hoofdgroep maatschappelijke techQologie
ACTUALISATIE EV- EN ELA-WAARDEN TEN BEHOEVE VAN BESLISMODEL VERVOER GEVAARtIJKE STOFFEN DOOR TUNNELS OF VIA OMLEIDINGEN
organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk
onderzoek
postbus 342 7300 AH apeldoorn
C.M.A. Jansen ~ laan van ••
tenenk 501
telex 36395 tnoap tetefoon 055 • 77 33 44
Ref.nr.
85-016701
Dossiernr.:
8727-15576
Datum
december 1985
NP
Trefwoorden: beslismodel gevaarlijke stoffen tunnels routering
Opdrachtgever: Rijkswaterstaat, Directie Sluizen en Stuwen PostbtlS 20 000 Utrecht
t.a.v. Ir. G.L. Tau
"Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk. foto· capie. microfilm of op welke andere wiJze dan ook, zonder voosa fgaande toestemming van TNO." Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht. wordt voor de rechten en verplichtingen van opdracht· gever en opdrachtnemer verwezen naar de "Algemene Voorwaarden voor Onderzoeks· en Ontwikke· iingsopdrachten aan TNO. 1979" dan wel de desbetreffende terzake tussen partijen gésloten evereenkomst. «:>1985.TNO. 's·Gravenhage
-2-
85-016701/IN-15
1.
INLEIDING In 1983 is het beslismodel
vervoer
gevaarlijke
stoffen
door tunnels
of via omleidingen gereedgekomen [1]. Via dit
model wordt een mogelijkheid
manier risico' s van het vervoer
geboden om op getalsmatige
van gevaarlijke
stoffen
te
verge-
liJken. Ten behoeve van de vergelijking gehanteerd.
worden zogenaamdeY~~ichtiri.gswaat'den
Deze waarden, EV- en ELA-waarden genoemd, ontstaan
uit
het produkt van kans op een zekere schade en de schade-omvang zelf. De in bovenstaand
model toegepaste
kansen zijn
vastgesteld
in de
periode
waarin het model gestalte
kreeg (1981-1982).
stellen
van de kansen is
gemaakt van de op dat moment be-
gebruik
Voor het vast-
schikbare kansen. Enige
tijd
Integraal
na
gereedkomen van het
studie
waarin
beslismodel
de gedetailleerde
verscheen
wijze
de LPG-
onder andere
het
kansaspect van het wegvervoer wordt behandeld. Naar aanleiding
van deze nieuwe kanscij fers,
behoren tot de meest recente en gedetailleerde, Sluizen en Stuwen besloten het Beslismodel,
welke tot
op heden
is door RWS,Directie
de verwachtingswaarden,
zoals toegepast
met behulp van deze nieuwe kanscijfers
in
te actuali-
seren. In opdracht
van RWSDireètie
Industriële
Veiligheid
TNOdeze actualisering Uitgangspunt bij
*:
de scenario
Sl.uï.zen en Stuwen is door de Afdeling
van de Hoofgroep Maatschappelij ke Technologie uitgevoerd.
de actualisering I
is geweest:
s zoals gehanteerd
in [1], zowel voor wat betreft
de
brandbare gassen als de toxische gassen, en
*:
de kansen zoals trekking
tot
gehanteeerd
het vervoer
eveneens van toepassing dichte
toxische
gassen.
in de
Lai- Integraal
studie
met be-
van LPGover de weg. Deze kansen zijn
voor de stofcategorie
tot vloeistof
ver-
-3-
85-016701/11-15
2.
KANS OP SCHADE Bij de kans op schade kunnen 3 onderdelen worden onderscheiden: 1. de initiële ougeva Lskans ; 2.
de kans op uitstromen gegeven een ongeval;
3.
de kans op een vervolggebeurtenis lijke) .
(BLEVE, explosie, en derge-
Ad 1 De initiële ongevalskans blij ft, ten opzichte van de kansen zoals gehanteerd in [1], onveranderd en maakt geen deel ui·tvan deze act.ual'isatie. Ad2en
ad 3
Met betrekking
tot de kans op vrijkomen van de gevaarlijke stof en
de kans op vervolggebeurtenissen Integraal studie [2].
wordt
aangesloten
bij
de LPG-
In [1] worden de volgende scenariü's beschouwd:
*
Ten aanzien van tot vloeistof verdichte brandbare gassen: Instantaan vrijkomen
-+
Continue uitstroming gevolgd door
*
gevolgd door ontsteking
-+
directe ontsteking
-+
vertraagde ontsteking
-+
geen ontsteking
-+
BLEVE (+ vuurbal) Fakkel Flash-fire/ explosie geen effect
Ten aanzien van tot vloeistof verdichte toxische gassen: Instantaan vrijkomen tankinhoud en verspreiding dampwolk Continue uitstroming
-+
verspreiding dampwolk.
-+
BLEVE
-4-
85-016101/IN-15
Dellii.ibQom,
zoals afgeleid
uit die voor LPG
[2], ziet er dan als
volgt uit:
*
Tot vloeistof verdichte
brandbare
gassen: Kans op effect gegeven ongeval (BLEVE)
P directe ontstekin
15.10-4
1
Pinstantaan 0,03 P niet directe ontstekin
o
:::jni tiële ~ngevals
:::::::;;
<mans
P directe ontsteking
Puitstromen 0,05
(fakkel)
3,5.10
-4
0,1
P ex l.+flashf.
1,1.10 -4
0,7 P cont.uitst.
P vertr.
0,07
ontst. niet diecte ont.
0,05
Pflash
f.
0,47.10
0,3
O,~.·
P geen ontst. 0.95
Uit de kansenboom
kan worden afgeleid dat:
kans op een BLEVE gegeven ongeval
15.10-4
kans op een fakkel gegeven ongeval
3,5.10
kans op een explosie + flash-fire ongeval kans op een flash-fire Evenals
gegeven
gegeven ongeval
-4
1,1.10-4
0,47.10
in [1] wordt ook nu de kans op explosie
kans op flash-fire te zamen genomen en beschouwd
-4
J
1,57.10
+ flash-fire als flash-fire.
-4
en de
-4
-5-
85-016701/IN-15
*
Tot vloeistof verdichte
toxische gassen: Kans op effect gegeven ongeval P
instantaan
15.10 -4 BLEVE
0,03
Initiële ongevalskans
P
uitstromen
0,05
P
35.10-4 continue
continu
uitstroming
0,07
Voor het vaststellen
van de verschillende
EV- en ELA-waarden
worden
nu de volgende kansen gebruikt: Effect
BLEVE
Fakkel Flash-fire Continue uitstroming
Kans
e even een on eval
geactualiseerd
oud
15.10-4
15.10-4
3,5.10 -4 1,6.10 -4 35.10-4
50.10-4 440.10-4 490.10-4
·van deze kansgetallen horende effecten zoals vastgesteld ELA-factoren
Opmerking
is van toepassing op brandbare- + toxische gassen van toepassing brandbare
op
gassen
van toepassing op toxische gassen
en de schade-omvang
van de bijbe-
in [1, bijlage 4] worden de EV- en
berekend.
De resultaten worden samengevat
in tabellen analoog aan [1].
85-016101/IN-15
-6-
LITRATUUR [1] Jansen, C.M.A.; Janssen, L.A.M. Deelrapport 3. Handboek voor het toepassen van het beslissingsmodel vervoer gevaarlijke stoffen door tunnels of via omleidingen. MT-TNO, ref.nr. 82-012195, januari 1983. [2] LPG-Integraal studie Vergelijkende risico-analyse van de opslag, de overslag, het vervoer en het gebruik van LPG en benzine. MT-TNO, mei 1983.
TABEL 1 ..~
,
S' ~~
EV-factoren
voor slachtoffers veroorzaakt
voor de standaard vervoersstroom
door gevaarlijke
lading
2-baansweg Inwoners per 10 mgevingsklasse ombinatie V-factor [slachtoffers er ongeval] ( x 10-3) V-factor voor ehele tunnel [slachtoffers.km er ongeval] ( x 10-3)
022 0,2
0,2 1,5
0,2 5
13,1
13,7
15,5
....Q.d 10 17,6
12 0,2
16,7
12 1,5
16,8
3
12 5
18,7
m
2
0-100 m 100-250 m schadestrook
12
10
20,9
0,2
5 1,5
25,0
25,9
5
27,8
26,6
,;:<;
f~
'''M
5 10
10 0,2
10
29,9
37,4
38,2
,
10 5
10 10
39,3
41,5
TABEL 2
11)
+
%§
EV-factoren
voor materiële veroor2èakt
schade voor de standaard vervoersstroom door gevaarlijke
lading
2-baansweg Waarde per m
2
0-100 m 100-250 m schadestrook
,.
mgevf.ngsk
La s se
ombinatie
10 10
10 75
10 250
10 500
121
175
323
533
75 10
75 75
75 250
75 500
250 10
250 75
250 250
250 500
500 10
500 75
500 250
500 500
284
340
488
696
729
779
929
1139
1366
1426
1566
1786
-
V-factor voor [schade per ngeval] V-factor voor schade aan de !tunnel (gehele
unnel)
[schade.km per ngeval] V-factor voor chade in de unnel (gehele unnel) [schade.km per ngeval]
21738 ::;:
168
u~
I1
TABEL 3
~:i;
~
~.
EV-factoren
voor slachtoffers veroorzaakt
voor de standaard vervoersstroom
door gevaarlijke
ladins
'.
1-baansweg
,_._---, Inwoners per ~O
V-factor [slachtoffers er ongeval] x 10-3)
0,2 0,2
022 1,5
022 5
9,1
9,7
11 ,5
3
~
125
.L2.
10
125 0,2
l,S
5
13,6
12,7
12,8
14,7
m
0-100 m 100-250 m schadestrook
2
.L2. 10 16,9
5 0,2 21,0
5 1, 21,9
,._-L 5
23,8
5 10
10 0,2
1":5
10
10 5
10 10
25,9
33,4
34,2
35,3
37,5
TABEL 4
M.t:;
·t
Î@+
EV-façt.e9renvoor materiële schade.voor de standaard vervoersstroom
1-baansweg Waarde per mZ gevingsklasse ombinatie
10 10
10 75
10 250
10 500
94
148
296
506
m schadestrook
75 75
75 250
75 500
250 10
250 75
250 250
250 500
500 10
500 75
500 250
500 500
257 . 313
461
669
702
752
902
1112
1339
1399
1539
1759
75 10
...--_:
V-factor voor [schade per ngeval]
_.~
TABEL 5
.
I~
I '1. op
ELA-factoren voor slachtoffers voor de standaard vervoersstroom veroorzaakt door gevaarlijke lading 2-baansweg Inwoners per 103 m Omgevingsklasse Combinatie LA-factor [slachtoffers er ongeval] ( x 10-3) LA-factor voor gehele tunnel [ slachtoffers.km er ongeval] ( x 10-3)
2 _.1._ 0,2
0,2 l,S
°t5 2
11 ,9
11,9
12,3
o
26,4
~
10
16,9
12 0,2
1,5 l,S
15,9
-15,9
12 5
17 ,9
2
0-100 m 100-250 m schadestrook
12
5 0,2
l,S
19,9
23,9
24,9
10
5
5
5
10 0,2
26,9
28,9
36,9
S- lO
W
5
10
10 10
37,9
38,9
40,9
10
TABEL 6 :;:::-
I~
ELA-factoren
voor materiële veroorzaakt
schade voor de standaard vervoersstroom
door gevaarlijke
lading
1- en 2-baansweg Waarde per m gevingsklasse ombinatie LA-factor [schade per ngeval] LA-factor voor e gehele unnel [schade.km per ngeval]
1) Alleen herstelbare
10 10
10 75
2
0-100 m 100-250 m schadestrook
10 250
10 500
75 10
75 75
75 250
75 500
250 10
250 75
250 250
250 500
500 10
500 75
500 250
500 500
220
430
-
-
280
488
240
290
440
650
460
520
660
880
217381) 11
en onherstelbare
schade aan de tunnel overschrijdt
de ELA-grenswaarde.
TABEL 7
'7;;::
+. ELA-factoren
voor slachtoffers veroorzaakt
voor de standaard vervoersstroom
door gevaarlijke
lading
l-baansweg Inwoners per 10
3
m
2
0-100 m
'hA
hrA
schadestrook
-+------------------------------------------------------
I
mgevingsklasse ombinatie LA-factor [slachtoffers ~er ongeval] ( x 10-3)
0,2 0,2
0,2 1,5
0,2 5
~
8
8
8,4
13
10
!d 0,2
12
!d 1,5
12
!d
!d
5
10
14
16
5 0,2 20
5 1,5 21
5 5
5 10
10 0,2
10
23
25
33
34
10
10 10
35
37
,
_.
__ --~--.
TABEL 8
i'
EV-factoren voor slachtoffers voor de standaard vervoersstroom veroorzaakt door gevaarlijke lading
~!~!E!!~!!~gL_§!!~9~~!!!!!_!~_g!_~~g!y!~S
3
Inwoners per 10 m Dmgevingsklasse Combinatie
0,2 0,2
0,2 1,5
Q.d
EV -factor
0,5
1,1v
2,9
s
[slachtoffers per ongeval] ( x 10-3)
5
~
10 5,0
1..2
1..2
1..2
0,2
1,5
5
4,1
4,2
6,1
.
0-100 m 100-250 m schadestrook
2
1..2 10 8,3
5 0,2
5 1,5
S-
5
12,4
13,3
15,2
5
lO
10
0-;2
17 ,3 24,8
10
25,6
5
10
10 10
26,7
28,9
TABEL 9 EV~t:,-ç~Q.r.~QVoot"~.1.cb,t:cQf:fersvoor. de. standaard vervoersstroom veroorzaakt doorsevaarlijke
ladi.ns
~!~~p!!~~!~8~_§!!Ç~~2!!~E~_2E_~~_~~8
~
~:~
1-baansweg
EV -factor
8,6.10-3
slachtoffers.ongeval
2-baansweg
EV.S-factor
12,6.10-3
slachtoffers.ongeval
Tunnel (gehele tunnel)
EV s -factor
26,6.10
s
-3 'J,
-1
-1
slachtoffers.km.ongeval
-1
TABEL 10 EV-factoren
voor materiële veroorzaakt
schade voor de standaard vervoersstroom door gevaarlijke
lading
~!~~e!!~~!~g~_~~~~E!~!~_~ç~~g~_!~_g~_~~g~!!~B_~~_~!~_g~_~~~~~!
Waarde per m !Omgevingsklasse Combinatie
10 10
10
10 250
__
,~---_.
V-factor [schade per ongeval in I]
34
10 500
88
236
0-100 m 100-250 m schadestrook
75 10
75 75
75 250
75 500
250 10
250 75
250 250
Q50 500
500 10
500 75
m
2 0
500 500
197
253
401
609
642
692
842
1052
1279
1339
1479
1699
.
446
-_ _~"----------..
V-factor voor schade aan de tunnel [schade.km per ongeval in fl
2
21738
~
TABEL 11
EV.,.facto:renvooxmate:rtële
schade voor de standaardvervoersstroom
veroorzaakt .door.levaarlijke
lading
Y!~!pl!~!i~gl_m!~~ri~1~_!S9!~!_
~u
l-baansweg
EV -facto:r
60
f .ongeval
2-baansweg
EV .•factor
87
f .ongeval
Tunnel (schade in de tunnelt geslo" ten gedeelte)
EV -factor
168
m
m
m
-1
-1
f .km. ongeval
.•1
TABEL 12 ELA-factoren voor slachtoffers voor de standaard vervoersstroom
~: K·f;)
veroorzaakt door gevaarlijke lading
Q!~~~!!!!!~gl_ê!!sh~2!!~r~_!~_9~_2!g~y!~g
3
Inwoners per 10 m Pmgevingsklasse Combinatie
0,2 0,2 .
ELA s -factor [slachtoffers per ongeval] ( x 10-3) -
-
0,2 1,5
0,2 5
-
0,4
~
10 5
l,S 0,2
l,S l,S
!2
4
4
6
5
-
0-100 m 100-250 m schadestrook
2
l,S 10 8
5 0,2 12
5 l,S 13
5
5 lO
10 0,2
10 10 '1,5 "5
10 10
15
17
25
26
29
S-
27
TABEL 13
~
ELA-factoren voor materiële schade voor de standaard vervoersstroom
U,ho
veroorzaakt door gevaarlijke lading
~!~!~!!~!!~gl_~!~~E!~!~_!~~!~~_!~_~~_2~g~y!~g_~~_!!~_~~_~~~~~!
Waarde per m Imgevingsklasse ombinatie LA -factor m
10
10
10 75
0-100 m 100-250 m schadestrook
10 250
10 500
75 10
75 75
75 250
75 500
250 10
250 75
250 250
250 500
500
10
500 75
500 250
500 500
220
430
-
-
280
488
240
290
440
650
460
520
660
880
[schade per ngeval in fl LAm -factor
chade aan de unnel (gehele [schade.km per ngeval in f]
2
21738
É' ",', ,
f.y~
I§;
TABEL 14 ELA-factoren voor slachtoffers voor de standaard vervoersstroom veroorzaakt door gevaarlijke lading
Y!~!~!!~!!llgl_§!!~h~2!!!!!_2~_g!_~!g_!9_!ll-g!_~~~!!
lf.$
11~.
'"1:'A:tl ' .' ~\:.J
1-baansweg
ELA -factor
8.10-3
slachtoffers.ongeval
2-baansweg
ELA -factor
11,9.10-3
slachtoffers.ongeval
Tunnel (gehele tunnel gesloten gedeelte)
ELA -factor
26,4.10
s s
s
-3
-1
-1
slachtoffers.km.ongeval
-1
TABEL IS
veroorzaakt door gevaarlijke
lading
y! ~!e!g;!!!}gl_ !!l!~~!gl! _!!:!!!g~_~e_9~_1!~g_!9 ..!!L9~..~!!!}!}!!
~G
l .. baansweg
Geen overschrijding
van de ELA"grenswaarde
2"baansweg
Geen overschrijding
van deELA-grenswaarde
Tunnel
Geen overschrijding
van de ELA-grenswaarde
IJ
i
t ......., p..
~
,;1~
1-1~ ~J 1
'1
1I
-=',
~ •..•....
'r;.."
c...n.
••
--:::
4
1'1
0"
~
f
~
~
"
1 ti
I
~ ~cl
.$
"'--'
<4
cr'
.::r
E
•••~
~ ..•... r <11
.-A
-+;
~
~
'c
"'0
t'l~
-
F
j-
./5"""
•
i
v-"
0 Q
I
.......,
-.S
oJ ,-
-+;
~
..,. ,--..
Q
~ 0
s; \«< .~ c;.I--
" Cl-
~ \)
\\i
-.:s
•• "i
'J
Û\
0
~
-0
~
ft\
1
.
-.:J-
-e-
.s
~~
.i ~ <+,
~T
~1
~~
..., ....M I~
;:g lQ Q
">
~
1 --cl
~
.~
"'0
.§
..ot
'S'
t"-
I'
..D
"'~
~ ~
~
1
&
al
~ -;l ...A ,
-; --' Q
~
~
~
-+>
oJ -d
~
'$
~
I
( v.:J>
bron
I 35 0,03
35
35
0,03 0,03
35 0,03
35 0,20
35 0,20
35 0,20
35 0,20
35 0,65
35 0,65
35 0,65
35 0,65
35 1,3
35 1,3
35 1,3
35 1,3
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
is
15
15
15
15
1
4
15
25
3
5
15
30
10
15
20
35
20
20
30
45
*) Kansgetal ( x Schadegetal (slachtoffers per ongeval)
TABEL 17 Materiële schade in de omgeving Overzicht schadegevallen
Waarde per
~
... 2
·m
van de relevante effecten
0-100 m 100-250 m schadestrook
0-100
75 -
75
75 -
75 -
100-200
10
75
250
500
250 -
10
250
250
75
250
-.':'
250 500
500
500
10
15
-
500
500 --
250
500
[schade in f per ongeval] ( x 103)
tofcat. en effect stof 1}875 as
I
101
Ure
I 65
1,0
3600 11000
6600 14000 24400 12000 14500 22000 32500 23000 26000 33000 44000
101
101
101
750
750
750
750
2500
2500
2500
2500
5100
5100
5100
5100
65
65
65
490
490
490
490
1625
1625
1625
1625
3250
3250
3250
3250
25
25
25
25
50
50
50
50
1,0
~_._1) Kansgetallen
21500 3800
1,0
1,0
als vermeld in de persoonlijke
7,5
7,5
7,5
schade tabel.
7,5
a,,$'" :1::'.
&
~"'~%
f~
TABEL 18
Schade onder verkeersdeelnemers Persoonlijke
schadefactoren
2-baansweg
tof categorie n effect
Schadefactor [slachtoffers]
Schadekans
( x 10-4)
stof 10
40
assen 75 fire
v
15
40 '
1,6
6
3,5
n.v.t.
n.v.t.
vloeistoffen
assen bron
4
35
12
15
TABEL 19
Schade onder verkeersdeelnemers Materiële schadefactoren 2-baansweg
Stof categorie
Schadefactor [f x 103]
en effect
Schade kans ( x 10-4)
stof
Brandbare
680
40
440
15
assen
BLEVE
lash fire akkel
280,
1,6
70 '
3,5
n.v t .
n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t.
oxische vloeistoffen ispersie
i
gassen Continue bron BLEVE
n.v.t.
.
,.
TABEL 20 Schade onder verkeersdeelnemers Persoonlijke
schadefactoren
1-baansweg
Schadefactor
Stofcategorie
[slachtoffers]
en effect
Schade kans ( x 10-4)
stof 7
40
assen 15 1,6
fire
3,5 oxische vloeistoffen n.v.L
bron
n.v.t.
3
35
8
15
TABEL 21
Schade onder verkeersdeelnemers Materiële schadefactoren l-baansweg
Stofcategorie en effect
Schadefactor [f x 103]
Schadekans ( x 10-4)
Ontplofbare stof Detonatie
400
40
BLEVE
310
15
Flash fire
200 ,,'
1,6
70,
3,5
Brandbare gassen
Fakkel Toxische vloeistoffen Dispersie
n.v.t.
u.v . t.
n.v.t. n.v.t.
n.v.t.
Toxische gassen Continue bron BLEVE
n.v.t.
TABEL 22 Schade. onder verkeersdeelnemers Persoonlijke
In tunnel
(4 buizen),
schadefactoren
lengte 550 meter (overdekte
gedeelte)
(Drechttunnel)
Stofcategorie
Schadefactor
en effect
slachtoÎÏers onherstelbaar
Schadekans ( x 10-4)
herstelbaar
stof n.v.t.
40
n.v.t.
15
assen
fire
79 12
12
1,6 v
3,5
oxische vloeistoffen n.v.t.
n,v , t .
n ,v . t .
n.v.t.
35
n. v , t..
15
assen bron
69
TABEL 23
Schade onder verkeersdeelnemers Materiële schadefactoren In tunnel (4 buizen), lengte 550 meter (overdekte gedeelte) (Drechttunnel)
Stofcategorie
1;::.""",~"
Schadefactor
Schadekans
( x 10-4)
(f x 104)
en effect
onherstelbaar
herstelbaar
Ontplofbare stof Detonatie
n.v.t.
40.
n.v.t.
15
Brandbare gassen BLEVE
Flash fire Fakkel
7,7
53 7,7
1,6 3,5'
Toxische vloeistoffen Dispersie Toxische
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n, v . t.
15
assen
Continue bron LEVE
n.v.t.
TABEL 24 Schade aan tunnels Schadekans
aan te tunnel ten gevolge van verschillende
Stofcategorie
Schade kans
en effect
(effectkans) ( x 10-4)
Ontplofbare
Kans
effecten
0
herstelbare
onherstelbar
schade
schade
tunnel
tunnel
stof
Detonatie
40
n, v . t..
1
15 1,6
n.v.t.
1
0,5
0,5
3,5
0,99
0,01
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
15
n.v.t.
1
assen
fire
oxische vloeistoffen
assen bron
