Directie en secretariaat adviescommissies voor ruimtelijice kwaliteit
Aan de Raad van de gemeente Wormerland T.a.v. de griffier Postbus 20 1530 AA WORMER
datum 25-4-2012 dossier 12-042-JM/il betreft
jaarverslag welstandscommissie 2011
SmUEHGEKöMEH ~ \ MEI 2012
GESCAI^D OP - \ ME! 2312 Gemeente Vi/ormsrlaod
Geachte heer/mevrouw.
Graag wilik u verzoeken bijgevoegde jaarverslag van de welstandscommissie van uw gemeente te overleggen aan de raadsleden van uw gemeente. Wij hebben een exemplaar voor elke fractie bijgesloten. Hiermee voldoen wij aan de in de Woningwet vastgelegde verplichting om jaarlijks aan de gemeenteraad te rapporteren over het welstandsadvieswerk. Dit jaarverslag van de welstandscommissie dient door het College van B&W te worden aangevuld met een beredeneerd overzicht van besluiten naar aanleiding van de welstandsadviezen. Het jaarverslag van uw gemeente staat vermeld op de website van www.wznh.nu en is digitaal op te vragen via infoPwznh.nu.
Hoogachtend en met dank vior uw medewerking,
i. J.E.F. Mühren, directeur
Emmastraat 111,1814 DP Alkmaar | 1072 520 44 59 | f 072 520 44 60 |
[email protected] | www.wznh.nu Rabobank 1086.36.135 | KVK 4119 80 31 | BTW 0030 24 842 BOl
adviescommissies voor ruimtelijke kwaliteit
Jaarverslag 2011 voor de gemeente Wormerland Welstandscommissie Wormerland
Colofon Auteur: Ingrid Langenhoff Met bijdragen van: Jef Mühren Uitgave: WZNH Alkmaar, april 2012 Basisontwerp DesignArbeid Implementatie Flores Automatisering
<M
Voor u ligt het jaarverslag 2011 van de welstandcommissie Wormerland. De commissie, die bestaat uit door de gemeenteraad benoemde leden, vervult een wettelijke taak op grond van de Woningwet. Dit jaarverslag wordt aangeboden aan de gemeenteraad. Daarmee wordt voldaan aan de verplichting op grond van Woningwet, waarin is vastgelegd dat over het gevoerde welstandsbeieid bij omgevingsvergunningen voor de activiteit bouwen moet worden gerapporteerd aan de gemeenteraad. U vindt in dit jaarverslag informatie over de samensteliing en werkwijze van de commissie en over de uitgebrachte adviezen. De weistandscommissie Wormerland evalueert het advieswerk jaariijks met de portefeuiiiehouder. Het verslag van dit evaiuatiegesprek in 2011 is in de bijlage opgenomen. In dit jaarverslag komt aan de orde op welke wijze de commissie toepassing heeft gegeven aan het gemeenteiijke weistandsbeleid zoais vastgelegd in de gemeenteiijke weistandsnota. De welstandsnota heeft zich in de afgelopen jaren ontwikkeld tot een stevig beleidsinstrument naast, en samenhangend met, het ruimtelijk beieid van structuurvisie en bestemmingspiannen en heeft tot doei regie te voeren over de openbare ruimteiijke kwaliteit van uw gemeente. Wij hopen dat de advisering van uw commissie op basis van dit beieid bijdraagt aan een soiide, politiek en maatschappeiijk draagviak voor een ambitieus en stimuierend kwaliteitsbeieid in uw gemeente. Het afgeiopen jaar is ons steeds weer gebieken dat de meeste gemeentebesturen zich echt verantwoordelijk voelen voor de ruimteiijke kwaliteit van hun gemeente. Een advies van de commissie bij het verlenen van omgevingsvergunningen, maar het liefst ook eerder in het pianproces, kan daar een positieve bijdrage aan ieveren. De weistandscommissie Wormeriand wil zich daar graag voor biijven inspannen. Dit jaarverslag heeft vier hoofdstukken: een eerste inieidend hoofdstuk over de actueie ontwikkeiingen, een tweede hoofdstuk over de inhoud van het beieid en de weistandsadviezen, een derde hoofdstuk over de organisatorische aspecten van het weistandsadvieswerk en een siothoofdstuk met conciusies en aanbevelingen. In de bijiagen vindt u de cijfers, het verslag van het evaluatiegesprek met de portefeuillehouder en de curricula vitae van de commissieleden. Wij gaan ervan uit dat dit jaarverslag u een goed beeld geeft van de inspanningen om de advisering in uw gemeente professioneel en volgens gemeenteiijk beieid te iaten plaatsvinden en wij verheugen ons op voortzetting van onze adviestaak in uw gemeente in 2012. Wij zijn graag bereid de bevindingen in dit jaarversiag met u te bespreken zodat de advisering in de toekomst steeds nauwkeuriger kan worden afgestemd op de uitgangspunten die u als gemeentebestuur van belang vindt. Ook nodigen wij raadsleden van harte uit om eens een openbare vergadering van de commissie bij te wonen om kennis te nemen van de praktijk van de welstands-en monumentenadvisering. Ais commissie bedanken wij de gemeente en alle betrokkenen bij de bouwpiannen die in het verslagjaar aan ons zijn voorgeiegd, voor het vertrouwen en voor de prettige samenwerking. WZNH adviseert de Noord-Hollandse gemeenten al bijna 100 jaar vanuit haar statutaire doeistelling: het beoordelen en bevorderen van de ruimteiijke kwaliteit van de gebouwde omgeving in de provincie Noord-Holland. Op de website van WZNH www.wznh.nu vindt u de nodige aanvuilende informatie. Drs. ing. Jef iVlühren, voorzitter weistandscommissie Wormeriand en directeur WZNH
fO
Q>
E o o
Ö:
.£
0
oO o 'ï/> > E o £ CM o U)
0
t
(Z "5
o (/> "ö c
JS Q>
In dit hoofdstuk gaan wij in op • Actuele ontwikkelingen • Ontwikkelingen in de gemeente Wormerland Terugkijken op het jaar 2011 betekent vaststellen dat veel, zo niet alles, draaide om economie en de matige vooruitzichten. De bouwwereld heeft het zwaar te verduren. Ook in de adviescommissie werd duidelijk dat piannen van enige omvang iangzamerhand een zeldzaam verschijnsei zijn geworden. De grotere plannen betroffen in toenemende mate plannen die in het kader van bezuinigingen opnieuw aan de commissie werden voorgeiegd. Ook iokaie overheden zijn het afgelopen jaar vrijwel zonder uitzondering genoodzaakt geweest om ingrijpend te bezuinigen. Gemeenten kijken daarbij in toenemende mate naar mogeiijkheden om dit te doen via deregulering: minderen eenvoudiger regeis. Geiukkig biijkt in discussies hierover teikens weer dat ruimtelijke en cuituurhistorische kwaliteit belangrijke kernwaarden in onze samenieving vertegenwoordigen. De weistandscommissie Wormeriand ziet het tot haar taak die kernwaarde te biijven koesteren zonder uit het oog te verliezen dat soms de tering naar de nering dient te worden gezet. Geheel zonder kwaiiteitsbeieid zal het ons inziens niet gaan, en minder en simpeier is vaak niet zo eenvoudig ais het lijkt, maar meebewegen waar het kan, mag van ons worden verwacht. De rijksoverheid is voortvarend in het bedenken van aanpassingen in de weten regelgeving die het eenvoudiger, sneiier, beter en doeigerichter moeten maken. Veel gemeenten worstelen om dit tempo van veranderingen bij te houden met minder tijd- en menskracht. Ook de komende periode staat het nodige op stapei. Graag brengen wij u op de hoogte van enige actuele ontwikkelingen.
Actuele ontwikkelingen Wabo en Bor In 2010 trad de Wet aigemene bepaiingen omgevingsrecht (Wabo) in werking. Zo'n 25 deeivergunningen werden in één omgevingsvergunning samengebracht. De omgevingsvergunning is voor de burger aan het ioket eenvoudiger, maar stelt gemeenten achter het ioket voor een complexe opgave, zowei organisatorisch (de termijn van vergunningverlening werd flink ingekort tot acht weken) als voor wat betreft de gevoigen voor het ruimtelijk beleid. Bij invoering van de Wabo werd de categorie vergunningvrije bouwwerken verruimd. Bovendien is voor veel kleine bouwwerken die passen in het bestemmingspian voortaan geen vergunning nodig. Daarmee vervait de mogeiijkheid om deze bouwwerken vooraf te beoordelen op redelijke eisen van weistand. iVlet deze wetgeving is een aanzieniijke deregulering ingezet. Het door het ministerie ingeschatte percentage van 50% minder vergunningen iijkt vooralsnog echter niet te worden gehaald. De omgevingsvergunning biedt ook kansen. Het bundelen van de verschiiiende activiteiten in één omgevingsvergunning maakt een integraie afweging van de invloed op beeidkwaiiteit van aile activiteiten in samenhang mogelijk.
Modernisering van de monumentenzorg (MoMo)
CM
Vanaf 1 januari 2012 zijn gemeenten volgens het Besluit ruimteiijke ordening verpiicht om in de toelichting van een bestemmingsplan een beschrijving op te nemen van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cuituurhistorische waarden en in de grond aanwezige ofte verwachten monumenten rekening is gehouden. Veei gemeenten, al druk met de bestemmingspianherzieningen, treffen, vaak schoorvoetend, voorbereidingen om hieraan invulling te geven in beleid. De commissie
adviseert waar zij dat kan om iiierbij de integraiiteit van beieid in gedaciite te hiouden en hiierbij ook het weistandsbeieid te betrekken, in de praktijk biijken ruimtelijke ordening, erfgoed en vergunningen nog tameiijk op ziciizeif staande sectoraie beieidsterreinen.
De 'kan-bepaling' Met het inwerkingtreden van de Wabo verviei de categorie iichtvergunningpiichtige bouwwerken. En daarmee verviei ook de mogelijkheid van een ambteiijke weistandstoets voor deze kieine bouwwerken. Alle aanvragen voor een omgevingsvergunning voor het bouwen moeten voigens de huidige regels door de welstandscommissie worden beoordeeid, tenzij de gemeenteraad een gebied of een object ais weistandsvrij heeft aangewezen. De wetgever gaat dit onbedoelde effect terugdraaien, naar verwachting op 1 januari 2013. Voormaiig Minister Donner heeft aangekondigd een 'kan"bepaiing op te nemen in de voigende wijziging van het Besluit omgevingsrecht. Het verplichte advies van de weistandscommissie of stadsbouwmeester, wordt dan vervangen door de keuzemogeiijkheid van een advies. Daardoor zai in veei gemeenten de ambtelijke sneitoets weer in ere worden hersteid. De commissie kan zich goed in deze zogenaamde ambtelijke mandaatrol vinden. Veei ervaren ambtenaren kunnen een deei van de kieine bouwopgaven prima afdoen. Wel hecht de commissie eraan dat deze ambteiijke behandeling onder de vieugeis van de onafhankeiijke commissie piaatsvindt zodat de commissie bij probleemgevallen rugdekking kan bieden. De verwachting is dat we hier de ambtelijk gemandateerde aan onze zijde vinden.
Omgevingswet in het voorjaar van 2012 wordt naar verwachting het voorontwerp van de nieuwe Omgevingswet bekend gemaakt. De inwerkingtreding van de eerste fase van de wet wordt voorzien in 2013. De Omgevingswet zai meer dan zestig bestaande wetten, honderd Amvb's en honderden ministeriëie regeiingen op het gebied van ruimteiijke ordening, bouwen, wonen, monumenten, infrastructuur, water, milieu en natuurbeheer gaan vervangen. De wet heeft tot doei de verminderingen van procedures, planvormen en onderzoeks-en adviesvarpiichtingen en vergroting van de bestuurlijke keuzeruimte. De Omgevingswet zai grote gevoigen hebben voor de ruimteiijke kwaliteitszorg, voorai op iokaai niveau. De iokale politiek zai meer invloed (terug) krijgen in besiuiten over de ieefomgeving. Dat betekent: minder harde normen en meer ruimte voor een integraie afweging. De ontwikkeiingsgerichte toeiatingspianoiogie van de Wro zai vervangen worden door verbodspianologie: in principe is eike (functie)wijziging in de ieefomgeving toegestaan, tenzij die uitdrukkelijk verboden is en mits de omgevingskwaliteit niet versiechtert. Als deze denklijnen doorgang krijgen, zai de vraag of een bepaaid project op een bepaaide piek acceptabel is in de toekomst voorai van kwaiitatieve argumenten afhangen. Het bestemmingspian (of een daarvoor in de piaats te komen Omgevingsverordening) zal slecht beperkt houvast bieden. Waarschijniijk zullen gemeenten hun sectoraie beoordeiingskaders zoveei mogeiijk gaan samenvoegen tot een integraai afwegingskader. De ambities en principes worden dan vastgeiegd in structuurvisies.
Ontwikkelingen in de gemeente in de weistandscommissie Wormeriand komen veei verschillende grote en kieine bouwpiannen aan de orde. De commissie probeert zich steeds bij ieder bouwpian zorgvuidig en gewetensvoi af te vragen of een positief advies recht doet aan het streven naar ruimtelijke kwaiiteit. De principes, op
lO
c O
E u,,£ o o
Ö
0
o "(Ö > £ o E CM o O?
c
t
03
grond waarvan de commissie tot een advies over afzonderiijke omgevingsvergunningaanvragen komt, staan beschreven in het door de gemeenteraad vastgestelde welstandsbeieid. Onverminderd zet de commissie zich in om de ruimteiijke kwaliteit van de gebouwde omgeving te bewaken en te bevorderen. Steeds vaker kijkt de commissie mee bij grotere initiatieven in een vroegtijdig stadium. Inmiddels leert de ervaring dat deze vroege interventies veel beter landen bij aanvragers en initiatiefnemers en dat de mogelijkheden om doeigericht bij te sturen veei groter zijn. De meest omvangrijke taak van de adviescommissie betreft de wetteiijk verplichte weistandsadvisering over omgevingsvergunningpiichtige activiteiten. De toetsing van een omgevingsvergunningaanvraag vindt piaats op basis van een beperkt aantai in de Woningwet genoemde toetsingsgrondsiagen. Het advies van een welstandscommissie is er daar een van. Dat advies heeft betrekking op de passendheid van een bouwwerk in zijn omgeving. Aan deze vorm van toetsing van de ruimtelijke kwaliteit wordt een aantai wetteiijke eisen gesteld. De beiangrijkste voorwaarde is dat het welstandsadvies gebaseerd moet zijn op de gemeenteiijke weistandsnota, daarin zijn beoordelingscriteria voor bouwpiannen vastgelegd. Er wordt onderscheid gemaakt in verschillende gebieden en voor sommige typen bouwwerken bestaan aparte criteria. In de meeste gevallen zit interpretatieruimte tussen de min of meer aigemene kaders van de weistandsnota en de specifieke situatie ter plaatse van de aanvraag. Niet aiie situaties zijn uitputtend in de beieidsregeis te vangen. Voor die interpretatie is de commissie Wormeriand aangesteid die vakbekwaam en professioneel adviseert of de aanvraag voldoet aan de kwaliteit die de weistandsnota beoogt. Daarbij speeit zichtbaarheid vanuit de openbare ruimte een doorslaggevende rol. Hoe minder de zichtbaarheid vanuit de pubiieke openbare ruimte hoe terughoudender de commissie zich zai opsteiien.
Ervenconsulent De drie organisaties WZNH, Landschap Noord-Hoiiand en Water, Land en Dijken werken in de regio Laag - Hoiland samen aan het project 'Ervenconsulentschap'. Doei van het project is het zorgvuidig inpassen van ontwikkeiingen op een (boeren-) erf in het iandschap door inzet van advies en begeleiding van een ervenconsulent. De gemeente Wormeriand neemt als piiotgemeente deei aan het specifiek op de regio Laag - Holland gerichte project 'Ervenconsulentschap'. Het volgende hoofdstuk gaat nader in op de opzet, doeisteilingen en de rol van de gemeente Wormeriand in dit gezameniijke project.
(O
In dit hoofdstuk gaan wij in op • Het effect van welstand • Enkeie bijzondere adviezen in 2011 • Ruimtelijke kwaliteit: Andere adviezen in 2011 • De welstandsnota: hoe functioneert het beleidskader De commissie heeft in 2011 weereen aantai interessante bouwplannen mogen beoordeien. Naast een seiectie van een aantai interessante piannen in 2011 wordt er in dit jaarverslag ook een voor het weistandsbeieid beiangrijk thema in Wormeriand in beeid gebracht; het beleid voor bouwpiannen aan stoipboerderijen. De welstandsnota bevat specifieke criteria voor stolpen (bestaande en nieuwe) en de weistandscommissie beoordeeit aiie bouwpiannen aan stolpen aan de hand van deze criteria. De foto's brengen in beeid dat het weistandsbeieid van de gemeente vruchten afwerpt en het architectonische beeid van een stoip beter in stand blijft of, in geval van een nieuwe stoip, wordt benaderd. Het weistandsbeieid werkt zo complementair aan het ruimteiijke en pianologische beleid, dat in geval van sioop van een bestaande stolp verlangt dat op dezeifde positie weer een nieuwe stoip gebouwd wordt.
Thema (ver-)bouwen van stolpen Noorderweg 93 Op grond van de objectgerichte criteria voor stolpen stuitte het pian voor een nieuwe stoip aan de Noorderweg destijds op bezwaar van de commissie. Het bezwaar betrof de afwijkende kapvorm (een piramidevormige dak is kenmerkend voor en stolp) en de toepassing van een aantal oneigenlijke onderdeien in de geveis; met name de erkers op de noordoosthoek en de vormgeving van de entree.
CO
Gerealiseerd
Dorpsstraat 425 De commissie had veei waardering voor de nieuwe stoip aan de Dorpsstraat, op een beiangrijke iocatie in het iint aan het water en met doorzicht naar het achterliggende iandschap. IHoewei iets kleiner van formaat dan de oorspronkelijke stoip voideed de nieuwe stolp aan de criteria over karakteristieke maatvoering. Niet aiieen het materiaaigebruik, de detaiis en de kieursteiiing maar ook het behoud van de bomen en de inrichting van het erf zorgen voor het beeld en de uitstraling van een traditioneie stoipboerderij. Het totaie beeid levert zo een positieve bijdrage aan de beieving van het iandschap en de cuituurhistorie van het dorp.
Gerealiseerd
Noorderweg 106 De nieuwe stolp aan de Noorderweg is ook een positief resuitaat van het op elkaar afgestemde planologische en welstandsbeieid. Het eerste pian voideed destijds niet aan kenmerkende vierkante hoofdvorm en de maatvoering van minimaai 12 x 12 meter. Ook ontbrak het piramidevormige dak en stond het bijgebouw direct tegen de stoip aan, terwiji schuren of staiien zo ver mogeiijk van de stoipboerderij af moeten worden gepiaatst, zo mogelijk aan de achterkant van het erf. Na aanpassing van de hoofdvorm veranderde ook de architectonische uitwerking van de voorgevei, hoger en rijker van karakter dan de zijgevei.
Tv
voorgevei Negatief advies
00
Positief advies
t..r:
0)
Gerealiseerd
Bijzondere plannen en adviezen in 2011 Herontwikkeling Dorpskern Neck Nadat in 2010 een keuze is gemaakt uit drie ontwerpen voor de herontwikkeling van de dorpskern in Neck is het winnende pian uitgewerkt en door de commissie beoordeeid. in hiet muitifunctioneie gebouw zijn een sciiooi, buitenschiooise opvang, een peuterspeeizaai, sporthial, toneeizaal, dorpshuis en woningen ondergebracht. De commissie beoordeelt het plan op basis van het beeidkwaiiteitpian dat ais onderdeei van het stedenbouwkundig pian specifiek voor deze iocatie is opgesteid. Op basis van het beeidkwaiiteitpian, waarin gestreefd wordt naar aansiuiting bij de iandeiijke en dorpse sfeer, maakt de commissie ten aanzien van de geveluitwerking bezwaar tegen het ontwerp. Naar de mening van de commissie ontbreekt een duidelijke keuze of de verschiiiende functies onderdeei zijn van één gebouw of dat deze functies ais iosse en aparte voiumes afleesbaar zijn. Om schaaivergroting zoveei mogeiijk tegen te gaan geeft de commissie als oplossingsrichting aan om de verschillende functies in de geveiuitwerking afieesbaar te maken. Het aangepaste ontwerp komt aan dit advies tegemoet De gebouwen zijn 'op de grond gepiaatst' en door middel van verbindingen zijn de verschiiiende functies beter herkenbaar in de geveiuitwerking. Zo voegt het gebouw zich beter in de kleine schaal van het dorp.
O>
d)
0)
E 0) a ,i o •ö
o o> '55 £ o £ CM o o UI (0
CO T3 O
Aangepast onU/erp
Zuiderweg 58 a Wijdewormer Het schetsontwerp van het uitbreiden van een woning van een bouwiaag met zadeidai< in de Wijdewormer stuit In vooroverieg op bezwaar van de commissie op grond van de verandering van de vorm en het hoofdvoiume De piaatsing van de aanbouw dwars op de bestaande woning, met de nok evenwijdig aan de straat, zorgt er voor dat er een heei nieuwe vorm ontstaat en het hoofdvoiume verandert. De gebiedsgerichte weistandscriteria vragen om de hoofdrichting van de bebouwing evenwijdig te laten iopen aan de zijdelingse perceeisgrenzen, om handhaving van het doorzicht naar het achteriand en om aanbouwen ondergeschikt aan het hoofdvoiume toe te voegen of daarin op te nemen. Er is geen bezwaar tegen de omvang van de aanbouw en het doorzicht naar het landschap wordt nauweiijks beiemmerd. Maar het ontwerp benadrukt de dwarsrichting terwijl het weistandsbeieid gericht is op uitbreiden in de iengterichting. Het aangepaste ontwerp beantwoordt aan dit beleid De aanbouw is in de lengterichting geplaatst waardoor de aanbouw meer ondergeschikt is toegevoegd.
VOOftGEVQ. BESTAAND
VOORGEVEL NIEUV/ Eerste ontwerp negatief advies
VOORGEVO. BCSTAAKO
Gewijzigd ontwerp positief advies
Dorpsstraat 46 De commissie beoordeelt het schetsontwerp van vervangende nieuwbouw van een winkel met een woning op een belangrijke iocatie in Wormer op een hoeksituatie aan de Dorpsstraat en een doodlopende straat, naast een plantsoen met een monumentaal pand. Het gebouw wordt teruggeplaatst in de rooiiijn en krijgt twee bouwlagen met een kap, baksteen en houten kozijnen. Op grond van een massastudie waarin wordt ingezet op aansiuiten in vorm en omvang bij het historische iint en de omringende bebouwing is de gemeente bereid medewerking te verienen aan een afwijking van het bestemmingsplan. Ook de commissie vindt het gebouw passen in het lint wat betreft plaatsing, hoofdvorm en oriëntatie van het gebouw, met ais twee voorzijden ontworpen geveis. iVlaar de architectonische uitwerking verdient nog aandacht, geiet op het weistandsbeleid waarin staat dat de architectuur zowel moet bijdragen aan het continue beeid en de totaaisfeer van het gebied ais aan de herkenbare identiteit van de individuele gebouwen. Naar de mening van de commissie vraagt de keuze voor de traditioneie 1 gde eeuwse stijl om aan te sluiten bij deze stijikenmerken. in deze schetsfase van pianontwikkeling zoeken ontwerper en commissie in coiiegiaal overieg naar oplossingen om dit beieid recht te doen. Het gaat daarbij om de maatverhoudingen tussen het gevelvlak en de kap (te steii en te hoog), de piaatsing van de entree op de hoek (sluit niet aan bij de symmetrie van de voorgevei), de vormgeving van het geveieiement (asymmetrisch) en de aanbouw (afzonderiijk van het hoofdgebouw). Het aangepaste ontwerp toont een pian waarin deze stijlkenmerken zijn aangebracht en een heider gebouw ontstaat met twee voorzijden en een symmetrische benadering van de gevels. Dit overieg over het schetsontwerp wordt zowei door de ontwerper als de commissie zeer gewaardeerd.
=
'S • ö
' T
-;.t.T'
BA M ï fS9!" OOflSPHOmtWK OHnK^KPPlMi
0 0 iS E0
o:,i 0)
ifiriiiiinirr"'
:ll|u^ii
•lllbiilli
iiiiiiii
niiHi
Dorpsstraat 46 boven het oorspronkelijke ontwerp onder gewijzigd goedgekeurde schetsontwerp
•ö
o o >
E o E CM o UI
Dorpsstraat 226 in het iint van Wormer wordt een (asymmetrische) stoip en de achteriiggende schuur gesioopt en vervangen door een nieuw dubbei woonhuis in de 19de eeuwse stiji en karakteristiek van een herenhuis. De woning met twee bouwiagen en een schiiddak en teruggepiaatst in de rooilijn voldoet niet aan de gebiedsgerichte criteria en de commissie steit vragen over de massa en de vorm van de woning en het ongewenste effect van schaalvergroting. In het beieid wordt op deze iocatie gevraagd om een
0 (/) (/>
i/> •ö
c 12 jg
t 1o (0
0
vrijstaand pand van één bouwlaag met (bij voorkeur) een zadeidak en een individueel karakter. Het afwijkende volume is vastgelegd in iiet bestemmingspian en de daarin opgenomen ruimteiijke onderbouwing en door de gemeenteraad akkoord bevonden. Tocii houdt de commissie bezwaar tegen de arciiitectonische uitwerking waarin gevraagd wordt om individueie herkenbaarheid die in het voorliggende ontwerp nog ontbreekt. Onvoldoende duidelijk is of er sprake is van één pand of van twee afzonderiijke woningen. Het ontwerp verdient met de inzet van architectonische middeien in schaai nog aanpassing, in het uitgewerkte plan is aan het bezwaar tegemoet gekomen door verkieining van de dakkapeiien en aanpassingen in de geveiindeiing zodat het pand de uitstraling krijgt van een typoiogische eenheid georiënteerd op de straat. Naar aanleiding van dit voorbeeid van planontwikkeiing geeft de commissie de gemeente het advies om al in een vroeg stadium van planontwikkeling ook het welstandsbeleid bij de planologische afweging te betrekken.
VOORGEVEL
ONTWERP SYSTEEMBOUWER
VOORGEVEL
^
ZDGEVEL
Dorpsstraat 226 boven sclietsontï\erp met akkoord onder gewijzigd onhverp op hoofdlijnen akkoord (bureau Schoute)
Ruimtelijke kwaliteit Beeldkwaliteitplan woningen Noorderweg Neck In 2011 heeft de commissie een beieidsadvies gegeven over het beleid voor de zogenoemde vrije kavels als onderdeel van het centrumpian van Neck. Tegenover het muitifunctionele gebouw aan de Noorderweg biedt de ontwikkeiing in het nieuwe dorpscentrum van Neck ruimte voor de bouw van 7 woningen in particulier opdrachtgeverschap. Het beeidkwaliteitpian geeft de kaders waaraan deze bebouwing moet voidoen, en bevat een aantai verkavelingsvarianten, richtiijnen voor beeldkwaliteit en bepaiingen voor het bestemmingspian. Uitgangspunt is de functie van het plein als dorpscentrum te versterken door een wand te iaten ontstaan van vier hogere, geschakeide voiumes, gelijk van vorm. De commissie adviseert om dit uitgangspunt wat betreft de verkavelingsvarianten en bestemmingsplanbepalingen aan te passen. De ruimte bij het multifunctionele gebouw functioneert niet zozeer als een plein maar als een parkeerplaats en de beleving van het doorgaande lint zou langs de zuidzijde van de Noorderweg in stand moeten worden gehouden, zoals het beleid in de welstandsnota onderstreept. Wandvorming en herhaiing van gelijke ontwerpen op een rij passen niet bij de karakteristieken van het iint; individueel en afwisselend. Dit advies wordt door de ontwerpers
CN
overgenomen en het aangepaste beeldkwaliteitplan zet meer in op het bevorderen van onderlinge diversiteit tussen de woningen. De commissie adviseert de ontwerpers om deze discussie aan de particuiiere opdrachtgevers toe te iichten en het beeidkwaiiteitplan ook ais inspiratiebron te iaten dienen.
Ht3n(ngen i - a n a n t l
-^
C
JS o
E
o woningen vxianï 4
Pilotproject Ervenconsulent Wormerland kent een omvangrijk landelijk gebied, met zowei het kenmerkende veenweideiandschap ais het iandschap van een droogmakerij. Met name in de droogmakerij overheerst nog steeds de agrarische functie, maar het agrarische bedrijf verandert in hoog tempo en daarmee ook de verschijningsvorm van het karakteristieke boerenerf. Zoais de voorbeelden van de stolpboerderijen tonen zorgen het pianoiogische beieid en het weistandsbeieid samen voor behoud van het beeid van de karakteristieke stoipboerderijen, het gebouw op zichzelf. Maar ook de erfinrichting is sterk aan verandering onderhevig. Ook in Wormerland, met name in de Wijdewormer, is sprake van dynamiek op (boeren-)erven. De gemeente wii graag zoveei mogelijk ruimte bieden voor ontwikkeiingen maar hecht ook aan behoud van de karakteristieken van het iandschap. Wormerland beschikt in ruimte mate over dit karakteristieke iandschap dat, zo dicht bij verstedeiijkt gebied, steeds meer recreatieve en daarmee economische betekenis krijgt. Ook het provinciaie beieid is gericht op de instandhouding van de kernkwaliteiten van het iandschap van Laag - Holland. De drie organisaties Landschap Noord - Hoiland, Water, Land en Dijken en WZNH werken samen aan het project 'ervenconsuientschap'. Een ervenconsuient beschikt over specifieke kennis van cuituurhistorische, iandschappeiijke en ecoiogische kwaliteiten van erven en geeft initiatiefnemers in een vroeg stadium van pianontwikkeiing onafhankeiijk advies over het inpassen van nieuwe ontwikkeiingen met behoud of versterking van erfkarakteristieken. Doei van het project is om veranderingen op het erf zo goed mogelijk landschappeiijk in te passen. Het gaat dan om een integraie benadering, om het samenspei van bebouwing, erf, bepianting en water. De gemeente Wormerland heeft zich bereid getoond om als pliotgemeente in de regio Laag - Holland aan het project deel te nemen. Het pilotproject in Wormeriand, gesubsidieerd door het Programmabureau Laag - Hoiiand,
CO
0)
lan
Aangepaste verkavelingsvananten m beeldkwaliteitplan en impressie van de locatie
E 0) Ü: ,£
o o
"ö
o o '(/> >
E o ca E ö)
o
o (/)
•ö
12 jg
t05
start in het eerste kwartaal van 2012. Er is budget om acht tot twaaif pianontwikkeiingen in Wormeriand te iaten begeieiden door het (onafhankeiijke) advies van een ervenconsuient. Behalve het bevorderen van een goede landschappelijke inpassing beoogt het project ook informatie te verzamelen óf en hoe de inzet van een ervenconsuient de omgevingsvergunningprocedure kan versoepelen en bespoedigen.
De welstandsnota In het vorige Jaarverslag luidde een van de aanbeveiingen de welstandsnota (2004) te herzien, omdat het beleid van Wormeriand op onderdelen is gewijzigd en omdat veranderende wetgeving aanleiding geeft om het beleid en de instrumenten beter op elkaar af te stemmen. Een herziening van de welstandsnota is door de gemeente in 2012 op de agenda gezet, waarbij de gemeenteraad de kaders en uitgangspunten voor het nieuwe beleid zal vaststellen voordat de nota in detaii wordt uitgewerkt. Vooruitiopend daarop hield de heer Mühren in maart 2011 een presentatie tijdens een poiitieke markt in de hal van het gemeentehuis. De presentatie ging in op de actuele ontwikkelingen rondom weistandstoezicht. In het evaluatiegesprek werd besloten om een excursie voor raadsleden te organiseren, ter voorbereiding van de kaderstellende rol van de raadsleden.
In dit hoofdstuk gaan wij in op: • Samensteliing van de commissie • Werkwijze • Openbaarheid
Samenstelling van de commissie De welstandscommissie Oostzaan is een van de 40 commissies die in Noord-Hoiiand werkzaam zijn onder verantwoordeiijkheid van WZNH. De ieden van de commissie zijn benoemd door de gemeenteraad. De commissie was in 2011 ais voigt samengesteld: • Jef iVlühren, sociaal geograaf en planoioog, voorzitter • Dana Ponec, architect • Henk Spreeuwenberg, architect De commissie werd ondersteund door: • ingrid Langenhoff, beieidscoördinator (WZNH) • Sjaak Schavemaker, piantoelichter (OVER-gemeenten)
O
5 V I n r Heiik SpieeuwenDerg Dana Ponec Jef Muhren. Sjaak Schavemaker
Werkwijze De vergaderingen werden gehouden op dinsdagmiddag in de oneven weken van het grootste deei van het jaar, in het gemeentehuis van Zaanstad, Bannehof 1 in Zaandijk, in november is de commissie verhuisd naar het nieuwe stadhuis van Zaanstad, aan het stadhuispiein 100 in Zaandam. in totaai hebben er in 2011 voor de gemeente Wormeriand 157 planbehandeiingen plaatsgevonden. Het aantai nieuwe aanvragen was 116 en het aantai aanvragen dat betrekking had op aanvragen van voorgaande jaren was 6. Er zijn in totaai 35 negatieve adviezen gegeven ( 22 %), waarvan er 5 nader schrifteiijk zijn gemotiveerd. iVieer cijfers treft u aan in bijiage 1.
Ervaringen met gemandateerd werken
Tl-
In 2011 is de gemandateerde welstandsadvisering in OVER-gemeenten geïmpiementeerd, met als doei efficiënt, kiantvriendeiijk en snei te werken, tegen zo iaag mogeiijke kosten. De heer Spreeuwenberg is de vaste gemandateerde van de commissie Zaanstreek. Voorafgaand aan de plenaire vergadering op dinsdagsmiddag in de oneven weken beoordeeit hij de kieine, eenvoudige en vaak voorkomende bouwpiannen. Van het totaai van 157 pianbehandelingen zijn er 42 door de gemandateerde uitgevoerd (27%). Bestaat er bij de gemandateerde twijfei over het interpreteren van de criteria uit de weistandsnota, of heeft het pian door de iocatie of anderszins een grotere invloed op de openbare ruimte dan gedacht, dan legt hij het pian aisnog aan de voiiedige commissie voor. Ook in het geval van een negatief advies iegt de gemandateerde in veei gevallen het pian nog even voor aan de voitaiiige
m
o o
"ö f"
Eo en, £ o d) •ö
o o 'Ui > (/) E o E CM o
o (/> 12 •öc O)
d)
t(0
03
iS 1J) o
commissie. Evenais de pienaire vergadering is ook de gemandateerde vergadering in principe openbaar en bestaat de mogeiijkiieid om hiet bouwpian toe te iichiten.
Vooroverleg over schetsontwerpen Na de invoering van de Wabo liebben beide OVER-gemeenten besioten om geen officiëie procedure voor 'vooroverieg' aan pianindieners te bieden, in het vorige versiagjaar pleitte de commissie voor herinvoering van het vooroverieg . Ook ontwerpers hechten aan de mogelijkheid schetsontwerpen in een vroeg stadium van pianontwikkeiing aan de commissie voor te kunnen ieggen. De aanbeveiing aan het gemeentebestuur heeft in 2011 nog niet geleid tot een formeie mogeiijkheid van vooroverleg, in incidenteie gevailen, meestai op verzoek van ontwerpers, vindt vooroverieg piaats en het percentage is in 2011 opnieuw gedaaid ten opzichte van 2010 (5% resp. 13%). De commissie merkte ook dit jaar dat de bredere adviesroi niet aitijd structureel wordt ingezet. Op 5 juli vond het jaarlijkse evaluatiegesprek met de portefeuiilehouder piaats. Het verslag van het gesprek is opgenomen ais bijiage 2.
Openbaarheid De vergaderingen van de commissie zijn openbaar. Op de vorige vergaderlocatie was er een 'pubiieke tribune' voor toehoorders en beiangsteilenden. in het nieuwe stadhuis van Zaanstad is na een start in het gesioten deel van het gebouw nu een vergaderzaal in het pubilek toegankeiijke deei beschikbaar. Pianindieners kunnen een afspraak maken om een toelichting te geven op hun pian; in sommige gevaiien vraagt de commissie daar ook expliciet om. In 2011 heeft de commissie bij 36 pianbehandeiingen de pianindiener en/of de architect aan tafei mogen ontvangen.
(O
Het opstellen van een jaarverslag dwingt ons om na te denken hoe door de welstandscommissie Wormerland in het afgelopen jaar invulling is gegeven aan de adviesopdracht van het gemeentebestuur. Naar eer en geweten heeft de commissie zich ingespannen om langs de lijnen die in het gemeentelijk beleid zijn vastgelegd advies uit te brengen over zaken die de ruimtelijke kwaliteit van de gemeente raken. Uiteraard dient dit jaarverslag niet alleen om het gemeentebestuur als opdrachtgever in kennis te stellen van de ervaringen die zijn opgedaan, maar ook om deze te evalueren en conclusies te trekken voor mogelijk verdere versterking van de effectiviteit van het advieswerk. Onze ervaring is dat de advisering, zeker ais dit vroeg genoeg en met respect voor opdraciitgever en ontwerper gebeurt, een goede bijdrage kan leveren aan de kwaiiteit van de gemeente. Steeds breder wordt erkend dat dit niet aiieen de ruimteiijke en cuituuriiistorische kwaiiteit raakt maar ook steeds belangrijker wordt gevonden in termen van sociaie en economische kwaiiteit. Wij zijn er ons als commissie steeds van bewust dat het beleid evenwichtig en proportioneei moet worden uitgevoerd. Duidelijke criteria alleen zijn niet genoeg. Om initiatiefnemers goed van dienst te zijn en maatwerk te ieveren is afweging van de criteria door de leden van uw commissie van cruciaie betekenis.
^ ^ ^m J^ ^JJ
E o
De wijze waarop de commissie uitvoering geeft aan haar taak is zeker nu aan verandering onderhevig. Dat brengt ons op de voigende conclusies en aanbeveiingen: i-iet afgeiopen jaar heeft de commissie kennis kunnen nemen (of geadviseerd over) de ontwikkelingen in Wormeriand. Graag wordt de commissie op de hoogte gehouden van dergeiijke ontwikkelingen in de gemeente. Hierbij kan de commissie desgevraagd ook haar bredere expertise op het terrein van ruimteiijke kwaiiteit (en cuituurhistorie) in haar advisering inbrengen. Naast de formeie weistandsbeoordeiing bij de omgevingsvergunningaanvraag wordt de commissie steeds vaker betrokken in het ruimteiijk kwaliteitsbeieid van de gemeente. Veeiai gebeurt dat vroeger in het pianproces in de vorm van coiiegiaai vooroverieg. Daarnaast wordt de commissie soms geraadpieegd over nieuw beleid dat gevolgen heeft voor de ruimtelijke kwaiiteit van de gemeente. De commissie juicht dit toe, maar merkt dat deze bredere adviesroi niet altijd structureel wordt ingezet. Er komen nog steeds definitieve bouwpiannen langs waarbij met een vooroverleg in een eerder stadium goede resuitaten te behalen vieien. Veelal ligt de verantwoordeiijkheid op een andere plek in de gemeentelijke organisatie. Wij komen graag met het gemeentebestuur in gesprek om te bekijken of de inzet structureier en daarmee doeigerichter kan zijn. Er zijn steeds meer gemeenten die ook in het kader van het afwijkingsbeleid een formeie roi voor de adviescommissie wegieggen door ruimteiijke kwaiiteitsaspecten voorwaarde te maken bij afwijken van het bestemmingspian en dit ter beoordeiing aan de adviescommissie voor te ieggen.
m
De omgevingswetgeving is nadrukkeiijk in beweging. Naar aanieiding van de aankondiging van de 'kan-bepaling' en de hiermee voor de toekomst weer mogelijk te maken ambteiijke mandatering, adviseren wij de gemeente
CD
0)
i5
Eo ö) E o
"O
o o >
0) (/)
E o E CM o
O) o (0 (/> ö (0 •c 0) JS
1?)
(0 0)
om op korte termijn in gesprek met de commissie de werkwijze en de verantwoordelijkheidsverdeling opnieuw vast te stellen. Hierbij gaan we ervan uit dat de ambtelijke afhandeling onder de eindverantwoordelijkheid van de commissie geschiedt en dat de gemandateerde ambtenaar in kwestie in alle gevallen (bij twijfel en/of bezwaar) moet kunnen terugvallen op de onafhankelijke commissieadvisering. In de integrale herziening van de omgevingswetgeving wordt een verdere vereenvoudiging en integratie van instrumentarium nagestreefd; ruimtelijke ordeningsinstrumenten ais bestemmingsplan en structuurvisie worden meer en meer afgestemd op welstandsnota's (omgevingsnota's) en met het erfgoedbeleid. De rijksoverheid streeft bijvoorbeeld naar een meer gebiedsgerichte benadering van het erfgoedbeleid. Per 1 januari 2012 is er de verplichting om in het bestemmingsplan de cultuurhistorische waarden te borgen. We raden de gemeenten aan, voorzover nog niet aan de orde, deze afstemming ter hand te nemen. De commissie kan, ondersteund door de expertise binnen WZNH, behulpzaam zijn bij het in beeld brengen van de mogelijkheden en consequenties. In dit kader wijzen we u ook op de mogelijkheden van geïntegreerd adviseren. Steeds meer gemeenten kiezen ervoor, onder andere als gevolg van de korte proceduretijd, om onze lokale adviescommissie ook te laten adviseren over monumentenvergunningen. In de meeste gevallen heeft één van de deskundigen in de iokaie adviescommissie een mandaat van de WZNH Monumentenadviescommissie en kan op deze wijze iokaai de kleine monumentenpiannen afdoen, samen met de andere leden van de lokale commissie, in gevai van grotere en meer ingrijpende monumentenpiannen waarvoor bredere erfgoeddeskundigheid noodzakelijk is, wordt het plan alsnog aan de WZNH IVIonumentenadviescommissie voorgeiegd. Wij denken hiermee een goede oplossing te bieden voor de behoefte aan advisering snei en dichtbij maar rekening houdend (door de mandaatregeling) met de deskundigheidseisen zoals die door de erfgoedinspectie in dit kader worden gesteld. Wij brengen deze mogelijkheid graag onder uw aandacht. Wij zijn verheugd dat de gemeente Wormerland ais piiotgemeente deelneemt aan het project ervenconsulentschap en daarmee aan de ontwikkeling van advisering door een ervenconsulent in situaties van agrarische erftransformaties, zeker van belang in die gevaiien waarin dient te worden afgeweken van het ruimtelijk kader (bestemmingsplan). De door de consulent(en) ingezette integraie benadering van ruimtelijke kwaiiteit, zo mogeiijk voorafgaand aan de officiële vergunningprocedure, kan leiden tot het behoud en versterken van het landschap, tot duidelijkheid voor de initiatiefnemer en het bespoedigen en vereenvoudigen van de vergunningprocedure. Veelvuldig ieveren wij gemeenten previsors en supervisors (meestal als vooruitgeschoven post van de adviescommissie). Onze overtuiging is dat vroegtijdig vooroverleg (meestal al op stedenbouwkundig of landschappelijk schaalniveau) iater in pianprocessen grote voordelen oplevert.
00
Aantal planbehandelingen In 2011 heeft de welstandscommissie voor de gemeente Wormerland 122 vergunningaanvragen behandeld, waarvan 6 betrekking hadden op aanvragen van voorgaande jaren. In verband met herhalingen was het totaal aantal planbehandelingen 157. Deze zijn als volgt verdeeld:
aanta aanvragen
aantal behandelingen
percentage herhalingen 10 V de aanvragen
102
131
28%
waarvan een monument
2
2
0%
waarvan nieuwbouw
37
54
46%
waarvan verbouwing
63
75
19%
Preadvies
8
13
63%
Reclameaanvraag
6
6
0%
Adviesaanvraag handhaving
5
5
0%
Adviezen ruimtelijke plannen
1
2
100 %
122
157
29%
Totaal
In vergelijkinc met de voorgaande jaren ontstaat het volgende beeld: 2011
soort aanvraag Nieuwe aanvragen Aanvragen van voorgaande jaren Herhalingen Totaal
2010
2009
116
74%
103
68%
120
71%
6
4%
12
8%
21
12%
35
22%
37
24%
28
17%
157
100%
152
100 %
169
100%
waarvan preadviezen
13
8%
9
6%
12
7%
waarvan reclameaanvraag
6
4%
1
1%
3
2%
waarvan handhaving
5
3%
3
2%
5
3%
waarvan ruimtelijke plannen
2
1%
0
0%
7
2011
4%
2009
2010
Individuele woningen
72
46%
88
58%
88
52%
Woningcomplexen
11
7%
10
7%
19
11%
Bedrijfsgebouwen
12
8%
11
7%
11
7%
Agransche gebouwen
17
11%
6
4%
11
7%
8
5%
22
14%
27
16%
Kleine en overige bouwwerken
22
14%
11
7%
3
2%
Ovenge plannen
15
10%
4
3%
10
6%
157
100 %
152
100%
169
100%
Openbare en bijzondere bouwwerken
Totaal
a>
^m
C J5
1 CD mm»
o c o JS 0) O)
\ferdeeld over de soorten bouwwerker 1 ontstaat hetvolgende beeld: soort bouwwerk
•rj
cu
oor de commi sie Wo
Omgevingsvergunning
> 0)
o
CM
ö)
0) T3
Jaarven Weistar
soort aanvraag
Adviezen De adviezen over het totaal aantal planbehandelingen zijn als volgt verdeeld: adviezen aan B&W Akkoord
2011
2010
2009
102
65%
101
66%
101
60%
Akkoord op hoofdlijnen
7
4%
10
7%
5
3%
Niet akkoord, tenzij
7
4%
9
6%
15
9%
Niet akkoord, nader overleg
16
10%
7
5%
8
5%
Niet akkoord
12
8%
8
5%
17
10%
Aanhouden
9
6%
15
10%
7
4%
Beieidsadviezen en andere adviezen
4
3%
2
1%
16
9%
157
100%
152
100%
169
100%
Totaal
Akkoord vvil zeggen het plan voldoet op basis van de welstandscntena aan redelijke eisen van welstand, het wordt met positief advies aan het college van B&W voorgelegd Bij 'met akkoord tenzij' wordt een duidelijk omschreven voorwaarde geformuleerd
Aantal behandelingen nieuwe aanvragen In 2011 werden 116 nieuwe aanvragen beoordeeld. Het aantal keren dat deze aanvragen behandeld werden tot een eindadvies is als volgt: adviezen aan B&W Bij eerste behandeling akkoord (geen interventie van de welstandsconnmissie)
2011
77
69%
2010
69
67%
2009
72
60%
11
9%
11
9%
Bij eerste behandeling niet akkoord tenzij (kieine aanpassing nodig) Bij tweede behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij)
5%
11
10%
Bij derde behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij)
19
18%
4%
3%
2%
3%
0%
1%
10
9%
8%
23
19%
112
100%
100%
120
100%
Bij een vierde of verdere behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij) Nog in behandeling of definitief niet akkoord of aanvraag ingetrokken Totaal nieuwe aanvragen*
103
* D(t zijn alle nieuwe aanvragen exclusief beleidsadviesaanvragen en handhaving aanvragen
Het aantal keren dat een nieuwe aanvraag 'terug' komt bij de welstandscommissie geeft een indicatie van het effect van het gemeentelijke welstandsbeleid op de bouwproductie. Het is een indicatie; de preventieve werking (het anticiperen op het beleid vóór de aanvraag wordt ingediend) wordt hiermee bijvoorbeeld niet zichtbaar gemaakt.
Bezoek Er zijn dit jaar 36 aanvragen behandeld in aanwezigheid van architecten en/of de pianindieners. Dit is 23% van het totaai aantal behandeiingen.
O
Gemandateerde planbehandeling Van het totaal van 157 planbehandelingen in 2011 werden er 42 door een gemandateerd commissielid of in een kleine commissie uitgevoerd, dat is 27% van het aantal planbehandelingen. De gemandateerde adviseert namens de commissie op basis van de weistandsnota en legt hierover steeds verantwoording af aan de commissie. Een negatief advies wordt aitijd alsnog voorgelegd aan de gehele commissie.
Gebruik van welstandscriteria De aanvragen worden steeds beoordeeid op grond van vastgesteide welstandscriteria, welke in een weistandsnota of in aanvuiiingen in de vorm van beeidkwaiiteitpiannen zijn opgenomen. Voor de gemeente Wormerland is het gebruik van de verschiiiende soorten criteria ais volgt: welstandscriteria
2011
Gebiedsgerichte criteria
118
75%
Sneltoetscriteria / Criteria voor kleine bouwwerken
13
8%
Objectgerichte criteria
11
7%
Beeldkwaiiteitpian en andere bouwregels
4
3%
Reclamecriteria
2
1%
Overige of geen criteria
9
6%
157
100%
Totaal
Bestemmingsplannen De aanvragen worden meestai voorafgaande aan de welstandsvergadering getoetst aan het vigerende bestemmingspian. Indien de aanvraag niet voidoet aan de bestemmingspianbepaiingen wordt vaak een afwijking (ontheffing) verleend. Soms is de afwijking mede afhankeiijk van een positief weistandsadvies. Dit is het gevai indien de ruimtelijke kwaiiteit als argument voor het verienen van een ontheffing in het bestemmingsplan genoemd wordt. De plannen voorgeiegd aan de commissie hadden wat betreft bestemmingspian de volgende status: bestemmingsplannen
2011
Voldoet aan bestemmingspian
78
50 %
Voidoet niet aan bestemmingsplan, maar gemeente werkt mee aan binnenplanse afwijking
18
11 %
Voldoet niet aan bestemmingsplan, maar gemeente werkt mee aan buitenplanse afwijking
2
1%
Voldoet niet aan bestemmingsplan, over afwijking wordt besiist na advies van de weistandscommissie
4
3%
55
35 %
157
100%
Niet van toepassing of niet bekend bij de behandeling Totaal
es
Verslag evaluatiegesprek van de welstandscommissie Zaanstreek met de wethouder van Wormerland, gehouden op 5-7-2011 in het gemeentehuis van Wormerland.
Aanwezig: • Namens de gemeente: de heer R. Hendriks (portefeuiliehiouder Ruimteiiji<e Ordening), de iieer ing. S. Sciiavemaker (piantoeiichiter), mevrouw L. Schiipper (beieidsmedewerker Ruimtelijke Ordening), de heer ing. R. Visser (medewerker afdeling Dienstverlening). • Leden van de commissie: De heer drs. ing. Jef Mühren (voorzitter), mevrouw ir. D. Ponec (architect) en de heer H. Spreeuwenberg (architect). • Namens de organisatie WZNH: De heer drs. ing. Jef Mühren tevens directeur van WZNH en mevrouw drs. Ingrid Langenhoff (beieidscoördinator).
1.Opening De wethouder is aanwezig bij de beoordeiing van twee voor Wormeriand belangrijke plannen; Een deei van het nieuwe Dorpscentrum van Neck, het pian voor 25 nieuwe woningen aan de Noordkant van de muitifunctioneie accommodatie en een nieuwe dubbeie woning in de Dorpsstraat in Wormer. Beide plannen worden in de vergadering toegeiicht door de ontwerpers.
2. Ervaringen met de werkwijze van de commissie De heer Hendriks toont begrip voor de werkwijze van de commissie en bevestigt dat de beoordeiing de kwaiiteit van plannen ten goede komt. Ook is er geen twijfei over de wijze waarop met kianten (burgers en ontwerpers) om wordt gegaan. Maar de gemeenteraad heeft sinds de Wabo een beiangrijkere roi in ruimteiijke ontwikkeiing in de zin dat de raad beslist over ai dan niet afwijken van het bestemmingspian. Van de commissie wordt gevraagd de door de raad vastgelegde uitgangspunten te respecteren, zoais in het geval van de dubbele woning in de Dorpsstraat. De heer Mühren merkt op dat dit plan als voorbeeld dient van situaties waarbij de advisering door de commissie in een te laat stadium piaatsvindt. Het gaat bij dit pian om de fiinke schaaisprong die naar het oordeei van de commissie gaat piaatsvinden en minder over de architectonische uitdrukking daarvan. Graag had de commissie in de fase van vaststeiiing van de randvoorwaarden van maat en schaai haar advies aan het gemeentebestuur verstrekt. Nu in het bestemmingspian voiume, piaatsing en omvang van de woning zijn vastgeiegd kan het siechts gaan om de architectonische middeien om de schaal van de woning te verkleinen. Wat betreft het centrumpian van Neck was de commissie enthousiast over de vormgeving van de woningen maar vraagt daarnaast vooral aandacht voor een samenhangende en zorgvuldig ontworpen inrichting van het openbare gebied. Aan de hand van deze voorbeeiden pieit de heer iViühren voor een rol voor de commissie waarbij er ruimte is voor advisering op deze verschiiiende schaainiveaus. De Dorpsstraat is een voorbeeld dat zich goed leent voor een toelichting aan de raad. De raad kan de roi van de commissie bepalen en in gevallen zoais het centrum van Neck is een integrale advisering over de ruimtelijke kwaiiteit in een vroeg stadium van pianontwikkeiing zeer aan te beveien. De heer Hendriks wijst er op dat de commissie in de ogen van sommigen nog stug beoordeelt en op basis van persooniijke opvattingen. Deze beeidvorming is voigens de commissie, zeker geiet op de betekenis van de
CM CM
vastgestelde welstandscriteria en de proportionele benadering die de commissie als uitgangspunt kiest, niet terecht. De wethouder is zich daar bewust van maar wii daarvan ook de raad kunnen overtuigen. Voorgesteld wordt in het najaar een excursie voor raadsleden te organiseren. Een excursie waar voorbeelden van (gerealiseerde) plannen met de raadsleden op locatie worden bezichtigd en de adviezen toegeiicht.
3. Jaarverslag 2010 De heer Spreeuwenberg vraagt aandacht voor de inpassing van landbouwschuren in het landschap. Het jaarverslag toont enkele voorbeelden daarvan. Met name in de zuidwest hoek van de Wijdewormer is er sprake van verrommeling en aantasting van het landschappelijke beeld. Hij wijst op de beschikbare middelen en fondsen bij het Landschap Noord Holiand om de landschappelijke inpassing door middel van erfbepiating te bevorderen.
4. Vooroverleg, schetsontwerpen en preadviezen Om redenen van de verkorte termijnen van vergunningverlening is besloten dat geen officiële principeverzoeken of schetsontwerpen meer kunnen worden Ingediend bij de gemeente. Dat betekent dat ook geen vooroverleg meer mogeiijk is met de commissie. Naar de mening van zowel de commissie als de betrokken ambtenaren is het gebrek aan vooroverleg voor alle partijen nadelig en niet bevorderiijk voor een efficiënte procedure. Ontwerpers en burgers waarderen vaak de mogeiijkheid van vooroverleg met de commissie. En de commissie kan in dit vroege stadium van pianontwikkeiing sturen, op basis van de nota. De heer Spreeuwenberg wijst op de door de gemeente Zaanstad geboden oplossing. Het bedrag dat de burger betaalt aan leges voor het indienen van een schetspian wordt verrekend met de leges in de officiëie procedure van vergunningaanvraag. Deze werkwijze bevordert een snelle en efficiënte officiële procedure en de burger is snei op de hoogte van de 'haalbaarheid van het plan' wat betreft welstand. De heer Hendriks bevestigt het dienstverlenende belang voor de burger en hecht aan een praktische oplossing. Mevrouw Schipper wijst op het belang van zorgvuldige communicatie naar de burger. De afspraak iuidt dat de ambtenaren op korte termijn een voorstel opstelien.
J^ Q\
Q^ ^ "
5. Rondvraag en sluiting
_
5;
Er zijn geen vragen. De heer Hendriks vat de afspraken samen en dankt voor het gesprek. De heer Mühren neemt in het najaar het initiatief tot het samenstellen van een excursie.
CO
Drs. Ing. Jef Mühren, voorzitter studeerde planologie HBO te Tilburg (diploma) en Sociale Geografie aan de Universiteit van Utrecht (dipioma) en 5 jaar aan de academie voor bouwkunst te Rotterdam. Werkervaring: vanaf 1991 werkzaam ais _^H^ ^ ^ B l ^H^ ^B ^
I B stedenbouwkundig ontwerper/adviseur, vanaf flff 1994 ais compagnon in de maatschap SAS j ^ ^ ^ architecten te Rotterdam, vanaf 2001 tot heden ^ ^ B ^ ^ H
ontwerp-en projectadviesbureau iVIUD. Sinds 2003 tevens verbonden aan WZNH, tot 2009 ais voorzitter van de commissie monumenten en weistand Hoorn en voorzitter van de Themacommissie. Vanaf begin 2010 directeur WZNH.
Ir. Dana Ponec, architect studeerde in 1988 met een eervolle vermelding af aan de TU Deift. Ze was een aantal jaren werkzaam in Barcelona (José Liuis iViateo 1988-89) en Noordwijk (Hans van Egmond 1989-90), om vervolgens weer bij haar oude stage adres terecht te komen (Sjoerd Soeters), met wie ze 16 jaar samenwerkte. Achtereenvoigend ais medewerker, projectarchitect en partner/mede-eigenaar. In januari 2007 scheidden hun wegen en ontstond Dana Ponec architecten. Het bureau teit 10 medewerkers en houdt zich bezig met de leefomgeving in ai zijn aspecten en aiie schaainiveaus: van verbouwingen voor particuiieren tot en met herstructureringspiannen met een grctc diversiteit aan functie. Het bureau heeft vs:! Cr-ardChten met een compiexe context (beschermd stadsgezicht, ingewlkkeide fysieke randvoorwaarden, veei partijen met tegenstrijdig belang) en heeft de ruimte In de gebouwen net zo hoog in het vaandei staan ais de ruimte tussen de gebouwen.
u
Henk Spreeuwenberg, architect studeerde in 1976 af aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. Van 1976 tot 1984 werkzaam bij Architectengroep 69. Sinds 1984 werkzaam als architect-directeur van Spreeuwenberg architektenburo bna. Dit is een ontwerp- en bouwmanagementbureau gespeciaiiseerd in middeigrote opdrachten nieuwbouw en restauratie. Naast zijn ontwerppraktijk is Henk Spreeuwenberg ook actief geweest ais docent op de Academie van Bouwkunst, iid van de Amsterdamse Raad voor de stedebouw en heeft hij een ervaring in weistandsadvisering in Aikmaar. Tevens heeft Henk Spreeuwenberg een ateiier beeidende kunst en heeft diverse kunstwerken In de openbare ruimte gereaiiseerd.
