Hoe kunnen opleiding en praktijk elkaar beïnvloeden? Fontys antwoordt. the learning community
Nieuwsbrief ALUMNI 2004 - 2005
Inleiding Fontys Hogeschool Pedagogiek groeit en blijft in beweging. In beweging om een toenemend aantal competente pedagogen af te leveren aan een veranderend werkveld in een steeds complexere maatschappij. Met deze Nieuwsbrief willen wij u graag op de hoogte houden van nieuwe ontwikkelingen binnen onze Hogeschool en van de diensten die wij u kunnen bieden. In deze Nieuwsbrief wordt ingegaan op de uitbouw van onze afdeling Marktgerichte taken, die een steeds gevarieerder aanbod heeft aan diensten, die voor u persoonlijk of voor de instelling waar u werkt van nut kunnen zijn. Daarnaast vindt u een beschrijving van belangrijke binnenschoolse ontwikkelingen, zoals de introductie van het competentiegericht onderwijs (CGO), het BILOBA programma, de toenemende aandacht voor praktijkgericht onderzoek en de daaraan verbonden keuze voor de aanstelling van een lector, de groei van het aantal studenten en tot slot de continuering van onze kwaliteitszorg.
Marktgerichte zaken OHAB Het Opvoedkundig Hulp en Adviesbureau (OHAB), dat wij twee jaar geleden hebben opgezet, draait intussen op volle toeren. Steeds meer ouders en hun kinderen weten de weg naar onze instelling te vinden. De hulpvragen van ouders zijn heel divers, maar de meest gestelde vragen zijn vragen met betrekking weerbaarheid en sociale vaardigheden van kinderen en vragen die betrekking hebben op ontwikkelings- en gedragsstoornissen. Voor een diagnosestelling van complexe problematiek wordt de cliënt doorverwezen naar gespecialiseerde instellingen, maar voor observatie en kortdurende begeleiding kunnen cliënten wel terecht. Deze begeleiding bestaat uit 5 bijeenkomsten met een eventueel vervolgtraject van nogmaals 5 bijeenkomsten. Het OHAB biedt ook sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen. Daarnaast zijn er mogelijkheden tot gesprekken met kinderen die een echtscheiding meemaken. Daarnaast groeit het aantal aanvragen voor family-mediation. Het OHAB-team is in staat om aan deze diverse vragen te voldoen dankzij het multidisciplinaire karakter van de medewerkers. Zo beschikken wij over pedagogen, maatschappelijk werkers, mediators en experts op het terrein van ontwikkelings- en gedragsstoornissen en spel- en creatieve therapie. Inmiddels loopt één student stage en zijn we bezig een plan te maken om het OHAB te integreren binnen het onderwijs zodat zoveel mogelijk studenten kunnen leren van en binnen het OHAB.
Natuurcreche Directie en medewerkers van onze Hogeschool zijn enthousiast en ambitieus en zitten altijd vol plannen. Nu naast de opleiding het OHAB draait hebben wij opnieuw een initiatief genomen voor het opzetten van een letterlijk en figuurlijk ‘buitenschoolse’ activiteit, namelijk een natuurcrèche. Met deze natuurcrèche wil de opleiding enerzijds een speciaal aanbod voor kinderopvang doen aan ouders in de omgeving van Tilburg. Anderzijds wil de opleiding hiermee op den duur een ‘leerwerkplaats’ bieden aan studenten van de eigen opleiding. Het idee van de natuurcrèche is in ons land een tamelijk nieuw verschijnsel, maar in Denemarken is daar ruime ervaring mee opgedaan. In het kader van onze internationale contacten is hierover uitgebreid gesproken. De centrale gedachte achter deze vorm van kinderopvang is dat kinderen zich heel goed ontwikkelen door zo zelfstandig mogelijk de natuur te ontdekken. Daarom zal een natuurcrèche in een bosachtige omgeving of een ander buitengebied gevestigd moeten worden. De voorbereidingen voor deze natuurcrèche zijn in volle gang. Het concept is klaar en er is een geschikte locatie gevonden. Wij houden u op de hoogte van de verdere ontwikkelingen. Nascholing: cursusaanbod Onze afdeling Marktgerichte Taken organiseert elk jaar een nascholingsaanbod voor alumni en andere professionele werkers uit het pedagogisch werkveld. Dit nascholingsaanbod bestaat uit een cursusaanbod en een lezingencyclus. Een cursus uit het aanbod kan op aanvraag worden georganiseerd, op initiatief van particulieren of van een pedagogische instelling. Enkele voorbeelden uit ons cursusaanbod zijn: • Videointeractietraining bij autisme • Pedagogische advisering voor leerkrachten in het basis- en voortgezet onderwijs • Opzetten van een training • Peer-mediation (in ontwikkeling) Voor een volledig overzicht van het cursusaanbod verwijzen wij u naar onze website. Nascholing: lezingenaanbod In het kader van het alumnibeleid bieden wij voor het tweede jaar een lezingencyclus aan van 4 lezingen per jaar. Het gaat om een geïntegreerd aanbod dat bedoeld is voor alle lesplaatsen, voor alumni, andere belangstellenden uit het pedagogisch werkveld en HKP-studenten en docenten. Alumni kunnen aan deze lezingen deelnemen tegen een gereduceerd tarief. Bij elke lezing is ruime gelegenheid om oude bekenden te ontmoeten. De eerste lezing is gehouden op 11 november door Dr. Peter van der Doef over actuele ontwikkelingen in de orthopedagogische theorievorming. Het programma van de andere lezingen bestaat uit: • 13 januari 2005 over “Peermediation”, door Mevrouw Deirder Homminga. • 7 april 2005 over “De nieuwste school” door Dhr. Toine Peerboom.
• 9 juni 2005 over “De opvoeding van het jonge kind”, door Dhr. Karel Mulderij. Alle lezingen worden gehouden in Tilburg, op een donderdagavond van 19.00 uur tot 21.30 uur. Zie voor meer informatie onze website en folder. PIP Onze opleiding biedt jaarlijks een programma voor nascholing en bijscholing van pedagogen in het werkveld. Naast ons eigen aanbod willen wij u attent maken op het tijdschrift Pedagogiek in Praktijk (PIP), waaraan onze opleiding meewerkt, in samenwerking met andere HBO-opleidingen pedagogiek en met uitgeverij SWP. In dit tijdschrift vindt u artikelen over actuele ontwikkelingen in de theorie en praktijk van de pedagogiek, plus aankondigingen van lezingen, congressen en andere vormen van deskundigheidsbevordering. Bovendien bent u welkom als auteur van artikelen over uw pedagogische kennis en ervaringen in het pedagogisch werkveld.
Inhoudelijke ontwikkelingen Competentiegericht onderwijs (CGO) Nadat onze opleiding vorig jaar besloten had om te kiezen voor het principe van competentiegericht onderwijs in plaats van het bestaande aanbodgerichte onderwijs, zijn we hard aan de slag gegaan met de voorbereidingen. Er zijn werkgroepen gevormd die zich hebben gebogen over het gewenste profiel van de pedagoog van vandaag, over het profiel van de opleiding en de visie van waaruit wij als competentiegerichte opleiding willen werken. Er zijn studiemiddagen georganiseerd om docenten en medewerkers te scholen en voor te bereiden op de veranderingen in hun taken. Immers, de docent van vandaag zal steeds meer coach worden om het vraaggestuurde leerproces van de student te ondersteunen en begeleiden. De ontwerpfase wordt in januari 2005 afgerond waarna verschillende werkgroepen aan de slag gaan. Op dit moment is de opleiding zich aan het oriënteren op de mogelijkheden die n@tschool biedt als electronische leeromgeving. Ook wordt gestart met het opzetten van een itembank. De stage in het eerste jaar wordt uitgebreid en op die manier willen wij als opleiding de link tussen praktijk en theorie verder versterken. Ook de integratie tussen de verschillende leerinhouden zal versterkt worden. In september 2005 wordt de start gemaakt met CGO in het eerste jaar. We zullen daarbij o.a. gebruik maken van de ervaring die we de laatste jaren hebben opgedaan met projectonderwijs. Met name 1e jaarsstudenten van de voltijdopleiding nemen per periode in groepsverband deel aan een project over een integraal thema, zoals het
onderwijsaanbod, gehandicapten en kennismaking met het werkveld. Zij benaderen zo’n thema vanuit verschillende disciplines en leggen zelf de link tussen theorie en praktijk. En ze oefenen met het maken van een eindproduct, dat ze zelf presenteren. Nieuw bij het competentiegericht onderwijs wordt de introductie van n@tschool, een ICT-programma dat vele mogelijkheden biedt voor begeleiding van individuen en groepen op afstand. Ook hiervoor is sinds kort een pilotproject opgestart. Biloba Fontys Hogeschool Pedagogiek maakt deel uit van de Fontys Hogescholen en dus worden wij ook geconfronteerd met Fontys brede ontwikkelingen. Vanuit de behoefte aan flexibiliteit en het behoud van haar marktpositie streeft Fontys naar een betere onderlinge samenwerking tussen de Hogescholen. Een samenwerking die het mogelijk moet maken dat studenten niet alleen gebruik maken van het onderwijs van de Hogeschool waarbij men is ingeschreven, maar ook van een facultatief aanbod van andere Fontys Hogescholen. Deze gedachtegang moet zijn beslag krijgen in het BILOBA programma. Concreet betekent dit dat alle Fontys Hogescholen hun curriculum gaan verdelen in een major- en een minorprogramma. Het majorprogramma vormt de basis van een studie. Het minorprogramma, dat bij een andere opleiding gevolgd kan worden, vormt daarop een aanvulling. Een mogelijk voorbeeld is: Studenten van onze opleiding volgen een minor ondernemerschap bij een andere opleiding en studenten van een andere opleiding volgen bij ons de minor pedagogische advisering. Major en minor samen staan garant voor het bachelors diploma. Het is de bedoeling dat het BILOBA-project vanaf 2005 gaat starten en tegelijk met het competentiegericht onderwijs (CGO) geïmplementeerd zal worden. De lector en zijn kenniskring
Ook al blijft bij Fontys Hogeschool Pedagogiek het onderwijs centraal staan, de aandacht voor andere functies van de opleiding neemt toe. We zijn blij om te kunnen melden dat onze Hogeschool het afgelopen jaar een lectoraat heeft kunnen instellen met daaraan verbonden onderzoek. Het was dan ook feest toen onze eerste lector, Dr. Bas Levering, zijn inaugurele rede hield over het thema ‘Het eeuwige feit-norm probleem in de pedagogiek’. De heer Levering heeft o.a. tot taak om praktijkgericht onderzoek te doen en te stimuleren. Hij heeft hiervoor intussen een kenniskring gevormd met drie jonge onderzoekers/
docenten van binnen en buiten onze opleiding. Inhoudelijk zullen zij zich voorlopig beperken tot kwalitatief onderzoek rondom de ontwikkeling van het jonge kind. Vanuit de kenniskring legt men een verband tussen onderwijs en onderzoek, met het doel om de kwaliteit van het onderwijs daarvan te waarborgen en te optimaliseren.
Fotograaf: Peter Elshout
Naar een master pedagogiek? Niet alle nieuwe ontwikkelingen zijn echter even positief. Zo moeten wij helaas melden dat het besluit over onze aanvraag voor een Masteropleiding nog steeds niet genomen is. Ons plan hiervoor ligt al een jaar op tafel, maar de besluitvorming op landelijk niveau loopt grote vertraging op. Intussen is het programma van de bestaande HKP-opleiding (Hogere Kaderopleiding Pedagogiek) sterk verbeterd met betrekking tot de introductie van een leerwerkproject en supervisie. Inhoudelijk verwachten wij dan ook geen belemmering om het predicaat Master te kunnen gaan voeren. Boek Nelleke Rögels Wij zijn erg trots u te kunnen melden dat een van onze docenten een (studie)boek heeft geschreven. Nelleke Rögels schreef een boek met als titel ‘Levenslooppsychologie: jongvolwassenen, volwassenen en oudere volwassenen’. Er zijn al vele lovende reacties gekomen. Diverse hogescholen hebben aangegeven het studieboek te gaan gebruiken. Velen zullen Nelleke kennen van lessen psychologie die zij geeft in de lesplaats Tilburg. Nelleke schreef het boek, omdat er geen goede literatuur op HBO-niveau bestond over dit onderwerp. Ter gelegenheid van het uitkomen van het boek werd een studiemiddag ‘Grootouderschap en opvoeden’ gehouden, waarbij sprekers vanuit verschillende invalshoeken hun visie op grootouderschap en opvoeden gaven.
Organisatie van de opleiding Financiering deeltijd In het najaar van 2004 werden wij opgeschrikt door het voornemen van het kabinet om de studie van mensen van 30 jaar en ouder niet meer te financieren. Daarmee zou de studie van veel van onze deeltijd studenten, bachelor- en HKP-opleiding, in gevaar komen. Mede dankzij de krachtige stellingname en lobby van onze Fontys vertegenwoordigers in de HBO-Raad is het gelukt om dit kabinetsvoornemen te wijzigen. Inmiddels heeft het kabinet besloten om alle opleidingen in de educatieve sector, waaronder ook de opleiding Pedagogiek valt, te ontheffen van de
geplande maatregel. Een studie Pedagogiek blijft dus ook voor 30-plussers gefinancierd. Instroom/uitstroom studenten Fontys Hogeschool Pedagogiek blijft een aantrekkelijke opleiding voor velen. In alle lesplaatsen nam het aantal studenten toe, maar de toppers van dit jaar waren de voltijdopleiding Tilburg met maar liefst 7 eerste klassen, de voltijdopleiding Sittard en de HKP-opleiding Sittard. Het totale aantal studenten aan onze opleiding is nu ca. 1700 studenten, waarvan ca. 990 in voltijd en ca. 745 in deeltijd studeren. De groei van het totale aantal studenten bedraagt 10% ten opzichte van vorig jaar. Daarnaast heeft de goede begeleiding van studenten bij hun leerproces een positief effect op de doorstroming. Maar liefst 350 studenten haalden hun diploma. Open dagen De eerste open dag in november heeft weer vele belangstellenden voor de opleiding Pedagogiek getrokken. Komend studiejaar organiseren we de volgende open dagen. Deze zijn bedoeld voor geïnteresseerden in zowel de voltijd- als de deeltijdopleiding (waaronder HKP). Amsterdam woensdag 23 februari 2005 alleen voor voltijdstudenten zaterdag 16 april 2005 woensdag 15 juni 2005 donderdag 1 september 2005
19.00 - 21.00 uur 10.00 - 13.00 uur 19.00 - 21.00 uur 19.00 - 21.00 uur
Den Haag woensdag 20 april 2005 aanvang 19.00 uur woensdag 15 juni 2005 aanvang 19.00 uur woensdag 31 augustus 2005 aanvang 19.00 uur Sittard vrijdag 18 maart 2005 zaterdag 4 juni 2005
14.00 - 17.00 uur 10.00 - 14.00 uur
Tilburg donderdag 17 maart 2005 zaterdag 11 juni 2005
15.00 - 19.00 uur 10.00 - 14.00 uur
Voltijdopleiding Amsterdam Met ingang van september 2005 starten we met een voltijdopleiding Pedagogiek in Amsterdam. We starten met een groep van minimaal 12 en maximaal 25 studenten. Het modern onderwijsgebouw met authentieke sfeer ligt midden in het centrum aan de Keizersgracht. Opleiding Den Haag verhuisd Sinds 1 september 2004 is de deeltijdopleiding Den Haag verhuisd naar een andere lokatie. Het nieuwe adres is Helenastraat 10-12. De vorige lokatie bood onvoldoende voorzieningen en was verouderd. De nieuwe lokatie biedt alle faciliteiten om goed onderwijs te verzorgen.
Stageplaatsen Wij stellen het zeer op prijs dat zoveel instellingen met ons samenwerken door het aanbieden van stageplaatsen. Zij leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van de opleiding. Tijdens de stage leren onze studenten hun theoretische kennis toepassen in de praktijk en kunnen zij hun vereiste competenties verder ontwikkelen en toetsen. Met een steeds groeiende opleiding blijft ook onze behoefte aan nieuwe stageplaatsen bestaan. Wij zijn geïnteresseerd in allerlei stageplaatsen, maar we hebben vooral een tekort aan plaatsen voor het 3e en 4e leerjaar. Dat geldt zowel voor de voltijdopleidingen in Tilburg en Sittard. In beide lesplaatsen is speciaal behoefte aan stageplaatsen in de ambulante sector. De stageperiodes in Tilburg zijn: • voor het 1e jaar, 2 keer een weekstage in november en april. • Voor het 2e jaar, een jaarstage van 1 dag per week op de woensdag of donderdag. • Voor het 3e jaar, een stage van februari t/m juni fulltime. • Voor het 4e jaar, een jaarstage van gemiddeld 4 dagen per week. De stageperiodes in Sittard zijn: • voor het 2e jaar, een blok van 8 weken, startend half november. • Voor het 3e jaar, een periode van 16 weken, startend vanaf begin februari • Voor de 4e jaars, een periode van 33 weken, startend vanaf september.
Personalia Komst en vertrek Op 31 december 2004 heeft dhr. Piet Guijt na vijftien jaar afscheid genomen als teamleider van de pedagogiekopleiding in Amsterdam en tevens als docent van de lesplaats Den Haag. Piet vervolgt zijn carrière als conrector van een Islamitische school voor voortgezet onderwijs in Amsterdam. Op 4 februari 2005 om 16.00 uur houdt hij een afscheidsreceptie voor genodigden en belangstellenden in D’Bruynvis, Keizersgracht 105 in Amsterdam. U bent van harte welkom. Vanaf 1 januari zal dhr. Patrick Eckringa de functie teamleider lesplaats Amsterdam vervullen. Patrick is afkomstig van de Fontys Hogeschool Journalistiek. Hij heeft ervaring als teamleider en is bekend met het ontwikkelen van een competentiegericht deeltijdcurriculum.
Per 1 september is mevrouw Marleen Bakker-Huisman aangesteld als teamleider Den Haag. Zij voert tevens taken met betrekking tot studieadvies voor deze lesplaats uit.
Sinds mei 2004 is de heer Bas Levering als lector verbonden aan onze Fontys Hogeschool Pedagogiek.
Fontys pedagogen in beeld Iedereen is wel nieuwsgierig waar collega’s na hun studie terecht komen. Daarom hebben wij een oudstudent gevraagd naar waar zij momenteel werkzaam is. Marjolein Twilt is juni 2004 afgestudeerd voor de richting ABV en heeft vervolgens de lerarenvariant gevolgd. Ze is momenteel werkzaam als seniorbegeleider bij de Blauwe Kamer in Breda, een instelling voor mensen met een visuele handicap en/of met een lichamelijke of verstandelijke beperking. Hoe ben je aan deze baan gekomen en wat zijn je taken? Na mijn stage bij SOVAK (begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking) ben ik daar blijven werken als zorgcoördinator. Dat beviel me goed, maar toen ik deze functie in de krant zag staan, dacht ik dat is het. Hoewel ik nog jong ben en nog niet zo lang afgestudeerd kon ik ze overtuigen dat ik de geschikte persoon was voor deze functie. Wat zijn je taken? Ik werk als groepsleidster, daarnaast coach ik mijn teamleden en houd ik me bezig met het ontwikkelen van het beleidsplan. Aan welke verworven kennis en vaardigheden uit je studie heb je nu het meest? Het vak ‘gesprekstechnieken’, ‘sociale vaardigheden’ en ‘supervisie’ hebben me bewust gemaakt van wie ik ben en hoe ik overkom op anderen. Het heeft me inzicht gegeven in mijn hebbelijkheden en onhebbelijkheden. Het zette me aan het denken over hoe ik dingen doe en waarom ik ze zo doe. Daarnaast heb ik veel geleerd over mensen met een ontwikkelingsachterstand. Wat vind je een sterke kant van de opleiding? Ik vind Pedagogiek een goede opleiding. Er is een goed evenwicht tussen theorie en praktijk. Na een jaar werd me in de praktijk steeds duidelijker waar de theorie voor nodig is. Ik vind het een sociale opleiding die absoluut niet zweverig is.
Wat vind je een minder sterke kant van de opleiding? Ik vind de studiebelasting niet zo goed verdeeld over de vier leerjaren. En eenmaal in de praktijk heb ik contact studie met school enigszins gemist. Ik had gehoopt op meer betrokkenheid tussen school en stage. Ambities voor de toekomst? In de toekomst zou ik graag door willen stromen als teamleider en meer managementtaken uitvoeren. Psychiatrie spreekt me ook aan, maar voorlopig zit ik helemaal op mijn plek hier en geniet ik van het werken met deze doelgroep.
Vacatures uit het pedagogisch werkveld Onze Hogeschool heeft een vacaturebank opgenomen op de website. Deze kunt u raadplegen als u belangstelling hebt voor een nieuwe functie of een nieuwe collega zoekt. Ook kunt u er de vacatures van uw organisatie kwijt. Aangezien onze opleiding nog steeds groeit, hebben wij regelmatig vacatures voor docenten en gastdocenten. Ook in het kader van onze projecten willen wij incidenteel een beroep doen op deskundige medewerkers uit het werkveld. Als u hiervoor belangstelling heeft, kunt u contact opnemen met onze directeur, mevrouw Sophie Drenth. Directie De directie van Fontys Hogeschool Pedagogiek bestaat uit:
Colofon Fontys Hogeschool Pedagogiek Correspondentieadres: Fontys Hogeschool Pedagogiek t.a.v. mevr. L. Schilders Prof. Goossenslaan 1-01 5022 DM Tilburg Website pedagogiek: www.fontys.nl/pedagogiek Medewerkers Alumni: Stiena Versluis Docent en verantwoordelijke alumnibeleid e-mail:
[email protected] telnr.: 0877 874 050 Lonneke Schilders Adm. medewerkster marktgerichte taken e-mail:
[email protected] telnr.: 0877 879 154 Voor informatie over stages kunt u contact opnemen met: Lesplaats Tilburg: Susanne Stals e-mail:
[email protected] telnr.: 08778-79290 Lesplaats Sittard: Nicole Hovens e-mail:
[email protected] telnr.: 0877 870 654
Colofon opvoedkundig hulp-en adviesbureau
Mevrouw Drs. Matty van Est; adjunct-directeur
e-mail:
[email protected] telnr.: 0877 870 455 Website OHAB www.fontys.nl/pedagogischehulp Teamleider OHAB Marieke van den Hurk e-mail:
[email protected] telnr.: 0877 873 853
06.M.785.4.05
Mevrouw Drs. Sophie Drenth; algemeen directeur
Correspondentie-adres: Fontys Hogeschool Pedagogiek afd. Opvoedkundig Hulp- en Adviesbureau Prof. Goossenslaan 1-01 5022 DM Tilburg telnr.: 0877 879 154
