Jaarbericht Vivre 2009 Proeven van Toen

Jaarbericht Vivre 2009 Proeven van Toen

Inhoudsopgave 03. Voorwoord ndert ... 04-05. Kijk maar: Vivre vera 06-07. Appelvlaai met een laag humor pke 08-09. Upke dupke, reubesu ert ... 10-11. Kijk maar: Vivre verand (vervolg) 12-13.‘Als je bij Mans eet, krijg je iets speciaals’ ndert ... 14-15. Kijk maar: Vivre vera (vervolg) goud 16-17. Een middag van (wit) 18-19.‘Die zien sjoen oet!’ 20-21. Alle ingrediënten 22. Colofon

In dit jaarbericht geven we u een overzicht van de vele activiteiten die Vivre in 2009 heeft ontplooid. Tussen de feitelijke regels door stellen we ook vijf Vivrecliënten aan u voor die in de keuken stonden om een typisch Limburgs gerecht te maken. Dat deden ze aan de hand van recepten uit een tijd waarin er nog geen supermarkten of fastfoodketens waren.

P r o e v e n va n To e n Ook de internationale keuken had onze provinciegrens nog niet bereikt. In de bijgaande verhalen leest u welk gerecht ze maakten en welke persoonlijkheid daarachter schuilgaat. Als extraatje hebben we de originele recepten toegevoegd, zodat ook u kunt proeven van toen.

vivre jaarbericht 2009

3

Kijk maar: Vivre verandert . . . Vivre is al een aantal jaren bezig met een grondige vernieuwing van de zorg voor ouderen. De resultaten daarvan beginnen zichtbaar te worden. Een aantal oudere zorgcentra en verpleeghuizen is of wordt verbouwd of vervangen door nieuwe en vaak kleinere huizen. Daar wordt de zorg op een nieuwe leest geschoeid. Kleinschaligheid en gastvrijheid zijn daarbij de kernbegrippen. Het is een proces van lange adem. Maar we zijn op weg. Zo werd eind 2009 het nieuwe centrum Croonenhoff in de Maastrichtse wijk Heer in gebruik genomen. Ondanks de grote onduidelijkheden rondom de liberalisering van de regelgeving van bouw en financiering van vastgoed blijft Vivre ook in 2010 bouwen en verbouwen. Het komende jaar zullen in Eijsden en de Maastrichtse wijk Malberg nieuwe locaties worden geopend. De sfeer binnen de nieuwe (en oude!) gebouwen verandert stilaan: de gastvrijheid viert hoogtij. Meer service en vooral meer ruimte voor de eigen behoeften van de bewoners. En er zit voor de komende jaren nog veel in de pijplijn. Zo zullen begin 2011 de kamers voor vier bewoners in de verpleeghuizen Klevarie en De Zeven Bronnen worden opgeheven. Eind 2012 zal de capaciteit van Vivre verspreid zijn over 18 locaties. Het aantal kamers in de verzorgingshuizen (nu nog 820) zal - als gevolg van het landelijk beleid - de komende jaren afnemen. In samenwerking met woningcorporaties wil Vivre plannen ontwikkelen voor kleinere verhuureenheden waar Vivre de zorg kan verlenen aan deze groep ouderen.

4

1) Gewoon Beter In 2009 is het ambitieuze project ‘Vivre, gewoon beter’ van start gegaan met als doel een gastvrije leefomgeving te creëren voor de bewoners. De locaties De Bron, Koepelhof, Klein Rijckholt en De Zeven Bronnen zijn inmiddels gestart. Medewerkers wordt geleerd vanuit de beleving van de cliënt te kijken. Ingesleten werkpatronen worden ter discussie gesteld en men wordt aangemoedigd kritisch te kijken en steeds te zoeken naar verbeteringen. Ook de woonomgeving wordt onder de loep genomen. Op de locaties is een medewerker speciaal benoemd om iedereen alert te houden, verbeterideeën aan te dragen en initiatieven te stimuleren. Ook zijn er enkele ‘Gewoon-Beterpunten’ ingericht als ontmoetingspunt en plaats voor informatie-uitwisseling. In de komende jaren wordt het project in de overige locaties van Vivre uitgevoerd.

2) Strakkere kaders De financiële kaders waarbinnen dit alles gebeurt, worden steeds strakker. Dat betekent dat Vivre scherp moet letten op efficiency en doelmatigheid. Dagbehandeling De vraag naar dagbehandeling blijft achter bij de verwachting. Dat heeft zeker te maken met het feit dat de indicatiestelling voor dagbehandeling aanzienlijk is aangescherpt. Vivre heeft besloten de dagbehandeling psychogeriatrie van De Zeven Bronnen te verplaatsen naar Grubbeveld, waar al langer dagbehandeling aanwezig was. Bovendien is het plan ontwikkeld om daar ook dagbehandeling voor jong dementerenden te ontwikkelen.

Zorg Thuis Nu de fusie met thuiszorgorganisatie GroenekruisDomicura niet doorgaat, moeten we nadenken over onze eigen thuiszorgorganisatie. Ze richt zich op zorgverlening aan bewoners van zorgwoningen in de nabijheid van de Vivrelocaties. Om de beoogde groei van 100% per jaar te kunnen realiseren, was een andere opzet noodzakelijk. Kernpunten zijn nu: integraal werken, sturing en leiding door de teams zelf en slimme oplossingen voor planning en administratie. Vivre werkt daarbij samen met Buurtzorg Nederland om ketenzorg voor cliënten efficiënt te organiseren. Vivre Proper In 2009 werd een joint venture aangegaan met Vebego Facility Services, de organisatie die al een aantal jaren de schoonmaakwerkzaamheden voor Vivre verricht. Partijen hebben gezamenlijk de bv Vivre Proper opgericht. Doelstellingen van deze nieuwe organisatie zijn onder meer: vergroting van de betrokkenheid bij de organisatie van schoonmaak- en aanverwante diensten en waarborgen van continuïteit in de dienstverlening.

3) Nieuwbouw Croonenhoff Het oude zorgcentrum Providentia in de Maastrichtse wijk Heer is de afgelopen jaren tegen de grond gegaan. Het is vervangen door Croonenhoff. Vlak voor de kerst 2009 werd de nieuwe locatie in gebruik genomen. De locatie beschikt over 47 kamers voor mensen met een verzorgingshuisindicatie en 30 plaatsen groepswonen voor ouderen met psychogeriatrische problemen en kleinschalige zorg voor somatisch zieken. Verder zijn er voorzieningen voor zorg en diensten aan zelfstandigwonende cliënten en staan er 82 woningen voor ouderen. lees verder op pagina 10 >

5

b e r e i d i n g s w i j z e

Appelvlaai met een laag humor We zijn hier om appelvlaaien te bakken, maar het is meer een cabaretvoorstelling in verzorgings- en verpleeghuis Klein Rijckholt. Hoofdrolspeelster is Angeline van Caldenborgh (80) uit Gronsveld, die wordt bijgestaan door Vivrekoks Simone Peeters en Heleen Odekerken. Als het maken van deeg in eerste instantie mislukt, zegt Simone tegen Angeline: ‘Dat kost je weer een jaar van je leven.’ Cynische humor - over en weer - zorgt voor een onvergetelijke middag.

A

ppels schillen en er schijven van maken. Kaneel en suiker erbij en dan even blancheren. In een kommetje een klein beetje suiker, gist en lauwe melk doen. De gist moet in de melk staan, zodat het kan rijzen tot een bol.


Vervolgens een kuiltje maken in het meel, de gist erbij doen, het meel eroverheen met de gesmolten boter en wat suiker. Dit alles kneden. Het deeg is goed als het niet meer aan de han den plakt. Theedoek erover leggen en het geheel wederom laten rijzen.

6

Het deeg uitrollen en op een ingevette bakplaat leggen; tot over de rand. Het overgebleven deeg kan als deksel over de taart (toeslag). Gaatjes in het deeg prikken, appels en rozijnen erop leggen. Deksel van deeg erop en met een schaar hapjes uitknippen. De taart gaat vervolgens 20 minuten in de oven op 225 graden Celsius.

Te veel boter Als Angeline op het toneel verschijnt, hebben de koks het deeg al voorbereid. ‘Veel te slap, veel te geel’, oordeelt Angeline. ‘En het keukenblad is te koud voor het deeg.’ Simone: ‘Ga dan zelf even op het blad zitten.’ Wat is er gebeurd? In plaats van een kwart pakje, is een kwart kilo boter bij het meel terechtgekomen. En nu? De koks springen in de auto en rijden naar het dorp om opnieuw meel, gist en boter te halen. Angeline wacht ontspannen op haar rollator en maakt een praatje. ‘We gaan toch geen Maastrichts praten, hè?’, zegt ze uitdagend. ‘Al zijn er natuurlijk ook wel goeie Sjengen.’ Kwakzalvers Angeline is één van de bewoners in de voedingscommissie. Doen ze iets met haar adviezen? ‘Soms wel, soms niet. Er zitten in elk geval niet meer van die enorme bladeren in de sla. We zijn toch geen konijnen? Maar ze moeten wel nog melk in de hutspot doen, geen meel.’ Als ze de koks ziet terugkeren, zegt ze: ‘Die twee doen het toch wel goed. Ze maken bijvoorbeeld lekkere sauzen als we tuinbonen eten of schorseneren. Het is al veel beter dan het eten van die andere kwakzalvers.’ In haar kamer heeft ze stiekem toch nog een eigen kookplaatje. ‘Daar bak ik een eitje op als ik zin heb.’ Keniel? Tweede poging om vlaaien te bakken. ‘Ik heb helemaal geen recept nodig’, zegt Angeline. Dat klopt. Ze kneedt met één hand het deeg en volgt soepel de rest van de stappen die uiteindelijk leiden tot vier heerlijke appelvlaaien. In de tussentijd gaan de plagerijen volop door. ‘Is dit flesje sinas nog wel goed?’, ‘Wat maakt het uit, het is toch maar voor mevrouw Van Caldenborgh.’ Dan zijn er nog de spraakverwarringen die de voorstelling compleet maken. Angeline: ‘Heb je ook wat keniel?’ ‘Konijn?’, vraagt Simone. ‘Hallo, we zijn hier vlaaien aan het maken.’ ‘Nee, keniel’, herhaalt Angeline. ‘O, je bedoelt kaneel?’. Bij het afscheid drukt Angeline me nog even op het hart alleen positieve dingen over haar te vertellen. ‘Je gaat toch niet opschrijven dat ik een ochtendhumeur heb, hè?’. Ik beloof het.

Tourte de pommes

Me vro uw Van Cal den bor gh van Kle in Rijc kho lt sam en me t Viv rek oks Hel een Od eke rke n (lin ks) en Sim one Pee ter s (re cht s)

Ingrediënten: ¼ kg meel 25 gr. gist 1 kg appels (Goudreinet) witte rozijnen ¼ pakje boter melk suiker

7


Reubesop

8

Ingred iënten : rapen (reuben ) aardap pelen ui kruid nagel lamsv lees mespu ntje m argarin e

Len cul enh Me vro uw Fra ntz en van lem s me t Viv rek ok Viv ian Wil

of

Upke dupke, reubesupke


In de keuken voorbij de stilteruimte van zorgcentrum Lenculenhof praat Mia Frantzen (92) honderduit. Dat doet ze vanuit haar rolstoel aan het fornuis, waar Vivrekok Vivian Willems rustig in een pan staat te roeren. Daarin herleeft straks een volkse maaltijdsoep die vroeger veel werd gegeten in Maastricht: rapensoep, oftewel reubesop. ‘En na de soep aten we altijd pannenkoeken’, zegt Mia. ‘Aha, maar dat had u er niet bij verteld’, antwoordt Vivian. Oud schaap Het woord ‘reubesop’ zingt nog rond in een liedje dat je vroeger veel hoorde in de Maastrichtse huizen: Upke dupke, reubesupke. Daarna volgde een zin die de zanger meestal zelf verzon. Mia kent er nog een: ‘Upke dupke, reubesupke, miene pa zit in un neutedupke.’ Behalve rapen, is schapen- of lamsvlees een belangrijk ingrediënt van de soep. Mia: ‘Dat was altijd opletten bij de slager. Als die een oud schaap verkocht, was het vlees veel te hard.’ Terwijl de soep staat te pruttelen, begint de kienmiddag in het restaurant. ‘Zeven … drieëntwintig’, roept een stem in de microfoon. We besluiten naar het appartement van Mia te gaan. Vrouw van de wereld We gaan terug in de tijd, en niet alleen door het flesje 4711 dat op de salontafel staat. Mia herinnert zich de dood van haar vader. Een paardenkar van Van Gend & Loos rolde tegen de ladder waarop hij stond te schilderen. Haar moeder heeft ze nooit meer teruggezien na het luchtbombardement bij de spoorbrug. Ze kijkt naar buiten. Vanuit haar appartement heeft ze een weids uitzicht over de stad. ’s Avonds herkent ze de lichten die over de Kennedybrug slingeren, al ziet ze niet meer alles wat ze wil zien. Dan blijkt dat Mia een vrouw van de wereld is. Ze vertelt over haar bezoeken aan het Meer van Trasimeno in Italië, waar haar schoonzoon op wilde varkens jaagt. ‘Dat is heerlijk mals vlees. Als je de varkens in hun kop schiet tenminste. Als het bloed door hun dode lijf loopt, is het vlees niet meer goed.’ En bij haar twee zussen in Australië ontdekte ze dat ze ook daar rapen hebben. ‘Dus maakte ik reubesop.’ Niet gepletterd Even later rijdt de kok de soep binnen op een steekkarretje. ‘Je hebt de rapen en de aardappelen niet gepletterd’, merkt Mia meteen op. ‘Fijngemaakt is de soep veel beter. Maar de smaak is wel goed.’ Vond ze het een geslaagde middag? ‘Jazeker, maar er had toch echt een stamper of mixer door de soep gemoeten. Bovendien heb ik een ladder in mijn kous.’ Dat heeft tot op dat moment nog niemand gezien.

T

rek een bouillon van het lamsvlees. Snipper de ui, fruit deze in een beetje marga rine en doe er wat kruidnagel bij. Schil en snij de rapen en aardappelen in blokjes. Doe de bouillon bij de gefruite ui en doe daar de aardappelen en de rapen bij. Laat dit goed gaar worden. Stamp of mix de soep fijn en breng ‘m vervolgens op smaak met wat zout en peper.

9

< vervolg van pagina 5


Aanbod voor Molukse ouderen Het plan voor oprichting van een intramurale voorziening voor Molukse ouderen kreeg handen en voeten in Croonenhoff. Eind 2009 konden de eerste Molukse ouderen kun intrek nemen in een groepswoning die geheel is afgestemd op de wensen van deze doelgroep. Het is de eerste intramurale voorziening voor Molukse mensen in Limburg. Croonenhoff beschikt al langer over dagverzorging voor Molukse ouderen en voorziet hiermee in een stijgende vraag van de Molukse gemeenschap. De groepswoning is opgericht in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers uit de Molukse gemeenschap in Maastricht.

10

De Zeven Bronnen De accommodatie van De Zeven Bronnen dient na twintig jaar te worden vernieuwd. In 2009 is een structuurvisie ontwikkeld die uitgaat van de herhuisvesting van ca. 80 cliënten psychogeriatrie in een kleinschalige setting en ca. 35 somatische cliënten in het huidige gebouw. Daarnaast zal elders op het terrein huisvesting worden geboden aan nog eens 35 plaatsen individueel wonen voor somatische cliënten. Dertig plaatsen - de huidige vierbedskamers verhuizen naar het terrein bij het huidige ver zorgingshuis Amby. Hagerpoort Het huidige verzorgingshuis Amby, dat eigendom is van woningstichting Maasvallei, zal plaatsmaken voor verschillende typen woningen en voorzieningen voor zorg- en dienstverlening aan zelfstandig wonende ouderen. De bouw van 24 zorgwoningen maakt ook deel uit van het plan. Met Maasvallei is intensief samengewerkt aan de nieuwe opzet. Verder komen daar vijf groepswoningen voor in totaal 30 mensen met een verpleeghuisindi-

catie. Deze plaatsen worden uit De Zeven Bronnen overgeheveld. Daarmee komt in De Zeven Bronnen een einde aan de vierpersoonskamers. In augustus werd het startsein gegeven voor de bouw. In het voorjaar van 2011 wordt het gebouw opgeleverd. Malberg In 2009 werd de bouw van de nieuwe locatie de Mins (Malberg) gestart. In dit gebouw wordt het accent gelegd op de privacy van 52 somatische bewoners. Zij krijgen de beschikking over relatief veel eigen ruimte, terwijl de algemene voorzieningen wat beperkter zijn. Vivre wil de kamers uitrusten met een LCDscherm en een up-to-date domoticapakket, zoals afstandsbediening waarmee verlichting, zonwering, zusteroproep, tv, computer met zorgdossier kunnen worden bediend. Niet alleen de inrichting, maar ook de werkwijzen zijn afgestemd op het eigen karakter van dit gebouw. Er zal veel aandacht zijn voor eten en drinken, gastvrijheid, zinvolle dagbesteding en professionele verzorging en behandeling. Het is de eerste locatie van Vivre met individueel wonen voor somatisch zieken. De oplevering wordt verwacht in het laatste kwartaal van 2010. Klevarie Over enkele jaren zal verpleeghuis Klevarie verdwijnen. Op deze locatie komt een gevarieerd aanbod aan woningen. En enkele zorgvoorzie ningen, zoals het Hospice en een met het azM op te richten herstelkliniek. Op basis van de door Vivre opgestelde uitgangspunten is een stedenbouwkundig ontwerp gemaakt dat door de gemeenteraad werd geaccordeerd en waarmee de bestemmingsplanprocedure werd gestart. In het afgelopen jaar werd Klevarie omgevormd tot een verzamelgebouw voor de nieuwe locaties.

Hierdoor worden de nieuwe locaties reeds virtueel vormgegeven en zal de overgang naar de nieuwbouw soepeler verlopen. Herstelkliniek Ook Vivre wil haar deskundigheid op het gebied van herstelzorg uitbreiden. Samen met azM Herstelzorg is gewerkt aan de gezamenlijke ontwikkeling van een zorgaanbod op het snijvlak van care en cure. In afwachting van nieuwbouw vond azM Herstelzorg (vanaf begin 2008) tijdelijk onderdak in Klevarie. Verhuizing was noodzakelijk aangezien de eigen accommodatie niet langer aan de eisen voldeed. In 2009 is gewerkt aan een ontwikkelingsplan gebaseerd op de zorgvisie. Net als bij verpleegaccommodatie de Mins in Malberg wordt gezocht naar een duidelijke afbakening van zorg- en hoteldiensten. Hospice Trajectum Het hospice in Maastricht, opgezet door de Stichting Hospice Trajectum, biedt zorg aan mensen in hun laatste levensfase. Samenwerking met Vivre leidde tot de erkenning van het hospice als intramurale capaciteit, waarmee Vivre de verantwoordelijkheid voor de voorziening heeft gekregen. Het is de bedoeling dat het hospice haar eigen karakter behoudt. Samen met Hospice Trajectum heeft Vivre plannen ontwikkeld voor de verbouwing van de op het Klevarieterrein gelegen Affuitenloods tot een hospice voor zes cliënten. Met behoud van de karakteristieke uitstraling wordt aan het pand laagbouw toegevoegd. Medio 2010 zal de uitvoering starten. De Bron In 2008 werd zorgcentrum De Bron in Eijsden gesloopt. Veertig bewoners kregen tijdelijke huis-

vesting aangeboden op de locatie Klein Rijckholt. De vervangende nieuwbouw vorderde gestaag. Volgens planning zal medio 2010 de accommodatie (35 plaatsen voor verzorging en verpleging met verblijf, 36 bedden voor behandeling en verblijf, en voorzieningen voor tijdelijke opname en voor zorg- en dienstverlening aan bewoners van de wijk) worden opgeleverd. Het project, dat een lange voorbereidingstijd heeft gekend, maakt onderdeel uit van het centrumplan Eijsden. Klein Rijckholt Woningstichting Servatius ziet als eigenaar van de locatie Klein Rijckholt geen goede ontwikkelingsmogelijkheid voor de zorg- en woonfunctie op het terrein Klein Rijckholt. Voor Vivre is daarmee de basis om op die locatie verpleeghuisplaatsen te realiseren, vervallen. De bewoners en medewerkers van Klein Rijckholt hebben daarmee ingestemd. Zij zullen naar het nieuwe De Bron verhuizen. Margraten In 2009 werd de begane grond van de locatie Appelgaard in Margraten verbouwd voor 12 plaatsen individueel wonen voor somatische cliënten. In de loop van het jaar kon de vernieuwde accommodatie, genaamd De Twijg, in gebruik worden genomen. Annex het bestaande gebouw werd gestart met de bouw van een voorziening voor 24 bedden voor somatisch zieken, De Lommer. De verzorgingshuiscapaciteit van Appelgaard zal met 6 plaatsen worden teruggebracht en de verpleeghuiscapaciteit wordt met 12 plaatsen uitgebreid. Grubbeveld In 2009 werd afgezien van het voornemen om locatie Grubbeveld af te stoten. Er zal geen vervangende nieuwbouw voor de capaciteit worden lees verder op pagina 14 >

11


‘Als je bij Mans eet, krijg je iets speciaals’ Lily Mans-Herben (77) staat uien te snijden in de keuken van La Valence. Die zijn bedoeld voor de tête de veau, oorspronkelijk een Frans armeluisgerecht waarin alleen het vlees van een kalfskop was verwerkt. Dat is verleden tijd. Vandaag ligt een kalfsstuk in de pan. Lily: ‘Eigenlijk moet er ook een kalfsbeen bij, maar dat moet je lang van tevoren bestellen bij de slager.’

A


lle groenten snipperen en met de kalfsstukjes in een grote pan met water doen. Het vlees moet net onder water staan. Doe het bouillonblokje erbij en laat alles goed gaar worden. Haal vervol gens het vlees eruit. Pak een paar kleine kommetjes en vet deze in. Leg op de bodem een schijfje hard gekookt ei. Verdeel vervolgens het vlees over de kommetjes.

12

De bouillon met groenten zeven. De overgebleven groenten kunnen worden weggegooid. Bij het overgebleven vocht tomatenpuree toevoegen en stevig op smaak brengen met peper en zout. Dan opnieuw alles aan de kook brengen. Haal de pan van het vuur en doe de gelatine erbij. Voor de hoeveelheid gelatine moet het vocht worden gemeten. Op het pakje gelatine staat vermeld hoeveel blaadjes nodig zijn. Let op: de gelatine vooraf weken in water. De gelatine kan door het vocht worden geroerd (niet meer koken). Vervolgens mag het vocht tot aan de rand in de kommetjes. Laat de kommetjes afkoelen en zet ze vervolgens in de ijskast. Na ongeveer drie uur mogen de kommetjes uit de ijskast en kan de tête de veau worden opgediend. Eventueel serveren met rijst of brood en garneren met een hardgekookt ei en augurkjes.

Blote kont Haar grootmoeder - ama Ummels - was Lily’s grote voorbeeld als het om koken gaat. Met gemak lepelt ze een aantal gerechten op die haar verfijnde smaak verraden: crudités, Franse kaas met honing en pijnboompitten en varkenshaas met gemalen walnoten, gewikkeld in reepjes Schwarzwälder Schinken. ‘Als je bij Mans eet, krijg je altijd iets speciaals, zeiden de mensen vroeger.’ Lily is dus helemaal op haar plaats in de keuken van La Valence. Maar dan zul je het net zien: ze snijdt zich lichtjes in haar duim. Vivrekok Lei Bellefroid haalt een pleister. ‘En dat mes was nog niet eens echt scherp’, zegt Lily. Dan, in Maastrichts dialect: ‘Je kunt erop in je blote kont naar Keulen rijden.’ Verbindingsstreepje Vroeger keek ze weleens naar kookprogramma’s om nieuwe inspiratie op te doen. Maar sinds haar man is overleden, kookt ze nog maar zelden. ‘We woonden zeven weken samen in een zorgwoning van La Valence. Mijn man werd ziek, ging naar het ziekenhuis en toen was het snel finito.’ Maar wat is finito? In haar appartement wijst ze trots op zijn schilderijen en beeldhouwwerken. Ze draagt zijn trouwring aan een halskettinkje. Ook vraagt ze hun beide achternamen op te nemen in dit artikel: Mans-Herben, mét verbindingsstreepje. Uit eten gaat ze wel nog geregeld. Bij De Laurier in Maasmechelen bijvoorbeeld. ‘Een tijdje geleden stonden daar rattenaardappeltjes op de kaart. Ik schrok even, want ik wist niet dat het kleine veldaardappels zijn die de boeren vroeger lieten liggen voor de ratten.’ Koelkast Hoe is het met de tête de veau? Die staat inmiddels af te koelen in glazen kommetjes op het keukenblad. Dat duurt nog wel even. Bovendien moet het gerecht straks nog een paar uur de koelkast in. Lily: ‘Ik eet tête de veau het liefst koud, met wat frietjes of met zelfgemaakt brood en een paar olijven. Als je het warm serveert, loopt het meteen weg over het bord.’ Vanwege de lange afkoelingsperiode besluit de fotograaf de volgende dag terug te komen. Om nog een paar foto’s te maken én om te proeven natuurlijk. Lily heeft er alle vertrouwen in. Ze had het gerecht ook met haar ogen dicht kunnen maken.

Tête de Veau (koud)

Me vro uw Ma ns- Her ben van La Val enc e me t Viv rek ok Lei Bel lefr oid

Ingrediënten: 1 kg kalfsstukjes; bij voorkeur kalfsbeen tomatenpuree 2 uien 1 winterwortel bladselderij 1 prei 15 kruidnagels

2 laurierbla den 1 bouillonbl okje 1 ei augurkjes gelatine peterselie water peper en zou t

13

< vervolg van pagina 11

gepleegd. Het beperken van ontwikkelingsrisico’s en het ontbreken van alternatieve bouwlocaties speelden bij deze overweging een rol. In Grubbeveld komen binnen afzienbare tijd twee units voor jong dementerenden en gerontopsychiatrische patiënten, die vaak ook een somatische zorgvraag hebben.


Noorbeek Met Stichting Pergamijn, Stichting Gehandicap tenzorg Limburg en woningcorporatie Woonpunt is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd voor een gezamenlijke kleinschalige voorziening in Noorbeek. In het project is de woningcorporatie de projectontwikkelaar. Vivre zal het complex in eigendom verwerven en delen van het gebouw verhuren aan de andere aanbieders. Er werd een goed en financieel verantwoord ontwerp voor het gebouw gemaakt op basis van een gezamenlijk overeengekomen zorgconcept. Het bereiken van een verantwoorde grondexploitatie vormt echter het belangrijkste obstakel in de verdere ontwikkeling van het project.

14

Gulpen De gemeente Gulpen-Wittem is een witte vlek op de kaart van de somatische verpleeghuiszorg. Vivre heeft de gemeente het plan voorgelegd om aan de oostzijde van het gebied een zorgvoorziening op te richten. Dat plan werd met instemming ontvangen. Een eerste ontwerp voor een complex met 40 plaatsen met somatisch zieken en 12 plaatsen voor mensen met psychogeriatrische problemen, werd positief bevonden. Met de gemeente werd overeenstemming bereikt over de condities van grondverwerving. Deze worden nu nader uitgewerkt, waarbij ook de provincie vanwege het bouwen buiten de contouren een rol heeft. Ten behoeve van de realisatie van

de zorgappartementen wordt overleg gevoerd met een woningcorporatie. Borgharen Vivre streeft naar een oprichting van een kleinschalige voorziening van 30 verpleegplaatsen in combinatie met woningen in het noorden van Maastricht. Er wordt een perceel aangekocht aan de rand van Borgharen. De gemeente heeft ingestemd met de door Vivre verzochte maximale bebouwingsdichtheid in drie bouwlagen. Het ontwerp van de nieuwe accommodatie Borgharen werd in 2009 nagenoeg afgerond. Het project omvat 3 groepswoningen van 6 bewoners PG, 12 plaatsen individueel wonen somatiek, een huiskamervoorziening, een nader in te vullen extramuraal deel voor maatschappelijke doeleinden alsmede 8 woningen. Bunde en Meerssen Met de gemeente Meerssen en Woningstichting Meerssen werd overleg gevoerd over de uitbreiding van de verpleeghuiscapaciteit ter plaatse. Gedacht wordt aan uitbreiding van De Wilgenhof in Bunde en uitbreiding van psychogeriatrie en somatiek op de locatie Beukeloord. Deze locaties zijn eigendom van de woningcor poratie Wonen Meerssen die daartoe in overleg met Vivre de plannen ontwikkelt. Voor de locatie De Wilgenhof werd een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar het uitbreiden van het bestaande gebouw.

4) Keurmerk Alle Vivrelocaties waren eind 2008 in het bezit van het kwaliteitskeurmerk Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ) fase 1. In 2009 is hard gewerkt om het volledige certi-

ficaat te behalen. Dat is gelukt. In mei heeft een team van deskundigen van het internationale testbureau DNV de organisatie doorgelicht. Er werden slechts tien ‘lichte‘ afwijkingen van de landelijke normen geconstateerd. De afwijkingen werden aangepakt waarmee het volledige HKZ-keurmerk voor de gehele Vivreorganisatie werd behaald.

5) Personeelsbeleid Tekort aan medewerkers dreigt Landelijke onderzoeken wijzen erop dat er een tekort aan medewerkers dreigt. Vivre wil daar snel werk van maken. De organisatie richt zich niet alleen op schoolverlaters, maar vooral ook op mensen die van beroep willen veranderen. Daarbij is er speciale aandacht voor de groep werkzoekenden zonder werk en allochtonen. In een concurrerende arbeidsmarkt zal Vivre duidelijk maken wat haar pluspunten zijn. Wij bieden een goede balans tussen werk en privé, bieden goede arbeidsvoorwaarden en werkzekerheid en staan bekend als een zorgverlener met goede doorstroommogelijkheden.

Het aantal werknemers dat langer dan 6 weken ziek is, is gedaald van de beginstand 120 naar ongeveer 100 in december 2009. Medewerkers tevreden Organisatieadviesbureau Beteor heeft in juli 2009 een tevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder de medewerkers bij Vivre. Er was een respons van 67%. Het onderzoek geeft een positief beeld weer van werken bij Vivre. Medewerkers beoordelen de Vivre organisatie als geheel met het rapportcijfer 7. Ze voelen zich betrokken, werken met plezier (92% gaf een positief antwoord) en zijn trots op (90%) en enthousiast over (88%) hun baan. De medewerkers scoren hoog op tevredenheid over samenwerking met leidinggevende en directe collega’s.

Verzuim Eind 2008 is het langdurig verzuim binnen Vivre toegenomen. In 2009 zijn diverse acties ondernomen om dat terug te dringen. Het verzuim van Vivre lag ultimo 2009 onder het landelijk gemiddelde voor de verpleeg- en verzorgingssector. Er is een analyse gemaakt van het langdurig verzuim. Samen met de Arbodienst is een actieplan opgesteld voor De Zeven Bronnen, Klevarie en het Facilitair Bedrijf. Bij nieuwe gevallen wordt bovendien veel scherper aan de wind gevaren. Door deze maatregelen vertoont het langdurig verzuim een dalende tendens.

15


Asperges op Limburgse wijze

16

: Ingrediënten 1 kg asperges 4 eieren am in 300 gr. beenh ken dunne plak jngehakte 2 eetlepels fi peterselie oter 50 gr. roomb zout

Me vro uw Alb ers van De Zev en Bro nne n me t Viv rek ok Jun us Les il

Een middag van (wit) goud


Abrikozen komen uit Armenië en kiwi’s uit China. Hoe zit het dan met asperges, het witte goud? Die zijn toch onlosmakelijk verbonden met de Limburgse bodem? Ook die komen van ver. Uit Egypte, om precies te zijn. Door Albers (87) in verpleeghuis De Zeven Bronnen is er gek op. Maar dan wel op de witte, die onder de grond groeien. Van de groene, die wel zonlicht zien, moet ze niets hebben. ‘Die smaken gewoon vies.’ Rauw proeven Tijdens het schillen merkt Door dat ze dit al een hele tijd niet meer heeft gedaan. Toch houdt ze vast aan haar aardappelschilmesje. De dunschiller die Vivrekok Junus Lesil voor haar heeft klaargelegd, raakt ze niet aan. ‘Mijn man ging vroeger wel drie keer per week naar Roermond om asperges te halen. Daar stond hij extra vroeg voor op. ’s Ochtends werden de asperges gestoken en ’s middags hadden we ze op ons bord.’ Hoe weet ze dat een asperge goed is? ‘Hij moet mooi blank zijn, maar het belangrijkste is rauw proeven.’ Ze snijdt een klein stukje af en stopt het in haar mond: ‘Deze is lekker. Fris en een beetje zoetig. Oude asperges smaken bitter.’

Z

et de asperges een uur voor het schillen in koud water. Spoel ze goed af onder de kraan en schil ze zorgvuldig. Snij ongeveer anderhalve cm. van de onderzijde af. Kook de eieren hard en laat ze onder de koude kraan schrikken.

Koekjes weggeven Door is gek op asperges, maar ze mag er bijna niet van eten. ‘Vanwege de vezels. Als ik er te veel binnenkrijg, ben ik weg.’ Toch is ze lid van de kookclub. ‘Omdat ik dat leuk vind. Maar als ik bijvoorbeeld koekjes bak, geef ik ze weg. Ik kan ook het beste in m’n eentje eten. Doperwten en tuinbonen pel ik helemaal uit. Een tafelgenoot zou daar helemaal tureluurs van worden.’ Door zit ook in de cliëntenraad. ‘Dat gaat goed. Zo wordt de soep tegenwoordig opgeschept in onze kamers.’ Intussen liggen de asperges te koken in een schaal. De kok heeft er een keukendoek overheen gelegd: ‘Zo krijg je een stoomeffect en blijven de smaakstoffen behouden.’

Leg de geschilde asperges in een ruime pan. Giet er veel koud water bij, zodat de asperges goed onder water staan en voeg 50 gram boter en een beetje zout toe. Breng het water aan de kook, zet het vuur laag en hou het geheel met gesloten deksel tegen de kook aan. Haal na 8 à 10 min. de pan van het vuur en laat de asperges doorgaren in het kookvocht.

Zo eet je asperges! We praten over Nijmegen, de stad waar Door oorspronkelijk vandaan komt. Chauvinistisch is ze niet. ‘Het is overal de moeite waard. Je moet het alleen kunnen en willen zien. Er is geen land in Europa dat ik niet heb bezocht. Mensen die hun hele leven in hun eigen straatje blijven, hebben nooit iets interessants te vertellen.’ Als we aan tafel zitten, zegt ze: ‘Wacht. Nu laat ik jullie nog even zien hoe je asperges behoort te eten.’ Ze tilt een asperge verticaal op aan haar vork en ondersteunt hem met de platte kant van haar mes. Mogen we nu aanvallen?

Laat de asperges goed uitlekken en verdeel de asperges over 4 borden en decoreer de ham over 4 borden. Strooi wat peterselie over de asperges. De eieren snijden en verdelen over de asperges. Daarna de geklaarde boter over de asperges schep pen. Afgarneren met nog wat peterselie.

Laat de resterende boter klaren door ‘m langzaam warm te laten worden. Schep vervolgens met een lepel de bovenste witte laag eraf.

17


‘Die zien sjoen oet!’ Ze vindt het spannend, klinkt het in de wandelgangen van zorgcentrum Koepelhof. Maar daar is weinig van te merken. Annie Grotheus (92) rollatort vastberaden de keuken binnen. Ze zet het apparaat aan de kant, pakt een schort en loopt linea recta naar het keukenblad met ingrediënten. Dit is een vrouw met een missie: het bakken van een rijstevlaai en een kersenvlaai.

D

ag ervoor bereiden. Kersen: Kersen (pot) laten uitlekken en het vocht bewaren. Het vocht aan de kook brengen en met custard binden (custard met een beetje water aanmaken). Als het sap gebonden is, de kersen erbij. Vervolgens het geheel laten afkoelen.


Vlaaibodem: Melk lauw verwarmen en boter toevoe gen. Bloem en suiker zeven, kuiltje maken in het mid den, hier de gist in brokkelen, dan melk met boter erbij doen. Het mengsel bedekken met de bloem en suiker en 10 minuten laten staan. Daarna het mengsel goed kneden.

18

Rijst: Melk met de rijst, het kaneelstokje en de suiker langzaam aan de kook brengen en af en toe roeren. Heel zacht een klein half uurtje verder laten koken, totdat de melk de rijst helemaal heeft opgenomen. Het mengsel van het vuur halen en langzaam de eier dooier door het mengsel roeren. Dit mengsel goed laten afkoelen. De vlaaibodems uitrollen en op een vlaaiplaat leggen. De kersen of het rijstmengsel op de bodems verdelen. Voor de kersenvlaai: 1/3 van het deeg bewaren om ‘riempjes’ voor bovenop te maken. Deze besprenke len met water en vervolgens suiker erover strooien. Voor de rijstevlaai: 1 eiwit goed stijfkloppen met een lepel suiker en dan goed verdelen over het rijstmeng sel; tot aan de randen. De vlaaien 20-30 minuten op 180 graden in een voor verwarmde oven bakken.

Hoe harder, hoe malser Wie vlaai wil maken, moet deeg kneden. Dat doet Annie. Ze kneedt en kneedt en vergeet alles en iedereen om haar heen. Totdat het deeg te droog wordt. ‘Doe er nog maar wat melk bij’, zegt ze tegen Vivrekok Astrid Gijsens. Annie heeft al twintig jaar geen vlaai meer gebakken, maar alle automatismen zijn er nog. Pats! Een deegbol belandt op het keukenblad. ‘Hoe harder je slaat met het deeg, hoe malser het wordt’, weet ze uit ervaring. Ze strooit wat meel op het keukenblad en rolt het deeg uit. Als dat in de vlaaivormen is gedrapeerd, voegt ze de rijstepap en de kersen toe. ‘Er zitten toch geen pitten in, hè?’ Wittebrood met rabarber Als de vlaaien in de oven staan, vertelt Annie over haar werk op de loonadministratie bij Vroom & Dreesmann en de HEMA, waar ze op haar achttiende begon in de lunchroom. ‘De HEMA in Maastricht was toen net een café. Als een nieuw vat moest worden aangeslagen, deed ik dat.’ Omdat deze middag in het teken staat van eten, praat ze ook daar over. ‘Ik lust alles, en zo heb ik ook mijn kinderen opgevoed. Echte honger heb ik trouwens nooit gekend, ook niet in de oorlog. Mijn vader was tuinbouwleraar en verbouwde groenten in onze tuin. En naast ons woonde een boer. Die had aardappelen. Wittebrood met rabarber at ik vroeger ook geregeld. Meestal als mijn man en ik terugkwamen van een fietstocht naar Valkenburg of Slenaken. Heerlijk.’ Ping! Pakt ze het koken na vandaag weer op? Annie moet er niet aan denken. ‘Toen ik nog zelfstandig woonde, brachten mijn dochter en schoondochter het avondeten. Dat hoefde ik alleen maar op te warmen in de magnetron. Ze moeten me hier ook echt niet vragen om elke week een vlaai te bakken.’ Wil ze nog iets drinken voordat de vlaaien klaar zijn? ‘Als het maar geen Coca-Cola is. Dat is medicijn.’ Dan komt er een pinggeluid uit de keuken. Als de ovendeur opengaat, zegt Annie: ‘Die zien sjoen oet!’ Maar stiekem wist ze dat al: ‘Het was ook allemaal goed wat erin zit.’ Onder het tl-licht schieten de spikkels op haar goudkleurig vest alle kanten op.

Vlaaien Koepelhof

Ingrediënten s) Vlaaibodem (2 stuk 1/5 kg bloem 2 dl melk 75 gram boter 75 gram witte basterdsuiker 75 gram gist Rijstevlaai: 100 gram dessertrijst 1 liter melk 1 kaneelstokje er 8 gram vanillesuik 1 ei 1 lepel suiker Kersenvlaai: 500 gram kersen 1 lepel suiker sap kersen binden met custard

Me vro uw Gro the us van Koe pel hof me t Viv rek ok Ast rid Gij sen s

19


20

Tourte de pommes

Reubesop

p. 06 - 07

p. 08 - 09

¼ kg meel 25 gr. gist 1 kg appels (Goudreinet) witte rozijnen ¼ pakje boter melk suiker

rapen (reuben) aardappelen ui kruidnagel lamsvlees mespuntje margarine

n e t n ë i d e r g n i e All op ‘n rijtje ! s n e e g o n f l e z Om n e o t n a v n e v e o te pr

Tête de Veau (koud)

Asperges op Limburgse wijze

Vlaaien Koepelhof

p. 12 - 13

p. 16 - 17

p. 18 - 19

1 kg kalfsstukjes bij voorkeur kalfsbeen tomatenpuree 2 uien 1 winterwortel bladselderij 1 prei 15 kruidnagels 2 laurierbladen 1 bouillonblokje 1 ei augurkjes gelatine peterselie water peper en zout

1 kg asperges 4 eieren 300 gr. beenham in dunne plakken 2 eetlepels fijngehakte peterselie 50 gr. roomboter zout

Vlaaibodem (2 stuks) 1/5 kg bloem 2 dl melk 75 gram boter 75 gram witte basterdsuiker 75 gram gist Rijstevlaai: 100 gram dessertrijst 1 liter melk 1 kaneelstokje 8 gram vanillesuiker 1 ei 1 lepel suiker Kersenvlaai: 500 gram kersen 1 lepel suiker sap kersen binden met custard 21

22 vivre jaarbericht 2009

Colofon Tekst: Ber Crouzen, Marc Kentgens en Pascal Panis Fotografie: Marcel van Hoorn Vormgeving: Advance Communications

Postbus 241 6200 AE Maastricht [email protected] www.vivre.nl

23

Jaarbericht Vivre 2009 Proeven van Toen

Recommend Documents