Hoe ziet uw financiële toekomst eruit? Antwoord op veelgestelde vragen plus handige tips

Hoe ziet uw financiële toekomst eruit? Antwoord op veelgestelde vragen plus handige tips

ING009-04 Brochure FIA 0608.indd 1

06-08-2009 16:51:37

Omdat u antwoord wilt op uw vragen

Hartelijk dank voor uw aanwezigheid tijdens de Financiële Informatie Avond. We hopen dat u meer inzicht hebt gekregen in de gevolgen die de economische crisis voor u kan hebben. In aanvulling op de avond geeft dit boekje u antwoord op veelgestelde vragen plus tips waar u direct iets mee kunt. Hebt u na het lezen van dit boekje specifieke vragen over uw persoonlijke financiële situatie? Belt u ons dan gerust op 0900 0933 (10 cent per minuut) of loop even binnen bij een INGkantoor. We zijn u, juist in deze onzekere tijden, graag van dienst.

Uw financiële toekomst 2


06-08-2009 16:51:42

Inhoud

Uw inkomen

4

Uw uitgaven

7

Uw woning

9

Uw pensioen

14

Sparen en beleggen

18

Veranderingen in uw gezinssituatie

20



06-08-2009 16:51:42

Uw inkomen Uw inkomen kan als gevolg van de huidige economische situatie schommelen of zelfs dalen. Bijvoorbeeld als u te maken krijgt met arbeidstijdverkorting of werkloosheid. Of als een salarisverhoging niet doorgaat.

Hoe kan ik een verandering in mijn inkomen opvangen?

Er bestaan verschillende manieren om uw inkomen op peil te houden. Niet alle manieren zijn voor u geschikt of haalbaar, maar voor bijna iedereen zijn er mogelijkheden.

Tips 1 Overweeg (tijdelijk) meer te werken als u of uw partner parttime werkt. Of denk aan een (tijdelijke) bijbaan, bijvoorbeeld in de avonduren of in het weekend. Zo zorgt u voor extra inkomsten. 2 Ga na of u in aanmerking komt voor een uitkering als aanvulling op uw inkomen bij arbeidstijdverkorting. Check de website van de Sociale Verzekeringsbank, www.svb.nl 3 Spaarloon dat is opgebouwd tussen 2001 en 2004 mag u, zonder inhouding van loonheffingen, opnemen. Daarmee hebt u dus extra middelen. 4 Stop tijdelijk met levensloopsparen. Zo houdt u meer netto-salaris over. Het is wel belangrijk dat u later uw levenslooptegoed weer aanvult. Dit om uw spaardoel, zoals een sabbatical of eerder stoppen met werken, te realiseren. 5 Overweeg als huiseigenaar eens om tijdelijk een kamer te verhuren. Dat levert elke maand extra inkomsten op. Bovendien betaalt u geen belasting over de huurinkomsten als deze niet meer dan € 4.144 (in 2009) bedragen. Kijk voor meer informatie op www.minfin.nl



06-08-2009 16:51:42

Wat betekent het voor mij als ik werkloos raak?

Wanneer u werkloos wordt, zal uw inkomen fors afnemen. In de meeste gevallen krijgt u een WW-uitkering. De eerste 2 maanden ontvangt u 75% van uw laatstverdiende loon. Daarna ontvangt u 70%. De periode van de WW-uitkering hangt af van uw arbeidsverleden: minimaal 3 en maximaal 38 maanden. Hoe langer u gewerkt heeft, des te langer ontvangt u WW. Bij een gemiddelde werkweek van 40 uur ontvangt u maximaal € 2.564 bruto per maand. Als u WW ontvangt geldt een sollicitatieplicht, dit betekent dat u actief op zoek moet gaan naar een nieuwe baan. Hebt u na afloop van de WW-periode nog geen nieuwe baan? Dan belandt u meestal in de Wet werk en bijstand (Wwb). Bij deze wet wordt er eerst gekeken of u vermogen hebt, bijvoorbeeld in spaargeld of beleggingen. Alleen wanneer u geen vermogen hebt, komt u in aanmerking voor deze uitkering. Meer informatie over de WW en Wwb vindt u op de website van het Uitkeringsinstituut Werknemers Verzekeringen, www.uwv.nl

Tips 1 Overweeg om over te stappen naar een andere sector die minder gevoelig is voor de crisis, zoals het onderwijs of de zorg. Hier is nog steeds veel behoefte aan personeel. 2 Door een (avond)studie te volgen vergroot u uw kansen op de arbeidsmarkt. 3 Probeer een voorziening te treffen voor uw pensioen als u werkloos raakt, want dan bouwt u geen pensioen meer op via uw werkgever. Informeer bij uw pensioenfonds naar de mogelijkheden voor het zelfstandig voortzetten van uw pensioen. 4 Pas uw voorlopige belastingteruggaaf aan als u werkloos wordt. Minder inkomsten betekent dat u waarschijnlijk minder belasting betaalt. Dit kan van invloed zijn op uw hypotheekrenteaftrek. Via het formulier ‘Verzoek of wijziging voorlopige aanslag’ kunt u uw voorlopige belastingteruggaaf aanpassen. Kijk hiervoor op www.belastingdienst.nl



06-08-2009 16:51:42

Wat zijn de gevolgen voor mij als ik arbeidsongeschikt word?

Wanneer u arbeidsongeschikt wordt, als gevolg van een langdurige ziekte of ongeval, valt u terug in inkomen. In de eerste 2 jaar ontvangt u in veel gevallen nog geld van uw werkgever. In het eerste jaar 100% en in het tweede jaar 70% van uw laatstverdiende salaris. Daarna kunt u in aanmerking komen voor een WIA-uitkering (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen-uitkering). Hiervoor geldt een keuring door het UWV. Afhankelijk van de uitslag van de keuring heeft u al dan niet recht op een uitkering. Er zijn drie mogelijkheden, afhankelijk van de keuring:

Arbeidsongeschiktheid

Gevolg

Bent u minder dan 35% arbeidsongeschikt?

Dan bent u verplicht om weer aan het werk te gaan of u komt in de WW of bijstand.

Bent u tussen de 35% en 80% arbeidsongeschikt?

Dan belandt u in de WGA (regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten). Dit is een uitkering waarvan de hoogte afhangt van het percentage dat u arbeidsongeschikt bent. De rest zult u zelf moeten aanvullen met inkomen uit arbeid.

Bent u meer dan 80% arbeidsongeschikt?

Dan belandt u in de IVA (regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten). U ontvangt deze uitkering tot uw 65e jaar.

Meer informatie over uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid vindt u op www.uwv.nl

Tip U kunt de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid beperken door bijvoorbeeld een (aanvullende) arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten.



06-08-2009 16:51:42

Uw uitgaven Uw financiële situatie hangt niet alleen af van uw inkomen, maar ook van uw uitgaven. Om de balans tussen uw inkomsten en uitgaven te verbeteren, is het noodzakelijk dat u weet waar u precies uw geld aan uitgeeft. Daarna beslist u waarop u eventueel wilt bezuinigen. Hoe kan ik nagaan waarop ik kan bezuinigen?

Maak een overzicht van uw inkomsten en uitgaven. Zo krijgt u inzicht in waar u uw geld aan uitgeeft. Voorbeeld van een stel van 40 jaar met 2 inkomens:

Inkomsten Brutoloon Belastingen en premies

Nettoloon

Een eenvoudige tabel met uw maandelijkse inkomsten en uitgaven werkt altijd verhelderend.

Uitgaven 5.000 - 1.795

3.205

Nettohypotheeklasten Voeding en kleding Recreatie, cultuur en horeca Vervoer Zorgpremie Energie Communicatie Diversen Totaal uitgaven Geld over

800 500 500 350 200 180 150 200 2.880 325

In veel branches staan de prijzen en tarieven momenteel onder druk. Door de prijzen te vergelijken kunt u hier direct van profiteren.

Tips 1 Gebruik uw laatste bankafschriften of uw overzichten via internetbankieren om een overzicht te maken van uw maandelijkse inkomsten en uitgaven. 2 Bespaar op uw telefoonkosten door de prijzen van aanbieders te vergelijken. U kunt tegenwoordig via sommige aanbieders of via internet gratis bellen. Of kies bij verlenging van uw mobiele abonnement eens voor lagere belkosten in plaats van een (gratis) nieuw mobieltje. Vergelijk de prijzen op internetsites zoals www.bellen.com 3 Overstappen naar een andere energieleverancier kan voordelig zijn. De prijzen van stroom en gas dalen momenteel en is er veel concurrentie tussen de energiebedrijven. Kijk voor actuele informatie bijvoorbeeld op www.energievergelijk.nl 4 Verzekeringen kunnen vaak goedkoper. Vergelijk de premies van uw verzekeringen met die van andere aanbieders. Controleer ook of u niet dubbel verzekerd bent. Als u een woning huurt, hebt u bijvoorbeeld geen opstal- of glasverzekering nodig.



06-08-2009 16:51:42

5 Bekijk de mogelijkheden om uw hypotheeklasten te verlagen. Bijvoorbeeld door het oversluiten van uw hypotheek naar een lager rentetarief. Of door te kiezen voor een andere verdeling tussen korte en lange rente. Dat kan een maandelijkse besparing opleveren. 6 Verdiep u ook eens in de rente van bijvoorbeeld uw creditcard, kopen op afbetaling, rood staan of een lening via de autodealer. Deze rente bedraagt op jaarbasis vaak tussen de 13% en 18%. Een doorlopend krediet is dan voordeliger en vaak al vanaf 6% à 7% af te sluiten. 7 Overweeg uw beleggingsprofiel aan te passen als uw inkomen fors achteruitgaat en u afhankelijk bent van de inkomsten uit beleggingen. Met een lager risicoprofiel beperkt u de schommelingen in uw beleggingen. 8 Vergelijking van uw inkomens- en uitgavensituatie met die van andere huishoudens kan verhelderend werken. Zo’n vergelijking voert u uit via www.nibud.nl. Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) is een onafhankelijke stichting die informeert en adviseert over financiën van huishoudens.



06-08-2009 16:51:42

Uw woning De huidige crisis heeft ook gevolgen voor de huizenmarkt. Zowel voor starters op de woningmarkt als voor huizenbezitters.

Wat moet ik doen, huren of kopen?

Huizen zijn de afgelopen tien jaar flink duurder geworden. Momenteel is de situatie anders. Huizen staan nu langer te koop, waardoor u beter over de prijs kunt onderhandelen. Daarnaast zijn huizen in sommige regio’s vanwege prijsdalingen beter betaalbaar geworden. Nu kopen kan daarom aantrekkelijk zijn. U kunt kiezen voor huren. De keuze tussen huren en kopen hangt natuurlijk ook af van uw persoonlijke eisen en wensen. Hieronder ziet u de voordelen van huren en kopen op een rijtje.

Voordelen van huren

Nadelen van huren

Wettelijke huurbescherming

U profiteert niet van een eventuele waardestijging van de woning

U kunt in aanmerking komen voor huurtoeslag

Jaarlijkse huurverhoging

Flexibiliteit omdat u uw huur kunt opzeggen wanneer u wilt

Minder vrijheid om wijzigingen in de woning aan te brengen

Niet zelf aansprakelijk voor (groot) onderhoud aan de woning

Voordelen van kopen

Nadelen van kopen

U bouwt vermogen op omdat de waarde van uw woning mogelijk stijgt

De waarde van uw huis stijgt niet automatisch

Hypotheeklasten stabiel zolang rente constant is

Woonlasten stijgen als rente stijgt

Vrijheid om huis aan eigen wensen aan te passen

Zelf verantwoordelijk voor onderhoud

Huishoudens met een laag inkomen kunnen in aanmerking komen voor koopsubsidie

Extra uitgaven: verzekeringen en (gemeentelijke) belastingen

Rente is aftrekbaar voor de belasting

Minder flexibel omdat u uw woning eerst moet verkopen en de kosten van de aankoop moet terug verdienen



06-08-2009 16:51:42

Tip Check bij de Belastingdienst of u in aanmerking komt voor huurtoeslag of koopsubsidie. Kijk voor meer informatie op www.belastingdienst.nl

Waar moet ik op letten bij de aankoop van een huis?

De aankoop van een huis is voor de meeste mensen de grootste uitgave die ze ooit doen en vereist een goede voorbereiding. Wilt u weten waarop u op moet letten? Praat vooraf met specialisten en met mensen die al een huis hebben gekocht.

Tips 1 Check of u in aanmerking komt voor een starterslening. U kunt hiervoor in aanmerking komen met een laag inkomen. Zo heeft u meer mogelijkheden om een eigen woning te kopen. De starterslening is namelijk een aanvullende lening op de normale hypotheek. Voor meer informatie kijkt u op www.svn.nl 2 Bekijk, voordat u op huizenjacht gaat, hoeveel u wilt en kunt lenen. Als u tweeverdiener bent is het aan te raden niet maximaal op beide inkomens te lenen. Zo kunt u makkelijker in uw woning blijven wonen als een van u beiden minder gaat werken of uw inkomen daalt. 3 In de huidige markt is het kopen van een huis interessant als u er minimaal vijf jaar wilt wonen. Bij de aankoop van een bestaande woning worden namelijk kosten koper in rekening gebracht. Die betaalt u boven op de prijs van het huis. De kosten koper (k.k.) bedragen ongeveer 10% van de aankoopprijs. Als u de woning later zonder verlies wilt verkopen, moet deze dus minimaal 10% in waarde gestegen zijn. 4 Benut de lage rente op dit moment. Overweeg of u uw rente korte of lange tijd wilt vastzetten. U kunt ook kiezen voor een combinatie van beide. Zo spreidt u uw risico bij mogelijke rentestijgingen of kunt u uw maandelijkse kosten misschien verlagen. 5 Kies voor de NHG (Nationale Hypotheek Garantie) als u een hypotheek onder de € 350.000 afsluit en de aankoopprijs van een bestaande woning niet boven de € 312.500 ligt. Kijk voor actuele bedragen en de voorwaarden op www.nhg.nl 6. Kijk bij een koopwoning altijd of er sprake is van erfpacht,



06-08-2009 16:51:42

servicekosten en wat het energielabel is. Deze zaken hebben namelijk allemaal invloed op uw maandlasten. 7 Soms is het een optie dat uw (groot)ouders een rol spelen bij de financiering van uw woning. Er zijn globaal drie mogelijkheden. a. Uw ouders lenen u geld en u betaalt hun marktconforme rente. Omdat u geld leent voor de aankoop van een woning mag u deze rente bij de belasting aftrekken. Uw ouders moeten de waarde van de lening in box 3 opgeven, maar zij hoeven geen inkomstenbelasting te betalen over de rente die zij van u over deze lening ontvangen. Daarnaast mogen uw ouders binnen de belastingvrijstelling u jaarlijks € 4.556 (in 2009) schenken. b. Uw ouders staan borg voor u. Zij verklaren zich bereid aan de bank om de verplichtingen van de schuldenaar (het kind) na te komen. Uw ouders worden alleen aangesproken als u uw verplichtingen niet nakomt. ING biedt deze optie niet. c. Uw ouders stellen zich persoonlijk garant. Het verschil met borgstelling is dat zij ook aangesproken kunnen worden als hoofdelijk schuldenaar als er iets misgaat. Zij tekenen dan mee op de hypotheekofferte. 8 NHG kan zorgen voor lagere maandlasten. Daarnaast bouwt u vermogen op tijdens de looptijd van uw hypotheek. Zo zit u niet aan het einde van uw hypotheek met een enorme hypotheekschuld, maar heeft u gespaard om (een gedeelte van) uw hypotheek af te betalen.

Ontwikkeling huizenprijzen regionaal

Top-3 Stijgers 1. Utrecht 2. Zeeland 3. Drenthe

(1,7%) (0,5%) (0,2%)

Top-3 Dalers 1. Friesland 2. Limburg 3. Overijssel

(-3,8%) (-3,2%) (-2,8%)

Stijging van de huizenprijs Daling tot 2% Daling tussen 2% en 3% Daling groter dan 3% maart 2009 t.o.v. maart 2008, Bron: CBS



06-08-2009 16:51:42

Waar moet ik op letten als ik al een koopwoning met hypotheek heb?

Juist nu is het belangrijk om na te gaan of uw hypotheekvoorwaarden nog voldoende aansluiten bij uw persoonlijke situatie. Dit om te voorkomen dat u voor verrassingen komt te staan.

Tips 1 Check de voorwaarden om na te gaan of de hypotheek nog bij uw persoonlijke situatie past. Wat gebeurt er als u arbeidsongeschikt of werkloos raakt? Hoe zit het met rentetarieven en rentevaste perioden? Loopt u risico op hogere maandlasten door een hogere rente? Bouwt u vermogen op in (of naast) uw hypotheek om uiteindelijk de hypotheek mee af te lossen? Kunt u deze vragen niet of niet goed beantwoorden? Neem dan contact op met uw hypotheekadviseur. 2 Ga na of u een hypotheek met NHG hebt. Dan kunt u bij het overlijden van uw partner, echtscheiding, werkloosheid of arbeidsongeschiktheid in aanmerking komen voor een aanvullende lening. Kijk voor meer informatie op www.nhg.nl 3 Check de laatst vastgestelde WOZ-waarde van uw woning. En neem contact op met uw bank als uw hypotheek lager is dan (of gelijk aan) de WOZ-waarde van uw woning. U komt dan mogelijk in aanmerking voor een lagere hypotheekrente. 4 Kijk eens na hoe lang uw hypotheek nog loopt en hoe lang de hypotheekrente voor u nog fiscaal aftrekbaar is. De maximale periode voor hypotheekaftrek is per 1 januari 2001 namelijk teruggebracht naar 30 jaar. Daarna kunt u de hypotheekrente dus niet meer van uw inkomen aftrekken!

Aftrek hypotheekrente houdt over 22 jaar op. Een rekenvoorbeeld Bruto rentelasten per maand

Belasting Teruggave (42%)

Netto* rentelasten per maand

Vandaag

€ 1.000

€ 420

€ 580

Over 22 jaar

€ 1.000

€0

€ 1.000

* dit rekenvoorbeeld is sterk vereenvoudigd, het eigen woning forfait is buiten beschouwing gelaten



06-08-2009 16:51:43

Wat moet ik doen als ik mijn huis wil verkopen?

Gemiddeld duurt het nu een half jaar voordat een woning is verkocht. Dit is langer dan voorheen waardoor het raadzaam is stil te staan bij wat u met uw oude huis doet alvorens een nieuwe woning te kopen.

Tips 1 Probeer dubbele maandlasten te voorkomen door eerst uw oude woning te verkopen voordat u een nieuwe woning koopt. 2 Houd rekening met een restschuld als uw huidige woning zodanig in waarde is gedaald dat de verkoopprijs lager is dan uw hypotheekschuld. 3 De Belastingdienst verwacht dat u de overwaarde op uw huidige woning investeert in uw nieuwe woning. Doet u dit niet, dan is niet de gehele hypotheekrente aftrekbaar. Dit heet de bijleenregeling, kijk voor meer informatie op www.belastingdienst.nl

Moet ik mijn hypotheek aflossen?

Aflossen van uw hypotheek heeft voor- en nadelen. Het is altijd verstandig om vermogen op te bouwen, zodat u uw hypotheek gedurende de looptijd of aan het einde daarvan kunt afbetalen. Als u aflost worden uw maandlasten telkens lager en neemt uw schuld af. U krijgt dus meer vrije bestedingsruimte. Maar door af te lossen daalt ook het bedrag aan hypotheekrente dat u mag aftrekken. Veel mensen kiezen er daarom voor om binnen of naast de hypotheek vermogen op te bouwen en pas aan het einde van de looptijd af te lossen. Uw schuld blijft dan de hele looptijd hetzelfde.

Tips 1 Kijk goed naar de hypotheekvorm die u hebt. Misschien bouwt u binnen uw hypotheek wel automatisch vermogen op waarmee u over 30 jaar uw hypotheekschuld betaalt. 2 Laat berekenen of het aantrekkelijk is om direct uw hypotheek af te lossen of dat het gunstiger is het geld op een spaarrekening te laten staan en pas aan het einde af te lossen. 3 Als u uw hypotheek bijna helemaal heeft afgelost kan het fiscaal gunstig zijn om de resthypotheek in één keer helemaal af te lossen. Kijk voor meer informatie onder ‘geen of geringe eigenwoningschuld’ op www.belastingdienst.nl



06-08-2009 16:51:43

Uw pensioen Door de vergrijzing en de huidige economische situatie staat het Nederlandse pensioenstelsel onder druk. De kans bestaat dat de maandelijkse pensioenuitkering tegenvalt. Ook heeft de overheid plannen om de pensioenleeftijd te verhogen van 65 jaar naar 67 jaar. Veel mensen denken dat hun werkgever en de overheid alles wel zullen regelen. Het is echter verstandig om zelf te onderzoeken hoe uw pensioen er straks uitziet. Uw pensioen bestaat meestal uit drie onderdelen: de AOW van de overheid, uw werknemerspensioen(en) en aanvullend pensioen dat u zelf opgebouwd heeft.

Wat krijg ik van de overheid?

De AOW (Algemene Ouderdomswet) is een volksverzekering die geldt voor iedereen die in Nederland woont of werkt. De AOW wordt gezien als een bestaansminimum. Voor een alleenstaande is het nettomaandbedrag minder dan € 1.000. Er zijn plannen om de AOW-leeftijd te verhogen van 65 naar 67 jaar. Vooralsnog is het niet duidelijk of de werkgeverspensioenleeftijd ook naar 67 gaat. Als de AOW-leeftijd naar 67 gaat en u wilt toch op uw 65e stoppen met werken, zult u zelf een flink bedrag moeten sparen om die twee jaar te overbruggen.

Tips 1 Let op: als u een tijdje niet in Nederland woonde en niet vrijwillig hebt bijgedragen aan de AOW wordt er 2% van de maximale AOW ingehouden voor elk jaar dat u tussen uw 15e en 65e jaar in het buitenland verbleef. 2 Houd er rekening mee dat de AOW-leeftijd mogelijk stijgt naar 67 jaar. Als u straks toch eerder wilt stoppen met werken, zult u dat waarschijnlijk zelf moeten financieren. Hoe eerder u daarmee begint, des te groter is de kans dat u voldoende vermogen kunt opbouwen.

Langer doorwerken, ja of nee? Verwacht u te moeten doorwerken tot na uw 65e?

Ja (42,2%) Nee (41,7%) Niet van toepassing (16,1%)

Wilt u doorwerken tot na uw 65e?

Ja (15,9%) Nee (72,9%) Niet van toepassing (11,1%)

Bron: ING Economisch Bureau Particulier, 24 en 25 januari 2009



06-08-2009 16:51:43

Wat krijg ik van mijn werkgever?

Er bestaan verschillende soorten regelingen om bij de werkgever pensioen op te bouwen. Welke regeling u heeft hangt af van de afspraak die u hierover met uw werkgever heeft gemaakt. Er zijn vier mogelijkheden bij de werkgever voor pensioenopbouw. 1 Uitkeringsovereenkomst: eindloonsysteem of middelloonsysteem Dit is een pensioensopbouw die de uitkering (pensioeninkomen) vooraf garandeert. • Eindloon is gebaseerd op 70% van uw laatstverdiende loon minus AOW-grondslag/-franchise van de werkgever. Dit is voor de werkgever een dure vorm, want in de regel verdient men aan het einde van de carrière meer dan bij de start. Deze vorm ziet men dan ook steeds minder vaak voorkomen. • Middelloon is gebaseerd op 70% van wat u gemiddeld de afgelopen 40 jaar verdiend hebt, minus AOW-franchise/grondslag van de werkgever.

Tip Informeer naar de hoogte van de AOW-grondslag/-franchise waarmee uw werkgever rekent.

2 Kapitaalovereenkomst (kapitaal op einddatum gegarandeerd) Bij deze vorm wordt er een bedrag op pensioendatum gegarandeerd. Van dit bedrag dient dan een pensioen/lijfrente aangekocht te worden. 3 Premieovereenkomst: beschikbarepremieregeling Hierbij staat alleen het af te dragen premiebedrag vast. Deze vorm wordt het meest afgesloten. Hierbij wordt de relatie met het inkomen losgelaten maar (vaak aan de hand van staffels) bepaald welk bedrag aan premie er jaarlijks betaald wordt voor uw pensioen. Vaak wordt er bij deze vorm geld in een verzekering belegd.



06-08-2009 16:51:43

4 Geen pensioen Er zijn bedrijven (vooral de kleinere) die geen pensioenopbouw bieden aan zijn of hun medewerkers. Het aanbieden van een pensioenregeling is niet verplicht.

Tips 1 Ga bij uw werkgever na welke pensioenregeling u heeft. 2 Begin zo vroeg mogelijk met pensioenopbouw. Zo heeft u de grootste kans dat u straks voldoende pensioen hebt opgebouwd. De afdeling personeelszaken van uw werkgever kan u hierbij helpen. U kunt natuurlijk ook een pensioenadviseur om hulp vragen. 3 Check bij de Vereniging van Bedrijfspensioenfondsen, www.vvb.nl, of u pensioen heeft uitstaan bij voormalige werkgevers. Samenvoegen hiervan is vaak aantrekkelijk. 4 Als zelfstandige bent u zelf verantwoordelijk voor het opbouwen van uw pensioen. Bijvoorbeeld door te sparen of door bij een verzekeraar een pensioenpolis en/of een lijfrentepolis af te sluiten. Dankzij de FOR (fiscale oudedagsreserve) mag u dit geld van de belasting aftrekken. Neem contact op met een pensioenadviseur voor een advies over uw pensioenopbouw.

Wat kan ik zelf doen voor mijn pensioen?

Zelf kunt u ook het nodige doen om (extra) pensioen op te bouwen. Het kan fiscaal gunstig zijn als u hierbij kiest voor een lijfrente, levensloopsparen of spaarloon. Zie voor de fiscale voorwaarden en gevolgen van deze vormen www.belastingdienst.nl

Tips 1 Met een lijfrenteverzekering legt u maandelijks of jaarlijks een bepaald bedrag in. Dit bedrag kunt u onder bepaalde voorwaarden van uw belastbaar inkomen aftrekken. Als u met pensioen gaat, koopt u een lijfrente aan. Dan ontvangt u maandelijks een bepaald bedrag. Daarover moet u nog wel belasting betalen, maar als gepensioneerde valt u meestal in een gunstiger belastingtarief omdat u inkomen lager is dan toen u werkte. 2 Maak gebruik van de levensloopregeling via uw werkgever. Dit spaargeld mag u gebruiken voor onbetaald verlof. Bijvoorbeeld als u eerder wilt stoppen met werken. Per jaar mag u maximaal 12% van uw brutosalaris sparen. 3 Via uw werkgever kunt u ook kiezen voor een spaarloonregeling. Hiermee spaart u ook belastingvrij een deel van uw brutoloon. Maximaal € 613 (bedrag 2009) per kalenderjaar. Uw spaarloon kunt u later opnemen en vrij besteden. Bijvoorbeeld als aanvulling op uw pensioen. 4 Hebt u overwaarde in uw woning? Soms kunt u een gedeelte van de overwaarde opnemen om extra pensioen op te bouwen. De hypotheekrente over deze lening is niet aftrekbaar.



06-08-2009 16:51:43

Heb ik een pensioengat?

We spreken van een pensioengat als uw pensioen lager is dan 70% van uw laatste salaris. Deze 70% is overigens slechts een richtlijn. Het ligt aan uw persoonlijke wensen of dit voldoende is. Volgens verzekeraars hebben negen van de tien werkende Nederlanders een dergelijk pensioengat. Er zijn verschillende redenen voor het ontstaan van een pensioengat. Hieronder de zeven belangrijkste: 1 Verandering van werkgever. 2 Auto van de zaak. 3 Later begonnen met pensioenopbouw (na uw 25e jaar gestart met werken). 4 Loopbaan onderbroken door studie, ziekte of werkloosheid. 5 Echtscheiding. 6 Beperkte pensioenregeling bij uw werkgever. 7 Eerder stoppen met werken.

Tips 1 Ga na of u een pensioengat hebt en stel vervolgens een plan op om dat gat te dichten. Denk hierbij ook aan de mogelijke toekomstige overwaarde van uw woning. 2 Op de websites van verschillende aanbieders kunt u een pensioencheck doen. Kijk bijvoorbeeld op www.ING.nl/pensioen om zelf een berekening te maken. 3 Houd rekening met een lagere hypotheekrenteaftrek wanneer u binnenkort met pensioen gaat. Doordat uw inkomen mogelijk daalt, betaalt u misschien minder inkomensbelasting.

Als inkomen meer dan 30% terugvalt ontstaat een pensioengat percentage 100 80 60 40 20 0 laatste loon

pensioengat

70% laatste loon

pensioen



06-08-2009 16:51:43

Sparen en beleggen In de huidige economische situatie is het verstandig geld opzij te leggen. Als u een stevige buffer opbouwt, kunt u financieel een stootje opvangen. En dat is in deze onzekere tijden natuurlijk een plezierige en geruststellende gedachte.

Voor welke doelen zet ik mijn geld opzij?

Onvoorziene uitgaven Het is altijd prettig om geld achter de hand te hebben voor dure maar noodzakelijke aankopen. Grote aanschaf of uitgave Bijvoorbeeld de aankoop van een auto of de komst van een kind. Pensioen Uw persoonlijke wensen wat betreft uw pensioenleeftijd, uw huidige pensioenopbouw en toekomstige afspraken over de AOW-leeftijd zijn van invloed op uw benodigde pensioenvermogen. Koopwoning Als u een aflossingsvrije hypotheek hebt, zult u zelf een bedrag moeten sparen om later de hypotheek af te lossen.

Tips 1 Vergelijk actuele spaarrentes en voorwaarden van verschillende aanbieders. Dit kan u extra rendement opleveren. 2 Check altijd of de bank, het spaarproduct en u zelf onder de depositogarantieregeling vallen. Daarmee beperkt u het risico dat u loopt met uw spaargeld als de bank of het spaarproduct niet meer aan zijn verplichtingen kan voldoen. Kijk op www.dnb.nl 3 Spaar automatisch als u minder discipline hebt. Dan hoeft u niet maandelijks aan uw overboeking te denken en groeit uw spaargeld bijna ongemerkt. 4 Houd uw uitgavenpatroon bij een loonsverhoging ongewijzigd, zodat u het extra geld opzij kunt zetten. 5 Bereken via de BufferBerekenaar op www.nibud.nl hoe groot uw financiële reserve moet zijn.



06-08-2009 16:51:43

Moet ik sparen en/of beleggen?

Over het algemeen kunt u het beste geld sparen om voor de korte termijn een financiële buffer op te bouwen. Via beleggen kunt u een hoger rendement halen dan met sparen, maar het risico is ook groter. Overigens moet u meestal uw beleggingsprofiel bepalen als u gaat beleggen. Hiermee krijgt u inzicht in de risico’s die voor u acceptabel zijn, waardoor u niet meer risico neemt dan u eigenlijk wilt.

Tips 1 Beleg met geld dat u niet nodig heeft voor uw huidige levensbehoefte. 2 Beleg alleen als u de risico’s kent van de producten waarin u belegt. 3 Beleg met verstand, niet met emotie. 4 Spreid uw beleggingen zowel in de tijd als in fondsen. 5 Stel uw beleggingsprofiel bij als uw situatie verandert, bijvoorbeeld als uw inkomen stijgt of juist daalt. 6 Kijk goed welke kosten er verbonden zijn aan beleggen. Vergelijk de kosten die aanbieders in rekening brengen.

Stel, u spaart elke maand 100 euro. Hoeveel heeft u na 30 jaar? (x 1.000) 70 60 50 40 30 20 10 0 2000

2010

2020

2030

4% rente 3% rente inleg



06-08-2009 16:51:43

Veranderingen in uw gezinssituatie Een verandering in uw gezinssituatie heeft in de huidige recessie aanzienlijk grotere gevolgen dan in ‘normale’ omstandigheden. Daarom is het juist nu belangrijk om te checken of alles nog goed geregeld is. Waar moet ik rekening mee houden als ik ga samenwonen of trouwen?

Als u gaat samenwonen of trouwen, kunt u zich laten registreren bij de burgerlijke stand. Dit betekent dat u ook fiscaal partner van elkaar wordt en dat uw inkomens voor de wet bij elkaar worden opgeteld. Dit kan consequenties hebben voor de belasting, verlening van subsidies en uitkeringen. U kunt er ook voor kiezen om uw financiën fiscaal gescheiden te houden door u niet te laten registreren. Uw keuze is natuurlijk een persoonlijke en deels emotionele afweging. Maar het kan geen kwaad de verschillende varianten – en de gevolgen daarvan – eens nuchter naast elkaar te zetten.

Tips 1 Controleer of uw hypotheek en de daarbij behorende verzekering en/of vermogensopbouw aansluiten bij de (huwelijkse) voorwaarden. Vraag er gerust naar bij uw adviseur of notaris. 2 Laat u vooraf goed informeren over hoe u de voorwaarden binnen het geregistreerd partnerschap of huwelijk kunt regelen. 3 Ga na of u niet dubbel verzekerd bent voor bijvoorbeeld uw gezamenlijke inboedel. 4 Informeer uw pensioenfonds en meld uw partner aan voor het partner- en/of nabestaandenpensioen.

Wat gebeurt er bij een scheiding?

Als u gaat scheiden heeft dat niet alleen persoonlijke, maar ook financiële gevolgen. Onder meer wat betreft uw belastingen, de eigen woning en uw pensioen. Vanaf het moment dat u gescheiden bent worden u en uw ex-echtgenoot voor de belasting in principe niet meer als elkaars fiscale partner beschouwd. Dat betekent dat u in het jaar van scheiden geen gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten meer hebt. Het maakt hierbij niet uit in welke maand u daadwerkelijk uit elkaar gaat. Zowel u als uw ex-echtgenoot moet dan ieder afzonderlijk de eigen inkomsten en aftrekposten aangeven. U kunt er in het jaar waarin u uit elkaar gaat ook voor kiezen om fiscaal partner te blijven. Zie www.belastingdienst.nl



06-08-2009 16:51:43

Tips 1 Maak goede afspraken met uw partner. Bijvoorbeeld over wie in het gezamelijke huis blijft wonen. Hoe u omgaat met de verdeling en begunstiging van een levensverzekering of lijfrente. Hoe u uw pensioen laat vereffenen. In de regel gaat het nabestaandenpensioen naar de partner. Goed om te weten is dat kinderalimentatie fiscaal onbelast is; partneralimentatie wordt wel belast. 2 Zoek contact met de Servicedesk Scheiden, telefoonnummer: 058 295 28 20 (op werkdagen van 8.00 tot 17.00 uur). Deze speciale afdeling van de ING kan u van dienst zijn bij de afhandeling van bankzaken bij een scheiding. 3 Check bij de Belastingdienst of u recht hebt op de alleenstaande-ouderkorting. Kijk op www.belastingdienst.nl

Wat gebeurt er als ik kinderen krijg?

De komst van een of meer kinderen brengt niet alleen veel geluk mee, maar ook de nodige kosten. Van de inrichting van de kinderkamer tot de kosten voor kinderopvang en later een studie. Via de kinderbijslag betaalt de overheid mee aan de kosten die horen bij de opvoeding van een kind. U ontvangt – als uw kind geboren is na 1995 – een bedrag dat begint bij € 194,99 en dat later stijgt tot € 278,55 per kwartaal (bedragen 2009). Bovendien profiteert u van de fiscale toeslag minderjarige kinderen. U hebt meestal recht op een toeslag op uw heffingvrije vermogen in box 3 van € 2.715 per minderjarig kind (bedragen 2009).

Tips 1 Bent u niet getrouwd dan dient de vader het kind officieel te erkennen, om officieel voogd te zijn. Anders gaat bij het overlijden van de moeder het kind niet automatisch naar de vader. 2 Informeer bij uw bank naar de mogelijkheden om te sparen voor de studie van uw kind. 3 Geef bij uw lopende verzekeringen door dat uw gezinssituatie is gewijzigd.



06-08-2009 16:51:43

Wat gebeurt er als iemand overlijdt?

Als een dierbare overlijdt, overheerst het verdriet. Daarom is het belangrijk dat u een erfenis vooraf goed regelt. Dit voorkomt onduidelijkheid en mogelijk pijnlijke situaties. Het kan verstandig zijn om een executeur-testamentair te benoemen. Over een erfenis moeten de erven mogelijk belasting betalen. Dit noemt men successierechten. De Belastingdienst stuurt daarvoor een aangifteformulier naar de erfgenamen.

Tips 1 Houd rekening met het volgende: als er geen geregistreerd partnerschap is en u niet aantoonbaar 5 jaar samenwonend en fiscaal partner bent, dan erven uw erfgenamen alles en uw partner niets. Hij of zij heeft nog recht op 6 maanden verblijving in de woning. 2 Regel uw financiële zaken goed als u niet getrouwd bent of zaken op een andere manier hebt vastgelegd. Bijvoorbeeld als u en uw partner beide eigenaar zijn van de woning. Bij overlijden valt dat deel van de eigenaar dan toe aan diens erfgenamen. Wil de andere eigenaar in de woning blijven wonen? Dan moeten de erfgenamen uitgekocht worden. 3 Uw geregistreerde partner kan in aanmerking komen voor het partnerpensioen. Tenzij u eerder getrouwd en gescheiden bent. Dan krijgt uw ex-echtgenoot ook een deel hiervan. Zie over de fiscale gevolgen van erven www.belastingdienst.nl 4 Zoek contact met de Servicedesk Nabestaanden, telefoonnummer: 058 234 00 33 (op werkdagen van 8.00 tot 17.00 uur). Deze speciale afdeling van de ING kan u van dienst zijn bij de afhandeling van bankzaken bij een overlijden. 5 Check of uw testament nog aansluit op de huidige regelgeving en uw wensen.

Wilt u meer tips over wat de gevolgen zijn voor uw financiën als er iets verandert in uw gezinssituatie? Kijk dan op www.wijzeringeldzaken.nl Hier vindt u informatie en veel handige tips over financiële zaken zonder direct commercieel doel.



06-08-2009 16:51:43

Dit boekje is met zorg samengesteld op 15 juli 2009. De hierin opgenomen informatie kan verouderen door bijvoorbeeld wetswijzigingen of economische ontwikkelingen. De ING is niet verantwoordelijk voor eventuele druk- en zetfouten. ING Bank N.V., statutair gevestigd te Amsterdam, handelsregister nr. 33031431 Amsterdam, is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Neem voor informatie over het toezicht van de AFM op ING Bank N.V. contact op met de AFM (www.afm.nl).

2e druk


06-08-2009 16:51:43

M4347

Meer weten? Kijk op ING.nl Of bel 0900 0933 (10 cent per minuut)



06-08-2009 16:51:43

Hoe ziet uw financiële toekomst eruit? Antwoord op veelgestelde vragen plus handige tips

Recommend Documents