Huisarts: specialist in veelzijdigheid!
Huisartsopleiding
Jaarbericht 2009
Voorwoord
In dit jaarbericht geven we een beeld van de
Een jaar na de komst van het nieuwe afdelingshoofd Patrick
belangrijkste nieuwe ontwikkelingen in 2009.
Bindels profileert de afdeling zich steeds meer. In oktober zag
Aanvullende cijfermatige informatie over dit
de ’Augustijn’ het licht, een tijdschrift met gemengd nieuws
jaar kunt u vinden bij de sectie huisartsopleiding
van de afdeling en het Erasmus MC. Het wordt verspreid onder
op onze website
alle huisartsen in de opleidingsregio en is enthousiast ontvan-
www.erasmusmc.nl/huisartsgeneeskunde
gen. Daarnaast gaat de afdeling in academische netwerken investeren: samenwerkingsverbanden met huisartspraktijken
Herman Bueving,
op het gebied van opleiding, onderwijs en onderzoek. Verder
Hoofd Huisartsopleiding Erasmus MC
zijn er plannen voor het opzetten van een kaderopleiding Houding en Bewegingsapparaat. De afdeling heeft zich gespecialiseerd in onderzoek op dit terrein naast haar onderzoek naar aandoeningen bij kinderen en naar de gezondheid van verstandelijk gehandicapten. Naar diepgaande kennis over houding en het bewegingsapparaat lijkt veel vraag te zijn en huisartsen hebben meer dan voorheen behoefte aan differentiatie. Hiermee draagt Rotterdam bij aan een breed aanbod aan kaderopleidingen in Nederland.
We gebruiken de term ‘docenten’ voor de onderwijzende
‘staf’ van het opleidingsinstituut, ‘opleider’ voor de huisartsopleider (hao) tijdens de opleidingsperioden in de praktijk
en ‘stageopleider’ voor de opleider tijdens de stages in het tweede opleidingsjaar. De term ‘huisartsopleiding’ staat
voor opleiders, stageopleiders en het opleidingsinstituut. Met ‘afdeling’ bedoelen we de afdeling huisartsgeneeskunde.
2
Inhoud van het onderwijs aan aios
Inleiding
Beoordelings Lijst (ComBeL) is niet meer weg te
In 2009 voltooiden 60 aios, artsen in opleiding
denken. Voortgangsrapportages vereisen meer
tot specialist huisartsgeneeskunde, de huisarts-
inzet en deskundigheid van de opleider. Hoe
opleiding. Gemiddeld leiden we ruim 200 aios
beoordeel je een aios en hoe begeleid je een aios
op, waarbij het grootste deel van de opleiding
bij een Individueel Opleidings Plan (IOP)? De
in de praktijk plaatsvindt. We beginnen dit
diensten van aios op de huisartsenpost worden
hoofdstuk met wat we in 2009 bereikten in de
geregistreerd. Er is een start gemaakt met de
opleidingspraktijk. Vervolgens gaan we in op
accreditering van de opleiderspraktijken. Er is
het competentiegerichte onderwijs, de onder-
een verplichte boekenlijst voor opleiders. Kortom:
wijslijnen en de toetsen. Tenslotte lichten we
professionalisering van de opleiders is het motto!
andere ontwikkelingen toe.
In 2009 we gingen we op de ingeslagen weg verder. Het belang van een goede opleidingsituatie
Het leren in de praktijk
in de praktijk klinkt steeds meer door, en dat is toe te juichen vinden de opleiders.
Een aios wordt in de huisartspraktijk opgeleid. Ogenschijnlijk verandert er ieder jaar weinig als het gaat om het opleiden in de praktijk. Het doen van consulten en huisbezoeken staat centraal. Opleiden betekent vooral het op regelmatige momenten houden van leergesprekken, samen dienstdoen op de huisartsenpost, voorbereidingen treffen voor de videotoets en het coachen van de aios. Wat verandert er dan eigenlijk? Er komt steeds meer interactie tussen het opleidingsinstituut en de opleiders onder andere door periodiek bezoek vanuit het instituut. De Competentie 3
Aansluiting praktijk- en terugkomdagonderwijs
Competenties
We maakten een start met het betrekken van
De huisartsopleiding Erasmus MC verbetert
opleiders, kaderartsen en aios bij het ontwer-
haar kwaliteit door meer en meer competentie-
pen van terugkomdagonderwijs. In de work-
gericht te werken. Aios leren aan de hand
shops besteedden we meer aandacht aan de
van een Individueel Opleidings Schema (IOS)
praktijkopdrachten en informeerden we de
met Individuele Opleidings Plannen (IOPs),
opleiders over het terugkomdagonderwijs van
we toetsen en beoordelen hun competenties
de aios.
en zorgen voor een goede samenhang tussen
Eens in de acht weken overlegt het manage-
het leren in de praktijk van de huisartsoplei-
ment van het instituut over de gang van zaken
der en de terugkomdag in het Erasmus MC.
in de opleiding met de vertegenwoordigers van
Sinds 2009 dragen drie lijncoördinatoren er
de lokale aios vertegenwoordigd in de ROVAH.
zorg voor dat er door de drie opleidingsjaren
Hetzelfde gebeurt met de vertegenwoordigers
heen een inhoudelijk continuüm ontstaat
van de lokale opleiders vertegenwoordigd in
in het onderwijs (vakinhoudelijk onderwijs,
het ROER.
artspatiënt communicatie, professionaliteit en maatschappelijk handelen, samenwerken en organiseren en wetenschap en onderwijs).
Vakinhoudelijk handelen Inleiding Een speerpunt in ons beleid is het zodanig veranderen van het vakinhoudelijk terugkomdagonderwijs dat dit een duidelijke meerwaarde heeft ten opzichte van de praktijk en zelfstudie. In diverse bijeenkomsten en enquêtes gaven aios namelijk aan dat dit deel 4
van het terugkomdagonderwijs onvoldoende
implementeren. De ontwikkelteams kunnen
meerwaarde bood.
terugvallen op klankbordgroepen bestaande uit aios, opleiders, stafleden en kaderartsen.
Ontwikkeling vakinhoudelijke lijn
Met deze opzet willen we per thema de
Nadat we op de staftweedaagse samen met
afstemming tussen de jaren verbeteren en
aios en kaderartsen de opzet maakten voor
overlap voorkomen.
vernieuwd onderwijs in diabetes en palliatieve zorg, werden er ontwikkelteams samengesteld.
Opfriscursus medisch technische vaardigheden
De teams bestaan uit docenten en een onder-
In maart 2009 implementeerden we een
wijskundige die onder begeleiding van de lijn-
opfriscursus voor net gestarte aios over veel
coördinator doelstellingen per jaar formuleren,
voorkomende en acute medisch technische
zo nodig onderwijsmaterialen aanpassen of
vaardigheden zoals het beoordelen van het
ontwikkelen en de programma’s in roosters
trommelvlies, catheterisatie, een infuusnaald inbrengen en een wond hechten. De aios blijken het herhalen van deze vaardigheden nuttig te vinden. Ter voorbereiding kunnen aios een aantal e-learning modules doen. MPO Voortbouwend op de basisopleiding geneeskunde van het Erasmus MC ontwikkelden we Medisch Probleemoplossend Onderwijs (MPO) dat is gericht op het leren toepassen van kennis op concrete huisartsgeneeskundige situaties. Doel van dit onderwijs is dat aios hun strategieën expliciteren en onderbouwen om tot een diagnose en een behandelvoorstel te 5
praktische cursus van twee weken ter voorbereiding op de SEH-stage. Daarin worden de meest relevante onderwerpen uit de spoedeisende geneeskunde behandeld. De evaluaties waren erg positief; de aios vonden dat ze veel geleerd hadden en voelden zich minder onzeker. De stageopleiders gaven aan dit bij de aios te herkennen en dat de aios meer initiatief tonen dan voorheen. Het terugkomdagonderwijs hebben we in deze module grondig herzien aangezien het aantal reguliere terugkomdagen met ruim de helft afnam naar negen terugkomdagen in vijfenhalve maand. komen (klinisch redeneren). Daarbij is het de kunst de hulpvraag van de patiënt in verband
Arts-patiëntcommunicatie
te brengen met kennis op het gebied van de
De voor het derde opleidingsjaar ontwikkelde
pathologie, fysiologie, anatomie en de epide-
programma’s met betrekking tot contextspe-
miologie. Deze werkvorm biedt een goede kwa-
cifieke consultvoering, worden nu structureel
liteit van onderwijs en aios bereiden zich, mede
ingeroosterd. Het gaat om programma’s over
door het gebruik van een feedbacksysteem,
partnergeweld, ongezonde leefgewoonten,
zeer goed voor. In 2009 ontwikkelden we zes
diversiteit, rouw en somatisch onvoldoende
nieuwe MPO-casus en stelden andere casus bij.
verklaarde lichamelijke klachten. Als voorbeeld: aios leren om te gaan met somatisch onvol-
6
STARtclass
doende verklaarde lichamelijke klachten aan de
Vanaf maart namen Rotterdamse aios deel
hand van de multidisciplinaire CBO richtlijn
aan de landelijke STARtclass, een intensieve
en de NHG-cursus gesprekstechnieken die zijn
ontleend aan cognitieve gedragstherapie. Ze
Wetenschappelijk onderwijs
doen dat door middel van rollenspellen, oefe-
De syllabus van het tweede opleidingsjaar
ningen en praktijkopdrachten.
werd geactualiseerd. In het derde jaar werd het terugkomdagonderwijs over praktijkverbe-
Organisatie en samenwerking
terplannen aangepast. We verduidelijkten de opdrachten, zorgden dat de plannen meer wer-
Jaarlijks organiseren we een minisymposium
den toegespitst op basis van wetenschappelijke
voor derdejaars aios, waarin we onderwijs over
inzichten, comprimeerden het aantal bijeen-
actuele onderwerpen aanbieden. Dit jaar was
komsten van vier naar drie en verbeterden de
het thema hoe het beleid van de overheid de
didactische opbouw. De aios oefenen nu eerst
zorg beïnvloedt.
met het beoordelen van een bestaand praktijkverbeterplan.
Maatschappelijk handelen en professionaliteit Het derdejaars onderwijs in verzekerings- en bedrijfskunde is geheel herzien. De nieuwe evaluatiecyclus liet zien dat dit onderwijs nu beter aansluit bij de leerbehoeften van de aios, die vooral liggen bij het verkrijgen van kennis over de uitgebreide en ingewikkelde sociale wetgeving bij ziekte en arbeidsongeschiktheid. Ook over de kwaliteit van de externe docent zijn de aios nu tevreden. Voorheen was dit onderwijs in hoofdzaak gericht op samenwerking met bedrijfsartsen. De doelen van het onderwijs zijn van samenwerking naar kennisoverdracht verschoven. 7
voorspoedig. Alle stageplekken stapten probleemloos over van de tot nu toe gebruikte criteriumlijsten naar de ComBeL voor het beoordelen van de competenties van de aios aan het einde van de stage. Aandachtspunt blijft het inzetten van de ComBeL bij tussentijdse evaluaties. Dit is met name voor het tijdig signaleren van problemen en het bijsturen van belang. Bij elk stagebezoek in de kliniek geven we informatie over hoe de ComBeL gebruikt kan worden.
Toetsing
GGZ-kennistoets Sinds 2009 nemen we de landelijke GGZ-
Inleiding
kennistoets af bij de aiosgroepen. De toets wordt
Op vrijwel elk van de bovenstaande lijnen
online afgenomen en aios krijgen direct na afloop
maken we per opleidingsjaar gebruik van een
feedback in de vorm van het juiste antwoord
toets. Inmiddels kennen we naast de Landelijke
en de uitleg daarbij. Aios geven aan hier veel
Huisartsgeneeskundige Kennistoets, twee con-
van te leren en maken aan de hand hiervan een
sultvoeringstoetsen, twee toetsen voor weten-
Individueel Opleidings Plan voor het GGZ-blok.
schappelijke vorming, een supervisietoets, een intervisietoets (beiden taakgebied professionaliteit), de GGZ-kennistoets, de vaardighedentoets en de Kennis Over Vaardighedentoets.
Rotterdamse CAT-prijs Sinds januari 2009 is Rotterdam een prijs rijker: de Rotterdamse CAT prijs. Aios presenteren aan
8
Stagebeoordelingen aan de hand van de ComBeL
het einde van hun eerste jaar een ‘Critically
De implementatie van de ComBeL in de kli-
Appraised Topic’. Hun startpunt is een casus uit
niek, de GGZ en de chronische zorg verliep
de praktijk, waarbij ze in de literatuur nagaan
wat er wetenschappelijk over bekend is. De aios
gastro enteritis bij kinderen voor publicatie naar
met een uitmuntende beoordeling strijden voor
een buitenlands tijdschrift. De tweede master-
een driekoppige jury om de Rotterdamse CAT-
class startte voortvarend.
prijs. De twee beste aios dragen we voor voor de Jan van Esprijs die op de NHG-wetenschapsdag wordt uitgereikt. Helaas wonnen we deze prijs
Broodje Verstand
in 2009 niet. Onze beste CAT’s staan op ons
De ROVAH en het instituut organiseerden geza-
WetenschapsWeb, te vinden op:
menlijk lunchbijeenkomsten voor aios, opleiders
http://www.erasmusmc.nl/huisartsgeneeskunde/
en medewerkers, met als titel ‘Broodje Verstand’.
onderwijs/huisartsopleiding
Het eerste thema betrof de zin en onzin van preventiechecks, waarbij we dieper ingingen op de
Masterclass huisartsopleiding
niercheck. Het tweede thema betrof Functionele Bekostiging dat de overheid inzet om ketenzorg
In het voorjaar vervolgden we de masterclass.
te bewerkstelligen. De Broodje Verstand lunches
Daarin werken aios onder begeleiding van het
blijken te voorzien in een behoefte van aios om
afdelingshoofd en een universitair hoofddocent
zich te oriënteren op actuele thema’s.
ieder aan een wetenschappelijk artikel dat een bijdrage levert aan de ontwikkeling van het vak huisartsgeneeskunde. De aios worden voorgedragen door docenten. In 2009 startten er twee masterclasses. Van de eerste masterclass dienden twee aios een artikel in bij een Nederlands tijdschrift, één betreft een klinische les over bijwerkingen van antipsychotica, het andere artikel is een beschouwing over pseudokroep. De derde aios zond haar systematische review over internationale richtlijnen voor acute 9
10
Organisatie van het onderwijs aan aios
Inleiding
van de stages bespraken en afspraken maakten
Dit hoofdstuk geeft inzicht in wat we deden om
over verbeteringen. Onderwerp van gesprek
de organisatie en kwaliteit van het onderwijs te
waren de inwerkperiode, leerwerkplannen en
verbeteren.
het voeren van leergesprekken. Ook bespraken we in hoeverre de inhoud van de werkzaamhe-
Dienstdoen op de huisartsenpost
den duidelijk is en de mogelijkheden voor aios om de stageopleider of de dienstdoende arts te
Aansluitend bij het landelijke project ‘Aios op
consulteren. Medio 2010 zullen we alle GGZ-
de HAP’ slaagden we er gedurende het jaar
stageplaatsen hebben bezocht.
in om met vrijwel alle huisartsendienstenstructuren waar onze aios werken afspraken te maken over de kwaliteit van de opleiding
Werving stageplekken
op de huisartsenpost. Het gaat hierbij om het
Zowel bij de klinische stages als de GGZ-stages
aanbieden van een introductiecursus, een
liepen we tegen een tekort aan stageplekken
eigen inlogcode in het systeem voor patiënten-
aan. Bij de klinische stages betrof het tekort
contacten, een feedback systeem, een eigen
specifiek SEH-stageplekken. We vonden ruim
spreekkamer voor de aios en andere faciliteiten die ten goede komen aan de opleiding van de aios. Verder zullen opleiders en docenten voortaan beter monitoren welke voortgang aios boeken in hun opleiding op de huisartsenpost.
Bezoeken stageplaatsen We slaagden erin alle actieve klinische stageplaatsen en een groot deel van de GGZ-stageplaatsen te bezoeken, waarbij we de kwaliteit 11
voldoende nieuwe klinische stageplaatsen die
overlegmogelijkheden voor docenten. Veel
door de HVRC werden erkend. Door marktwer-
onderwijs is beter te coördineren, al moesten
king ontstaan in de GGZ steeds grotere ketens
sommige aios, opleiders en docenten hun werk-
waardoor er intern veel geschoven wordt. Vooral
schema omgooien om de verschuivingen moge-
door een persoonlijke benadering hebben we
lijk te maken. We stuitten tevens op een aantal
voldoende nieuwe GGZ-stageplekken gevonden.
problemen waarvoor we oplossingen zoeken. Zo bleek het roteren van docenten minder
Vaste terugkomdagen
gemakkelijk dan vooraf ingeschat en werd de inzet van supervisoren en intervisiebegeleiders
Om de kwaliteit van het terugkomdagonder-
lastiger omdat deze over twee in plaats van drie
wijs te verbeteren hebben we stap voor stap
dagen gespreid moest worden.
gerealiseerd dat elk opleidingsjaar een vaste terugkomdag heeft. Hierdoor kunnen docenten roteren en programma’s door meerdere groe-
Realistisch rooster
pen tegelijk gevolgd worden, expertonderwijs
We vertaalden de visie van de huisartsopleiding
kan efficiënter worden ingezet en zijn er vaste
naar het niveau van het curriculum van de aios. Daartoe maakten de jaarcoördinatoren in 2009 een eerste opzet voor een uitvoerbaar terugkomdagrooster (een ‘realistisch rooster’) voor de drie opleidingsjaren. Ze keken daarbij naar samenhang tussen verschillende onderdelen in het curriculum. Aan de hand hiervan maken we keuzen over welk terugkomdagonderwijs we wanneer en in welk volume bieden; wat we door middel van zelfstudie, het leren in de praktijk en het leren op de terugkomdag aanbieden; en wat om specifieke scholing van opleiders vraagt.
12
Verhuizing Medio 2009 verhuisde de afdeling naar een ander gebouw van het Erasmus MC om ruimte te maken voor nieuwbouw. Hoewel we er
Knelpunten Docenten
wederom niet in zijn geslaagd de gehele afde-
Hoewel we twee nieuwe huisartdocenten en een gedrag-
ling Huisartsgeneeskunde hier te huisvesten,
wetenschapper hebben aangetrokken, bleven we door
kunnen we nu wel gebruik maken van acht
zwangerschappen en pensionering een tekort houden
vaste onderwijszalen met goede faciliteiten,
aan docenten. Het (afdelings)hoofd en adjunct hoofd
waarbij iedere aiosgroep zoveel mogelijk zijn
sprongen bij in het geven van onderwijs. Ook vonden we
‘eigen’ zaal heeft.
een supervisor bereid om een groep te begeleiden.
Opleiders De huidige krapte aan opleiders zal toenemen aangezien we in de komende jaren door pensionering een grote uitstroom aan opleiders kunnen verwachten. Met de nieuwe wervingscampagne door ambassadeurs hopen we voldoende nieuwe opleiders te rekruteren.
Parkeren Omdat de parkeerfaciliteiten voor aios, opleiders en bezoekers nu op 15 minuten loopafstand zijn, blijft parkeren een knelpunt. Wel zijn we met het openbaar vervoer sneller te bereiken.
13
14
Scholing van opleiders
Inleiding
Rotterdamse opleidersdag, die door zo’n 60
Aangezien de opleiding voor het grootste deel in
opleiders en stafleden werd bezocht. Het thema
de opleidingspraktijk plaatsvindt, zijn de huis-
van de dag was: ‘De digitale opleider, van e-con-
artsgeneeskundige en didactische kwaliteiten
sult tot e-opleiding’. We werden ons bewust van
van onze opleiders essentieel. De opleider is
de vele medische scholingsmogelijkheden via
rolmodel en coach voor de aios. We bieden hen
internet. We kregen advies in het opzetten van
naast didactische tevens inhoudelijke cursussen.
e-mail consult en een website voor de praktijk en er werd een medisch expertise programma
Hao-curriculum
ter ondersteuning van het klinisch handelen gepresenteerd. De presentaties bleken van meer-
Een werkgroep bestaande uit twee opleiders
waarde, het voorzitterschap kreeg lof en het
en een hao-begeleider gaf een aanzet voor een
cabaret werd erg gewaardeerd.
nieuw hao-curriculum. We willen het scholingsplan zodanig vorm geven dat de opleiders na een curriculum van vier tot zes jaar de competenties uit het CHVG-profiel volledig beheersen. De
Ambassadeurs
opleider gebruikt een portfolio om zijn compe-
Sinds het najaar hebben we een nieuwe wervingscam-
tentieontwikkeling aan te tonen en de voort-
pagne voor opleiders. Elf opleiders en collega’s benaderen
gangsgesprekken hebben vooral betrekking op
in hun eigen regio huisartsen actief en persoonlijk om
die ontwikkeling. In het scholingsprogramma
opleider bij ons of bij de basisopleiding te worden. We
2010 maken wij hiermee een begin tijdens de
streven ernaar om in 2010 op deze manier 40 nieuwe oplei-
centrale opleidersdagen in april. De LHK-toets
ders te werven. Huisartsopleiding Nederland maakte deze
zal ook voor opleiders verplicht worden.
wervingscampagne mogelijk, mede door het ontwerpen van posters met foto’s van deze ambassadeurs. Het is de
Rotterdamse opleidersdag 2009 Het ROER organiseerde in februari de vierde
bedoeling dat de ambassadeurs hun posters ophangen bij nascholingen en huisartsenposten, zodat huisartsen weten bij wie ze meer informatie kunnen verkrijgen. 15
Workshop stagebegeleiders In oktober organiseerden we voor de derde maal een workshop voor stagebegeleiders in de GGZ
Project Accreditering Huisartsopleidingspraktijken
en chronische zorg. Ditmaal was het thema ‘het
Medio 2009 deden we een nulmeting
belang van het reflecteren’. We inventariseerden
onder de 225 aan ons instituut verbonden
hoe de stageopleiders in leergesprekken aios
opleiders. Bijna 70% reageerde. Zes pro-
begeleiden bij het reflecteren op praktijkerva-
cent is bezig met accreditatie en 25% is
ringen en reikten handvatten aan. Het was een
reeds geaccrediteerd. Ons streven is om
zinvolle bijeenkomst, aangezien het geven van
70 extra opleiders in 2 jaar te helpen bij
adviezen verleidelijker blijkt dan de aios zelf te
het accrediteren. Een meerwaarde van
laten reflecteren en de gehele leercirkel te laten
accreditatie is dat aios goede voorbeelden
doorlopen.
krijgen over de kwaliteit van zorg en de veiligheid voor patiënten. We trokken een projectleider aan die opleidingspraktijken benaderde voor deelname aan het accreditatieproject. In 2009 zijn er 30 gestart, in 2010 willen er 33 starten. Er is ondersteuning bij het opstellen van een verbeterplan middels goed getrainde consulenten en het bewerken van de extracties uit het HIS. De verbeterplannen worden uitgewisseld en besproken op de workshops, waar opleiders elkaar stimuleren. Verder koppelden we het wetenschappelijk onderwijs in het derde jaar, waarbij aios praktijkverbeterplannen schrijven, aan dit project.
16
Scholing van staf
Inleiding
Staftweedaagse
Onze docenten volgen landelijke cursussen van
De staftweedaagse stond dit jaar in het teken
de Docenten Scholing Huisartsopleiding (DSH).
van het ontwikkelen van een vakinhoudelijke
Drie docenten deden de basiscursus docent
lijn door de drie opleidingsjaren heen en het
huisartsopleiding. Op lokaal niveau schoolden
aanbrengen van samenhang tussen zelfstudie,
we de staf middels intervisie, de staftweedaag-
het praktijk- en terugkomdagonderwijs.
se, het scholingsgedeelte op stafdagen en door het mentoraat voor nieuwe stafleden en individuele begeleiding van stafleden.
Stafdagen De stafdag bestaat uit een gedeelte waarin onderwijsinhoudelijke, organisatorische, logistieke en personele zaken aan de orde komen. Hierbij is een vertegenwoordiger van ROER en ROVAH uitgenodigd. Daarnaast is er voor de staf een onderdeel didactische scholing of thematische verdieping. Een voorbeeld hiervan: onder begeleiding van een advocaat werd de staf duidelijk hoe noodzakelijk het volledig invullen van het beoordelingsdossier van de aios is. Vooral als het gaat over de vroegtijdige verwoording van signalen dat de opleiding van een aios niet goed gaat. Op de volgende drie stafdagen gingen we daarom in op hoe je concreet gedrag kunt benoemen en waar je grenzen legt in gedogen of handhaven. 17
18
Publicaties en scholing van derden
andere huisartsdocent een hoofdstuk over de
Een aantal aios en aioto’s publiceerde in
ontstoken slijmbeurs van de knie.
2009 in het Nederlands Tijdschrift voor
Een ander staflid gaf aan diverse groepen
Geneeskunde en in Huisarts en Wetenschap,
huisartsen nascholing over culturele diversi-
gaf presentaties op congressen, bood nascho-
teit. Ook gaf hij nascholing aan Rotterdamse
ling en was lid van een werkgroep voor het
huisartsen over taalverschillen en het gebruik
opstellen of herzien van een NHG-standaard.
van tolken in het kader van het Europese
Onze stafleden verzorgden scholing voor
project ‘Training Intercultural and Bilingual
de DSH, coördineerden de landelijke
Competencies in Health and Social Care’.
Beekbergencursus voor opleiders, publiceerden regelmatig in tijdschriften en boden nascholingen. Ook waren we betrokken bij het opstellen van richtlijnen, NHGstandaarden en cursusboeken, droegen we bij in commissies en gaven presentaties of waren betrokken in de organisatie van congressen voor andere doelgroepen. Onder de opleiders en stafleden bevinden zich diverse kaderartsen, zoals voor palliatieve zorg, diabetes mellitus, urogynaecologie en hart- en vaatziekten.
Voorbeelden Twee huisartsdocenten schreven voor het ‘Handboek verrichtingen in de huisartspraktijk’ een hoofdstuk over het ganglion en een 19
Afdeling Huisartsgeneeskunde Erasmus MC Postbus 2040 3000 CA Rotterdam tel.: 010 703 0 004 fax: 010 704 4 766 e-mail:
[email protected] www.erasmusmc.nl/huisartsgeneeskunde
Samenstelling: Thérèse Brans Vormgeving: Jules van der Vuurst de Vries Druk: BGS-grafisch
