tarief voor pgb/alfa in 2014 niet geïndexeerd. Voorstel is om de maximumtarieven te bepalen op € 23,25 voor HH-basis en € 26,19 voor HH-plus. Deze tarieven zijn niet per toeval gekozen. Dit zijn de maximumtarieven behorend bij de aanbesteding 2010-2014 (prijspeil 2013). Alle zes nu gecontracteerde zorgaanbieders leveren voor tarieven binnen de genoemde minimum- en maximumprijzen. Het tarief voor het pgb/alfa bedraagt in 2013:
12,87
Bemiddelingskosten (realiseren van een match tussen cliënt en alfahulp)
3,12
BTW over bemiddeling 21%
0,66
Totaal pgb/alfahulp (dit ontvangt de cliënt die vervolgens een cessie afgeeft)
16,65
Servicekosten (dienstverlening aan de cliënt voor beheer pgb)
1,95
BTW over de servicekosten 21%
0,41
Totaal vergoeding voor servicekosten (rechtstreeks aan aanbieder overgemaakt) 2,36 Totaal tarief per uur voor pgb/alfahulp incl. bemiddeling en service
19,01
Resultaat van de voorgestelde procedure is dat er voor gemeenten en zorgaanbieders weinig verrassingen mogelijk zijn. Voor gemeenten is het financiële kader vanwege het hanteren van minimum- en maximumtarieven helder. Voor zorgaanbieders bestaat zekerheid: als zij voldoen aan de kwaliteitseisen en inschrijven voor tarieven die binnen de gestelde grenzen vallen, wordt aan hen gegund.
Juridisch:
1
De gemeenten in de Westelijke Mijnstreek zullen Sittard-Geleen mandateren om op te treden als aanbestedende dienst voor de aanbesteding van de hulp bij het huishouden.
2
Er is gekozen om Bestuurlijk aan te besteden. Het model is voor het eerst toegepast bij hulp bij het huishouden. De gemeenten willen zekerstellen dat de
6
kwaliteit niet achteruit zal gaan en dat er voldoende capaciteit is om aan de vraag te voldoen. Tot slot is flexibiliteit in de overeenkomst gewenst. 3
Nadat is gegund sluit het college overeenkomsten af met de zorgaanbieders voor de levering van zorg in natura. Met de zorgaanbieders waar aan is gegund en die dit wensen, sluit het college overeenkomsten af voor bemiddeling en service i.v.m. alfahulpen.
Personeel:Communicatie:
Over de aanbesteding is meerdere keren overleg gevoerd met de Wmo-raad. De Wmoraad adviseert over de hoofdlijnen van de aanbesteding en basistarieven hulp bij de huishouding. Het advies wordt als bijlage toegevoegd aan deze nota. Relevante beschikbare achtergrondinformatie A. Bureau Inkoop gemeente Sittard-Geleen: inkoopstrategie hulp bij het huishouden 2014 B. Advies van de Wmo raad over de hoofdlijnen van de aanbesteding en de basistarieven hulp bij het huishouden 2014.
Burgemeester en Wethouders, de Secretaris,
de Burgemeester,
Dict.
7
