Het Wierdenparkpad een ontwerpend onderzoek voor CASLA door Overtreders W
1
Het Wierdenpark een ontwerpend onderzoek voor CASLA door Overtreders W In het kader van het onderzoeksproject The Greenery, dat zich richt op drie parken in Almere die oorspronkelijk zijn aangelegd als reserveringsgebied, hebben Reinder Bakker en Hester van Dijk van ontwerpbureau Overtreders W zich beziggehouden met het Wierdenpark in Almere Haven. Overtreders W is een ruimtelijk ontwerpbureau dat in staat is te werken op verschillende schaalniveau’s. Wat wij ontwerpen is over het algemeen groter dan een enkel meubelstuk en kleiner dan een gebouw, maar soms werken wij nog een stapje groter. De complexe vraagstukken die we tegenkomen willen we vertalen naar een helder en sterk beeld. In ons werk komen actuele thema’s als het veranderende landschap, sociale cohesie in buurten en duurzaamheid aan de orde. We beschouwen ‘secundaire woonplekken’, het publieke domein dat de privéwoning omringt, als ons werkterrein. Deze plekken kunnen variëren van het dorp waar je bent opgegroeid dat onherkenbaar veranderd is, de buurt waar je woont zonder je buren te kennen, het kantoor waar je werkt of het fietspad waar je overheen rijdt om er te komen. Bij het ontwerpen van zo’n plek willen we recht doen aan de plaatselijke omstandigheden en bestaande kwaliteiten, en rekening houden met de dromen en ambities van de mensen die er leven. Vaak betrekken we gebruikers van de plek in het ontwerpproces, waardoor zij weer mede-eigenaar van hun woonomgeving worden. Indien nodig werken we om onze plannen te verwezenlijken samen met specialisten uit verschillende vakgebieden, zoals architecten, grafisch vormgevers of productontwerpers. Voor ons ontwerp voor The Greenery zijn we dicht bij onszelf gebleven. We hebben het onderzoeksgebied niet bekeken als stedenbouwkundige, architect of landschapsontwerper, maar hebben gekeken naar wat het toevoegen van de tussenschaal waar wij in gespecialiseerd zijn voor het gebied kan doen. We hebben ons schetsontwerp gebaseerd op het stedenbouwkundig plan dat in opdracht van de gemeente Almere door Inbo is gemaakt voor het gebied en dat in februari 2010 door de Almeerse gemeenteraad is vastgesteld onder de naam Ontwikkelingsplan De Laren. Wij bedanken de gemeente Almere en Inbo voor hun input, en we willen benadrukken dat de gemeente Almere noch Inbo verantwoordelijk zijn voor de resultaten van ons onderzoek. Aan het hier gepresenteerde schetsontwerp kunnen geen rechten worden ontleend.
2
Korte beschrijving van het onderzoeksgebied Het Wierdenpark is een parkachtig gebied, dat voornamelijk bestaat uit grasvelden met bomenrijen langs de rand. Het Wierdenpark is maakt deel uit van de oorspronkelijke landschapsontwikkelingszones, groengebieden die bestemd waren voor recreatie. De landschapsontwikkelingszone van het Wierdenpark lag ingeklemd tussen de twee kernen Almere Stad en Almere Haven, en zou daarom een groengebied worden met ruimte voor kleinschalige intensieve voorzieningen, gericht op omwonenden. In het Wierdenpark is een aantal voorzieningen aanwezig: verschillende sportverenigingen met sportvelden en/of een clubgebouwtje, Jeugdland Haven (een bouwspeelplaats), volkstuinen en een bijentuin.
Het Wierdenpark grenst aan de noordzijde aan het Kromslootpark en het Beginbos. Het Kromslootpark werd in de jaren ‘70 aangelegd. Het ontwerp was geïnspireerd op de Oostvaardersplassen, die toen net waren ontstaan. Het park is moerasachtig, met drassige stukken waar riet groeit, vlierbomen en berenklauw. Het wordt begraasd door schapen, om de verspreiding van berenklauw tegen te gaan. Ter hoogte van De Velden gaat het Kromslootpark over in het Beginbos, het eerste bos van Almere. Het Beginbos is aangeplant voordat Almere Haven gebouwd werd, met als doel Almere Haven letterlijk en figuurlijk in de luwte te leggen. Het Beginbos is een loofboombos. In het westen grenst het park aan de wijk De Velden, in het zuiden aan De Wierden en in het Oosten ligt een uitloper van het park tussen De Wierden en De Gouwen. De Wierden werd, net als het grootste deel van Almere Haven, grotendeels in het begin van de jaren ‘80 gebouwd. Veel inwoners van De Wierden wonen al vanaf het begin in de wijk. De woningvoorraad bestaat voor 69% uit sociale huurwoningen, de rest zijn koopwoningen. De Wierden is een 3
vrij arme wijk, met relatief veel inwoners met een laag inkomen, een hoge werkeloosheid en veel éénoudergezinnen. De Velden is de laatst gebouwde wijk in Almere Haven, de woningen zijn allemaal neergezet rond de eeuwwisseling. Alle woningen zijn koopwoningen. Het inkomen per huishouden is er hoog, de helft van de huishoudens bestaat uit gezinnen met kinderen. Eénoudergezinnen komen bijna niet voor. Er zijn dus flinke verschillen tussen De Wierden en De Velden, die ook te zien zijn in bijvoorbeeld cultuurconsumptie: 78% van de bewoners van De Velden is in 2008 naar het theater geweest, tegen 12% van de bewoners van De Wierden, 61% van de kinderen in De Velden is lid van de bibliotheek, en slechts 30% van de kinderen in De Wierden. De bewoners van de twee wijken hebben nauwelijks iets met elkaar gemeen, er heerst naar verluid weinig begrip tussen bewoners van de twee wijken. (bron cijfers: sociale atlas van Almere, 2009) Onderzoek ter plaatse Wie een bezoek brengt aan het Wierdenpark, zal zien dat het park niet intensief gebruikt wordt. Mensen laten er hun hond uit, een enkele wielrenner of hardloper traint in het park. Waar het park direct aan de woonwijken grenst, spelen er kinderen. De mensen waarmee we gesproken hebben geven allemaal aan dat het park het hele jaar door rustig is. Het park fungeert daarmee niet als ontmoetingsplek voor de omringende buurten, het is eerder een groene wig die de buurten scheidt. Wat wel opvalt is dat vrijwel alle bewoners erg gehecht zijn aan het park. Wonen in het groen is vaak een hoofdreden om te kiezen voor een woning in één van de aangrenzende buurten. Het park heeft daarmee meer een emotionele waarde dan een gebruikswaarde. Daarnaast heeft het park een economische waarde, veel mensen vrezen dat hun huis minder waard wordt als er woningen in het park gebouwd gaan worden. Hoewel het park geliefd is bij bewoners, heeft het nauwelijks gebruikswaarde. Het park heeft een aantal kenmerken die het waard zijn behouden te worden: de voor Almeerse begrippen grote en oude bomen, de ligging aan het water. Nadeel is dat er ‘niks te doen’ is, er zijn geen recreatieve voorzieningen aanwezig die de moeite waard zijn om voor op pad te gaan, het parklandschap is vrij eentonig, overal groeien min of meer de zelfde bomen en struiken, afgewisseld met grasvelden. Ook met het oog op de toekomst moet er actie ondernomen worden. Veel van de grote bomen zijn bijna aan het eind van hun levensduur. Er moeten langzaamgroeiende soorten bijgeplant worden. Van de sportvelden staat een deel leeg, omdat de verenigingen zijn vertrokken. Zonder ingrijpen zullen deze velden vervallen.
4
Literatuuronderzoek Iemand die zich haar hele leven bezig heeft gehouden met hoe steden functioneren en waarom mensen van de ene plek wel en van de andere plek geen gebruik maken is Jane Jacobs. Haar boek ‘Death and life of great American cities’ behoort tot de meest invloedrijke boeken op het gebied van stedelijke ontwikkeling en stadsplanning. In dit boek is ook een hoofdstuk gewijd aan buurtparken. Hieronder een aantal citaten uit het boek vertaald naar de situatie in het Wierdenpark: “Onpopulaire parken zijn niet alleen verontrustend vanwege de braakligging en de gemiste kansen die ze inhouden, maar ook vanwege hun veelvuldige negatieve effecten. (…) hun gevaren overspoelen de omringende gebieden, zodat straten langs zulke parken eveneens als gevaarlijke plekken bekendraken en gemeden worden.” Jacobs stelt in het boek dat het een misverstand is dat een park altijd een aanwinst is voor een buurt. Mensen kunnen van een park een succes maken, door er gebruik van te maken. Als dat gebruik achterwege blijft is een park volgens Jacobs veroordeeld tot afwijzing en mislukking. Hoewel het Wierdenpark op dit moment geliefd is bij bewoners, is het geringe gebruik een voorbode van verval, vandalisme en onveiligheid. “... mensen gebruiken de open ruimte in de stad niet omdat die er nu eenmaal is en omdat stadsplanologen of ontwerpers dat graag zouden willen.” “Zelfs één en dezelfde persoon komt er om verschillende redenen en op verschillende tijdstippen; soms om uit te ruisten van vermoeidheid, soms om te spelen of naar een wedstrijd te kijken, soms om te lezen of te werken, soms om zich te laten zien, soms om verliefd te worden, soms om een afspraak na te komen, soms om vanuit een schuilhoek te genieten van de drukte van de stad, soms in de hoop er kennissen te treffen, soms om dichter bij een stukje natuur te komen, soms om een kind bezig te houden, soms gewoon om te zien wat zich aanbiedt, en bijna altijd om vermaakt te worden door de aanblik van andere mensen.” Een park kan volgens Jacobs pas functioneren als er een grote groep potentiële gebruikers in de buurten rondom het park aanwezig is. Deze gebruikers moeten verschillende redenen hebben om in die buurt en eventueel het park aanwezig te zijn. Een mix van leeftijden, van bewoners, werknemers, winkelend publiek en toeristen in de buurt garandeert menselijke aanwezigheid in de buurt op verschillende tijdstippen van de dag. Als dan bij die buurt een prettig park aanwezig is, is de kans groot dat dat park door die mensen bezocht wordt. Het Wierdenpark is een park dat omringd wordt door een aantal monofunctionele woonbuurten. Andere functies dan wonen, zoals kantoren of winkels, zijn nauwelijks aanwezig. Het nadeel daarvan is, dat de mensen die van het park gebruik kunnen maken dat grotendeels om de zelfde redenen en op de zelfde tijdstippen doen. Grote potentiële gebruikersgroepen van het Wierdenpark zijn bijvoorbeeld ouders met kinderen, pubers en gepensioneerden met veel vrije tijd. Er is geen winkelend publiek, geen kantoorpersoneel dat ‘s middags gaat lunchen in het park. Op bepaalde tijdstippen is er dus weinig natuurlijke aanloop in het park. 5
Een positief kenmerk van het Wierdenpark is dat het park helemaal ingekapseld is in de drie woonwijken. Mensen hoeven geen drukke weg over te steken of andere hindernissen te nemen, het park grenst overal direct aan de huizen. “... als een stadspark voor algemeen gebruik niet in stand gehouden kan worden door gebruiksfaciliteiten die voortkomen uit een natuurlijk, nabijgelegen, ruime diversiteit, moet het zich van een park voor algemeen gebruik in een speciaal park transformeren. Er moet in het park zelf doelbewust een effectieve gebruiksdiversiteit worden geïntroduceerd, die doelbewust een opeenvolging van veelsoortige gebruikers trekt.” Het gebied rondom het Wierdenpark is weinig divers. De gebruikscyclus van het park zal dus aangezwengeld moeten worden om het park niet te laten mislukken. Kleinschalige faciliteiten in het park (zoals een vliegerweide, barbecueplekken of een vijver waarop in de winter geschaatst kan worden) die interessant genoeg zijn om zelfstandig mensen aan te trekken, kunnen een stroom bezoekers op gang brengen die groot genoeg is om van het park een levendige, aantrekkelijke plek te maken. Naast Jane Jacobs is de website van de Amerikaanse organisatie Project for Public Space (www.pps.org) een interessante bron van informatie. Deze in 1975 opgerichte nonprofit organisatie voor stadsplanning, design en onderwijs wil mensen over de hele wereld helpen om openbare ruimtes tot vitale plaatsen te transformeren. De website is daarbij een belangrijk middel, hierop zijn veel praktijkvoorbeelden van goed en slecht functionerende openbare ruimtes verzameld. Eén van hun theorieën is The powers of 10, die stelt dat elke aantrekkelijke plek om ten minste tien redenen aantrekkelijk is, en dat elk aantrekkelijk gebied tenminste tien aantrekkelijke plekken heeft. Toekomstplannen De komende jaren gaat er veel veranderen in het onderzoeksgebied. Veel plannen zijn recent bekendgemaakt. Almere Haven is het kleinste stadsdeel van Almere. Er wonen relatief veel ouderen, mensen die al vanaf het begin van Almere Haven in dat stadsdeel wonen en er graag willen blijven. Het woningaanbod is vrij eenzijdig, met veel sociale huurwoningen en bijvoorbeeld weinig ouderenwoningen en starterswoningen. Mensen uit Almere Haven die willen verhuizen naar een ander type woning moeten deze woning vaak buiten het stadsdeel zoeken. Een ander probleem is dat er eigenlijk te weinig mensen in Almere Haven wonen om voor voldoende klandizie bij de ondernemers in het centrum te zorgen waardoor het winkelaanbod daar af zou kunnen nemen. Als resultaat hiervan heeft de gemeente besloten dat er op verschillende plekken in Almere Haven woningen bijgebouwd moeten worden. Eén van de locaties die hiervoor zijn aangewezen is in het Wierdenpark. Het bouwen van 400-500 woningen in het Wierdenpark was een reden om het Wierdenpark als geheel te beschouwen en te kijken op welke punten het park aantrekkelijker gemaakt kan worden. Een andere ingrijpende wijziging in het onderzoeksgebied is de voorgenomen verbreding van de A6. Er is een enorm fileprobleem tussen Almere en 6
Amsterdam. Door de groeiende woningvoorraad in Almere zal dit probleem zonder ingrijpen alleen maar groeien. De komende jaren zal de A6 verbreed worden om de files te bestrijden. Dit heeft invloed op het Beginbos en het Kromslootpark. In opdracht van de Gemeente Almere heeft bureau BFRS een voorstudie gemaakt van de aanpassing van het tracé van de A6. In deze voorstudie wordt de bestaande afrit naar de hoge ring groter, deze zal een stuk het Kromslootpark in gaan steken. In het beginbos komt een extra afrit, ook komt er in dit voorstel een natuurlijke geluidswal in het Beginbos. In totaal wordt in dit voorstel ongeveer 30% van het Beginbos verbouwd. Stedenbouwkundig plan voor het Wierdenpark door Inbo Tegen het besluit om in het Wierdenpark 400-500 woningen te bouwen bestond veel weerstand. Om deze weerstand weg te nemen heeft de gemeente een participatieprocedure opgestart, waarbij bewoners van De Wierden en De Velden invloed kregen op het ontwerpproces. In september 2008 hebben bewoners van De Wierden en De Velden gezamenlijk een stedenbouwkundig ontwerpbureau (Inbo) geselecteerd, onder leiding van dit bureau hebben bewoners aan een aantal ontwerpsessies meegedaan. De uitkomsten van deze sessies zijn verwerkt in het stedenbouwkundig plan voor het gebied, dat in november 2009 gepresenteerd is. In de zomer van 2010 onderzoekt de gemeente in hoeverre het participatietraject succesvol is geweest. Een uitgebreide beschrijving van het stedenbouwkundig plan voor De Laren, zoals de nieuw te bouwen wijk die in samenhang met de herontwikkeling van het park gebouwd wordt zal gaan heten, is te vinden in het document “ontwikkelingsplan de laren.pdf” dat gedownload kan worden vanaf de website van de gemeente Almere. Een paar hoofdpunten noemen we hier. Het uitgangspunt van Inbo was dat het park drager wordt van de functies sport, voorzieningen en wonen. Deze functies moeten in samenhang met elkaar en het park ontworpen worden. De inspiratiebron van het ontwerp was het Engelse landgoed, waarbij verschillende functies met elkaar verbonden worden door een zich door het landschap slingerende route. Het park is niet in één keer te overzien, maar gevarieerd. Het stedenbouwkundig plan verdeelt het Wierdenpark in drie kernen: -In het westen komt het sportpark: in een aantal clusters wordt hier de woningbouw gerealiseerd, deze clusters liggen rond een centrale green waar op een kleiner oppervlak de sportvelden geconcentreerd worden. Door de sportvelden dichter bij de woningen te brengen, ontstaat een levendig gebied. De sportverenigingen kunnen faciliteiten zoals een clubgebouw met elkaar delen. -Het noordelijke parkdeel wordt ontwikkeld als De Tuinen: op deze plek liggen nu al de volkstuinen, deze worden beter zichtbaar en toegankelijker gemaakt vanuit het park. Een aantal nieuwe tuintypes kan hier tot stand komen. -Het oostelijk deel van het park is de centraal gelegen uithof, hier komt het speelpark. In het water wordt een nieuw eiland aangelegd waar Jeugland naar toe verhuist. Dat wordt zo beter bereikbaar voor kinderen in de buurt. Op dit eiland komt ook een kinderboerderij.
7
Een belangrijk aspect in het ontwerp van Inbo is de route voor langzaam verkeer (wandelaars en fietsers) die de drie gebieden met elkaar verbindt, de Loop. De Loop moet een aantrekkelijke wandelroute worden, die niet in de eerste plaats bedoeld is om zo snel mogelijk op de plaats van bestemming te komen, maar een bestemming op zich wordt. Uitgangspunten schetsontwerp Overtreders W Het ontwerp van Inbo biedt een goed raamwerk voor het hele gebied. Door het sportpark, de tuinen en het speelpark met jeugdland een duidelijk gedefinieerde plek in het park te geven ontstaan bijzondere plekken met een eigen karakter in het park. Om het park echt tot een succes te maken zijn echter ook ingrepen nodig op een kleiner schaalniveau. Kleinschalige architectonische ingrepen voegen functies toe aan een park, ze brengen de noodzakelijke detaillering aan die een park prettig maakt in het gebruik. Deze schaal ontbreekt vooralsnog in het ontwerp van Inbo, de hoofdlijnen zijn vastgesteld maar het plan is nog niet helemaal ingevuld. Het is belangrijk dat er een plan ontwikkeld wordt om de gebruikscyclus van het park aan te zwengelen. Mensen worden door de aanwezigheid van andere mensen aangetrokken. Door de sterke punten van het park te behouden en te versterken en nieuwe functies toe te voegen kan het park een echte parel van Almere Haven worden. Een plek waar kinderen spelen, waar levendigheid is, waar mensen van alle leeftijden graag komen. Een park dat door de seizoenen heen verandert, waar in ieder jaargetijde iets te zien en te beleven is. In deze studie doen we een aantal voorstellen voor het koppelen van functies aan de voorgestelde wandel- en fietsroute, de Loop. Omdat deze wandelroute door het hele park loopt en verschillende landschapstypes aandoet, is de route een goed uitgangspunt voor een aantrekkelijk park. Om de route echt tot bestemming te verheffen denken wij dat het belangrijk is dat aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. -Aan de route moeten functies gekoppeld worden. Om door het jaar heen aantrekkelijk te zijn, moeten er steeds kleine dingen te doen zijn. -Een veelheid aan kleinschalige functies maken het park aantrekkelijk voor een divers publiek. -De route moet over de hele lengte (een kilometer of vijf) herkenbaar maar ook gevarieerd zijn. -De route en het landschap moeten een eenheid vormen, landschap en architectuur vermengen zich. -Er moeten voldoende vertakkingen zijn om verschillende wandelingetjes te kunnen maken, om verveling te voorkomen. -Het parklandschap om de route heen moet door het jaar heen veranderen en verrassen, door planten aan te planten die in verschillende seizoenen bloeien. -De route moet het karakter van de drie verschillende gebieden in het park (het sportpark, de tuinen en het speelpark) versterken doordat de aan de route gekoppelde functies passen bij het gebied waar de route doorheen loopt. -Het Pad als drager voor programmering, bewoners kunnen zelf activiteiten rond het pad initiëren
8
boomgaardpad
vlierplukpad
berkenpad
lange tafelpad
triomfbogenpad
skatepad
luchtfietspad ligweidepad
vissteigerpad
bloembollenpad
hortensiapad doolhofpad
tribunepad
gladiolenpad
bruidssluierbogenpad waterpad
jeugdland-zelfbouwpad nattevoetenpad crosspad
Witte Wierdenparkpad Uit deze uitgangspunten komt het voorstel ‘Het Witte Wierdenpark’ voort. Het hele pad wordt in het ontwerp van Overtreders W herkenbaar aan de kleur wit: het pad zelf en de kleinschalige architectonische ingrepen die er deel van uitmaken worden uitgevoerd in voornamelijk wit. Wit is een klassieke kleur voor meubilair in parken, het steekt goed af bij het groen zonder onnatuurlijk of schreeuwerig te worden. Door deze kleur consequent toe te passen ontstaat toch een bijzonder beeld. Wit bloeiende planten kunnen verschillende delen van het pad in hun bloeiseizoen accentueren. Het Witte Wierdenparkpad kan gefaseerd tot ontwikkeling komen. Delen van het pad zijn voor weinig geld te realiseren en kunnen al gemaakt worden voordat de nieuwe woonwijk gebouwd is. Bewoners kunnen zelf meebouwen en -ontwerpen aan het pad. Zij kennen het park het best, en zij weten waar behoefte is aan wat voor functies. Het zou interessant zijn het door de gemeente ingezette participatietraject voort te zetten waarbij bewoners actief meedenken over, en misschien zelfs meebouwen aan, het park en het pad. Het pad wordt dan een middel voor bewoners om zich aan het park te verbinden. We vinden het belangrijk om het ontwerp niet nu al helemaal dicht te timmeren, er moet ruimte blijven voor bewonersinitiatieven en aanpassingen door 9
de tijd heen. Almere is een dynamische stad die nog volop in ontwikkeling is. Functies moeten door de tijd heen kunnen veranderen zonder hoge herontwikkelingskosten. Het pad kan als kapstok dienen om programmering aan op te hangen. Met het pad als uitgangspunt kunnen allerlei activiteiten ontwikkeld worden: de jaarlijkse padloop (5, 10 of 25 kilometer), een oogstfeest of de gezamenlijke verhuizing van jeugdland naar de nieuwe locatie in een feestelijke optocht. Een parkmeester die verantwoordelijk is voor het initiëren en organiseren van activiteiten zou de bewoners daar bij kunnen helpen. Welke functies er aan het pad toegevoegd kunnen worden is afhankelijk van het gebied waar het park doorheen loopt. Hieronder volgen per gebied suggesties voor functies die het karakter van dat gebied zouden kunnen versterken. Sportpark: -tribunepad: het pad loopt geleidelijk naar ongeveer 2 meter boven het maaiveld, trapsgewijs gaat het pad in de breedte naar beneden zodat er een tribune ontstaat. De tribune biedt goed uitzicht op de sportvelden en ligt in de zon. -triomfbogenpad: over het pad heen staan triomfbogen met een lichtkrant. Als je een rondje wierdenpark loopt, kan je met een speciaal zendertje met de triomfbogen contact maken. De bogen nemen je tijd op, als je het rondje voltooit hebt en voor de tweede keer onder de bogen door rent, zie je hoe snel je de ronde hebt gemaakt. Bij een persoonlijk record stijgt gejuich op. -gladiolenpad: voor winnaars en verliezers altijd een bloeiende ontvangst. -skatepad: in het pad is ook ruimte voor actieve sportbeoefening, het pad kan breder worden en van hindernissen voor skaters voorzien worden. De Tuinen: -Lange Tafelpad: tussen de volkstuinen slingert het Lange Tafelpad, het pad gaat hier over in een lange tafel. De plek waar ieder jaar het oogstfeest wordt gevierd, maar ook geschikt voor een picknick op zomerse dagen. -Boomgaardpad: het pad loopt hier tussen de kruinen van fruitbomen. Tijdens je wandeling pluk je kersen, pruimen, appels of peren in de zomer zo van de boom. In het voorjaar kan je genieten van de mooie bloesem. -Vlierplukpad: in dit gebied staat al een aantal vlierbomen. Door vlierbomen bij te planten kan een Almeerse traditie van vlierbessensap en vlierbloesemlimonade maken nieuw leven worden ingeblazen. Speelpark: -Jeugdland zelfbouwpad: een spannende uitdaging voor de kinderen van jeugdland: bouw zelf een stevige brug naar de overkant van het water op de fundamenten van het zelfbouwpad. -Natte voetenpad: het nieuw te graven deel van de gracht kan minder diep gemaakt worden. Met een nattevoetenpad kunnen kinderen op een veilige manier met het water spelen. Stapstenen, watervalletjes en evenwichtsbalken maken de waterspeeltuin compleet. -Doolhofpad: het pad slingert zich tussen meidoornstruiken. Maar waar is de uitgang? -Crosspad: modderige aftakking van het hoofdpad met heuvels en hindernissen voor crossfietsers. 10
Ook in de tussengebieden van het park die niet tot één van de drie themaparken behoren kan het pad het park versterken. -Berkenpad: in de winter is dit deel van het pad met alle witte berkenstammen extra mooi. -Bruidssluierbogenpad: romantisch wandelen onder de bloeiende bruidssluier door. -Ligweidepad: hier kan je van de zon genieten. Op het heuvelachtige grasveld vind je altijd een plekje waar je lekker kan liggen. -Vissteigerpad: een langgerekte steiger overbrugt het water. Fijne plek om te vissen. Voor wandelaars is er veel te zien, zou iemand iets gevangen hebben? -Bloembollenpad: vanaf het vroege voorjaar bloeien hier de bloemen. -Hortensiapad: in het oudste deel van het park tussen de hoge bomen bloeien ‘s zomers de hortensia’s. -Luchtfietspad: hier klimt het fietspad tot boven de boomtoppen. Je kan het park overzien, en ver kijken. Conclusie Om van het vernieuwde Wierdenpark een succes te maken, moet er nagedacht worden over het toevoegen van kleine functies. Het Witte Wierdenparkpad als drager van functies en programmering is een ruimtelijke ingreep die het park kan structureren en verbijzonderen. Het is belangrijk om al in een vroeg stadium geld te reserveren voor het ontwikkelen van dit pad of soortgelijke kleinschalige functionaliteit en programmering. Deze extra investering zal zich waarschijnlijk terugverdienen. Als het gebruik van het park toeneemt, wordt het park veiliger en wordt de kans op vandalisme kleiner. Een levendig park, waar veel te doen en te beleven is en waar mensen graag komen verhoogt de economische waarde van de buurten eromheen. Reinder Bakker en Hester van Dijk van Overtreders W nemen graag de uitdaging aan om, met hun expertise op het gebied van kleinschalige architectuur en ontwerpen voor en met bewoners, het Wierdenpark tot bloei te brengen.
11
Verantwoording illustraties per pagina, van boven naar beneden. pagina 1: schuurschijf, Overtreders W (foto: Reinder Bakker) schuurschijf, Overtreders W (foto: Reinder Bakker) oerwoud van Ypenburg, Overtreders W (foto: Jorn van Eck) pixelpoort, Overtreders W i.s.m. Maartje Dros en Eric Klarenbeek (foto: Jorn van Eck) pagina 2: satelietfoto Almere Haven, in het midden het Wierdenpark (bron: Google Maps) kromslootpark (bron: Google Maps) kromslootpark (bron: Google Maps) pagina 3: gebruiker van het Wierdenpark (foto: Reinder Bakker) gebruiker van het Wierdenpark (foto: Reinder Bakker) gebruiker van het Wierdenpark (foto: Reinder Bakker) pagina 7: houten pad (bron: Getty Images) BUGA playground, München, Duitsland (ontwerp Rainer Schmidt) pagina 8: schetsontwerp Witte Wierdenparkpad, plattegrond (Hester van Dijk) berken (bron onbekend) wit bruggetje (bron onbekend) pagina 9: skatebowl Koning Albert Park, Kortrijk, België tribune, speeltuin in Philadelphia, USA (bron: http://playgrounddesigns. blogspot.com) schuurschijf, Overtreders W (foto: Reinder Bakker) living skywalk, Wald-Ruhestetten, Duitsland (ontwerp Baubotanik) paadje door het water (bron onbekend) pagina 10: boomgaardpad, impressie, Overtreders W (Hester van Dijk)
Overtreders W
Reinder Bakker, Hester van Dijk Oostzijde 355 1508 EP Zaandam www.overtreders-w.nl
12
