Huidig beeld casus 1: X
ü
Hoe verhouden ASD en GID zich met elkaar in de klinische behandelsetting?
KA N
N ER H
ü ü ü
18 jarig meisje, geboren als jongen Als kind sterk gericht op meisjeskleding en meisjesspeelgoed Vanaf kinderleefijd uitgesproken wens om van andere geslacht te zijn Traject VU: vanaf 14 puberteitsremmers en vanaf 18 genderoperatie mogelijk Uiterlijke verschijning en gedrag als meisje: kleding, haardracht, make up, bewegingen, uitspraken, stem Seksueel actief, relatie met jongen Sterk zelfbepalend in gedrag Autisme: Beperkte wederkerigheid in contact Beperkt overzicht en beperkte planningsvaardigheden Gebrekkige emotieregulatie In gesprek duimen en haren draaien
U IS
ü ü ü ü
Autisme en Genderidentiteitsproblemen
X en Y
14 jarige jongen, geboren als jongen Speelt als kind met meisjesspeelgoed en meisjeskleding o.a. met carnaval Wens om meisje te zijn vanwege bruid met lange sluier Gedrag als meisje: K3/Lady Gaga, verliefd op meisjes en jongens, danst en zingt graag, musicalles, groot gevoel voor drama, stem ü Uiterlijke verschijning als jongen: (neutrale) kleding, haardracht, bewegingen, groot en breed gebouwd ü Seksueel gedrag: 1 seksuele ervaring; vooral verliefd en in de war ü Autisme: Opvallende mimiek en houterige motoriek Breedsprakig en wijs voor leeftijd Beperkingen in afstemmen op anderen, geen inzicht in effect eigen gedrag Gebrekkige emotieregulatie Tics: ogen wrijven en haren draaien
Uiterlijk meisje (18 jaar, geboren jongen)
Uiterlijk jongen (14 jaar, geboren jongen)
Gedrag meisje
Gedrag deels meisje en deels jongen
Uitgesproken wens tot genderverandering
Genderverwarring, fascinaties met cross-gender
Puberteitsremmers
Geen puberteitsremmers
Seksueel actief
Seksueel niet actief (1 maal)
Traject VU gericht op genderoperatie
Traject VU gericht op diagnostiek en advies
Autisme (kenmerken beperkt)
Autisme (kenmerken duidelijk)
Bijkomende problemen:
Bijkomende problemen:
Hechtingsproblematiek Ernstige gezinsproblematiek (ind problemen en relationele problemen) Ernstige gezinsproblematiek (ind problemen en relationele problemen)
EN
D O
M
D R
.L
ü ü ü ü
EO
Huidig beeld casus 2:Y
Domeinen behandeling kliniek
EI G
ü Diagnostiek ü Behandeldoelen ü Instroom, start klinische behandeling ü Client in behandelgroep/milieutherapie ü Gezin ü Peers ü School/vrije tijd ü Therapie ü Traject VU, genderpoli (extra) ü Toekomst wonen/werk, uitstroom klinische behandeling
Behandeldomein: diagnostiek X ü DSM IV classificatie (maart 2012, LKH): As I 299.80 Stoornis v Asperger 302.85 Genderidentiteitsstoornis V61.20 Ouder-kind relatieproblemen Hechtingsproblematiek As II V71.09 Geen diagnose As III Behandeling met hormoonpreparaten As IV Problemen binnen primaire steungroep, zwaar belast gezin As V GAF 45 Matige symptomen
Behandeldomein: Behandeldoelen X ü X voegt in de behandelgroep, stabiliseert en komt in behandeling ü Op gang brengen van sociaal-emotionele ontwikkeling (o.a: meer vertrouwen krijgen in anderen, meer delen met anderen, minder impulsiviteit, verbeteren stemming/emotieregulatie) ü Samenwerking met ouders en andere hulpverleners vormgeven (eenduidigheid van belang) ü Toekomstperspectief uitwerken ü Begeleiden van het hulpverleningstraject bij VU medisch centrum
Behandeldomein: startfase, instroom kliniek X
KA N
N ER H
U IS
ü Overgang van polikliniek naar kliniek ü Gesprek genderidentiteitsproblemen in groep ü Reacties andere jongeren
Behandeldomein: Behandelgroep/milieutherapie
Behandeling gericht op autisme: ü Daginvulling (school, stages, trainingen) ü Gestructureerde groepsmomenten ü Overig dagelijkse structuur
Doelen tav autisme en gender in elkaar vlechten: üVergroten van stabiliteit in het leven van X; dagstructuur en daginvulling zijn van belang (autisme en gender) üFysieke gezond zijn; X moet stoppen met roken (en blowen) en moet aan sport gaan doen (gender) üKrijgen van steunend netwerk; systemische ouderbehandeling wordt gecontinueerd en begeleiding van X en vriend vervolgd (autisme en gender)
EN
.L
D O
M
D R
ü Bij aanhaken in behandeling speelt combinatie van problematiek een rol ü Gender ü Autisme ü Gehechtheid
EO
Behandeldomein: behandelgroep/milieutherapie X
Behandeldomein: Peers X
üZwaar belast gezin (ind. problemen) üGezinsproblematiek (inadequaat opvoedingsklimaat, polarisatie opvoeders, relationele conflicten in gezin) üEffecten van gezinsproblemen op genderproblematiek en autisme üGezinsbehandeling
üContacten met jongeren die genderdysforie hebben üInvloed van autisme op contacten üInvloed van autisme en gender op intieme relatie met jongen (16)
EI G
Behandeldomein: Gezin X
Behandeldomein: Therapie X
üRol van autisme bij schoolbeloop en vrije tijd üRol van gender bij schoolbeloop en vrije tijd
üIndividuele creatieve therapie üGroepstherapie üIndividuele therapeutische gesprekken
Behandeldomein: Traject VU X
Behandeldomein: Toekomst wonen, werk, uitstroom kliniek X
EO
üBegeleid zelfstandig wonen (april 2012) üAmbulante begeleiding vanuit particuliere organisatie üAangemeld bij onafhankelijk psychotherapeut
D O
M
D R
.L
üEens per kwartaal gesprek bij VU met Dr. de Vries in aanwezigheid sociotherapeut LKH üStart ontharing üBevestiging geslachtsveranderende operatie üGesprekken VU met betrokken chirurgen üVervolg?
KA N
N ER H
U IS
Behandeldomein: School en vrije tijd X
Behandeldomein: Behandeldoelen Y
üDSM IV classificatie (dec 2011/jan 2012, LKH): As I 299.00 Autistische stoornis As II 302.6 Genderidentiteitsstoornis bij kind As III V71.09 Geen diagnose As IV V61.20 Ouder-kind relatieproblemen As V GAF 55
ü Y ziet wat zijn gedrag met anderen doet ü Y accepteert begrenzing ü Y krijgt begeleiding t.a.v. seksuele (identiteits)ontwikkeling ü Y kan zijn gewicht onder controle houden ü Y kan zich neerleggen bij een besluit van zijn ouders ook als hij dit niet leuk vindt ü Vergroten leeftijdsadequate zelfstandigheid
EI G
EN
Behandeldomein: diagnostiek Y
Behandeldomein: Behandelgroep/milieutherapie Y
üAanmelding vanuit GGZ in regio üOTS?
Behandeling gericht op autisme: üKleine groep (max 3); kinderen tot 13 jaar üVeel structuur üGericht op generalisatie in thuissituatie
U IS
Behandeldomein: Startfase, instroom kliniek Y
KA N
N ER H
Behandeling gericht op gender: üBegeleiden ontwikkeling seksuele identiteit üThematiek gender Y in behandelgroep
Behandeldomein: Peers Y
üSysteemdiagnostisch onderzoek: complexe gezinsproblematiek (ind problematiek, polarisatie opvoeders, verwaarlozing en mishandeling in gezin, werkgerelateerde en sociale problemen) üSysteemtherapie (gezin en ouders als paar) üEffecten van gezinsproblemen op autisme en gender
üGepest üSociale isolatie
D O
M
D R
.L
EO
Behandeldomein: Gezin Y
EN
Behandeldomein: School, vrije tijd Y
EI G
üRol van autisme bij schoolbeloop en vrije tijd üRol van gender bij schoolbeloop en vrije tijd
Behandeldomein: Traject VU Y üOnderzoek en advies VU
Behandeldomein: Toekomst wonen, werk, uitstroom kliniek
Samenvatting/conclusies
üThuisplaatsing? üVervolg adolescentenkliniek
Samenvatting en dilemma’s
Discussie
EI G
EN
D O
M
D R
ü Genderproblemen en autisme bij 1 cliënt sec betekent niet dat hij/zij klinisch moet worden behandeld. Wanneer wel en wanneer niet? ü Of is er bij deze combinatie in de veel gevallen sprake van complexe problematiek en dus vanwege het geheel aan problemen noodzaak tot klinische behandeling? ü De drang om seksueel te experimenteren is normaal, hoe zit dat bij de combinatie autisme en genderproblemen? Kan een cliënt grenzen bewaken van zichzelf en van anderen? Wat is onze rol?
EO
.L
ü Diagnostiek van belang! Past casus bij hypothese 1 of 2? Vraag is of de genderproblemen onderdeel zijn van het autisme (hyp 2) of als aparte diagnose gezien kunnen worden (hyp 1). ü In beide casussen richt behandeling zich op zowel autisme als gender ü In behandeling casus 1 moest echter behandeling van autisme en gender meer in elkaar gevlochten worden, een geheel worden ü Casus 2 behandeling van gender en autisme meer naast elkaar ü Dilemma kan zijn dat als de diagnose niet zo helder is het de vraag is hoe je de genderproblemen meeneemt in de behandeling? ü Beide sprake van ernstige gezinsproblematiek, speelt belangrijke rol in geheel van behandeling! ü Van belang aldus om het geheel aan problemen integraal (zoveel als mogelijk) mee te nemen in de behandeling van mensen met autisme ü Samenwerking tussen verschillende instanties is van belang voor het slagen van de behandeling ü Hoe verhouden de 2 gebieden zich nu met elkaar?! Kunnen niet los van elkaar gezien worden in behandeling. Insteek om beide thema’s altijd mee te nemen, liefst in nauwe samenwerking met bv VU, genderpoli zou mijns inziens vanzelfsprekendheid moeten zijn (worden)
KA N
N ER H
U IS
üDiagnostiek (verhouding gender-autisme) üBehandeling (verhouding gender-autisme) üSamenwerking
