Hoe word ik een beugelbekkie?
werkstuk van Suzanne Ortmans groep 7b
OBS De Springplank Zoetermeer juni 2005
1
Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Wat is orthodontie? 4 Hoofdstuk 2 Verschillende soorten beugels 5 De blokbeugel of losse beugel 5 De slotjesbeugel of vaste beugel 6 De buitenboordbeugel 6
Hoofdstuk 3 Mijn bezoekjes aan de orthodontist 8 De eerste keer bij de orthodontist 8 De tweede keer bij de orthodontist 8 De derde keer bij de orthodontist 9 De vierde keer bij de orthodontist 9
Hoofdstuk 4 Hoe gaat het nu verder? 14 Controle 14 Eten 14 Poetsen 14
Nawoord 16 Bronnenlijst 17
2
Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik zelf binnenkort ook een beugel krijg. En ik wil ook nog wat meer erover weten voordat ik de beugel krijg. Ik denk dat ik er ook nog veel over kan leren. Ik wil vooral veel weten over de slotjesbeugel en de buitenboordbeugel. Die krijg ik zelf namelijk ook. Ik krijg de slotjesbeugel twee jaar en de buitenboordbeugel krijg ik een half jaar tot negen maanden. Eerst krijg ik de slotjesbeugel en daarna de buitenboordbeugel. Misschien heb ik de slotjesbeugel al als ik mijn werkstuk inlever. Ik wil vooral gaan vertellen over de soorten beugels en waarvoor die soort beugel nodig zijn en over de bezoeken aan de orthodontist en hoe die dingen bij mij gingen.
3
Hoofdstuk 1 Wat is orthodontie? Orthodontie is de wetenschap die zich bezig houdt met de groei, ontwikkeling van de kaken en vooral het gebit.
Plaatjes : drie keer voor en na orthodontie De orthodontist heeft in totaal negen jaar gestudeerd. Eerst vier jaar om tandarts te worden. Daarna nog vijf jaar om een echte orthodontist te worden. De meeste kinderen gaan naar een orthodontist om de tanden en kiezen recht te laten zetten. Meestal laten ze een beugel maken. Anders moet een van de tanden die scheef staan getrokken worden. Je kunt met rechte tanden beter kauwen, het ziet er beter uit en het is makkelijker om ze goed te poetsen! Ze (de orthodontist ) helpt ook bij kaakgewrichtsklachten. Daar kun je namelijk oorpijn gezichtspijn, hoofdpijn, nekpijn en schouderpijn van krijgen.
4
Hoofdstuk 2 Verschillende soorten beugels Je hebt verschillende soorten beugels. Je hebt de buitenboordbeugel. Dat is een beugel die voor een deel los is, en voor een deel vast. Je hebt ook de slotjesbeugel. Dat is een vaste beugel. Die kun je er dus niet uit halen! Ook heb je de lipbumper. Die moet je meestal alleen in als je je tanden aan het poetsen bent. Ook heb je de nachtbeugel. De naam zegt het al. Je hoeft hem alleen maar 's nachts in. Vaak wordt hij gecombineerd met een gewone beugel. Verder heb je ook de blokbeugel. Dat is een losse beugel. Je kunt hem er dus uit halen!
De blokbeugel of losse beugel Plaatje: blokbeugel De blokbeugel brengt de onderkaak naar voren en de boventanden naar achteren. De uitneembare beugel wordt zo genoemd omdat de beugel uit de mond kan worden genomen. De uitneembare beugel bestaat uit een plastic plaatje waaraan meestal veren van metaal aan bevestigd zijn. Deze veren zijn bedoeld om tanden en kiezen te verplaatsen. De beugel wordt in een soort laboratorium gemaakt in opdracht van de orthodontist. Met het gipsmodel dat je dan eerder hebt laten maken kunnen ze de goede maat krijgen. Als de beugel wordt ingezet gaat dat zo: de beugel wordt over je tanden en kiezen geplaatst. De stukjes draad worden als dat gedaan is gebogen op de juiste manier. Als je een uitneembare beugel dan eindelijk hebt word je aangeleerd hoe je hem het beste in en uit kan doen. Bij de uitneembare beugel zul je in het begin wel wat gaan slissen (gelukkig bij de slotjesbeugel bij mij niet!)
5
De slotjesbeugel of vaste beugel Om de kiezen worden bandjes gepast. De kiezen staan vaak te dicht tegen elkaar een paar dagen voordat de bandjes worden gepast worden elastiekjes geplaatst. De elastiekjes zorgen ervoor dat de kiezen iets uit elkaar gaan staan zodat het minder pijn doet.
Plaatje: Foto van de slotjesbeugel Het is een goed teken als de elastiekjes los komen dat is namelijk een teken dat de bandjes geplaatst kunnen worden. Als de bandjes zijn gepast worden ze met een soort lijm vastgezet. De tanden worden schoon en daarna ook droog gemaakt. Als dit gebeurt is wordt er een soort pasta aangebracht deze pasta maakt de tanden iets ruwer zodat de plakkers van de beugel beter vastgeplakt worden. Als de soort lijm is uitgehard worden de plakkers bevestigd en worden verbonden met een ijzerdraadje. Het draad wordt door een buisje geschoven. Als de beugel dan in je mond zit moet je een paar dagen wennen aan de uitsteeksels op je tanden er ontstaan vaak wondjes op de wang op de tong en op de lip de, wondjes verdwijnen na een paar dagen. De eerste paar dagen kan het afhappen en bijten wat gevoelig zijn. Ik krijg de slotjesbeugel 2 jaar lang.
De buitenboordbeugel De buitenboordbeugel bestaat uit een hoofdkapje en elastieken. De buitenboordbeugel is een beugel waarmee de tanden en kiezen in de bovenkaak naar achter worden getrokken. De groei van de bovenkaak kan worden geremd. De kracht komt van een elastiek of een veer. Het hoofdkapje kan aan het hoofd of achter de nek vastgemaakt worden. Het ligt aan de vorm van het gezicht. Soms veroorzaakt de beugel klachten bijvoorbeeld 's morgens zijn de kiezen wat gevoelig dit verdwijnt al snel. Je moet alleen wel de elastieken van de buitenbeugel verwijderen voor je hem uitdoet en draag de beugel nooit tijdens het spelen/sporten.
6
Plaatje: Tekening van de slotjesbeugel.
Plaatje: Buitenboordbeugel Nu ga ik wat vertellen over de buitenboordbeugel met activator. De activator is een plastic bijblok waarin je naar voren dicht moet bijten. Doordat je 12 uur per dag naar voren bijt krijgt je onderkaak een seintje zo veel mogelijk naar voren te groeien. Als je probeert naar achter te bijten gaat de beugel pijn doen je kunt daarom het beste zo snel mogelijk naar voren dichtbijten. Als er wondjes ontstaan die niet over gaan moet je ons bellen voor een tussentijdse afspraak. Wat wij dan doen (orthodontist) is een stukje van de beugel afslijpen. Je moet je beugel wassen en poetsen met tandpasta. Soms komt er een wit randje dit is kalk. Bij een controle kun je de orthodontist vragen om hem schoon te maken.
7
Hoofdstuk 3 Mijn bezoekjes aan de orthodontist De eerste keer bij de orthodontist De eerste keer noemen ze ook wel de eerste consult. De volgende keer noem ik het ook consult in plaats van eerste keer. Tijdens het eerste consult bekijkt de orthodontist de patiënt. En dan wordt beoordeeld of een behandeling of gewoon een beugel nodig is. Er wordt met de ouder(s) besproken wat de voorlopige behandeling is. En natuurlijk ook met de patiënt. Indien een behandeling nodig is sturen de orthodontisten een kostenbegroting. Als je ouders een behandeling nodig vinden moet die ondertekend terugsturen. Nu ga ik vertellen hoe de eerste keer bij mij ging. We waren net binnen bij de orthodontist (schuin boven de Hema in het Stadshart) en toen was ik aan de beurt. Mijn orthodontist (A.J.W. van der Meij) keek naar mijn gebit toen ik op de tandartsstoel lag en er bijna afviel! Hij zei dat ik ongeveer twee jaar een slotjesbeugel zou nodig hebben en daarna 6 tot 9 maanden een buitenboordbeugel moest en over ongeveer twee weken een nieuwe afspraak moest maken. Daarna konden we weer terug naar huis! Plaatje: hier lig ik de in de stoel bij mijn bezoekje aan de orthodontist.
De tweede keer bij de orthodontist De tweede keer bij de orthodontist moet je verschillende dingen laten doen. Je moet foto's laten maken van je gebit. En je moet happen in een soort gips eerst van je onderste rij tanden en kiezen. En daarna de bovenste rij tanden en kiezen. Dan moet je de foto's laten maken van je gebit volgens mijn wel vier verschillende foto's! Eentje met een soort dingen in je mond eentje waarbij je moet hangen aan een apparaat dat dan om je hoofd heen draait. 8
Nu ga ik een stukje vertellen over hoe het bij mij ging. We waren weer bij de orthodontist. Die dag moest ik foto's laten maken en happen in een soort gips. Eerst lieten we de foto's maken in een speciaal kamertje. Eerst eentje waarbij ik ergens op moest bijten me goed vasthouden en naar achter hangen. De tweede met een soort plaatjes in je mond. En toen bij het bijten in een soort gips deden we eerst de bovenste rij tanden en kiezen. Dat ging wel goed. Maar bij de onderste rij moest ik overgeven! Oh ja, en voordat ik moest happen, moest ik eerst kijken welke de goede maat was. Ik moest de kleinste soort. Die was van ijzer en de andere soorten waren gewoon plastic.
De derde keer bij de orthodontist De derde keer bij de orthodontist worden er ijzerdraadjes tussen de achterste kiezen geplaatst. Dit doet geen pijn. Het voelt alleen maar een beetje vervelend. De ijzerdraadjes worden geplaatst om plek te maken voor de bandjes, ook wel genoemd ringetjes, die om de achterste kiezen komen. In mijn geval gebeurde dat op de dag voordat de beugel wordt geplaatst. Dit bezoek aan de orthodontist duurde niet langer dan 5 minuten. De vierde keer bij de orthodontist De vierde keer bij de orthodontist duurde van half negen tot tien uur. Toen werd bij mij de slotjesbeugel geplaatst. Op het plaatje zie je de voorbereiding: de mond wordt schoongemaakt met een soort stofzuigertje. De orthodontist legde eerst goed uit wat er vandaag allemaal zou gebeuren. Toen hij het goed had uitgelegd, werden er verschillende maten bandjes gepast. Toen ze de verschillende maten bandjes hadden, werden de bandjes met een soort lijm vastgeplakt. De tanden werden daarna schoongemaakt en daarna maakte hij het droog. Daarna werd er een hele vieze pasta gemaakt om de tanden wat ruwer te maken. Dan kunnen de slotjes wat beter vastgezet worden. Als de lijm dan droog was, werden de slotjes op de tanden en kiezen gezet en er werd een ijzerdraadje door een soort kleine buisjes van de slotjes geschoven. Verder laat ik op plaatjes zien wat er gebeurde.
9
De mond wordt opengehouden met een soort klem. Zo kan de orthodontist makkelijker werken want dan hoeft hij de wang of lip niet steeds tegen te houden. Het ziet er een beetje eng uit maar het doet geen pijn.
Het blauwe spul wat je hier op mijn tanden ziet zitten zorgt ervoor dat de lijm die er later op komt beter zijn werk kan doen.
10
Hier zitten alle slotjes nog op een kaart.
Om de lijm beter te laten drogen, gebruikt de orthodontist een UV-lamp.
11
Op dit plaatje zie je al dat er al slotjes op het bovengebit zitten.
In dit mini-kraantje worden de ringetjes gelegd.
12
Dit zijn allemaal verschillende maten ringetjes, waarmee de beugel aan de achterste kiezen wordt vastgezet.
13
Hoofdstuk 4 Hoe gaat het nu verder? De vierde keer is niet de laatste keer. Daarna moet je terugkomen om de beugel aan te laten draaien.
Controle
Zo zien de kaarten waar alles op wordt bijgehouden eruit. Want als je de beugel dan hebt, ben je niet voor de laatste keer gekomen. Je moet namelijk terug komen om aan te laten draaien. Eten De eerste paar dagen zal eten wat lastig zijn en je moet wennen aan de uitsteeksels op je tanden. De eerste dagen heb ik brood zonder korstjes, soep, pap en andere zachte dingen gegeten. Poetsen Als je dan moet poetsen moet je na elke maaltijd minstens 5 minuten poetsen en voordat je naar bed gaat 10 minuten. Zo doe ik het altijd:
14
• na de maaltijd poets ik boven de slotjes op de boventanden; • ik poets onder de slotjes van de boventanden; • ik poets boven de slotjes van de boventanden; • ik poets onder de slotjes van de ondertanden. Dan ben ik dus al minstens twee minuten bezig! • En dan poets ik de rest van de tanden. Als ik daarmee klaar ben controleer ik de tanden met een spiegel.
15
Nawoord Denk niet dat je met een beugel gepest wordt. Dat gebeurt namelijk niet. En op de middelbare school is het heel normaal. Ik ben heel blij dat ik al heel veel wist vlak voordat ik mijn beugel kreeg. Ik wist al best veel over de slotjesbeugel en over de buitenboordbeugel. De slotjesbeugel kreeg ik op dinsdag 25 mei 2005. De eerste keer dat ik naar de orthodontist ging was op 1 februari. Ik weet ondertussen ook al wanneer ik de buitenboordbeugel krijg. Dat is namelijk op 21 juni! Het werkstuk is zelfs een beetje beter geworden dan ik had gedacht! Meer plaatjes en het ziet er heel mooi uit.
16
Bronnenlijst • Hero Breuning, K. De activator met buitenbeugel - serie Orthodontie www.orthodontist.nl
op
• Hero Breuning, K. De buitenbeugel - serie Orthodontie op www.orthodontist.nl • Hero Breuning, K. Kaakgewrichtsklachten - serie Orthodontie op www.orthodontist.nl • Hero Breuning, K. Een kennismaking - serie Orthodontie op www.orthodontist.nl • Hero Breuning, K. Het onderzoek - serie Orthodontie op www.orthodontist.nl
17
