HETPALEIS Baba Vanaf 10 jaar
Mijn vader dat is de zee. Mijn moeder dat is ’t land. En ik ben dan ’t strand want dat is alle twee. De zee, dat zijn alleen maar mysterieuze verhalen en gedichten waar ge geen waarheid in zoekt. Het land, dat is gestructureerd. Daar weet ge alles van. Dat leeft en dat beeft. Ik dwaal rond op ’t strand van alle landen en verzamel al wat aanspoelt in mijn iets te kleine handen. Wat als je plots verneemt dat je biologische vader niet dood is, maar nog leeft? En wat als blijkt dat hij een andere taal spreekt en uit een land komt dat je niet kent? Wil je hem dan leren kennen of toch liever niet? Misschien houdt hij niet van je. Of misschien net ongelofelijk veel. Baba is een muziektheatervoorstelling over een onverwachte ontmoeting tussen twee werelden. Over kleine dromen en grote verwachtingen. In de Kleine zaal van HETPALEIS van 4.05 t/m 2.06.13
MEDEWERKERS CONCEPT en TEKST
Dahlia Pessemiers Benamar
REGIE
Dahlia Pessemiers Benamar Jellie Schippers
COMPOSITIE en MUZIEK
Jonas Van den Bossche Dahlia Pessemiers Benamar Walid Ben Chikha
SPEL
Dahlia Pessemiers Benamar Walid Ben Chikha
SCENOGRAFIE en LICHTONTWERP
Hugo Moens
BEWEGINGSADVIES
Sandra Delgadillo
LICHTUITVOERING
Frank Haesevoets
TONEELMEESTER en KLANKUITVOERING
Ben Bonner
POLYVALENT TECHNIEK
Benjamin Provoost
DECORUITVOERING
Danny Havermans
REGIE-ASSISTENTIE
Jolien Smits (stage)
DRAMATURGIE
Hanneke Reiziger
PROJECTLEIDING
Raf Peeters
en alle andere medewerkers van HETPALEIS
GESPREK MET DAHLIA PESSEMIERS BENAMAR In het seizoen 2011-2012 volgde actrice Dahlia Pessemiers Benamar in HETPALEIS Stukschrijven, een schrijfcursus waarin auteur Suzanne van Lohuizen vijf debuterende auteurs intensief begeleidde bij het schrijven van hun eerste jeugdtheatertekst. De tekst die Dahlia Pessemiers Benamar binnen die cursus schreef, ligt aan de basis van Baba. In 2010 maakte Pessemiers Benamar rond hetzelfde thema al MozaIK (Dunia vzw en WCC Zuiderpershuis), een grensverleggend stuk voor volwassenen over keuzes maken, over eigenheid en individualiteit, maar ook over eenheid en verdeeldheid. Hoe is het idee rond Baba precies ontstaan? Daar is een lang proces aan vooraf gegaan. Ik ben al wat jaren in het theater, maar ik heb lang verzwegen dat ik een Marokkaanse vader had. Op een bepaald moment kon ik het niet meer houden en ben ik ervoor uitgekomen. Alles werd ineens in een ander daglicht geplaatst en door sommigen werd ik op een andere manier benaderd. Ook in mijn hoedanigheid als actrice kon ik ineens, volgens de buitenwereld, niet meer alle rollen spelen. Toch ben ik achteraf blij dat ik door Arne Sierens werd gevraagd om mee te spelen in de voorstelling Niet alle Marokkanen zijn dieven (HETPALEIS/DAStheater) waarin ik de rol van een Marokkaanse vertolkte. We speelden toen voor een heel divers publiek, waaronder veel Marokkaanse Belgen en ik schrok ervan hoeveel impact die productie op het (doel)publiek had. Ik heb achteraf met veel mensen gesproken die blij waren dat ze zich eindelijk konden identificeren met de mensen op het toneel. En dat had ik mij voor die tijd niet zo gerealiseerd. Ik wilde nooit een Marokkaanse spelen omdat ik niet in een bepaald hokje geduwd wilde worden. Maar na die rol gespeeld te hebben, begon ik er op een andere manier naar te kijken. Ik werkte, bijvoorbeeld in het Zuiderpershuis, steeds vaker met collega’s die ook een andere culturele achtergrond hadden, zoals Bodé Owa, Sam Touzani en Eko Noer Hariyatno. Omdat er meer diverse acteurs op toneel stonden, werd het publiek eveneens diverser. Het publiek was trouwens gelijk aan het publiek dat bijvoorbeeld naar de Bourla gaat: hoger opgeleide mensen, alleen met een andere culturele achtergrond. Zij werden echter niet aangesproken door wat er in de Bourla speelde. Ik ben veel gaan praten met hen, omdat ik wilde weten hoe dat kwam. Die gesprekken inspireerden mij om vaker onderwerpen aan te snijden die rechtstreeks met dat doelpubliek te maken hadden. Ik ging het hebben over hun land van herkomst en over de onzekerheid om hier te zijn. Zo is het idee van Baba ontstaan. Ik ben op zoek gegaan naar specifieke verhalen waar iedereen maar vooral kinderen met een andere culturele achtergrond zich mee kunnen identificeren. Bovendien heb ik een soort verantwoordelijkheidsgevoel om kinderen, ons toekomstig publiek, warm te maken voor theater en literatuur. Je hebt MozaIK voor volwassenen gemaakt. Is het verhaal van Baba een voortzetting van die voorstelling, maar dan voor kinderen? MozaIK was een voorstelling over de confrontatie tussen twee werelden, maar die ging vooral over mijn Vlaamse familie en hoe zij met mijn achtergrond zijn omgegaan. Ik ben opgegroeid in een Vlaams gezin en daar wilde ik over vertellen. Het is niet omdat ik Marokkaanse roots heb dat ik niet weet wat het is om je plechtige communie te doen. Want die heb ik ook gewoon gedaan. Mijn Marokkaanse achtergrond is lang voor mij geheim gehouden en ik ben die pas
later beginnen ontrafelen. Toch ben ik heel dankbaar dat ik ondanks alles, of misschien wel dankzij alles, ben geworden wie ik ben. Deze dankbaarheid heb ik tot uitdrukking willen brengen in MozaIK. Ik heb willen aantonen dat je niet óf Marokkaanse óf Vlaamse bent, maar een optelsom van beiden. Hoe ben je dan bij HETPALEIS terecht gekomen? Barbara Wyckmans volgt mijn werk al vanaf het moment dat zij in Hasselt werkzaam was en zij kent mij natuurlijk van Niet alle Marokkanen zijn dieven. Een paar jaar geleden benaderde ik haar met de vraag of ik in HETPALEIS een kindervoorstelling mocht maken en ik benadrukte de noodzaak en het belang om iets te creëren voor kinderen met een andere culturele achtergrond. Ik wilde in eerste instantie iets doen met Marokkaanse verhalen voor kleine kinderen, maar Barbara raadde mij aan om dat niet in HETPALEIS maar kleinschalig met mijn eigen gezelschap te doen. Geboeid door de voorstelling MozaIK stelde ze me voor om iets gelijkaardigs te doen voor kinderen vanaf 10 jaar. Ik dacht zelf eerst aan iets oudere kinderen, maar aangezien mijn zoon nu die leeftijd heeft, durf ik het aan. Wat is de noodzaak of de reden om het verhaal Baba op dit moment te vertellen? Ik vind het zo belangrijk dat kinderen hun eigen geschiedenis kennen en dat ze weten waar hun roots liggen. Je voorvaders maken deel uit van je eigen historiek. We staan niet meer stil bij waar iedereen vandaan komt of hoe een land is ontstaan. Iedereen vergeet of weet zelfs niet dat er veel soldaten van Noord-Afrikaanse afkomst hebben meegestreden tegen de Duitsers in de twee wereldoorlogen. Men denkt vaak dat veel Noord-Afrikaanse immigranten hier alleen maar om economische redenen naartoe komen. Er zijn echter veel politieke vluchtelingen die vluchten voor een oorlog in hun eigen land of omdat ze een andere politieke mening hebben. In het huidige Marokko heerst er een klimaat van terreur en worden schrijvers, intellectuelen en mensen die willen studeren monddood gemaakt of doodgeschoten om hun politieke gedachtegoed. Daar hoor je hier nauwelijks over en daarom wil ik aan kinderen en jongeren een stukje geschiedenis meegeven. Voor alle duidelijkheid, Baba wordt niet een voorstelling over zware politieke issues, maar gaat vooral over een persoonlijke geschiedenis. Waar gaat Baba dan over? “Baba” is het Arabische woord voor papa. De voorstelling vertelt over een meisje Sarah dat ineens van haar vader, bij wie ze is opgegroeid, te horen krijgt dat haar echte vader nog in leven is en uit een ander land komt. Het stuk is gebaseerd op elementen uit mijn eigen leven en in de voorstelling speel ik de rol van Sarah. Ik giet mijn persoonlijke verhaal in een universeel herkenbaar en fictief verhaal. In Baba zien we hoe Sarah voor de eerste keer afspreekt met haar vader en hoeveel moed daar voor nodig is. Want het moeilijkste is niet alleen het besef dat je vader niet je biologische vader is, maar ook het besef dat je hele leven gaat veranderen. Voor sommige mensen is veiligheid belangrijker dan confrontatie. Was het moeilijk om een stuk te schrijven gebaseerd op je persoonlijke leven? Ik heb veel gehad aan de cursus Stukschrijven en aan de gesprekken met schrijfster Suzanne van Lohuizen, die de schrijfcursus leidde. Suzanne heeft mij enorm gestimuleerd om met mijn persoonlijke verhaal aan de gang te gaan en zij heeft mij daar de nodige aanwijzingen in gegeven. Ik heb wel gezocht naar een soort poëzie om mijn gevoelens in woorden om te zetten zodat het niet te dicht op mijn vel zou zitten en dat het niet té persoonlijk zou worden. Ik ben
nu zover in het repetitieproces dat ik daar weer een zekere afstand van moet nemen om de tekst concreter te maken en verstaanbaar voor kinderen. Ik ben vooral op zoek gegaan naar sferen die mijn gevoel weerspiegelen. Baba is uiteindelijk geen monoloog, maar een stuk voor twee personen geworden, hoe is dat gekomen? Dat is opnieuw gekomen door Suzanne. Zij heeft mij uitgedaagd om er meer een dialoog van te maken. Opvallend is wel dat de tekst die ik nu heb geschreven eigenlijk twee monologen zijn die door elkaar heen zijn gevlochten. Blijkbaar kan ik niet anders. Ik zie het leven ook zo: mensen spreken uiteindelijk allemaal vanuit hun eigen denkpatroon naast elkaar. Ik vind een stroom van gedachten, die naast elkaar wordt uitgesproken, interessanter en dichter bij de waarheid komen. Je werkt samen met muzikant Jonas Van den Bossche en muzikant/acteur Walid Ben Chikha? Hoe ben je bij hen terecht gekomen? Jonas is een bijzondere muzikant die al regelmatig aan jeugdtheatervoorstellingen heeft meegewerkt. Omdat ik weinig ervaring heb met jeugdtheater, is hij een belangrijke bijdrage. Ik ging verder op zoek naar iemand die niet enkel acteur pur sang is. Ik kwam uit bij Walid allereerst omdat ik kan wegdromen wanneer hij zingt en omdat hij een puurheid in zijn spel heeft die mij fascineert. Ik heb hem in 2009 zien spelen in de mooie voorstelling Femme Blanche geregisseerd door Jan Steen. Walid speelde hierin een hele aandoenlijke rol. Toen ik hoorde dat Walid een gelijkaardig persoonlijk verhaal had als in Baba, viel alles samen en was mijn keuze snel gemaakt. Hoe is de muziek tot stand gekomen? Om de muzikale sfeer aan Jonas en Walid duidelijk te maken, heb ik zowel eigen muziek als cd’s laten horen. Ik gaf ook bepaalde (muzikale) thema’s en ritmes aan die onder de scènes gespeeld konden worden en die de tekst ondersteunen of doen schuren. Jonas zet die sferen om in muziek en geluiden en hij doet dat fantastisch. Wat is precies de functie van Jellie Schippers als coregisseur? Ik weet zeer goed wat ik met de voorstelling wil vertellen en hoe alles muzikaal zou kunnen klinken, maar omdat ik zelf in de voorstelling speel, is het moeilijk om overzicht te bewaren. Jellie heeft al vaker jeugdtheatervoorstellingen gemaakt en zij bekijkt de voorstelling in functie van de doelgroep. Zij stuurt zowel de tekst als de structuur van de voorstelling bij. Ik heb al eerder met Jellie gewerkt, maar dat waren voorstellingen voor volwassenen, dus deze samenwerking is nieuw voor mij. Heb je al eerder met vormgever Hugo Moens gewerkt? Hugo Moens ken ik nog van Studio Herman Teirlinck en dat klikte toen direct. Een paar jaar geleden heb ik een voorstelling gemaakt over een stukje geschiedenis van Marokko en daar heeft hij het decor voor ontworpen. Dat was een hele fijne samenwerking. Bovendien regisseerde hij ook mee. Hugo heeft een onbevangen en open kijk, maar als hij iets niet goed vindt, zal hij het zeker zeggen. Verder is hij een straffe lichtontwerper.
Is het een hoopvol stuk en zo ja, wat wil je aan de kinderen meegeven? Hoop is iets heel vreemds. Geloof en hoop liggen dicht bij elkaar. Ik hoop dat de kinderen het theater uitgaan met het idee dat je zelf iets kan veranderen aan een situatie waarin je terecht bent gekomen. Het is misschien hard om je te realiseren dat je leven niet per se afhangt van iemand die jou wel of niet graag ziet, maar tegelijkertijd is het hoopvol om te weten dat je de wereld aankunt als je je leven zelf in handen neemt. Een beetje steun van buitenaf kan natuurlijk nooit kwaad en die is meestal wel te vinden. Zo zat mijn leven ook in elkaar. Ik had bijvoorbeeld een fantastische lerares voordracht die mij gedichten kon geven die perfect verwoorden hoe ik mij voelde. Naast een geborgen gezin, waar lang niet iedereen meer toe behoort, kan je steun vinden in andere mensen (familie, vrienden, leraars, enz.) maar ook in kunst, die de verbeelding aanwakkert (zoals theater, literatuur, muziek). Met Baba wil ik graag troost bieden aan kinderen. Ik wil hen zeggen dat ze hun weg wel zullen vinden, al is die lang niet altijd even duidelijk bewegwijzerd. Ik wil hen eveneens begrip laten opbrengen voor bepaalde beslissingen van hun ouders. Hoe hard die beslissingen soms zijn, het moedigt je aan om kracht te putten uit je eigen verhaal.
WIE IS WIE Walid Ben Chikha is een zanger/muzikant/acteur van Tunesische afkomst. Hij werd geboren in Blankenberge, maar verhuisde op zijn tiende samen met zijn ouders naar Tunesië. Op zijn twintigste besliste hij terug naar België te komen. Zijn multiculturele achtergrond brengt hij samen in theater en muziek, waaronder de band Sous-Couche, waar hij singer/songwriter is. Hij was percussionist bij Omar Perry, de zoon van Lee Scratch Perry (die de carrière van Bob Marley op de rails zette). Ben Chikha geeft ook gitaar- en percussielessen aan kinderen. Verder werkte Ben Chikha mee aan de HETPALEISproductie Hotel Ahmed in regie van zijn broer Chokri Ben Chikha en speelde mee in Femme Blanche. Ben Chikha regisseerde bovendien mee de muzikale voorstelling Hotel California in de gevangenis van Gent in het kader van het Festival van Vlaanderen. Dahlia Benamar Pessemiers studeerde in 1998 af aan Studio Herman Teirlinck. Ze speelde haar eerste rollen in theaterproducties van onder meer De Roovers (Venetië), WACKO (Hotel Quid Pro Quo) en Toneelhuis (Maria, Sprookjesbordeel). Ze stond op de planken van HETPALEIS met Niet alle Marokkanen zijn dieven, een voorstelling in regie van Arne Sierens (coproductie HETPALEIS en DAStheater). In 2005 begon Dahlia zelf voorstellingen te creëren. Zo maakte ze als artist in residence bij het Zuiderpershuis Secret Gardens. In haar eigen creaties werkt ze voornamelijk met een gemengde cast en brengt ze verschillende talen en muziekgenres samen. In het seizoen 2011-2012 volgde Dahlia in HETPALEIS Stukschrijven, een schrijfcursus waarin auteur Suzanne van Lohuizen debuterende auteurs begeleidt bij het schrijven van hun eerste jeugdtheatertekst. De tekst die Dahlia daar schreef, ligt aan de basis van de voorstelling Baba. Hugo Moens is van huis uit graficus en schilder. Hij is ook als scenograaf werkzaam bij meerdere toneelgezelschappen zoals NTG, Het Toneelhuis, Olympique Dramatique en Behoud de Begeerte. Ook binnen HETPALEIS is Moens geen onbekende en werkte hij als decor- en/of lichtontwerper mee aan verschillende producties zoals Honingbijen-Honeybees (1999), Zusje Harmonica (2000), De Vikingen (2001), Koffers op reis (2002), VHS (2004), Matchboks de trilogie (2006) en Danske (2009). Hugo Moens is hoofd podiumtechniek en scenograaf bij het Koninklijk Conservatorium aan de AP Hogeschool te Antwerpen.
Jellie Schippers volgde een opleiding tot dramadocent aan de Hogeschool voor Kunsten Constantijn Huygens te Zwolle en studeerde daarna theaterdramaturgie aan de Universiteit te Utrecht. Tijdens haar studies was zij, van 2001 tot 2005, regieassistent en productiemedewerker van regisseurs als Alize Zandwijk, Guy Cassiers en Arne Sierens bij het ro theater. Sinds een paar jaar vormt ze samen met Myriam Van Gucht het makersduo Schippers&VanGucht. Ze hebben al verschillende (jeugd)theaterproducties op hun naam staan zoals Spinder (Het Lab/De Krakeling), Smoor en Vogeline (Generale Oost), Solveig en De onnoembaren (voor het Oerol Festival), Bumpers (HETPALEIS), De gedaanteverwisseling, Bloed (Dox), Waterwolf (Tafel van Vijf) en Huis (Het Filiaal). In september 2012 wonnen zij de jeugdtheaterprijs de Gouden Krekel voor de vormgeving van deze laatste voorstelling. Onlangs ging hun laatste productie, MIJN FAUST (in coproductie met productiehuis Oost-Nederland (ON), Stadsgehoorzaal Kampen en HETPALEIS), in première. Jellie Schippers is sinds 2011 werkzaam als dramadocent/regisseur in De Stal van HETPALEIS.
Jonas Van den Bosscheis gitarist/contrabassist en speelde de afgelopen seizoenen als muzikant/componist onder meer in de theatervoorstellingen Mauve/Wit, De Zoologie,Beau Geste en SOLO over het grote dierenbos in het jaar nul van de Vlaamse onafhankelijkheid (Martha!Tentatief), Liefdeskraam (Rataplan) en Vuurtoren (luxemburg vzw). Hij maakt ook deel uit van bands als The Clement Brothers, Daddy’s Darlings and the Big Bang Boys en Mira. Samen met de Kakkewieten maakte Van Den Bossche in HETPALEIS eerder Universal Irritant, Frustration Island en Mixico Impossible en Apocalypse Wow. Hij schreef en speelde ook mee aan de HETPALEISproductie Ans en Wilma.
SPEELLIJST In de Kleine zaal van HETPALEIS Mei 2013 vr 3 za 4
19u 20u15
avant-première première
13u30 10u00 15u15 10u00
publieke voorstelling schoolvoorstelling publieke voorstelling schoolvoorstelling
+32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60
vrij 17 za 18
13u30 15u15 10u00 13u30 13u30 15u15
schoolvoorstelling publieke voorstelling schoolvoorstelling schoolvoorstelling schoolvoorstelling publieke voorstelling
+32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60
di 21 wo 22 do 23 vr 24 za 25 zo 26
13u30 15u15 13u30 13u30 15u15 15u15
schoolvoorstelling publieke voorstelling schoolvoorstelling schoolvoorstelling publieke voorstelling publieke voorstelling
+32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60
di 28 wo 29 do 30 vr 31
13u30 15u15 13u30 13u30
schoolvoorstelling publieke voorstelling schoolvoorstelling schoolvoorstelling
+32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60
Juni 2013 za 1 zo 2
15u15 15u15
publieke voorstelling publieke voorstelling
+32 (0)3 202 83 60 +32 (0)3 202 83 60
di 7 wo 8 di 14 wo 15 do 16
PRAKTISCH Meer informatie vind je op de website van HETPALEIS www.hetpaleis.be Naamactie: Iedereen die Dahlia heet (naar actrice Dahlia Pessemiers Benamar), mag gratis naar een voorstelling. Wel op voorhand reserveren. Inleiding: Er is een inleiding op woensdag 22.05.13 om 14u30. Tickets zijn te koop aan €5 (-18) /€10 (+18). Reserveren aan het onthaal van HETPALEIS via 03 202 83 60 of
[email protected], of via www.hetpaleis.be VRIENDEN VAN HETPALEIS: Iedereen heeft recht op cultuur, ook kinderen en jongeren die tegen een financiële drempel aankijken. Iedereen die door omstandigheden nog nooit van de bijzondere wereld van het theater heeft geproefd, kan dankzij de Vrienden gratis naar HETPALEIS. Er zijn immers geen excuses om iemand het recht op cultuur te ontzeggen. Jij kan dit recht op theater voor iedereen mee helpen realiseren door lid te worden van de Vrienden van HETPALEIS. Het lidmaatschap bedraagt € 10 voor een student en € 30 voor iedereen ouder dan 25. Indien je samen met je partner voor een duolidmaatschap wilt gaan, betaal je € 50. Als lid word je uitgenodigd voor de avant-premières van de Grote zaalvoorstellingen. Voor € 300 word je boezemvriend. In ruil daarvoor krijg je 10 HETPALEISbonnen die je zelf kan uitdelen. Met een bedrijf of organisatie kan je voor € 1500 ook hartsvriend worden van het steuncomité van de Vrienden van HETPALEIS. Meer info bij Lieve Vanhaecke op het nummer 03 280 45 21 of
[email protected]
HETPALEIS geniet subsidies van de Vlaamse overheid, de provincie Antwerpen en de stad Antwerpen.