Hoe word ik een succesvolle schoolleider van morgen? Workshop AVS-congres 14 maart 2014
Carine Hulscher-Slot
| Leeuwendaal Onderwijs BV | 11 maart 2014
INDEX 1 Leiderschap 2 Transformatie 3 Persoonlijke transformatie 4 Transformatie van relaties 5 Transformatie van de onderneming 6 Transformatie en het onderwijs 7 Kenmerken van transformatie leiders: het vier I'en model 8 Wat maakt iemand een groot leider? 9 Opstellingsoefening 10Een sprongsgewijze verandering
4 8 13 15 17 19 21 26 29 32
Leiderschap
Leiderschap: drie vormen • Transactioneel leiderschap prikkelen/belonen/sturen op prestaties • Charismatisch leiderschap motiveren door schetsen beeld wenselijke toekomst, gemeenschappelijke waarden en gedeelde identiteit • Transformationeel leiderschap Inspireren, motiveren + - anderen aanzetten tot creativiteit en innovatief gedrag - bedenken nieuwe oplossingen en andere methoden
4 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Succesvolle organisaties • Succesvolle organisaties hebben medewerkers met een groot gevoel van betrokkenheid en met verantwoordelijkheidsbesef. • Bij succesvolle organisaties zie je een gemeenschappelijk gedeelde visie. • In succesvolle organisaties zie je transformationeel leiderschap.
5 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Leiderschap en de organisatie • Leiderschapsverantwoordelijkheid onderdeel van alle functies • Een organisatie met overal sterke, effectieve leidersvaardigheden in elke situatie en in elke bijeenkomst. Een utopie? • Organisaties van leiders bestaan en presteren beter dan de traditionele, van bovenaf georganiseerde en gecontroleerde bedrijven. Voorwaarde: het bedrijf is passend georganiseerd (Hacker en Roberts).
6 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Transformatie
Waarom verandering? • Organisaties staan onder druk om te transformeren • Complexiteit, sociale veranderingen en steeds groter tempo veranderingen alleen verbetering niet genoeg. Doorbraak nodig. • Invloed op de waarde die de leider en de organisatie met de omgeving moeten uitwisselen.
• Bestaansrecht
8 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Transformatie: een definitie • De duidelijke verandering in het karakter of de werking van systemen in een organisatie, waarbij abrupte, sprongsgewijze verbeteringen in de gewenste resultaatsgebieden tot stand komen. • Dus: veranderingen die aanleiding zijn voor de transformatie en verbetering van prestaties die het gevolg is.
9 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Transformatie naar een zinvolle organisatie • Wanneer ontstaat een zinvolle organisatie? wanneer leiders met een doel een organisatie opbouwen uit mensen met een doel. • Waaruit komt een doel voort? “uit de geest”/uit de identiteit, omdat het energie geeft en duurzaamheidswaarde heeft. • In zinvolle organisaties gunstige omstandigheden voor herhaalde transformationele veranderingen
10 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Sprongsgewijze verbetering • Een voorbeeld uit de praktijk: het tevredenheidsonderzoek onder medewerkers/ouders/leerlingen. • Nog een praktijkvoorbeeld: de school krijgt het predicaat zwak. • Transformationeel leiderschap: door de juiste geïntegreerde leiderschapskwaliteiten een sprongsgewijze verbetering tot stand brengen = transformatie
11 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Persoonlijke transformatie
Mensen zijn het fundament • Leiders die zich een succesvolle manier van gedragen en handel en hebben aangeleerd • Leiders geven van oudsher aan anderen het voorbeeld hoe te denken, hoe te reageren en hoe het werk te doen. • Maar, is wat de organisatie nodig heeft voor succes in de toekomst gelijk aan de huidige behoeften? • Transformatie van de leider zorgt voor transformatie van de organisatie. • Terug naar het voorbeeld van de zwakke school.
13 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Transformatie van relaties
Relaties • Intermenselijke relaties cruciaal aspect van de organisatie • Relaties bepalen in hoge mate het succes van de organisatie
• Sterkere relaties leiden tot een sterker team. • Bewuste en onbewuste relaties
• Onbewuste relaties: geen notie van waar naar waar de transformatie moet gaan. • Bewuste relaties hebben een doel en een richting: vruchtbare omgeving voor radicale veranderingen.
15 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Transformatie van de onderneming
Onderneming en organisatie • Organisatie: personen, groepen, processen, bedrijfsmiddelen etc. • Onderneming: streven, nagestreefde doel en gebruikte methoden
• Transformeren van het streven van de onderneming, het concept
17 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Transformatie en het onderwijs
Terug naar de onderwijspraktijk • Wat zien we gebeuren in het onderwijs: - sociale kwesties - beleid- en regelgeving - krimp en fusies - opvoedproblematiek komt de school in • Scholen staan middenin de samenleving
• Een transformationele leider probeert scholen te veranderen in zorgzame, verantwoordelijke, competente, op verandering gerichte kenniscentra. • Echte leiders zijn nooit tevreden met de status quo. • Leider of manager: een verschil 19 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Kenmerken van transformationele leiders: het vier I'en model
1. Inspirerend motiveren • Een visie die aanspreekt met veel overtuiging communiceren • In begrijpelijke taal
•
Met heldere beelden
• Metaforen of symbolen om de motivatie te ontlokken
21 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
2. Intellectueel stimuleren • Het bewustzijn over de problemen stimuleren • Aansporen om vanuit een ander of nieuw perspectief te kijken
• Creativiteit stimuleren om creatief te zijn in het bedenken van nieuwe oplossingen
22 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
3. Individuele betrokkenheid • Persoonlijke aandacht voor de groei en ontwikkeling • Coach, mentor, leraar en steun en toeverlaat
• Ook in brede zin betrokkenheid bij het individu
23 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
4. Ideale invloed (charisma) • De waardering die de leider krijgt als persoon • Invloed door de identificatie en bewondering van anderen
• Deels door inspirerend motiveren, intellectueel stimuleren en individuele betrokkenheid deels door persoonlijkheid
24 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Wat maakt iemand een groot leider?
De vier primaire eigenschappen van leiders 1. Gemeenschapsopbouw 2. Empowering
3. Visionair 4. Creatief
26 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
De acht eigenschappen van transformationeel leiderschap • Bewustzijn op het niveau van het zelf, relaties en de onderneming • Intern en extern gericht • Zowel management- als leiderschapsvaardigheden 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Bestuurlijk Analytisch Prestatiegericht Energiek Empowering Creatief Visionair Opbouwer van gemeenschap
27 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Opstellingsoefening
In hoeverre voel ik me een transformationeel leider? • Opstelling • Gesprek
29 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Een sprongsgewijze verandering
Oefening Transformationeel leiderschap • Wat is een sprongsgewijze verbetering of doorbraak die je tot stand hebt gebracht? (Kies één voorbeeld) • Wat was daarbij jouw rol? • Heb je gebruik gemaakt van andere leiders binnen de organisatie?
32 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Oefening voor thuis • Zelfassessment • 8 kenmerken transformationeel leiderschap
• Sterke en zwakke kanten • Persoonlijk verbeterplan
33 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Dank voor uw aandacht!
En veel succes
34 © 2011 - 2012 Leeuwendaal
Kantoor Rijswijk Laan van Beens 1 2289 DH RIJSWIJK ZH Postbus 1255 2280 CG RIJSWIJK ZH T 070 414 27 00 F 070 414 26 00
[email protected] 0612 946483
[email protected] www.leeuwendaal.nl
