Horecavisie Voorschoten 2011
1
Voorwoord Voorschoten werkt aan een attractieve en leefbare omgeving waar inwoners, bezoekers en ondernemers zich thuis voelen. Een gevarieerd en goed functionerend voorzieningenaanbod hoort daarbij. De verdergaande verstedelijking en opschaling van dorpen leidt ertoe dat veel kleinere gemeenten voorzieningen zien verdwijnen. Onderzoek onder kleine dorpen in Friesland wijst uit dat naast de supermarkt het café de meest essentiële voorziening is die een gemeente kan hebben 1. Horeca is voor elke gemeente van groot belang. De horeca biedt werkgelegenheid aan een groot aantal mensen, wat gunstig is voor de lokale economie. Daarnaast heeft de horeca een recreatieve en sociale functie voor een aanzienlijk deel van de bewoners. Er zijn maar weinigen die kroeg noch kerk bezoeken. De horeca is een belangrijke producent van openbare ruimte en sociale samenhang. De horeca vervult een wezenlijke functie in de ondersteuning van andere bedrijven waaronder de detailhandel. De aanwezigheid van een veelzijdig en goed functionerende horeca levert dus een belangrijke bijdrage aan de lokale gemeenschap.
Horeca is een samentrekking van hotels, restaurants en cafés maar kent ook lunchrooms, discotheken, bioscopen, cateraars, et cetera. In Voorschoten hebben we momenteel ruim 35 horecabedrijven, met name geconcentreerd in het centrum. Het aanbod wordt in verschillende rapporten kwalitatief goed maar kwantitatief beperkt genoemd 2. In vergelijking met landelijke gemiddelden en het stabiele aanbod door de tijd is er ruimte voor uitbreiding. Aanvragen van aspirant ondernemers bevestigen dit beeld. Wat betreft de overlast en openbare orde is de gemeente Voorschoten erg content met de inspanningen van de horeca-ondernemers, politie en gemeente om dit te beperken en bijzonder trots op de behaalde resultaten. Vanaf het moment dat de nood aan de man was, heeft vereende kracht ervoor gezorgd dat het tij gekeerd is. Het resultaat is een afname van 50 naar 10 incidenten in drie jaar. Vanwege de belangrijke bijdrage van de horeca aan de lokale gemeenschap, de vraag naar uitbreiding en het goed functioneren van de horeca in Voorschoten is voor deze horecavisie gekozen voor een accent op economische kansen zonder dat er concessies worden gedaan op het gebied van Veiligheid.
1 2
Dorpen zonder voorzieningen, Leeuwarder Courant, 9 oktober 2010 Onder andere het DPO van DTNP 2010 (ook wel detailhandelsvisie)
2
Inhoudsopgave Voorwoord ........................................................................................................................2 Inhoudsopgave..................................................................................................................3 1. Inleiding........................................................................................................................4 1.1. Aanleiding...............................................................................................................4 1.2. Doelstelling.............................................................................................................5 1.3. Uitgangspunten........................................................................................................5 1.4. Afbakening..............................................................................................................6 2. Beschrijving horeca Voorschoten.......................................................................................7 2.1. Ruimte voor uitbreiding.............................................................................................7 2.2. Geconcentreerd aanbod............................................................................................8 2.3. Voorstraat: vooral vrijdags druk bezet.........................................................................8 2.4. Verenigd Voorschoten ..............................................................................................8 2.5. Veilig vertoeven in Voorschoten..................................................................................9 3. Horeca in soorten...........................................................................................................9 4. Visie Horeca Voorschoten...............................................................................................12 4.1. Voorschoten centrum: een alternatief, een beleving.....................................................12 4.2. Onderscheidend vermogen Voorstraat.......................................................................13 4.3. Horeca in gebieden: concentratiestrategie..................................................................15 5. Terrassen....................................................................................................................17 5.1. Het ideale terras van Voorschoten.............................................................................17 5.2. Terrasinrichting......................................................................................................18 5.3. Terrassen en warenmarkt........................................................................................18 5.4. Toegankelijke terrassen...........................................................................................19 5.5. Bestaande terrasregels............................................................................................19 6. Duurzame horeca..........................................................................................................20 7. Paracommercie.............................................................................................................21 8. Veiligheid....................................................................................................................22 8.1. Openbare Orde.......................................................................................................22 8.2. Hulpdiensten..........................................................................................................22 8.3. Openingstijden.......................................................................................................23 9. Vervolg.......................................................................................................................23 10. Proces Horecavisie Voorschoten 2010.............................................................................25 Bijlage 1: Drank- en Horecawet..........................................................................................28 Bijlage 2: Uitbreidingsruimte Horeca Voorschoten 2010..........................................................29 Bijlage 2B: Omvang horecabedrijven...................................................................................30 Bijlage 3: Verslag Horecabijeenkomst..................................................................................32
3
1. Inleiding Deze horecavisie is actueel omdat de lokale gemeenschap als consument van horeca-activiteiten naar zijn aard en tijd steeds nieuwe eisen stelt aan zowel de ondernemers als de overheid. Met deze visie wordt op deze ontwikkelingen ingespeeld. Hieronder staan de ontwikkelingen die aanleiding zijn om te komen tot deze horecavisie. The times they are a-changin.
1.1. Aanleiding Er is ruimte voor uitbreiding Gezien het beperkte aanbod en de constante vragen naar panden met horecabestemming is extra ruimte voor de horeca gewenst. Op basis van onderzoek 3 en cijfers4 is een uitbreiding van 5 tot 10 verkooppunten mogelijk. Vernieuwing in de terrasinrichting vraagt om heldere regels Voor het plaatsen van bouwwerken zoals windschermen en semi-permanente parasols is een bouwvergunning nodig, om deze af te geven moet er een toetsingskader zijn. Dit kan door middel van een beleidsregel Terrasinrichting. Deze visie biedt het kader waarbinnen deze beleidsregel zal worden opgesteld. Relatie markt en horeca Er bestaat wrijving tussen de verschillende gebruikers van de Voorstraat. De warenmarkt en de terrassen hebben beperkte ruimte in de Voorstraat. Het delen van deze ruimte brengt soms wrijvingen met zich mee. Deze horecavisie schetst hoe de gemeente Voorschoten invulling geeft aan de beperkte ruimte in de Voorstraat. Bestaande regels moeten worden verduidelijkt en of beter worden gecommuniceerd Vervaging tussen bestemmingen kan problemen opleveren bij bedrijfsoverdracht Steeds vaker biedt de detailhandel haar klanten horecadiensten aan. Dat begint vaak kleinschalig maar groeit soms uit tot een punt waarop de horeca de detailhandelsfunctie overschrijdt. Op zich is dit geen probleem alleen kent de horeca andere regels met betrekking tot openbare orde, openingstijden, et cetera. Vanwege de andere regels heeft de horeca andere vergunningen en een specifieke bestemming. Wanneer het gebruik niet (meer) overeenkomt met de bestemming moet een van de twee worden aangepast. Als dit niet wordt aangepast loopt de onderneming risico’s met bedrijfsoverdracht en handhaving. Economische crisis voor iedereen merkbaar Het grijze gebied tussen reguliere horeca en paracommerciële horeca is door de economische crisis onderwerp van discussie. De reguliere horeca heeft te kampen met teruglopende inkomsten 3
Rapport 'Voorschoten centrum, ruimtelijke visie centrumvoorzieningen' DTNP, 2010 Cijfers van Bedrijfschap Horeca en Catering, zie bijlage 2
4
4
vanwege besparende burgers. En ook de verenigingen hebben te maken met teruglopende inkomsten. Logischerwijs laait de discussie over het grijze gebied op. Wat mag wel, wat mag niet? In 1997 en 2003 is in Voorschoten het 'Beleid met betrekking tot paracommercie' vastgesteld. De horeca en paracommerciële instellingen zullen in het eerste kwartaal van 2011 door een brief op de hoogte worden gesteld wat wel en wat niet is toegestaan volgens de Drank- en Horecawet (artikel 4 van de DHW: bijlage 1) en het Beleid m.b.t. paracommercie. Het woon- en leefklimaat kan onder druk staan door de gezelligheid Zoals in het voorwoord al is opgemerkt, gaat het erg goed met de horeca en daaraan inherente neveneffecten. Gezamenlijke inspanningen hebben duidelijk hun vruchten afgeworpen. Natuurlijk is het belangrijk hier wel alert op te blijven. Geluidsoverlast, verstoring van de openbare orde en gezondheidsproblematiek zijn onderwerpen waar onverminderd aandacht aan moet blijven worden geschonken.
1.2. Doelstelling Met de horecavisie streeft de gemeente Voorschoten naar het mogelijk maken van een horecaontwikkeling die de ruimtelijke en economische aantrekkingskracht en de kwaliteit van het wonen, werken, winkelen en verblijven van de gemeente Voorschoten versterkt. Voorschoten is meer dan een boodschappendorp! De doelstellingen van de horecavisie zijn: 1.
Het primaire doel is de horeca de ruimte te geven om zich te ontwikkelen tot een vitale en toekomstbestendige voorziening van Voorschoten.
2.
Het secundaire doel is het versterken van de economische kracht van de Voorschotense economie.
3.
Een afgeleid doel is een helder kader schetsen waarbinnen de horeca, in brede zin, kan opereren. Daarnaast wordt een vereenvoudiging van regels en verlaging van lasten nagestreefd.
1.3. Uitgangspunten De uitgangspunten voor de horecavisie zijn: 1.
De aanwezigheid een aantrekkelijk horeca-aanbod in combinatie met detailhandel verlengt het bezoekmoment, vergroot het verzorgingsgebied en verhoogt de bestedingen in Voorschoten.
2.
het opdelen van Voorschoten in drie horecagebieden met elk een eigen karakter;
3.
het versterken van de recreatieve functie van de Voorstraat en de Schoolstraat;
4.
een uitbreiding van horeca in het centrum van Voorschoten (concentratie strategie):
5
1.
avondhoreca in de Voorstraat;
2.
daghoreca in de Schoolstraat en
5.
buiten het centrum in principe geen uitbreiding.
6.
Het bieden van eerlijke, duidelijke en werkbare regels en
7.
het verbeteren van dienstverlening, verminderen van regeldruk en lasten waar mogelijk.
Als randvoorwaarde wordt gesteld dat bij de uitbreiding en versterking van de horeca in Voorschoten
de geboekte successen op het gebied van veiligheid, overlast en openbare orde
worden doorgetrokken.
1.4. Afbakening In deze kadernota Horecavisie Voorschoten zet de gemeente Voorschoten uiteen hoe zij de horeca ziet en hoe zij wil dat deze er in de toekomst uitziet. Deze kadernota stelt geen beleidsregels maar geeft de richting aan waarnaar deze regels zullen worden opgesteld. In hoofdstuk 9 'Vervolg' wordt aangegeven welke effecten de gemeente wil realiseren, wie daartoe bevoegd is en welke beleidsregels verwacht kunnen worden. Bij het realiseren van de doelstellingen van deze horecavisie heeft de gemeente vooral een voorwaardenscheppende rol. Het is aan de markt om binnen deze voorwaarden concrete invulling te geven aan het horeca-aanbod van Voorschoten. Met deze visie wil de gemeente het mogelijk maken dat kan worden voorzien in de behoeften van haar inwoners, bezoekers en ondernemers binnen bepaalde voorwaarden. Naast deze voorwaardenscheppende rol heeft de gemeente ook een faciliterende rol die de doelstellingen mede ondersteunen. Gemeentebreed wordt de communicatie en dienstverlening aan ondernemers verbeterd door het Ondernemersloket. De gemeente zorgt voor een goed ingerichte openbare ruimte, parkeervoorzieningen en bereikbaarheid. Een gedeelte van deze voorwaarden zijn beschreven in dit horecabeleid. Een ander belangrijk gedeelte van deze randvoorwaarden wordt opgenomen in het warenmarktbeleid 2008, beleid met betrekking tot paracommercie 2003 en evenementenbeleid. Daarnaast komen randvoorwaarden uit het
verkeersbeleid
en
monumentenbeleid.
Hoewel
evenementen
en
recreatie
duidelijke
raakvlakken hebben met de horeca vallen ze buiten het bestek van dit horecabeleid.
6
2. Beschrijving horeca Voorschoten 2.1. Ruimte voor uitbreiding Het horeca-aanbod in Voorschoten is kwalitatief goed maar kwantitatief beperkt. Opvallend is het kleine aantal vestigingen. Ook de gemiddelde oppervlak van een horecabedrijf is in Voorschoten relatief klein. Zowel cafés, fastfoodbedrijven als restaurants hebben een klein oppervlak in vergelijking met het landelijk gemiddelde 5. Anno 2010 telt Voorschoten 35 horecabedrijven met een oppervlak van 4.670 m2. Dit is weinig gezien het aanbod in het vergelijkbare kernen. Gemiddeld hebben kernen in Nederland tot 25.000 inwoners 27 horecabedrijven per 10.000 inwoners. Wassenaar heeft 31 bedrijven per 10.000 inwoners; Voorschoten heeft 15 bedrijven per 10.000 inwoners6. Een reden hiervoor kan zijn dat Voorschoten horecaklandizie verliest aan de (groot)stedelijke omgeving. Deze visie onderschrijft deze redenering niet. Ten opzichte van de omliggende grotere kernen hebben kleinere gemeenten zoals Voorschoten een toegevoegde waarde. Het rapport van DTNP omschrijft dit onderscheidend vermogen als volgt: De Voorstraat heeft een aantrekkelijke openbare ruimte, kwalitatief hoogwaardige horeca en enkele culturele voorzieningen. Het is een klein maar sterk recreatief cluster, mede door de historische ambiance. In de dichtbevolkte regio met veel bovengemiddelde inkomens kan Voorschoten centrum comfortabel en gemoedelijk alternatief zijn voor de (te) grote historische
binnensteden
(Den
haag
en
Leiden)
en
de
erg
planmatig
opgezette
stadsdeelcentra (Leidsenhage en Luifelbaan). Naast de (avond)horeca in de Voorstraat heeft Voorschoten een beperkt winkelondersteunend horeca-aanbod in de Schoolstraat. Zowel het onderzoek uit 2001 als uit 2010 geeft aan dat hier ruimte is voor uitbreiding. De overeenkomst in conclusie is logisch aangezien er sinds 2000 slechts 323 m2 bij is gekomen. In 2010 zijn er vijf verzoeken bij de gemeente binnengekomen met betrekking tot het starten van een horecabedrijf: drie restaurants (categorie 1c), een café (categorie 2) en een daghoreca (categorie 1a)7. Deze aspirant ondernemers hebben hun kansen vooralsnog niet kunnen verzilveren vanwege het ontbreken van ruimte waar zij zich mogen vestigen. Deze visie wil de horeca en aspirant ondernemers de ruimte bieden de kansen wel te verzilveren. Deze ruimte is in deze visie abstract aangegeven en zal in de structuurvisie en het bestemmingsplan concreter worden.
5
Ruimtelijke visie centrum voorzieningen Voorschoten, DTNP, 2010: 8 zie bijlage 2: Uitbreidingsruimte horeca Voorschoten 7 Zie hoofdstuk 3: Horeca in soorten 6
7
2.2. Geconcentreerd aanbod De meeste daghoreca nestelt zich in tussen de detailhandel vanwege de overeenkomende openingstijden. Zo profiteren beide functies maximaal van elkaars bezoekersstromen. Momenteel heeft
Voorschoten
vooral
daghoreca
in
het
midden
van
de
Schoolstraat.
Volgens
de
veiligheidscijfers veroorzaakt de daghoreca geen overlast. De meeste avondhoreca bevindt zich in de Voorstraat, geconcentreerd aan een kant van de weg. Logischer wijs zien we de incidenten dus vooral rond de Voorstraat gebeuren. Hier was in 2007 een piek in overlast van 50 incidenten. Sindsdien is dit teruggebracht naar 30 in 2008 en 10 in 2009 8. Buiten het centrum zijn er in Voorschoten horecabedrijven van Allemansgeest aan de Hofweg tot ‘t Eiland van Ome Nick aan de Veurseweg. In Noord Hofland zijn 3 horecabedrijven, in Adegeest 2, in de Krimwijk 3 (aan de Leidseweg), in de Vlietwijk 3 (Johannes Vermeerplantsoen), in de Nassauwijk 1, in de Bloemenwijk 1 (Papenlaan) en 3 aan de Veurseweg. Toch zien we een concentratie van horeca in het centrum wat gunstig is voor de horeca zelf vanwege de grotere aantrekkingskracht ten opzichte van verspreide horeca.
2.3. Voorstraat: vooral vrijdags druk bezet De Voorstraat wordt gebruikt door de horeca en de warenmarkt. Dit levert problemen op achter de kramen, op de terrassen. Het trottoir heeft de bestemming openbare weg. Dit betekent dat er (een minimale)
doorgang
moet
blijven
voor
de
voetgangers
en
minder
validen.
In
de
horecavergunningen is nu opgenomen dat er een doorgang voor rolstoelen moet zijn. Dit is nu niet altijd het geval, zeker niet tijdens de marktdag. Behalve dat dit strijdig is met de regels is dit weinig uitnodigend van zowel de horeca als de markt. En dat voor een doelgroep die ze graag binnen zouden zien komen. De politie constateert dat foutparkeren een probleem kan opleveren voor wat betreft de bereikbaarheid van veiligheidsdiensten. Voor de toegankelijkheid van de horecabedrijven (en woningen) is bepaald waar wel en niet geparkeerd mag worden. Dit is aangegeven door het wel of niet aanwezig zijn van parkeervakken. Ten slotte vragen nieuwe ontwikkelingen in terrasinrichting om regels. Semi-permanente parasols (bouwwerken) mogen alleen neergezet worden met een bouwvergunning. Omdat de Voorstraat bestemd is als openbare weg moet hiervoor ook een ontheffing van of wijziging in de bestemming komen. Met het oog op eventuele uitbreiding van de horeca in de Voorstraat rijst de vraag of de gemeente de terrasinrichting wil reguleren.
2.4. Verenigd Voorschoten In Voorschoten hebben we een voorzieningen
goed voorzieningniveau:
de
aanwezige
waaronder sportverenigingen, buurthuizen, culturele
horeca en
instellingen,
vele
enzovoorts.
8
Zie hoofdstuk 7: Veiligheid
8
Meestal vullen deze twee werelden elkaar aan om zodoende tot een uitgebreid aanbod aan vrijetijdsbestedingen te komen. Door de economische en financiële crisis staat dit aanbod echter onder druk. Door deze druk worden de twee werelden niet altijd als aanvullend gezien maar soms als overlappend. Dit overlappende deel wordt paracommercie genoemd. De paracommercie valt onder de Drank- en Horeca Wet (Bijlage 1: artikel 4 van de DHW).
2.5. Veilig vertoeven in Voorschoten Nogmaals wordt hier opgemerkt dat de horeca, politie en gemeente erg tevreden zijn over de resultaten op het gebied van veiligheid, openbare orde en overlast. Als het goed gaat zijn er minder problemen te bespreken en is er minder behoefte aan overleg. De ondernemers geven aan het tweejaarlijkse horecaoverleg wel te willen voortzetten.
3. Horeca in soorten Het horecabeleid deelt Voorschoten op in deelgebieden. Per deelgebied kunnen andere regels gelden wat betreft welstand, openingstijden en gewenste bestemming (categorieën). Een onderscheid tussen categorieën horeca vergroot de sturingsmogelijkheden. Deze categorieën kunnen worden bestemd per pand in het aanstaande bestemmingsplan. Deze visie kent de volgende indeling: •
Categorie I: Lichte Horeca •
Ia: Detailhandel-ondersteunende horeca
•
Ib: Overige aan de detailhandelsfunctie verwante horeca
•
Ic: Overige lichte horeca zonder of met beperkte verkeersaantrekkende werking
•
Id: Overige lichte horeca met een relatief grote verkeersaantrekkende werking
•
Categorie II: Middelzware horeca
•
Categorie III: Zware horeca
•
•
IIIa: Reguliere zware horeca
•
IIIb: Zeer zware horeca
Aanverwanten •
Coffeeshops (Voorschoten voert een 0-beleid)
•
Paracommerciële instellingen
•
Ondergeschikte horeca
Categorie I: Lichte Horeca Horecabedrijven binnen deze categorie behoeven in beginsel alleen overdag en ’s avonds te zijn geopend. Deze bedrijven zijn met name gericht op de verstrekking van etenswaren en/of maaltijden. Door hun aard, omvang e.d. veroorzaken de horecabedrijven in deze categorie slechts
9
in relatief beperkte mate hinder voor omwonenden. Binnen categorie I worden de volgende subcategorieën onderscheiden: Categorie Ia: Detailhandel-ondersteunende horeca Horecabedrijven van relatief beperkte omvang die zich met name richten op het winkelend publiek en openingstijden hanteren die aansluiten op de openingstijden van de detailhandelsbedrijven in de nabijheid waarvan zij zijn gevestigd, i.c.: •
broodjeszaken, croissanteries, koffiebars, lunchrooms, ijssalons en tearooms.
Categorie Ib: Overige aan de detailhandelsfunctie verwante horeca Horecabedrijven van relatief beperkte omvang die zich in mindere mate richten op het winkelend publiek
en
als
regel
ruimere
openingstijden
hanteren
dan
detailhandelondersteunende
horecabedrijven, i.c.: •
automatieken, cafetaria’s en snackbars.
Categorie Ic: Overige lichte horeca zonder of met slechts beperkte verkeersaantrekkende werking Horecabedrijven waarbij zowel qua doelgroep als openingstijden niet of slechts in zeer beperkte sprake is van enige relatie tot detailhandel, welke niet of slechts in zeer beperkte mate een verkeersaantrekkende werking hebben, i.c.:
•
bistro’s, restaurants zonder bezorg- en/of afhaalservice en hotels met max. 15 kamers.
Categorie Id: Overige lichte horeca met een relatief grote verkeersaantrekkende werking Horecabedrijven
welke
door
hun
aard,
omvang,
bedrijfsvoering
e.d.
een
relatief
grote
verkeersaantrekkende werking hebben, i.c.: •
horecabedrijven, categorie Ia, Ib en Ic met een bedrijfsvloeroppervlak van max. 250 m²;
•
restaurants met bezorg- en/of afhaalservice, drive-in restaurants en
•
hotels met meer dan 15 kamers.
Categorie II: Middelzware horeca Horecabedrijven binnen deze categorie zijn normaal gesproken tenminste de gehele avond en delen van de nacht geopend en kunnen ten gevolge daarvan aanzienlijke hinder voor omwonenden veroorzaken. Tot deze categorie van horecabedrijven behoren: •
bars, bierhuizen; café’s, proeflokalen;
•
shoarma- en/of grillrooms;
•
biljartcentra, bowlingcentra en daarmee naar aard, omvang e.d. gelijk te stellen horecabedrijven;
•
bedrijven gericht op zalenverhuur (zonder regulier gebruik ten behoeve van feesten en muziek- en/of dansevenementen).
10
Categorie III: "Zware horeca" Horecabedrijven binnen deze categorie zijn voor een goed functioneren ook ’s nachts geopend. Bovendien trekken zij grote aantallen bezoekers waardoor de exploitatie van dergelijke bedrijven ernstige hinder voor omwonenden maar ook voor de wijdere omgeving met zich mee kan brengen. Binnen categorie III worden de volgende subcategorieën onderscheiden: Categorie IIIa: Reguliere zware horeca Horecabedrijven van relatief grote omvang die met name zijn gericht op het verstrekken van voedsel en dranken voor gebruik ter plaatse in combinatie met een vermaaksfunctie, i.c.: •
dancings; discotheken en nachtclubs.
Categorie IIIb: Zeer zware horeca Horecabedrijven van grote omvang die met name zijn gericht op een vermaaksfunctie, zoals het ten gehore brengen van muziek ten behoeve van dansen in combinatie met het verstrekken van voedsel en dranken voor gebruik ter plaatse, en die door hun aard en omvang zeer grote aantallen bezoekers trekken c.q. een zeer grote verkeersaantrekkende werking hebben, i.c.: •
horecabedrijven, genoemd onder categorie IIIa, met een bedrijfsvloeroppervlak van meer dan 250 m²;
•
partycentra en overige bedrijven, gericht op zalenverhuur (met regulier gebruik ten behoeve van feesten en muziek- en/of dansevenementen
Aanverwanten Coffeeshops Horecabedrijven die als hoofddoel hebben het verstrekken van softdrugs met als nevenactiviteit het verstrekken van niet-alcoholhoudende drank. Voorschoten voert een 0-beleid, dit wil zeggen dat deze bestemming niet wordt opgenomen in de bestemmingsplannen. Paracommerciële instellingen De
drank
en
horecawet
maakt
onderscheid
tussen
commerciële,
niet-commerciële
en
paracommerciële horeca-inrichtingen. Commerciële horeca zijn horecabedrijven als cafés, bars, restaurants en hotels. Niet-commerciële inrichtingen zijn verenigingen en stichtingen die niet uit winstbelang opereren. Paracommerciële inrichtingen zijn niet-commerciële inrichtingen die zich specifiek
richten
op
activiteiten
van
recreatieve,
sportieve,
sociaal-culturele,
educatieve,
levensbeschouwelijke of godsdienstige aard (artikel 4, DHW in bijlage 1). Ondergeschikte horeca Ondergeschikte horeca zijn horecadiensten binnen een detailhandelformule. Bijvoorbeeld een tafeltje bij de bakker of een koffiehoek. Wanneer de horecadiensten toenemen binnen de formule spreken we op den duur van een horecabedrijf en niet van detailhandel. Op zich is dit geen probleem alleen kent de horeca andere regels met betrekking tot openbare orde, openingstijden, et
11
cetera. Vanwege de andere regels heeft de horeca andere vergunningen en een specifieke bestemming. Wanneer het gebruik niet (meer) overeenkomt met de bestemming moet een van de twee worden aangepast. Als dit niet wordt aangepast loopt de onderneming risico’s met bedrijfsoverdracht en handhaving. Artikel 2:28, Exploitatievergunning horecabedrijf (APV Voorschoten 2010) lid c.: een horecabedrijf voor het nuttigen van niet-alcoholische dranken in een winkelruimte in de zin van de winkeltijdenwet en niet zijnde een inrichting, die in het maatschappelijk verkeer wordt aangeduid als een smartshop, growshop of coffeeshop indien het horecabedrijf niet meer ruimte inneemt dan maximaal 10m2 en maximaal 20% van het totale vloeroppervlak van de voor de clientèle toegankelijke binnenruimte, en indien geen terras aanwezig is of beoogd is. De ingebruikname van de ruimte als voornoemd moet wel bij het college worden gemeld.
4. Visie Horeca Voorschoten 4.1. Voorschoten centrum: een alternatief, een beleving De Horeca is de katalysator van de lokale economie. De aanwezigheid van een goed functionerend kernwinkelgebied en een aantrekkelijke horeca verlengen het bezoekmoment, vergroten het verzorgingsgebied en verhogen de bestedingen, opgesomd: •
Vergroting verzorgingsgebied,
•
Hogere besteding per bezoek,
•
Een verlenging van de verblijfsduur,
•
Een toename van herhalingsbezoek,
•
Betere afstemming van het gebied op de doelgroep,
•
Een versterking van de marktpositie,
•
Versterken van het imago en aantrekkingskracht van een gebied.
In de dichtbevolkte regio met veel bovengemiddelde inkomens kan Voorschoten centrum een comfortabel en gemoedelijk alternatief zijn ten opzichte van de grootstedelijke omgeving. Kleine zelfstandigen hebben het moeilijk. De traditionele winkelstraat trekt steeds minder bezoekers. Dit is een tijdbom onder het economisch hart van menig gemeente. De cijfers zijn dramatisch aldus Locatus: uit onze tellingen blijkt een sterke teruggang van het aantal bezoekers van winkelstraten en -centra 9. De recessie, overheidsbemoeienissen maar ook internet zorgen ervoor dat de kosten stijgen en de omzet niet toeneemt. Daarnaast zijn winkelstraten in Nederland totaal gelijk, dezelfde winkels waar je maar komt. Klanten leven anders, drukker, gehaaster en ze maken andere keuzen. Singles hebben behoefte aan sociale contacten, bejaarden willen in de buurt blijven, mensen tussen de dertig en veertig 9
Locatus is toonaangevend wat betreft cijfers over detailhandel (Trouw, 09-03-09)
12
zijn druk met kinderen, hun relatie en Ikea, gelukkig hebben jongeren aan een iPhone ogenschijnlijk genoeg. Nu vrijwel alles op internet te koop is, dienen winkels een toegevoegde waarde te hebben en emotionele reactie of een ervaring op te roepen. Consumenten willen iets beleven, een hapje eten, afspreken met vrienden, iets leren en bovenal iets ervaren 10. Winkelen is niet genoeg, we moeten het maandagochtend tijdens de koffie ook kunnen en willen navertellen, het moet onze identiteit ten opzichte van collega's, vrienden en anderen bevestigen of versterken. De detailhandel en horeca hebben elkaar steeds harder nodig. Samen moeten ze het bezoek aan Voorschoten het navertellen waard maken. De detailhandel pakt de ontwikkelingen ook op. Winkels veranderen steeds meer in verblijfruimtes die steeds meer functies van horecagelegenheden adopteren, wat consequenties heeft voor het totale concept en waarin de kwaliteit van de inrichting belangrijker is dan ooit. Onderzoek wijst uit dat de belangrijkste reden voor winkelbezoek aan de binnenstad voor Nederlanders (na 'nabijheid'), de gezelligheid en sfeer betreffen 11.
4.2. Onderscheidend vermogen Voorstraat Door aantrekkelijke horeca en jaarlijkse evenementen wordt de Voorstraat ook wel ‘de huiskamer van Voorschoten’ genoemd. De straat is hiervoor geschikt door de historische uitstraling, de openbare ruimte en de aanwezige horeca. De combinatie van werken en cultuur draagt bij aan de populariteit van de Voorstraat, het centrum en Voorschoten als geheel. De Voorstraat is een landmark
in
de
regio,
deze
grensoverschrijdende
aantrekkingskracht
vergroot
het
verzorgingsgebied van de Voorschotense economie. De Horeca gaat hand in hand met het culturele erfgoed in de Voorstraat. Een samenspel dat een cultuurhistorisch waardevol openbaar gebied ontsluit voor veel mensen uit Voorschoten en de regio. Zo vindt u op de Voorstraat veel oude monumenten, waaronder bijvoorbeeld de dorpspomp, het Ambacht- en Baljuwhuis. Floris V van Holland verleende Voorschoten in 1282 marktrechten. Het markplein geeft Voorschoten in die tijd en later enige economische betekenis. Het lag natuurlijk voor de hand dat een ontmoeting- en handelsplaats, die een markt is, ontstond op een plaats die gunstig gelegen was aan één van de weinige landwegen in die dagen, tussen belangrijke andere (water) wegen: de Maas en de Rijn. Deze markt wordt nog iedere vrijdag in de oude Voorstraat gehouden. Daar herinneren veel oude lindebomen en gaslantaarns nog aan vroeger.
10
De Architect, 22 maart 2007 in: C. Molenaar, Het nieuwe Winkelen, 2009
11
Nederlandse Raad van Winkelcentra, 30 maart 2009 in: C. Molenaar, Het nieuwe Winkelen, 2009
13
Regels omgaan met erfgoed12: 1.
Erfgoed kan bijdragen aan het imago van Voorschoten als oorspronkelijk boerendorp met lommerrijke historische landgoederen.
2.
Cultureel erfgoed is geen last, maar een lust!
3.
Eigenaren van monumenten zijn gebonden aan omgangsvormen van hun bezit. Hun bezit is ook collectief ‘Voorschotens’ eigendom.
4.
Uitgangspunt is dat bij aanpassingen de kwaliteit van het erfgoed minimaal blijft bestaan dan wel toeneemt.
5.
Er is samenwerking in de breedte en diepte met private organisaties.
6.
De gemeente moet vooral stimulerend optreden met subsidies, acties en prijzen.
7.
Voorschoten is trots op wat zij in huis heeft en draagt dat uit! De gemeente geeft het goede voorbeeld, goed voorbeeld doet goed volgen. Adeldom verplicht.
8.
Het erfgoed van Voorschoten is uniek en onvervangbaar en uitgerekend in geld goud waard!
9.
Eigenaren moeten snel de weg kunnen vinden en adequaat antwoord krijgen op hun vraag.
10. Monumenten moeten worden geprofileerd als hoogwaardige elementen van het dorp. Beleid en prioriteiten: In de Nota Erfgoed worden met drie accenten prioriteiten gesteld bij de uitvoering van het beleid. Het eerste accent is erop gericht het aanwezige erfgoed veilig te stellen door eigenaren
te
stimuleren
zelf
te
investeren
in
hun
eigendom.
Voorlichting,
vergunningverlening en lichte subsidies zijn daar voorbeelden van. Een actualisatieslag en prioritering van de gemeentelijke monumentenlijst zijn daarbij belangrijk. In het verlengde daarvan gaat het tweede accent in op het belang van het erfgoed voor de maatschappelijk en ruimtelijke ontwikkeling van Voorschoten. Kernwoorden zijn ruimtelijke kwaliteit, een waardenkaart en integraal en gebiedsgericht werken. Tot slot leggen we een derde accent op het uitdragen, openstellen en profileren van het erfgoed, binnen de gemeente maar ook daarbuiten. Communicatie is daarbij een kernbegrip. Door deze drieslag in het beleid werken wij aan een goede kwaliteit (behoud, onderhoud en ontwikkeling) van het culturele erfgoed en daarmee aan de kwaliteit van de gemeente als geheel. Eigenaren van panden met een monumentale status kunnen vervolgens ook een subsidie of goedkope lening13 aanvragen, die alleen voor monumenten beschikbaar zijn. Speerpunten
12
Nota Erfgoed, agenda 2010-2015 Gemeente Voorschoten (raadsbesluit 17 december 2009)
13
bij een gemeentelijk monument lagere rentekosten voor het casco
14
zijn onder andere: Wederopbouw, Herbestemming leegstand en Inspelen op duurzaamheid en energiemaatregelen. Naast de Voorstraat heeft Voorschoten nog meer horecabedrijven die bijdragen aan de aantrekkelijkheid van de gemeente. Voor veel horecabedrijven is de omgeving, de gebiedsidentiteit een kernwaarde, een belangrijk onderdeel van het concept. Hoewel we een concentratiestrategie voeren kan er buiten het centrum een unieke gelegenheid zijn waar toch horeca gewenst is 14.
4.3. Horeca in gebieden: concentratiestrategie Verschillende gebieden hebben verschillende functies vandaar dat er voor de horeca per gebied andere
regels
kunnen
gelden
(bijvoorbeeld
uitbreidingsmogelijkheden,
sluitingstijden,
welstandseisen, etc.). In Voorschoten wordt voor het horecabeleid de volgende gebiedsindeling gehanteerd: •
Voorstraat,
de
huiskamer
van
Voorschoten:
regionale
aantrekkingskracht,
vooral
avondhoreca. •
Schoolstraat, ondersteunende horeca: aantrekkelijk winkelgebied, vooral daghoreca.
•
Overige gebieden, autonome horeca: gevarieerd aanbod aan dag- en avondhoreca.
In Voorschoten is een uitbreiding van 5 horecazaken voorgesteld. Naast deze kwantitatieve uitbreiding wordt ook ingezet op een kwalitatieve afbakening: categorie 1 tot en met 2, met uitzondering van 1d. Uitbreiding van de horeca zal vooral plaatsvinden in het centrumgebied (Schoolstraat en Voorstraat). Elders in Voorschoten zal de vestiging van nieuwe horecabedrijven niet worden gestimuleerd. Een concentratie van horeca in het centrumgebied levert de volgende voordelen op: •
De horeca profiteert van de al aanwezige bezoekersstromen in het centrum,
•
De horeca profiteert van de al aanwezige horecabedrijven waardoor synergie ontstaat,
•
De Voorstraat heeft esthetische kenmerken die een horecabezoek veraangenamen,
•
De detailhandel en andere voorzieningen profiteren van de aantrekkingskracht van de horeca,
•
Rondom het centrum zijn goede parkeervoorzieningen,
•
Bewoners kunnen in een centrum meer horeca-overlast verwachten dan daarbuiten, het woongenot wordt zo niet onevenredig aangetast.
Voorstraat Om de overlast beperkt te houden, wordt in de Voorstraat gestreefd naar een zoveel mogelijk aaneengesloten
horeca
en
daarmee
ook
aaneengesloten
terrassen.
Dit
vergroot
aantrekkingskracht en beperkt de overlast. 14
Zie ook 4.5. Overige gebieden
15
de
Voor de vitaliteit van de Voorstraat is het van belang dat het parkeren en bevoorraden mogelijk blijft. Voor de horeca (en overige gebruikers) is het parkeren voor de deur een belangrijk vestigingscriterium. Ook de detailhandelsvisie stelt dat het openhouden van de Voorstraat voor verkeer en parkeren goed is voor de levendigheid 15. Het parkeren van auto's direct voor de terrassen
komt
het
terrascomfort
echter
niet
ten
goede
(uitlaatgassen,
weinig
zicht).
Seizoensgebonden parkeren of parkeren aan een kant kan een oplossing bieden. In het voorjaar van 2011 verschijnt de parkeernota. In de Voorstraat zijn 3 avondhorecazaken (categorie 1c en 2) voorgesteld. Hiervoor worden drie panden met een verkoopoppervlakte van maximaal 250 m2 per gelegenheid bestemd (zie bijlage 2B). Schoolstraat Het Distributief Planologisch Onderzoek (DPO ook wel: detailhandelsvisie en centrumvisie) van 2001 stelt dat ter versterking van de recreatieve functie van het centrum uitbreiding van het aanbod van daghoreca past zodat bezoekers tijdens de winkeltijden kunnen rusten en consumeren. Ook het DPO van 2010 komt met een soortgelijke aanbeveling. Nu wordt er echter onderscheid gemaakt tussen de Voorstraat en de Schoolstraat waar respectievelijk ruimte is voor avondhoreca in hogere segment en winkelondersteunende daghoreca. Omdat daghoreca ondersteunend is aan de winkelfunctie is een concentratiestrategie niet nodig. Horeca in de Schoolstraat wordt ingezet voor ondersteuning van het winkelapparaat en de uitstraling daarvan. De daghorecazaken in de Schoolstraat zijn meestal kleiner dan gemiddelde horecazaken. In 2009 was de gemiddelde verkoopoppervlakte van een lunchroom 77m2 (BHC: 2009). In de Schoolstraat is ruimte voor twee nieuwe daghorecazaken (categorie 1a en 1b) van maximaal 100m2 (zie bijlage 2B). Overige gebieden Het verzorgingsgebied kan maar een beperkte uitbreiding aan. Ter versterking van het horecaaanbod en haar katalysatorfunctie voor de rest van Voorschoten wordt een concentratiestrategie gehanteerd: wil de meerwaarde van horeca goed benut worden is een concentratie van aanbod gewenst. De meerwaarde ontstaat vooral wanneer een aaneengesloten aanbod van horeca verbonden is met de detailhandelstructuur. De meest logische plaats hiervoor is, sinds 1282, de Voorstraat. Versnippering van het aanbod over de woonwijken of buitengebieden is in principe niet gewenst.Naast dat een dergelijke strategie gunstig is voor de horeca en andere functies, wordt zo ook het
woon-
en
leefklimaat
het
best
beschermd.
In
de
aanloopstraten,
woonwijken,
bedrijventerreinen, winkelstrips, buitengebied en overige gebieden is in principe geen ruimte voor toevoeging van nieuwe horeca. Dit betekent dat in de structuurvisie en het daarop volgende bestemmingsplan geen extra horecabestemmingen worden opgenomen. Mocht zich een unieke gelegenheid aandoen dat gebruik 15
Voorschoten centrum, ruimtelijke visie centrumvoorzieningen, DTNP, 2010
16
maakt van gebiedskenmerken die alleen buiten het centrum liggen kan het College van Burgemeester en Wethouders om ontheffing van het bestemmingsplan worden verzocht. Hiervoor moeten altijd verschillende en soms tegenstrijdige belangen worden afgewogen. Mogelijke uitzonderingen zouden bijvoorbeeld kunnen zijn: een theehuis, congres/zalencentrum, discotheek, et cetera. Dit soort bedrijven kan profiteren van de unieke omgeving buiten het centrum.
5. Terrassen Terrassen zijn het verlengstuk van de horecabedrijven. Zodoende leveren de terrassen een bijdrage aan de horecadoelstelling: ze vergroten de economische en sociale aantrekkelijkheid van Voorschoten.
Daarnaast
hebben
terrassen
een
bedrijfstechnische
functie
omdat
ze
exploitatiemogelijkheden van horeca-inrichtingen verruimen.
5.1. Het ideale terras van Voorschoten16 Terrassen vormen een deel van de openbare ruimt waar men gemoedelijk en ontspannen zit, een plek waar men zich enigszins kan terugtrekken uit de heftigheid van het stadsgevoel, waar men redelijk ongestoord kan zitten en uitrusten en toch onder de mensen
zijn.
Woorden
die
worden
geassocieerd
met
terrassen
zijn:
aangenaam,
gemoedelijk, vriendschappelijk, gezellig en sfeervol17. Het leven op de straat voor het café vormt de primaire attractie. Bijna overal ter wereld zijn de stoelen voor de cafés met zicht op straat (de Deense architect Gehl, 1987). De ondernemers van Voorschoten: Het ideale terras is gezellig en comfortabel. Het ideale terras nodigt mensen uit door vooral een gezellige uitstraling. Het ideale terras is geïntegreerd in de markt, heeft terrasverwarmers, hoeft 's avonds niet naar binnen in de periode april-oktober, veroorzaakt weinig geluidsoverlast voor omwonenden, heeft een mooie inrichting dat recht doet aan de omgeving, is overkapt met mooie parasols, heeft een minimale doorgang voor iedereen, ook op vrijdagen, is vrij van lindeboomluis, zijn vooral geconcentreerd en aaneengesloten in het centrum. De bewoners van Voorschoten: Het ideale terras veroorzaakt weinig overlast. De ondernemers, en eventueel de gemeente of anderen, zorgen voor een 'rustig' terras. Raddraaiers worden snel en adequaat gewezen op hun overlast en verzocht hierin te staken. Het terras is uitgerust met technische maatregelen tegen geluidsoverlast zoals geluiddempende parasols. De terrassen sluiten het liefst rond 23:00. De 16 17
Op basis van overleg (15-10-2010) en zienswijzen (januari 2011) Jan Oosterman. Kijken en bekeken worden, over de opmars van het horeca terras, 1992
17
terrassen worden schoon gehouden door de uitbaters, het afval moet buiten gezichtsveld en reukvermogen worden verzameld. De Adviesgroep Toegankelijkheid: De terrassen zijn voor iedereen toegankelijk, een doorgang van 1,50 meter is de norm; dit wordt aangegeven met metalen pinnen. Voor de bereikbaarheid van de hulpdiensten en uitgankelijkheid alsook de aantrekkelijkheid m.b.t. horecagelegenheden en de bijhorende terrassen wordt in de Voorstraat aan de horecakant niet geparkeerd.
5.2. Terrasinrichting De terrasinrichting is een van de onderscheidingsmogelijkheden van de horecabedrijven. Voor het beschermen van de historische uitstraling van de Voorstraat, de hoofdfunctie ‘detailhandel’ in de Schoolstraat of de woonrust in de overige gebieden kunnen per gebied andere eisen worden gesteld aan de terrasinrichting. Hier staat tegenover dat ondernemers de kans moeten krijgen zich te ontwikkelen en te onderscheiden. Hiertoe wordt een beleidsregel opgenomen in de toelichting van de nieuwe bestemmingsplannen.
5.3. Terrassen en warenmarkt De warenmarkt en de terrassen in de Voorstraat hebben beperkte ruimte tot hun beschikking. Deze beperkte ruimte is het visitekaartje van Voorschoten, de horeca inclusief de terrassen en de warenmarkt hebben een unieke kans en verplichting deze optimaal te benutten. De Voorstraat als aantrekkingskracht op bezoekers uit de regio kan en moet een grote bijdrage leveren aan de economie in het centrum en de aanloopgebieden. In de huidige horecavergunningen is opgenomen dat de terrassen rekening dienen te houden met de wekelijkse warenmarkt. Daarnaast is het verboden te parkeren op de stoep. Deze regels bieden vooralsnog niet de gewenste uitwerking. Van wisselwerking, integratie of samenspel is geen sprake. Dat
deze
potentie
er
wel
is,
blijkt
uit
de
positieve
reacties
van
horecaondernemers,
marktkooplieden én terrasbezoekers die in de zomervakantie vanaf het terras ruim zicht hadden op het 'marktgebeuren' omdat tijdelijk enkele kramen ontbraken. Enkele marktkooplieden geven ook aan belang te zien in een betere wisselwerking en zijn bereid hier aan mee te werken. In gesprekken met regiocollega's wordt weleens verwezen naar vroeger, vroeger was de markt een reden om met de fiets vanuit Wassenaar en Leiden Voorschoten aan te doen, aansluitend de Schoolstraat door te lopen en een terrasje te pikken. Dit is de visie op de Voorstraat: Voorschoten is meer dan een boodschappendorp 18! De warenmarkt moet weer aantrekken, de horeca en detailhandel moeten aanvullen en de bewoners en bezoekers kunnen genieten (en geld uitgeven). 18
Coalitieakkoord gemeente Voorschoten 2010-2014: De Voorschotense maat, durf te kiezen.
18
Hiervoor moeten de terrassen, warenmarkt en gemeente samen de handen uit de mouwen steken. De wrijving tussen markt en terrassen wordt verder opgepakt in het marktbeleid.
5.4. Toegankelijke terrassen De horeca vervult een belangrijke rol in de sociale cohesie en de publieke ruimte voor alle Voorschotenaren. Toegankelijkheid van (onder andere) horeca is erg belangrijk voor de minder validen. De minder validen geven aan dat vooral de toegankelijkheid van de voetpaden te wensen overlaat. Een minimale doorgang (1,50 m) kan ondersteund worden door pinnen in het trottoir. Het gaat om metalen pinnen die tussen de stenen worden gestoken om grenzen aan te geven. De horecaondernemers ondersteunen dit voorstel.
5.5. Bestaande terrasregels De Algemeen Plaatselijke Verordening (2010) regelt de openbare orde in Voorschoten en hierbin nen de terrasregels. Hieronder zijn de relevante artikelen opgesomd.
Artikel 2:10 Voorwerpen of stoffen op, aan of boven de weg 1. Het is verboden zonder vergunning van het college de weg of een weggedeelte anders te gebruiken dan overeenkomstig de publieke functie daarvan. Artikel 2:28 Exploitatievergunning horecabedrijf 6. In afwijking van artikel 2:10 is de burgemeester bevoegd om te beslissen over de ingebruikneming van de weg ten behoeve van een terras, indien een vergunningaanvraag ook betrekking heeft op bij het horecabedrijf behorende terrassen die zich op de weg bevinden. Bij vergunningvoorschrift kunnen afwijkende openingstijden van het terras worden bepaald. Artikel 2:29 Sluitingstijd 1. Het is de exploitant verboden het horecabedrijf voor bezoekers geopend te hebben, of bezoekers in het horecabedrijf te laten verblijven: op maandag tot en met vrijdag tussen 01.00 uur en 05.00 uur, en op zaterdag en zondag tussen 03.00 uur en 05.00 uur. 2. De burgemeester kan door middel van een vergunningvoorschrift andere sluitingstijden vaststellen voor een afzonderlijk horecabedrijf of voor een bij een inrichting behorend terras. 3. Het in het eerste en tweede lid bepaalde geldt niet voor zover in het daarin geregelde onderwerp wordt voorzien door op de Wet milieubeheer gebaseerde voorschriften.
19
6. Duurzame horeca In het rapport CO²-neutraal Voorschoten staat dat de raad van de gemeente Voorschoten op 31 januari 2008 de wens heeft uitgesproken een ambitieus klimaatbeleid te willen ontwikkelen (CO²neutraal, Voorschoten, 2009). Een van de middelen om deze ambitie te realiseren is een klimaatfonds. Ook hier gaat het eerder genoemde rapport op in. Het primaire doel is het realiseren van opties waarvoor duidelijke kansen en
potenties
bestaan
binnen
de
gemeente
Voorschoten
(Rapport
CO²-neutraal,
p.
57).
Nevendoelen zijn het ontwikkelen en toepassen van nieuwe systemen stimuleren die een belangrijke uitstraling hebben naar de gehele gemeente en die draagvlak creëren voor duurzaam klimaatbeleid i.c. duurzaam ondernemen en consumeren (p. 58). Voordelen zijn: CO²-reductie, kostenbesparing, imago, comfort, leefbaarheid en financieel rendement. Knelpunten zijn: onrendabele top, geen kartrekker en het ontbreken van kennis en inzicht. De overheid moet zich niet alleen richten op subsidiëring maar ook op initiatief en actie. Tot de tweede doelgroep worden de bedrijven gerekend, hieronder dus ook de horeca. Want ook de horeca heeft een duurzaamheidslink. Het meest in het oog springende is de terrasverwarming. In de stand van zaken die in juli 2010 aan de raad is verzonden staat dat voor het behalen van doelen de volgende uitgangspunten gelden:
de gemeente geeft het goede voorbeeld,
zichtbare voorbeelden werken meer stimulerend,
maatschappelijke initiatieven moeten expliciet bevorderd worden en
de activiteiten dragen werkelijk bij aan de doelen.
Ideeën voor de toekomst voor de tweede doelgroep van het Klimaatbeleid worden ook genoemd o.a.
faciliteren
Platform
Duurzaam
Ondernemen
(al
in
gang
gezet)
en
advisering
over
energiebesparing. Een van de middelen om deze acties uit te voeren is het Klimaatfonds. Voorschoten reserveert jaarlijks 1 ton uit NUON gelden (€100.000,-) voor klimaat doeleinden. Het Klimaatfonds heet Reserve Duurzaamheid. In het verlengde hiervan zetten we, voor wat betreft de horeca, vooral in op: Voorlichting De terrasinrichting zal onderwerp zijn op de eerstvolgende bijeenkomst van het Platform Duurzaam Ondernemen.
Er
zal
besparingsmogelijkheden.
met De
name
ingegaan
horeca-ondernemers
worden zullen
op
terrasverwarming
geïnformeerd
worden
en
de
over
de
mogelijkheden van milieubesparende maatregelen tijdens deze bijeenkomst en per mail na deze
20
bijeenkomst. Voor het verspreiden van informatie kunnen ook de ondernemersverenigingen verzocht worden en het Ondernemersloket ingezet worden. Onderzoek Het Platform Duurzaam Ondernemen heeft al aangegeven interesse te hebben in energiescans (gemeente breed, niet alleen horeca). Een voorbeeld hiervan is de Milieubarometer, een onderzoek hoe duurzaam een onderneming is en waar verbeteringen mogelijk zijn. Voor de inzet van deze scans wordt gezocht naar subsidies. Financiering Idealiter verdienen duurzame investeringen zichzelf terug door lagere energiekosten. Dit gaat echter niet altijd op. Sommige investeringen zijn erg hoog en of verdienen zich langzaam terug. Er zal onderzocht worden of meerkosten van duurzame inrichting (gedeeltelijk) of de onrendabele top gesubsidieerd kan worden uit de Reserve Duurzaamheid. Daarnaast zal getracht worden de duurzaamheidsubsidies (lokaal en bovenlokaal) in kaart te brengen en toegankelijk te maken voor ondernemers. Hiervoor zullen het Platform Duurzaam Ondernemen, het Ondernemersloket en de Ondernemersverenigingen worden ingezet c.q. verzocht worden
samen
te
werken.
Veel
subsidies
worden
al
aangeprijsd
door
energiebedrijven,
rijksdiensten en brancheorganisaties. De inzet van Voorschoten zal zich concentreren op het in kaart brengen en promoten van deze informatie. Duurzaamheidsubsidies zijn onderwerp op de eerste of tweede bijeenkomst van het Platform Duurzaam Ondernemen in 2011.
7. Paracommercie De
drank
en
horecawet
maakt
onderscheid
tussen
commerciële,
niet-commerciële
en
paracommerciële horeca-inrichtingen. Commerciële horeca zijn horecabedrijven als cafés, bars, restaurants en hotels. Niet-commerciële inrichtingen zijn verenigingen en stichtingen die niet uit winstbelang opereren. Paracommerciële inrichtingen zijn niet-commerciële inrichtingen die zich specifiek
richten
op
activiteiten
van
recreatieve,
sportieve,
sociaal-culturele,
educatieve,
levensbeschouwelijke of godsdienstige aard (artikel 4, DHW). Het onderscheid tussen de commerciële, niet-commerciële en paracommerciële instellingen blijkt in de praktijk vaak lastig19. Het grijze gebied tussen reguliere horeca en paracommerciële horeca is door de economische crisis onderwerp van discussie. De reguliere horeca heeft te kampen met teruglopende inkomsten vanwege besparende burgers. De verenigingen hebben te maken met kortingen op subsidies. Logischerwijs laait de discussie over het grijze gebied op. Wat mag wel, wat mag niet? 19
Handreiking Drank- en Horecawet voor gemeenten, VW&S
21
In 1997 en 2003 is in Voorschoten het 'Beleid met betrekking tot paracommercie' vastgesteld. Gezien de actuele discussie over paracommercie worden de regels die gelden volgens de DHW en zijn opgenomen in het beleid m.b.t. paracommercie 2003 verduidelijkt en gecommuniceerd aan de horeca en de paracommerciële instellingen.
8. Veiligheid 8.1. Openbare Orde In 2007 begon in Voorschoten de samenwerking tussen horeca, politie en gemeente om het aantal incidenten in het uitgaanscircuit te verminderen. In 2008 waren er 48 incidenten, in 2008 nog 37 en in 2009 ´slechts´10. Dat blijkt uit de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU). Om uitgaan in Voorschoten veiliger te maken zijn speciale maatregelen genomen. Zo hebben horeca-ondernemers huisregels ingevoerd en zorgt de politie voor extra politie-inzet. Ook zijn er afspraken gemaakt over
sluitingstijden.
Bovendien
is
er
een
horecatelefoon
ingesteld.
Dat
is
een
speciaal
telefoonnummer voor horeca-ondernemers dat ze kunnen bellen bij incidenten. De politie kan zo meteen in actie komen als er iets aan de hand is 20. Twee keer per jaar vindt overleg plaats met de Horeca om onder andere de Veiligheid te bespreken. De politie en horeca-ondernemers geven aan dat nu de maatregelen haar vruchten afwerpen er minder animo is voor het overleg. Desondanks wordt het horeca-overleg, mede op verzoek van de ondernemers, onverminderd voortgezet. Dit neemt niet weg dat er nog wel wat incidenten voorkomen. Deze komen uitsluitend voor bij cafés en niet bij restaurants of daghoreca. Het gaat om ongeveer 10 incidenten per jaar (2009). De incidenten zijn vrijwel zonder uitzondering veroorzaakt door een kleine, vaste en bekende groep mensen en zijn alcohol gerelateerd. Experimenten met ontzeggingen en (vrijwillig opgestelde) huisregels zijn hiertegen effectief gebleken maar het probleem is niet helemaal uit te bannen.
8.2. Hulpdiensten De bereikbaarheid van de horecabedrijven voor hulpdiensten levert alleen in de Voorstraat problemen op. De geparkeerde auto's voor de horecabedrijven kunnen een serieuze belemmering zijn wanneer brandweer of andere hulpdiensten snel ter plaatse moeten zijn. Om deze reden is het verboden te parkeren voor de horecabedrijven. Dit is aangegeven door het ontbreken van parkeervakken. Dit wordt momenteel genegeerd door de parkeerders. Handhaving is vereist!
20
jaarverslag Voorschoten, 2009: 15
22
8.3. Openingstijden APV, openingstijden In artikel 2:29 van de APV is bepaald dat een horecabedrijf op maandag tot en met vrijdag tussen 01:00 en 05:00 en op zaterdag en zondag tussen 03:00 en 05:00 gesloten dient te zijn. In artikel 2:30
staat
dat
de
burgemeester
onder
bepaalde
omstandigheden
voor
een
afzonderlijk
horecabedrijf of voor een daartoe behorend terras een ander sluitingsuur of andere sluitingsuren kan vaststellen. In andere gemeenten wordt met succes geëxperimenteerd met het afschaffen van sluitingstijden of zogenaamde inlooptijden. Inlooptijden wil zeggen dat er naast de sluitingstijd ook een inlooptijd is tot wanneer nieuwe klanten naar binnen mogen. Ruime sluitingstijden hebben tot gevolg dat bezoekers van horecabedrijven niet allemaal tegelijk op straat staan. In Voorschoten is er volgens de politie geen aanleiding voor het aanpassen van de openingstijden. De meeste horecabedrijven halen de huidige sluitingstijd doorgaans niet. Een enkele horeca-ondernemer heeft wel aangegeven door de week later open te willen zijn.
9. Vervolg Visie en verder Horecavisie 2011 is basis voor: 1.
Structuurvisie en bestemmingsplan (ruimtelijke aspecten: bestemmingen en terrassen)
2.
APV en vergunningen (openingstijden, alcohol en overlast)
3.
Overleg (veiligheid, duurzaamheid en toegankelijkheid)
Uitbreiding Horeca: Structuurvisie centrum en bestemmingsplan centrum Momenteel is de structuurvisie voor het centrum van Voorschoten in de maak. De structuurvisie Centrum is begin 2011 gereed daarop volgt het bestemmingsplan Centrum. Input voor deze documenten
is
onder
andere
het
rapport
'Voorschoten
centrum,
ruimtelijke
visie
centrumvoorzieningen' van onderzoeksbureau DTNP. Het ligt in de lijn der verwachting dat er in de Voorstraat meer ruimte wordt bestemd voor horeca en cultuur. Verschillende gebieden in Voorschoten hebben ruimte voor verschillende soorten horeca en terrassen. In deze notitie zijn deze gebieden en de bijhorende soorten horeca beschreven. De gehele notitie dient als input voor de aanstaande structuurvisie centrum en het daarop volgende bestemmingsplan. •
Een uitbreiding mogelijk te maken van 5 verkooppunten.
•
De horecabestemmingen op te delen in categorieën.
•
Voorschoten op te delen in drie gebieden: •
Schoolstraat: 2 panden bestemmen als daghoreca
•
Voorstraat: 3 panden bestemmen als avondhoreca
23
Overige gebieden: in principe geen uitbreiding. In het geval van een unieke situatie
•
kan het college van B&W om ontheffing van het bestemmingsplan worden verzocht. Ontwikkeling terrasinrichting: beleidsregel Terrasinrichting Bij het schrijven van deze notitie was er een aanvraag voor een semi-permanente parasol. Ervan uitgaande dat de eerder beschreven uitbreiding in de horeca gerealiseerd kan worden, zal er meer terras ontstaan in Voorschoten en de Voorstraat. Om de historische uitstraling van de Voorstraat te bewaken en semi-permanente parasols mogelijk te maken zal het college van B&W de wensen met betrekking
tot
het
Ideale
terras
verwerken
als
beleidsregel
in
de
toelichting
van
de
aan
de
bestemmingsplannen. Toegankelijk terras •
De
horeca-ondernemers
zullen
uitgenodigd
worden
om
deel
te
nemen
bewustwordingsdag 2011 (georganiseerd door Adviesgroep Toegankelijkheid). •
Het idee van de metalen pinnen zal worden uitgezocht. De investering lijkt minimaal, het draagvlak is groot en als oplossing lijkt het effectief. Hier ligt een link met handhaving hoewel een duidelijke oplossing als deze ook zou kunnen leiden tot zelfregulering.
Markt en horeca Aansluitend op deze horecavisie zal met de marktcommissie in overleg worden getreden over hoe de schaarse ruimte in de Voorstraat kan worden verdeeld. Eventuele aanpassingen zullen worden opgenomen in de Marktverordening en de bestemmingsplannen. De nieuwe marktverordening zal de raad in 2011 ter vaststelling ontvangen. Communicatie en handhaving •
Het structurele horeca-overleg wordt onverminderd voortgezet.
•
Een horecavertegenwoordiger opnemen in het Economisch Overleg Voorschoten (EOV).
•
Actiever
inzetten
horecaregels
van
(APV,
andere
communicatiemiddelen
bestemmingsplan
etc.)
worden
zoals
website
opgenomen
en in
email.
het
De
digitale
ondernemersloket. •
Het Beleid met betrekking tot paracommercie uit 2003 zal worden verduidelijkt en uitgelegd aan horeca en verenigingen, dit zal gebeuren per brief en website. Indien hierna nog aanleiding is voor discussie zal een overleg gepland worden.
Veiligheid •
Het handhaven van het parkeerverbod in de Voorstraat door dit expliciet op te nemen in de opdracht van de BOA's.
•
Doorgaan op de succesvolle weg van het Keurmerk Veilig Uitgaan.
24
•
In overleg met de politie, KHN en betreffende horeca-ondernemer nagaan of een experiment met ruimere openingstijden gewenst is. De burgemeester kan op basis van de APV afwijkende openingstijden regelen.
Duurzame horeca •
De terrasinrichting zal onderwerp zijn op de eerstvolgende bijeenkomst van het Platform Duurzaam Ondernemen.
•
Voor de inzet van deze energiescans wordt gezocht naar subsidies.
•
Er zal onderzocht worden of meerkosten van duurzame inrichting of de onrendabele top gesubsidieerd kan worden uit de Reserve Duurzaamheid.
•
Daarnaast zal getracht worden de duurzaamheidsubsidies (lokaal en bovenlokaal) in kaart te brengen en toegankelijk te maken voor ondernemers.
•
Duurzaamheidsubsidies zijn onderwerp op de eerste of tweede bijeenkomst van het Platform Duurzaam Ondernemen in 2011.
Evaluatie •
Aantal horeca punten (2010: 35)
•
Aantal incidenten (2009: 10)
•
Aantal banen
•
Vermindering van regels en lasten
•
Bezoek aan horeca: Waardering ondernemers, burgers en bezoekers
10. Proces Horecavisie Voorschoten 2010 Voor het opstellen van de horecavisie is gebruik gemaakt van het rapport Centrum Voorschoten, ruimtelijke visie op centrumvoorzieningen Voorschoten van onderzoeksbureau DTNP (2010). Daarnaast is gebruik gemaakt van het rapport Ontwikkelingsvisie Centrumgebied Voorschoten van onderzoeksbureau WPM Consultants (2001). Aan beide rapporten ligt een uitvoerig interactief proces ten grondslag. De burgers en ondernemers hebben destijds input gegeven en beide rapporten hebben ter inzage gelegen. De rapporten inclusief de nota van beantwoording zijn destijds vastgesteld door de raad van Voorschoten. Ter vergelijking is ook bij andere gemeenten bezien hoe zij hun horecabeleid hebben vormgegeven. In het bijzonder: Integraal Horecabeleid Culemborg 2010 (op advies VNG), Horecabeleid Amersfoort 2006 (op advies KHN en VNG) en Horecanota Leidschendam-Voorburg 2008. Voorbespreking Horecavisie Voorschoten 2010
APV (13 oktober 2010): ambtenaar Openbare Orde en Veiligheid.
Veiligheid (18 oktober 2010): ambtenaar Veiligheid en wijkagent Voorschoten centrum.
25
Paracommercie (19 oktober 2010): ambtenaar Accommodatie en ambtenaar Sport.
Stedenbouw (19 oktober 2010): ambtenaar Ruimtelijke Ontwikkeling en ambtenaar Structuurvisie.
Horeca
Nederland
(19
oktober
2010):
regio-adviseur
Zuid-Holland
Noord.
Kort
gespreksverslag is bijgevoegd.
Vergunning en Handhaving (25 oktober 2010): ambtenaar APV en bijzondere wetten.
Ondernemers
(25
oktober
2010):
Horeca-ondernemers
Voorschoten,
bestuur
Ondernemersfonds, aspirant ondernemers, Kamer van Koophandel en Koninklijke Horeca Nederland. Verslag is bijgevoegd.
Toegankelijkheid
(18
november
2010):
Platform
gehandicaptenbeleid
Voorschoten
(Voorzitter en leden). Verslag is bijgevoegd.
Duurzaamheid (3 december 2010): ambtenaar Milieu.
Middels de website, de informatiepagina (krant) en post zijn belanghebbenden op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen en uitgenodigd worden voor de bijeenkomsten. Dit alles buiten de normale communicatie tussen ondernemers, belanghebbenden en gemeente. De alledaagse communicatie heeft al geleid tot het toevoegen van de onderwerpen 'paracommercie' en 'terrasinrichting'. Het concept Horecavisie is besproken door het College van B&W, de commissie Burger en Bestuur (25 november 2010) en de gemeenteraad van Voorschoten (9 december 2010). Aansluitend heeft het concept Horecavisie 2010 6 weken ter inzage gelegen (15 december 2010 tot 27 januari 2011). Informatieavond Tijdens de inzageperiode is op 17 januari 2011 een informatieavond gehouden. Hier kwamen vooral centrumbewoners en (horeca-)ondernemers op af. Over de horecavisie werd opgemerkt dat de ruimtelijke vertaling van de visie verder geconcretiseerd moet worden. Het gaat dan om de omvang van de nieuw te vestigen horecazaken, een uitspraak over horeca op verdieping en een technische aanpassing van de horeca-categorieën (bestemmingen). Reacties op het (2e concept) Horecavisie 2010 Naar aanleiding van het (Tweede concept) Horecavisie Voorschoten 2010 zijn er 11 zienswijzen gericht aan het college van burgemeester en wethouders van Voorschoten (8 bewoners Voorstraat, 2 ondernemers en 1 adviesgroep). De zienswijzen concentreren zich op de zorg over een nieuwe opleving van horeca-overlast. De horeca-overlast komt vooral van mensen die zich buiten de horecazaak begeven (roken en terrassen). De bewoners vinden dat de overlast sterk is afgenomen en hopen dat dit zo blijft. Ze
26
doen een beroep op de ondernemers, gemeente en eventuele technische of fysieke mogelijkheden om de overlast zo beperkt mogelijk te houden. De overlast wordt volgens de zienswijzen alleen ervaren in de Voorstraat. De bewoners zijn van mening dat hun woonbelang in de visie is ondergesneeuwd. Vooral de opmerking dat 'in het centrum meer overlast verwacht mag worden' stuit tegen het zere been. De opmerking doelt op het centrum als brandpunt van voorzieningen en sociale interactie; het is naar onze mening logisch aan te nemen dat daar meer reuring is dan in bijvoorbeeld het buitengebied. Wij hebben in de visie zeker de woonbelangen meegenomen en willen dit allerminst weg-relativeren. Ten eerste is de voorgestelde uitbreiding een stuk beperkter dan onderzoek en aanvragen in potentie doen aangeven. Ten tweede zijn wij van mening dat de aanpak van overlast dermate succesvol is dat wij, net als uw zienswijze stelt, vertrouwen hebben in de ondernemers, politie en anderen deze beperkte uitbreiding in goede banen te leiden. Ten derde hebben wij ook rekening gehouden met de soort horeca waarvoor uitbreiding is voorgesteld (categorie 1 en 2) en waar deze zich moeten bevinden (bij voorkeur aaneengesloten horeca). Ten slotte hebben we ook de belangen van de ondernemers, werkgelegenheid en economie meegenomen. Een versterking van de horeca levert direct meer ondernemerschap en werkgelegenheid op en indirect een versterking van de andere branches (detailhandel) en de totale (centrum) economie. Op basis van succesvolle resultaten m.b.t. overlast en een kwantitatief en kwalitatief beperkte uitbreiding zijn wij van mening een evenwichtige afweging gemaakt te hebben. De indieners van zienswijzen hebben een kopie van de Nota van beantwoording en de Horecavisie Voorschoten 2011 ontvangen.
27
Bijlage 1: Drank- en Horecawet Artikel 4 DHW 1.
Aan een vergunning, die op grond van artikel 3 voor het horecabedrijf wordt verleend aan een rechtspersoon niet zijnde een naamloze vennootschap of besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, die zich richt op activiteiten van recreatieve, sportieve, sociaalculturele, educatieve, levensbeschouwelijke of godsdienstige aard, verbinden burgemeester en wethouders een of meer voorschriften of beperkingen die, gelet op de plaatselijke of regionale
omstandigheden,
nodig
zijn
ter
voorkoming
van
mededinging
door
het
verstrekken van alcoholhoudende drank, die uit een oogpunt van ordelijk economisch verkeer als onwenselijk moet worden beschouwd. 2.
De in het eerste lid bedoelde voorschriften of beperkingen kunnen op geen andere onderwerpen betrekking hebben dan: 3.
in de inrichting te houden bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen;
4.
het openlijk aanprijzen van de mogelijkheid tot het houden van bijeenkomsten als bedoeld onder a;
5.
de tijden gedurende welke in de betrokken inrichting alcoholhoudende drank wordt verstrekt.
6.
Bij gemeentelijke verordening kunnen nadere regels worden gesteld met betrekking tot de in het eerste lid bedoelde voorschriften of beperkingen.
7.
Door burgemeester en wethouders worden, indien dit in verband met een wijziging in de plaatselijke of regionale omstandigheden nodig is, aan een reeds verleende vergunning als bedoeld in het eerste lid voorschriften of beperkingen als in dat lid bedoeld verbonden of aan een zodanige vergunning verbonden voorschriften of beperkingen gewijzigd of ingetrokken.
8.
Burgemeester en wethouders kunnen met het oog op bijzondere gelegenheden van zeer tijdelijke aard ontheffing verlenen van de aan een vergunning verbonden voorschriften.
28
Bijlage 2: Uitbreidingsruimte Horeca Voorschoten 2010 Op basis van externe vergelijking 2005-2010 Aantal bedrijven naar sector per 10.000 inwoners Gemeenteklasse tot 25.000 inwoners ('05-'10)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 12,1 11,9 12,1 12 11,8 11,7 4,9 5 5 5 5 5 6,5 6,6 6,6 6,6 6,5 6,5 2,9 2,8 2,8 2,9 2,9 3,1 0,3 0,3 0,4 0,5 0,5 0,7 26,7 26,6 27 27 26,8 27
Bedrijven in drankensector per 10.000 inwoners Bedrijven in fastservicesector per 10.000 inwoners Bedrijven in restaurantsector per 10.000 inwoners Bedrijven in hotelsector per 10.000 inwoners Partycateraars per 10.000 inwoners Horecabedrijven per 10.000 inwoners Bron: bedrijfschap Horeca en Catering Aantal bedrijven naar sector per 10.000 inwoners Voorschoten (2005-2010)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,4 4,4 5,2 4,4 4,4 3,9 3,8 5,3 5,2 5,7 5,7 5,2 6 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,9 0,9 0,4 0,4 0,4 1,3 14,5 15,3 14,5 14,4 13,5 14,9
Bedrijven in drankensector per 10.000 inwoners Bedrijven in fastservicesector per 10.000 inwoners Bedrijven in restaurantsector per 10.000 inwoners Bedrijven in hotelsector per 10.000 inwoners Partycateraars per 10.000 inwoners Horecabedrijven per 10.000 inwoners Bron: bedrijfschap Horeca en Catering Aantal bedrijven naar sector per 10.000 inwoners, 2005 - 2010 Wassenaar (2005-2010) Bedrijven in drankensector per 10.000 inwoners Bedrijven in fastservicesector per 10.000 inwoners Bedrijven in restaurantsector per 10.000 inwoners Bedrijven in hotelsector per 10.000 inwoners Partycateraars per 10.000 inwoners Horecabedrijven per 10.000 inwoners Bron: bedrijfschap Horeca en Catering
2005 2006 2007 2008 2009 2010 14,1 15,6 15,6 15,9 15,1 15,1 4,7 5,9 6,2 7 6,6 6,6 6,3 6,2 5,9 5,8 6,9 7,4 1,6 1,6 1,6 1,6 1,5 1,5 1,2 1,2 0,8 1,2 1,2 1,2 27,8 30,4 30,1 31,4 31,3 31,8
Conclusie externe vergelijking: vooral op het gebied van cafés en bistro's is nog ruimte voor uitbreiding (in vergelijking met het landelijke gemiddelde 19 verkooppunten). Op basis van historische vergelijking 1995-2010
Hotelsector, totaal [bedrijven] Partycatering [bedrijven] Horecabedrijven, totaal [bedrijven] Verkoopoppervlakte, totaal [m2] Horecabedrijven per 10.000 inwoners [bedrijven] Inwoners [totaal]
2 1 34 5532 15
1 1 33 4337 14,6
22.683 22.662
1 2 33 4559 14,5
1 3 35 4670 14,9
22.723 23.462
29
Conclusie historische vergelijking: hoewel de bevolkingsomvang licht is toegenomen neemt het horeca-aanbod licht af (exclusief partycatering). Vooral in de subgroep 'Drankensector' is ruimte verloren. Op basis van het DPO 2010 Ook uit het DPO van onderzoeksbureau DTNP in 2010 blijkt dat Voorschoten een erg beperkt aanbod aan horeca heeft. Er is in de Schoolstraat ruimte voor daghoreca en in de Voorstraat voor avondhoreca. Het DPO van 2010 stelt een uitbreidingsruimte tot maximaal 9 verkooppunten (fig. 4, p. 6). Nu wordt er echter onderscheid gemaakt tussen de Voorstraat en de Schoolstraat waar respectievelijk ruimte is voor avondhoreca in hogere segment en winkelondersteunende dag horeca. Omdat daghoreca weinig overlast veroorzaakt en ondersteunend is aan de winkelfunctie is een concentratiebeleid niet nodig en een spreidingsbeleid wenselijk. Horeca in de Schoolstraat wordt ingezet voor ondersteuning van het winkelapparaat en de uitstraling daarvan. Dit betekent versterking van de horeca op de koppen. Conclusie DPO 2010: uitbreiding in dag en avondhoreca versterkt het centrum van Voorschoten, een splitsing van daghoreca in de Schoolstraat en avondhoreca in de Voorstraat is wenselijk. Er is in totaal een uitbreidingsruimte van maximaal 9 verkooppunten.
Bijlage 2B: Omvang horecabedrijven Onder verkoopoppervlakte wordt verstaan de oppervlakte die is ingericht voor verbruik ter plaatse van dranken, spijzen en maaltijden. Dus exclusief de oppervlakte van het logiesgedeelte. De gemiddelde verkoopoppervlakte van horecabedrijven neemt langzaam toe.
Aanbod 2010 Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Totaal BHC, 2010
Verkoopoppervlakte (m2) Horecabedrijven Gem. Opp. (m2) 252.078 1.500 168 333.476 1.844 181 239.833 1.191 201 498.761 2.577 194 101.776 553 184 864.262 4.640 186 532.687 2.467 216 1.189.274 8.251 144 1.186.369 8.036 148 227.382 1.598 142 1.139.550 6.134 186 657.110 4.037 163 7.222.558 42.828 169
30
Aanbod 2005-2010 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Verkoopoppervlakte (m2) Horecabedrijven Gem. Opp. (m2) 6.645.795 42.155 158 6.704.304 41.989 160 6.949.871 42.427 164 7.060.071 42.421 166 7.130.670 42.379 168 7.222.558 42.828 169
BHC, 2010
Omvang daghoreca Daghoreca is doorgaans kleiner in omvang dan andere horeca. De gemiddelde verkoopvloeroppervlakte van een lunchroom was in 2009 77m² (BHC, 2009). In 2000 was de oppervlakte gemiddeld 68m². De lunchrooms zijn in tien jaar tijd dus ruim 13% groter geworden. Horeca op verdieping De meeste horecabedrijven gebruiken voor verkoop alleen de begane grond, uitgezonderd hotels en zalenverhuur. In de visie is een uitbreiding voorgesteld in categorieën 1 tot en met 2 (uitgezonderd 1d), het ligt voor de hand dat uitbreiding op verdieping onwaarschijnlijk is. Mocht een pand hier toch geschikt voor zijn geldt de voorgestelde bandbreedte voor alle verdiepingen bij elkaar opgeteld. Uitbreidingen in andere categorieën of buiten de bandbreedte zijn in principe niet toegestaan. Hiervoor geldt dezelfde ontheffingsmogelijkheden als voor de gebieden buiten het centrum. Unieke gevallen worden op basis van maatwerk voor een eventuele vrijstelling behandeld.
31
Bijlage 3: Verslag Horecabijeenkomst Datum:
25-10-2010, Cultureel Centrum Voorschoten
Aanwezig:
Ondernemers, aspirant ondernemers, Wethouder Economie, ambtenaren Economie, Openbare Orde & Veiligheid, Vergunningen, de Wijkagent en de Kamer van Koophandel.
Opening Wethouder
I.
Adema-Nieuwenhuizen
opent
de
bijeenkomst.
De
wethouder
bedankt
de
ondernemers, de Kamer van Koophandel en Politie voor hun aanwezigheid. De wethouder geeft aan dat ze door een extra commissievergadering niet de hele avond aanwezig kan zijn. Ze geeft aan dat het horecabeleid is ingestoken vanuit economisch perspectief met aandacht voor veiligheid. De reden hiervoor is dat het rapport van DTNP uit 2010 aangeeft dat er kansen zijn voor de horeca om haar bijdrage aan de Voorschotense economie en haar maatschappelijke functie te versterken. Het verzilveren van economische kansen door de horeca in Voorschoten zal vanuit de gemeente worden gestimuleerd door de al vastgestelde detailhandelvisie (Voorschoten Centrum, ruimtelijke visie centrumvoorzieningen, DTNP, 2010) de horecavisie, de structuurvisie en ten slotte het bestemmingsplan. Daarnaast probeert de gemeente haar dienstverlening en regelgeving te verbeteren. Ruimtelijk: Geconcentreerde of verspreide horeca? Een concentratiestrategie wil zeggen zoveel mogelijk geclusterde of aaneengesloten horeca, in tegenstelling tot spreidingsstrategie. Wat betreft overlast zien de aanwezigen een klein voordeel voor een concentratie strategie. Voor de economische aantrekkingskracht is een concentratie van horeca wel een groot voordeel. De aanwezigen sommen voorbeelden van buurgemeenten op waar een horecacluster erg gezellig en aantrekkelijk wordt ervaren. De Voorstraat is de straat die deze potentie heeft. In de Schoolstraat is een concentratie van horeca minder wenselijk, de horeca moet vooral ondersteunend zijn. Bij voorkeur door overeenkomende openingstijden met de detailhandel en door het uitstralen van gezelligheid. De uiteinden van de Schoolstraat lijken hiervoor het meest geschikt. Buiten het centrum (Voorstraat en Schoolstraat) mag de huidige horeca blijven extra horeca is in principe niet gewenst. Dit geldt vooral voor avondhoreca en minder voor daghoreca. In een woonwijk kan beter een lunchroom dan een café vanwege de woonrust. Over welke bestemmingen mogelijk moeten zijn is minder eenduidigheid. De ondernemers geven aan zo flexibel mogelijke bestemmingen te willen. Hoe flexibeler de bestemming hoe meer mogelijkheden de ondernemers hebben om met de tijd en omstandigheden mee te gaan.
32
Bovendien zijn horecagelegenheden tegenwoordig zo verschillend dat een stempel drukken moeilijker wordt. Er wordt geopperd om een onderscheid te maken tussen wel of geen (sterke) alcohol. Het lijkt vooral wenselijk om een scheiding te maken tussen horecasoorten die overlast veroorzaken en horecasoorten die dit niet doen. In de praktijk zou dit betekenen dat vooral cafés specifiek bestemd moeten worden. Daarnaast zou het wenselijk zijn de openingstijden van daghoreca aan te laten sluiten op de detailhandel. Verder moeten cafés eten kunnen serveren en restaurants drank. Treubplein stond in oude visie als mogelijke plek voor horeca. Werd door aanwezigen als niet wenselijk ervaren. Beter versterken wat we nu hebben dan nieuwe gebieden ontwikkelen met veel nieuwe horeca. Terrassen Het ideale terras is gezellig en comfortabel. Het ideale terras nodigt mensen uit door vooral een gezellige uitstraling. Het ideale terras is geïntegreerd in de markt, heeft terrasverwarmers, hoeft 's avonds niet naar binnen: ondernemers houden een pleidooi voor vaste terrassen in periode april-oktober, veroorzaakt weinig geluidsoverlast voor omwonenden (ondernemers geven aan dat overleg met de buren goed is maar altijd beter kan), heeft een mooie inrichting dat recht doet aan de omgeving (er wordt door de ambtenaren gewezen op de regels van het beschermd dorpsgezicht in de Voorstraat, de ondernemers wijzen op het verdwijnen van de bescherming van de Lindebomen), is overkapt met mooie parasols, heeft een minimale doorgang voor iedereen ook op vrijdagen, is vrij van lindeboomluis, zijn vooral geconcentreerd in het centrum en is aaneengesloten, het terras hoeft tijdens hoogseizoen 's avonds niet naar binnen (april-oktober). In de Schoolstraat moeten de terrassen wel ondergeschikt blijven aan de detailhandelsfunctie en doorgang bieden aan voetgangers en minder validen. In de Voorstraat worden de terrassen verbeterd door parkeren voor de terrassen tegen te gaan. Als de horeca aan een kant zit, kunnen de auto's aan de andere kant. In principe maakt het niet uit welke branche wel of geen terras mag, als de regels maar duidelijk zijn, voor iedereen gelden en gehandhaafd worden. Veiligheid De wijkagent geeft aan dat het Keurmerk Veilig Uitgaan goed heeft gewerkt. De horecaondernemers
beamen
dit.
De
Horeca
telefoon
werkt
redelijk
goed,
er
wordt
sneller
gecommuniceerd en opgetreden. Hierdoor kan het horeca-overleg worden aangepast. Er is altijd balans nodig tussen horeca en wonen in de straat. Praten met bewoners helpt al veel om gevoelens van frustratie weg te nemen. Wat ook helpt is evenementen duidelijk van te voren
33
kenbaar te maken (evenementenkalender). Er is nu geen limiet aan het aantal jaarlijks te organiseren evenementen (evenementenbeleid valt buiten horecavisie). Overlast is subjectief: wat voor de een acceptabel is, is dat voor de ander niet. Bovendien gaan sommige burgers sneller en vaker over tot klagen dan andere, zij vinden onevenredig veel gehoor. Brandveiligheid op het moment van markt is punt van zorg: kan de brandweer er doorheen bij calamiteiten. Dit geldt ook voor gewone doorgang voor voetgangers en minder validen. Afstemming markt en horeca wordt geagendeerd voor het EOV. De wrijving markt en horeca wordt als een van de meest vervelende ervaren. Ondernemers willen dat als er iets is direct wordt gehandhaafd en niet achteraf. Bijvoorbeeld bij ondernemers die een pand ruimer gebruiken dan de bestemming toelaat. Paracommercie Drank schenken in sportkantines e.d. is geen punt tenzij er daar feesten worden georganiseerd die concurrerend zijn voor huur van zaal bij horeca ondernemers. De ondernemers gunnen de verenigingen alle ruimte zo lang er geen sprake is van oneerlijke concurrentie. Ze willen hierbij niet op elke slak zout leggen. Voorgesteld wordt om de regels voor deze instellingen te verduidelijken, te communiceren en als nodig te handhaven. Markt De markt is hierboven al eerder aangekaart. De horeca-ondernemers zien graag weer een marktmeester (en/of BOA) die niet alleen de markt op de regels wijst maar ook de horeca. Zo wees de marktmeester de horeca vroeger ook op de doorgang op terrassen. De marktmeester moet vooral handhaven op het gebruik van de trottoir. Misschien is het een idee om de terrassen en marktruimte af te bakenen met pinnen in de grond. Overige •
Kan de brandweer de lindebomen schoon spuiten?
•
Kunnen de buizen om de lindebomen terug?
•
Sommige aspirant ondernemers staan te trappelen!
34
