L E S M A T E R I A A L HETPALEIS
vanaf 4 jaar
Over de voorstelling Een theatervoorstelling is voor vele kleuters vaak een nieuwe ervaring. Ze gaan naar een onbekende plek met eigen gewoontes en regels. Naar theater kijken is helemaal anders dan naar tv kijken. Bolleke sneeuw is een poëtische voorstelling die gebruik maakt van verschillende theatrale elementen: tekst, videoprojecties, muziek, zang, dans en spel. Dit alles speelt zich af in een speciaal ontworpen decor waarbij de toeschouwer binnenin een halve bol zit, net als in een ‘bolleke sneeuw’ of schudbol. Dit maakt dat je als kijker echt middenin de gebeurtenissen en sfeer van de voorstelling zit. Hierdoor komen er verschillende indrukken op de kinderen af (beelden, geluiden, flarden tekst, emoties, reactie van de kinderen aan de overkant, …). Vertrouw er gerust op dat de kinderen hun eigen verhaal maken van deze voorstelling, ze hoeven immers niet alle tekst ‘begrepen’ te hebben. Als houvast is het echter wel handig als je hen vooraf even kan inleiden in het verhaal en de personages van het stuk. Zo hebben zij een kader waarin de indrukken hun plek kunnen vinden.
credits • tekst en regie:
Stefan Perceval
• spel:
Marit Stocker Iris Van Cauwenbergh • scenografie:
Jan Strobbe • lichtontwerp:
Chris Vanneste • muziekcompositie en liedteksten:
Jeroen Perceval
• ontwerp videobeelden:
Raf Peeters
• kostuumontwerp:
Hilde Mertens Veerle Segers • dramaturgie:
Hanneke Reiziger • klank- en videouitvoering:
Sibren Hanssens • lichtuitvoering:
Frank Haesevoets • regieassistentie (stage):
Nele Bauwens “Winter leeft ingeduffeld in haar eigen wereld waar het kaal en stil is. Lente is de mooiste in haar wereld waar alles bloeit en groeit. Zowel Winter als Lente leven elk in hun eigen seizoen. Alles lijkt in evenwicht totdat Lente beslist haar wereld te verlaten en in het huis van Winter terechtkomt. Ze ontmoeten elkaar en ontdekken elkaars verschillen … Kunnen Winter en Lente samen leven? En wat moeten ze doen om Winter terug Winter te laten zijn en Lente opnieuw haar mooie zelf?” Bolleke sneeuw is een poëtisch verhaal over de wisselingen van de seizoenen en hoe die soms te vroeg in elkaar kunnen overgaan. Bolleke sneeuw laat zien wat er gebeurt als je niet meer terug kan naar wat was omdat het er niet meer is.
• scenografie (stage):
Leen De Booser • decoruitvoering:
Sibren Hanssens Frank Haesevoets Danny Havermans Luk Willekens Jo Scappini (stage) Christiaan Mariman (stage)
• toneelmeester:
Sibren Hanssens • projectleiding:
Helga Broers • stemcoach:
Esmé Bos
• bewegingscoach:
Karel Tuytschaever
1
Vóór de voorstelling In de week vóór hun theaterbezoek is het nuttig om hen iets te vertellen over de reis naar de schouwburg en de inhoud van het stuk zodat ze weten wat er komen gaat. Je vindt hier twee voorstellen waaruit je kan kiezen afhankelijk van de tijd die je hebt: 1] Op naar het theater! (45’) Om het je gemakkelijk te maken hebben we een kant-enklare voorbereiding uitgeschreven die je zo met de kinderen kan doorlopen in de zithoek. Twee onderdelen worden belicht: a. Voorbereiding op het theaterbezoek (de reis en de theatercodes). b. Voorbereiding op de inhoud van de voorstelling. 2] Bolleke sneeuw in de klas: muzische ideeën. Als je de smaak te pakken hebt, kan je nog verder aan de slag met de muzische ideeën rond Bolleke sneeuw. Hiermee laat je de kinderen spelenderwijs met het thema van de voorstelling kennis maken.
1 Op naar het theater! 1.1 De reis naar het theater (geleide fantasie) (20’) Om de reis naar het theater voor te bereiden kan je een geleide fantasie oefening met hen doen: jij vertelt wat er onderweg naar het theater gebeurt en iedereen beeldt dit samen uit. Alle voorwerpen en plaatsen zijn denkbeeldig: we doen alsof. Alle kinderen zitten op een stoel of bankje in een kring (in de zithoek, turnzaal, op een podium of de theaterzaal van de school). Iedereen blijft op z’n stoel zitten tijdens de geleide fantasie, maar mag wel mee bewegingen maken met de voeten en armen. Laat eventueel de flyer of affiche van de voorstelling zien en vertel dat je binnenkort samen gaat kijken naar Bolleke sneeuw. Vervolgens start je de geleide fantasie (dit is slechts een richtlijn, maak er gerust je eigen versie van en speel in op de reactie van de kinderen): “We gaan om te oefenen al eens samen naar het theater gaan. Doe mij maar na. Iedereen klaar! Ok! Hier gaan we! Eens even tellen of alle kinderen er zijn om naar het theater te vertrekken: Sander?Ja! Kobe? Ja!...23! Ja, ze zijn er allemaal. Moeten we nog iets meenemen naar theater?
2
Heeft iedereen zijn zakdoek bij om zijn neus te snuiten als het droevig wordt? Heeft iedereen zijn jas aan? Prima. Dan lopen we nu naar de bushalte/de auto’s (de kinderen stappen met hun voeten maar blijven op de stoel zitten). Niet zo treuzelen Eline, goed doorstappen, anders komen we nog te laat! Aha, hier is de bushalte. Zo, even wachten op de bus. Ondertussen zingen we ons favoriete liedje van de klas, dat helpt bij het wachten! Oh, daar is de bus al, ik ben de chauffeur (met een andere stem): waar moeten jullie naar toe jongens en meisjes? Aha, naar het theater. Prima, stap maar op. En kies maar een plek op de bus/in de auto. Oh, de bus hobbelt een beetje, we gaan op en neer. Wat zien jullie allemaal onderweg naar de stad? Even wuiven naar die vriendelijke mevrouw, en daar twee fietsers, en ... How! De buschauffeur moet plots hard remmen voor een voetganger. Niemand heeft zich pijn gedaan? Dan kunnen we verder! Ja, ik zie het theater al. Ok, afstappen allemaal. Wat is het hier groot! Wat een groot plein en wat een groot gebouw! Kijk eens naar boven! Wauuww! Zullen we eens heel hard rennen naar het gebouw, maar niet vallen. Hè hè, we zijn er! Aha, daar staat de mevrouw al van het theater (met een andere stem): welkom in het theater. Zoals jullie kunnen zien is het hier heel groot. Wat komen jullie precies doen, weten jullie dat? Inderdaad, naar het theater kijken en hoe heet die voorstelling precies? Wat is de titel? Bolleke sneeuw. Waarover zou dat gaan? We zullen zien... Maar eerst mogen jullie je jas uitdoen en aan deze kapstok hangen (doe de jas uit). Oh ja, wat we ook niet mogen vergeten is om naar de wc te gaan. De jongens in de jongenswc en de meisjes in de meisjeswc, even de broek afdoen en hop, plassen maar. En dan? Handen wassen, niet teveel zeep, Dries! Hè hè, dan zijn we klaar om te gaan kijken. We lopen de trappen op naar de zaal van het theater. Dat is wel even lopen, trapje op en dan komen we aan de zaal. Maar voor we binnengaan nog even goed onthouden: in de zaal moeten we stil zijn. We maken onze oren even goed wakker en onze ogen heel goed open, maar onze mond die gaat dicht! Anders kunnen we de acteurs niet horen. Na de voorstelling mag je vertellen wat je allemaal hebt gezien. Kom maar binnen ... Oh, wat staat daar nu? Een witte tent! Het lijkt wel een iglo. Of een sneeuwballetje. We mogen in het bolleke sneeuw binnenstappen! Wow, nu wordt het spannend. Alle kinderen zitten in de sneeuwbal aan de kant en overal is het helemaal wit, net als in een witte tent. Dan gaat het licht uit en begint het verhaal...”
Variatie Je kan dit ook al bewegend spelen in de ruimte i.p.v. op een stoel. Bedenk dan op voorhand waar zich in de klas, de bus, de auto, de theaterzaal, de wc, ... bevindt. Je kan dit verhaal ook voorspelen met gekke knuffels of playmobil mannetjes die naar het theater gaan (tafeltheater) of verwerken in een verhaaltje van Dikkie Dik, Juul of Jip & Janneke.
1.2 De personages van de voorstelling (15’) Na de geleide fantasie over de reis naar het theater kan je ofwel onmiddellijk verder gaan met het verhaal ofwel even onderbreken en het even later terug oppakken. “Het verhaal van Bolleke sneeuw gaat over Lente, Winter. Kennen jullie Lente, Winter? Wie is Lente? En wie is Winter?...” Het is handig om vooraf even deze personages voor te stellen zodat ze weten wie er meespeelt. Hou eerst een open gesprek over de Lente en de Winter, om dan daarna de foto’s te tonen uit de voorstelling die je in de bijlage achteraan kan vinden. Zo krijgen ze een beeld over de hoofdpersonages. Winter • Hoe ziet de wereld er uit als het winter is? • Is het dan warm of koud? • Wat doen we graag als het winter is? • Welke kledij trekken we aan als het winter is? • Wat doen de dieren als het winter is?
1.3 Het verhaal van de voorstelling (10’) Vertel tot slot het verhaal van de voorstelling: Lente heeft er dit jaar geen zin in. Zij zou ervoor moeten zorgen dat de vogels beginnen fluiten en de zon danst op ons gezicht. Maar ze heeft er echt geen zin in. Toch niet alleen. Ze wil graag een broer om mee te spelen. Maar die is er niet. En Moeder Natuur wil maar niet luisteren. Ze heeft geen tijd voor Lente. Lente moet maar alleen leren spelen, zegt mama. Daarop besluit Lente om weg te trekken en komt ze in het land van Winter. Het is er koud en stil. Winter houdt niet zo van bezoek en is liever alleen. En ze heeft helemaal geen zin in het gepraat en getater van Lente. Al snel is het ruzie tussen Lente en Winter. Lente zegt: “Ik hou van dansen in de zon en spelen en kleuren!” Winter zegt: “Ik hou van donker en ijs en natte voeten!” Maar dan wordt Lente ziek: ze kan niet goed tegen de koude en ze heeft niet eens een muts bij om zich warm te houden. Lente voelt zich nu heel slecht. Winter krijgt medelijden en verzorgt Lente zo goed als ze kan. Zullen ze dan maar samen blijven? Of horen Lente en Winter niet bij elkaar? • • • •
Waarom is Lente boos op haar mama? Wat doet jouw mama als je ziek bent in de Winter? Wil jij ook wel eens alleen zijn zoals Winter? Hoe zou dit aflopen denk je?
Lente • Hoe ziet de wereld er uit als het lente is? • Is het dan warm of koud? • Wat doen we graag als het lente is? • Welke kledij trekken we aan als het lente is? • Wat doen de dieren als het lente is? Laat de foto’s zien van de twee actrices die Lente en Winter spelen (zie bijlage foto’s personages - verhaal). • Welke verschillen zie je tussen deze twee meisjes? • Wie is Lente en wie is Winter denken jullie? • Wat zou Winter graag doen, denk je? • Welke kleren zou Winter dragen? • Wie is de mama of papa van Winter? • Wat zou Lente graag doen, denk je? • Welke kleren zou ze graag aantrekken? • Wie is de mama of papa van Lente? • Wat zou er gebeuren als Lente en Winter elkaar tegenkomen?
3
2 Bolleke sneeuw in de klas: muzische ideeën. Met deze muzische opdrachten kan je de kinderen nog verder de elementen uit Bolleke sneeuw laten verkennen.
2.1 Luisteren naar versjes uit de voorstelling In Bolleke sneeuw klinkt de tekst vaak als eenvoudige kinderversjes. Simpele rijmwoorden die zo uit de mond van een kind zouden kunnen komen. Maar toch moet je soms goed luisteren. Laat de kinderen eens proeven van zo’n versje uit de voorstelling en vraag hen waarover dit zou kunnen gaan. Je mag het gerust enkele keren herhalen en spelen met het ritme en de woorden.
LENTE La lente laat licht lopen langs jullie vingers jullie handen jullie hoofd dat danst als we bewegen met die onderkant want de winter is verdwenen en de zon geland op je neus je buik op de kat achter de ruit die kijkt naar dat vogeltje dat buiten fluit La lente laat licht lopen langs jullie vingers jullie handen jullie hoofd dat danst
Vragen • Waarover gaat dit versje? • Welke woorden heb je onthouden? • Over welk seizoen gaat dit versje? • Wat wil volgende zin zeggen: ‘de lente laat licht lopen langs je handen’? • Wat zie je als je dit versje hoort?
4
WINTER bibber bibber ’k ben de winter je kunt me vinden in je vingers lekker frisjes lekker glisjes je ademt mist je ademt mij ja het vriest dan ben ik blij ha je niest een snotte-bee(i)l alsjeblieft alsjeglijd ik ben die bitch vol donkertijd
Vragen • Waarover gaat dit versje? • Welke woorden heb je onthouden? • Over welk seizoen gaat dit versje? • Wat wil volgende zin zeggen: “Je kunt me vinden in je vingers?” • Wat zie je als je dit versje hoort?
2.2 Maak een collage over Lente en Winter (beeld) Kopieer de foto’s van Lente en Winter, liefst op A3 (zie bijlage: foto’s personages – om aan te kleden). Geef hen een nieuw kostuum. Gebruik hiervoor materialen en kleuren die bij Lente en Winter passen. Lente • Natuurmaterialen: blaadjes, veertjes, bloemblaadjes, groen gras, ... • Kleuren: geel, verschillende soorten groen, blauw, … Voor de lente kan je vertrekken van witte verf met een beetje basiskleur er in. • Teken- en schildermaterialen: kleurpotloden, stiften, pastelkrijtjes, waterverf,… Winter • Natuurmaterialen: stenen, aarde, water, twijgjes zonder groen,… • Kleuren: zwart, grijs, wit, bruintinten,… Voor de winter kan je een basiskleur mengen met een beetje zwarte verf. • Teken- en schildermateriaal: houtskool, grafiet, wit potlood, bister, ...
Tip: Je kan de kleuters ook allerlei materialen aanbieden en zelf laten kiezen of ze die voor Lente of Winter gebruiken.
2.4 Maak een hoek rond Lente en Winter activiteiten
2.3 Speel zelf toneel rond Lente en Winter (drama)
Maak twee verschillende hoeken in de klas waar de kinderen vrij kunnen spelen en exploreren. Je kan kiezen om hen echte activiteiten te laten uitvoeren of ze laten ‘doen alsof’ in dramatisch spel:
We kunnen ook al spelende ons inleven in de jaargetijden van Lente en Winter. Hiervoor gebruiken we de volgende dramavorm:
Zullen we… Met de ganse groep of per twee. Om de beurt mag er één iemand een voorstel doen van een bepaalde activiteit of actie die fijn is om te doen in de Lente of Winter. Samen beelden we dan die actie uit met veel enthousiasme. Vb. Lente: Zullen we samen gaan picknicken, gaan badminton spelen in de zon, gaan zwemmen, gaan bloemen plukken, gaan vlinders vangen, ... Ja! Vb. Winter: Zullen we samen gaan sneeuwballen gooien, gaan skiën, gaan schaatsen, een sneeuwman maken, warme chocomelk drinken,.. Ja! In het begin neemt de juf het voortouw. De kinderen spelen met z’n allen mee en proberen er zo echt mogelijk in op te gaan. Zodra de kinderen deze vorm van spelen begrepen hebben kunnen zij ook met suggesties komen.
Toonmoment
Lente • Potjes met aarde vullen en zaadjes er in doen • Gieters om plantjes water te geven • Netten om vlinders mee te vangen • Bak met kikkervisjes • Vergrootglas om de insecten mee te zoeken • Een plastic beker met vergrootglas om de insecten in te kunnen stoppen • Een wc-rolletje om insecten te kunnen opsporen • Kleurrijke kledij om je vrolijk aan te kleden • Picknick spullen om te gaan picknicken (deken, kopjes, bordjes, ...) • Een sculptuurtje met zaadjes van de tuinkers. Die beginnen na enkele dagen te groeien: in een bak met zand maak je met je vinger een tekening. In die gleuf strooi je zaadjes. Deze bedek je met een laagje zand. Daarna regelmatig water geven. • ... Winter • Laarzen of moonboots om door de sneeuw te stappen • Winterse kledij om je warm aan te kleden • Hout om rond het vuur te zitten • Witte lakens om grote sneeuwballen te rollen tot sneeuwpop • Skilatten om te langlaufen of te skiën • Soepkommen om warme soep te drinken • ...
Mogelijk kan je op het einde even de kinderen per twee hun favoriete stukje laten spelen voor publiek, waarbij je aandacht geeft aan de toneelcodes: kijken en luisteren tijdens het toneelspel, applaudisseren en commentaar geven na het toneelspel.
5
Na de voorstelling 1 Eerste indrukken van de voorstelling
2 Muzische verwerking van de voorstelling
1.1 Gesprekje over de voorstelling
2.1 Zing mee met de versjes en liedjes
Gerichte vragen kunnen helpen om hun beleving te benoemen. Ook al kunnen de indrukken bij kleuters soms erg vluchtig zijn, het loont de moeite om er even op door te gaan.
De liedjes uit de voorstelling zijn bijna echte rapliedjes. Sommige stukjes kan je makkelijk samen met de kinderen opzeggen of zingen. Als ondersteuning hiervoor kan je de muziek gebruiken die je vindt op de site van HETPALEIS bij de voorstelling Bolleke sneeuw (www.hetpaleis.be). De tekst vind je in de bijlage.
• • • • • • • • • • • •
Wat gebeurde er allemaal in de voorstelling? Wat vond je mooi, grappig, raar, griezelig, …? Wanneer was je blij, bang, boos, verdrietig? Hoe zag Lente er uit in de voorstelling? Hoe zag Winter er uit in de voorstelling? Waarom was Lente boos? Waarom liep Lente weg? Zijn Lente en Winter dikke vrienden? Waar is de mama van Lente? Welke tekeningen heb je gezien? Wat gebeurde er op het einde? …
1.2 Maak een tekening in een ‘bolleke sneeuw’ Laat de kinderen zelf een tekening maken in het ‘bolleke sneeuw’ dat je in de bijlage vindt (zie bijlage: bolleke sneeuw om in te tekenen). De kinderen mogen zelf hun favoriete moment of beeld uit de voorstelling hier in tekenen. De antwoorden van het nagesprek kunnen hierbij als inspiratie dienen.
Zet het muziekje op en luister er goed naar. Let goed op het ritme en de woorden die herhaald worden, vooral in het refrein. Zeg zelf eerst enkele woorden mee met het lied. Al snel kan je samen met de kinderen de woorden herhalen. Natuurlijk kan je deze woorden af en toe extra ondersteunen door ze luid, stil, traag of snel te zeggen. Ook een grappig uitvergroot gebaar of dansbeweging kunnen de woorden extra kracht geven.
2.2 Maak een iglo in de klas Breng Winter in de klas door een iglo te bouwen met een tent of een laken in een donkere hoek van de klas. Maak het hierbinnen wintergezellig én donker met doeken, dekens en kussens. Laat de kinderen hierbinnen met zaklampen tegen de muren en het plafond schijnen zoals in het decor van Bolleke sneeuw. Door een klein figuurtje voor de zaklamp te houden wordt het nog mooier. Kijk eens naar de voorbeelden in de bijlage Vb. Een boom, een konijn, een hert, … (zie bijlage: schaduwfiguren). Natuurlijk kunnen de kinderen zelf ook iets tekenen, scheuren of knippen. Als je een overheadprojector aan de buitenkant van de tent plaatst kunnen andere kinderen ook nog beelden op de tent projecteren. Hiervoor kan je dezelfde schaduwfiguren uitknippen en ze op de overheadprojector leggen. Zo krijgen de kinderen in de tent een heus spektakel, net als in de voorstelling.
6
BIJLAGEN 2.3 Doe een schaduwdans Laat de kinderen dansen op de muziek uit de voorstelling die je kan vinden op de website van HETPALEIS (http://www.hetpaleis.be). Plaats een spot in de klas of turnzaal die krachtig genoeg is om een schaduw te maken.
1. Achtergrondinformatie over Bolleke sneeuw 2. Foto’s van de personages (verhaal vertellen) 3. Foto’s van de personages (om aan te kleden) 4. Een ‘bolleke sneeuw’ om in te tekenen 5. Liedjesteksten 6. Schaduwf iguren 7. Inspiratiemateriaal 8. Colofon
Laat de kinderen nu zelf dansen met hun schaduw en die van andere kinderen. De schaduw geeft dus de inspiratie voor nieuwe bewegingen. Het lijkt wel alsof je met z’n tweeën danst, ook al ben je alleen. Variatie: als de zon schijnt, kan je met de schaduw van de zon dansen.
7
ACHTERGRONDINFORMATIE OVER BOLLEKE SNEEUW GESPREK MET AUTEUR EN REGISSEUR STEFAN PERCEVAL Hoe is het idee van Bolleke sneeuw tot stand gekomen? Zoals in elk gesprek met Barbara Wyckmans, stel ik enkele ideeën voor waarop Barbara dan meestal met enkele tegenvoorstellen komt. Deze keer zijn we uitgekomen bij een productie over het milieu, over de wisselingen van de seizoenen en hoe jonge kinderen van vier jaar daarmee omgaan. Verder had Barbara al lang de wens om een voorstelling te creëren waarin het publiek in een sneeuwbol zou zitten. Dit naar aanleiding van haar grote verzameling sneeuw- of schudbollen die zij in haar bureau heeft uitgestald. Deze twee elementen heb ik proberen samen te brengen in Bolleke sneeuw. Je hebt zelf de tekst geschreven. Hoe begin je daar precies aan? In HETPALEIS is er bij elke productie een grote bezorgdheid voor de doelgroepen en hoe die op de juiste manier te benaderen. Ik ben dan ook, voor ik mij aan het schrijven zette, eerst bij kleuters én bij mijn vierjarige zoontje gaan polsen wat zij met het gegeven van de seizoenen hebben. Vaak worden de seizoenen in de literatuur of in de klas voorgesteld door een concreet persoon of een sprookjesfiguur. Mijn eerste gedachte vertrok vanuit een (weer)mannetje dat de strijd tegen de wereld aangaat. Maar omdat dit idee dicht in de buurt kwam van Dimitri Leues Don Kyoto, heb ik deze denkpiste verlaten en ben ik uitgekomen bij Winter en Lente die elkaar ontmoeten en proberen samen te leven. De vraag is natuurlijk of ze dat ook kunnen? Stond het voor jou van het begin af aan vast dat het stuk door twee actrices gespeeld zou worden? Nee, ik heb zelfs nog gedacht aan een oudere man en een jong meisje. Maar omdat ik bang was dat een oudere man, in de rol van Winter, kleuters teveel angst in zou boezemen, ben ik daar van afgestapt. Je tekst is soms op rijm en soms niet. Is dat een bewuste keuze? In het schrijven werk ik vrij associatief. Het is bijna te vergelijken met componeren. Het gaat bij mij heel erg over klanken, tonen en nuances. Ik haal veel uit de manier waarop tekenfilms worden ingesproken, die werken puur op tonen. Soms lijkt het bijvoorbeeld alsof de toon van een stem die je moet inspreken, niet meteen past bij het bijbehorende tekenfiguurtje. Van die discrepantie hou ik en die manier van werken gebruik ik ook in de compositie van mijn tekst. Waardoor ik proza afwissel met een rijmpje. Zit het gegeven van het milieu nog letterlijk in de voorstelling? In eerste instantie zat het er duidelijk in en lag het aan
8
de basis van het stuk, maar ik merk tijdens het repeteren dat hoe concreter je het er over hebt, hoe vervelender of eerder moralistisch het stuk wordt. En zoals dat vaker met theater gaat, evolueert het stuk naar een andere, minder directe vorm. De milieuproblematiek zit er niet meer zo nadrukkelijk in. De publieksopstelling zal ook bijzonder zijn? Ja zeker. Ik wilde af van de klassieke vierde wandopstelling waarbij het publiek aan de ene kant in het donker zit en de acteurs aan de andere kant. Bij mijn vorige kleutervoorstelling, Alleman, verloren we daardoor veel aan kracht. We konden de kinderen niet genoeg in de wereld van de acteurs meenemen. Voor Bolleke sneeuw zijn we op zoek gegaan naar een opstelling waarbij het publiek heel dicht bij het speelvlak kan zitten. Het publiek zal nu mee in de bol zitten, waardoor het als het ware wordt meegezogen in een totaalervaring. Is het anders om voor kleuters iets te maken dan voor oudere kinderen of jongeren? Ja en nee. Je houdt natuurlijk rekening met bepaalde parameters, zoals de korte concentratieboog van kleuters en het feit dat je op tijd een nieuwe impuls moet geven. In taal kan je ook minder ver gaan maar de werkwijze an sich is dezelfde. In het begin van de repetities ga ik meestal door een diep dal met de acteurs wat wil zeggen dat alles eerst vrij zwaar is. Daarna voeg ik er de lichtheid aan toe. Het grote misverstand bij kindertheater is dat men vaak denkt dat je voor kleine kinderen anders of kinderlijk moet spelen. Ik ben van mening dat kinderen dat direct doorprikken. Ook een kleutervoorstelling moet een ‘fond’ hebben. Als de acteurs eerst een goede fond leggen en de personages die ze moeten spelen serieus nemen, dan voelen de kinderen dat eveneens. Ik geloof dat kleuters zeer gevoelig zijn en open staan voor nieuwe impulsen. Misschien dat ze niet alles begrijpen, maar ze zijn vaak wel gevoelsmatig mee. Wortel van glas, Hard Hart en U bent mijn moeder waren allemaal voorstellingen waarbij veel mensen zich afvroegen of de kinderen die zouden begrijpen. Ik merkte dat ze er achteraf altijd wel enkele elementen uitpikten die hen waren bij gebleven, ook al konden ze niet alles volgen. Met wat voor gevoel zou je willen dat het (jonge) publiek naar buiten gaat? Om te beginnen hoop ik dat ze meegaan in de totaalervaring. Verder denk ik dat ze zich door de figuren van Winter en Lente sowieso zullen bezighouden met het klimaatgegeven. Maar wat ik persoonlijk de mooiste lijn vind, is de eenzaamheid van die figuren. Ik zie het ook in een groter geheel: hoe eenzaam is een kind in deze wereld, waar de verstedelijking en de invloed van het internet heel groot zijn, maar het sociaal contact steeds kleiner wordt? Wanneer ziet een kind zijn moeder of vader nog eens?
Foto’s van de personages (verhaal) Lente
9
Winter
10
Foto’s van de personages (om aan te kleden) Lente
11
Winter
12
Bolleke sneeuw om in te tekenen Wat heb jij onthouden van de voorstelling?
13
Liedjesteksten Lied van de lente:
Winterlied
1. La lente laat licht lopen langs jullie vingers jullie handen jullie hoofd dat danst als we bewegen met die onderkant want de winter is verdwenen en de zon geland op je neus je buik op de kat achter de ruit die kijkt naar dat vogeltje dat buiten fluit La lente laat licht lopen langs jullie vingers jullie handen jullie hoofd dat danst
1. bibber bibber ’k ben de winter je kunt me vinden in je vingers lekker frisjes lekker glisjes je ademt mist je ademt mij ja het vriest dan ben ik blij ha je niest een snotte-bee(i)l alsjeblieft alsjeglijd ik ben die bitch vol donkertijd
Ref.: Ik ben de lente 2. La lente laat licht lopen langs de muren in de klas en die rare plant heeft nu bloemen die bloeien op z’n stekelstam want ik, lente, ben verschenen en de wereld warm jullie jassen kunnen kwijt als mama niet kijkt en dan spelen we buiten tot de zon verdwijnt want lente laat licht lopen langs de muren in de klas en die rare plant Ref.: Ik ben de lente 3. La lente laat licht lopen langs een vlieg die op de muur ondersteboven hangt en die blaffende hond aan de overkant want hij is blij dat door mei weer veel hondjes lopen vrij yep zon aan het plafond en bloemetjes op de grond en kusjes op de mond en mieren op de stronk Ja lente laat licht lopen langs een vlieg die op de muur ondersteboven hangt
14
Ref.: kom en bibber op de beat samen met de bibberqueen kom en bibber lekker diep want het is hier lekker fr-i-i-i-i-s 2. Klapper klapper met die tandjes yep ik nak (-meepakken) alles wat warm is luchtje blauw voetjes koud luchtje grauw voetjes nat plens plens grijze stad plens plens weinig dag lekker binnen in een huisje lekker binnen want ik ben buiten Ref.: Kom en bibber op de beat samen met de bibberqueen Kom en bibber lekker diep want het is hier lekker fr-i-i-i-s
3. flipper flipper voor de visjes want ze vinden nikske nimmer de bovenkant is zo verhard waar is de echte bodem dan en alle visjes wachten af tot broertje vries het is afgetrapt want van de kou wordt hoofdje brak ja ik hou van kou ik hou van harrrrrrrrrrrrrrd
Schaduwfiguren
15
16
17
INSPIRATIE
COLOFON
Kinderboeken over de seizoenen
Deze lessuggesties werden samengesteld door Eric Van der Straeten in opdracht van de dienst educatie van HETPALEIS in het kader van Bolleke sneeuw. Met dank aan Nele Bauwens voor het fotomateriaal en aan Ingrid Van Kogelenberg voor de schaduwfiguren.
Kikker in de kou, uitgeverij Leopold B.V., Max Velthuijs, 1992
Sites Op deze site vind je prachtige schudbollen van het kunstenaarsduo Walter Martin & Paloma Muñoz: www.martin-munoz.com
Boeken over theater • De Mondenboom, uitgeverij Afijn/Canon, Tanja Oostvogels, 2005 • Klein applaus, uitgeverij Abimo, Koen Crul, Joris Nevejans, Peter Spaepen, 2003 • Theaters, caleidoscoop van de kunst, uitgeverij Lannoo, 1995 • We zijn allang begonnen, maar nu begint het echt, uitgeverij Querido, Joke van Leeuwen, 1988
18
Contact dienst educatie: Anja Geuns: 03 202 83 75 Paula Stulemeijer: 03 202 83 74 Contact algemeen HETPALEIS: Administratie: HETPALEIS Meistraat 2, 2000 Antwerpen T +32 (0)3 202 83 11 F +32 (0)3 202 83 53 E
[email protected] Ingang/kassa: HETPALEIS Theaterplein, 2000 Antwerpen T +32 (0)3 202 83 60 www.hetpaleis.be
