HOWEST - departement HIEPSO. Afstudeerproject. Wellness in Jordanië. Herontdek je zintuigen in het laagste punt op aarde. Veerle Coppejans

HOWEST - departement HIEPSO

Afstudeerproject Wellness in Jordanië Herontdek je zintuigen in het laagste punt op aarde

Veerle Coppejans Module: Afstudeerproject Lector: Vicky Van Den Heede Interne begeleider: Christine Van Slambrouck Academiejaar: 2008-2009

HOWEST - departement HIEPSO

Afstudeerproject Wellness in Jordanië Herontdek je zintuigen in het laagste punt op aarde

Veerle Coppejans Module: Afstudeerproject Lector: Vicky Van Den Heede

Interne begeleider: Christine Van Slambrouck Academiejaar: 2008-2009

Samenvatting Onthaasten… weg van de stress? Gewoon ontspannen en genieten? In de voetsporen van Indiana Jones doorheen een sprookje van Duizend-en-een-nacht? Wellness en Jordanië zijn de rode draad doorheen mijn eindwerk. Het eerste hoofdstuk is een korte kennismaking met Jordanië, althans de hoogtepunten die belangrijk zijn in mijn uiteindelijke reis. Hierbij horen de cultuur, de veiligheid,… Daarna dompel ik u even om in de wellness-wereld. De wellness-wereld van Jordanië weliswaar. Ontdek de natuurlijke wellness, wellness-centra,… Als derde volgt de vergelijkende studie tussen de Dode Zee van Israël en de Dode Zee van Jordanië. Dit is ietwat meer in detail bekijken waarom toeristen vooral kiezen voor de Dode Zee in Israël. Is het omwille van de accommodatie, de bereikbaarheid,… ? En als laatste komt de reis aan bod. Een wellness-reis naar Jordanië aangeboden door Jordan Experience en Escape, met een persoonlijke toets.

Inleiding Het moeilijkste van een eindwerk is de start, het onderwerp kiezen. Bij mij liep dit ook niet altijd van een leien dakje. Na enkele afgekeurde onderwerpen dacht ik aan wellness. Dit is iets helemaal van deze tijd dus waarom daar geen onderwerp rond zoeken. Een probleemstelling daar rond vinden leek niet zo simpel. Met mijn hoofd in de wolken en mijn gedachten bij onze eigen reis begon er een belletje te rinkelen: Jordanië. Jordanië heeft één van de bekendste “wellness-producten” liggen: De Dode Zee. Zo kwam mijn onderwerp tot stand: Wellness in Jordanië. Eerst bleek het belangrijkste van mijn afstudeerproject de reis die ik er rond zou maken. Hierbij heb ik hulp gekregen van een lokale agent én van de touroperator Escape. Zodat het programma er uitziet zoals het onmiddellijk aan echte klanten kan voorgesteld worden, op de manier van Escape. Maar na wat overleg met mevr. Van Slambrouck moest er nog wat meer inbreng van mezelf in komen. Zo kwamen we tot een vergelijkende studie. De Dode Zee ligt tussen twee landen, waarom is Israël populairder dan Jordanië voor de Dode Zee? Is het omwille van de accommodatie, de bereikbaarheid? Zoveel vragen die kunnen vergeleken worden en waar ik een eigen inbreng in mijn afstudeerproject heb. Verder zijn de praktische zaken en culturele aspecten ook belangrijk om even dieper op in te gaan. Zonder informatie over bijvoorbeeld Petra of over verschillende wellnessfaciliteiten is het onmogelijk om hier een reis over te maken. Dus droom gerust eens helemaal weg in de wereld van de wellness in Jordanië.

Inhoudstabel 1

Hoofdstuk 1: Jordanië algemeen ___________________________________________ 10 1.1

Inleiding ________________________________________________________________ 10

1.2

Ligging __________________________________________________________________ 10

1.3

Cultuur _________________________________________________________________ 11

1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.3.5

1.4

Problematiek van de waterbevoorrading ______________________________________ 14

1.4.1

1.5

Besluit _______________________________________________________________________ 14

Veiligheid _______________________________________________________________ 15

1.5.1 1.5.2 1.5.3

2

Petra: “a red rose city half as old as time” ___________________________________________ 11 Wadi Rum Desert: ‘De Woestijn van Lawrence of Arabia’_______________________________ 11 Aqaba: ‘Het venster op de Rode Zee’ _______________________________________________ 12 Kerak: ‘Bewaker van een episch verleden’ ___________________________________________ 12 Amman: “A modern city built on the sands of time” ___________________________________ 13

Veiligheid Jordanië _____________________________________________________________ 15 Veiligheid Israël ________________________________________________________________ 16 Reisadvies ____________________________________________________________________ 17

Hoofdstuk 2: Wellness in Jordanië _________________________________________ 18 2.1

Inleiding ________________________________________________________________ 18

2.2

Wat is Wellness? _________________________________________________________ 18

2.3

Profilering op vlak van Wellness _____________________________________________ 19

2.4

Natuurlijke wellness in Jordanië _____________________________________________ 22

2.4.1 2.4.2 2.4.3

2.5

Wellness-centra in Jordanië _________________________________________________ 24

2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.5.4

2.6

Dode Zee _____________________________________________________________________ 22 Hammamat Ma’in ______________________________________________________________ 23 Afra Falls _____________________________________________________________________ 23

Everest Resort & Health Club _____________________________________________________ 24 Jordanian Hummah _____________________________________________________________ 24 De Ottomaanse Hammam _______________________________________________________ 24 Andere _______________________________________________________________________ 24

Wellness-producten in Jordanië _____________________________________________ 25

2.6.1 2.6.2 2.6.3 2.6.4 2.6.5 2.6.6 2.6.7

Modderbaden _________________________________________________________________ 25 Sauna ________________________________________________________________________ 26 Massage ______________________________________________________________________ 27 Jacuzzi _______________________________________________________________________ 27 Hammam _____________________________________________________________________ 28 Gezichtsbehandeling ____________________________________________________________ 28 Lichaamsbehandeling ___________________________________________________________ 29

3

Hoofdstuk 3: Vergelijkende studie Dode Zee Jordanië/ Dode Zee Israël ____________ 30 3.1

Inleiding ________________________________________________________________ 30

3.2

Bereikbaarheid naar de Dode Zee ____________________________________________ 31

3.2.1 3.2.2

3.3

Accommodatie aan de Dode Zee _____________________________________________ 33

3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5 3.3.6 3.3.7

3.4

4

Aantal hotels __________________________________________________________________ 33 Vergelijking ___________________________________________________________________ 34 Besluit aantal sterren ___________________________________________________________ 36 Besluit capaciteit _______________________________________________________________ 37 Ligging _______________________________________________________________________ 38 Wellness in de hotels ___________________________________________________________ 41 Beoordelingen toeristen _________________________________________________________ 44

Aanbod op de Belgische markt ______________________________________________ 47

3.4.1

3.5

Aantal luchthavens _____________________________________________________________ 31 Belangrijkste luchthavens ________________________________________________________ 32

Besluiten _____________________________________________________________________ 53

SWOT-analyse ___________________________________________________________ 58

Hoofdstuk 4: Wellness-reis naar Jordanië____________________________________ 61 4.1

Inleiding programma ______________________________________________________ 61

4.2

Programma ______________________________________________________________ 61

4.3

Reisprogramma voor klant _________________________________________________ 63

4.4

Praktische informatie voor klant _____________________________________________ 67

4.5

Prijsberekening ___________________________________________________________ 71

Wellness in Jordanië In onze maatschappij bestaan er tegenwoordig heel wat interessante bestemmingen. De consument heeft het moeilijk om te kiezen en ziet door het bos de bomen niet meer. Waarom dan specifiek kiezen voor Jordanië? Is Jordanië een bestemming waar men interesse in heeft? Volgens Tripadvisor zijn Budoni op Sardinië, Agia Galini op Kreta en Petra in Jordanië de drie meest opkomende toeristische bestemmingen ter wereld voor het jaar 2009. 1 Daarna blijven volgens de „Jordan Times‟ het aantal bezoeken aan Petra per dag stijgen. In juli 2005 waren dit ongeveer 27.139 bezoekers en in juli 2005 ongeveer 36.000 bezoekers!2 En ten laatste volgens F.H.: “Met zijn beladen geschiedenis zag Jordanië door de eeuwen heen vele beschavingen openbloeien en ten onder gaan. Archeologen kunnen er hun hart ophalen. Vandaag grenst het Hasjemitische koninkrijk aan Syrië, Irak, Saoedi-Arabië, Israël en de Palestijnse gebieden. Het toerisme gaat er in stijgende lijn.” 3 Als we kijken naar de statistieken zien we dat het Midden Oosten in de lift zit, de evolutie van 2005 naar 2006 was maar liefst +10,5%! Bij de grafiek „internationale aankomsten‟ van de World Tourism Organisation kunnen we de aankomsten van alle landen uit het Midden-Oosten in detail zien en dus ook van Jordanië. Ook hier was er voor Jordanië alleen, een groei van 13,6%, dit van 2000 tot 2005. „Country Reports‟ toont ons dat de aankomsten in Jordanië van de Belgen van 2003 naar 2004 bijna verdubbeld zijn! Ook de aankomsten van de Europeanen zijn van 2003 naar 2004 enorm gestegen. Dus, het antwoord op de gestelde vraag is duidelijk. Jordanië is wel degelijk een bestemming waar interesse voor is. Beter nog, op dit moment zit Jordanië helemaal in de lift. Niet alleen op vlak van cultuur, maar ook op vlak van natuur. Denk maar aan de Dode Zee, verschillende UNESCO-sites zoals Al Azarq of Petra,…

We weten nu al dat Jordanië op dit moment in de lift zit maar ook belangrijk voor mijn concept is de vraag: “Is wellness populair?” We leven in een stressvolle maatschappij en zo zien we dat het wellness-concept niet meer weg te denken is uit ons straatbeeld. Iedereen wil zich ontspannen. “Busy life style demands a proper relaxation. With lack of time, de-stressing while traveling has turned into a number one choice of many businessmen.”4

1

Tripadvisor Asia Africa Intelligence Wire 3 Eductour Arthema 4 The Spa fever or New Trends in Wellness Industry, www.tourism-review.com 2

De populariteit van spavakanties zijn wereldwijd toegenomen, en vele mensen nemen een gezondere levensstijl aan. Jordanië heeft dan ook enkele natuurlijke therapeutische sites. Het doel van Jordanië is om de bezoekers een unieke, ontspannende belevenis mee te geven en te voldoen aan alle gezondheids-, fitness-, en schoonheidsbehoeften.1 Een ideale plaats voor wellness in Jordanië is de Dode Zee. “Het slik van de Dode Zee bevat stoffen die een gunstige werking hebben op de huid. Aan het warme, zeer zoute water wordt een therapeutische werking toegeschreven; het wordt onder andere bij circulatiestoornissen toegepast. Deze natuurlijke schat, gecombineerd met het droge, stabiele klimaat hebben ervoor gezorgd dat deze omgeving reeds 2000 jaar lang als kuuroord bekendstaat.”2 Jordanië heeft als buurland Israël, die een grote concurrent is aangezien de Dode Zee zich ook daar bevindt. Maar op dit moment staat Israël in een minder goed daglicht doordat ze de oorlog verklaard hebben aan de Hamas in Gaza. Dit sinds 27 december 2008, en het dodental stijgt nog steeds. Uit dit alles kan ik besluiten dat we wellness niet meer kunnen wegdenken uit de maatschappij en dat Jordanië een bestemming is met veel potentieel. Deze twee zaken samenvoegen kan de ideale combinatie zijn voor een unieke reis!

1 2

www.visitjordan.com Polyglott, Jordanië reis- en routegids

| 10

1 Hoofdstuk 1: Jordanië algemeen 1.1 Inleiding Voor ik een reis naar Jordanië voorstel is het noodzakelijk enkele belangrijke punten aan te halen. Interessante informatie voor klanten die naar het Midden-Oosten reizen zijn zaken zoals waterproblematiek en veiligheid. Maar ook de culturele bezienswaardigheden komen hier aan bod. Drinkwater is zeer belangrijk wanneer men naar warmere oorden reist. Het MiddenOosten blijft jammer genoeg kampen met ernstige watertekorten door de groeiende bevolking. Aangezien Israël de laatste tijd negatief in beeld geweest is, heeft men de neiging om te denken dat het hele Midden-Oosten onveilig is. Het is dan ook belangrijk om te weten hoe het staat met de veiligheid in Jordanië. Culturele bezienswaardigheden als Petra en de Wadi Rum zijn topattracties voor Jordanië. Maar hoe zijn deze attracties precies ontstaan? Een antwoord op deze vragen vindt u in dit hoofdstuk.

1.2 Ligging Jordanië grenst in het noorden aan Syrië, in het noordoosten aan Irak, in het zuiden en oosten aan Saoedi-Arabië en in het westen aan Israël en de Westelijke Jordaanoever.

Veerle Coppejans

| 11

1.3 Cultuur 1.3.1 Petra: “a red rose city half as old as time” De oude hoofdstad van de Nabateeërs De ruïnes van Petra zijn een schitterend, maar ook mysterieus architectonisch wereldwonder. Zonder twijfel de meest waardevolle schat en meest spectaculaire site van Jordanië. Petra is een stad gelegen in een kloof in de heuvels en is gedeeltelijk uit de rotsen gehakt door de Nabateeërs. De welvaart van Petra was dan ook voornamelijk te danken aan de strategische ligging. De Nabateeërs vestigden zich hier meer dan 2000 jaar geleden en zorgden ervoor dat Petra een belangrijk kruispunt werd voor handel. Petra had een monopolie op de handelswegen tussen Egypte, Arabië, India en China. Wanneer deze handelsroutes verdwenen door scheepvaart, werd de stad verlaten. Het was de Zwitser Ludwig Burckhardt die de stad herontdekte in 1812. De stad was inmiddels een ruïne geworden. De ingang van Petra is doorheen de Siq, dit is een lange kloof van ongeveer 1 km met muren van wel 200 meter hoog! Door de Siq lopen is al een belevenis op zich, door de schitterende kleuren en de prachtige rotsformaties. Op het einde van de Siq kan je al een kleine glimp opvangen van de schatkamer van Petra. Deze schatkamer is echt een unieke ervaring. Het is geen echte schatkamer maar een graf van een Nabateeïsche koning. Dit graf is uit de rotsen gehakt en is ongeveer 30m breed en 43m hoog! De schatkamer is nog maar het eerste van de vele wonderen dat Petra te bieden heeft. Om alles te kunnen bezichtigen in Petra heb je dan ook 3 tot 4 dagen nodig. Petra is opgenomen op de lijst van UNESCO en per dag mogen maximaal 1.500 toeristen Petra betreden.

1.3.2 Wadi Rum Desert: „De Woestijn van Lawrence of Arabia‟ De Wadi Rum is een beschermd woestijngebeid in het Zuiden van Jordanië. Je vindt er rotswanden van zandsteen die tot 800m hoog kunnen zijn, smalle ravijnen en kloven. Ook hier hebben de Nabateeërs hun sporen nagelaten. Dit keer in de vorm van muurschilderingen. Bedoeïenenstammen leven nog steeds tussen de bergen in de Wadi Rum en hun grote tenten gemaakt van geitenhaar vormen een speciaal deel van het landschap. Op vlak van wellness ziet men de Wadi Rum ook als een goede plaats voor de ademhaling. Je kan de Wadi Rum ontdekken op verschillende manieren: met een 4x4, op een kameel, op een paard of te voet.

Veerle Coppejans

| 12

1.3.3 Aqaba: „Het venster op de Rode Zee‟ Deze stad heeft enkele prachtige toeristische troeven: Als voornaamste natuurlijk het ideale woestijnklimaat dat het hele jaar door aangename temperaturen en vele uren zon garandeert. Ten tweede ligt Aqaba aan de Rode Zee en heeft ze de enige haven van Jordanië. Het kristalheldere water van de Rode Zee, bewoond door veelkleurige vissen, schildpadden en hoornkoraal is dan ook fascinerend mooi. Kortom een echt paradijs voor duikliefhebbers! De prachtige landschappen van het omringende woestijngebied zijn ook meer dan een excursie waard: ontmoetingen met de bedoeïenen en een tocht door één van de vele canyons, gecombineerd met een bezoek aan een ongerepte oase, leveren beslist enkele mooie herinneringen op.

1.3.4 Kerak: „Bewaker van een episch verleden‟ Kerak is een stad in Jordanië dat zich ten zuiden van Amman bevindt. Nadat de kruisvaarders aan het eind van de 11de eeuw Jeruzalem en het beloofde land hadden veroverd op de Arabieren, werden verschillende burchten opgericht om de handelsroutes te beschermen tegen aanvallen van de Arabieren. Het mooiste en beroemdste is dat van Kerak. De grote kruisridderburcht die vandaag nog het stadscentrum van Charah Muba domineert, werd in 1132 opgericht op wens van kruisvaarder Boudewijn I. Hij werd in 1100, na de dood van zijn broer Godfried van Bouillon, tot koning van Jeruzalem gekroond. Zijn doel was om de verbindingen tussen Aqaba en Jeruzalem te verdedigen tegen Arabische aanvallen. Het kasteel van Kerak had, op een hoogte van 950 m, dan ook een zeer strategische ligging. De laatste Heer van Kerak was de wrede Renauld de Châtillon die gevangenen geblinddoekt (zodat ze niet buiten bewustzijn geraakten van de schrik alleen al) vanaf de borstwering naar beneden liet gooien. Tenslotte werd het kasteel in beslag genomen door Saladin in 1189 en rond het einde van de 16e eeuw werd het verlaten.

Veerle Coppejans

| 13

1.3.5 Amman: “A modern city built on the sands of time” Amman is de hoofdstad van Jordanië en is een stad van contrasten. Een unieke mix van oud en nieuw, en ideaal gelegen op een heuvelachtig gebied tussen de woestijn en de vruchtbare Jordaanvallei. Amman heeft zich aangepast aan de moderne tijd, maar toch is het een oude stad, bekend als Rabbath Ammon in de oudheid en later als Philadelphia. In Amman vindt de toerist talrijke historische schatten: een Romeins amfitheater, een uitstekend archeologisch museum, de Al-Hussein moskee en nog zoveel meer. Bovenop het aanbod aan historische bezienswaardigheden, biedt Amman ook de luxe en het comfort van internationale vier- en vijfsterrenhotels en een wonderbaar palet lokale en internationale restaurants. Inkopen kan men, zoals overal in de Arabische wereld, in de typische souks waar het aanbod varieert. Je vindt er gouden sieraden, typische kruiden en handwerk. Natuurlijk heeft Amman ook heel wat wellness mogelijkheden. De meest populaire hotels hebben zwembaden, volledig uitgeruste spa-faciliteiten en fitnesscentra. Maar ook in de stad zelf vind je zowat alles, van sportcentra zoals golf, basketbal en paardrijden tot „the hammam‟ en „Waves Waterpark‟.

Veerle Coppejans

| 14

1.4 Problematiek van de waterbevoorrading Driekwart van ons aardoppervlak is bedekt met water, maar het overgrote deel daarvan is niet drinkbaar door het zoutgehalte. Drinkbaar water is dus schaars, en wordt met de jaren nog schaarser. Wij, in België, merken daar nog niet veel van. Maar er zijn veel landen die niet beschikken over proper drinkwater of die kampen met ernstige watertekorten. Eén van die landen is Jordanië. Voor Israël, de Palestijnse gebieden en Jordanië is de rivier „de Jordaan‟ de belangrijkste watervoorraad, waarvan het stroomgebied zich ook uitstrekt over een deel van Syrië en een zuidelijk puntje van Libanon. De rivier „de Jordaan‟ is dan ook al jaren een bron van conflicten tussen Israël en Jordanië. Want water is altijd een van de stuwende krachten geweest in de creatie van de staat Israël. Sinds 1967 staan zelfs alle waterbronnen op de Westoever onder militair bestuur. Voor het slaan van een put of bron is toestemming vereist van de militaire autoriteiten. Alleen met Jordanië is een afspraak gemaakt over het water van de Jordaan. Daarbij betrekt Israël dubbel zoveel water van die rivier dan Jordanië! 1 Doordat de bevolking in het Midden-Oosten bijzonder snel stijgt, stijgt de vraag naar water veel sterker dan elders. Daardoor kampen steeds meer landen in het MiddenOosten met ernstige watertekorten. Aangezien het water een schaars middel is voor elk land in dit gebied, is deze waterproblematiek een hoofdzorg voor de overheden in kwestie. Er werden reeds maatregelen getroffen, zoals waterbesparing of water recycleren. Maar steeds met minder goede resultaten. De overheid slaagt er dus maar niet in om dit probleem op te lossen voor de toekomst. Toch moeten er oplossingen gezocht worden! Het probleem is ook dat elke overheid de nodige maatregelen neemt om de waternood in eigen land op te lossen. Maar de Jordaan moet gedeeld worden door verschillende landen. Dus komt het meer en meer voor dat dezelfde kubieke meters water voor consumptie door verschillende landen worden opgeëist. In combinatie met bestaande regionale spanningen heeft de concurrentie over schaarse watervoorraden internationale, politieke en veiligheidsgevolgen.2

1.4.1 Besluit Hieruit kunnen we besluiten dat er voor de waterproblematiek in het Midden-Oosten nog steeds geen toekomstgerichte oplossing is gevonden. Deze problematiek geldt duidelijk niet enkel voor Jordanië maar voor meerdere landen in het Midden-Oosten. Drinkbaar water wordt sowieso schaarser voor elk land op deze aardbol. De overheden zoeken naar oplossingen dus laat je niet afschrikken om naar het Midden-Oosten te reizen. Maar wees zuinig met drinkbaar water, en niet enkel in het Midden-Oosten! Elke slok drinkbaar water dat niet verspild wordt kan bijdragen aan een mooie toekomst voor de volgende generatie.

1 2

http://www.vormen.org/Rechtvaardig/Water.html http://www.waternet.be/jordan_river/

Veerle Coppejans

| 15

1.5 Veiligheid 1.5.1 Veiligheid Jordanië1 Aangezien Jordanië zich in het Midden-Oosten bevindt, hebben vele toeristen een verkeerd beeld over de veiligheid. Dit omdat het Midden-Oosten niet altijd positief in het nieuws terecht komt. De ene keer is er een conflict omwille van de grensafscheiding, de andere keer valt er ergens een bom. Het valt niet te ontkennen dat dit soort conflicten voorkomen, maar dit betekent niet dat je elk land uit het Midden Oosten over dezelfde kam moet scheren. De veiligheid van Jordanië volgens de Federale overheidsdienst Buitenlandse Zaken: “Mits inachtneming van de gebruikelijke doorgaans veilig gereisd worden.

voorzorgsmaatregelen,

kan

in

Jordanië

1. VEILIGHEIDSSITUATIE Jaarlijks gaan heel wat Belgen op reis naar Jordanië. Doorgaans levert reizen in dit land geen problemen op. Terreurdreiging In het verleden zijn er enkele incidenten geweest: in augustus 2005 werden raketten afgevuurd op een Amerikaans schip voor de haven van Aqaba. In november 2005 veroorzaakten drie zelfmoordaanslagen in drie grote hotels in de hoofdstad de dood van zestig personen en een honderdtal gewonden. In september 2006 schoot een individu op een groep toeristen in het centrum van Amman (één dode en enkele gewonden). Op 14 maart 2008 werd een Duitse toerist in het centrum van het oude Amman neergestoken om vooralsnog onbekende redenen maar deze daad werd niet opgeëist door een terroristische organisatie. Bij een incident in diezelfde buurt heeft een schutter op 16 juli 2008 een aantal Arabische toeristen verwond. U dient dan ook bijzonder waakzaam te zijn bij een bezoek aan het oude centrum van Amman.

2. CRIMINALITEIT Er is geen criminaliteit ten aanzien van buitenlanders en heel weinig in het algemeen. De veiligheidsdiensten zijn overal in het land aanwezig.”

1

http://www.diplomatie.be/nl/travel/countrydetail.asp?COUNTRYNAMENL=JORDANIE

Veerle Coppejans

| 16

1.5.2 Veiligheid Israël1 De veiligheid van Israël volgens de Federale overheidsdienst Buitenlandse Zaken: “Niet-essentiële reizen naar de grensstrook tussen Israël en Gaza en de grens met Libanon worden afgeraden. Gebruikelijke voorzorgmaatregelen voor de rest van het land worden aangeraden. Jeruzalem: in het Westen dezelfde risico's als voor Israël; in het Oosten (inbegrepen de Oude Stad) is de veiligheidstoestand redelijk goed, op een paar zones na. Westelijke Jordaanoever: Niet-essentiële reizen worden afgeraden tenzij naar Bethlehem, Jericho en Ramallah. Gaza: Alle reizen worden afgeraden 1. VEILIGHEIDSSITUATIE Over het algemeen, moeten reizigers rekening houden met een onstabiele regionale situatie, risico's van aanslagen in Israël, militaire operaties en door het geweld in de Palestijnse gebieden. Reizigers naar Israël en/of Jeruzalem en de Palestijnse gebieden worden aangeraden respectievelijk de Ambassade van België in Tel Aviv en/of het Consulaat-generaal in Jeruzalem te contacteren en hun persoonlijke gegevens mee te delen. Het is raadzaam zich te houden aan de plaatselijke veiligheidsvoorschriften, en vóór en tijdens de reis de actualiteit op de voet te volgen. Reizen naar de Westelijke Jordaanoever wordt afgeraden tenzij omwille van specifieke (professionele of familiale) redenen. Reizen naar de Gazastrook wordt momenteel om welke reden dan ook stellig afgeraden. Als algemeen advies gelden de volgende aanbevelingen: Tijdens de hele duur van het verblijf is waakzaamheid altijd en overal geboden; reizigers dienen de veiligheidsvoorschriften en de instructies van de plaatselijke autoriteiten nauwgezet te volgen; liften en lifters meenemen wordt ten stelligste afgeraden.

2. CRIMINALITEIT Gewoon risico op kleine criminaliteit in de toeristische gebieden. Hoog risico op inbraak en autodiefstal voor diplomaten en expats. Men dient de gebruikelijke voorzorgen te nemen.”

1

http://www.diplomatie.be/nl/travel/countrydetail.asp?COUNTRYNAMENL=ISRAEL%20EN%20DE%20PALE STIJNSE%20GEBIEDEN

Veerle Coppejans

| 17

1.5.3 Reisadvies

Jordanië

Reisadvies

Resultaat

Mits inachtneming van de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen, kan in Jordanië doorgaans veilig gereisd worden.

+

Israël Niet-essentiële reizen naar de grensstrook tussen Israël en Gaza en de grens met Libanon worden afgeraden. Gebruikelijke voorzorgmaatregelen voor de rest van het land worden aangeraden.

±

BESLUIT In het verleden hebben we al geleerd dat mensen zeer snel vergeten en dat het toerisme zich zeer snel herstelt. Op dit moment staat Jordanië er beter voor qua veiligheid dan Israël en dit is uiteraard de unieke kans voor de toeristen om Jordanië te leren kennen.

Veerle Coppejans

| 18

2 Hoofdstuk 2: Wellness in Jordanië 2.1 Inleiding In deze drukke tijden is de mens meer en meer onderhevig aan stress. Daarom dat de vraag naar energetische en ontspannende verzorgingen de laatste jaren enorm is toegenomen. In dit hoofdstuk wordt dan ook vooral besproken hoe je je kan ontspannen, welke soorten wellness er bestaan en wat deze precies inhouden.

2.2 Wat is Wellness? De term wellness is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Maar wat is wellness nu eigenlijk? Wat is de specifieke definitie van dit woord? De Engelstalige verklaring is: “The condition of good physical and mental health, especially when maintained proper diet, exercise and habit.” De Nederlandse taal kent echter niet echt een definitie voor wellness. Maar volgens Ingrid Vredenbregt, een beauty manager is het dit. “De sleutel tot wellness ligt in een gezonde levenswijze door de juiste individuele combinatie van: Gezonde voeding; Beweging; Doelmatige ontspanning; Activerende, geestelijke training; Regelmatige lichaamsverzorging. Het brede aspect van de definitie van wellness heeft tot gevolg dat grenzen tussen schoonheidssalons, wellness-centra, fitnesscomplexen en praktijken van paramedici steeds meer gaan vervagen. Ook in de hotelbranche gaat wellness een steeds belangrijkere rol spelen. Tegenwoordig is de aanwezigheid van wellness-faciliteiten een must voor het boeken van een hotel. Het levert niet alleen enthousiaste gasten, maar ook extra omzet. Het aanbod van wellness-faciliteiten neemt aanzienlijk toe in alle branches. Wat voorheen een fitnesscomplex was, kan door de aanwezigheid van een sauna of hammam en een zwembad ineens als een Spa gezien worden. We kunnen hieruit concluderen dat de consument, door deze grote verscheidenheid, op een gegeven moment door de baden het bad niet meer ziet.”

Volgens „Wellness in Limburg‟: “Wellness is geen woord waar een concrete en directe Nederlandse vertaling voor bestaat, maar het is een internationaal concept/begrip. Je zou het woord het beste kunnen vertalen in 'je goed voelen'. Wellness is een levensstijl waarbij je er zélf voor kiest een gezond leven te willen leiden. Met een gezond leven wordt hier bedoeld: het verkrijgen en behouden van een gezond lichaam het verkrijgen en behouden van een gezonde geest Wanneer beide in harmonie zijn, versterken zij elkaar. Voel je je geestelijk goed en sterk, dan voel je je ook lichamelijk beter en krachtiger. Andersom werkt dit precies hetzelfde.”

Veerle Coppejans

| 19

2.3 Profilering op vlak van Wellness

Wellness-profiel JORDANIË INTERNATIONAAL: Jordaanse/Israëlische Ambassade in Brussel

Wanneer ik de site van de Jordaanse Ambassade in Brussel bekijk vind je op het eerste zicht niks over wellness. Wanneer je dan op „Tourism‟ klikt vind je één zinnetje over de Dode Zee. Over algemene wellness zeggen ze hier niks. Het is dan ook niet de bedoeling van deze site om reizigers te informeren over bezienswaardigheden of soorten reizen. Deze site is meer bedoeld voor consulaire zaken en om informatie te geven over de economie in Jordanië.1

Wellness-profiel ISRAËL De site van de Israëlische Ambassade in Brussel is gelijkaardig aan die van Jordanië. Ook hier vind je een knop „Toerisme‟ waaronder je kan kiezen voor „Toeristische trekpleisters‟. Deze link werkt jammer genoeg niet. Je vindt er wel een brochure over de Dode Zee. Dit kan interessant zijn voor wellnessreizigers.2

Toevallig kwam ik op de Nederlandse site van vakantiereiswijzer terecht, daar kwam ik deze banner tegen:

Deze banner is afkomstig van de „Jordan Tourism Board‟. En hier zie je heel duidelijk dat ze zich ook willen profileren als een wellness-bestemming.

BESLUIT

Het is niet de bedoeling van de Ambassade om reizigers aan te sporen om een bepaalde soort reis te maken. Op deze sites kan je wel nuttige informatie vinden over de economie, politieke zaken,… Maar, door een toevallig gevonden banner merk ik dat Jordanië zich wel internationaal wil profileren als wellness-bestemming. Het is ook mogelijk dat Israël dit doet maar tot op de dag van vandaag heb ik dit nog niet teruggevonden.

1 2

www.jordanembassy.be www.ambisrael.be

Veerle Coppejans

| 20

Wellness-profiel JORDANIË NATIONAAL: Ministerie van Toerisme

Wellness-profiel ISRAËL

Het eerste wat je te zien krijgt op de site van het ministerie is enkele foto‟s. Hiertussen staat een foto van de Dode Zee. Dit is alvast een eerste link naar wellness. Op de site zelf kijk ik eerst en vooral naar de „Tourism information guide‟ omdat dit waarschijnlijk ook het eerste is waar reizigers zouden naar kijken. Hieronder vind je duidelijk een deeltje „Medical Sites‟. Alle natuurlijke wellness van Jordanië is hier aanwezig. Er is dus duidelijk een link naar wellness. Ze beschrijven het hier als medische sites, maar dit komt hier op het zelfde neer.1

Tourism Board

Op de site van de „Jordan Tourism Board‟ maakt men eerst wat reclame over het bezoek van de paus. Verder zie je vooral zaken over actualiteit. Om hier iets te bekijken klik je gewoon verder.

Op de site van Israël kan je tussen 6 categorieën kiezen. Ik kies voor de categorie „attractions‟ omdat ik wil weten als ze hier de Dode Zee aanbieden.

We hebben vijf categorieën, de belangrijkste voor mij zijn „where to go‟ en „what to do‟.

Op het eerste zicht is er in deze categorie niks te vinden over de Dode Zee of over wellness. Maar bovenaan kan ik kiezen om per regio bepaalde attracties op te zoeken.

Bij „where to go‟ vind ik de Dode Zee terug. Hier vind je heel veel nuttige informatie over de Dode Zee: accommodatie, restaurants, shopping, tips,… Heel handig voor de toekomstige toerist. Bij „what to do‟ staat er een categorie „leisure and wellness‟. Een duidelijke link! Hier vind je informatie over de natuurlijke wellness van Jordanië en over sport en vrije tijd in de buurt van de Dode Zee. Nu we op deze link geklikt hebben zien we aan de rechterkant „Jordan Experiences‟. Ook hier staat „leisure en wellness tussen‟. Wanneer ik hier op klik komen verschillende behandelingen en kuren tevoorschijn.

Bij attracties kan ik kiezen voor „spa‟ of voor „hot springs‟. En bij regio kan ik kiezen voor de Dode Zee. Als ik zoek op regio vind ik alle attracties aan de Dode Zee, dit zijn er amper twee. Aan de rechterzijde klik ik op „Discover Israel‟. Daartussen vind ik „health tourism‟ en daar vind je duidelijk alle informatie die je nodig hebt voor een wellness-vakantie.3

De „Jordan Tourism Board‟ heeft ook een brochure over leisure & wellness uitgebracht waar je ongeveer dezelfde informatie vindt als op de site.2

BESLUIT

Israël en Jordanië begrijpen beide dat de Dode Zee een grote troef is op vlak van wellness. De Jordan Tourism Board heeft er zelfs een brochure over gemaakt. Het enige minpunt hier is dat je verder moet klikken op de site van Israël tot je er iets over vindt terwijl je er op de site van Jordanië met één klik bent.

1

www.tourism.jo www.visitjordan.com 3 www.goisrael.co.il 2

Veerle Coppejans

| 21

Wellness-profiel JORDANIË REGIONAAL

Een site van de streek rond de Dode Zee in Jordanië bestaat er nog niet. De site www.amman.com bestaat wel al, maar als je de site opent komt er „coming soon‟ op.

Wellness-profiel ISRAËL Voor Israël bestaat er wel een site van de Dode Zee. Je vindt hier dan ook alles wat te maken heeft met de streek rond de Dode Zee. Van festivals tot bezienswaardigheden. Er staan verschillende categorieën waar je op kunt klikken waaronder het interessantste voor mij „health‟ is. Wanneer ik hier op klik vind ik een klein tekstje met daaronder een link naar een speciale website over gezondheid en de Dode Zee. (http://www.dead-seahealth.org) Een groot pluspunt voor Israël!1

BESLUIT

Terwijl Jordanië nog geen enkele regionale site heeft, heeft Israël er een voor de Dode Zee én een voor gezondheid aan de Dode Zee. Het is duidelijk dat Israël hier veel beter scoort.

BESLUIT Beide landen weten dat de Dode Zee een grote troef is voor hun land. Maar Israël staat al wat verder op vlak van wellness dan Jordanië. Jordanië gebruikt dan wel een link naar wellness, Israël maakt er een volledige site over. Nog een voordeel voor Israël is dat je op hun site van de Ambassade in Brussel een taal kunt kiezen. Zelfs Nederlands staat er tussen. Zo kan je uiteraard heel wat meer klanten, die vreemde talen niet onder de knie hebben, aanspreken. Dit is niet zo op de site voor Jordanië. We kunnen besluiten dat beide landen met de Dode Zee willen uitpakken als wellness-bestemming.

1

http://www.deadsea.co.il

Veerle Coppejans

| 22

2.4 Natuurlijke wellness in Jordanië 2.4.1 Dode Zee1 1. VOORDELEN DODE ZEE Verschillende studies hebben aangetoond dat de Dode Zee mineralen je lichaam en huid uitgebreide voordelen geven zoals: Helpen om het vochtgehalte in evenwicht te houden Bevordert het herstellen van huidweefsel Geneest of verhindert allergieën en geeft het huidoppervlak een antiallergische bescherming Helpt beschermen tegen verontreinigende stoffen in de lucht Helpt je te ontspannen en heeft een kalmerend effect 2. GESCHIEDENIS De helende eigenschappen van de Dode Zee zijn al bekend sinds duizenden jaren. Zo bouwden de oude Romeinen en de Joden badhuizen die water en modder gebruikten van de Dode Zee. Tweeduizend jaar gelezen schreef de Romeinse historicus Josephus Flavius dat koning Herodus de warmwaterbronnen van de Dode Zee bezocht waar hij een behandeling nam en rust vond. Ook Cleopatra gebruikte het zout en de modder van de Dode Zee om haar jeugd te herwinnen, want zij was zich goed bewust van de invloed van mineralen op onze huid. 3. GEOGRAFIE De Dode Zee is een zout meer. Het is 76 km lang, 17 km breed en 365 m diep. Het bevindt zich 400 m onder de zeespiegel en is hierbij het laagst gelegen meer ter wereld. Het is een deel van de Jordaanvallei en bevindt zich in de Syrisch-Afrikaanse slenk. Het ligt ook op de grens tussen Israël en Jordanië. 4. DE GENEZENDE KRACHT VAN DE DODE ZEE Moderne medische onderzoeken bevestigen dat de combinatie van mineralen en zouten uit de Dode Zee helende eigenschappen heeft voor verschillende ziektes. Vele huidallergieën zoals psoriasis, eczeem of etterige huiduitslag kunnen verholpen worden met Dode Zee mineralen. Na een behandeling is er een vermindering van de allergie, maar nadien merkt men ook een duidelijke verbetering aan in de elasticiteit en het uitzicht van de huid. Andere effecten van Dode Zee mineralen zijn onder andere een betere bloedcirculatie en een meer ontspannen zenuwstelsel. Het modder van de Dode Zee bevat mineralen die wonden helen, die haarwortels wekken en roos uitroeien. Het is zelfs bewezen dat deze modder hoofdpijn en migraine elimineert. Ongelooflijk maar waar, deze mineralen hebben een helende en verzachtende kracht voor medische aandoeningen zoals artritis, been- en kraakbeenontsteking, ruggenmergontsteking, zenuwontsteking, reuma, stress en slapeloosheid.

1

Bron: Jordan Tourism Board

Veerle Coppejans

| 23

2.4.2 Hammamat Ma‟in Hammamat Ma‟in is een prachtige oase op de rand van de Dode Zee en het Mujib Natuurpark, ten zuidwesten van Madaba. Bijna zestig bronnen ontspringen hier uit de diepte. Het tot 60°C warme mineraalhoudende water stort zich naar beneden over de huizenhoge rotswanden en verzamelt zich dampend in een natuurlijk bekken en vloeit uiteindelijk af naar de Dode Zee. ‟s Avonds wordt de spectaculairste waterval door schijnwerpers verlicht.

2.4.3 Afra Falls In het Zuiden van Jordanië, 26 km van Al-Talifah, het hete water spuit uit meer dan 15 bronnen en vult deze plaats met helende mineralen. Experts zeggen dat dit water een bepaalde kracht heeft om onvruchtbaarheid, bloedarmoede en reuma te genezen. Een centrum voor deze services heeft men naast het restaurant en de natuurlijke kliniek gebouwd.

Veerle Coppejans

| 24

2.5 Wellness-centra in Jordanië Een kuuroord bezoeken is bij ons vanzelfsprekend want je vindt er in elke stad wel een paar. In Jordanië vind je ook kuuroorden maar deze horen meestal bij een hotel. Je kan deze uiteraard ook bezoeken zonder dat je logeert in dit welbepaalde hotel. Maar dit deel gaat over wellness-centra die onafhankelijk staan van een hotel, en deze vind je in Jordanië minder.

2.5.1 Everest Resort & Health Club

1

Everest Resort & Health Club ligt in Amman en biedt u een waaier aan faciliteiten. Restaurants, zwembaden, lounges, winkels, sauna,… Het is een project dat nog niet afgerond is, op dit moment is er amper 30% van het gebied gebruikt met faciliteiten. Hun voornaamste doel is om klanten hun behoeften te bevredigen op elke mogelijke wijze. Het is gelegen op de groene heuvel van Amman waar je volledig tot rust kan komen.

2.5.2 Jordanian Hummah Al Hummah ligt 100 km ten noorden van Amman. Het is een van de essentieelste therapeutische en toeristische plaatsen in het gebied. Er zijn een Spa en enkele klinieken opgericht om verschillende diensten aan de bezoekers van dit gebied te kunnen aanbieden. Verder vind je er een centrum voor ademhalingsproblemen en andere ziektes, centra met behandelingen voor huidziekten en ziekten met betrekking tot het zenuwstelsel.

2.5.3 De Ottomaanse Hammam Een bezoek aan de Hammam, een Turks bad in Amman, is een goede manier om meer te leren over de lokale cultuur. Dit is een publiek badhuis in Ottomaanse stijl dat in de Romeinse tijd zeer populair was in Jordanië en omstreken. De baden bestaan uit drie kamers: een „frigidarium‟ (dit is een afdeling waar men koude baden neemt), een „tepidarium‟ (dit is een lauwwaterbad) en een „calidarium‟ (dit is het gedeelte van hete baden). Kortom de koude, warme en hete kamers. Dit is een unieke beleving voor lichaam en geest.

2.5.4 Andere In de Gouden Gids van Jordanië staan er nog enkele kuuroorden maar verdere informatie hierover heb ik jammer genoeg niet gevonden.

1

Kuuroord

Stad

Elixir

Sweifieh, Amman

Jordan Tourism & Spa Complex

Shmeisani, Amman

Super Spa Co.

Amman

http://www.everestresort.com

Veerle Coppejans

| 25

2.6 Wellness-producten in Jordanië In elk wellness-centrum komen verschillende en gelijkaardige wellness-producten voor. Dit zijn er heel wat. Ook in de wellness-centra in Jordanië vind je sauna‟s, bubbelbaden,… Het is dan ook onmogelijk om alle producten op te noemen, maar hieronder vind je de bekendste.

2.6.1 Modderbaden1 Het begrip "peloide" stamt van het Griekse pelos wat modder betekent. Peloide is eigenlijk het bezinksel van de zee en wordt al vele eeuwen gewaardeerd om zijn therapeutische kwaliteiten. Het is een mengsel van organische, dierlijke en plantaardige resten en een hoge concentratie aan mineralen en zouten uit het water. In dit mengsel vindt men ook sulfiet-componenten uit biologische bronnen, bitumineuze stoffen en hormonen afkomstig van algen. Deze "zwarte modder" kan met water verdund als bad worden gebruikt of puur worden toegepast in pakkingen en wikkels. Omdat de modder plaatselijk puur gebruikt kan worden is het een uitstekend middel om huidproblemen zoals bijv. Psoriasis, eczeem en acne te behandelen. VERSCHILLENDE TOEPASSINGEN: Modder als pakking aangebracht op het lichaam vermindert stress en vertraagt het verouderingsproces van de huid. Andere voordelen zijn:    

Versterkt het immuunsysteem en verbetert daardoor de weerstand. De hygroscopische werking van de mineralen verbetert de spijsvertering, ontgift en herstelt de vochtbalans van de huidcellen, waardoor deze steviger worden. Heeft een heilzame werking op de bloedcirculatie en verbetert de lokale celstofwisseling. Weldadige werking bij reuma, spierpijn en gewrichtspijn.

Er is vastgesteld dat de modder zeer goed werkt bij vele reumatische aandoeningen en huidziekten. De warmtevasthoudende eigenschappen van de modder maken het mogelijk deze voor langere tijd op de pijnlijke plaatsen aan te brengen om bijv. ontstoken of reumatische gewrichten te behandelen. Het duurt ongeveer 14 minuten voordat de modder 1 graad in temperatuur daalt, zodat de warmte intensief blijft zonder de huid te verbranden. Ook bij sportblessures en spieren gewrichtspijnen worden met deze methode goede resultaten bereikt. Bovendien stimuleert de modder de doorbloeding en verzorgt de huid met mineralen. Het is een weldadige kuur voor het hele lichaam. De modder heeft een veelvuldige werking, het vermindert schilfervorming, verzacht, reinigt en stimuleert. Wanneer de modder in zijn pure vorm gebruikt wordt blijkt dit soms te sterk in te werken op de te behandelen huid en rode irritaties te veroorzaken. Daarom wordt de modder in juiste verhoudingen tot crèmige substanties, pommades en pasta`s verwerkt. Er bestaan gezichtsmaskers, modderomslagen, modderbaden, …

1

www.dodezee.net/modder.htm

Veerle Coppejans

| 26

2.6.2 Sauna1 De oorsprong van de sauna ligt in Finland, waarbij de eerste sauna's slechts kuilen in de helling van een heuvel waren. In eerste instantie werden deze ruimtes gebruikt als onderdak gedurende de koude wintermaanden. Voor warmte werden in de kuil stenen opgewarmd totdat ze gloeiend heet waren, waarna er water overheen werd gegooid waardoor er nog meer warmte (stoom) werd afgegeven. De temperatuur liep dan zo hoog op dat mensen hun kleren konden uittrekken. In Finland vind je nog een aantal van deze holsauna's. In de tegenwoordige tijd is een sauna een ruimte waarin de omgevingstemperatuur verhoogd wordt, en dan wel dusdanig verhoogd dat ons lichaam gaat zweten. Het is de bedoeling om tijdens het saunabezoek het gehele lichaam aan dezelfde temperatuur bloot te stellen, dat houdt dus in dat bij het zitten op een bank in de sauna het beter is om de voeten op te trekken, zodat die in dezelfde temperatuurszone zijn als de rest van het lichaam. Maar wat gebeurt er met je lichaam in de sauna? Je lijf reageert op een spel van warm en koud. Het belangrijkste is dat er alleen maar goede dingen met je lichaam gebeuren. Als je op een goede manier gebruik maakt van de sauna geef je je lichaam een training, je ververst de vochtreserves, bouwt weerstand op én een saunabad zorgt voor een ontspanning van lichaam en geest. Je lijf moet zich inspannen om de temperatuurswisselingen aan te kunnen. In de eerste paar minuten openen de huidporiën zich en komen je zweetkliertjes in werking. Onder invloed van de warmte vindt in je lichaam een vaatverwijding plaats. Hierdoor zal je bloeddruk iets afnemen, je lichaam probeert dit te corrigeren door de hartwerking iets op te voeren om zo voldoende bloed te laten circuleren. Maar omdat je in een ruststand bent (je zit of ligt immers alleen maar in de sauna) neemt deze verhoogde hartslag na een paar minuten al weer af. Je gaat zweten om je lichaam door middel van verdamping te koelen. Dit zweten moet je leren. De beginneling zal er over het algemeen meer moeite mee hebben dan de regelmatige saunabezoeker. Het vocht dat nodig is om te zweten wordt direct aan je bloed onttrokken, waardoor de bloeddruk nog meer zal dalen. Gelukkig heb je in je lichaam voldoende vochtreserves en kunnen je organen heel wat vocht missen, zodat dit tekort aangevuld kan worden. Dit houdt in dat je organen minder gaan werken. Daarom is het dan ook niet aan te bevelen om vlak voor het saunabezoek een flinke maaltijd te gebruiken. Door de ingeademde hete lucht wordt via het slijmvlies veel warmte aan de luchtwegen afgegeven. Dankzij de versnelling in de bloedstroom loopt de temperatuur van de huid niet té hoog op, waarbij het teveel aan warmte via de bloedbanen wordt afgevoerd naar de kern van je lichaam. De lichaamstemperatuur loopt lang niet zo hoog op als die van de huid. Na zo'n tien minuten schiet je afkoelmechanisme tekort en wordt het tijd om de sauna te verlaten. Dit moet rustig gebeuren, nadat je de laatste 1 à 2 minuten rechtop hebt gezeten met de voeten naar beneden.

1

http://www.encyclo.nl/begrip/sauna

Veerle Coppejans

| 27

2.6.3 Massage1 1. TRADITIONELE MASSAGE De traditionele massage combineert verschillende technieken zoals lichte aanrakingen, druktechnieken in glijdende bewegingen (gericht op de huid en bloedvaten), het kneden van de spieren, rollende bewegingen,… De masseur zal tijdens de massage de volgende doelstellingen willen behalen: de soepelheid en elasticiteit van de spieren terug te geven ontspannen van de spieren verwijderen van de verschillende spanningen het afvalproces versnellen door de verschillende circulaties op de huid Na een traditionele massage, zul je je ontspannen en kalm voelen. 2. HOT STONE MASSAGE Deze behandeling combineert massage met de thermodynamische voordelen van verwarmde basaltstenen en de heilzame werking van essentiële oliën. De hot stone massage heeft een ontgiftende en ontspannende werking. De gebruikte stenen bevatten een hoog percentage aan ijzer en magnesium waardoor ze de warmte lang vasthouden. 3. ZWEEDSE MASSAGE In het westen de bekendste massagevorm. Het lichaam wordt gekneed met langzame, glijdende bewegingen met de bloedstroom mee in de richting van het hart. Om gemakkelijker te kunnen masseren wordt meestal massageolie gebruikt. Een Zweedse massage stimuleert de bloedsomloop, versterkt de spieren en bevordert het evenwicht van het bewegingsapparaat (skelet, spieren en banden). 4. MASSAGETHERAPIE VAN DE BEDOEÏENEN Tegen stress en ontgiftend. Het doel van de Kasaath Hawa Bedoeïenenmassage is narigheid en afval ten gevolg van stress en/of blessures weg te werken. Met behulp van glazen en vuur wordt een vacuüm gecreëerd die diep in het bindweefsel doordringt om daar stofwisselingsslakken los te maken en af te voeren die verantwoordelijk zijn voor allerlei chronische ziekten. Je keert als nieuw terug na deze therapeutische massage.

2.6.4 Jacuzzi Andere namen voor de Jacuzzi zijn „bubbelbad‟ of „whirlpool‟. Dit is simpelweg een breed bad waar onder water warme stralen gevormd worden die een massage geven aan je lichaam. Het kan gebruikt worden voor plezier of voor therapie.

1

www.essenzza.be

Veerle Coppejans

| 28

2.6.5 Hammam1 Uit de combinatie van een Romeins Badhuis en oosterse tradities is het oosters badhuis, de hammam, ontstaan. Hamman betekent "een plek waar het heet is en water overvloedig stroomt". De hammam wordt ook wel „Turks stoombad‟ genoemd. In het Oosten is de Hammam een begrip. Voor een dieptereiniging en weldadige verzorging van het lichaam brengen vrouwen en mannen (gescheiden van elkaar), iedere week een aantal uren ontspannend door in stoom en sprankelend water. De hammam is een weldaad voor neus en luchtwegen. Net als de sauna is het een vorm van relaxen in combinatie met lichaamsreiniging. Het opent de poriën, reinigt de huid, stimuleert de bloedsomloop en voert afvalstoffen uit het lichaam. Het stoombad is supervochtig en veel minder heet dan de sauna dus ideaal voor mensen die minder goed kunnen zweten. Je kan de hammam verrijken met eucamenthol, dan is het een verfrissende ervaring met heilzame uitwerking. De eucamenthol die is toegevoegd is een verfrissende mix van eucalyptus en pepermunt. Eucalyptus heeft een zeer positieve werking op de luchtwegen en is aan te raden bij griep of verkoudheden. Het werkt lymfeontstekend en werkt verzachtend bij reumatische pijnen. Maar het verhoogt ook je concentratievermogen en ondersteunt het logisch denken. Munt daarentegen heeft een verfrissende en verkwikkende werking op de geest en huid. Het activeert de creativiteit en inspireert tot vrolijkheid. De afgelopen decennia zijn ook de westerse toeristen bij hun reizen naar andere landen de hammam gaan waarderen.

2.6.6 Gezichtsbehandeling Een gelaatsverzorging bestaat meestal uit verschillende zaken. Eerst en vooral wordt er een analyse van de huid gedaan om te weten welk huidtype je hebt. Daarna wordt de huid gereinigd door middel van verschillende producten (vb. peeling). Bij een gelaatsverzorging hoort ook het epileren van overbodige haartjes, een massage van het gezicht, de hals, de nek en de decolleté, en een masker met aangepaste producten. Als laatste kan maquillage ook nog een deel zijn van de gezichtsbehandeling maar dit is meestal een optie.

1

http://www.casa-sana.net/hammam.asp http://www.sportoase.be/veldstraatweb/index.php?option=com_content&task=view&id=24&Itemid=1 http://www.verrasuwpartner.nl/i/wellness/wellness/hammam-gezondheidsarrangement-/menu-id-89.html

Veerle Coppejans

| 29

2.6.7 Lichaamsbehandeling1 Een lichaamsbehandeling waarbij uw huid gemasseerd wordt met een korrelige crème zodat dode huidcellen worden verwijderd en een nieuwe zachte huid het resultaat is. De crème kan bestaan uit zeezout, vruchtenpitten of fijn zand. 2. ALGENPAKKING U wordt ingesmeerd met een mengsel van zeealgen en warm ingepakt. Door de warmte neemt uw lichaam de heilzame stoffen uit de zee op en tegelijkertijd wordt het afvoeren van afvalstoffen gestimuleerd. Na ongeveer 20 minuten kunt u de algenpap afdouchen onder de warme douche. Bij algenbehandelingen gebruikt men welbepaalde algensoorten, die rijk zijn aan mineralen, sporenelementen, vitamines en aminozuren. Algen geven het lichaam een intensieve vochtigheid, brengen de stofwisseling op gang, ontslakken en bieden optimale ondersteuning bij een dieet. 3. MANICURE Een manicure is een behandeling van de handen maar vooral de nagels. De huid wordt gekalmeerd en ontspannen door middel van warme handbaden en vochtregulerende lotions. Bij de nagels wordt de nagelriem naar achter geduwd, en de nagel in een mooie vorm gevijld. De dode huidcellen van de natuurlijke nagel worden verwijderd. De nagelriem wordt bevochtigd met nagelriemolie. Naar keuze kunnen er kunstnagels op de natuurlijke nagels geplakt worden of de natuurlijke nagels kunnen gelakt worden. 4. PEDICURE Een pedicure is hetzelfde als een manicure maar dan voor de voeten. Hier hangt er meestal ook een medisch aspect aan vast aangezien er veel voetkwaaltjes zoals eksterogen, kalknagels,… bestaan. Maar voor het medisch aspect moet je naar een gediplomeerde pedicure gaan en niet naar een wellness-centrum.

1

www.essenzza.be

Veerle Coppejans

| 30

3 Hoofdstuk 3: Vergelijkende studie Dode Zee Jordanië/ Dode Zee Israël 3.1 Inleiding De Dode Zee is één groot meer waar twee landen gebruik kunnen van maken. Toch lijkt het dat Israël de Dode Zee meer gebruikt als wellness-bestemming dan Jordanië. Dit volledig onderzoeken is niet de gemakkelijkste opdracht maar er zijn uiteraard zaken die ik wel kan onderzoeken. We weten al dat Jordanië zich ook wil profileren als wellness-bestemming, weliswaar voor de Dode Zee. Maar is hun bedoeling al doorgedrongen tot bij de Belgische Touroperators? De beste manier om dit te onderzoeken is een reisbureau binnenstappen, elke brochure over Jordanië vragen en deze brochures screenen op de Dode Zee. “Moet Jordanië onderdoen voor Israël?” is een belangrijke vraag die in dit hoofdstuk beantwoord wordt.

Veerle Coppejans

| 31

3.2 Bereikbaarheid naar de Dode Zee 3.2.1 Aantal luchthavens1

Jordanië: 17 luchthavens Israël: 53 luchthavens

Hierbij horen ook de kleinere en minder belangrijke luchthavens, maar we zien duidelijk dat Israël drie maal zo veel luchthavens heeft als Jordanië. Maar deze worden niet allemaal gebruikt voor internationale vluchten.

1

http://indexmundi.com/map/?t=0&v=121&r=me&l=nl

Veerle Coppejans

| 32

3.2.2 Belangrijkste luchthavens1 Hiermee bedoel ik de luchthavens die belangrijk zijn voor de Belgen. Want niet elke luchthaven wordt gebruikt voor internationale vluchten. Lijnvluchten vanuit België naar Jordanië vliegen enkel op Queen Alia Airport in Amman via Royal Jordanian. Met Royal Jordanian kan je ook op Aqaba vliegen maar dan via Amman. Chartervluchten vliegen enkel op King Hussein International Airport in Aqaba. Vanuit België is dit Jetairfly. Voor Israël zijn er lijn- en chartervluchten. Ze vliegen beide op Ben Gurion Airport in Tel Aviv. Lijnvluchten zijn via EL AL of Brussels Airlines en chartervluchten via Jetairfly.

Ben Gurion Airport Tel Aviv Queen Alia Airport Amman

King Hussein Int. Airport Aqaba

Amman Queen Alia – Dead Sea = 50 min Aqaba – Dead Sea = 3 uur Tel Aviv Ben Gurion – Dead Sea = 1 uur 20 min

1

www.allmetsat.com

Veerle Coppejans

| 33

3.3 Accommodatie aan de Dode Zee Omdat de link met mijn uiteindelijke programma moet blijven bestaan vergelijk ik enkel de hotels. De meerderheid van de reizigers die voor een wellness-reis kiezen zullen ook niet vlug grijpen naar een aparthotel of een jeugdherberg. Zoals je weet verandert een hotel soms wel eens van naam. Dit doordat het overgenomen is door een keten of door andere redenen. Daarom kan het natuurlijk altijd zijn dat ik een hotel over het hoofd gezien heb maar na lang zoekwerk ben ik uitgekomen bij de volgende hotels.

3.3.1 Aantal hotels

Jordanië

Israël

1

Mövenpick Resort & Spa

Ein Gedi

2

Marriott Jordan Valley Resort

Tulip Inn Dead Sea

3

Dead Sea Spa

Carlton Dead Sea

4

Kempinski Ishtar

Le Meridien

5

Evason Ma‟in Hot Springs

Moriah Plaza Dead Sea

6

Dead Sea Gardens

7

Royal

8

Isrotel Dead Sea Hotel

9

Oasis Dead Sea Hotel

10

Spa Club Dead Sea Hotel

11

Kalia Hotel

12

Crowne Plaza Hotel Dead Sea

13

Daniel Hotel Dead Sea

14

Golden Tulip Club Dead Sea

15

Tsell Harim Hotel

16

Hod Hotel

17

Lot Spa Hotel

18

Moriah Classic Hotel

19

Prima Spa Club

TOTAAL

5

19

Veerle Coppejans

| 34

3.3.2 Vergelijking

Jordanië

Israël

Hotel

Aantal Sterren

Capaciteit

Wellness?




358 kamers

ja




251 kamers

ja

Dead Sea Spa



272 kamers

ja

Kempinski Ishtar



117 kamers

ja




94 kamers

ja

Ein Gedi



176 kamers

ja

Tulip Inn Dead Sea



96 kamers

ja

Carlton Dead Sea



240 kamers

ja

Le Meridien



577 kamers

ja




215 kamers

ja

Dead Sea Gardens



196 kamers

ja

Royal



420 kamers

ja




297 kamers

ja




142 kamers

ja




96 kamers

ja

Kalia Hotel



64 kamers

ja




304 kamers

ja




302 kamers

ja

Veerle Coppejans

| 35

Hotel

Aantal Sterren

Capaciteit

Wellness?

Golden Tulip Club Dead Sea



388 kamers

ja

Tsell Harim Hotel



160 kamers

ja

Hod Hotel



203 kamers

ja

Lot Spa Hotel



199 kamers

ja




280 kamers

ja

Prima Spa club



98 kamers

Ja

Israël

Veerle Coppejans

| 36

3.3.3 Besluit aantal sterren

9 8 7 6 5

Jordanië

4

Israël

3 2 1 0 3 sterren

4 sterren

5 sterren

Wat eerst opvalt, is dat Israël duidelijk meer hotels heeft aan de Dode Zee maar dat wisten we uiteraard al. Verder zien we dat Jordanië vooral 5-sterren hotels aanbiedt terwijl Israël vooral 4-sterren hotels aanbiedt. Wellness is een luxe-product en Jordanië is een nieuwe reisbestemming op de markt, daardoor heeft deze bestemming de kans gehad om luxe en wellness samen te voegen. Het resultaat is de vele 5-sterren hotels. Israël heeft dan vooral 4-sterren hotels, dit omdat deze bestemming al iets langer als wellness-bestemming op de markt is. De kans dat deze hotels al wat verouderd zijn is dan ook groter dan in de hotels van Jordanië. Een voordeel van de vele 4-sterren hotels is dan weer dat de prijsklasse iets lager ligt waardoor je een groter publiek kan aantrekken.

Veerle Coppejans

| 37

3.3.4 Besluit capaciteit

10 9 8 Aantal hotels

7 6 5

Jordanië

4

Israël

3 2 1 0 50 - 100

100 - 300

> 300

Aantal kamers

Op vlak van capaciteit zien we dat geen van beide echt kleinschalige hotels aanbiedt. Beide landen bieden grote hotels aan maar toch zien we ook hier dat Israël al een stap verder staat dan Jordanië. Israël heeft de kans gehad om zijn hotels steeds uit te breiden naargelang het aantal toeristen. Je vindt er dan ook enkele hotels met een capaciteit van meer dan 300 personen. Doordat er heel wat hotels zijn aan de Dode Zee in Israël en doordat er ook heel wat kamers beschikbaar zijn in deze hotels kan Israël heel wat reizen aanbieden aan de Dode Zee. Jordanië is nog maar in opkomst en toch wil het ook heel wat toeristen over de vloer krijgen want 3 van de 5 hotels hebben een capaciteit die groter is dan 250 kamers. Maar in totaal blijft het heel wat minder dan Israël. Indien Jordanië veel toeristen wil aantrekken moet er meer capaciteit komen. Maar het is mogelijk dat Jordanië geen massatoerisme wil aantrekken en vandaar alles redelijk kleinschalig houdt. Dit om de natuur en de Dode Zee te bewaren.

Veerle Coppejans

| 38

3.3.5 Ligging

11

1, 2, 3, 4 5

1 18 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17,19

5

Veerle Coppejans

| 39

Hotel

Ben Gurion Airport

Jeruzalem

Strand

Tel Aviv Ein Gedi

1

130 km

80 km

0 km

Tulip Inn Dead Sea

2

160 km

110 km

0 km

Carlton Dead Sea

3

160 km

110 km

0 km

Le Meridien

4

160 km

110 km

0 km


5

150 km

115 km

0 km

Dead Sea Gardens

6

160 km

110 km

0 km

Royal

7

160 km

110 km

0 km


8

160 km

110 km

0 km


9

160 km

110 km

0 km


10

160 km

110 km

0 km

Kalia Hotel

11

90 km

40 km

0 km


12

160 km

110 km

0 km


13

160 km

110 km

0 km

Golden Tulip Dead Sea

14

160 km

110 km

0 km

Tsell Harim Hotel

15

160 km

110 km

0 km

Hod Hotel

16

160 km

110 km

0 km

Lot Spa Hotel

17

160 km

110 km

0 km


18

140 km

90 km

2 km

Prima Spa Club

19

160 km

110 km

0 km

Veerle Coppejans

| 40

Hotel

Queen Alia Airport

Petra

Strand

Amman Mövenpick Resort & Spa

1

45 km

155 km

0 km

Marriott Jordan Valley Resort & Spa

2

45 km

155 km

0 km

Dead Sea Spa

3

45 km

155 km

0 km

Kempinski Ishtar

4

45 km

155 km

0 km


5

50 km

145 km

10 km

BESLUIT De hotels in Jordanië liggen veel dichter bij de luchthaven dan de hotels in Israël. Maar de hotels in Israël liggen dan weer dichter bij één van hun belangrijkste bezienswaardigheden. Als laatste liggen bijna alle hotels vlak aan het strand. We zien ook dat de hotels van Israël veel meer verspreid liggen dan deze van Jordanië. Dit betekent dat Israël meer toeristen kan aantrekken over de hele kustlijn. In Jordanië is dit waarschijnlijk ook mogelijk maar voorlopig staan de hotels allemaal dicht bij elkaar. De hotels aan de Dode Zee zijn geliefd in Israël en Jordanië, toch scoort Jordanië gemiddeld beter op vlak van bereikbaarheid dan Israël. Nog een reden waarom Jordanië niet moet onderdoen voor Israël.

Veerle Coppejans

| 41

3.3.6 Wellness in de hotels Aangezien beide landen bewust zijn van het feit dat wellness bij de Dode Zee hoort, zijn in bijna alle hotels wellness-faciliteiten aanwezig. Het is onmogelijk om deze allemaal op te noemen omdat deze hotels een heel uitgebreid gamma aanbieden. Daarom vergelijk ik enkel de toppers, die iedereen kent, op vlak van wellness. Als er nog meer is dan enkel dit, dan vind je een kruisje bij „Andere‟. Andere: Speciale behandelingen (jetlag, zwangerschap), speciale zwembaden, fitnesscentrum, solarium, hydrotherapie, aromatherapie,…

1. JORDANIË

Hotel

Zwembad

Massage

Sauna

Modderbehandeling

Lichaamsbehandeling

Gezichtsbehandeling

Hammam

Jacuzzi

Andere


X

X

X

X

X

X

X

X

X


X

X

X

X

X

X

X

X

X

Dead Sea Spa

X

X

X

X

Kempinski Ishtar

X

X

X

X

X

X

X


X

X

X

X

X

X

X

100%

100%

80%

100%

100%

80%

80%

X X

X X

60%

100%

Veerle Coppejans

| 42 2. ISRAËL Sauna

Modderbehandeling

Lichaamsbehandeling

X

X

Gezichtsbehandeling

Hotel

Zwembad

Massage

Hammam

Jacuzzi

Andere

Ein Gedi

X

X

Tulip Inn Dead Sea

X

Carlton Dead Sea

X

X

X

Le Meridien

X

X

X


X

X

X

X

X

Dead Sea Gardens

X

X

X

X

X

Royal

X


X

X


X

X

X


X

X

X

X

X

Kalia Hotel

X

X


X

X

X

X

X


X

X

X

X

X

Golden Tulip Dead Sea

X

X

X

X

X

Tsell Harim Hotel

X

X

X

Hod Hotel

X

X

X

X

X

Lot Spa Hotel

X

X

X

X

X


X

X

X

X

X

Prima Spa Club

X

X

X

X

X

X

X

X

X

100%

90%

68%

68%

68%

42%

21%

68%

95%

X X

X X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X X

X

X

X

X X

Veerle Coppejans

| 43 BESLUIT Over het algemeen weten Israël en Jordanië dat wellness bij de Dode Zee hoort. Al hebben ze er in Jordanië op bepaalde vlakken meer rekening mee gehouden. De hammam is bijvoorbeeld echt iets van onze tijd. Die vind je terug in 80% van de hotels in Jordanië, maar slechts in 21% van de hotels in Israël. Het is dus duidelijk dat de hotels in Israël al iets ouder zijn dan die van Jordanië. Klassieke elementen zoals een massage of een sauna vind je dan weer terug in bijna alle hotels. In Jordanië hebben 3 van de 5 hotels alle genoemde faciliteiten aanwezig. In Israël zijn dit er ook 3, maar 3 van de 19. Het is duidelijk dat Jordanië aan z’n wellness-reputatie werkt en zoveel mogelijk wellness probeert te linken aan de Dode Zee. In Israël vind je uiteraard ook heel wat hotels en in elk hotel zijn er wellness-faciliteiten aanwezig. Maar in een vergelijking zien we dat Jordanië er beter uitkomt.

Veerle Coppejans

| 44

3.3.7 Beoordelingen toeristen Gemiddelde score Dode Zee Jordanië (Zoover) 7/10

Gemiddelde score Dode Zee Israël (Zoover) 7/10

BESLUIT De Dode Zee is in beide landen geliefd en krijgt een gelijke score.

Hotel Jordanië

Beoordeling Zoover

Beoordeling Tripadvisor


9,2/10

4/5


9,3/10

4/5

Dead Sea Spa

6,9/10

3/5

Kempinski Ishtar

9,4/10

4/5

Beoordeling nog niet aanwezig

4/5

8,7/10

3,8/5

Evason Ma‟in Hot Springs Gemiddelde

Veerle Coppejans

| 45

Hotel Israël

Beoordeling Zoover

Beoordeling Tripadvisor

Ein Gedi

7,8/10

4/5

Tulip Inn Dead Sea

8,7/10

3,5/5

Carlton Dead Sea


3/5

Le Meridien


2,5/5



2,5/5

8,3/10

3,5/5

Royal


3/5



3/5

6,7/10

2,5/5


Hotel nog niet aanwezig op site

3,5/5

Kalia Hotel



7,7/10

3/5

9/10

3/5


3/5

1,7/10

2,5/5

8/10

3,5/5

9,6/10

4/5


3/5

Prima Spa Club

8,3/10


Gemiddelde

7,6/10

3,1/5

Dead Sea Gardens


Crowne Plaza Hotel Dead Sea Daniel Hotel Dead Sea Golden Tulip Club Dead Sea Tsell Harim Hotel Hod Hotel Lot Spa Hotel Moriah Classic Hotel

Gemiddelde score hotels Jordanië

Gemiddelde score hotels Israël

8,2/10

6,9/10

Veerle Coppejans

| 46 BESLUIT De score van Israël is 6,9/10, dit is niet spectaculair goed maar ook niet slecht. De commentaren die veel voorkomen zijn dat de hotels al wat verouderd zijn, krappe kamers, slechte service, geen propere kamers, en ga zo maar verder. De meeste hotels in Israël scoren gemiddeld, en slechts één hotel scoort heel slecht. Een echt tophotel voor Israël is het Lot Spa Hotel. Dit hotel scoort zeer hoog. Aangezien de hotels in Jordanië iets recenter gebouwd zijn, scoren ze hier ook wat hoger. De eisen van de klanten worden volledig vervuld in deze hotels. Het enige hotel dat iets minder scoort is de Dead Sea Spa, de meningen over dit hotel zijn dan ook echt verdeeld. De ene toerist vond het een goed hotel, niet meer niet minder. De andere toerist vond dit hotel verschrikkelijk. Zo zie je dat meningen verschillen, maar ook mensen verschillen. De ene persoon heeft andere eisen van een hotel dan een andere. Daarom blijft het moeilijk om dit te vergelijken maar het is altijd een goed startpunt om deze commentaren eens te lezen voor je een hotel boekt.

Veerle Coppejans

| 47

3.4 Aanbod op de Belgische markt Jordanië is een opkomende bestemming, maar welke touroperators bieden een programma op Jordanië aan? En als ze Jordanië al aanbieden, in hoeverre komt de Dode Zee in hun programma voor? Ik heb de brochures op de Belgische markt gescreend en vond een antwoord op deze vragen. TOUROPERATOR

BROCHURE

EEN PROGRAMMA OP JORDANIË?

MET DODE ZEE?

Vliegvakanties deel 2

Ja

Ja

Pegase

Ja

Ja

Midden–Oosten & Noord-Afrika

Ja

Ja

Vliegvakanties 2

Ja

Ja

VIP Selection

Ja

Ja

7plus

Nabije Oosten

Ja

Ja

Joker

Avontuurlijke groepsreizen

Ja

Ja

Reizen & Cultuur

Ja

Ja

Dreams

Ja

Ja

Midden-Oosten 2009 – 2010

Ja

Ja

Wereld in groep

Ja

Ja

Vreemde Kontinenten

Ja

Ja

Te Voet

Ja

Neen

Écht op reis

Ja

Ja

Djoser reizen

Ja

Ja

Djoser Junior

Ja

Ja

Djoser Wandel & Fiets

Ja

Ja

Website: www.ictam.com

Ja

Ja

Website: www.hoboreizen.be

Ja

Ja

Website: www.andersdananders.be

Ja

Ja

Thomas Cook

Jetair

Arthema Escape Exclusive Destinations VTB „t Zuiderhuis

Koning Aap Djoser

Ictam HOBO reizen Anders dan Anders

Veerle Coppejans

| 48 Enkele van onze Belgische Touroperators bieden duidelijk rondreizen in Jordanië met de Dode Zee aan. Maar wat bieden ze precies aan? Wat is het verschil tussen hun programma‟s? Hieronder vindt u een uitgebreide vergelijking tussen deze verschillende programma‟s.

Brochure

Thomas Cook vliegvakanties 2

Pegase

Jetair Midden-Oosten & Noord-Afrika

1

Programma

Aantal dagen?

Aantal dagen Dode Zee?

Overnachting Dode Zee?

Hotel Dode Zee

Aantal sterren hotel Dode Zee

Wellness in hotel?

Aanbieden Spa in programma?

Prijsklasse

Hoogtepunten van Jordanië

4

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.300 € 1.700

Grote Jordanië rondreis

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.250 € 1.700

Overnachten in de woestijn

6

0

neen

/

/

/

neen

€ 900 € 1.300

Aqaba & Petra

8

0

neen

/

/

/

neen

€ 1.050 € 1.500

Dode Zee & Aqaba

8

4

ja




ja

neen

€ 1.150 € 1.600

Combinatie Aqaba – Petra

8

1

neen

/

/

/

neen

€ 1.400 € 2.000

Combinatie Aqaba – Dode Zee

8

4

ja

Kempinski Ishtar



ja

neen

€ 1.450 € 2.100

Rondreis met privé chauffeur

8

1

ja




ja

neen

€ 1.650 € 2.100

De schatten van Jordanië

9

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.500 € 1.550

Jordanië in alle vrijheid 1

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.300 € 2.200

Ahlan wa Sahlan

14

½

neen

/

/

/

neen

€ 2.400 € 2.450

De prijs is afhankelijk van de huurwagen en de hotelklasse

Veerle Coppejans

| 49

Brochure

Jetair Vliegvakanties 21

VIP Selection

7plus Nabije Oosten2

Programma

Aantal dagen?



Hotel Dode Zee


Wellness in hotel?


Prijsklasse

Hoogtepunten van Jordanië

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.200 – € 1.500

Ontdekking van het eeuwenoude Jordanië

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.200 € 1.600

Kennismaking met Jordanië

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.100 € 1.200

Ontdekking van het eeuwenoude Jordanië

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 2.300 € 2.600

De hele geschiedenis van het Nabije Oosten

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.700 € 2.000

De Nabateeërs

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.300 € 2.800

Sensationeel Petra

5

0

neen

/

/

/

neen

€ 1.100 € 2.100




ja

Hotel Dead Sea Spa



ja

Verlenging aan de Dode Zee

Joker Avontuurlijke groepsreizen

1 2

3

3

ja

€ 300 - € 400 neen € 250 - € 300

Verlenging Aqaba

5

0

neen

/

/

/

neen

€ 600 - € 700

Kruispunt van continenten, beschavingen en godsdiensten

21

½

ja

Logies worden ter plaatse gekozen

/

/

neen

€ 1.750 € 1.850

Trektocht door een grootse natuur

16

0

neen

/

/

/

neen

€ 1.750

Jetair vliegvakanties 2 biedt wel het hotel ‘Mövenpick Resort Dead Sea’ aan, maar niet in een rondreis. Het prijsverschil is hier zo groot omdat je kan kiezen tussen een privé-afreis en een verzekerde afreis. Je kan ook kiezen op vlak van hotels: 3, 4 of 5 sterren.

Veerle Coppejans

| 50

Brochure

Arthema Reizen & Cultuur1

Escape Dreams

Exclusive Destinations Midden-Oosten2

Programma

Aantal dagen?



Hotel Dode Zee


Wellness in hotel?


Prijsklasse

Jordanië in alle vrijheid

8

0

neen

/

/

/

neen

€ 1.600 – € 2.100

Duizendjarig Jordanië

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.300 € 1.700

Jordanië als Woestijn

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.300 € 2.000

Jordanië minitrip + verlenging Aqaba

8

0

neen

/

/

/

neen

€ 1.400 € 1.700

Schatkamer van het verleden

15

½

neen

/

/

/

neen

€ 2.400 € 2.650

Langsheen de hoogtepunten van Jordanië

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.600 € 1.850

Ontdekking van een magisch land

8

2

ja




ja

neen

€ 2.000 € 2.500

Exclusieve Jordanië rondreis

8

1

neen

/

/

/

neen

€ 900 € 1.300

1

Bij Arthema kies je 4,5 sterren of 5 sterren, vandaar dat ook in deze prijzen soms grote verschillen zitten. Arthema biedt wel hotels aan de Dode Zee aan, zonder rondreis. Dit zijn de hotels ‘Mövenpick Resort Dead Sea’, ‘Marriott Dead Sea’, ‘Kempinski Ishtar’ en ook de ‘Evason Ma’in Hot Springs & Six Senses Spa’. Bij deze laatste is het ook mogelijk om via Arthema een wellness-behandeling te krijgen (enkel wanneer je een spa suite boekt of wanneer het je huwelijksreis is). (spa suite per persoon per nacht: tss €322 - €446) 2 Exclusive Destinations kiest ervoor om enkele hotels aan de Dode Zee apart aan te bieden. Ze bieden de ‘Evason Ma’in Hot Springs & Six Senses Spa’, de ‘Mövenpick Resort Dead Sea’ en de ‘Kempinski Ishtar’ aan. Ook hier is het bij de Evason Ma’in Hot Springs & Six Senses Spa mogelijk om een wellness-behandeling te krijgen (enkel wanneer je een spa suite boekt of wanneer het je huwelijksreis is).(spa suite per persoon per nacht: tss €290 - €497)

Veerle Coppejans

| 51

Programma

Aantal dagen?



Hotel Dode Zee


Wellness in hotel?


Prijsklasse

Sprookje uit duizend-en-eennacht

16

1

ja




ja

neen

€ 3.700 € 3.900

Lawrence of Arabia achterna

8

1

ja

Hotel Dead Sea Spa



ja

neen

€ 1.900 € 2.000

Vreemde Kontinenten

Petra en Wadi Rum

9

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.400 € 1.500

Te Voet

Petra, Dana en Wadi Rum

15

0

neen

/

/

/

neen

€ 1.800 € 1.900

In de voetsporen van Indiana Jones

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.150 € 1.250

Het Hart van het Midden-Oosten

22

½

neen

/

/

/

neen

€ 2.600

Schatkamer in de woestijn

9

0

neen

/

/

/

neen

€ 1.250 € 1.500

Rondreis Egypte en Jordanië

15

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.400 € 1.500

Rondreis Jordanië en Syrië

18

1

neen

/

/

/

neen

€ 1.400 € 1.600

Rondreis Jordanië

10

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.200 € 1.300

Jordanië

9

1

ja

Niet weergegeven



/

neen

€ 1.450 € 1.550

Egypte & Jordanië

15

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.645

Wandelreis Jordanië

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.200 € 1.300

Brochure

VTB

Koning Aap, écht op reis

Djoser reizen1

Djoser Junior*

Djoser Wandel & Fiets*

1

*Vluchten van Djoser op Amsterdam en niet op Brussel

Veerle Coppejans

| 52

Programma

Aantal dagen?



Hotel Dode Zee


Wellness in hotel?


Prijsklasse

Spiegelbeeld van ons Koninkrijk met prachtige antieke monumenten

8

½

neen

/

/

/

neen

€ 1.645

Cultuur en natuur, een ideale combinatie (Syrië en Jordanië)

15

1

neen

/

/

/

neen

€ 2.400 € 2.500

Een volledige rondreis, langs beide oevers van de Jordaan tussen de zee en de woestijn (Israël en Jordanië)

13

½

neen

/

/

/

neen

€ 2.130

HOBO reizen

In de kamelensporen van Lawrence van Arabië

8

1

ja

Hotel Dead Sea Spa



ja

neen

€ 1.950

Anders dan Anders

Syrië – Jordanië

20

1

Ja




ja

neen

€ 4.600 € 4.700

Brochure

Ictam

Veerle Coppejans

| 53

3.4.1 Besluiten 1. AANTAL DAGEN

25

20

15

10

Aantal reizen

5

0

Het valt duidelijk op dat de meeste touroperators een reis kiezen van 8 dagen. De reden hiervan is omdat de meeste reizigers een reis kiezen van 8 dagen. 8 dagen is ook ideaal voor een eerste kennismaking met Jordanië. Je kan de hoogtepunten zoals de Dode Zee, Petra en de Wadi Rum zeker gezien hebben in deze tijdspanne. De reizen van 15 dagen komen ook veel voor maar als we dan kijken welke reizen dit zijn, zijn dit de combinatiereizen met Syrië, Israël of Egypte. Ook de reis van Te Voet zit in deze categorie. Dit toont duidelijk aan dat 8 dagen Jordanië voldoende is om de streek te verkennen. Ook mijn reis telt 8 dagen.

Veerle Coppejans

| 54 2. AANTAL DAGEN DODE ZEE

Alle reizen 25 20 15 Aantal dagen Dode Zee 10 5 0 ½ dag

1 dag

2 dagen

>2 dagen

We zien dat het aantal dagen Dode Zee in deze reizen beperkt blijft. Het merendeel van de touroperators kiezen ervoor om amper een halve dag aan de Dode Zee te verblijven. Het is dan ook duidelijk dat de touroperators niet kiezen voor een wellness-reis, maar ze vinden de Dode Zee wel belangrijk want alle vernoemde Touroperators behalve Te Voet nemen de Dode Zee op in hun programma. Er zijn dertien reizen die één dag of meer besteden aan de Dode Zee. Wat betekent dat het wel mogelijk is er langer te verblijven, er zijn voldoende faciliteiten in de buurt om de behoeftes van de klanten te bevredigen. Anders zouden de Touroperators dit waarschijnlijk niet aanbieden. De Dode Zee is waardevol genoeg om dit in het programma op te nemen, maar onze Touroperators schatten de culturele waarde van Jordanië hoger dan de wellness waarde.

Veerle Coppejans

| 55 Omdat er vooral 8 daagse reizen voorkomen bij de Belgische Touroperators, bekijken we ook even hoeveel dagen Dode Zee deze programma‟s bevatten.

8-daagse reizen 14 12 10 8 Aantal dagen Dode Zee

6 4 2 0 0 dagen

½ dag

1 dag

2 dagen

> 2 dagen

Ook bij de 8-daagse reizen blijft het overgrote deel kiezen voor een halve dag. Dit is al meer ten opzichte van een halve dag in een 15-daagse reis. Er zijn alvast twee reizen waarvan men meer dan twee dagen (in een 8-daagse reis!) aan de Dode Zee blijft, een goede stap in de richting van een ontspannende wellness-reis.

Veerle Coppejans

| 56 3. OVERNACHTING DODE ZEE

40 35 30 25 Programma met overnachting Dode Zee

20 15 10 5 0 ja

neen

Meer dan drie keer zoveel programma’s bieden geen overnachting aan de Dode Zee aan. Toch ligt de Dode Zee centraal in Jordanië en zijn de hotels echt de moeite waard. In de steden waar men wel overnacht is er natuurlijk een heel andere sfeer, en voor een eerste kennismaking met de bevolking is het aangenaam om in deze steden te vertoeven. Daardoor wordt het hier nogmaals duidelijk dat de nadruk ligt op het culturele van de rondreis en dat het hier duidelijk niet gaat om een wellness-reis. Toch zijn er enkele Touroperators die wel gebruik maken van de hotels aan de Dode Zee en dit is opnieuw een stap in de goede richting om de goede naam van de hotels aan de Dode Zee in Jordanië op te bouwen.

Veerle Coppejans

| 57 4. HOTEL DODE ZEE Van deze 11 programma‟s die wel overnachting aan de Dode Zee aanbieden, bieden ze deze hotels aan:

4 3,5 3 2,5 2 1,5

Kolom1

1 0,5 0 Mövenpick Resort & Spa


Dead Sea Spa

Kempinki Ishtar

Evason Ma'in Hot Springs

niet bekend

In totaal zijn er 12 hotels terwijl er maar 11 programma’s zijn die een overnachting aanbieden, dit is omdat je in één programma kan kiezen tussen twee hotels. We zien ook dat hotel Evason Ma’in Hot Springs niet voorkomt in de programma’s maar bij Arthema en Exclusive Destinations kan je dit hotel wel kiezen, los van een programma. Dus kort gezegd worden alle hotels die je vindt aan de Dode Zee aangeboden op de Belgische markt. Dit is positief maar ergens logisch aangezien er niet veel hotels zijn aan de Dode Zee in Jordanië. De twee hotels die het meest aangeboden worden zijn hotel Mövenpick Resort & Spa en hotel Dead Sea Spa. Een vijfsterren – en een viersterren hotel. Zo kunnen de Touroperators een programma opstellen op basis van viersterren- en vijfsterren hotels. Waarom ze vooral Mövenpick Resort & Spa kiezen, kan te maken hebben met de prijs, aanbieding van de lokale agent, faciliteiten,….

Veerle Coppejans

| 58

3.5 SWOT-analyse STERKTES JORDANIË

ISRAËL

In Jordanië kan doorgaans veilig gereisd worden, mits inachtneming van de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen.

Site over wellness in Israël

Internationale profilering door banners op Nederlandse sites te plaatsen.

Regionale site over de Dode Zee

Wellness-brochure van de Jordan Tourism Board

Veel luchthavens

Vanuit België kan je vliegen op Aqaba en op Amman

19 hotels die zich verspreiden over de hele Dode Zee - kust

Bereikbaarheid: Het is amper 50 min rijden naar de Dode Zee vanuit Amman, terwijl het vanuit Tel Aviv 1 uur en 20 min is.

Hotels met een grote capaciteit: plaats voor veel toeristen.

Meer 5-sterren hotels ten opzichte van het totaal aantal hotels: ideaal voor een luxe-verwenreis.

Hotels Dode Zee liggen dicht bij Jeruzalem

Hotels Dode Zee liggen dicht bij de luchthaven

Hotels Dode Zee liggen dicht bij het strand

Hotels Dode Zee liggen dicht bij het strand

Veel wellness te vinden in de hotels aan de Dode Zee

Veel wellness te vinden in de hotels aan de Dode Zee Schitterende gemiddelde score van de hotels aan de Dode Zee: 8,2/10. Alle Belgische reisprogramma‟s, behalve Te Voet bieden de Dode Zee aan. Alle hotels aan de Dode Zee worden aangeboden op de Belgische markt.

Veerle Coppejans

| 59

ZWAKTES JORDANIË

ISRAËL

Er is een tekort aan drinkwater in het Midden-Oosten. Doordat de bevolking in het Midden Oosten blijft stijgen, stijgt ook de vraag naar drinkwater.

Er is een tekort aan drinkwater in het Midden-Oosten. Doordat de bevolking in het Midden Oosten blijft stijgen, stijgt ook de vraag naar drinkwater.

Er is nog altijd geen toekomstgerichte oplossing gevonden voor dit probleem.

Er is nog altijd geen toekomstgerichte oplossing gevonden voor dit probleem.

Regionale site over de Dode Zee

Veiligheid rond de Gazastrook

Jordanië heeft amper 5 hotels die zich centreren op eenzelfde plaats.

Enkel de luchthaven van Tel Aviv rechtstrees aanbieden vanuit België

De Dode Zee wordt amper een halve dag aangedaan in de meeste Belgische programma‟s.

Bereikbaarheid: Het is amper 50 min rijden naar de Dode Zee vanuit Amman, terwijl het vanuit Tel Aviv 1 uur en 20 min is. Hotels krijgen van de toeristen maar een gemiddelde van 6,9/10.

Veerle Coppejans

| 60

OPPORTUNITEITEN JORDANIË

ISRAËL

Doordat Israël slecht in het nieuws komt is er een grote kans voor Jordanië om de Dode Zee-toeristen naar zich te trekken.

In het verleden is al gebleken dat het toerisme zich zeer snel herstelt. Dus is het belangrijk voor Israël om het positieve van Israël te laten zien.

Doordat Israël slecht in het nieuws komt kunnen de toeristen Jordanië beter leren kennen en doorvertellen. Mond-aan-mond reclame is een sterke vorm van campagne maken!

Jordanië spitst zich enkel toe op de 5-sterren hotels. Een ideale kans voor Israël om met goedkopere tarieven wellness aan de Dode Zee aan te bieden.

Hotels uitbreiden over de hele kustlijn voor meer toeristen aan te trekken.

Een luchthaven die iets dichter bij de Dode Zee ligt aanbieden aan Belgische klanten.

Duurzaam toerisme behouden door de hotels niet uit te breiden.

Hotels aan de Dode Zee opknappen zodat er minder klachten van toeristen komen.

De Dode Zee meer internationaal gaan promoten.

Stijging van de behoefte aan wellness door onze stressvolle maatschappij

Stijging van de behoefte aan wellness door onze stressvolle maatschappij

BEDREIGINGEN JORDANIË

ISRAËL

Israël heeft meer 4-sterren hotels en kan door de prijsklasse een breder publiek aantrekken.

Doordat Israël slecht in het nieuws komt is er een grote kans voor Jordanië om de Dode Zee-toeristen naar zich te trekken.

Vele hotels aan de Dode Zee in Israël met grote capaciteiten.

Door de vele hotels is er massatoerisme en geen duurzaam toerisme.

De Dode Zee droogt jaarlijks meer en meer uit.

De Dode Zee droogt jaarlijks meer en meer uit.

Veerle Coppejans

| 61

4 Hoofdstuk 4: Wellness-reis naar Jordanië 4.1 Inleiding programma Het leven om ons heen wordt met de dag hectischer. GSM‟s, drukke baan, files, beursperikelen, kinderen, druk sociaal leven, … Heerlijk om dan even afstand te doen en u te laten verwennen met een verzachtende of energie gevende massage in combinatie met schitterende hotels en locaties. Kom even helemaal tot rust en onthaast door u te focussen op lichaam en geest. Ontspannen In Jordanië in luxueuze wellness resorts en spa‟s waarbij therapieën en behandelingen gebruik maken van de heilzame krachten van de mineralen van de Dode Zee. Verder kunt U baden, gebruik maken van sauna‟s, massages nemen,…. Kortom voor elk wat wils. Een vakantie met een paar dagen kuren is de perfecte combinatie die je helpt je batterijen op te laden en meer energie op te doen. Twijfel dus niet en kies voor een reis vol wellness en cultuur.

4.2 Programma Het uiteindelijke programma vindt u op de volgende pagina. U vindt er de nodige informatie en het is zoals Escape het zou aanbieden in hun brochure.

Veerle Coppejans

vanaf € 1.680

| 62

Herontdek je zintuigen in het laagste punt op aarde

Amman

Dode Zee

Petra

Wadi Rum Aqaba

INDIVIDUELE RONDREIS 8 dagen/ 7 nachten – Prijs per persoon Afreis elke zaterdag

8-daagse individuele rondreis op basis van half pension Dag 1

Brussel - Amman

Vertrek vanuit Brussel naar Amman. Aankomst in Amman. Onthaal en transfer naar uw hotel aan de Dode Zee, hotel Marriott Dead Sea.

Dag 2/3

Dag 5

Dode Zee (o – a)

Na het ontbijt begint uw ontdekking van de Dode Zee. Deze 2 dagen krijgt u vrij om de streek te ontdekken. In de zee zijn meer dan 35 verschillende mineralen en zouten verantwoordelijk voor de helende werking op allerlei huidklachten zoals psoriasis en eczeem. De modder maakt het lichaam zacht en is een sterk middel om allerlei huidaandoeningen te zuiveren. U kunt kennismaken met beide therapieën in de natuur aan de Dode Zee.

Dag 4

Sinds de Romeinse tijd komen hier mensen voor de warme bronnen en de watertherapieën. Heerlijke gezonde ontspanning in de hete bronnen of onder de waterval.

Dode Zee – Hammamat Ma’in – Dode Zee (o – a)

Na het ontbijt volgt een rit naar Hammamat Ma’in.

Wadi Rum – Aqaba (o – a)

Na het ontbijt rijden we naar Aqaba, gelegen aan de Rode Zee. De enige haven van Jordanië is dan ook ‘the place to be’. Maak kennis met de onderwaterwereld doorheen het kristalheldere water van de Rode Zee. Aqaba biedt een waaier aan mogelijkheden om deze onderwaterwereld te ontdekken: snorkelen, scuba diving, glass boat,… Het weer aan de Golf van Aqaba is goed het hele jaar door. Diner en overnachting in hotel Radisson SAS.

Dag 7

Aqaba - Kerak – Amman (o – a)

Na het ontbijt rijden we naar Amman. Onderweg bezoeken we Kerak met de prachtige kruisridderburcht. Het bevindt zich op 124 km ten Zuiden van Amman op de ‘King’s Highway’. Diner en overnachting in hotel Regency Palace.

Dag 8

SINGLE SUPPL. € 345 € 345 € 345

Dode Zee – Petra – Wadi Rum (o – a)

Na het ontbijt, bezoek aan de Stad der Nabateeërs. Deze site is uniek naar omvang én schoonheid. Alvorens AlKhazneh te bereiken, wandelt u doorheen een 2 km lange kloof (Siq genaamd). Reeds hier zal u verwonderd staan van de kleurschakeringen in de rotswanden. De schatkamer behoort tot de mooiste bouwwerken van de Roze Stad. Verder zijn het amfitheater, de grote offerplaats en Ed-Deir zeker de moeite waard. Overal zult u getuige zijn van het kleurenpalet dat de zon op de rotsen tovert. Na dit betoverend spektakel zijn we klaar voor een jeepsafari doorheen het unieke rotswoestijnlandschap, het land van Lawrence of Arabia. Jeeps brengen u naar de mooiste plekjes van dit magische landschap. Diner en overnachting in een Bedoeïenenkamp.

Dag 6

Op basis van 5* hotels Verblijf tussen PRIJS 01/06/09 – 30/06/09 € 1.680 01/07/09 – 12/08/09 € 1.755 13/08/09 – 31/10/09 € 1.680

Amman - Brussel

Inbegrepen Vluchten met Royal Jordanian of andere IATA – maatschappij BTW en luchthaventaksen 7 overnachtingen op basis van half pension in de vermelde hotels of gelijkwaardig Alle excursies, entreegelden en transfers zoals beschreven in het programma met autocar Verzorgde documentatiemap en reistas per kamer

Niet inbegrepen Dranken, middagmaal, uitgaven van persoonlijke aard en fooien Annulatie- en/of bijstandsverzekering Visumkosten (± $15 onder voorbehoud van wijziging)

Opmerkingen Hotels kunnen vervangen worden, waarbij wij streven naar dezelfde categorie. Het programma kan zonder voorafgaande kennisgeving gewijzigd worden door onverwachte omstandigheden.

Na het ontbijt volgt uw transfer naar de luchthaven van Amman voor de terugvlucht naar Zaventem. Veerle Coppejans

| 63

4.3 Reisprogramma voor klant Hiermee bedoel ik het programma zoals het wordt meegegeven bij de documenten. Dit zoals Escape het doet. De daginvulling is een mengeling van de lokale agent, Escape en mezelf. De gebruikte data zijn fictief, ik heb voor deze data gekozen omdat ik met Evy van Escape de vluchten voor deze data had opgezocht.

JORDANIË Uw reisprogramma 13 juni – 20 juni 2009 Het Hasjemitisch Koninkrijk Jordanië is ontegensprekelijk het meest gastvrije land van de Oriënt! Overal wordt u met een brede glimlach begroet met dé welkomstgroet „Ahlan Wa Sahlan‟. De bewoners zijn fier op hun land en op de rijkdom die zij erfden van vroegere bewoners als Romeinen, Nabateeërs, Arabieren en zo verder. Met plezier nemen zij u mee langsheen burchten, bazaars, woestijn- en berglandschappen om u zo de schoonheid van Jordanië te laten ontdekken.

ZATERDAG 13 JUNI

BRUSSEL – AMMAN – DODE ZEE

Vertrek vanuit Brussel naar Amman. Aankomst in Amman. Onthaal en transfer naar uw hotel aan de Dode Zee, hotel Marriott Dead Sea.

ZONDAG 14 JUNI – MAANDAG 15 JUNI

DODE ZEE

Na het ontbijt begint uw ontdekking van de Dode Zee. Deze 2 dagen krijgt u vrij om de streek te ontdekken. Dit is één groot wellness-gebied, in de zee zijn meer dan 35 verschillende mineralen en zouten verantwoordelijk voor de helende werking op allerlei huidklachten zoals psoriasis en eczeem. De modder die als een sediment op verschillende plaatsen in de Dode Zee is opgeslagen maakt het lichaam zacht en is een sterk middel om allerlei huidaandoeningen te zuiveren. U kunt kennismaken met beide therapieën in de natuur aan de Dode Zee. Diner en overnachting in hotel Marriott Dead Sea.

Veerle Coppejans

| 64

DINSDAG 16 JUNI

DODE ZEE – HAMMAMAT MA‟IN – DODE ZEE

Na het ontbijt volgt een rit naar Hammamat Ma‟in. Sinds de Romeinse tijd komen hier mensen voor de warme bronnen en de watertherapieën. Het bronwater en de waterval liggen 264 meter onder zeeniveau en voedden de Dode Zee. Het water staat bekend vanwege het hoge gehalte aan zwavel dat antibacterieel werkt op allerlei klachten van huid en lichaam. Heerlijke gezonde ontspanning in de hete bronnen of onder de waterval. Diner en overnachting in hotel Marriott Dead Sea.

WOENSDAG 17 JUNI

DODE ZEE – PETRA – WADI RUM

Na het ontbijt, bezoek aan de Stad der Nabateeërs. Deze site is uniek naar omvang én schoonheid. Alvorens Al-Khazneh te bereiken, wandelt u doorheen een 2 km lange kloof (Siq genaamd). Reeds hier zal u verwonderd staan van de kleurschakeringen in de rotswanden. De schatkamer behoort tot de mooiste bouwwerken van de Roze Stad. Verder zijn het amfitheater, de grote offerplaats en Ed-Deir zeker de moeite waard. Overal zult u getuige zijn van het kleurenpalet dat de zon op de rotsen tovert. Na dit betoverend spektakel zijn we klaar voor een jeepsafari doorheen het unieke rotswoestijnlandschap, het land van Lawrence of Arabia. Jeeps brengen u naar de mooiste plekjes van dit magische landschap. Buitengewone kleurschakeringen en rotsformaties geven u het gevoel op een andere planeet te zijn. Diner en overnachting in een Bedoeïenenkamp.

DONDERDAG 18 JUNI

WADI RUM – AQABA

Na het ontbijt rijden we naar Aqaba, gelegen aan de Rode Zee. De enige haven van Jordanië is dan ook „the place to be‟. Maak kennis met de onderwaterwereld doorheen het kristalheldere water van de Rode Zee. Aqaba biedt een waaier aan mogelijkheden om deze onderwaterwereld te ontdekken: snorkelen, scuba diving, glass boat,… Het weer aan de Golf van Aqaba is goed het hele jaar door. Diner en overnachting in hotel Radisson SAS.

VRIJDAG 19 JUNI

AQABA – KERAK – AMMAN

Na het ontbijt rijden we naar Amman. Onderweg bezoeken we Kerak met de prachtige kruisridderburcht. Het bevindt zich op 124 km ten Zuiden van Amman op de „King‟s Highway‟. Diner en overnachting in hotel Regency Palace.

ZATERDAG 20 JUNI

AMMAN – BRUSSEL

Na het ontbijt volgt uw transfer naar de luchthaven van Amman voor de terugvlucht naar Zaventem.

ESCAPE WENST U EEN AANGENAME REIS!!!

Veerle Coppejans

| 65

PRAKTISCHE INFORMATIE UW HOTELS IN JORDANIE AMMAN

REGENCY PALACE Queen Alia Street 11110 Amman Tel: 00/962/6/560 7000 Fax: 00/962/6/566 0013

AQABA

RADISSON SAS P.O. Box 982 77110 Aqaba Tel 00/962/3/209 0777 Fax 00/962/3/209 0799

DODE ZEE

HOTEL MARRIOTT DEAD SEA Dead Sea Road Sweimeh Tel 00/962/5/356 0400 Fax 00/962/5/356 0444

WADI RUM

DISI CAMPSITE

Opmerking: Door onvoorziene, technische omstandigheden (klimaat, staking, overboeking, ...) kunnen vermelde hotels zonder voorafgaande kennisgeving gewijzigd worden, waarbij wij streven naar gelijkwaardige hotels.

Veerle Coppejans

| 66

UW UURROOSTER Gelieve u aan te melden aan de check-in balie van Royal Jordanian in de luchthaven van Zaventem op zaterdag 13 juni ten laatste om 14h15. Vergeet uw internationale reispas niet! Hierna volgt uw uurrooster: Datum Zaterdag 13 juni

Plaats Vertrek uit Brussel Nationaal Aankomst te Amman

Uur 16.45u 22.15u

Vluchtnummer RJ106

Zaterdag 20 juni

Vertrek uit Amman Aankomst te Brussel Nationaal

12.15u 16.00u

RJ105

OPMERKINGEN Hoewel het reisprogramma qua inhoud volledig gevolgd wordt, zijn wij niet verantwoordelijk voor eventuele veranderingen in uurrooster, wijziging van bevestigde reservaties (hotels) of volgorde van bezoeken en logies. De mentaliteit in het MiddenOosten, de onvoorziene technische omstandigheden (klimaat, staking, overboeking) zijn hiervan mede de oorzaak. Toch benadrukken wij dat er zal gestreefd worden naar gelijkwaardige hotels en alle bezoeken gevolgd zullen worden, maar een andere volgorde is weliswaar mogelijk.

VEREISTE DOCUMENTEN •

U dient in het bezit te zijn van een internationale reispas die nog minstens 6 maanden na de terugreis moet geldig zijn. Visum voor Jordanië is ter plaatse te verkrijgen en te betalen ($15 per persoon).

•

Bij het vertrek in Jordanië dient er een vertrektaks van $8 persoon betaald te worden.

•

Uit voorzorg raden wij u aan een fotokopie te nemen van uw belangrijkste documenten zoals: internationaal paspoort, rijbewijs, identiteitskaart enz... en deze steeds persoonlijk te bewaren.

Veerle Coppejans

| 67

4.4 Praktische informatie voor klant1 REISFORMALITEITEN U dient in het bezit te zijn van een internationale reispas die nog zes maanden na retour geldig moet zijn en van een visum. Voor onze begeleide rondreizen krijgt U een groepsvisum bij aankomst, wij dienen ten laatste 4 weken voor afreis in het bezit te zijn van een kopie van uw internationale reispas. U kunt het visum kopen bij aankomst op de luchthaven te Amman (15 USD – onder voorbehoud van wijziging). Vanaf 6 samen reizende personen is het visum gratis. Passagiers met geen Belgische nationaliteit dienen vooraf contact op te nemen met de ambassade. Voor onze begeleide rondreizen worden de vliegtuigtickets steeds door de Escape vertegenwoordiger bijgehouden.

MUNTEENHEID EN WISSELEN De Jordaanse munteenheid is de Jordaanse Dinar (JD). (1 JD = € 1,14; onder voorbehoud van wijziging). Een dinar is 10 dirham, 100 piaster of 1000 fils. Bij de prijs wordt niet altijd aangegeven of men dinar, piaster of fils bedoelt. U kunt het best cash euro‟s of dollars meenemen. Banken wisselen geld en travellercheques van de meeste valuta. Creditcards worden over het algemeen geaccepteerd. Jordaans geld en andere valuta mogen zonder beperkingen worden in- en uitgevoerd.

VERZEKERING Een verzekering tegen eventuele medische verzorging, repatriëring, schade of verlies van bagage is sterk aan te raden. De formule "All Inn" van Touring is hiervoor best aangewezen. Tegen de premie van 6 % op de totale reissom worden alle mogelijke risico‟s gedekt: annulatie (100 % terugbetaald), bagage, repatriëring en reisongevallen. Een annulatieverzekering bedraagt 4,5% van de totale prijs per persoon. Raadpleeg uw reisagent voor verdere informatie.

TIJD EN KLIMAAT 's Winters is het in Jordanië twee uur later dan in België; 's zomers één uur. De winters (november - maart) zijn fris en de zomers droog en heet. In Jordanië is de winter te Aqaba mild. In Jordanië zijn er bovendien nog diverse klimaatsoorten door de hoogteverschillen. De regenperiode valt samen met de winter. In april – mei – juni en september – oktober – november is de temperatuur met een gemiddelde van 20°C het aangenaamst. Gemiddelde temperatuur in Amman:

Min. Max.

1

Jan. 4 12

Feb. 5 13

Maa. 6 17

Apr. 10 22

Mei 14 28

Jun. 17 30

Jul. 19 32

Aug. 19 32

Sept. 19 30

Okt. 14 27

Nov. 10 21

Dec. 6 14

Bron: Escape

Veerle Coppejans

| 68

KLEDIJ Klimatologisch gezien brengt U het best lichte katoenen kledij mee. Voor de mogelijk frissere avonden en koele ochtenden is een wollen trui wenselijk. In de winter is een regenjas geen overbodige luxe. Gesloten schoeisel waar U zich comfortabel in voelt is noodzakelijk voor de uitstappen. Jordanië is, wat kledij betreft, vrij tolerant. Om de morele gevoeligheden van de lokale bevolking niet te verstoren, vragen wij U om geen shorts of minirokken te dragen tijdens de bezoeken. De boodschap blijft toch om zoveel mogelijk de huid te bedekken om zich te beschermen tegen de soms ondraaglijke zon. Het bedekken van de ledematen maakt moskeebezoek bovendien eenvoudiger. Vrouwen dienen in de moskee hun hoofd te bedekken; een gewaad krijgt U meestal bij de ingang.

GEZONDHEID Geen enkele inenting is verplicht. Inentingen tegen DTP (difterie, tetanus en polio) en hepatitis A worden aanbevolen. Voorziet U echter wel van een kleine reisapotheek (ORS, aspirine, middel tegen keelpijn,...) Zorg er wel voor dat U medicatie tegen darmstoornissen bij hebt (vb. immodium, ercefuryl, visceralgine,...). Drink enkel water uit verzegelde flessen, schil het fruit en wees voorzichtig met rauwkost. Bij aankomst moet U de tijd nemen om te acclimatiseren. Ga niet direct in de zon liggen, neem wat meer rust dan normaal, wees voorzichtig met alcohol, eet regelmatig en probeer het lokale levensritme over te nemen. Zonnecrème met hoge beschermingsfactor, zonnehoed en zonnebril zijn een must. Vermijd ijsjes en ijsgekoelde drank. Na lang blootgesteld te zijn aan de zon is het aangeraden om lauwe dranken te consumeren in plaats van frisdranken. Zorg voor een middel tegen de muggen. De muskiet is actief van zonsondergang tot zonsopgang. De beste bescherming wordt nog steeds verkregen door in de tijd dat de mug actief is goedsluitende, lichtgekleurde kleding te dragen en op de onbedekte lichaamsdelen een goed insectenwerend middel aan te brengen. Contactlensdragers krijgen nogal eens last van geïrriteerde ogen door stof en opstuivend woestijnzand. Wij raden U aan een reservebril mee te nemen Wij raden U aan om enige weken voor vertrek contact op te nemen met een bevoegde instantie zoals uw huisarts of het Tropeninstituut.

MAALTIJDEN De eetgelegenheden zijn in twee categorieën op te delen: de snelle haptentjes en de duurdere restaurants. De typische meeneem-hapjes zijn lekker en goedkoop. Zo zijn er de talrijk gevulde broodjes. De gerechten worden doorgaans geserveerd met het typische platte brood en gemengde salades van tomaten, verse peterselie en komkommer. In de duurdere restaurants kan U de zogenaamde “mezze” proeven (kleine hapjes en salades) en “mensaf” (bedoeïenengerecht bestaande uit lamsvlees geserveerd met rijst en pijnboompitten). Als toetje moet U zeker de zoete gebakjes proeven.

Veerle Coppejans

| 69 U kunt zich heel wat ellende besparen door aandacht te geven aan wat U eet en drinkt. Voeding: eet geen rauwe groenten schil vruchten Drank: omdat U in de hitte onopgemerkt veel vocht verliest, moet U veel blijven drinken. melkproducten moeten voor gebruik goed doorgekookt zijn. mineraalwater, soft drinks, thee of koffie zijn aan te bevelen. Ondanks het islamitische geloofsverbod op het gebruik van alcohol is alcohol toch verkrijgbaar. In de restaurants en hotels worden alcoholische drank vlot geserveerd (o.a. bier, wijn, arak, whisky, …).

SHOPPING Het gamma souvenirs in Jordanië is eerder beperkt. Tot de dure, maar kwalitatief goede waar behoren glaswerk, keramiek, borduurwerk, tapijten en sieraden. Rond Petra is men gespecialiseerd in de kunstige “zandflesjes” waarvan het patroon meestal verloren gaat als er teveel mee wordt geschud. Hoedt U voor nepantiquiteiten! Nabatese olielampjes, vruchtbaarheidsgodinnetjes, munten en rolzegels komen vers uit de fabriek. Bij de aankoop van souvenirs kan U afdingen. Bedenk vooraf wat U ongeveer voor iets wilt betalen, neem de tijd en koop niets uit schuldgevoel of omdat de winkelier zijn hele winkel voor U overhoop gehaald heeft. Vrijdag is de vrije dag waarop kantoren, banken en de meeste winkels gesloten zijn.

ELEKTRICITEIT Het elektriciteitsnet meet meestal 220 Volt. Een adapter van thuis kan handig zijn. In Jordanië is een verloopstuk voor zgn. “Engelse stekkers” nodig.

FOTOGRAFEREN Het is verboden om militaire installaties te fotograferen. Ook in de grensgebieden wordt er uitdrukkelijk niet gefotografeerd. Indien U foto's wenst te nemen van een persoon, dan vraagt U dit op voorhand. Meestal willen de mensen graag op de foto. Indien de persoon geen toestemming geeft, dan fotografeert U niet, anders kan er herrie ontstaan. Wees voorzichtig met het fotograferen van vrouwen en biddende mensen. Door de vriendelijk en gastvrijheid van de mensen is het geen probleem hen te fotograferen mits hun toestemming. Vraag uitdrukkelijk indien U foto‟s mag nemen van kunstvoorwerpen in de musea. Fototoestel, videocamera, films en verrekijker mogen vrij ingevoerd worden.

BAGAGE De maximale norm, opgelegd door de luchtvaartmaatschappij, bedraagt 20 kg per persoon. Daarnaast is een middelgrote handbagage toegelaten in de passagiersruimte van het vliegtuig.

Veerle Coppejans

| 70

GIDSEN EN REISLEIDING Er zijn in Jordanië goede Frans- en Engelstalige gidsen. Ze hebben dikwijls een ander accent dat voor ons moeilijk is te begrijpen. De reisleiding moet vertalen in de mate van het mogelijke, indien en waar dat nodig blijkt. Niet vergeten: Een reisleider is geen gids.

FOOIEN Fooien zijn een verworven recht. Bijna iedereen verwacht een fooi. In principe wordt dat enkel gegeven aan iemand die een service of prestatie heeft geleverd. Er dient rekening gehouden te worden met de levensstandaard van het land. Bij begeleide rondreizen steeds het advies vragen aan de reisleiding. Men moet er rekening mee houden dat mensen die in het toerisme werken van een veel hoger niveau zijn en dus logischerwijze een fooi verwachten op hun niveau. Voor het gemak van de reiziger mag er door de reisleiding in samenspraak met de klanten een fooienpot worden aangelegd. De fooienpot dient te worden aangelegd in lokale munt en de reisleiding houdt dagelijks de groep op de hoogte. Gelieve er nota van te nemen dat de levensstandaard in Jordanië, in de steden en waar de toerist komt, zeer hoog is. Fooien zijn altijd persoonlijk en vrijblijvend.

RAMADAN Tijdens de Ramadan periode is de regelmaat van het dagelijkse leven verstoord. Men drinkt, eet en rookt niet van zonsopgang tot zonsondergang. Deze regel wordt sterk afgezwakt voor toeristen.

LUCHTHAVENBELASTING Bij individueel vertrek uit Jordanië dient U ongeveer 8 USD luchthaventaks te betalen.

Escape wenst U een aangename reisvoorbereiding toe!

Veerle Coppejans

| 71

4.5 Prijsberekening1 Voorbeeldvlucht uit Amadeus om de luchthaventaksen te weten: RP/BRUBG2149/ 1 RJ 106 Q 13JUN 6 BRUAMM DK1 1645 2215 13JUN E 0 319 L SEE RTSVC 2 RJ 105 Q 20JUN 6 AMMBRU DK1 1215 1600 20JUN E 0 319 L SEE RTSVC > 01 P1 ITINERARY REBOOKED LAST TKT DTE 13JUN09 - DATE OF ORIGIN -----------------------------------------------------------AL FLGT BK T DATE TIME FARE BASIS NVB NVA BG BRU AMM RJ 0106 Q *Q 13JUN 1645 QANBR 13JUN13JUN 20 BRU RJ 0105 Q *Q 20JUN 1215 QANBR 20JUN20JUN 20 EUR

364.00

13JUN09BRU RJ AMM229.56RJ BRU229.56NUC 459.12END ROE0.792803 XT EUR 180.00YR EUR 25.21BE

EUR 21.84HQ EUR 10.92JO EUR 205.21XT EUR 601.97 PRICED WITH VALIDATING CARRIER RJ - REPRICE IF DIFFERENT VC TICKETS ARE NON REFUNDABLE AFTER DEPARTURE ENDOS NON ENDO/CHG RES FEE APPLY

Taksen = € 21,84 + € 10,92 + € 205,21 = € 237,97

Gegevens: Contractprijs Royal Jordanian Commissie Escape + Reisagent Taksen (afgerond naar boven) Dossierkosten Landarrangement Supplement single Omrekening van USD naar EUR volgens Escape (met marge)

1

€ 430 1,32 € 240 € 20 $ 845 $ 340 x € 0,76

Bron: Escape

Veerle Coppejans

| 72

Berekening

BEREKENING VLUCHTEN 430 x 1.32 = 567,60 afgerond = € 568

BEREKENING LANDARRANGEMENT 845 x 0.76 x 1.32 = 847,70 afgerond = € 850

TOTAAL REIS 568 + 850 + 240 = 1658 1658 + 20 = 1678 afgerond = € 1680

SUPPLEMENT SINGLE 340 x 0.76 x 1.32 = 341,10 afgerond = € 345

Bijkomende informatie Toeslag hoogseizoen (1/7/2009 – 12/8/2009) = + € 75 Royal Jordanian: enkel vluchten op zaterdag Prijs geldig tot 31/10/2009

Veerle Coppejans

| 73

Algemeen besluit We hebben duidelijk gemerkt dat Jordanië niet moet onderdoen voor Israël. Jordanië heeft schitterende hotels aan de Dode Zee, Jordanië is nog niet platgelopen door massatoeristen en heeft een goede bereikbaarheid. Hier kunt u volledig tot rust komen in alle sereniteit. Waarom toeristen eerder voor Israël kiezen is waarschijnlijk omwille van de naambekendheid, de vele hotels en omdat er voor dit jaar enkel chartervluchten op Israël bestonden vanuit België. Beide landen hebben hun kwaliteiten en het ene land is niet beter dan het andere. Beiden hebben voldoende te bieden op vlak van wellness aan de Dode Zee en het is dus aan te raden om zowel Israël als Jordanië in de kijker te plaatsen. Een probleem dat blijft aanslepen in beide landen is de waterproblematiek, het is belangrijk om te weten dat deze problematiek niet tot het Midden-Oosten beperkt zal blijven en dat iedereen een steentje moet bijdragen om hier iets aan te doen. Doordat je een hele tijd met één bepaald onderwerp bezig bent ontdek je steeds nieuwe zaken en leer je enorm veel bij. Het is dan ook aan te raden om hulp te vragen over zaken waar je amper iets over weet. Zo ben ik te rade gegaan bij Evy van Escape, heb ik lokale agenten gecontacteerd,…. Het was een leerrijke ervaring en een onderwerp waar uiteraard nog veel meer kan mee gedaan worden. De belangrijkste punten heb ik proberen aan te halen en ik ben tot een besluit gekomen dat de wellness-toerist rust kan vinden aan de Dode Zee in Israël én die in Jordanië.

Veerle Coppejans

| 74

Bijlagen FIGURE 8: ARRIVALS JORDAN BY COUNTRY OF ORIGIN, JAN-JUN 2002-04 2002 Total

2003

2004

611,927

553,239

723,516

Non-Arab Africa South Africa Other Africa

2,677 974 1,703

2,212 1,163 1,049

2,975 2,017 958

Americas

33,867

33,587

62,062

North America Canada Mexico USA South America Argentina Brazil Chile Venezuela Other

32,295 4,953 150 27,192 911 159 434 119 199 661

32,052 4,330 227 27,495 944 164 453 175 152 591

59,703 8,160 446 51,097 1,511 282 664 241 324 848

East Asia Pacific

31,687

29,759

53,268

Northeast Asia Hong Kong Rep. Of Korea Japan Southeast Asia Indonesia Malaysia Singapore Brunei Australasia Australia New Zealand South Asia India Iran Other Asia

4,488 280 1,578 2,630 8,043 5,875 1,132 958 78 4,182 3,348 834 12,323 11,499 824 2,651

6,436 172 2,796 3,468 8,334 7,270 856 125 83 3,445 2,862 583 8,414 7,289 1,125 3,130

10,878 415 5,527 4,936 12,575 10,978 1,062 418 117 6,922 5,619 1,303 12,802 12,121 681 10,091

Europe

76,482

63,252

119,355

UK Germany Italy France Netherlands Spain Austria Belgium Sweden Denmark Portugal Finland Greece

15,898 12,010 4,755 11,901 3,567 3,708 2,261 1,742 2,534 1,560 225 486 1,149

10,997 6,638 3,965 7,793 2,524 2,328 1,089 975 2,089 1,393 229 483 1,023

26,335 13,687 8,126 12,915 5,161 5,351 2,909 1,855 3,515 2,119 257 627 1,376

Veerle Coppejans

| 75

Ireland Luxembourg Total (EU-15) Switzerland Russia Romania

996 21 62,813 1,888 1,991 904

732 14 42,272 1,421 5,835 939

1,321 63 85,617 2,621 6,339 1,035

Czech Rep Bulgaria Yugoslavia Cyprus Norway Poland Hungary Malta Bosnia Ukraine Slovenia Croatia Slovakia Belarus Macedonia Others

503 442 815 467 873 610 1,120 44 728 584 167 143 330 47 905 1,108

341 930 1,172 504 995 500 1,080 46 1,359 583 96 183 128 118 2,610 2,140

784 684 609 755 1,229 1,265 12,623 83 326 1,036 756 289 620 153 616 1,915

Israel

59,804

47,878

69,783

403,051 257,117 37,131 13,633 4,431 3,210 6,164 321,686 28,972 2,479 2,115 12,212 16,198 2,227 6,707 10,455 4,359

372,223 241,793 26,225 13,271 5,191 2,780 5,028 294,288 31,704 4,086 2,309 8,621 13,276 2,210 6,021 9,708 4,328

Arab states Saudi Arabia Kuwait Bahrain Oman Qatar UAE Total Gulf Lebanon Algeria Tunisia Libya Yemen Morocco Sudan Other Arab Others

412,230 283,965 24,990 15,305 5,312 2,936 5,515 338,023 29,400 3,318 2,537 9,998 11,628 2,167 5,405 9,754 3,843

Veerle Coppejans

| 76 Tourist Arrivals Jordan Tourist arrivals show how many people have visited a country within a certain period of time: indicator of the nation's economic health, and of how safe the country is perceived by tourists. Tourist arrivals data are those compiled by the World Tourism Organization and published in the United Nations.

Veerle Coppejans

| 77

Programma lokale agent

Veerle Coppejans

| 78

Veerle Coppejans

| 79

Veerle Coppejans

| 80

Veerle Coppejans

| 81

Bronvermelding Discovery Channel, Insight Guides Jordan, 5th edition. UK & Ireland, GeoCenter International Ltd, 2008 M.Weis, W., Polyglott Jordanië reis- en routegids, Rijswijk: Uitgeverij Elmar, 1997 Fisher, B., ‟Jordan‟. Country Reports, (2004) „Jordan: Petra Tourism Numbers Picking Up‟, Asia Africa Intelligence Wire, (2005) F.H., „Jordanië in de lift‟(2008) „Jordanië blijft fascineren‟. Travel Magazine, 27 maart 2009, 266, 3 Van Lancker, M., „Met 7plus op ontdekking door het Hasjemitische Koninkrijk Jordanië‟. Travel Magazine, 6 maart 2009, 34 Escape, Moens E., mondelinge bespreking, 24 april 2009 Vredenbregt I., BODY LIFE 2006 WTO http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/2073-new7wonder-5-petra-rotsstad-injordanie.html http://www.visitjordan.com http://www.wadirum.jo http://sites.zonien.be/magicjordan/aqaba.htm http://www.aqaba.be/ http://sites.zonien.be/magicjordan/karak.htm http://www.alkarak.net http://www.op-reis.com/03%20midden-oosten/jordanie/jord-amman.htm http://cyberschoolbus.un.org/infonation/index.asp?theme=eco&id=400 http://www.tourism-review.com http://www.casa-sana.net/hammam.asp http://www.sportoase.be/veldstraatweb/index.php?option=com_content&task=view&id= 24&Itemid=1 http://www.verrasuwpartner.nl/i/wellness/wellness/hammam-gezondheidsarrangement/menu-id-89.html http://www.spinnrad.be/Numeira/DODE%20ZEE%20ZOUT%20BIS.HTM http://www.dodezee.net/modder.htm

Veerle Coppejans

| 82 http://www.waternet.be/jordan_river/ http://www.waternet.be/nederlands/water_Midden_Oosten-Deconinck.pdf http://www.yellowpages.com.jo http://www.google.be http://www.tourism.jo http://maps.google.be http://www.zoover.be https://www.tripadvisor.com http://www.einbokek.com/news.htm http://www.fattal.co.il/HotelLtr.aspx?ResortID=7&LangID=2 http://www.deadsea-hotels.com/moriahclassic/index.htm http://www.moevenpick-deadsea.com http://www.kempinski-deadsea.com http://www.sixsenses.com/Evason-Ma-In/ http://www.marriott.com/hotels/travel/qmdjv-jordan-valley-marriott-resort-and-spa/ http://moriah-hotels.co.il/en/contact.cfm http://www.jordan-bedouin-travel.com/wellness/index.html http://www.ein-gedi.co.il http://moriah-hotels.co.il/en/ http://www.goldentulip.com http://www.gardenshotels.co.il http://www.prima-hotels-israel.com/oasis/index.html http://www.isrotel.co.il/english/content/HotelPage.asp?HID=14 http://www.crowneplaza.com/dead-sea http://www.deadsea-hotels.com/spa/index.html http://www.tamareshotels.co.il/e/daniel_dead_sea/ http://www.hodhotel.co.il/english/DeadSea.htm http://www.lothotel.co.il http://www.tsell-harim.co.il/

Veerle Coppejans

| 83 http://maps.live.com http://www.encyclo.nl/begrip/sauna http://www.essenzza.be http://www.verrasuwpartner.nl/i/wellness/wellness/hammam-gezondheidsarrangement/menu-id-89.html http://indexmundi.com/map/?t=0&v=121&r=me&l=nl http://www.everestresort.com http://www.deadsea.co.il http://www.tourism.jo http://www.goisrael.co.il http://www.jordanembassy.be http://www.ambisrael.be http://www.diplomatie.be/nl/travel/countrydetail.asp?COUNTRYNAMENL=ISRAEL%20EN %20DE%20PALE STIJNSE%20GEBIEDEN http://www.diplomatie.be/nl/travel/countrydetail.asp?COUNTRYNAMENL=JORDANIE http://www.vormen.org/Rechtvaardig/Water.html http://www.amman-airport.com/location.cfm http://www.brusselsairlines.be/ http://www.elal.co.il/ELAL/English/States/General/ http://www.jetairfly.be

Veerle Coppejans

HOWEST - departement HIEPSO. Afstudeerproject. Wellness in Jordanië. Herontdek je zintuigen in het laagste punt op aarde. Veerle Coppejans

Recommend Documents