HNL BULLETIN # 2 | Het Nieuwe Lezen - September 2013 In Bulletin #1 presenteerde de Super Bibliothecaris zich (hierna te noemen SB): een vakman/vakvrouw in het effectief communiceren over dat wat hij/zij leest. Het continu in beweging houden van de boekenkast en er online over communiceren is steeds het uitgangspunt: als springplank om lezersadvies een prominente plek te geven in het bibliotheekwerk van nu. Wederkerigheid is belangrijk: Lezers zijn een bron van inspiratie en kennis voor de bibliothecaris. Er ontstaan ideeën en initiatieven, de interesses en mediagebruik van de klant komen samen met de smaak en visie van de bibliothecaris. Samen activeren zij de bestaande collectie en geven richting aan de collectievorming, communicatie en programmering.
Door het visueel maken van het profiel van de SB dat in verbinding staat met zelf gekozen (social) media platforms en samenwerkingspartners werken we aan de zichtbaarheid van de betrokken en deskundige nieuwe bibliothecaris. Een netwerk van (super) bibliothecarissen ontluikt zoals nu te zien op de website WhyILoveThisBook. Hier zijn 10 video recensies te zien van deelnemers tijdens de tweede HNL Bijeenkomst in Stroom en er volgen er meer!
INHOUDSOPGAVE HNL BULLETIN #2 Introductie Zoetermeer Leest
Nieuwe Lezer Remco
Super Bibliothecaris Evalien De Capelse Schrijversclub
Workshop Lezersadvies Kennemerwaard
Vijf Items voor de Nieuwe Lezer
Nieuw Leeskringbeleid Bibliotheek AtotZ
Nieuwe Lezer Mireille
De Leeskring Online
Vooraankondiging Kenniscirkel - 21 November 2013
INTRODUCTIE In de HNL bijeenkomst op 19 Juli jongstleden, is de profilering van de (super) bibliothecaris in een breder perspectief gezet. De (super) bibliothecaris ziet immers niet alleen de verhoudingen in haar eigen boekenkast veranderen maar ook die van de bibliotheek: de fysieke collectie wordt kleiner, digitale harmonisatie laat nog op zich wachten maar persoonlijke expertise blijft meer dan ooit relevant en toont de meerwaarde van betrokken bibliotheek teams aan.
Wanneer de bibliothecaris hierin wordt ondersteund en haar expertise deelt met de klant, kan het bibliotheekwerk haar aanbod georiënteerde dienstverlening overstijgen. Alleen dan treedt zij de nieuwe lezer tegemoet!
Op het communicatieplein over het nieuwe lezen in de OBA op 3 september werd gerept over de grote uitstroom van volwassen leden: maar 11% van volwassenen tussen 18 en 35 jaar is lid van een bibliotheek in de vier grote steden van Nederland. Persoonlijke interesse wordt ingezet als trekpleister, interesse die in verbinding staat tot wat je leest, zoals Candy Duinker met bezieling vertelt.
Bibliotheek Rotterdam wil graag de filmpjes van WILTB in hun website opnemen. Evalien Langhorst en Alek Dabrowski zijn van de partij. En Alek, man van de radio, heeft nu een voorstel een rubriek op DWDD voor te stellen, net als Boek van de Maand met uitgevers maar dan met bibliothecarissen. Het is duidelijk dat er aan de expertise om zich met nieuwe lezers te verbinden voortdurend aandacht moet worden besteed. Door cursussen social media en het stimuleren van medewerkers die hierin voorop lopen en een voorbeeldfunctie hebben.
In de Nieuwe Wereld van het Lezen ontstaan allerlei nieuwe verbindingen in de verhouding tussen media, aanbod, toegang tot de inhoud en de (online) gesprekken hierover. Dit is waar Het Nieuwe Lezen zich steeds op richt. Nieuwsgierig blijven … Wat doen nieuwe lezers in deze wereld? En hoe komen zij met deze nieuwe manieren van lezen weer bij de bibliotheek?
ZOETERMEER LEEST, DE CAPELSE SCHRIJVERSCLUB, NIEUW LEESKRINGBELEID VAN ATOTZ en DE HIGH TEA IN KENNEMERWAARD gaan hierover. Verder zijn een TWEETAL SCENARIO’S gemaakt waarin we inzoomen op de manieren waarop lezers en bibliothecarissen met elkaar in verbinding kunnen staan als deel van het nieuwe bibliotheekwerk. Dit zijn de Nieuwe Lezers: Remco & Bart en Mireille & Dorien. Bij elkaar is dit samengebracht in een VISIE IN WORDING. Graag wil ik iederee die meedoet en meedenkt hartelijk bedanken - wij zijn alweer zoveel verder! En tot 21 November op de kenniscirkel!
Terug naar Inhoudsopgave
ZOETERMEER LEEST: VOORBIJ DE MENING | DOE EEN VOORSTEL! Zoetermeer Leest is een initiatief van Emmy Rijsdijk van Bibliotheek Zoetermeer en bestaat sinds 30 maart 2013 uit een gouden team van vrijwillige Lees Ambassadeurs. Een divers gezelschap van betrokken mensen die allemaal op hun eigen manier bezig zijn met boeken en lezen. Je treft er mensen uit de boekhandel, bibliothecarissen, docenten uit het middelbare onderwijs, journalisten, leeskringbegeleiders, beleidsmakers en jongeren. Zij hebben het plan opgevat een flexibel en overal opduikend leescafé op te zetten waarin verschillende leesclubs samen komen rondom thema's die Zoetermeer Leest uitkiest. Ieder deelnemer brengt dat wat hij leest in, samen met zijn netwerk om bepaalde thema's in een leescafé te bespreken. Hoe gaat dit in zijn werk?
Super Bibliothecaris Emmy (midden) Docent Iris (links) en Journaliste Helene (rechts)
Alle Lees Ambassadeurs hebben een aangepast profielformulier ingevuld. Ferd, oud-beleidsmedewerker bij de gemeente, wil het boek De Reis van de Voorganger van Per Olof Enquist met een groep bespreken. Hij ziet een leesclub voor zich die naast het lezen van dit soort boeken ook op archeologische zoektochten gaat, bijvoorbeeld naar restanten van de hernhutters. De behoefte aan het gezamenlijk doen van onderzoek – bijvoorbeeld naar psychologische romans - middels een leesclub leeft ook bij jongeren, zoals Melissa die vanuit Inferno van Dan Brown net zo makkelijk Dante's Goddelijke Komedie oppakt.
Guido is literair coach en heeft een uitgebreide lees autobiografie. Hij wil wel twintig boeken lezen met leesclubs, het liefst ook in combinatie met zelf geschreven teksten. Hij schrijft als antwoord op de vraag: heeft jouw computer / laptop / tablet / smartphone / ereader een prominente plek in jouw boekenkast? “Als jong kind wilde ik een boek uitvinden dat, als je het uit had, in een nieuw boek veranderde. Toen ik het mijn moeder vertelde, moest ze lachen, nam me mee naar de bibliotheek en maakte me lid."
Ferd, oud-beleidsmaker & Guido, leeskringbegeleider
Journaliste Helene Ouwerkerk, eindredacteur van het Streekblad Zoetermeer is Lees Ambassadeur en schrijft naar aanleiding van de oproep 'Ik ga op vakantie en neem mee' op de Facebookpagina van Zoetermeer Leest: "Het wordt Tonio van A.F.Th. van der Heijden: een boek waar ik vanwege het pijnlijke onderwerp tegenaan hik en dat ik nog niet heb durven lezen. Op mijn berg in Frankrijk met mijn dochters om mij heen en geen fietsen waar ze op kunnen klimmen durf ik het aan". Op 5 September komen de Lees Ambassadeurs weer samen in de bibliotheek en doen alle deelnemers voorstellen voor de vorm, programmering en organisatie van de Leescafé. Zo ook Emmy met 'Rouwkost' waarin zij als gespreksleider aan de hand van diverse discussievragen in gesprek zal gaan met bezoekers en gebruik zal maken van diverse video- en muziekfragmenten. Vooraf kan bezoekers gevraagd worden hun persoonlijke favoriet mee te nemen als het gaat om de requiem roman en aan het einde van de avond krijgt iedereen die wil de gelegenheid om in één minuut op video te vertellen waarom dit boek de moeite van het lezen waard is. Dit in samenwerking met Marc Bartelings van Why I Love This Book. Het kan echter nog alle kanten op, afhankelijk van het gesprek tussen de Lees Ambassadeurs. Terug naar Inhoudsopgave
Annemieke, boekhandelaar, Henne jeugdboekhandelaar en Monica, bibliothecaris schoolbibliotheek.
DE CAPELSE SCHRIJVERSCLUB | BIBLIOTHEEK AAN DEN IJSSEL | 2013 SB Hetti Koster stond aan de wieg van de Capelse schrijversclub die elkaar vond in de bibliotheek. Het begon met twee collecties: een collectie over Capelle en collecties over de herkomst van de bewoners van Capelle, bijvoorbeeld, Rotterdam en de Molukken en een collectie met werk van Capelse schrijvers. Deze collecties zijn samengevoegd en er is een bijeenkomst belegd met schrijvers. Dit was zo'n succes dat zij zich zelf aaneengesloten hebben en een bloemlezing van hun werk hebben uitgegeven. Daarna heeft een tweed groep schrijvers zich aangesloten.
Schrijvers van de Capelse schrijversclub hebben essays geschreven over een dierbaar object - een top stuk – dat zij bezitten. Deze (retro) objecten zijn met de teksten in een vitrine te zien en online geplaatst, naast de grote tijdslijn van belangrijke locaties van de stad.
Waioma bijvoorbeeld, die verhalen verzamelt over de derde generatie Molukse vrouwen in Capelle aan de IJssel (foto rechts). Zij toont de Kebaya van haar Oma. De collectie, schrijversclub en de essays stellen samen de vraag: wat betekent de geschiedenis van de stad voor haar inwoners? Deze plek is een anker om de collectie van de bibliotheek te activeren. Net als de bibliotheek van Stroom in Den Haag die met haar kunstenaars een anker is om grotere thema's over kunst in het publiek domein aan te kaarten in hun tentoonstellingen en bijeenkomsten.
Op 22 september vindt Boeken Proeven plaats – een idee van Aafke van Duijn, Bibliotheek Katwijk - in het Van Capelle Huis. De schrijvers uit de club gaan speed daten met het publiek over hun favoriete boeken. Daarnaast wordt een Never-ending Story gelanceerd, zoals toegelicht in het profiel van de Creatieve Schrijver uit het HNL Actieplan. Arie Mudde heeft het eerste hoofdstuk geschreven: het speelt zich af in het Slot van Capelle; het wordt een spannende thriller waar bezoekers aan mogen bijdragen. Uiteraard is hier ook een aantal spelregels van belang: het is een verhaal dat niet mag eindigen! Terug naar Inhoudsopgave
WORKSHOP LEZERSADVIES | HIGH TEA | KENNEMERWAARD 2013
"Wat zijn jouw favorieten? Weet je alles van Scandinavische thrillers of juist van de nieuwste prentenboeken? Of ligt je belangstelling misschien meer bij films of muziek? Hoe blijf jij op de hoogte van de ontwikkelingen voor jouw favoriete collectieonderdeel? Hoe zet je op dit moment die kennis in richting de klant? Ga de uitdaging aan en vul je lezersprofiel in! Op een interactieve manier aan de slag met boeken, auteurs en de ontwikkelingen op de boekenmarkt.“ Liesbeth Munters, domeinspecialist Collectie Kennemerwaard is na de Kick-off van het Nieuwe Lezen aan de slag gegaan met het profielformulier voor de Super Bibliothecaris. Er zijn nu twee interactieve workshops gepland op 28 oktober en 12 december waarin in totaal 32 van de 140 werknemers meedoen. De workshops zijn onderdeel van het Sterrenprogramma, een echte HRM instrument dat binnen de bibliotheekwereld steeds vaker wordt ingezet.
Deelnemers aan de workshop vullen van tevoren een aangepast profielformulier in, de basis voor het programma van de ochtend. Welke expertise is aanwezig bij de mensen? Welke boeken lezen zij zelf? Waar gaan zij naar toe om meer informatie te vinden over de boeken die zij interessant vinden? Wat maakt het invullen van het profiel bij iedereen los? Uitdaging is om te komen tot een gezamenlijke kennis ‘pool’ over alle lees materialen in de bibliotheek, auteurs en de boekenmarkt, om breed te delen met elkaar en met de klant. De workshop draait om interactie over de inhoud met elkaar! De tweede workshop - een High Tea - heeft als thema: "Van ruilen komt huilen". De deelnemers geven een presentatie over hun lievelingsboek en de auteur en vertellen waarom juist dit boek het mooiste is. Er wordt geruild en discussie gevoerd over hoe dit online met collega’s en klanten te delen. Terug naar Inhoudsopgave
DE LEESKRING ONLINE – NIEUW LEESKRING BELEID| BIBLIOTHEEK A tot Z | 2013 Bibliotheek A tot Z en ZHZO, gefuseerd als Bibliotheek A tot Z, delen hun expertise om een nieuw leeskringbeleid verder te ontwikkelen. Uitgangspunt is om de klant online te bedienen - de klant die op zoek is naar een leeskring om aan mee te doen of er al een heeft en meer leden zoekt.
Op het platform Mijnleeskring.nl is het nu mogelijk aansluiting te vinden bij een leeskring, oproepen te plaatsen voor het starten van een leeskring. Er is een downloadbaar overzicht van de titels voor het leesseizoen 2013 - 2014 en tips en informatie voor het bespreken van boeken.
Leeskringen kunnen per jaar via een inlog twee leestassen met actuele titels reserveren. Tien boeken per tas voor zes weken. Ook reguliere titels kunnen gereserveerd worden en sommige titels zijn verrijkt met een filmpje: bijvoorbeeld Zonder noorden komt niemand thuis van Nelleke Noordervliet of Alleen maar nette mensen van Robert Vuijsje .
Wat is de kern van een landelijk platform voor leeskringen? Welke functionaliteit is de spil en geeft meerwaarde voor leeskringen online zodat Naomi Deegenaars een goed plan op de agenda kan zetten bij BNL?
Logistieke problemen, zo bleek op de bijeenkomst, vertroebelen de discussie over een goede dienstverlening voor leeskringen: 1. Beperkingen qua tijd en budget om een volledig aanbod te realiseren. 2. Het aanbod van veelgevraagde titels in relatie tot de beperking qua fysieke boeken. 3. Het uitblijven van digitaal aanbod. In feite overschaduwen deze aanbod georiënteerde problemen het potentieel van een platform voor leeskringen. Terwijl de leeservaring en expertise binnen de traditionele leeskring netwerken kunnen bijdragen aan een dergelijk platform. Prezi Leeskoffers Een kijkje achter de schermen bij de Leeskoffers van ProBiblio met achtergrondinformatie en cijfers.
Bart van Aanholt is aanjager van de Leeskring Online vanuit Bibliotheek A tot Z en heeft een profiel als SB. Hij heeft voor het nieuwe leeskringbeleid een aantal nieuwe facetten voor de dienstverlening voor de Leeskring Online uitgedacht, terug te vinden in zijn presentatie tijdens de HNL bijeenkomst in Stroom. Belangrijk startpunt - Vrijblijvendheid komt eerst, daarna eventueel toewijding. Aandachtspunt: als veelgevraagde titels gereserveerd moeten worden en er is een wachttijd - zoek nieuwe oplossingen: geef andere ingangen (af van het retail concept).
1.De dienstverlening voor de klassieke leeskring is gericht op het voorselecteren van het aanbod. De Nieuw Lezer die op zoek is naar leesplezier en eventueel openstaat voor een leesclub, wil echter deelnemen aan het proces van voorselecteren. 2.De spil van een platform voor leeskringen vormt het gesprek met lezers.
Terug naar Inhoudsopgave
VIJF ITEMS VOOR DE NIEUWE LEZER Naar aanleiding van dit co-creatie traject - alle initiatieven en gesprekken met deelnemers - zijn de volgende vijf items sterk naar voren gekomen om toekomstige dienstverlening voor leeskringen verder te brengen:
1. LEESADVIES & KENNISDELEN dankzij een landelijk netwerk van (super) bibliothecarissen dat kan bijdragen aan een online platform voor leeskringen. 2. DIGITALE LEESKRING VORMEN: 1. Twitter - Leestweeps 2. BoekenSalon 3. Leesplein / Literatuurplein 4. LibraryThing 5. Why I Love This Book 6. Ontmoetdeschrijver.nl 7 Verhalencoach.nl 3. NIEUWE LEESKRING VORMEN: 1. Schrijver voor de Groep 2. Voorlezer / Acteur / Deskundige voor de Groep 3. Lezen & Schilderen - Talens Palet 4. Aanvullend theaterbezoek / filmvoorstelling.
4. DE GUERILLA LEESCLUB: 1 Titel zelf lezen, na drie weken wordt 1 dag ervoor de locatie bekend gemaakt. 2. Titel lezen, met twitter / facebook vooraf kennismaken / boek online bespreken. Gesprek op locaties 1 dag ervoor bekend maken op twitter / facebook. Diensten met meer vrijblijvendheid ontwikkelen. 5. AD HOC LEESCLUB: na een evenement, zoals een lezing van een schrijver of het Ipad café ontvangen de deelnemers een uitnodiging eenmalig deel te nemen aan een Leeskring. Het Ipadcafé in combinatie met de biografie van Steve Jobs bijvoorbeeld. Terug naar Inhoudsopgave
DE LEESKRING ONLINE VOOR DE NIEUWE LEZER | NADIA PALLISER | 2013 | Een aantal uitgangspunten vormen hierbij een leidraad in het ontwikkelen van een nieuw leeskringbeleid: 1.De dienstverlening voor de klassieke leeskring is gericht op het voorselecteren van het aanbod. De Nieuw Lezer die op zoek is naar leesplezier en eventueel openstaat voor een leesclub, wil echter deelnemen aan het proces van voorselecteren. 2.Een real-time inhaak functionaliteit is belangrijk: de spil van de Leeskring Online draait om een agenda waarin veelgevraagde titels opgenomen zijn maar waarin ook andere ingangen beschikbaar zijn voor lezers die vrijblijvend zich oriënteren. 3.De inhoud is leidend, specifiek en persoonlijk – dankzij de profielen van de (super) bibliothecarissen. Er zijn meldingen in de agenda van (super) bibliothecarissen die laten zien wat zij lezen en hoe ze openbare leesclubs organiseren via social media. 4.Profielen kunnen zowel lokaal als landelijk zichtbaar zijn voor de klant: interbibliothecaire dienstverlening. 5. Klassieke leeskringen zijn zichtbaar en delen eveneens dat wat zij lezen en of zij nog deelnemers zoeken. 6.De (super) bibliothecarissen zijn aanjagers maar klanten kunnen ook een profiel maken, leesclubs organiseren en deel worden van dit netwerk. 7. Het doel van het platform vormt de interactie met specifieke leesgroepen, waarmee het digitale aanbod beter gekanaliseerd kan worden door BNL om de Nieuwe Lezer te bedienen.
VOORAANKONDIGING KENNISCIRKEL – NET NIEUWE LEZEN / HET NIEUWE DELEN In de kenniscirkel van 21 November komt alles weer samen! 1. Inhoudelijke input en inspiratie over het HNL traject en de profilering van de (super) bibliothecaris. 2. Een overzicht van het netwerk van (super) bibliothecarissen en lopende pilots. 3 Een rond verhaal over het nieuwe leeskringbeleid en de acties die wij genomen hebben. 4.Muziek bibliothecaris special: ism Bart van Aanholt en Metha Molenaar (onder voorbehoud). 5. Radio special 010 - 020 met Alek Dabrowski en Leo Willemse (onder voorbehoud). 6. Bezoek aan de tentoonstelling Echte Rotterdammers, Museum Rotterdam.
Terug naar Inhoudsopgave
COLOFON HNL Bulletin #2 Auteurs: Nadia Palliser en Karen Bertrams ©ProBiblio, september 2013
