Hoofdredactie Bas Salzmann Elian Griffioen
-
Eindredactie Ludo Schoonen Maaike van der Sluijs Stefan Gaillard Veerle Bogaards
-
Redactie Ingo van ‘t Oor Laurens Vedder Ludo Schoonen Maartje Koppelman Stephan den Hartog Stijn Bruning Veerle Bogaards Willem Boon -
Inhoudsopgave
Van de redactie Recent afgestudeerden Vanuit de bestuurskamer Protonderwijs Agenda COz-reis Brussel Tabula Periodica Obscura Wat je altijd al wilde weten van: Antoinette Kilian Diesweek Even voorstellen: het 29ste kandidaatsbestuur Memorable Men in Science Keuzevak: geschiedenis Studentenhaver PI 2015: Santiago de Chile Review over iets alledaags Dropping In het nieuws vALV ONCS Tot Slot
2 2 3 4 5 6 7 8 10 12 15 16 17 18 19 20 21 24 25 27
Colofon
Jaargang 30, nummer 6 De Chemograaph is een tweemaandelijkse uitgave van de Utrechtse Scheikundige Studentenvereniging “Proton”. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd door middel van welk medium dan ook zonder voorafgaande toestemming van de redactie van De Chemograaph. De verantwoordelijkheid voor de geplaatste artikelen berust volledig bij de auteurs. De redactie van De Chemograaph behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken te weigeren, in te korten en of te censureren. Kopij kan ingeleverd worden via e-mail (
[email protected]), post (Buys Ballotgebouw 282, Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht) of in persoon op de Protonkamer (zelfde als postadres). Oplage 320 stuks Pagina’s 28 Drukker Xerox DDCU Font Palatino Linotype Uitgave 15 juni 2015 Foto omslag Museo Histórico Nacional, Santiago, Chili
De Chemograaph
Gastredacteuren Luc Smulders Saydi Knook Sven van Iddekinge Tess van Eeden Thomas Gardenier Het 29ste kandidaatsbestuur
1
Bas Salzmann & Elian Griffioen
Van de redactie Geachte lezer,
Het jaar zit er alweer bijna op, de zomer lonkt, maar toch moet je nog die paar laatste weken door. Daarom heeft De Chemograaph weer haar laatste editie van dit jaar uitgebracht om je door de laatste zware weken heen te loodsen en eventjes afleiding te vinden van de tentamens of je onderzoek op de sectie. In deze uitgave hebben we onder andere een interview met hoogleraar Antoinette Kilian, je kent haar misschien van de cursus Chemie van de cel (biomoleculaire chemie is de hedendaagse naam) of van een ander biochemisch vak. Wist je bijvoorbeeld dat ze eerst psychologie heeft gestudeerd en toen is overgestapt? Ook de vaste rubrieken mogen natuurlijk niet ontbreken. Onze vaste redacteur Stijn bespreekt dit keer het fascinerende element vanadium. Het element komt je waarschijnlijk niet bekend voor, maar als je ooit een steeksleutel vast hebt gehad is de kans groot dat je het element hebt gebruikt! Ook het bestuur levert weer haar bijdrage. Saydi vertelt over haar bezoek aan de 379e Dies Natalis van de Universiteit Utrecht. Wist je dat
Prof. Willem Kegel zijn toga heeft georven? En dat de toga van Prof. Andries Meijerink door zijn vrouw is gemaakt? Naast de laatste bijdrage van het 29ste bestuur is ook het kandidaatsbestuur bekendgemaakt. Ze stellen zich voor en leggen kort uit welke functie ze gaan doen. Ook de verjaardag van Proton is enkele weken geleden gevierd. Laurens geeft een verslag van de activiteiten. De internationale reis van Proton, Proton International (PI), is dit jaar naar Santiago in Chili gegaan. Onze redacteuren Maaike en Ludo geven een kort verslag van deze geweldige reis. We hopen dat we jullie in de laatste zware weken nog wat afleiding kunnen geven met onze stukjes. Namens de gehele Chemograaphcommissie willen we je een fijne vakantie wensen. Geniet van de zon en tot ziens in september. Veel leesplezier! Rectificatie: in de vorige editie is het interview met Gerrit van Meer geschreven door Veerle Bogaards en Stephan den Hartog. In de vorige editie stond onterecht dat Veerle en Maartje Koppelman dit hadden gedaan waarvoor excuses.
Recent afgestudeerden
Namens Proton willen wij de volgende mensen graag feliciteren met het behalen van hun Bacheloropleiding: Bachelor scheikunde Joost Kwakernaak 2
Ihaab Souissi Jaargang 30, editie 6
Saydi Knook
Vanuit de bestuurskamer
Dit is alweer de laatste editie van De Chemograaph van dit jaar, wat betekent dat mijn bestuursjaar bijna voorbij is. Wat ik onder andere heel leuk vind aan bestuur zijn is dat je naar dingen gaat (en mag) waar je normaal niet snel als student heen gaat. Zo ga je af en toe naar uitreikingen van diploma’s voor bachelor- en masterstudenten. Ook ben ik naar de verdediging van een promovendus geweest en mocht ik naar de 379e Dies Natalis van de Universiteit Utrecht. Het leuke aan al deze gebeurtenissen vind ik vooral ook het kijken naar alle mensen in de zaal en de kleding die ze aan hebben. De professoren vind ik altijd het interessantst om naar te kijken. De professoren dragen namelijk altijd hun toga met matchend hoofddeksel (waarvan ik de naam niet weet). Wist je dat elke universiteit een ander soort toga heeft. Het is op deze manier (als je getraind bent) heel snel te zien van welke universiteit een professor komt. Elke toga heeft verschillende versiersels, sluitingen en kleuren. De toga’s van de UU zijn duidelijk herkenbaar doordat ze op de mouwen een soort knopen hebben voor de sier. Verder hebben ze op de linker mouw een band van zeven kleuren staan in de volgorde: roze, rood, groen, geel, donkerblauw, violet en lichtblauw. Deze kleuren heb je waarschijnlijk wel al eerder voorbij zien komen op onder andere de vlag van de UU. Ze staan namelijk voor de zeven faculteiten in de volgorde: Geowetenschappen, Rebo, Geneeskunde, Bèta, Geesteswetenschappen, Diergeneeskunde en Sociale Wetenschappen. Op de rechtermouw van de toga staat de kleur van de faculteit van de professor, voor onze faculteit dus geel. De Chemograaph
Wat je waarschijnlijk nog meer niet weet over de toga’s van professoren is dat ze zelf een toga moeten laten maken en dat er vele verhalen achter de toga’s zitten. Prof. Willem Kegel heeft zijn toga bijvoorbeeld geërfd. Een oud scheikundige professor had namelijk in zijn testament staan dat zijn toga naar de jongste scheikundige professor van de vakgroep moest gaan. Dat was op dat moment Willem Kegel. De toga van Andries Meijerink is gemaakt door zijn vrouw. Petra de Jongh moet helaas nog wachten tot zij haar verdediging heeft gehad voordat ze een eigen toga mag hebben. Tot die tijd heeft zij een leentoga. Mocht je dus een keer bij een uitreiking zijn van het een of het ander kijk dan eens naar de prachtige toga’s die de professoren dragen. Mocht je toevallig een praatje maken met een professor vraag dan eens naar het verhaal van zijn/haar toga, wie weet kom je wat leuks te weten.
3
Luc Smulders
Protonderwijs
En dan is het alweer de laatste keer dat ik Protonderwijs schrijf. Het jaar is voorbij gevlogen en er is van alles gebeurd, zeker op het gebied van onderwijs. Leuk om zo’n dynamisch jaar mee te maken. In september zit ik zelf weer in de collegebanken en ga ik het onderwijs weer als doorsnee student beleven, maar zo ver is het nu nog niet. Op 1 juni is de inschrijving de Onderdeelscommissie (ODC) voor de cursussen van de eerste gaan. Op het moment van schrijven periode gestart. Je kan je tot 28 juni ben ik nog op zoek naar studenten inschrijven voor deze cursussen. De die interesse hebben voor de OAC inschrijfperiodes voor volgend jaar en ODC, maar daar lijkt genoeg zijn via de mail doorgestuurd, ze interesse voor te zijn. Zij zullen later zijn grotendeels gelijkgetrokken nog voorgesteld worden. met andere faculteiten. Ze wijken Vooralsnog ziet het er naar iets af van de inschrijfperiodes uit dat er ongeveer even veel van voorgaande jaren, dus houd Scheikundestudenten komen en iets ze in de gaten en zorg dat je op tijd meer MLS-studenten dan dit jaar. ingeschreven staat. Daarnaast kun je Ze hebben zich voor 1 mei allemaal je al herinschrijven bij de universiteit. ingeschreven voor een studie, maar Dit kan tot 31 augustus, maar wees er voor sommigen zal Scheikunde of op tijd bij en vergeet het niet! MLS een tweede keuze zijn uiteraard. Ik heb me alweer ingeschreven Hoeveel het er precies gaan zijn, zien voor cursussen, want inmiddels is we na de zomer. het kandidaatsbestuur voorgesteld Binnenkort worden de projecten en zijn we zelf druk bezig met afgesloten en zijn de laatste inwerken en de naderende afsluiting tentamens. Houd het hoofd koel dan van ons bestuursjaar. Jitse van komt het allemaal goed. Je kan altijd der Horn wil vicevoorzitter en nog hulp vragen op de Protonkamer commissaris onderwijszaken worden en de Leermiddagen bezoeken. We en zal daarnaast mijn taken als sluiten het jaar nog gezellig af met studentbestuurslid overnemen. Hij een lunch die verzorgd wordt door gaat al mee naar de verschillende het onderwijsinstituut en Oudvergaderingen die ik heb en zal Hollandse spelletjes. Daarnaast het vanaf september naar alle zullen we na de zomer, aan het waarschijnlijkheid zelf gaan doen. eind van de Introductieweek, de In de vorige Protonderwijs heb Departementale Barbecue hebben. ik de Faculteitsraadverkiezingen Heel veel succes met de laatste genoemd. Inmiddels is bekend loodjes voor de zomervakantie. Ook dat volgend jaar Daniël den Brave veel succes gewenst bij het uitzoeken namens Scheikunde en ik als student van leuke cursussen! algemeen plaats gaan nemen in de Faculteitsraad. Verder zal Kees van Walree plaatsnemen namens de medewerkers van Scheikunde. Daniël en Kees zullen dan ook in 4
Jaargang 30, editie 6
Thomas Gardenier
Agenda
15 juni
Excursie Synbra: Op 15 juni gaat Honours naar Synbra, en jij mag natuurlijk ook mee! Leer heel veel over polymeerchemie en hoe dit bij een bedrijf wordt toegepast voor piepschuim en ander verpakkingsmateriaal.
16 juni
Liftborrel: Voor de deelnemers aan het Liftweekend is er een kennismakingsborrel georganiseerd in café ´Jij & Wij´.
18 juni
Bierfietsen: Een jaarlijks terugkerend evenement waarbij 15 man allemaal op één fiets fietsen en bier bieren, eh… drinken. Er zijn drie heats van net minder dan twee uur per keer.
19 juni
Eindejaarsactiviteit: In samenwerking met het Departement Scheikunde wordt er een lunch verzorgd. Daarna wanen we ons even terug in de tijd met Oudhollandse spelletjes. Dit gebeurt natuurlijk allemaal met de mogelijkheid tot gezellig borrelen.
25 juni
Bestuursactiviteit: Als een van de laatste bestuursactiviteiten van het jaar hebben wij een rustige activiteit uitgekozen. Een filmavondje, waarbij jij misschien toch op het puntje van je stoel/bank gaat zitten. Er zal ook popcorn aanwezig zijn!
2 juli
Bestuursactiviteit: Tijdens de hertentamenweek is er natuurlijk ook iets te doen op de donderdagavond. Dit wordt een spelletjesavond!
3 - 6 juli
Liftweekend: Tijdens het weekend van de start van de Tour de France zullen 10 koppels niet in Utrecht blijven. Nee, zij gaan liften naar, ja, dat blijft nog even geheim. Zij komen op 6 juli weer terug.
9 juli
Verjaardagsactiviteit: Op 14 juli is Proton jarig, dus vieren we het op 9 juli, is wel zo makkelijk. Er zal taart zijn, maar verder is er wederom nog weinig over bekend!
31 aug – 4 sep
Introductieweek: De ICie is van plan om er een supergroot succes van te maken. Tijdens de Introweek maken alle eerstejaarsstudenten kennis met de studie en Proton. Dit gebeurt natuurlijk in samenwerking met het Departement.
De Chemograaph
5
Maartje Koppelman
8 september
CBA: Omdat Proton niet kan draaien zonder commissies hebben wij als bestuur een activiteit bedacht om alle commissieleden te bedanken. Hierover ontvangen ze nader bericht.
10 september
Verhuisborrel: Tijdens de verhuisborrel kun je kennis maken met de nieuwe PK in het Koningsbergergebouw.
16 september
Wissel-ALV: Tijdens de wALV zal het 29ste bestuur hun beleid evalueren, een eindafrekening presenteren en daarna waarschijnlijk in tranen uitbarsten. Het nu nog kandidaatsbestuur neemt dan hoogstwaarschijnlijk onze plaatsen over.
17 september
Constitutiereceptie: Tijdens de constitutiereceptie in de Grote Catacomben wordt het kersverse bestuur door andere besturen gefeliciteerd met hun constitutie. Tijdens de naborrel kunnen commissies en leden dit natuurlijk ook doen!
COz-reis Brussel
In de vroege ochtend van 8 mei vertrokken we met drie busjes naar het zuiden. De eerste stop vond plaats bij de vrije universiteit van Brussel. Hier werden we door een heel vriendelijke vrouw rondgeleid over de campus. De campus was echt super mooi met een eigen atletiekbaan, veel groen, bomen en bloemetjes. Maar ja; midden in een leuk grasveld stonden de lelijkste studentenbunkers ooit. Daar bleek een verhaal achter te zitten. Deze bunkers waren namelijk cultureel ‘erfgoed’. Ze waren zo ontworpen dat ze allemaal anders waren, zodat de politie bij een inval de weg niet zou vinden en in het nadeel zou zijn. Daarom moesten ze blijven staan. We mochten hierna een bezoek brengen aan een biovakgroep en aan de vakgroep organische chemie. Dit was erg leuk voor de mensen die geïnteresseerd zijn in biochemie, want zelfs bij organische chemie deden ze alleen maar synthese van aminozuren. Na de universiteit was GSK aan de beurt. Het was nog 6
een hele opgave om de busjes te parkeren aangezien er eentje niet in de aangewezen parkeergarage paste. Daar kwamen we ietsje te laat achter, waardoor Saydi het busje op een helling, met paaltjes aan beide kanten, moest keren. Hierna had ze eeuwig respect van de mensen in de bus gewonnen. Eenmaal binnen werden we bijgepraat over de numbers and figures bij GSK en werden we uitvoerig geïnformeerd over de stagemogelijkheden. Daarna werden we uitgebreid rondgeleid in het gebouw waar de vaccins worden gemaakt. Je kon hier overal naar Jaargang 30, editie 6
binnen kijken om de reactoren te bekijken en te zien wat de mensen aan het doen waren. In het hostel hebben we vervolgens lekker frietjes gegeten. Dit moest wel in twee etappes, omdat de man van de frietkraam éénpersoonsporties als driepersoonsporties verkocht. Toen de avond viel zijn we met z’n allen vertrokken richting het centrum. Omdat er nergens plaats was om met 26 personen Belgische bieren te drinken, splitsten we al snel op in team bier en team cocktail. Beide teams hebben hun missies,
respectievelijk bier drinken en cocktails drinken, volbracht en een gezellige avond gehad. De volgende ochtend en middag werden gevuld met diverse culturele en ook wat minder culturele activiteiten. Zo was Manneken Pis twee keer in een ander pakje te aanschouwen en is de Grote Markt uitgebreid gefotografeerd, maar is er ook lekker geshopt. Met onze buiken nog vol van de Luikse wafels en de Belgische frieten zijn we met onze busjes teruggekeerd naar de vertrouwde Uithof.
Stijn Bruning
Tabula Periodica Obscura
Along the far left of the d-block transition metals is vanadium (V, atomic number 23). This element is mainly used in heavy duty steel alloys to increase their strength. The toolkit of the average surgeon will probably contain some steel tools spiked with vanadium. The element appears in some living organisms, mainly in toxins, but also in some metalloproteins in marine species. More interesting is its abilty to form a wide range of colored compounds, a property which gave the element its name: the name ‘vanadium’ was derived from ‘Vanadís’, another name for Freyja, the Norse goddess of beauty. Transition metals are generally known for their beautifully colored compounds (as the people who did the second-year inorganic practicum will know) but vanadium is probably the king of funk in this respect, the Jackson Pollock of d-block chemistry. We all know that beautiful colors (along with violent explosions) are a good reason for doing chemistry and when you are working with vanadium compounds, it is party time. Vanadium complexes in solution shuffle with ease along a range of De Chemograaph
available oxidation states (most commonly from vanadium(II) to vanadium(V)). Dissolving your average vanadium salt in water and redoxing the solution back and forth already yields a good range of colors, from purple-ish to green and yellow. That is a nice rainbow to start with. Throwing in some other ligands will most certainly reward you with even more colors. Unfortunately, the element is also quite toxic, so doing vanadium chemistry is not really a suitable everyday hobby. Vanadium is not as excruciatingly, violently toxic as some other elements, but it is not something you can irresponsibly mess around with. So be careful when you are throwing your color party. 7
Wat je altijd al wilde weten van: Antoinette Kilian Deze keer in de rubriek “Wat je altijd al wilde weten van” een interview met hoogleraar Antoinette Kilian. Menig scheikundestudent zal een college van haar hebben gevolgd. Wat is uw volledige naam? Josephine Antoinette Kilian. Dit is wel eens lastig bij publicaties, omdat het niet gebruikelijk is dat je je eerste naam afkort en dan de tweede naam voluit geeft. Wat is uw geboortedatum 28-9-55. Wat heeft u gestudeerd? Ik ben begonnen met psychologie in Utrecht. Na twee maanden besloot ik over te stappen op scheikunde, en daar heb ik nooit spijt van gehad. Vanwaar de overstap? Ik vond dat ik weinig te doen had. Het was interessant, maar ik wou wat meer doen: meer uitdaging. Is de studie scheikunde heel anders dan vroeger? Uiteraard zijn de onderwerpen anders. In mijn tijd was het meer college, werkcollege en practicum en dat was het. Nu is er meer context, meer diepgang. Studenten moeten meer zelf uitzoeken. Ook is er meer kennismaking met vakgroepen, wat ik heel goed vind. Wat wilde u als kind worden? Op de middelbare school wilde ik de psychologiekant op. Scheikunde vond ik ook wel leuk, maar het was wel de enige onvoldoende voor 8
mijn eindexamen. We hadden een proefwerk gehad over oplosbaarheid en zouten. Daar had ik veel moeite mee, maar ik kwam er uiteindelijk wel uit en haalde een goed cijfer. Het eindexamen was echter een mondeling over dat onderwerp en dat lukte niet. Wat is uw vroegste jeugdherinnering Dat ik in het ziekenhuis lag voor nierproblemen. Er is bij mij een niersteen verwijderd toen ik 5 was. Dat is daarna gelukkig nooit meer teruggekomen. Wat is uw leukste herinnering aan uw studententijd. Niet de studie zelf, maar het wonen in Utrecht. Veel dingen doen met vrienden. Van de studie is vooral het practicum zeer memorabel, omdat daar natuurlijk wel eens wat fout gaat. Jaargang 30, editie 6
Wat is uw loopbaan? Ik heb hier scheikunde gestudeerd en heb me verdiept in de biochemie. Ik heb in Utrecht gewerkt aan modelmembranen en daar was ik heel enthousiast over. Toen ben ik vervolgens in Utrecht gepromoveerd, daarna een postdoc in Alabama, en vervolgens in Florida. Toen weer een postdoc in Utrecht, en uiteindelijk een vaste baan. Ik heb tussendoor nog een sabbatical gedaan in Zweden, en vorig jaar was ik een maand gastdocent in Parijs. Het is nu makkelijker om even weg te gaan van je lab omdat alles via internet kan. Waarom bent u bij de universiteit gaan werken? Dat is nooit echt een bewuste keuze geweest maar het is meer gewoon zo gelopen. Favoriete sport? Om zelf te doen: tennis en tafeltennis. Om naar te kijken: snooker. Welke krant leest u? NRC next. Ik had daarvoor de NRC, maar dat is een avondkrant die nog wel eens laat kwam, en het is fijn als je thuiskomt om lekker een krant open te slaan. Wat doet u in uw vrije tijd? Ik vind het leuk om in de natuur te zijn. De meeste zaterdagen ga ik even bij mijn moeder langs. Lekker op balkon met plantjes bezig zijn, piano spelen, lezen. Wat leest u graag? Ik lees graag voor het slapen gaan. Meestal geen hoogstaande literatuur. Ik lees wel in het Engels, dat helpt toch met je taalgevoel. Ik heb ooit Ontdekking van de Hemel van Harry De Chemograaph
Mulisch in het Engels gelezen, wat natuurlijk eigenlijk een doodzonde is. Was vroeger alles beter? Nee. Sommige dingen wel, andere niet. Bijvoorbeeld als promovendus was vroeger bijna alles wat je deed nieuw. Nu is er veel meer literatuur en moet je veel meer lezen. Het is makkelijker om informatie te vergaren, maar moeilijk om een niche in het onderzoek te verzinnen. Nu kan alles via de computer, terwijl vroeger zelfs een simpel grafiekje naar de tekenaar ging. Soms zijn dingen echter te makkelijk. Computers rekenen alles voor je uit, dus het gevaar is dat je niet meer weet wat je eigenlijk doet. Heeft u een idool? Ik heb veel bewondering voor de stille diplomatie van oud-minister Van der Stoel. Wat voor muziek luistert u? Het liefst klassiek als ik aan het werk ben. Als ik niet aan het werk ben ook wat popmuziek. Bijvoorbeeld Dire Straights. Wat is uw lievelingsfilm? Niet echt één specifieke, maar qua stijl houd ik van Italiaanse tragikomedies. Wat is uw favoriete tv-programma? Engelse detectives. Bijvoorbeeld Vera. Wat is uw versnapering?
favoriete
alcoholische
Wijn of Calvados. Wat is uw lievelingseten? Vegetarisch. Het liefst veganistisch. Ik maak zelf graag salades. Kun je lekker mee variëren. Wat is uw favoriete element? 9
Fosfor. Ik heb veel met fosforNMR gedaan. Fosfor is belangrijk in de membraanwereld omdat je er veel mee kan, zoals fosfor-NMR of radioactief labelen van lipiden. En het is belangrijk voor onze energievoorziening, denk maar aan ATP. Heeft u een lievelingswinkel? Ik ga naar Albert Heijn, maar het is niet mijn lievelingswinkel. Ik zou graag meer Fair Trade kopen, maar dat is onpraktisch. Favoriete vakantiebestemming?
Wat is uw favoriete sprookje? Klein Duimpje. Wat is het eerste wat u zou kopen als u een miljoen zou winnen? Ik zou het niet zelf hoeven houden. Misschien zou ik het in de wetenschap hier ergens steken. Heeft u iets dat u aan de lezers mee wil geven? Ik wens jullie een leuke studie en ik hoop dat we veel nieuwe studenten krijgen voor de Master bij de MBB sectie.
Ik ben veel in Griekenland geweest, maar dat was vroeger. Het is nu veel toeristischer geworden, en dat vind ik minder leuk. Nu mag ik graag bij congressen er een week aan vast knopen in bijvoorbeeld Amerika.
Laurens Vedder
Diesweek
Ter ere van de verjaardag van Proton is in de week van 26 tot en met 31 juni de Diesweek weer georganiseerd. Hieronder een kort verslag van deze spetterende week! Dinsdag: Dieslezing De week beloofde goed te beginnen: een lezing over chemie en forensisch onderzoek. Helaas kon de spreker niet komen, vanwege persoonlijke redenen. De Diescommissie probeert echter nog wel de lezing door te laten gaan, het zij op een ander tijdstip! Dus houd allemaal je Facebook/Mail/ vrienden in de gaten, dit verhaal krijgt nog een staartje! Woensdag: Diesreceptie Op de woensdag werd de draad echter weer goed en adequaat opgepakt met een receptie! Tijdens deze receptie konden oud- en externe besturen 10
het huidige bestuur feliciteren met de 29ste Dies van Proton. Zoals altijd werden verschillende cadeaus aangedragen, waaronder een (voor zover de donateurs wisten) werkende printer. Op de naborrel nadertijd mochten de commissies zich uitleven en konden zij het bestuur feliciteren, eveneens vergezeld door een passend geacht cadeau. Donderdag: Eetactiviteit Daar was het dan, na enige onrust omtrent details kon de Dies zich uitleven op de Eetactiviteit. Zoals het een echte gangster betaamt werd natuurlijk kip gefrituurd! De Jaargang 30, editie 6
frietkraam werd voorgereden en zodra alles er klaar voor was, werd het seintje gegeven. De eerste mensen stonden in de startblokken, en stoven weg, uiteraard na het nuttigen van hun toepasselijke welkomstdrankje: BaCo. Naar verluid stonden er op een arbitrair moment zelfs 22 BaCo. Onbeperkt kip eten bleek voor velen een zegen, waar de één een normale portie nam, kwam de ander tot een record van 36 kippenvleugels. Enfin, iedereen was zeker verzadigd, en er was zelfs nog kip over! Het deel dat gebakken was werd bewaard en heeft de volgende dag niet overleefd. Vrijdag: Avondactiviteit Bij de Avondactiviteit werden de zelfverdedigingsvaardigheden nog even opgepoetst, deze activiteit werd namelijk besteed als Krav Maga cursus. Met plastic oefenmessen in de hand werd de zelfverdediging vanuit allerlei verschillende aanvalshoeken even geoefend, waarna uiteindelijk een enorme gecombineerde opdracht de afsluiter was. Twee uur vlogen om, en gelukkig weten we nu allemaal
wat we moeten doen als iemand op je af komt met een mes: rennen! Jullie redacteur heeft overigens tot op heden (alhoewel bijna bij de naborrel) zijn vaardigheden nog niet ten toon hoeven spreiden. Zaterdag: Dagactiviteit Op de zaterdag werd een dagje dierentuin georganiseerd. Met een flinke groep werd naar Amersfoort afgereisd om in het Dierenpark daar een dagje rond te lopen en de schoonheid van de natuur in gevangenschap te bewonderen. Opdat niemand zich zou vervelen, werd aan het begin ook een vragenlijst uitgedeeld, met daarop foto-opdrachten. De groep met de meest originele foto’s zou de winnaar worden, een eer die de groep genaamd “Iets met roze of/ en flamingo’s” op zijn naam kon schrijven. En met een bedankwoordje van Sven (de voorzitter van Proton), werd de Diesweek officieel afgesloten.
Groepsfoto bij de laatste activiteit in de dierentuin. De Chemograaph
11
Foto’s: Mark Vis
Even voorstellen: het 29ste kandidaatsbestuur
Hallo lieve allemaal,
Heey,
Verrassing, ik ben Yoni Nederstigt, tweedejaars scheikundestudent en ik zou graag voorzitter willen worden van het 6e lustrumbestuur der U.S.S. Proton. Hoe lang we wel niet op deze zin geoefend hebben. Wel een hele leuke zin om uit te mogen spreken! Aankomend jaar mag ik me voor jullie inzetten, wat ik een enorme eer vind. Ik ben bezig met de onderwijsminor en vind het stiekem best wel leuk om voor een groep mensen te staan en te praten. Iets wat ik aankomend jaar misschien nog wel meer mag gaan doen dan dat ik met de minor al deed.
Dit is de eerste keer dat ik een stukje voor De Chemograaph mag schrijven en met een leuke reden, namelijk: ik zou graag secretaris willen worden van het 6e lustrumbestuur der U.S.S. Proton. Mijn naam is trouwens Dónal (als in Donald Duck, maar zonder d op het eind en met een streepje op de o) van Uunen en ik ben een tweedejaarsstudent scheikunde. Hopelijk is het volgend jaar aan mij de eer om me bijvoorbeeld bezig te houden met de in- en uitgaande post, die zich zowel in de fysieke vorm van enveloppen als in de digitale toestand (ook wel e-mail genoemd) kan bevinden. Het zal nog eventjes duren voordat het echt zover is, maar ik heb er nu al zin in!
Ik woon nu al zo’n 2 jaar in Utrecht en vind het een heerlijke stad. Ik fiets er altijd met plezier doorheen. Aankomend jaar gaat als het aan mij ligt een heel gezellig en leuk jaar worden, doen jullie mee?
12
Sinds kort woon ik ook in Utrecht op de Cambridgelaan op steenworpafstand van de Protonkamer, dus hoop ik daar nog vaak met jullie te kletsen en/of thee te drinken. Jaargang 30, editie 6
Hallo! Alweer een voorstelstukje van mij in de Chemograaph, alleen nu niet als commissielid! Deze tweedejaars scheikundestudent (aka Laurens Vedder) zou volgend jaar graag penningmeester willen worden van het 6e lustrumbestuur de U.S.S. Proton. Na mij dit jaar voor jullie ingezet te hebben in een drietal commissies, denk hierbij aan de Dies, Introductiecommissie en Chemograaph, hoop ik dus volgend jaar nog iets groters te mogen doen: bestuur! Daarbij hoop ik ook in de BorrelCie plaats te nemen en me met passie bezig te houden met wat iedereen uitgeeft en binnensleept. Één jaar in Utrecht heeft me al veel nieuwe kennissen en vrienden en veel gezelligheid opgeleverd. Zowel binnen als buiten Utrecht! Ik hoop de gezelligheid er in te houden, al dan niet op te bouwen, samen met jullie! Dus neem je allerslechtste grap mee naar de Protonkamer en kom eens gezellig een kop koffie halen ;)
Hoi!
Ik ben Jitse van der Horn. Oorspronkelijk kom ik uit Friesland, maar tegenwoordig ben ik woonachtig in Utrecht, eveneens op steenworp afstand van de Uithof. Je moet dan wel ongeveer π kilometer ver kunnen gooien, maar het gaat om het idee. Momenteel zit ik in het derde jaar van mijn bachelor, die ik dit jaar hoop af te ronden. Volgend jaar zou ik graag vicevoorzitter en commissaris onderwijszaken willen worden van het 6e lustrumbestuur der U.S.S. Proton. Ik vind het een eer om me in te mogen zetten voor alle Scheikunde- en MLS-studenten en een bijdrage te mogen leveren aan de kwaliteit van het onderwijs. Ik kijk uit naar een drukbezet, maar vooral ook een heel gezellig jaar. Ik heb er zin in!
Hallo lieve iedereen! De Chemograaph
13
Wat een eer om mezelf hier op deze manier te mogen voorstellen. Ik ben Sanne de Jong, derdejaars scheikundestudent en ik zou volgend jaar graag vicesecretaris en commissaris interne contacten willen worden van het 6e lustrumbestuur der U.S.S. Proton! Je zult me misschien wel herkennen van het stuk “La Cage aux Folles” van Protoneel of van de afgelopen “Gangster’s ParaDies”. Deze commissies hebben mij veel mooie herinneringen bezorgd en dit is allemaal mede mogelijk gemaakt door en voor de leukste studievereniging van Utrecht (Proton dus!). Deze gedachte zou ik volgend jaar onder andere door willen geven in de vorm van promotie, zodat leden op de hoogte zijn van de leuke activiteiten die Proton organiseert. Hopelijk zie ik jou straks ook bij een gezellige activiteit of voor een kop koffie of thee op de Protonkamer!
Last but not least, ik ben Elena Höppener, tweedejaars scheikundestudent en volgend jaar zou ik graag vicepenningmeester en commissaris externe contacten willen worden van het 6e lustrumbestuur der U.S.S. Proton. Ondanks dat ik de langste functie heb van allemaal ben ik zelf niet de langste. Gelukkig is lengte niet nodig bij de functie die ik aankomend jaar wil gaan doen. Ondanks dat ik nu gewoon druk bezig ben met mijn studie heb ik ontzettend veel zin om me volgend jaar op iets heel anders te richten: de sponsoring van de leuke studievereniging Proton, contact leggen met bedrijven en vooral ook het contact onderhouden. Ik vind het altijd al leuk om met mensen contact te leggen en heb er zo’n zin in om volgend jaar met weer een nieuwe groep mensen kennis te maken. Zelf woon ik nu 1,5 jaar in Utrecht en heb ik al vele mooie herinneringen aan deze gezellige stad. Ik ben altijd wel in voor een drankje op een terras of een biertje tijdens een feestje. Hopelijk wordt het volgend jaar ook een feestje!
Heehoi lieve mensjes, 14
Jaargang 30, editie 6
Ingo van ‘t Oor
Memorable Men in Science
What do the conductivity of solutions, the greenhouse effect and the temperature dependence of chemical reactions have in common? To all of these the memorable man of this edition has made large contributions, and it is therefore no surprise his name should be familiar to all chemistry students who have passed their first year’s ester project. A brief look into the life of Svante August Arrhenius. Arrhenius was born on February 19 1859 in Vik, Sweden. His father was land supervisor at the nearby Uppsala University, and from the account books associated with this position young Svante taught himself the essentials of mathematics. At the age of eight he entered school, starting in fifth grade, specialized in both physics and chemistry, and started studying at Uppsala University. He was however unsatisfied with the quality of his supervisors there, so he moved to study with professor Edlund at the Swedish Academy of Sciences in Stockholm. In Stockholm Arrhenius worked on the conductivity of electrolytes, and in 1884 he sent his dissertation back to Uppsala for his doctorate. Whether it was his arrogance of declaring his supervisors there unfit for him, or them really not seeing the importance of his work is unknown, but Uppsala only granted him a third class degree. 19 years later this very theory got him the Nobel Prize for Chemistry. Luckily other scientists did recognize the importance of Arrhenius’ work back in the 1880’s, Wilhelm Ostwald for example travelled to Sweden and persuaded Uppsala University into offering Arrhenius a position as lecturer in physical chemistry at the end of 1884. In 1886 former ‘daily De Chemograaph
supervisor’ Edlund got him a travel grant, allowing cooperation with Ostwald, Boltzmann, Van ’t Hoff and other famous scientists of his time. In these years he also explained the concept of activation energy, leading to his famous expression for reaction rates k=A*e-Ea/kT.
Wilhelm Ostwald and Arthur Arrhenius In 1891 he started to work at Stockholm University, where he was quickly promoted to professor, and rector. It was here that he worked on a theory to explain ice ages, which led him to realize the effect of an increase in concentration of CO2 on the temperature. Until today Arrhenius´ work is regarded as the first time the greenhouse effect was demonstrated. In 1900 Arrhenius helped to set up the Nobel Prizes, and he returned to work at the Swedish Academy of Sciences. In 1903 he received 15
the earlier mentioned Nobel Prize in Chemistry, and in 1905 he got his final job as rector of the newly founded Nobel Institute for Physical Research. However, his work being generally accepted did not stop him, he simply continued to work in other fields such as geology, astronomy and immunochemistry. His last
years he mostly spent on writing textbooks and popular publications, to emphasize the need to continue working on the topics he discussed. The 2nd of October 1927 Svante Arrhenius died as a result of acute intestinal catarrhal inflammation, and was buried in Uppsala.
Stefan Gaillard
Keuzevak: geschiedenis
Lezen, schrijven, praten. Als er drie woorden zijn die geschiedenis voor mij weergeven, dan zijn het die drie. Natuurlijk zijn deze acties bij elke studie essentieel, maar bij scheikunde legde ik zelf toch altijd meer de focus op oefenen. Het is normaal om in het rustige Bij eerstgenoemde vak vond ik het gedeelte van een periode voor een het leukst om te leren over Lodewijk vak vijftig bladzijden per week te de Vrome, heerser der Franken na het moeten lezen, dus houd hier rekening overlijden van zijn veel bekendere mee als je langzaam leest. Verder vader Karel de Grote. Het meest wegen verslagen voor een groot opvallende feitje is dat zijn zoon deel van je cijfer mee, dus de balans Lotharius tot wel drie keer tegen tussen verslagen en tentamens ligt hem rebelleerde, maar geen één wat anders. Het laatste grote verschil keer geëxecuteerd of permanent is dat je voor werkcolleges de stof verbannen werd, wat toch de meest zo moet voorbereiden dat je er over gebruikte straffen waren voor kunt vertellen, een soort mondelinge verraderlijke edelen. overhoring (ja, zoals we die ook op Bij laatstgenoemd vak was vooral de middelbare school hadden, toen de stichting van de staat Israël we nog jong waren). interessant, omdat het een zeer goed Er is best veel keuze binnen de studie, inzicht gaf in de huidige problematiek dus afhankelijk van je interesses is in het Midden Oosten. Hoe cliché het er meestal voor elke tijdperiode wel ook klinkt, over de geschiedenis van een vak te volgen; van ‘De Atheense een land leren verklaart veel van de polis’ tot ‘De postkoloniale wereld’ huidige conflicten die daar spelen, en van ‘Keizer Augustus: Macht, en dat blijf ik het leukste aspect van beeldvorming en representatie’ tot geschiedenis vinden. Daarnaast is ‘Van Koude Oorlog tot EU’. Zelf heb wat afwisseling altijd fijn, dus als ik, onder andere, de vakken ‘Europa je nog een keuzevak zoekt, kijk dan na Rome’ en ‘Conflict en ordening vooral bij geschiedenis! in de Levant’ gevolgd. Beiden waren brede vakken, gezien ze een relatief groot tijdsbestek besloegen. 16
Jaargang 30, editie 6
Laurens Vedder
Studentenhaver
Voor deze editie van de Chemograaph mag ik weer een aflevering doen van Laurens’ Bakery. Nu even geen hartige groentenbaksels, of supergezonde dingen. We zijn niet voor niets studenten, en we drinken (vrijwel) allemaal op dagbasis toch heel wat koffie en thee weg. Maar wat is een lekkere bak koffie zonder een heerlijk koekje erbij? Daarom deze keer in de studentenhaver: Boterkoek. En eentje om je vingers bij af te likken! Ingrediënten •
200 gram boter
•
200 gram suiker
•
2 eieren
•
1 zakje vanillesuiker
•
zout
•
een boterkoekvorm springvorm Ø24cm)
plakkerige mengsel, zorg voor een homogeen mengsel, omdat je anders grote stukjes boter in je boterkoek krijgt. Het resultaat kan de bakvorm in.
(of
een
What to do? Om alles soepel te laten verlopen moet de boter op kamertemperatuur zijn. Terwijl dat gebeurt kun je je storten op het invetten van de bakvorm. Waarna de oven voorverwarmd moet worden op 180°C (of 453 K mocht je een speciale oven hebben) en dan kunnen we echt aan de slag. Na het voorbereidend werk kunnen we écht beginnen met het bereiden van ons goudgele smikkelobject. Dit doe je door de boter en de suiker in een kom te doen, waarna dit met behulp van deeghaken en een mixer tot een mengsel gekneed kan worden. Het beste resultaat krijg je als je ook je handen gebruikt. Doe de vanillesuiker door dit mengsel, waarna je hieraan ook een ei met een snufje zout kan toevoegen. Meng dit alles door elkaar, dan ben je goed op weg! Vervolgens kan de bloem bij het De Chemograaph
Het deeg moet je verdelen met de bolle kant van een nat gemaakte lepel, zo word het deeg namelijk glad. Het andere ei dat je hebt klaargelegd moet geklopt worden, waarna de inhoud van de bakvorm met dit geklopte ei ingesmeerd mag worden. Nadat je de boterkoek versierd hebt met een vork moet deze nog een minuutje of 25-30 in de oven, op een temperatuur van 180 °C totdat hij mooi goudbruin is. Als de boterkoek warm is kan hij nog niet uit de vorm, hij is dan nog relatief vloeibaar. Laat hem even afkoelen, waarna je hem kunt snijden en eten. Kijk uit dat je je vingers er niet bij opeet!
Het resultaat (mits je het goed doet)
17
Maaike van der Sluijs & Ludo Schoonen
PI 2015: Santiago de Chile
Al weken riepen we het heen en weer naar onze medereisgenoten: “CHILI”! Het land dat niet alleen op een ander continent ligt, maar ook aan een andere oceaan. Alle reserves van Proton International werden dit jaar aangesproken om de 24 deelnemers naar de andere kant van de wereld te vliegen. Na 18 uur vermaak in het vliegtuig, met spelletjes, films en slapen arriveerden we in Santiago. Santiago is een stad waarin de cultuurverschillen opvallend zijn. Zo stak de 3/4e van de “2 meter plus brigade” die op de PI reis was, de gehele reis niet alleen een kop boven de deelnemers uit, maar met kop en grote schouders ook boven de Chilenen uit. Geen Chileen kon passeren zonder op zijn minst een verwarde blik te werpen op onze lange jongens. Geen enkele jonge Chileen kon passeren zonder een foto te maken. Santiago is daarnaast een stad met veel verschillende parkjes, die iedere dag vlijtig worden besproeid om ze ook in dit droge klimaat groen te houden. De bankjes in deze parkjes worden vrijwel iedere dag bezet door verschillende Chileense stelletjes om daar gezellig de avond door te brengen. Public Displays of Affection zijn daarbij uitzonderlijk normaal. Overigens zijn het niet alleen de jonge stelletjes die zich op deze bankjes terugtrekken voor wat publieke privétijd, ook ouderen zijn er regelmatig te vinden. De prachtige uitzichten over de stad met de Andes in de achtergrond die we regelmatig probeerden te bestuderen, gezien van bijvoorbeeld de Santa Lucia Hill of de hogere San Cristóbal Hill, werden helaas regelmatig verhuld door grote wolken smog. We waren natuurlijk niet alleen afgereisd om te genieten van heerlijke temperaturen, grote 18
cultuurverschillen en prachtige uitzichten. Een studiereis mag pas zo heten als je daadwerkelijk studiegerelateerde dingen doet. Dat konden we aan de organisatie wel overlaten, want zij hadden een vol programma gepland. In en rond Santiago werden verschillende bedrijven en universiteiten bezocht. Altijd was het warm en iedere keer weer waren we als groep een spektakel om naar te kijken, 24 mensen in nette kleding die stoffige weggetjes aflopen vallen soms wat uit de toon. Tijdens deze bezoeken hebben we de voornamelijk de vele chemie die het land rijk is bewonderd. Als bezitter van ongeveer 70% van de kopervoorraad van de wereld legt Chili een grote nadruk op mijnbouw gerelateerde chemie, waar wij hier in Nederland toch minder mee te maken hebben. Een opvallend verschil in de productie van onze landen is dat in Chili veel ruwe producten worden gefabriceerd, die vervolgens over de wereld worden verspreid, waar wij hier vaker de afwerking naar een definitief product faciliteren. Ook voedseltechnologie staat in Chili hoog in het vaandel, aangezien de natuurlijke barrières die het land begrenzen, de Andes en de Stille Oceaan, het invoeren van levensmiddelen economisch onaantrekkelijk maken. Veel van het onderzoek dat in Chili wordt gedaan heeft dan Jaargang 30, editie 6
ook een overduidelijk praktische insteek die inhaakt op de verschillende problemen waar het land mee te maken heeft. Niet alleen de koperproductie en de voedseltechnologie maar vooral ook het grote droogteprobleem kwam steeds opnieuw naar voren bij de verschillende bezoeken.
van de stad door de Spanjaarden maar ook de meer recente en meer gevoelige geschiedenis. Velen van ons hebben zich laten imponeren door het museum voor herinnering en mensenrechten, dat geheel gewijd is aan Chili onder de dictatuur van Pinochet, die duurde tot het eind van de jaren 90.
Ook het culturele bezoek kon niet ontbreken, regelmatig werden bijvoorbeeld de musea voor moderne kunst en het nationaal museum in vrije tijd door de deelnemers bezocht. Tijdens de stadstour kwam de historie van Santiago uitgebreid aan bod. Niet alleen de stichting
Buiten deze bezoeken was er echter ook genoeg tijd om uit te rusten van de vele indrukken van de dag op één van de twee dakterassen van het hostel, onder het genot van een grote fles Corona (slechts 1000 pesos) en een spelletje Tai Pan of Cards Against Humanity.
Elian Griffioen
Review over iets alledaags
Het laatste weekend van mei zijn we als examencadeau voor mijn broertje naar Londen geweest. Een bijzondere en prachtige stad met opmerkelijk veel parallellen met andere wereldsteden. Zo ben ik eerder in de metropolen Rome, Parijs en Berlijn geweest en in Londen besefte ik dat deze wereldsteden toch erg op elkaar lijken. Een review over wereldsteden, een (misschien niet zo) alledaags onderwerp. Wereldsteden zijn er in allerlei soorten centrum van Berlijn. en maten. In de middeleeuwen was In Londen viel het me op dat het een een vereiste voor een grote stad dat erg rijke stad is. Dit was vooral te zien er een heuvel en een rivier was. De aan de grote, kapitalisme en rijkdom heuvel was om een vesting op te uitstralende modestraten Oxford en bouwen waarmee de stad beschermd Regent Street. Ook heeft Londen een werd in tijden van oorlog. De rivier bekend en gigantisch warenhuis, was voor de handel: allerlei goederen waar de grote merken in groten konden in- en uitgevoerd worden getale te zien zijn: Harrods. Een groot via het water. Drie van de door mij warenhuis is echter in vele andere bezochte wereldsteden hebben een metropolen te vinden. Zo heeft Parijs bekende rivier. Zo heeft Londen de Lafayette en Berlijn de KaDeWe. In Theems, waarop jaarlijks de fameuze Rome is geen internationaal bekend roeiwedstrijd tussen Cambridge en warenhuis, maar na research blijkt Oxford wordt gehouden. Rome heeft daar Euroma 2 te zijn: een gigantisch de Tiber door het hart van de stad winkelcomplex in het zuiden van lopen en Parijs heeft uiteraard de Rome. Seine. De rivier van Berlijn is minder bekend, maar toch is de Spree een Ten slotte is er iets qua architectuur niet te onderschatten factor in het dat alle steden bevatten. Wat simpel De Chemograaph
19
omschreven hebben allevier de steden een bezienswaardigheid met daaraan vast een grote straat/ oprijlaan. Zo heeft Rome het bekende Sint-Pietersplein bij het Vaticaan. Deze ligt echter aan het uiteinde van een zeer lange straat: de Via della Conciliazione. Leuk te vermelden is dat het andere uiteinde van deze weg uitkomt bij de Engelenburcht in Rome: bij lezers van het Bernini mysterie wel bekend als de kerk en schuilplaats van de Illuminati. In Parijs is er de welbekende ChampsÉlysées waarbij je uitkijkt op de Arc de Triomphe; hier is elk jaar de finish van de laatste etappe van de Tour de France. Londen heeft recht tegenover het Buckingham Palace een straat genaamd The Mall met aan beide zijden hiervan een erehaag
van Engelse vlaggen. En je raadt het al: Berlijn heeft als hoofdact de Brandenburger Tor met daarin een lange boulevard genaamd Unter den Linden. Alle wereldsteden blijken dus toch minder uniek dan ze in eerste instantie zijn. Elke stad heeft echter toch weer zijn eigen identiteit, dus laat je vooral niet ontmoedigen om de wereldsteden die onze aardbol kent een bezoekje te brengen. Bevat het dorp of de stad in Nederland waar je vandaan komt alle drie deze elementen, dan zou het zomaar eens in de toekomst en bruisende wereldstad kunnen worden.
Veerle Bogaards
Dropping
Op 23 april was het zover: de tweede, en laatste potjesactiviteit van het jaar, de Dropping. Ik zat in een groepje met Matt, Nathalie, Kristel, Angela, Joyce en Sheran. Ik had zelf nog nooit meegedaan aan een dropping, dus ik wist nog niet wat ik er van zou vinden. Ik had natuurlijk wel al een beeld dus we gingen hier meteen mee aan gevormd wat er zou gebeuren: we de slag. We belden aan bij één van de zouden geblinddoekt in een busje eerste huizen in ons zicht. We hadden stappen, ergens afgezet worden om hier meteen succes, we ruilden het ei vervolgens de weg terug te moeten voor een bus slagroom! Zo ging het vinden. Naar mijn verwachting nog een tijdje door. We wisselden af zouden we in een bos afgezet worden, met stukjes lopen en ruilen. toen we uitstapten waren we totaal Na een paar uur kwamen we moe niet in een bos, maar in de Bilt. Een maar voldaan terug op de PK. Waar groepsgenootje herkende gelijk waar we mee aankwamen waren: Een we waren, dus we konden meteen op aantal glazen, een spelletje, een weg. uilenknuffel en last but not least een Naast de weg terugvinden kregen fles rode wijn. We hebben het spel we ook nog een aantal opdrachten. uiteindelijk helaas niet gewonnen, Eén van de opdrachten was om maar we hebben wel een hele een ei, wat we hadden gekregen, te gezellige avond gehad met als troost ruilen voor iets anders. Wij waren de fles wijn, die we na afloop samen erg enthousiast over deze opdracht hebben opgedronken. 20
Jaargang 30, editie 6
Elian Griffioen
In het nieuws
De tijd gaat ontzettend snel. Vijf jaar geleden zat ik in vwo 4 op de Goudse Waarden in Gouda. Dat was de tijd dat je bij een scheikundetentamen op een juiste manier waterstofbruggen moest tekenen bij een aantal watermoleculen en koolwaterstoffen van de goede namen moest voorzien. Het nieuws gaat ook ontzettend snel. Vaak denk je als je nieuws van vroeger hoort: “is dat al zo lang geleden?” In deze editie van in het nieuws een nieuwsoverzicht van 2010 tot 2014. In 2010 begon er een nieuw decennium. Het tweede decennium sinds de millenniumwisseling. Op politiek gebied begon het jaar gelijk spetterend. Zo viel in de nacht van 19 op 20 februari het kabinet Balkenende IV. Het breekpunt was verlenging van de militaire missie in Uruzgan (Afghanistan). Verder was het het jaar van het WK voetbal in Zuid-Afrika. Nederland kwam redelijk makkelijk de poulefase door, maar stuitte in de kwartfinale op Brazilië. Na een dramatische eerste helft waarin Brazilië gelukkig maar één keer scoorde (Robinho), werd de tweede helft de helft van de wederopstanding. Nederland speelde fantastisch en scoorde twee keer via Wesley Sneijder. De halve finale werd met 3-2 gewonnen van Uruguay en Giovanni van Bronckhorst scoorde het doelpunt van het toernooi: een schitterende pegel met links in de rechterkruising. In de finale wachtte Spanje, dat ook in zeer goede vorm was. Nederland was vol vertrouwen maar de wedstrijd verliep zeer nerveus. Zo waren er een hoop grove overtredingen waarvan de bekendste de karatetrap van Nigel de Jong was. De grootste kans van de wedstrijd was voor Arjen Robben die vrije De Chemograaph
doortocht had naar keeper Casillas. Deze hield echter met zijn grote teen het schot van Robben tegen, wat waren we dichtbij. In de verlenging scoorde vervolgens Iniesta van dichtbij en van die klap kwam Nederland niet meer te boven. 2011 kende een vurige start. Op 5 januari was er namelijk een grote brand op het terrein het chemische bedrijf Chemiepack in havengebied Moerdijk. Een paar dagen later op 2 mei werd Osama Bin Laden, toenmalig leider van Al Qaida, gedood door het Amerikaanse leger. Hij werd door afgezanten van de CIA doodgeschoten (wegens verzetten tegen de militairen) in een zwaarbeveiligde woning in Abbottabad. Om te voorkomen dat zijn begraafplaats een bedevaartsoord
De karatetrap van Nigel de Jong 21
werd, kreeg hij een zeemansgraf. Op 13 juli komt de laatste film van één van de meest bekende filmoctologieën uit: het tweede deel van Harry Potter en de relieken van de dood. Leuk feitje is dat de film binnen zes dagen 500 miljoen dollar opbracht. Dit stukje kapitalisme staat in schril contrast met wat er op 17 september. Bij Wall Street gebeurde de occupyprotesten, protesten tegen sociale en economische ongelijkheid. Deze beweging was van mening dat grote financiële instellingen en ondernemingen politiek gezien voordelen hadden die de democratie en het volk ondermijnden. De protesten verplaatsten zich over de hele wereld, maar door het gebrek aan organisatie en heldere standpunten kregen ze nergens veel voor elkaar.
25 minuten zonder zuurstof. Hierna werd hij gevonden en 50 minuten gereanimeerd waarna hij naar een ziekenhuis werd gebracht. Hier werden hersenbeschadigingen geconstateerd. Hij overleed uiteindelijk zeventien maanden later op 13 augustus 2013. Prins Friso is 44 jaar geworden.
Op 17 februari 2012 vond er een trieste gebeurtenis plaats voor het Nederlandse koningshuis: Prins Friso kreeg een ski-ongeluk in het Oostenrijkse Lech. Hij werd bedolven onder de sneeuw en was
Ook vonden de Olympische Spelen in Londen plaats. Op 27 juli droeg windsurfer Dorian van Rijsselberghe de Nederlandse vlag tijdens de openingsceremonie. Het waren succesvolle spelen met zes gouden, zes zilveren en acht bronzen medailles. Het bekendste was waarschijnlijk de gouden plak van Epke Zonderland aan de rekstok: hij ging de hele wereld over door drie vluchtelementen achter elkaar uit te voeren. De succesvolste Nederlandse deelneemster was Ranomi Kromowidjojo: zij won goud op zowel de 50 als de 100 meter vrije slag. De hockeymannen wonnen zilver en de hockeyvrouwen zelfs goud. Verder waren het ook de spelen van Churandy Martina. Deze van Curaçao afkomstige sprinter werd een massale hype onder de Nederlandse bevolking met zijn “Ik ben blij man.” Vlaggendrager Dorian van Rijsselberghe won met overmacht een gouden medaille bij het windsurfen, maar nog bijzonderder was de bronzen plak van Anky van Grunsven met haar dressuurteam. Anky deed namelijk voor de zevende keer mee aan een Olympische Spelen, een uitmuntende prestatie.
Koningin Beatrix kondigt haar aftreden aan.
Op 28 januari 2013 werd er een toespraak aangekondigd op alle tv-
22
Jaargang 30, editie 6
ontdekking van het Higgs-deeltje. De hits van het jaar waren Wake me up van Avicii en Blurred lines van Robin Thicke, T.I. en Pharrel Williams.
The Common Linnets
In februari 2014 waren de zeer succesvolle Olympische Winterspelen in Sotsji. Nederland was zeer succesvol met acht gouden, zeven zilveren en negen bronzen medailles. De hele wereld maakte ook kennis met de Hollandse clean sweeps, ook wel één-twee’drie’s genoemd: viermaal kleurde het hele podium oranje. Een moment voor de eeuwigheid was Stefan Groothuis die dacht dat hij goud won, maar na een correctie toch tweede werd en Michel Mulder voor zich moest dulden. Ook de drie duizendsten waarmee Koen Verweij op de 1500 meter het goud verloor blijft in het geheugen gegrift staan. Op het schaatsen gaf Nederland echter zijn visitekaartje: totale overheersing was nog een eufemisme voor de massale medailleoogst.
en radiozenders. In deze toespraak kondigde koningin Beatrix aan dat ze haar ambt ging overdragen op haar zoon prins Willem-Alexander. 30 april vond de troonwisseling plaats: om 10.07 tekende ze de akte van abidcatie en werd Willem Alexander de Koning der Nederlanden. Beatrix was sinds 30 april 1980 koningin. Een ander groot leider werd ook in 2013 in zijn ambt bevestigd. Op 13 maart werd Jorge Mario Bergoglio de nieuwe paus met als naam paus Fransiscus. Het is een paus die voor veranderingen openstaat en voor eenvoud staat. Zo woont hij in Zeer succesvol waren ook de het gastenverblijf van het Vaticaan Common Linnets: Ilse de Lange in plaats van het gebruikelijke en Waylon werden tweede op het Pauselijke Paleis. Het bijzonderste Eurovisie Songfestival met hun aan deze man is echter zijn nummer Calm after the Storm. Na vooropleiding: scheikunde. In juli bekendmaking van het nummer was er een hittegolf in Nederland. De kwamen er bakken kritiek vanuit het officiele definitie van het KNMI is vijf hele land: “te traag,” “geen refrein,” dagen achtereenvolgend minimaal “gewoon een kutnummer,” iedereen 25 graden Celsius waarvan drie had er een mening over. Treurig dagen meer dan 30 graden Celsius. nieuws was er in juli. Uiteindelijk De hittegolf duurde zeven dagen nam het duo met de tweede plaats en de maximumtemperatuur was zoete wraak op al hun criticasters. 32,6 graden Celsius. Ook was 2013 Op 17 juli stortte namelijk een het jaar waarin Peter Higgs samen vliegtuig van Malysia Airlines met François Englert de Nobelprijs neer in Oekräine. Het vliegtuig voor de natuurkunde won voor de met als vlucht MH17 vervoerde De Chemograaph
23
196 Nederlanders die allemaal omkwamen net als alle andere inzittenden. Er leefden vermoedens dat het vliegtuig door pro-Russische separatisten in Oekraïne uit de lucht is geschoten, maar officieel is dit nog niet bewezen. 23 juli was een dag van nationale rouw: in een emotionele ceremonie kwamen op vliegbasis Eindhoven twee vliegtuigen met stoffelijke resten van de slachtoffers aan. De afsluiter is voor Onno Hoes, wie kent hem niet. Op 10 december trad hij af als burgemeester van Maastricht. Hij was al eerder veelvuldig in het nieuws vanwege de scheiding van Albert Verlinde. Onno ging namelijk regelmatig buiten de
deur eten. De druppel was toch wel de opgezette actie van Pownews: zij stuurden toyboy Ruud op hem af om Onno te verleiden en Onno vertelde iets te vertrouwelijke dingen aan deze jonge jongen. Hierdoor vond hij zelf zijn positie onhoudbaar en besloot hij zijn functie neer te leggen. Dit jaar is een lustrumjaar voor De Chemograaph en daarom is een bijzondere versie van In the news hier wel op zijn plaats. Tussen het vorige lustrum van de Chemograaph en het huidige zaten vijf jaar. In die vijf jaar is echter een hoop gebeurd: zowel memorabele als trieste momenten. Vijf jaar zijn in een vogelvlucht voorbijgegaan en de komende vijf jaar zal dat niet anders zijn. Geniet
Sven van Iddekinge
vALV Op 21 mei jongstleden was de Voorstel-ALV. Hier is een update gegeven op het gebied van huisvesting. Vervolgens is de MLSactiviteitencommissie in het leven geroepen met als doel de MLSstudenten beter bij de vereniging te betrekken. Daaropvolgend heeft Stichting Proton International verslag uitgebracht van de reis naar Santiago Chili, en presenteerde tevens de afrekening voor deze reis. Vervolgens was het tijd voor een eetpauze omdat het eten was gearriveerd. Na het avondeten werd de ALV vervolgd met het voorstellen van het kersverse kandidaatsbestuur, wie het zijn lees je op een andere plek in deze Chemograaph. Na bestookt te 24
zijn met vragen vanuit de ALV werd spoedig de ALV gesloten en werd er gezellig nageborreld op de PK.
De presentatie van het 29ste kandidaatsbestuur onder het motto “geconjugeerd”. Jaargang 30, editie 6
Tess van Eeden
ONCS
Bloed, zweet en tranen heb ik vergoten bij de ONCS afgelopen 13, 14 en 15 mei. Het zweet was alleen niet zichtbaar, want de loeizware sport die ik heb uitgeoefend was onderwaterhockey, oftewel de sport die vermoedelijk bedoeld is voor hulk/ zeemeerminhybrides. Wat ook niet meehielp, waren de avonden die aan deze inspanningen vooraf gingen. Het begint allemaal woensdagavond. Scheikundeverenigingen van heinde en verre verzamelen zich op de campus van de TU Eindhoven. We dumpen onze spullen in de slaap/ gymzalen en verplaatsen ons naar de Bunker – geen idee of het ook echt zo heet, maar het is in verband met de beeldvorming een adequate titel -, waar het eerste feest van de ONCS zal plaatsvinden. Door het Berlijnse karakter van deze locatie waan ik me op een underground party. De stemming zit er goed in, het bier vloeit rijkelijk en er wordt gedanst tot in de vroege uurtjes. De volgende dag schrikken we wakker van een spervuur van bananen en apengekrijs dat door de gymzalen weerklinkt. Brakke koppen komen onder slaapzakken vandaan, variërend op een schaal van ‘nou, vooruit dan maar’ tot ‘ik wil me prikken aan een spinnenwiel zodat ik kan slapen tot het eind der tijden net als Doornroosje’. Als iedereen het uiteindelijk heeft opgegeven het aanbreken van deze nieuwe dag te ontkennen, gaat iedereen naar buiten om zich toe te leggen op een stevig ontbijt. Met name de koffie lijkt een eerste levensbehoefte te zijn. Maar waar we allemaal het meeste van opknappen, is toch wel de zon die aan een De Chemograaph
strakblauwe hemel de aarde wakker kust. Nadat onze magen gevuld zijn, begeven de verschillende teams zich naar de sportvelden of gymzalen waar ze de eer van Proton zullen verdedigen. Het onderwaterhockeyteam, bestaande uit Matt, Yentl, Bram, Jannes, Bart en ik, verplaatst zich naar het zwembad. Met lichte tegenzin trek ik mijn bikini en flippers aan en zet ik mijn duikbril op. Maar dan duik ik het zwembad in met een sierlijke boog en zodra ik door het water schiet voel ik me soepel als een zeeleeuw. Let’s do this. Het onderwaterhockey gaat als volgt: het veld beslaat ongeveer een kwart van het zwembad in het drie meter diepe gedeelte. Aan beide kanten van het zwembad ligt een ijzeren staaf op de bodem die als goal functioneert. Iedere speler krijgt een korte, plastic stick waarmee je een puck die op de bodem van het zwembad ligt tegen de ijzeren staaf van de tegenstanders moet schuiven. Als de puck de ijzeren staaf raakt, krijg je een punt. Allereerst moeten we tegen Alchimica. Blijkbaar is de rest van het team net zo enthousiast als ik, want goal na goal wordt door ons gescoord. Niet één, maar wel zeven puntjes voor Proton. Het is oprecht ook best 25
wel leuk om te doen! Extra gemotiveerd door deze overwinning beginnen we aan de tweede wedstrijd. De Japies zorgen er echter voor dat de moed ons flink in de flippers zakt. Zonder mededogen zwemt steeds dezelfde speler, die deze sport op professioneel niveau uitoefent, ons voorbij met de puck. Naarmate de tegendoelpunten vorderen, beseffen we ons meer en meer hoe loodzwaar deze sport is. Onze benen verkrampen van het trappelen met de flippers, liters chloorwater klotsen in mijn maag door het te vroeg willen happen naar adem, iedere duik naar de bodem van het drie meter diepe zwembad is er één te veel. Maar we zetten door, hoe zeer we ook verlangen het strijdtoneel te verlaten. Na het verlies tegen de Japies, kunnen we even op adem komen tijdens een lunch op het gras. Er wordt geïnformeerd naar de scores van de verschillende teams, gegeten en geslapen. We worden al gauw weer aan het werk gezet, want er zijn nog twee activiteiten georganiseerd: allereerst de hotdog-eetwedstrijd. Het startsignaal luidt en het geschrans begint. Sven doet namens Proton zijn uiterste best, maar het is helaas een andere vereniging die er met de winst vandoor gaat. Na deze uitgebreide pauze wordt het tijd voor de laatste twee onderwaterhockeywedstrijden. We proberen onszelf te herpakken bij de volgende twee wedstrijden. De toon lijkt echter gezet te zijn door de Japies en tegendoelpunt na tegendoelpunt 26
Enkele Protonezen die aanwezig waren. wordt gescoord door zowel Sigma als ACD. Protons traditie om op de ONCS alles te verliezen wordt weer netjes voortgezet. Als dan eindelijk het signaal door het zwembad weerklinkt dat het einde van de wedstrijd aankondigt, vluchten we naar de douches. Pas als onze handen maximaal gerimpeld zijn en niet meer van die van onze oma’s te onderscheiden, kleden we ons aan en gaan we naar de eet- en tevens feestlocatie van de avond: een idyllisch park met groot natuurzwembad. Na het eten begint het een beetje te regenen en begeeft iedereen zich naar de plek waar het feest zal plaatsvinden. Men is lekker aan het borrelen totdat om tien uur de bierestafette begint. Nieuwe recordtijden worden gezet als het gaat om biertjes atten, maar de winst is niet voor Proton. Na de bierestafette zit de feeststemming er bij iedereen helemaal in en wordt er gedanst, gekletst en gedronken tot het feest is afgelopen. De laatste dag van de ONCS breekt Jaargang 30, editie 6
aan. Het onderwaterhockeyteam heeft er vandaag niet meer zoveel zin in. Het water kikkert ons niet zo op als de dag ervoor en ons vermogen onze adem in te houden is dusdanig afgenomen, dat we al blij zijn als we de bodem van het zwembad bereiken, laat staan de puck aanraken. Toch leveren we dapper strijd en spelen we braaf vier wedstrijden, die we allemaal eervol verliezen.
kan u met trots mededelen dat Proton wederom níet het toernooi heeft gewonnen, net als de afgelopen dertien jaar, maar de vijfde plek heeft bemachtigd. Dus keert iedereen met een voldaan gevoel terug naar Utrecht, niet alleen omdat de traditie heeft standgehouden, maar vooral omdat we kunnen terugkijken op een zeer, maar dan ook zeer geslaagde ONCS!
Nadat we heerlijk opgewarmd zijn onder de douche, wordt de uitslag van de ONCS bekend gemaakt. Ik
Stephan den Hartog
Tot Slot
Na vijf mooie jaren bij de redactie van De Chemograaph valt nu dan toch eindelijk het doek: ik neem ontslag. Mijn 58e en laatste stukje als redacteur schrijf ik niet in Nederland, maar vanuit de Verenigde Staten – specifiek vanuit de staat Michigan en nog iets specifieker vanuit het stadje/dorpje/gehuchtje (streep door wat niet van toepassing is) Houghton. Ik doe hier een stage bij de Ion Space Propulsion Laboratory aan de Michigan Technological University. De komende vijf maanden ga ik mij bezighouden met, jawel, rocket science! En hoe moeilijk kan dat nou zijn? Op het moment zijn zogenaamde ‘CubeSats’ de grote rage binnen de wereld van de ruimtevaart.[1] CubeSats zijn kleine satellieten die drie à vier kilogram wegen en gebruikt kunnen worden voor GPSen communicatiedoeleinden. Je kan dan ook meerdere CubeSats met één raket in een baan rond de Aarde kan brengen, in tegenstelling tot grote conventionele satellieten. Dit maakt CubeSats een stuk goedkoper: niet alleen kost het tussen de € 4.000,- en € 40.000,- om één kilogram de ruimte in te sturen, maar elke lancering kost ook veel miljoenen. Het is dus belangrijk dat een CubeSat efficiënt wordt gebouwd: alle onderdelen moeten zo licht mogelijk zijn. Er De Chemograaph
wordt dan ook veel onderzoek gedaan naar onder andere mogelijke voortstuwingssystemen van CubeSats. Dit is waar mijn project om de hoek komt kijken. Onder de begeleiding van prof. Lyon King – nee, dat is geen grapje – zal ik de komende vijf maanden proberen om een eerste prototype ionic liquid ferrofluid (ILFF) electrospray thruster te bouwen. Electrospray thrusters zijn een veelbelovende manier om CubeSats aan te drijven. Electrospray is een fenomeen dat kan plaatsvinden als er een sterk elektrisch veld wordt aangelegd over een geleidende vloeistof die uit een capillaire naald stroomt. Het uiteinde van de 27
vloeistofmeniscus vormt dan een zogenaamde Taylor cone en aan het uiteinde van deze Taylor cone worden minuscule geladen druppels en/of deeltjes weggeschoten. De emissie van één Taylor cone levert niet genoeg impuls om een CubeSat voort te stuwen. Als je echter een raster van zulke capillaire naalden op een CubeSat plaatst, is de impulsoverdracht van de weggeschoten druppels/deeltjes wél voldoende om de satelliet voort te stuwen. Het probleem is echter dat zulke rasters (bestaande uit een stuk of duizend naalden) erg kwetsbaar zijn en de bouw erg tijdsintensief is. Een oplossing voor dit probleem is het gebruik van ILFFs in plaats van capillaire naalden.[2] ILFFs zijn een nieuw soort ferrofluids: ze zijn niet alleen magnetisch, maar ook geleidend. Zoals de naam al doet vermoeden, bestaan ILFFs uit nanodeeltjes van ijzeroxide gedispergeerd in een ionische vloeistof. Door een magnetisch veld over een reservoir met ferrofluid aan te leggen, vormen de karakteristieke Rosensweig-pieken zich op het vloeistofoppervlak. Als je bovenop het magnetisch veld ook nog een sterk elektrisch veld aanlegt, kunnen zich bij ILFF aan het uiteinde van de pieken Taylor cones gevormd worden waaruit electrospray plaats kan vinden. De Rosensweigpieken zijn makkelijk te vormen en zijn ongevoelig voor schade – de pieken herstellen zich meteen als ze verstoord worden. Tot nu toe is het gelukt om emissie te krijgen uit een raster van vijf Rosensweig-pieken. 28
Het wordt mijn taak om dit op te schalen naar een raster van enkele honderden tot duizenden pieken – een behoorlijke taak. Gelukkig zijn er in Houghton genoeg leuke dingen te doen om mij van mijn werk af te houden. Het is er in de zomer vrij rustig, maar mijn labgenoten zijn erg aardig en hebben altijd zin om iets te gaan doen. Zo is er een wekelijkse sciencefictionfilmavond, ben ik ingemaakt met Munchkin en zijn we al twee keer gaan hiken. De natuur is hier prachtig; het landschap bestaat uit heuvels bezaaid met rotsen en grote naald- en loofbossen. Beeld je hier nog allemaal rivieren en meren bij in en je begrijpt wel dat iedereen hier minstens één paar bergschoenen en een kano heeft! Ik ben hier tot begin november, dus ik pak precies de juiste seizoenen mee: de warme zomer en de prachtige herfst (wanneer alle bossen een groen-geelrood schilderij worden). Ik hoop dat jij, de lezer, net zo’n mooie zomer tegemoet gaat als ik en wens je dan ook een fijne vakantie! Bronnen: 1. Selva, D., Krejci, D. A survey and assessment of the capabilities of Cubesats for Earth observation. Acta Astronautica 74, 50-68 (2012) 2. King et al. Self-Assembling Array of Magnetoelectrostatic Jets from the Surface of a Superparamagnetic Ionic Liquid. Langmuir 30, 14143-14150 (2014)
Jaargang 30, editie 6
