Hoofdredactie Eindredactie Babette de Jonge Zwaluwlaan BL BUSSUM Internet:

Je met een touw in een verblijf met leeuwen laten zakken, en vervolgens met je armen in de lucht om god schreeuwen, getuigt niet van een goede actie. Dit is onlangs gebeurd in een Oekraïense dierentuin. De beste man heeft deze actie niet overleefd. In de rubriek “Informatief” met als bijtitel “Actie – Reactie” kun je alles lezen over de interactie met wilde katten. Tijdens het samenstellen van de Wild Cats Nieuwspagina werd nog weer eens pijnlijk duidelijk hoe weinig goed nieuws er eigenlijk te melden valt. In het wild vormt de mens nog steeds een grote bedreiging voor de dieren, maar ook in gevangenschap, hoe goed bedoeld soms dan ook, gaat er nog wel eens iets mis of worden er verkeerde beslissingen genomen. Eigenlijk zouden wilde dieren niet afhankelijk moeten zijn van de mens. Voor een huisdier zorgen is al niet altijd even makkelijk, laat staan voor een wild dier, met zijn eigen specifieke behoeften. We komen hier zeker nog op terug in de komende magazines. In dit blad maken we weer een rondje om de wereld met verhalen uit Indonesië, Kenia, Tanzania, Zuid – Afrika en Zweden. Allemaal t.b.v. de wilde katten. Als Nederlandse dierentuin bespreken we dit keer Ouwehand’s Dierenpark te Rhenen. Bijzonder is daar de geboorte van een tijgerdrieling op 19 mei jl. Huiskatten krijgen vanaf nu ook een plaatsje in ons tijdschrift. Zo zijn alle katsoorten vertegenwoordigd. Kortom, weer veel leesplezier en ik zie jullie reacties en inzendingen weer graag tegemoet. Babette de Jonge

Hoofdredactie – Eindredactie Babette de Jonge Zwaluwlaan 110 1403 BL BUSSUM Email: [email protected] Internet: www.wildcatsmagazine.nl Tekst en fotografie (tenzij anders vermeld) Babette de Jonge Ontwerp KeyOmnia, Babette de Jonge, Hurti Foto/Remco (cover) Met veel dank aan: Han de Waal, Marco Vontenie, Bob Suir/Cheetah Outreach, Z. Sambrink/ Stichting de Kattenjungle, Gerry Doddema e.v.a. Abonnementen: Jaarabonnement 20 euro (4 nummers incl. porto). Aanmelden via post, mail of website. Opzegging minimaal 8 weken voor afloop abonnementsperiode).

Stelling: Beter levenslang in gevangenschap dan vroegtijdige euthanasie.(stuur jullie reacties weer naar het centrale adres en we komen er volgende keer op terug).

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming en zonder bronvermelding.

INHOUD WILD CATS MAGAZINE 2 AUGUSTUS 2006 4

WILD CATS INLEIDING

6

ONDER DE LOEP

8 10

Onbekende wilde katten De Ocelot

WILD CATS NIEUWS STICHTING PROANIMALIA Uitzetting luipaardkatten in Indonesië

12 16 20 22 24 26 30 34 36 39

WERKEN MET CHEETAHS

Bij Cheetah Outreach

UITGELICHT

De tijger

POSTER

Born to be wild/funny shots

DAGBOEK VAN 5 KITTENS GESPOT INFORMATIEF

Actie - reactie

WILD CATS IN AFRIKA

Reisverslag

DIERENTUIN

Ouwehand’s Dierenpark

WILD CATS IN HUIS

Stichting de Kattenjungle

VOLGENDE KEER

In wild cats magazine

Wilde katten zijn beter af in het wild dan in gevangenschap: Al aardig wat lezers reageerden op de stelling in het eerste blad. Iedereen was het hierover eens: “het wild” is tegenwoordig ook één groot dierenpark geworden. Buiten de bescherming van natuurparken wordt er nog steeds genadeloos op de wilde katten gejaagd. In gevangenschap kan een dier ook gelukkig zijn mits er rekening gehouden wordt met de natuurlijke levensomstandigheden, genoeg ruimte en privacy voor de dieren. Levenslange opsluiting in kleine hokjes vindt niemand acceptabel. Veel dierenparken gaan over op ruimere en natuurlijke verblijven, met name voor de leeuwen en tijgers. Tegenwoordig wordt er veel gedaan aan “verrijking” door de dieren afleiding te bezorgen door het geven van speeltjes, verstoppen van het eten of door bijvoorbeeld in het verblijf van tijgers geurtjes te spuiten. Een tijger kan een lange tijd bezig zijn om zijn verblijf te besnuffelen en zijn eigen geur weer uit te zetten. Door deze “verrijking”zie je minder stereotype gedrag.

In het vorige magazine hebben we jullie al kennis laten maken met enkele wild cats. Er zijn in totaal 36 soorten, waarvan ook veel onbekende, kleinere wilde katten. Onbegrijpelijk dat veel van de kleinere wilde katten vaak achteruit geschoven worden. Ze worden als minder interessant beschouwd door biologen en blijkbaar ook voor veel fotografen. Of zal het meer te maken hebben met het feit dat het moeilijk is om deze katten in het wild te zien. Ons doel is om zoveel mogelijk wilde katten aan jullie voor te stellen d.m.v. tekst en foto’s. Bijgaand allereerst weer wat foto’s van wat onbekende, schitterende exemplaren. Zoveel verschillen, zoveel overeenkomsten….

Woestijnkat

Marmerkat

Sneeuwpanter

Manul

Europese wilde kat

Poema Aziatische goudkat

Caracal

Zwartvoetkat (kleinste kat der katachtigen)

De Ocelot (Leopardus pardalis of Felis pardalis)

De ocelot wordt tot de kleine katten gerekend, al zijn sommige mannetjes zo groot dat ze soms voor een jaguar aangezien worden, maar schijn bedriegt. Ze komen wel in dezelfde gebieden voor maar zijn makkelijker te spotten dan jaguars. Ze zijn van kop tot staart gevlekt en hebben daarmee een ideale schutkleur, volkomen aangepast aan de schaduwrijke bossen waarin ze leven. Evenals andere kleine katten heeft hij een korte neus en lange, gevoelige snorharen. Hij is met name ’s nachts actief. In tegenstelling tot de huiskat klimt de ocelot bij gevaar niet snel in een boom, maar rent meestal hard weg.

Ocelotten komen voor van Arizona in NoordAmerika tot in Argentinië in Zuid-Amerika. Ze leven in bossen en struikgewas. In bossen is zijn vacht krachtig geel en helder van kleur zodat hij zeer onopvallend is tussen het goudbruin van de hem omringende bomen. In struikgewas is de kleur van de pels minder fel en neigt naar grijs, ook hier als schutkleur optimaal aangepast. Iedere katachtige heeft een schutkleur aangepast aan zijn eigen leefgebied en de vlekken zijn daarop aangepast. Zo kon je in het vorige nummer het verschil zien tussen de luipaard en de cheetah. De ocelot heeft weer andere vlekken.

De ocelot is net als de meeste katten een hele goede klimmer en deelt het grootste gedeelte van zijn territorium met de kleinere margay. Beide leven bij voorkeur in bomen. De margay klimt echter met de kop naar beneden uit de bomen, terwijl de ocelot achterwaarts naar beneden gaat. De ocelot is territoriaal net als zijn “kattige”familieleden. Met urine markeert hij bomen langs de grens van zijn terrein. Op onbekend terrein rust de ocelot overdag en gaat hij pas ’s nachts op jacht. De Ocelot zit graag hoog in een boom zoals zoveel katachtigen.

Kleine katten hebben een beter ontwikkeld gehoor dan de grote katten; zij kunnen zodoende veel sneller de hoge piepgeluiden van veel prooidieren opvangen. Ook de snorharen zijn op jacht zeer belangrijk. De snorharen zijn zo gevoelig voor aanraking dat de ocelot met behulp van deze snorharen ook zonder problemen smalle doorgangen kan passeren. Zodra hij een prooidier heeft ontdekt, drukt hij zich vlak tegen de bodem en wacht het juiste moment af om zich vervolgens op zijn prooi te storten, zijn klauwen in hem te slaan en hem met een beet in de nek snel te doden. Het voedsel van de ocelot bestaat uit goudhazen, muizen, apen en vogels. Kleine dieren eet hij met de kop naar voren op, maar bij grotere begint hij eerst aan de weke lichaamsdelen te eten.

Jarenlang werd de ocelot in veel te grote aantallen gedood ter wille van zijn waardevolle pels. In 1968 importeerden pelshandelaren met elkaar nog 129.000 pelzen van ocelotten in Noord-Amerika. De laatste jaren staan ze onder bescherming en is de pelshandel internationaal verboden. Helaas worden illegaal nog steeds ocelotten afgeschoten.

De kittens van een ocelot zijn zo schattig dat ze helaas graag als huisdier gehouden worden. Acteur Michael Douglas en zijn vrouw, actrice Catherine Zeta – Jones hebben een ocelot als huisdier en praten er openlijk over hoe trots ze hierop zijn (wat is er mis met een gewone huiskat? red.). Geen goed voorbeeld dus en op deze manier wordt de handel ook in stand gehouden.

Sommige ocelotten sluiten zich paarsgewijs bij elkaar aan. Anderen wagen zich aan het begin van de voortplantingstijd buiten hun territorium om een partner te zoeken. Het vrouwtje start met het paringsritueel. Zodra zij paringsbereid is, schreeuwt zij luid om een mannetje te lokken.

Tijdens de paring pakt het mannetje het vrouwtje in de nek. Na afloop slaat het De Ocelot kittens zijn zo schattig dat vrouwtje met de poten naar het mannetje om ze helaas graag als huisdier van hem een hernieuwde paring op te eisen. gehouden worden. Onder gunstige omstandigheden heeft een vrouwtje tweemaal per jaar een worp, één in de zomer en één in de winter. Ook het gebied waar de ocelot leeft, heeft invloed op de voortplantingssnelheid. Voordat de kittens ruim twee maanden later ter wereld komen, maakt het vrouwtje een veilig weggestopt nest klaar dat zij soms met zachte plukjes vacht bekleedt, getrokken uit haar eigen pels op de buik.

De worp bestaat uit twee tot vier jongen. Net zoals bij huiskatten worden ze na elkaar geboren. De moeder bijt van ieder jong de navelstreng door, likt vervolgens de jongen zolang totdat ze schoon en droog zijn en eet tenslotte de nageboorte op. De kittens zijn bij de geboorte al volledig behaard, maar zijn nog wel enige dagen blind en hulpeloos. De eerste weken worden de jongen alleen met moedermelk gevoed. De moeder verlaat hen alleen als het echt nodig is. Ze eet alle uitwerpselen van haar jongen op om het nest Op onbekend terrein rust de schoon te houden. Later brengt de Ocelot overdag en gaat pas moeder levende buit en leert ze 's nachts op jacht. haar kleintjes om deze zelf te doden. Daarna mogen ze haar volgen tijdens de jacht en brengt ze hun de laatste lessen bij.

MADELINE BELL KOMT OP VOOR DE CHEETAH De wereldberoemde Amerikaanse zangeres Madeline Bell (Blue Mink, The New London Chorale, A night at the Cotton Club…) gaat zich inzetten voor de wilde katten. Ze is officieel vrijwilligster geworden bij Stichting Spots en gaat allereerst meewerken om de problematiek rond de met uitsterven bedreigde cheetah op de kaart te krijgen. “Alle katachtigen draag ik een warm hart toe, maar de cheetah toch wel in het bijzonder”, aldus de zangeres. Chantal Vergouw (Stichting Spots) en Babette de Jonge (Wild Cats Magazine) zijn op 2 juni jl. met Madeline in gesprek gegaan om te kijken wat ze voor de cheetah kan betekenen (zie foto) en om afspraken hierover met haar Chantal Vergouw (Spots) en Babette de Jonge (WCM) praten met Madeline over de cheetah en de invulling van haar taak te maken. In de komende t.b.v. deze met uitsterven bedreigde diersoort. magazines zullen we hier ongetwijfeld nog op terug komen. Voor verdere informatie kijk op www.madelinebell.com of op www.stichtingspots.nl. UPDATE PATCH EN SCOUT In het eerste nummer hebben jullie uitgebreid kunnen lezen hoe de 2 mishandelde cheetah welpen Patch en Scout, gered zijn van een gewisse dood in Ethiopië. Als we bijgaande foto’s bekijken lijkt het nu beter te gaan met de welpjes. Ze wonen in een ruim verblijf bij het presidentiële paleis. Laurie Marker van het CCF (Cheetah Conservation Fund) te Namibië gaat eerst zelf polshoogte nemen, want Ethiopië blijft een crimineel land en ze kunnen wel zeggen dat het goed gaat met de welpen, maar totdat Laurie het met eigen ogen gezien heeft, zal er geen geld overgemaakt worden. Stichting Spots is al een tijdje bezig met inzamelen van geld, om uiteindelijk naar Ethiopië over te maken, maar “we moeten er zeker van zijn dat het geld op de juiste plek terecht komt”, aldus Simone Eckhardt van Stichting Spots. STOP DE PERS!! Net voor het drukken van dit tweede Wild Cats Magazine, bereikt ons het verdrietige nieuws vanuit Ethiopië dat Patch, één van de twee mishandelde cheetah welpen, plotseling is overleden. Er is geschokt gereageerd en zowel het CCF in Namibië als Stichting Spots in Nederland wil er het fijne van weten. Het leek zo goed te gaan met de twee welpen....Meer nieuws hierover in de komende wild cats magazines.

LEEUWEN IN KENIA MET UITSTERVEN BEDREIGD Er heerst al lange tijd een verbod in Kenia om op leeuwen, en andere roofdieren, te jagen. Dit belet de Masai krijgers echter niet om door te gaan met het massaal afslachten van leeuwen. De Masai stammen delen hun leefgebied met roofdieren als leeuwen en dit leidt wel eens tot conflicten. Het meest voorkomende probleem is dat het vee aangevallen wordt door de aanwezige roofdieren. Maar ook dit is geen reden meer om de roofdieren af te schieten. De regering in Kenia heeft namelijk een speciale regeling in het leven geroepen om het vee wat verloren is gegaan te vergoeden. Dit ook om massale slachtpartijen te voorkomen. Het zgn. trofee jagen heeft als gevolg dat hele troepen uit elkaar getrokken worden. Masai jongens worden pas man als ze een mannelijke leeuw gedood hebben. Een mannelijke leeuw is niet alleen belangrijk voor de voortplanting, hij zorgt ook voor de veiligheid van zijn troep, dat bestaat uit meerdere vrouwtjes en welpen. Wordt zo’n mannetje doodgeschoten, dan lopen alle andere leeuwen ook gevaar. Met kans op uitsterven als dit zo door blijft gaan. GOUDEN TIJGER “AMBER” DOOD BIJ GEVECHT Op woensdag 28 juni jl. is de "gouden tijger" Amber uit de Olmense Zoo in België op een dramatische manier aan haar einde gekomen. De 8-jarige tijger, een kruising tussen een witte en een oranje Bengaalse tijger, zat met twee andere tijgers in een verblijf, grenzend aan het verblijf van twee, vorig jaar uit Frankrijk gekomen, witte tijgers. Het was al een tijdje duidelijk te zien dat Amber en het witte mannetje elkaar niet lagen. Deze bewuste woensdag tijdens voedertijd liep de spanning schijnbaar te hoog op bij Amber en ze baande zich een weg door een net, wat de enige scheiding vormde tussen deze twee "vijanden". In bijzijn van geschrokken bezoekers ontstond er een vechtpartij waarbij Amber de dood vond. Het witte mannetje kreeg bij het vechten hulp van zijn witte soortgenoot. Uiteraard bracht deze gebeurtenis een grote schok teweeg. Niet alleen bij de aanwezigen maar ook bij de vele bezoekers die Amber in hun hart gesloten hadden. Begin dit jaar heeft Amber twee mooie zonen op de wereld gezet (Gio en Gypsy). Deze welpen zijn voorlopig nog te zien in de Olmense zoo.

Terugplaatsing in het wild van de Aziatische Luipaardkat - Felis bengalensis ProAnimalia International Penjaliran Barat Island, Jakarta, Indonesia

ProAnimalia International is op 1 mei 2004 opgericht door Femke den Haas en Karmelo Llano Sanchez. Het is een non-profit reddingsorganisatie en opvang t.b.v. Wildlife.

Illegaal als huisdier gehouden wilde dieren of door de Indonesische regering verbeurd verklaarde dieren worden overgebracht naar dit centrum. Andere dieren die door de stichting zelf gered zijn worden ook door het centrum opgevangen. Verschillende soorten dieren krijgen een tweede kans op een beter leven. De Aziatische luipaardkat (felis bengalensis) is één van de soorten die vaak opgevangen worden. Er is nog steeds een grote handel in deze wilde katten. Luipaardkatten worden in de Chinese bontindustrie nog veel gebruikt. Het voornaamste probleem in Indonesië is de openlijke handel in dit soort, wat leidt tot het vangen van katten uit het wild en de mogelijke snelle terugloop van de wilde populatie.

Twee Aziatische luipaardkatten zijn van een illegale markt gered, opgevangen en in april dit jaar uitgezet op het Penjaliran eiland. Een bekroning op het werk van ProAnimalia. Er is niet veel informatie bekend over deze kattensoort dus laat staan dat er iets bekend is over de cijfers. Maar als je kijkt hoeveel luipaardkatten er op de markten terecht komen, dan is de toestand heel zorgwekkend. Natuurlijk zijn dit niet de enige dieren die verhandeld worden. Allerlei exotische dieren zoals civetkatten, vogels, apen en reptielen worden verhandeld en verkeren in een zorgwekkende toestand in veel te kleine en vieze kooitjes (zie voor meer schokkende beelden op de site van ProAnimalia). De luipaardkat is een kleine, wilde kat uit de familie der katachtigen. Gezien hun kleine uiterlijk zijn ze dan ook extra kwetsbaar. Ofschoon deze katten een groot aanpassingsvermogen schijnen te hebben, gezien de verschillende gebieden waar ze voorkomen, zijn ze erg afhankelijk van de bossen en wouden. Daar waar het regenwoud bedreigd wordt, worden de luipaardkatten dan ook bedreigd.

ProAnimalia International

De grote jacht op dit soort helpt zeker niet mee. Er is een jachtverbod in Bangladesh, Hong Kong, India, Indonesië, Japan, Maleisië, Myanmar, Nepal, Pakistan, Rusland, Thailand en Taiwan, terwijl de jacht nog steeds beperkt toegestaan is in Bhutan. Brunei. China, Philippine en in Vietnam. In Indonesië is er nog steeds een levende handel in deze katten en veel exemplaren vind je in erbarmelijke omstandigheden terug op de vogel- en dierenmarkten, vooral op Java. Java, een eiland van ongeveer 130.000 km2 en het centrum van de politiek en industrie van Indonesië, is één van de dichtstbevolkte plekken in de wereld. De druk van deze overbevolking eist een grote tol van de natuur; ontbossing en jacht vormen de belangrijkste bedreiging van veel diersoorten.

Een schrijnende situatie dus voor deze wilde katten en vele andere diersoorten. We willen iedereen vragen gehoor te geven aan het verzoek van ProAnimalia om je stem te laten horen bij de Indonesische regering. De handel in deze wilde katten en andere dieren moet stoppen!! En wel per direct!!

De

exemplaren die op de dierenmarkt aangetroffen worden zijn veelal jonkies en in een slechte conditie daar ze nog steeds afhankelijk zijn van hun moeder. Toch brengt de handel in deze dieren genoeg geld op voor de handelaren om ermee door te gaan. Zelfs als er 2 van de 3 kittens de markt niet eens halen om verkocht te worden. ProAnimalia heeft een programma opgestart en bezoekt deze markten regelmatig om vast te stellen hoeveel exemplaren er op welke markten verkocht worden. Dit leverde een trieste uitkomst dat er maandelijks ongeveer 5 katten openlijk verkocht worden per markt. Er zijn in Java alleen al 9 grote dierenmarkten. Er zijn geen onderzoeken gedaan naar de nog voorkomende populaties in het wild. Voor de vrijlating werd het eiland Penjaliran Barat gekozen. Het eiland bestaat uit 17 hectare bos omgeven door zee met genoeg prooidieren als reptielen, kleine zoogdieren en de zee vis en krab. In april 2006 werd de transport kooi opengezet en de luipaardkatten verdwenen in de bossen. Foto: Femke van de Bos/Femke van den Haas ProAnimalia

Werken met Cheetahs Door Bob Suir

Roofdieren hebben een speciale plaats in het leven van Bob Suir, maar vooral de cheetah heeft toch wel zijn hart gestolen. Voor het Wild Cats Magazine heeft hij een verslag gemaakt van zijn tijd in Zuid- Afrika waar hij met zijn favoriete dieren gewerkt heeft bij Cheetah Outreach. In de komende magazines komen we hier nog vaker op terug met enkele leuke anekdotes over zijn belevenissen met de welpen daar.

De cheetah wordt met uitsterven bedreigd. Als er niks gebeurt, zijn ze met ongeveer 10 jaar uitgestorven in het wild. Vandaar dat Annie Beckhelling in ZuidAfrika een organisatie oprichtte met de naam Cheetah Outreach. Ze had een bijzondere ervaring met een cheetah en besloot om zich in te zetten voor het behoud van deze prachtige dieren. Het begon met het verkrijgen van een stuk grond op de Spier Wine Estates in de buurt van Stellenbosch. Samen met Shadow en Inca startte ze het programma om mensen te informeren over de problemen die de cheetah heeft met overleven. Mensen kregen de gelegenheid om Inca te

ontmoeten bij Cheetah Outreach en Shadow wordt, nog steeds, gebruikt om scholen te bezoeken om daar een les te geven over de cheetah. Tegenwoordig hebben ze vier cheetahs die de plaats van Inca hebben overgenomen. Met het geld dat wordt geworven, wordt het CCF (Cheetah Conservation Fund) in Namibië ondersteund. En dan in het bijzonder het anatolische herdershond programma. Dit alles met de achterliggende filosofie: waar je om geeft, maak je niet dood. Zoals hun motto luidt:

See it, sense it, save it.

De anatolische herdershond is een 6 duizend jaar oud ras uit Turkije. De Turken gebruiken deze honden om hun vee te beschermen tegen wolven en beren. Omdat het om een zodanig oud ras gaat, hebben de honden geen speciale training nodig. Het is hun instinct om het vee te beschermen. Als een puppy wordt hij bij het vee geplaatst en groeit ermee op zodat hij zich sterk Anatolische herdershond verbonden voelt met de kudde. Hij zal 'zijn' kudde met zijn leven verdedigen. Na grondig onderzoek door het CCF kwamen ze op het spoor van deze hond en dachten dat het misschien een oplossing kon bieden voor de cheetah. De cheetah is namelijk een niet agressief dier dat elke confrontatie uit de weg gaat. Zodra de cheetah de hond in de gaten krijgt, zal hij ervoor kiezen om een makkelijker prooi te zoeken dan het vee van de boer. Want dat is het grootste probleem voor de cheetah. Het land waar hij op leeft, wordt steeds meer ingenomen door vee boeren. Die zien de cheetah als een bedreiging voor hun vee en schieten ze vaak af. Met een dergelijke hond hoeft hij geen cheetahs meer af te schieten. De boer blij, want hij verliest geen vee meer en wij blij, want hij schiet geen cheetahs meer dood. Alle cheetahs die ze bij Cheetah Outreach hebben, komen van het fokprogramma De Wildt. Deze organisatie bevindt zich ook in Zuid-Afrika en is de enige CITES fokprogramma voor cheetahs in de wereld. Elk jaar krijgt Cheetah Outreach een aantal welpen onder hun hoede die ze dan opleiden tot ambassadeur. Ze blijven echter eigendom van De Wildt en zij bepalen dus ook waar ze heen gaan. Met het verspreiden van zo veel mogelijk ambassadeurs over de wereld hopen de gezamelijke organisaties zoveel mogelijk mensen te bereiken om ervoor te zorgen dat de cheetah een kans heeft om te overleven. Van kleins af aan worden ze omringd met mensen die ze met de grootste zorg omringen en er voor zorgen dat ze gewend raken aan mensen. Een eerste vereiste om ze op te kunnen leiden tot ambassadeur van hun wilde soortgenoten.

Ik heb in totaal 9 maanden vrijwilligerswerk gedaan bij Cheetah Outreach en heb alles van dichtbij mee mogen maken. Met een aantal cheetahs heb ik een speciale band opgebouwd. Zo waren er de eerste keer dat ik er was voor 6 maanden, de twee welpjes Bontle en Peaches. Ik maakte kennis met ze toen ze net 3 maanden oud waren. Kleine, lieve dondertjes waren het toen nog. Net als gewone katjes vinden ze het erg leuk om te spelen. Zowel met elkaar als met jou. Het is echter niet de bedoeling dat ze met mij gaan spelen, want als dat een gewoonte wordt, heb je later een probleem als ze groot zijn! Ook is het niet goed dat ze mensen zien als iets om mee te spelen. Als ze later volwassen zijn en ze beginnen te spelen met een gast kun je je wel voorstellen dat dat niet op prijs gesteld wordt. Als je maar genoeg tijd met ze spendeert, bouw je vanzelf een band met ze op. Dat wil niet zeggen dat het met elke cheetah klikt. Soms mogen ze bepaalde mensen niet of juist wel. Bij die twee was het echter geen probleem. Na verloop van tijd komen ze vanzelf naar je toe om aangehaald te worden. Helemaal als ze groot zijn is dat een zeer speciaal gevoel dat ze je zo vertrouwen.

Koningscheetah

Die vertrouwensband is ook noodzakelijk om met ze te kunnen werken. Ze weten dat als jij in de buurt bent er niets met ze gebeurt. Het blijven natuurlijk katten en je kunt ze dan ook nergens toe dwingen. Doe je dat wel, dan verbreek je de vertrouwensband en zullen ze je negeren. Na 6 maanden was het heel gewoon dat ze bij me op schoot kwamen liggen voor een beetje aandacht. Het was dan ook niet makkelijk om ze achter te moeten laten toen ik weer weg ging. Na een jaar weer in Nederland te zijn geweest, besloot ik om terug te gaan voor 3 maanden. Ik was zeer benieuwd of Bontle en Peaches me nog zouden herkennen. Toen ik hun verblijf binnen liep en hun namen riep, kwam Peaches op een drafje naar me toe en kon ik haar aanhalen! Wat een geweldig gevoel was dat! Bontle bleef op de achtergrond, dus liep ik naar haar toe. Ze bleef rustig liggen en ik knielde naast haar neer. Onder luid gespin begroette ze me en wist ik dat ook zij mij herkende. Ze zou namelijk nooit een vreemde zo dichtbij laten komen en haar al helemaal niet laten aaien. Echt geweldig.

Tijdens mijn tweede verblijf waren er ook 8 nieuwe welpjes waarvan er één een king cheetah is. Lima heet hij. Wat een prachtige cheetah is dat zeg! En nog een hele goedzak ook nog. Een king cheetah heeft een ander vlekken patroon dan een gewone cheetah. Hij heeft meer strepen dan vlekken. Dit wordt veroorzaakt door een bepaald gen wat hij in zich heeft. Het is erg zeldzaam en er zijn er ongeveer 50 van op de wereld. Het is net als een witte tijger. Ook die komen eigenlijk alleen voor in gevangenschap. Dat komt omdat van beide de camouflage niet goed werkt waardoor ze niet in het wild kunnen overleven. Ik was dan ook erg blij dat ik met Lima kennis mocht maken en

een deel van zijn verzorging moest doen. Want dat moet natuurlijk ook gebeuren. Voeren, schoonmaken, water verversen. Als de welpjes ongeveer 9 maanden zijn, blijven ze op de compound zelf. Voor die tijd worden ze elke dag heen en weer gereden naar en van het vrijwilligershuis enkele kilometers verderop. Dit om er zeker van te zijn dat ze 's nachts niks overkomt. Het betekent ook dat je dan alle tijd hebt om een band op te bouwen met ze. Alle internationale vrijwilligers verblijven namelijk in hetzelfde huis! Als je 's ochtends wakker wordt, liggen er een paar welpen op je te wachten voor wat aandacht.

Een andere belangrijke taak die je hebt, is het te woord staan van toeristen die daar komen en ze te informeren over het programma en haar doelen. De mensen hebben ook de gelegenheid om een cheetah te ontmoeten. Zowel een volwassen cheetah als welpjes, als die er zijn. Als vrijwilliger moet je de mensen vertellen wat ze wel en wat ze vooral NIET moeten doen als ze bij een cheetah in het verblijf gaan. Er zijn altijd twee mensen van Cheetah Outreach aanwezig bij een ontmoeting om alles in goede banen te leiden. Een vaste medewerker bekommert zich over de cheetah en jij als 'backhandler' hebt de verantwoordelijkheid over de mensen die naar binnen gaan. Terwijl de mensen bezig zijn met het aaien van de cheetah, wordt er uitleg gegeven over de situatie waarin de wilde cheetah zich bevindt en wat Cheetah Outreach doet. Eventuele vragen worden beantwoord. De meeste mensen zijn zeer onder de indruk van de ontmoeting en zullen de cheetah niet snel vergeten. Soms gebeurt het wel eens dat een cheetah geen zin heeft in een ontmoeting. Dit gebeurt vooral als het een koele dag is met veel wind. Dan zijn de cheetahs veel actiever en door de wind beweegt er veel meer waardoor ze een beetje onrustig worden. Er wordt alleen een cheetah bezocht als deze op de grond ligt. Dit is één van de veiligheidsregels. Als de cheetah tijdens een ontmoeting opstaat, is dat voor ons een teken dat hij er geen zin meer in heeft voor die dag en switchen we over op een andere cheetah. Soms hebben geen van de cheetahs er zin in en moet er 'nee' verkocht worden.

Bij de volgende editie het vervolg….

De Tijger - Panthera tigris De tijger is de koning van de jungle, de meester van de sluipkunst en de krachtpatser tussen het kreupelhout. Met zijn soepele tred en zijn machtige kaken is de tijger het indrukwekkendste dier van het oerwoud. De Siberische tijger is daarbij de grootste levende kat ter wereld. Het is een dier met een zeldzame gratie en schoonheid. De kans dat je deze prachtige superkat in het wild zult tegenkomen is heel klein. Vroeger bestonden er acht ondersoorten van de tijger die allemaal in de wouden leefden in grote delen van Azië. De vijf ondersoorten die nu nog bestaan zijn alle tot bedreigde dieren verklaard.

Æ Bengaalse tijger; dit is de tijger die nu nog het meest voorkomt. Ze leven in India, Bangladesh, Bhutan, China, Myanmar (Birma) en Nepal. De mannetjes worden tweeënhalf tot drie meter lang en ongeveer 200 kilo zwaar. Aantal: 3160 tot ruim 4700.

Æ Sumatraanse tijger; dit is de kleinste tijger die nog in leven is. Hij wordt max. 2.70 meter lang en 100 tot 150 kilo zwaar. Ze leven op Sumatra. De andere Indonesische tijgersoorten zijn uitgestorven. Aantal: 400 tot 500 stuks. Æ Indo – Chinese tijger; deze tijger heeft het zwaar te verduren gehad tijdens de oorlog in Vietnam in de jaren zestig. Ze leven in Maleisië, Thailand, Vietnam, China, Laos, Myanmar (Birma) en Cambodja. Aantal: 1000 tot 1850. Æ Siberische tijger; met zijn lengte van vier meter (neus tot staartpunt) en zijn gewicht van 350 kilo is dit de grootste van alle tijgers en dus ook van alle katten. Ze leven in het Amoer - gebied in Rusland en waarschijnlijk komen er ook nog een stuk of tien in Noord Korea voor. Aantal: 445 tot 500. Merendeel van deze tijgers leven in dierentuinen. Æ Zuid Chinese tijger; deze tijger is enorm vervolgd door de Chinese boeren en daardoor bijna uitgestorven. Heel af en toe worden er nog sporen van ze aangetroffen in de bergen van Zuid China. Aantal: max. 50. Æ

Javaanse tijger, Kaspische tijger en Balinese tijger: UITGESTORVEN!!!

Een tijger heeft opvallende zwarte strepen. Door dit camouflagekleed valt hij niet op in het bos of in het hoge gras. Aan de tekening rond de kop kunnen onderzoekers elke tijger persoonlijk herkennen. Tijgers die in koude streken leven, zoals de Siberische tijger, krijgen in de winter een dikkere vacht. Tijgers uit tropische streken hebben een veel kortere en dunnere beharing. Ook zoeken zij vaak het water op om verkoeling te vinden. Een tijger heeft opvallende lange, witte snorharen. Die helpen om de weg in het donker te vinden door het struikgewas. Ook gebruiken tijgers hun gevoelige haren bij het liefdesspel. Een tijger is één bonk spieren. Daardoor kan hij een prooi die zwaarder is dan hijzelf tegen de vlakte werken. Vervolgens kan de tijger zijn prooi over honderden meters afstand verslepen als het moet. De staart van een tijger is vrij lang. De staart helpt hem in evenwicht te houden. Ook geeft de tijger (net als de andere katten) signalen met zijn staart. Als hij kwaad is slaat hij ermee heen en weer wat betekent: “En nu wegwezen!” De tijger heeft een zeer soepele rug. Door hem te buigen kan hij zijn achterpoten tot ver voor zijn voorpoten brengen. Hierdoor kan hij supersnel sprinten en atletische sprongen maken, tot wel zes meter ver.

Om de afstand tot een prooi in te schatten draaien tijgers beide ogen naar voren. De pupillen zijn rond net als bij een mens. Dus geen kattenogen. Om beweging aan de zijkanten op te merken, schuiven tijgers beide ogen naar achteren. Probeer dat maar eens na te doen! Een tijger heeft een echt roofdiergebit: dolkachtige hoektanden om een prooi mee vast te grijpen, puntige knipkiezen om het vlees uiteen te scheuren en zijtanden om eens lekker een botje mee af te schrapen. Net zoals de huiskat kan de tijger zijn nagels intrekken. Zo beschadigen ze niet bij het lopen. Voor het vangen van een prooi slaat hij zijn scherpe klauwen razendsnel uit. Soms krabt hij eens flink tegen een boom, waardoor een duidelijk spoor achterblijft…

Het schijnt dat tijgers geen sociale band hebben. Een familie bestaat meestal uit een moeder met jongen. Toch ziet men ook wel een paartje aan hetzelfde kadaver eten. De mannetjes blijven ook vaak in het territorium van de moeders met jongen en helpen mee ze te beschermen. Af en toe trekken de jongen juist naar de vader toe. In dierentuinen gaat het vaak ook prima om het hele gezin samen te huisvesten. Problemen beginnen meestal pas als de mannelijke jongen zelf volwassen worden en de strijd aangaan met hun vader. Sedert eeuwen worden er allerlei griezelige verhalen verzonnen over de tijger (zie ook rubriek Informatief…). Bijvoorbeeld dat hij een menseneter zou zijn. In werkelijkheid mijden ze liever ieder menselijk contact en vallen ze slechts zelden aan. Met de hand opgevoede tijgers zijn vaak hele sociale dieren. Leeuwen zijn vaak afstandelijker en panters onvoorspelbaar.

In tegenstelling tot de leeuw en de cheeta leeft de tijger bij voorkeur in bossen met een goede dekking. Hij is een eenzame jager die zijn prooi beloert, zich vervolgens op de prooi stort en met een beet in de keel doodt. Aangenomen wordt, dat er maar één op de tien aanvallen succes heeft. Eén enkele tijger heeft per jaar ongeveer 100 grote prooidieren van verschillende soorten nodig. Ook deze prooidieren hebben behoefte aan gezonde voedingsplanten, zuiver water en genoeg leefruimte zonder door mensen gestoord te worden. Voor de tijger zijn er steeds minder prooidieren beschikbaar door de voortdurende achteruitgang van onaangetaste natuurgebieden in Azië.

Ondanks wereldomvattende beschermingsmaatregelen en het toenemende bewustzijn van het publiek, wordt de tijger nog steeds met uitsterven bedreigd. Stropers maken overal jacht op de tijger omdat de illegale handel in tijgervellen nog steeds hoge winsten oplevert. Verder hebben de tijgers hun koninkrijk verloren omdat veel van de bossen plaats moesten maken voor landbouwgrond. Bovendien zijn de tijgers door de eeuwen heen fel bejaagd. Mensen vonden het zo stoer om op tijgers te jagen en er één als trofee mee te nemen. Niets stoers aan. Stoer is het pas als een mens een gevecht met de tijger aangaat zonder wapens!

Inmiddels is de jacht in de meeste tijgerlanden streng verboden, maar de stroperij gaat in het geniep nog keihard door. Om de tijgers te kunnen redden moet er zo snel mogelijk een einde komen aan de stroperij en illegale handel. Het Wereld Natuur Fonds werkt hier hard aan. D.m.v. een speciaal onderzoeksbureau Traffic worden smokkelroutes en zwarte markten opgezocht en ze helpen de politie om die op te rollen. Ook geven ze hulp aan de verschillende landen om de handel in tijgerproducten beter te kunnen bestrijden. Ook worden er cursussen aan mensen van de douane gegeven om een tijgerbot van een koeienbot te leren onderscheiden. In 1995 en 1996 zijn in Rusland met steun van het WNF met succes anti – stropersbrigades opgericht. Daarnaast helpt het WNF om de Nationale parken beter te beschermen en daarbij werken de natuurbeschermers zoveel mogelijk met de plaatselijke bevolking samen. Vaak worden de tijgers in de parken geteld. De aanwezigheid van tijgers wordt vastgesteld aan de hand van hun voetsporen, de uitwerpselen en de krabsporen die ze achterlaten. Soms is er een brul te horen en heel af en toe laat een tijger zich zien. Bijvoorbeeld als hij en slokje komt drinken. Het aantal tijgers dat buiten de parken leeft is moeilijk vast te stellen en deze zijn ook moeilijk te beschermen. Het Wereld Natuur Fonds is nu ook bezig plannen te maken om deze beter te beschermen.

Dat de tijger moet blijven, daar zijn we het over eens, maar dan moet er nog heel veel gebeuren. Juist nu moeten we blijven knokken om dit prachtige, betoverende dier te behouden. Niet alleen in dierentuinen maar óók in het wild: in zijn eigen Koninkrijk!

Foto: Staffan Widstrand

Foto: Ria de Waal

DAGBOEK van 5 Heilige Birmaan Kittens Huiskatten en vooral de snoezige kittens zijn altijd erg geliefd bij veel mensen, dus in het Wild Cats Magazine kunnen we hier ook haast niet om heen. Om het plaatje zo compleet mogelijk te maken, besteden we af en toe ook aandacht aan de huiselijke familie van de wilde katten. Cattery de Cheriëtte (http://home.wanadoo.nl/r-dewaal) heeft af en toe een nestje met heilige birmaan kittens. Het Wild Cats Magazine heeft moeder Daisy met haar 5 zoontjes gevolgd vanaf de bevalling tot het moment dat de katertjes naar de nieuwe baasjes gingen. Hiervan een impressie aan de hand van een serie knuffelkiekjes. Binnenkort waarschijnlijk ook een nestje heilige birmanen op het adres van dit tijdschrift. Houd hiervoor onze site in de gaten (www.wildcatsmagazine.nl). Gelijk na de geboorte worden de kittens gewogen.

Na een zwangerschap van 65 dagen beviel heilige birmaanpoes Daisy van 5 gezonde katers.

DAGBOEK van 5 Heilige Birmaan Kittens

Pas na 2 weken komt er steeds meer leven in de brouwerij.

De eerste 10 dagen zijn de kleintjes blind en hulpeloos. Deze dagen verblijft de moeder de meeste tijd in het nest samen met haar kroost.

Eerst hebben de kittens nog hulp nodig bij het eten van hun eerste hapjes vlees, maar al gauw zijn ze zelfstandig genoeg.

Als de kittens zo rond de 6 weken oud zijn, vullen ze de dag met spelen, eten en ook nog met veel slapen. Wie kan zulke schattig uitziende katjes, nog wiebelend op hun pootjes, weerstaan?

Na 13 weken moet het onvermijdelijke geschieden. De taak zit erop en de katertjes zijn gereed om met hun nieuwe baasjes mee te gaan. Nog een laatste groepsfoto als aandenken. Het afscheid blijft het moeilijkst.

Tekst: Gerry Doddema

Gerry Doddema en haar vriend Frans genieten van een heerlijke vakantie in hun favoriete land Zweden. Ze trekken rond met auto, eigen Canadese kano en een tent. Ze verblijven in het natuurreservaat Glaskogen en hebben hun tent opgeslagen in Lennungshammar. Voor Wild Cats Magazine vertelt Gerry over haar bijzondere ontmoeting met een……lynx!

Foto: Steffan Widstrand

De kleine camping staat midden in een prachtig natuurgebied. Vrijdagavond 18 juni 2004 besluiten we weer eens naar de elanden te gaan speuren. Dat doen we door in de avond met de auto stapvoets de bospaden af te gaan. De avond ervoor hebben we al drie elanden gezien en we hopen vanavond nog enkele exemplaren te ontmoeten. Al vrij snel na vertrek zien we de eerste eland van deze avond. Deze staat rustig in het bos te grazen. We tuffen verder en zien vlak voor ons ineens een moeder met jong het weggetje oversteken. Links zien we nóg een elandenkop boven het gras uitstreken en enkele meters daarnaast, nóg een moeder met jong. We komen bij een open veld en zien daar ook een eland in het hogere gras liggen. Ik maak een foto vanuit de auto en we blijven nog even kijken. Als ik nóg een foto van het dier wil maken, staat deze op en er verschijnt uit het gras nog een jong.

Op slechts korte afstand waar het moeder met jong net lag, begint het gras weer te bewegen. Nog een jong? Nee, het is een ander dier. Wellicht een vos. We turen en kijken. Nee, een vos loopt toch anders. Maar wat is het dan wel? Het lijkt op een katachtige. Het dier loopt verder het veld in en gaat op een steen zitten. Als de kop onze kant op draait, zien we twee witte pluimpjes op z’n kop….we staan hier oog in oog met een heuse lynx!!!

De lynx gaat zich nog even zitten wassen en we kunnen het dier dan ook minuten lang zo bekijken. Hij zit daar gewoon op een steen in het open veld! Als de lynx het voor gezien houdt, zijn we nog steeds sprakeloos van het tafereel wat we net hebben aanschouwd. We rijden nog even verder en zien nog eens twee elanden op een heuvel staan. Onze avond kan niet meer stuk: 9 elanden, waarvan 3 met jong en een lynx!!!

We kunnen onze ogen nauwelijks geloven. Maar het kan niet missen: groot katachtig dier en met pluimpjes op de oren. Het is duidelijk dat we hem gestoord hebben in zijn jacht naar een elandenjong als avondmaal.

We vertelden over onze ontmoeting met een lynx aan de medewerkers van de camping. Deze mensen wonen in dit gebied en hebben zelf nog nooit een lynx gezien. Wij zijn in ieder geval een ervaring rijker bij het zien van zo’n uniek dier in het wild!

De schemering is ingetreden en we hebben geen telelens op de camera, maar we maken zoveel mogelijk opnames van dit speciale moment.

Staffan Widstrand

Grote katten eten in principe liever dierlijk vlees dan mensenvlees

Wilde katten hebben altijd de naam agressief en kwaadaardig te zijn en de grote katten worden zelfs menseneters genoemd. Wat is hiervan de waarheid en wat niet? Dat ze ons kunnen bezeren staat als paal boven water want een grote kat is er nou eenmaal niet op gebouwd om met mensen te knuffelen of spelen, maar bij alle levende wezens heb je minder aardige en agressieve exemplaren: bij mensen, bij huisdieren en bij wilde dieren, maar uitzonderingen bevestigen de regel, óók bij wilde katten! De redactie heeft hier zelf “onderzoek” naar gedaan.

Als liefhebber van wilde katten is het natuurlijk een must om een keer dicht bij zo’n dier te komen. Al is dit artikel geen uitnodiging voor iedereen om hetzelfde te doen, want de kans blijft aanwezig dat het een keer misgaat. Het blijft een kwestie van actie – reactie. De meeste keren dat er iets fout gaat tussen mens en dier komt echter door miscommunicatie. Reageer je te snel en bedreigend op een dier dan wordt je gedrag gelijk afgestraft. Een kat kan zich alleen verdedigen door gebruik te maken van zijn wapens: vlijmscherpe tanden en nagels. En ook bij de, door mensen opgevoede dieren, blijft het jachtinstinct aanwezig. Ga je rennen of op een andere manier met grote snelheid voorbij een dier, dan kan je ervan uit gaan dat dit het jachtinstinct prikkelt met alle gevolgen van dien. Gelijk wordt er dan gezegd dat het dier vals is maar néé het is een natuurlijke reactie op jouw actie!

Foto’s: Albertine Verhaaff

Actie - Reactie Mijn eerste aanraking met de grote katten was het aaien van een zwarte panter, sneeuwpanter en poema, door de tralies heen. Ik was zelf verbaasd over hun reactie. Ze begonnen te spinnen en gingen schuren met hun lijf tegen de tralies en lieten zich aaien. Panters staan er met name om bekend erg onvoorspelbaar te zijn en er zijn gevallen bekend van mensen die zowat door de tralies heen getrokken zijn. Toch weer een kwestie van actie – reactie naar mijn idee. Ik benaderde ze heel rustig en bleef op mijn hoede. Cheeta’s staan erom bekend de minst agressieve grote katten te zijn. Toen de kans zich voordeed om een verblijf met twee volwassen cheeta’s in te gaan, heb ik dit met beide handen aangegrepen natuurlijk. Het vrouwtje begon me uitgebreid te likken (haar tong voelde als schuurpapier) en zonder overdrijven verdween mijn hele hand in haar bek zonder dat ze me maar iets pijn deed. Toch hoeft het niet zomaar te klikken….ook cheeta’s blijven katten en hebben zo hun voorkeur.

Er zijn genoeg gevallen bekend dat de cheeta flink begon te blazen daarbij met zijn poten “stampend” richting “het gevaar”. Ik ben heus ook wel eens gewaarschuwd door een katachtige die even geen zin had. Maar als je hun waarschuwing respecteert gebeurt er in de meeste gevallen niets. Katten zijn geen allemansvrienden en je moet hun vertrouwen zien te winnen. Als een volwassen dier je vertrouwt is dat heel speciaal. Knuffelen met welpen wil iedereen wel en het is ook één van mijn favoriete bezigheden. Wel moet je hierbij ook al voorzichtig zijn, want de welpen zijn erg speels en hebben al vrij grote poten en scherpe nagels/tanden. Zij spelen met jou alsof je ook een tijgertje of pantertje bent en zetten flink hun tanden in je huid en haren. Dit is dan ook meer de reden dat je beter geen confrontatie aan kunt gaan met een volwassen dier. Zij zijn niet per definitie vals maar eerder speels. Of beschermend, zoals bij de bekende Oostenrijkse goochelaar die door zijn witte tijger in het nekvel gepakt werd op het moment dat er een dreigend gebaar naar de man gemaakt werd. Op zich goed bedoeld, maar de mens is hier simpelweg niet op gebouwd, dus de liefde tussen dit grote dier en zijn baasje liep helaas rampzalig af.

Een erg spannend moment vond ik persoonlijk om in een afgesloten verblijf bij een lynx schoon te maken. Je moet niet bang zijn, het dier niet bedreigend in de ogen kijken, nooit je rug naar het dier toekeren en als je langsloopt de schoonmaakattributen tussen jou en het dier houden. Dit alles in acht genomen, ga dan maar eens schoonmaken. De eerste keer was de lynx goed gehumeurd, maar wel wat ondeugend en bleef vlak bij me in de buurt waardoor je natuurlijk ook weer niet te wilde bewegingen moest maken. Een volgende keer was mevrouw iets chagrijniger en begon bij elke beweging hard te blazen. Daarbij in acht genomen dat het verblijf afgesloten was en je dus geen kant op kon, was het dus best spannend. Je weet gelijk weer wie de baas is!

Actie - Reactie Natuurlijk moet je in een onderzoek verder gaan en dan ook de andere kant laten zien. Van onze huiskatten weten we dat die soms zo in extase kunnen raken dat ze je hand met beide poten (uitgetrokken nagels weliswaar) en bek vastpakken. Advies luidt dan om je hand zo stil mogelijk te houden, zodat de kat je sneller los laat. Maar hoe moeilijk is dat, want een prettig gevoel is anders. Ga je echter lopen trekken dan bereik je alleen dat de kat nog wilder wordt en dat je hele hand open ligt. Weer een goed voorbeeld van actie – reactie. Een sneeuwpanter werd eens zo opgewonden van alle aandacht dat hij opsprong tegen de tralies en er met zijn nagels doorheen sloeg. Geen kwaadheid maar puur speelsheid maar mocht ik niet alert zijn dan had hij me zo tegen de tralies aan kunnen trekken. Evenals de lynx die op een wild wapperende hand reageerde met een klap van zijn poot en nagels door de tralies. Dat ging zo snel dat het maar net goed ging. Als de oren plat gaan en de kat hard met zijn staart begint te zwiepen, moet Foto: Staffan Widstrand je oppassen. Een vrouw die door de tralies gepakt werd door een tijger, heeft de dierentuin waarin het gebeurde, onterecht aangeklaagd. Onterecht, want het blijft je eigen keus en verantwoording om je vingers door de tralies bij een roofdier te doen. Mensen nemen vaak onnodig risico. Niet alleen in dierentuinen maar naar het schijnt ook in het wild. Lokale gidsen klagen vaak over mensen die tijdens hun safari zelfs uit de auto stappen om een betere foto te kunnen maken van bijvoorbeeld een groep leeuwen…..(zo ver wil ik met mijn onderzoek toch echt niet gaan). Een vrouw wilde op de foto met een nijlpaard en moest dit met de dood bekopen. Een natuurfilmer negeerde tot twee keer toe de waarschuwing van een leeuw die aan het paren was en niet te dichtbij benaderd wilde worden en werd bijna aangevallen (het is dat de leeuw niet door het openstaande raampje kon). In het wild geldt de gouden regel: houdt afstand en respecteer de natuur! Dat deed deze natuurfilmer dus duidelijk niet. Gelikt door een cheetah; een tong als schuurpapier.

Bijna dood ervaringen na ontmoetingen met

grote katten zijn vaak te zien op tv-zenders als Animal Planet, maar tussen de regels door wordt altijd weer duidelijk dat de acties van de dieren vaak uitgelokt worden en op zijn minst begrijpelijk zijn. Een man die in het donker op een rammelende fiets langs een groep leeuwen reed werd aangevallen door een paar leeuwinnen bij wie het jachtinstinct door deze actie opgewekt werd. De man kan het nog navertellen en gaf zelf toe dat het geen slimme actie was.

Actie - Reactie In een berggebied in Amerika gebruikt een groep mensen op snelle mountainbikes het gebied van de poema’s om met volle vaart van een helling af te dalen. Zal niemand nu meer verbazen dat ook enkele gepakt werden door een poema. Eén vrouw kon het nog navertellen. Zij zat met haar hoofd vast in de bek van een poema. Vrienden probeerden haar los te trekken maar de poema hield vast totdat zij door iets afgeschrikt werd. Later bleek het om een vrouwelijke poema met jonge welpen te gaan. Met geweren werd er hierna jacht op haar gemaakt. Een dubbele foute reactie van de mens. Eerst zelf een reactie bij het dier oproepen en vervolgens het dier om dezelfde reactie afschieten. Hoe onrechtvaardig kan het zijn. Er zijn zoveel gebieden waar je kunt fietsen…respecteer de natuur en houdt afstand, dan gebeuren er veel minder ongelukken! In het programma “into the lion’s den” (in het hol van de leeuw) lukt het Dave Salmoni om een troep leeuwen met welpen van heel dichtbij te benaderen. Hij deed dit op een rustige manier, respecteerde de waarschuwingen en lette goed op de lichaamstaal.

Conclusie: Wilde katten kunnen zeker gevaarlijk zijn maar ze zijn daarom nog niet per definitie vals of menseneters. Veel ongelukken gebeuren door het negeren van waarschuwingen, door het verkeerd benaderen van de (wilde) dieren en door het geen respect hebben voor de natuur. Of in één woord: miscommunicatie. Wilde katten zijn doorgaans ook lieve dieren die net als de huisdieren wat aandacht erg op prijs stellen. Eigenlijk is dit alles in de mensenwereld niet veel anders…….

Wild Cats in Afrika Ingezonden vakantieverhaal van Marco Vontenie Marco Vontenie is een groot liefhebber van grote katten, vooral van tijgers. Zijn hobby is het fotograferen van deze katten in diverse dierenparken en in februari 2004 is hij voor het eerst op safari geweest in Afrika. Dit beviel zo goed dat hij het jaar erop maar liefst twee keer terugging om het gevoel te doen herleven. In het Wild Cats Magazine doet hij hier in het kort verslag van.

1e Vakantie, februari 2004 Tanzania en Kenia. De reis begon bij Lake Manyara, een klein park in Tanzania met daarop volgend twee overnachtingen in de Serengeti Sopa Lodge, met uitzicht op het Serengeti National park. Tijdens de twee safaridagen door de Serengeti hebben we cheetahs en leeuwen gezien en een luipaard in een boom (te ver voor een foto). Wat was het een apart gevoel om mijn favoriete dieren nu eens in hun eigen omgeving te zien. Maar het kon niet op want ook op onze volgende bestemming, de Ngorongoro Krater, heb ik cheetahs en leeuwen gezien (helaas nog steeds geen cheetah foto's kunnen maken deze vakantie).Het laatste park dat we op onze rondreis bezochten, was het Tarangire park, ook een klein park in Tanzania. Daarna gingen we naar Kenia, een land bekend om zijn mooie wildlife. Eigenlijk hadden we nu dus naar de Masai Mara moeten gaan maar vreemd genoeg ontbrak deze bestemming op deze rondreis, terwijl je hier het beste wilde katten kunt zien en fotograferen. Wel zijn we in het Amboselipark en Tsavo west geweest, maar hier hebben we helaas geen katten gezien. Serengeti National Park Lake Manyara

2e Vakantie, februari 2005 Eenmaal in Afrika geweest ga je beslist weer terug en al gauw had ik een tweede reis geboekt. Het was nogal frustrerend de vorige keer in Kenia geweest te zijn maar niet in de Masai Mara. Van een vriendin had ik gehoord hoe mooi het daar was en de foto's van de katten zagen er veelbelovend uit. Dus koffers gepakt en op weg naar Masai Mara National Park, Kenia voor één hele week nog wel. In het park van Big Cat Diary ben ik geland met een klein vliegtuigje. Niet echt de leukste momenten van mijn vakantie want ik heb echt doodsangsten uitgestaan in dit vliegtuigje. Het is zo anders als een gewoon vliegtuig want je voelt elke beweging. We verbleven in de Mara Sopa Lodge en die middag hadden we meteen de eerste gamedrive en gelijk hadden we de eerste leeuwen gezien. Fantastisch! Op dag twee had ik, als mooi verjaardagscadeau, de allereerste foto's van cheetahs in het wild gemaakt! Verder een leeuwin gezien die een buffel gedood had, dus een dubbel mooie verjaardag (niet meer voor de buffel helaas).

Helaas hadden we de jacht net gemist maar je kunt niet alles hebben. Dag drie t/m zeven heel veel leeuwen gezien, en enige cheeta’s. Nu klinkt het net alsof het heel gewoon geworden is maar niets is minder waar. Natuurlijk zijn we ook bij de Mara rivier een kijkje gaan nemen, al was er Buffelmaaltijd van deze Leeuwin. deze tijd van het jaar geen spectaculaire migratie. Wel nog een aantal nijlpaarden in een poel gezien. Een leeuwin lag voor de safaribus te eten van een buffel en er was nog wat leuke actie toen zij een jakhals ging wegjagen die ook even een hapje dacht mee te eten. Met de safaribus hebben we nog vastgezeten in een zandkuil vlakbij een kudde buffels maar gelukkig is er niets gebeurd.

3e Vakantie, maart 2005 Een maand na mijn eerste verblijf in de Masai Mara keerde ik weer terug, wederom in de Mara Sopa lodge. In mijn kamer hing een schilderij van een luipaard. Zou het een voorteken zijn geweest? Ik had nog geen luipaard mooi op de foto kunnen zetten. Gedurende dit verblijf weer leeuwen gezien en een cheeta die bezig was met een dode gazelle. Ook deze jacht had ik weer gemist; balen! Deze vakantie was weer een rondreis en deze bracht me dit keer in Lake Nakuru, bekend van de duizenden flamingo's. Ook hebben we wat neushoorns gezien. Ineens kreeg de chauffeur een tip door en alle busjes reden met spoed ergens naartoe, maar waarheen? Misschien een luipaard? Ik kreeg een onrustig gevoel. De busjes stopten ...ik keek naar links....wauw een luipaard in de boom! Klikken maar!!

Op naar het volgende park: het Amboseli park, en nu wel leeuwen gezien, daarna weer naar Tsavo West, op een camping met tenten, vlakbij het water met kroko's en nijlpaarden. Weer eens wat anders na een hotel en de lodges die ik heb gehad in Afrika. Als afsluiting van de rondreis ben ik wederom in Tsavo West geweest. Wederom geen katten gezien en dit park is nog steeds niet mijn favoriete park! Ik hoop spoedig weer terug te keren in het mooie Afrika!

Cheetah in aktie!

Masai Mara

Lake Nakuru

Tsavo West Amboselipark

Het wegjagen van een Jakhals door een Leeuwin.

In elke editie van het Wild Cats Magazine nemen we één of meerdere dierenparken onder de loep, te beginnen bij de Nederlandse dierenparken en deze parken worden bekeken vanuit de ogen van de echte wilde kattenliefhebbers. Dit keer komt Ouwehand’s Dierenpark aan de beurt. Een mooi dierenpark in Rhenen bekend om zijn berenbos, ijsberenpaleis en natuurlijk het tijgerbos. Op 19 mei jl. is in dit tijgerbos, buiten net zoals in het wild, een tijger drieling geboren. De trotse ouders zijn de mooie Amurtijgers Vanilka en Ushi. Hierbij treft u ook alvast enkele foto’s aan van de moeder Vanilka met haar welpjes. In de collectie: Afrikaanse leeuwen (gewone kleur en witte), Amurtijgers, witte tijgers, Amurpanter en viskatten.

Mening Wild Cats Magazine: Ouwehand’s dierenpark is een leuk, natuurlijk park met als één van de publiekstrekkers het tijgerbos met aan de ene kant van de tunnel Amurtijgers (of Siberische tijgers) en aan de andere kant witte tijgers. Het verblijf van de witte tijgers is alleen aanzienlijk minder natuurlijk en mooi dan die van de gewoon gekleurde tijgers. De op 19 mei jl. geboren drieling (2 vrouwtjes en 1 mannetje, nog naamloos) zullen ongetwijfeld weer veel bezoekers en fotografen trekken. Moeder Vanilka heeft al vele welpen in dit bos groot gebracht en het is elke keer weer een prachtig gezicht. Wat het extra bijzonder maakt is M. Vontenie dat de welpen, net zoals de vorige twee nesten, buiten geboren zijn en dus ook al gelijk te zien zijn voor de liefhebbers. Bij de meeste dierentuinen wordt minimaal 6 weken gewacht totdat de welpen aan het publiek getoond worden. Ook uitzonderlijk is het feit dat vader Ushi ook gewoon buiten is en dat hij lief is voor de welpen. Bij grote katten (op leeuwen na) kan het wel eens voorkomen dat de vader welpen dood. In het wild houdt de moeder het mannetje ook het liefst op afstand. Vanilka heeft er ook totaal geen problemen mee dat Ushi zich dichtbij de welpen bevindt. Een hecht gezinnetje dus daar in het tijgerbos te Rhenen. Een andere bezienswaardigheid is Rhenen zijn de witte leeuwen. Als enige dierentuin in Nederland wonen hier een witte leeuw (overgekomen vanuit Afrika) en zijn witte vrouwtje. Een aantal jaar geleden is hier al een wit welpje geboren en uiteraard hoopt Ouwehand’s op nog meer witte welpen in de nabije toekomst. Aan de leeuwen zal het niet liggen zagen we bij ons laatste bezoek. Erg jammer vinden we het verdwijnen van zoveel wilde katten uit de collectie. Voorheen M. Vontenie kon je ook bijvoorbeeld ook lynxen en sneeuwpanters zien in dit park, maar die zijn jammer genoeg verdwenen. Ook is het dichtmaken van veel kijkgaten in de tijgertunnel beslist geen vooruitgang. Leuk was juist de interactie tussen de Amurtijgers en witte tijgers en bovendien is het nu erg donker in de tunnel geworden wat het er niet makkelijker opmaakt voor de vele fotografen. Al met al beslist de moeite waard om eens een bezoekje aan dit dierenpark te brengen, want met het mooie berenbos, ijsberen paleis, de Afrikaanse olifanten en de vele andere dieren heb je heel wat te bezichtigen in Rhenen. M. Vontenie

Tekst en foto’s: Z. Sambrink Veel wilde katten zijn verwilderde huiskatten, die door hun baasje op straat gezet zijn. Daar de huiskatten en wilde katten dus zoveel met elkaar verbonden zijn, laten we ook stichtingen aan het woord die probleemkatten helpen en zodoende voorkomen dat een kat op straat gezet wordt. Dit keer aan het woord: Stichting de Kattenjungle uit Groningen.

Mijn naam is Z. Sambrink. In 2003 ben ik begonnen

Voor Tara wordt nog een baasje gezocht. Ze is licht leukemie getest. Tara is 5 jaar oud en verder kerngezond.

met het opvangen van katten. Ik volgde de opleiding honden- en kattenbesluit maar kwam er al gauw achter dat je naast deze kennis nog veel meer nodig had wil je het goed willen doen. Wil je de katten gezond en blij in de opvang zien dien je vele ziektes snel te kunnen herkennen. Tevens is het zeker niet onbelangrijk om het nodige te weten over het gedrag van de kat, iets waar nog maar weinig over bekend is in de wetenschap. Je leest veel tegenstrijdigheden over katten ten koste van de kat. Het was dus een zaak van veel lezen en vergelijken en wetenschappelijke onderzoeken uitpluizen om achter de juiste informatie te komen. Veel vragen stellen en lezingen volgen zijn ook zeker een must. Dit zijn overigens dingen die vervolgens nooit meer ophouden. Ik lees nog steeds veel over katten, stel nog steeds veel vragen en volg uiteraard

ook nog steeds lezingen.

Na anderhalf jaar katten opvangen onder de naam kattenjungle heb ik van de kattenjungle een stichting gemaakt. In stichting de kattenjungle vang ik tegenwoordig op kleine schaal allerlei katten op.

I

n de afgelopen twee en een half jaar heb ik naast Nederlandse ook enkele Spaanse katten opgevangen. Inmiddels zijn er zo veel aanmeldingen van katten dat de kattenjungle alleen nog maar door Nederlandse katten bevolkt wordt. Dit opvangen van katten doe ik samen met een klein aantal vrijwilligers die af en toe komen helpen.

Om de stichting draaiende te houden heb ik ook een winkeltje bij de stichting. Van alle producten in het winkeltje zijn de kruidenzakjes voor de kat een grote favoriet bij veel mensen. De stichting heeft daar een groot geluk mee want anders zou deze niet kunnen blijven bestaan.

Wat deze stichting zo uniek maakt is dat er katten met ongewenst gedrag opgevangen worden en deze katten in de kattenjungle therapeutische begeleiding krijgen zodat ze weer lekker in hun vel gaan zitten. Wat deze stichting zo uniek maakt is dat er katten met ongewenst gedrag opgevangen worden en deze katten in de kattenjungle therapeutische begeleiding krijgen zodat ze weer lekker in hun vel gaan zitten. De helft van de plekken in de opvang zijn voor katten met ongewenst gedrag gereserveerd. Het gaat vaak om katten met chronische stressproblemen en angstagressieve katten. Vaak vloeien de problemen die deze katten hebben voort uit hun kittenperiode.

Voordat deze katten opgenomen worden dient de vorige eigenaar contact te hebben gehad met een kattengedragstherapeute in de vorm van kattengedragstherapie. Het streven blijft uiteraard zoveel mogelijk katten te helpen zonder dat ze afgestaan worden. Toch wil het voorkomen dat men de behandeling moeilijk vol te houden vindt of dat er gevaar is voor bijvoorbeeld kleine kinderen in het huishouden. Is de kat eenmaal naar de opvang gebracht dan krijgt de vorige eigenaar de kat niet meer terug. Deze gedragstherapeutische behandeling is mogelijk omdat ikzelf kattengedragstherapeute i.o. ben en daar waar nodig ondersteund wordt door de kattengedrag therapeute M. Stolting.

Darwin is een 1-jarige zwerfkat meegenomen uit Barcelona en opgevangen door Stichting de Kattenjungle.

De kattengedrag therapeute waarbij men in behandeling is dient bekend te zijn bij de stichting. Ik werk alleen samen met kattengedragstherapeuten die voldoende opleiding hebben genoten en voldoende ervaring hebben in dit vak.

Met een opleiding dek je de benodigde kennis niet. Daarom is het belangrijk om goede boeken te lezen en je constant te laten bijscholen. Het is per slot van rekening een beroep dat hier in Nederland nog in zijn kinderschoenen staat. Naast voldoende theoretische kennis is het zeer belangrijk dat je ervaring hebt met veel verschillende katten Iemand die 30 jaar lang 5 katten gehad heeft, heeft minder met verschillende karakters te maken gehad dan iemand die in 5 jaar intensief voor 40 katten gezorgd heeft. Natuurlijk vang ik in stichting de kattenjungle ook “gewone” katten op. Meestal gaat het om katten van een eigenaar maar als de nood hoog is zijn ook zwervers van harte welkom mits er plek is.

Omdat ik het welzijn van de katten in de opvang erg belangrijk vindt zitten de katten niet in hokken, ze leven in een groep in een ruimte waar het zoveel mogelijk driedimensionaal is gemaakt voor de katten. Ze hebben binnen en buiten allemaal krabpalen staan en krijgen veel aandacht zodat ik de katten goed leer kennen. Omdat goed voer ook erg belangrijk is voor de weerstand voer ik de katten in de kattenjungle Royal Canin.

Als een kat bij mij in de opvang komt moet de kat meestal 3 weken voor zijn of haar komst ingeënt worden met de jaarlijkse cocktail zodat de kat genoeg weerstand heeft opgebouwd tegen het niesziektecomplex. Heeft de kat geen eigenaar of is de kat gestrest kijken we wat de beste oplossing is voor de kat die komt en de katten die al in de opvang zitten. In de dikke twee jaar dat ik de kattenjungle beheer heb ik alleen in het begin een uitbraak van kattenziekte gehad onder de kittens. Ondanks dat normaliter 98 tot 100 van de kittens overlijdt heeft in de kattenjungle 50% het overleefd. Iets waar ik ondanks al het verdriet dat ik toen had best trots op ben. Daarna hebben we nooit meer een virusuitbraak gehad, zelfs geen niesziekte.

Andere Stichtingen zoals de KattenJungle zijn van harte welkom om hun artikelen en foto’s te sturen naar het adres van WCM. Voor leuke interessante artikelen maken wij een plaatsje vrij in de volgende uitgaven van Wild Cats Magazine. Bijna vergast in een asiel in Malaga, maar gered door Stichting Kattenjungle.

Voor Isa wordt ook nog een plekje gezocht.

Naast het opvangen van katten ben ik kattengedrag therapeute i.o., zit ik in het bestuur van stichting Felissana en neem ik deel aan de werkgroep katten van het PVH. Indien u meer over één van deze dingen wilt weten kunt u mailen naar [email protected] Uiteraard kunt u ook de website van de stichting bezoeken: www.kattenjungle.nl

(Zal medio oktober 2006 verschijnen.)

Het verhaal van “Peace River Refuge & Ranch Inc.” Een tijger of leeuw als huisdier. Het klinkt ons Nederlanders vreemd in de oren, maar in Amerika lijkt het de normaalste zaak van de wereld. Veel exotische dieren worden als huisdier verkocht aan onwetende mensen. Totdat het mis gaat en dan komt Peache River Refuge & Ranch om de dieren op te vangen. Jaarlijks krijgen wel 300 dieren een spuitje omdat er geen plaats meer is in de opvang en ook kunnen de dieren niet ergens anders geplaatst worden. Een echte nood toestand! Tijd voor het verhaal van Peace River Refuge & Ranch. Tiger Creek Wildlife Refuge. Op dit moment wonen er 29 tijgers, 4 leeuwen, 2 luipaarden en 2 poema’s in de Tiger Creek; opvang van grote katten. In het volgende nummer het uitgebreide verhaal met mooie foto’s. Wild cats in Afrika. Simone Eckhardt van Stichting Spots is op bezoek geweest bij het CCF (Cheetah Conservation Fund) in Namibië. In onze volgende uitgave kunnen jullie haar uitgebreide verslag hierover lezen.

Verder nog: Onder de loep, “Werken met cheetahs” door Bob Suir (vervolg), Uitgelicht: de lynx en nog veel meer……