Hqy &saris
te Djakam (Larrprqjaun minkter uEn U k a k e n en & s e
Rfksd'elen (I'm), 17jd1
19J2 Mede bestemd voor Buitenlandse Zaken. Gelpke, van Commissariaat Bandung, bezocht op 7 dezer de thans in Sukamish ondergebrachte, in verband met de @RA-affaire gearresteerde Nederlanders Van Asbeck Bmse, Haasjes, Burger, De Zwart, Van Onselen, Merghart. Toestemming tot dit bezoek werd verleend door de Officier van Justitie. Gelpke sprak de arrestanten een voor een in de kamer van de Directeur van de gevangenis. Het onderhoud werd de eerste tien minuten bijgewoond door een soldaat van de militaire politie. Daarna sprak Gelpke geheel alleen met de arrestanten. Met uitzondering van W.A. de Zwart, die er ondervoed uitzag, maakten allen een gezonde in& Door geregelde sportbeoefening verkeerden betrokkenen in een goede lichamelijke conditie, Gelpke was van oordeel dat de geestelijke spanning, waarin de gedetineerden nu al 2% jaar leven, haar sporen heeft achtergelaten. Haasjes, De Zwart en Merghart maakten een zeer nerveuze indruk. Haasjes gaf tijdens het onderhoud op onbeheerste en onsamenhangende wijze uitdnikking aan zijn verbittering. De Zwart maakte zich bezorgd omtrent zijn gezondheid. Van moedeloosheid was tijdens het onderhoud bij geen van allen sprake. Een maand voor hun vertrek uit Djokja werden betrokkenen door de Officier van Justitie re Djokja persoonlijk ingelicht omtrent het plan hen naar elders over te brengen. De behandeling in de gevangenis te Djokja is steeds correct geweest. Bij de verhoren werden echter herhaaldelijk door de verhorende en toeziende ambtenaren dreigementen geuit, die zeer verwarrend werkten. Gedreigd werd met neerschieten en ook met toepassing van de zogenaamde waterkuur. Gedurende het verblijf te Djokja hebben de arrestanten herhaaldelijk bij verschillende instanties aangedrongen op hun invrijheidstelling.Op 12 Mei werd een collectief schnjven tot de Procureur-Generaal gericht. Aan mij werd een afschnft gezonden hetwelk mij niet heeft bereikt. Aan Gelpke werd thans een afschrift overhandigd, welk afschnft U afzonderlijk wordt toegezonden. Toen een maand na dagtekening van deze brief daarop nog geen reactie was ontvangen, ging men in hongerstaking. De Ambonese gedetineerden gingen daartoe enige dagen later over. Op 19 Juni duurde deze hongerstaking reeds zes dagen. Op die dag werden betrokkenen naar Sukamish overgebracht. Daardoor kwam ook een einde aan de hongerstaking. Tijdens het onderhoud vroegen betrokkenen aan Gelpke naar de verblijfplaats en beweerde invrijheidstelling van Sultan Hamid. Ook werd bevestiging gevraagd van het bericht dat door particulieren in Nederland te hunnen behoeve een actie was begonnen en dat een raadsman was ingeschakeld. Gevraagd werd of berechting binnenkort kon worden tegemoet gezien. Naar aanleiding van laatstgenoemde vraag gaven zij te kennen in geen geval als propagandamateriaal te d e n dienen voor een speciale categorie heethoofden in Nederland en ook niet het slachtoffer te willen worden van een bepaald groepsbelang. Door tussenkomst van de Directeur van Sukamiskin zal aan betrokkenen eerstdaags een kledmgpakket en enig sportmateriaalworden verstrekt. Daarnaast zal studiemateriaal en ontspanningslectuurworden toegezonden. Teneinde betrokkenen in staat te stellen het gevangenismenu aan te d e n , zal voorts maandelijks aan deze gedetineerden een bedrag in geld worden uitgekeerd.
Bijlage - - - - - -
-&.ande Procureur-(feneraal
bU het ~ o o g p r e o hahof t van de Republiek Indonesië t e DJAKARTA
Jogjakarfa, 12
i:i
1952
Onderwerpr Nadere gegevens inzake de 'qApralt-af fa i r e
HoogEdelûeatrengr Heer,
0
't
Bet is thans a i r c a een half jaar geleden, (vide ons sohruven van 16 Xovember a.p.), d a t wij ons t o t U hebben gewend met een versoek om v r u l a t i w van de onschuldigen onder o m , C.Q. behandeling en/oi berechting van de kwestie t.a.v. de sohuldigcsn, alsmede overbrenging naar Djakarta, Zoals U wellicht bekend i e , moohten wij hierop evenals op andere door o m aan fhr adres gerichte brieven, generlei antwoord ontvangen, hetgssn oughemistisoh uitgcrk u k t , i n f e i t e niet normaal is. Thans is het buns twee en een h a l f jaar, dat wij nog onveroordeeld volgens de pschreven w e t , toah reeds oellulaire mtraf ondergaan, zonder enig uitzioht op lotsverbetering en/of behandeling dan wel afdoening van ome zaak. Pogingen, teneinde onze onslohuld aan t e tonen, (hetgeen normaliter n i e t nodig is ) worden bij voorbaat geotorpedeerd, doordat h a r t o e strekkende requoaten worden aangehouden en hun bestemming n i e t bereiken, dan wel dat er i n het geheel n i e t op wordt gereageerd. Van on8 ale verdachten wordt verwaoht, dat wij openhartig en rond voor de waarheid uitkomen. fa het soms t e veel gevraagd, indien ditzelfde a l l e r e e r s t door üw i n s t a n t i e wordt betraoht en gij ons daarin voorgaat ? W i j zouden i n d i t verband de volgende vragen naar voren willen brengent a. Tot welke straf aqn rij buiten a l l e wetten om, veroordeeld; m.a.w. hoe lang ( f o t welke datum) wenst U one nog, a l dan n i e t a e l l u l s i r , i n de gevangenis aan t e houden ? b. Wat is Uw bedoeling met deze l a n g d u r i p aanhouding ? Ten aanzien van sub a delen wij U mede, dat deze onwetendheid ons teveel terug doet denken aan het Japanee regiem met zijn reahtsonzekerheld; een regiem, dat naar wij veronderstellen, ook door het Indoneeisahe volk verarfaahuwd wordt. Wat rub b b e t r e f t , vragen wu ons af, of het welliaht de bedoeling is, dat wU zullan moeten blijven waohten, totdat men bereid i s de heer WESTERLIXO hierheen t o zenden, i . o . u i t t e leveren. Zoala een ieder u i t de dagbladen heeft kunnen vernemen, i s de kans op deze u i t levering n i h i l t e aohten, welk f e i t ook een jaSr geleden en zelf8 veel eerder al8 bekend kon worden verondersteld, weehalve een aanhouding van onbeperkte duur mof het mofief van het "weahten op uitlevering van een kroongetuige" naar o m e boroheiden mening, onjuist moet worden geaoht. Verder is het bi,j een dergel e langdurige aanhouding i n afwaohting van eventuele a r r e r t a t i e a van mededaders en of medepliohtingen, nimmer voorgekomen, dat de reeda a a q h o u d e n verdachten na ruim zes en twintig maanden nog sfeeda n i e t bereoht zun en er zelfs geen i d m van hebben of en zo ja wtmxkeer zQ berecht worden. Zmlfe het gevangenispersoneel en de a l h i e r verblijfhoudende veroordeelden spreken e r tegenover ons achande van. Ieder weldenkend mens en zeker de vakinensen van Uw inistantie en het politie[ apparaat z a l het met ons eens zun, dat de periode voor de afdoening van de h e s t i e , waarvoor wu 5;Un aangehouden, abnormaal lang i a , weahalve terecht aan de bekwaamheid van de met het onderzoek belaste personen moet wmden gedwUfeld en waarvan maahtemisbruik het gevolg i s . H e t zal UHoogBdelGeatrengo wellioht interesseren, dat 'wij thans b e d oten hebben, de r l u i e r in o w e affaire nog wat hoger op t e lichten. Zoale U eveneens bekend zal zijn, is i n de dagbladen, o.a. de Javabode van resp. 13, 19 en 21 A p r i l jl. melding gemaakt van der a r r e s t a t i e en de kort daarop volgende vrijlating van de bewuste heer WESTERLINO. WU zijn het volkomen eens met de daarin vervatte ( u i t de Indone~íaohedagbladen "Indoneria-Ra ja" en ttAbaditt overgenomen) pasaages waarin o .a geze& wordt dat men de redenen n i e t kan begrijpen, waarom men WESTERLINû na zijn a r r e s t a t i e in Hederland, weer mij gelaten heeft (vide Java-bode a. 19 A p r i l 31.).
T
,
- 10
- 2 -
-
J
10 WU be@%pen eohter net zo ain, waarom a i i e naaste medowerhra v a dezo selfdo WESTERLING hior t e lande na hun a r r e s t a t i e ovsneem worden vrifplaten, aoale bUvoorbeeld de personen F. NAJOAN en 0.Y. TERMEIJUN, on sleohta onkel0 n u n t e
noomen. 2 0 . Poort8 vragen wij o m af, waarom WIESTERLINO voornoemd desqdrr v66r rijn 'lontvluchtin8" naar SiWPpore, t e Djakarta n i e t werd gearresteerd. Men w i s t hem tooh hou8 wel t e vinden ? Do politie-inspeoteur P. BAJOU vd. s l a nsjnde édn der Vmmwett aanhangera en medewerkers van genosnda $IjlSTEBLIl?G w i s t het boaliet w a l en me% hem vele anderen. Ook TEWEUUIO vd. heeft bg zijn a r r e s t a t i o verzooht,WESTEBLIXû t e doen ophalen, aangezien hij hem wiet t e woxaon, op welk versoek n i e t werd ing.gaan. 'IPESTSRLIRO vd. vertoonde oich toentertijd na de Bandung-afiaire tooh openlyk op s t r a a t en i n openbare golegonheden, naohtolubr, enz., waarbij hij er zelfs zeker van waal dat men hem n i e t zou arresteron, hetgaen hU openli& vorkondlgde. l a t sohuilt h i e r allemaal aohter ? 30. Ook wESTERLSN(ìls medewerker, de heer P. COLSOaI kon tooh op 16 Februari 1950, nadat vele Apra-verdachten reeds gearresteerd waran, zonder e n i p moeilijkheid, onder aijn eigen wam met zijn eohtgenote aan boord van h e t SoS. SibaJak mar Wederland vertrekken, terwijl zqn naam en aandeel in de t'Westerling-elfaire*l bg UW instant%. bekend waa en hij zioh v66r zgn vertrek ovenoena openlijk i n het openbaar ~OWOOS.
Waarom werd d i t n i e t verhinderd ? 1
40. De Java-bode van 18 April $1. meldt o.m.) dat WESTERLInO yd. bo8ohuldlgd wordt van foifen, die teruggrUgen op in Zuid-C@lOberEn hndung gepleegdo miaddon. Waarom wordon dan personen, die daaâwerkolljk aan deze aâadon hebben moegoholpen en daarvoor botaliag hebben ontvangon, op vrge vootea goatold, terwijl ~ 3 . 0 0 B h onder de alhior aangehouden lúederlanderi ook maar enigo bsmoeíenlis Pnrf des. gebeurfenieeen hoeft p h a d ? Het sal bg ffvo inertanti., om een voorbeeld f a noemenv tooh wol bekend run, dart TElUEüUB vd. onder WESTERLIB0 -diend heoff tUde,ne de Zuid-Celebea-affaire on deze solide TERNEDIZX enige ~ ~ ~ ~ ~ a geleverd p ~ r i pheeft l aan do nApraN bij & ovorval van Baadung, welka wapenm aan oen rekero J. VAN DER mULEN wordon afgegoven en ook nadorhand bij de a r r e s t a t i o van deze persoon aangetroffen worden, inet weurcS feiten NAJOU vd. geheel op do hoogte waa. Verder heeft TERMEüUIiT tooh ook met oen arurrrapon i n zijn hand,n, diroot nadd hu u i t Djakarta terug kVram (waarheen h.ij In de m h t van 22 op 23 J8nuarl 1950 WESTBb LIIaQ vd. en enkel0 m i l i t a i r e n van het Korpa Speoislo Troepen had gereden), in Bandung met "Apra" meegevoohfon, tera@ hU 0venoeIIlI tegenwoordig waa bU de beswokingrin, ter voorboreidiq van dozo ovirttal. Ha B o m overval i e - w WOOP na DJakarta terug gereâen, om aan WLkSTERLIIOo, di0 op dat tijdstip bij lVAJOâS vd. lo@~ordo,rapporf u i t t e brengon. TIW1QEEVI;I&lOvd. hooft al sun ds&n en/of waadaden bkend, ewinala ook BAJOAB vd. gedaan hesfó on tooh sun ai) op vrije voeten gesteld. 50. E r ea1 wol nleaaand zo nalof zifn, t e denken, dat zfj gelaten qjn, O m à t ~ * 2.Ü a l l e 0 bekend hebben, everimin dat WWCERLUOO i n Hederland om deselfde reden vr4 gelaten I s . 5 vrUla.firrg sal zeker om andere redenen noodzakel@ pweermf o p . D i t 5aï U u i t het ondervolgende kunnen blijken. j &J itoutsider" In de V e s t ~ r l i n g - a f f s i r eweet ~ n i e t beter, of deze WESTEBLIXO heoft een "ataatagmept' willen doen, hotgoen n i e t gelukt inr. Hierbg zou hij door diverro personen, voornarnel# hoge fledorlandse autoriteitan, flholgen ' De 'timidera", waartoe o.a. TMzyEUUIv on HAJOAN vd. gerekend kunnen worden,wet o n rohter, dat yfESTERLrw0 vd., ook i n goede r e l a t i e aitond me% andere h o p Indonorlsohe r e g e r i n p - a u t o r i t e i t e a dan alleen Sultan HAND, die evenala rij asngshoudoa is Zo woot do *inaider" ook, dat WESTEBLI100 vd. met do tegenwoordige Vioe-President van Indoneaiil, Zijne Exoellentie Dra IItOH. HkT!l'b oonfaot onderhieldg dat volgem 7 m m & ~ N o 'eigen r woordon "hg (WBIST~LIIJC) op de volledige steun van doze auóorlt o i t kon rekenon in de Aprs-kWestien. Er-
2
.
-.I
- 3 -
I
Er is solfa oen ontmoeting @weert tussen deze beldo peraonan, J& do Bandtaap affair. on & do Sauab-~oser-af~alro(wararbu d. mht X ~ S ~ ' P . - m l ~ l t a i rM o n 0.11 vuurgovmht p ~ r r o s % e o r worden). d 34n van do flebrlandeo gsdotinoerdon hoeia WESTSRLIXO mar do plaats van eamenkoiiuiit gereden. Ook de nanon van de daa#i8, die mor da badâening &oaorgd hadden, rm om bekend. TUdenr, de Ban-faillo Op 23 Januari 1950 werd bgvoorbeeld vaoapstreaka 09.30 uur door de Bsnà~an~o-Raâiol9asroepfolkenmrzla, n w b t %usisieaposonvan eon krrarrtier, h e t volgende oxqproepent "In afwacthting van ds belmgr@ce medodeling van do mfnSs%Or-prtmidbnt van Paiunäan (Ziixwe Exoellaintie ~Il'ifAfZ TJûKRO -ItaarroolO) en do Territoriaal Troepaa-Comandant van Vest-Java met Inbegrip mm Chesfbon (ûonaraal Majoor B B O m ) , m e n wU liohto maram~aiek'~, waarna liadjete als Wood luokN,"9iop hiep, hoera", ena. voïgûon. Cmtrseks i3.ûû uur worden deir&e beide msdedelixqpn g.annaleerd. Zoals bokonä, werd de heer AiWAñ TJODO M ï N f X O eveneerka gcrarresteerd en aaigo tijd aangehouden, %emlfl de Osn.%aj. BXClLES ploteollng met egoed mar Nederland vaPr vertrokkon. Ook de IM~natrUdigheidi n de bsriohtgevfng omtrent das '*.4pran wijst in e m bepaaldo riohtlnrg. Lo luibdo b.v. @en mededolin$ van het parlementslid van de toenmalige negars Pas-, do heer 2. SUJûSO, opgenorP.n i n do Jervár-bode, ometraeb Movember 1949, dat vol@na wrrklariryy van dese persoon aan do pers, de "Apraftorgpnhatlema lV22STBRfSrJcI aubvorsisvs handel1ag.n vtbrrâohtte. riprnn, âag.n latos, verklaardo de50 aelfde pcirroon in de melfde krant, dat hij sun ao0rd.n introk an inatode d s e m boaoerdo, dat %ES'l%RLx1oQen slja *lApravt-orga~esfble p m mubvorrieva a o t i v i t e l t o a ontplooidon, dooh do Mtaf en orde h i e l p handhaven en alecrhfr sooialo
[email protected]. do klelne man beoogda. I Voorta best and wigem ?JBSTBRï,,ïSG self oontaot tusoon hem, erla "Apra" leidar,on do trgenwoordige mialmtor van Voorliahtin& 2SXoellmItio .à.B60NOlWTU, mot wien ~ L E I vd. I kort vddr a@ arrostatia nog een tslofoniaioha, aî.gprSclk had gemat, fer boaproking mm enkel0 Apra-ìtmeties,s~urs in opdrsctht van '8ZSTEXLX8Q vb. t D i t si@ciprokan onderhoud kon vanreo. ds arrrstatib vaza TERXEUX8S Va, d o t doorpan. Dan oe1 het Uw taartanti. w d l i o h t oveo.om bekend agn, daf de Majoar bij hof s.P.I#., dr, haer BIU~QTOU 8OSXL0, aim de hear TERlQSUXJilf Pd. kort vb6r diens arrostat i e t o t twoe b s r tocb hot advier gsgvon hoefl, so 8goodig mogO]l& pcrr P l i e g f u h naar Bodorlaurd t e wrtrrlrken, 0.8.8. OB koeten VBD ROWeerde Ma~oor,î.o.vern de Staat, op wolk advisa, TERMBüL$S vd. n i e t waa ir&ptgsoul, -Sion hU 42 milara soker v a wae, niet tar sullan wordon g.arrootoord. Zo had b s o "pfj';l61IaEUUíf tooh ook do MApra8*-dooummnton onder sun borusf;iaij. 60. bok aan de =&lating van 8'* BAJOAS vd. &iteen 1whtJo. booh i~ da porlroon, bie bekend haeft d9 mzmohappcrn van XBSTItûLIüO aan lo&o# flholpen +e hebbon on aan mPxli.bior Verdar heeft hu dazso mmaohsppcba in do naoht van 24 op 25 Jaauari 1950 tooh ovcrr$ebracrht van drr Krrupatlasn mm ckrng Alf- If ia043 (DJakkwts), om$de m i l i falroa, die àien naohd in do Kranmtlaeur oen overval deden, âs tagenartand oeur bi30 K.S.T,-marüaohap~n n i o t h ~ o f â o nt o duohton, en bij welke overval twoa prwmn (RAPPAR en XASDAU) worden dooâgt~sohotsn, rnieeohion wol met voorbodaohte rado, onder hot m m van oen aotîo. RAJOB19 vd. is tooh de persoon, d i e FUSUI het hoofd stond van oen ttgppngc* die doeeon poging deed, drii ohef-staf, ûeneraal-Majoor (foon%ortUdg o l o m i j SIUTUP U G Oe ontvwran, dooh hom op de bemxefe naoht niet i n aUn woning op PegangaaLan Oost (Djakarta) BBILOrof, 'iffuarm hg (alAJOA19) so laf m e , een oude bodkonde vast t e b1nd.n en $0 mishandeden. Hot i s doso rielfda SAJOAR, die %.go in ogdraoht van 'iYESTEHUdO, in Djakarta aan ramgok-partuea d n a?grrain@en d e e l m . lijj wau het tooh ook, die zijn "m040-gaxrge%er" I.COLSOH middel8 een aluwe li#% u i t hendon van do Hili$airo-Polióiö heoft w6toin 100 te bugen, nadat do%& persoon door oen T.N,X.-pom% bU Tjiandjoer gear~.?o~.basrd 9188, teawen met de heer XAR%OBB
-
I
I
1
..en -
-4
-
en enkele anderen en waarbij CO2308 ia het bezit werd aangetroffen van alandestienr, wagena, waarna hij door do T.X.1. aan do Nederlandse m i l i t a i r e p o l i t i e nerd overge*ven, doch zoale reeds vermeld, door BAJOAN vd. werd %evrgdttb--= Vrijwel a l l e bijoenkomsten van WESTElLIaIo vä., die i.v.m. do nApratl gehou&naaron, werden door BAJOAB vd. bjjpwoond, Zelfs heeft WESTERLINO hem aangewezen a l s dd uitvoerder van het plan om tgdena een garlementesitting enkele ministers t e vermoorden. PJAJOAH vd. zou voor de **Aprsn een Menadoneso ttaornpagnietthebben opgerioht an reeds toentertg4 i n een e s t o l e n auto (merk V o r d W politie-nummer O 55) rond. Dat ITAJOAN goed voor zan %ork'* betaald werd, blw wel uit het l a a t s f e bedrag van B, 14.000 (veertien duiaend rupiahs), dat hij van VESTERLZXQ vd. ontving t.b.v. de zg. 1Ut.nadoneeo "oompagniV en de X.S.T.-manaohappsn, van velk bedrag Uj de h e l f t heeft aangewend ten eigen bate. Oorapro&el@s ward de opegoring an aáilhouding van I J A J O U vd. door do politie verzocht, dooh na enkele dagsn was deze opsporing vervdlen, auUe op l a s t van de hooidoommisearia van p o l i t i e B. .A$TInt? DI NM!~4gYSQXSOEU. ?o. Dat NAJOAB O.S. i n dienst waren van de Overheid, willen wij thana gaarne aannemen, dooh dan menon W j ook t e moeten aannemen, dat sulks wellicht ook met II%STERL~[~J~ vd. het geval was, althans de f e i t e n wijzen i n die riohting. WESTERLXiW onderhandelde deartuds tooh nd de Bandung-afiaire Pret de militaire oommandant van Bandung, de kolonol SbDïXIlT. De nara van de koerier z a l ook U wellioht bekend zijn. Had niet oen groep T.l?.I.-osaneohappen bjj de overval op Bandung aaa de zude van de !*Apratvmoeevoohten ? Ik aonimandant van â e m groep was toah bekend can is desondanks op VrlJe w e t e n
geateld. Waarom tatoad WES!l%RLZ100 vd. biJ de overval van Bndung n i e t aan het hoofd van zün maneohsppen, ala hun commandant qjnde ? t Hij tooh aal a l a o f f i a i e r moeten weten, d a t d i t do plaate i e i van een oomPaadsn0 ? Was VESTERLIlR3 nu wsr1rrelj;ik zo naif, t e denken, dat hj,j Djakarta zou kunnen veroveren mt een handjevol E.S.P.dlaasohagpen ( t o t a a l 16 %setion man) ? Reken& nESTERLPw0 tso1118 o p de barrdonese ltComga&ett van IYAJOaaF vd., t e m u l hij nog nooit ook maar oen klein deel hiervan gesien heeft, l a a t etaan van hun gevoohtrkraoht o p de hoogte clas ? Alles wijst er insieqg op, dat de zeg. *Wantsgreep" mar gowoon ftsplelerein was, heless met erniertige pvolgen voor de slaohtoffera en voor ons. Zo moeten de K.S.T.-mfuraohappen pers4 i n een burger-woning worden ondergabraaht, t e w 1 zi4 tooh eonäer enig brawaar In eon ksoerne foreoht kondea,,als het hnderdaad de bedorling was, dat zowel het E.lJ.1.L. a l s het K.L. a m & verovering van Djakarta deel zou nemen. WESTERLIlfG itelf kon teeh oveneeria bSj dr, hoogirte autorifelten, dan wel i n oen kazerne logiee krijgen, maar toah waa he%noodza&hl@, dat WAJOAX en m X vd. voor logiea bif gewone burgers moesten zorgen, opdat ook deze aohterd! "er bg g ~ l a p f " kondon worden. Ia het üñoog3delOestsenge dan niet opgevallen, dal bij a l l e s ora% WESTBRLSt3 on aQn vertrouwenamannon deden, getraoht werd de nodigg "@Jtuigsan %egen argsloao prsonen e r bij tegenwoordig t e doen zgn. Het sun d. naaste medewerkers van WESTE2PLfm0, die 80gemMpd bij hun verhoor alles bekend hebben, dooh daarbij nog veel meer " ~ ~ U R B I L Bverteld " hebben, taneindr, tooh maar zoveel mogelijk personen t e treffen; neem bgvoorbeeld de onzin over d. 'tBlakaimrnLaohatn, zoals door XAJOAS met veel poeha is uftlJskraamd, om maar indruk t e maken, Deze zalfde ITAJOAB, die van Bbn van zUn siaohtoffers getraoht had een bedrag van tienduizend rupbahs t e lenen voor een z .go %andels-tranaotielt, dooh hetgeen in f e i t e voor nbuk%i"had moeten dienen tegen deze permon, waarbij het zou l@en alsof deze persoon alsben de lcApratf met geld zou hebben pateund. Men i 8 wel zeer geraffineerd te'werk gegaan bij het zoeken en etrikken van ralachfoffereip waarbij men niet esohroomd heeft, pertinente leugem t e verkondigen, indien men niet genoeg vat op bepaalde personen had.
-
-
- $et -
- 5 -
staande uit aoht X,S.T.-mPlitaisen, waarvan tw.0 korporaals en zes soldaten, almede acht Nederlanders van heel gewone posities, die met e l b a r dus de z . g r **&ca" Tordie destijds een tlituatsgreegll hadden willen doen en DDjakmta met zun ettelijke ?.B.I.-legerhsdon had willen veroveren, 13 dit n i e t gewoonweg om het uit t e gieren ! ! ! Zelfs a l zouden bat a l l e zertien militairen sun, dan nog i s het idee bolaohtel#, hstgesn een ieder z a l moetien toegeven. WU %qn thans g e n e i d t e zeggen, dat do Apra i n het leven wagl garoepen, om zodoende de positie van bepaalde politieke groepen t e versterken, ten koete van een z.g.
Indien z i j op een anders wUze bij de 1tAprat1-aff8irobetrekken wa;~9n, dan was zulkis zeker n i e t u i t vr40 w i l e w e e a t , doch hetzij ia opdraoht van superieuren, hetzq door provooatieve h&aslOlin@bnvan peraonen a ï s de politie-inspeoteur NAJOAH 0 . 8 . ~ terwijl de toegezegde steun a.g. &e misleidende houding van hoge autoriteiten oorzaak wam, dat l%leine lieden" i n het "Apraft-bootje meegevaren waren, daar z i j bevreerd warm voor deze g r o t e muhten, dooh zeker n i e t met het oog op materieel en/of politiek gewin.
:
v i -
Al;l00wocrl aij er op sandringan, d a t b e t recht zijn Seloop moet hebben, beseffen nu ten volle, de geoomplioeerde aituatie, waarin Uw i n s t a n t i e zich Y.3.v. deze onverkririkkaslijke kwestie bevindt, alsmede wellre aonsoquentios e r aan een ogenbaarmakijng van b.go gegevene verbonden q n . 9nde aanhouding heeft eahter reeds t e lang geduurd, zodat hier nu werkdqk oena een eind aan dient t e komen. Indien e r ~ o o g E d e l ~ veel ~ ~ aan s e gelagen ~ i a , dat over b.g. gegevens "g@zwegenff wordt, Z O verzoeken wij U ons d i t $a, willen nededelen. Werelt door Uw instantie een fggwuisloxeflaidoenlag van deze aangelegenheid noodzakeluk geaoht, dan zullen 'RU d i t even oe!^ gaarne vernemen, doch a4 stellen voorop, dat aan onso aanhoudi oappiddellük een eind bomt en deze groep "slachtoffers (om Nr W o DR3ZS t o aiteren van de politiek", sbrrioluut en volkonen, äesnooda "goruislood*I gerehabiliteerd wordt Wij souden gaarne binnen een mand na dato Uk bericrhten terzake tegemoet z i e n en vertrouwen, dat U zioh met oma standpunt s u l t kunnen veren1g.n. Hoogaohtend,
7
. I
_
u.cI Z.E. de Hoge Commicsmrfer van het Koninkripr der nederlanden t e Djakarta
cz
Z.E. de Miniuter van J u s t i t i e van de Republiek IndonesipI t e D jakarts v De Voorzitter van hot Parlement %e Djakarta Bet Hoofd van CDienat IS der Algemene Reaherahe fo D Jakarta (ter a f t ent ie heer SOSRO DANOEKOXSosUrO)
r*.
?oor eensluidend afaohrif t Bandung, 1 Juli 1952 1. Po âobeok Brusso
van ûnaslen
2. A.C.
3.
A.
W.
Burger
4. 3. Xaaa jee
5. ',V. A. de
ZwaTt
6 Ti. Merghart .
,
