Heeft IM toegevoegde waarde en zal IM overleven? Begrippen ICT-strategie ICT-besturing Toekomst van IM
NGI, 7 april 2014 © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Generiek model voor informatiemanagement Bedrijfs- Informatiedomein domein
ICTdomein
Strategie: ‘richten’ Structuur: ‘inrichten’ Uitvoering: ‘verrichten’
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Bron: Abcouwer, Maes, Truijens
1
Generiek model voor informatiemanagement Bedrijfs- Informatiedomein domein
ICTdomein
Vraag
Aanbod
Strategie: ‘richten’ Structuur: ‘inrichten’ Uitvoering: ‘verrichten’
Business/ICT alignment © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Bron: Abcouwer, Maes, Truijens
De ICT-functie als bedrijfsfunctie ICT-functie Informatievoorziening Vraag / toepassing
Automatisering Aanbod / terbeschikking stelling
ICT-management
Informatiemanagement
Automatiseringsmanagement
ICT-beleid
Informatiebeleid
Automatiseringsbeleid
ICT-plan
Informatieplan
Automatiseringsplan
ICT-strategie
Informatiestrategie
Automatiseringsstrategie
ICT-functie ≠ ICT-afdeling © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
2
ICT-strategie Strategie = beleid + plan Beleid = doelstellingen, uitgangspunten, richtlijnen Plan = actieprogramma (wat, wie, wanneer)
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
IT doesn’t matter Nieuwe regels voor IT-management • Geef minder uit Moeilijker om concurrentievoordeel te bereiken Makkelijker om kosten nadeel te halen
• Wees niet de eerste Wet van Moore: meer IT voor minder geld Minder risico dat het niet goed werkt
• Zoek naar zwakke plekken, niet naar kansen Afbreukrisico neemt toe door meer IT
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Bron: Carr, HBR May 2003
3
IT doesn’t matter ? Gerijpte technologie ‘verdwijnt’ na verloop van tijd in de infrastructuur Generieke applicaties (primair proces) Generieke applicaties (werkplek) Database managementsystemen Computerplatforms en netwerken
ICT-infrastructuur © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
ICT-infrastructuur: componenten
Informatievoorzieningen data
gemeenschappelijke
configuraties
infrastructuur informatievoorzieingen
applicaties
communicatie organisatie
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
4
IT doesn’t matter ? Maak gebruik van de ‘onderliggende’ ICT-infrastructuur die niet (meer) concurrerend is Onderscheid je met (andere) ICT ‘on top of’
afdeling business unit onderneming bedrijfstak ICT-infrastructuur maatschappij © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Toegevoegde waarde van ICT Bedrijfsdoelstellingen
Bedrijfsprocessen
‘assets’ ‘liabilities’ identiteit-processen prioriteit-processen achtergrond-processen noodzakelijke processen
X X X X
ICT-strategie langs twee sporen: - infrastructuur - innovatie © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
5
Implicaties voor ICT-strategie ICT-infrastructuurstrategie Welke ICT is/wordt ‘concurrentieneutraal’ op maatschappelijk en bedrijfstakniveau? Welke producten/processen bepalen de identiteit genieten prioriteit dienen op de achtergrond infrastructureel? zijn noodzakelijk? Managen op ‘operational excellence’: gebruik ‘proven technology’ gebruik geldende (de facto) standaards stuur op kosten investeer op basis van harde business cases
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Implicaties voor ICT-strategie ICT-innovatiestrategie In welke marktsegmenten zijn we echt onderscheidend? Welke productkenmerken zijn onderscheidend (voor de klant)? Welke processen bepalen de identiteit of genieten prioriteit? IT is zelden de enige ‘business driver’ Business-met-IT innovaties Business en IT in samenhang managen (programma) Gebruik zoveel mogelijk ‘proven technology’ Borduur voort op de bestaande ICT-infrastructuur Stuur op ‘ondernemers-business cases’ Aandacht voor innovatieproces
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
6
Besturing van de ICT-functie De spelers, de spelregels en het ‘spel’ Positie ICT-functie en rol van de CIO
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Bouwstenen van ICT governance • De formele organisatiestructuur
(de spelers)
• passend bij de algemene business/governance structuur • wie is gelegitimeerd? bv. holding vs. units / integraal management
• De afgesproken procedures
(de spelregels)
• Besturingsgremia • Wijze van overleg en besluitvorming
• De (informele) gang van zaken in de praktijk
(‘het spel’)
• welke zijn de bepalende businessfuncties? • is er een dominante coalitie? • waaraan wordt macht ontleend? bv. budget, rapportagelijn • wat zijn de ‘voorkook’-gremia? © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
7
ICT-governance: de spelers (voorbeeld ) Besturing:
Overleg ICT/IMmanagers Beleidscomité ICT Raad van Advies ICT-services
Formele gremia Overleg/besluitvorming Portefeuillehouder ICT
- visie op ICT-infrastructuur - ICT planning & control - ICT-continuïteit
directie
ICT-staf apart of niet ?
BU
BU ICT-staf
Waar is de CIO?
klant/ leverancierrelatie
ICTservices
ICT-staf
ICT-inzet in business - strategie - operaties
- infra-services - specifieke services - competenties
Partners
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
De spelregels Overleg en besluitvorming over: IT principes Richtinggevende uitspraken over de rol van IT in de business
IT architectuur Eisen inzake standaardisatie en integratie
Directieven => dwingend: 'zo en niet anders'
IT infrastructuur Gemeenschappelijke IT diensten
Richtlijnen => dringend: 'zo, tenzij....'
Aanbevelingen => adviserend: 'dit heeft onze voorkeur'
Business applicaties Behoeften aan applicaties
IT investeringen en prioriteitstelling Waarin en hoeveel investeren © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Bron: Davenport, Weill, 2004
8
Wie beslist? 6 beslissingsstijlen Business monarchie
Topmanagement, als groep of individueel Ook: Exec. Committee of IT-council met CIO
IT monarchie
IT-management, als groep of individueel
Feodaal
Management business units of proceseigenaren
Federaal
Een combinatie van topmanagement, IT-management, BU-managers, proceseigenaren
Duopolie
Business management en IT-management Op executive-niveau en BU-niveau
Anarchie
Iedere individuele proceseigenaar of gebruiker
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Bron: Davenport, Weill, Ross 2004
N= 256 23 landen
Dominante beslissingsstijlen (in %) Domein Stijl Business monarchie
IT principes IT infrastructuur IT-architectuur Business strategie applicaties Input Besluit Input Besluit
Input Besluit
ITinvesteringen
Input Besluit Input Besluit
0
27
0
6
0
7
1
12
1
30
1
18
20
73
10
59
0
8
0
9
0
3
0
0
1
2
1
18
0
3
Federaal
83
14
46
4
59
6
81
30
93
27
Duopolie
15
36
34
15
30
23
17
27
6
30
Anarchie
0
0
0
1
0
1
0
3
0
1
Onbekend
1
2
0
1
0
2
0
2
0
0
IT monarchie Feodaal
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Bron: Weill, Ross 2004
9
ICT-governance: ‘het spel’ De (informele) gang van zaken in de praktijk • wat zijn de bepalende businessfuncties? • is er een dominante coalitie? • waaraan wordt macht ontleend? bv. budget, rapportagelijn • wat zijn de ‘voorkook’-gremia?
Langs de lijnen van strategic control Langs de lijnen van financial control Langs de lijnen van de ICT-infrastructuur Langs de lijnen van de actuele beleidskwesties
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
De toekomst van informatiemanagement en de informatiemanager © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
10
Kerntaken van de ICT-functie
ICT governance Dienstverlening op maat: - afstemming vraag/aanbod - implementatie - beheer - serviceverlening - contractmanagement
Regie
Afspraken en spelregels over: - taken/verantwoordelijkheden ICT - infrastructurele voorzieningen - architectuur - budgettering/financiering - informatiebeveiliging
Architectuur Ontwerp en bewaking: - oplossingen o.b.v. standaardbouwstenen - applicaties en techniek Portfoliomanagement
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Bron: Poels, van Veen
ICT: schakelfunctie tussen business en leveranciers Inrichten processen Opstellen businesscases
ICT governance
Ontwikkelen maatwerk
Regie
Beheer pakketten Beheer infrastructuur
Architectuur
Managen projecten
Technology watcher (Innovation) facilitator
Rol CIO
Support/ helpdesk
Service provider Manager/regisseur van resources © Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Bron: Poels, van Veen
11
Informatiemanagement en de informatiemanager • Onderscheid functie en functionaris • •
Informatiemanagement Informatiemanager (rol)
• Informatiemanagement is een business-taak • •
Waarde toevoegen met ICT Integraal management
• Business manager is opdrachtgever/eigenaar, zal delegeren: • •
Informatiemanager (rol) Op verschillende niveaus
• Organisatorische plaats • •
In business-afd., ICT-afd. of ‘CIO-office’? Een kwestie van competenties en doelmatigheid
• Rol van de CIO • •
Service manager Innovatie-aanjager
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
Meer informatie?
www.oosterhaven.nl
[email protected] ISBN 978 90 12 12287 0 2e druk, 2007
© Prof. drs. J. Arno Oosterhaven Vrije Universiteit
12
