Aanleiding voor het onderzoek
• Gemeente Heerlen, juni 2013, alle zondagen koopzondag; wekelijkse koopzondag Centrum gestart m.i.v. september 2013 • Heroverweging wekelijkse koopzondag in 2015 • Breed gedragen voorstel van ondernemers door Centrum Management Heerlen voor 1 april 2015
basis voor beslissingen
Probleemstelling onderzoek
1.Hoe denken inwoners van Parkstad Limburg over de wekelijkse koopzondag in het Centrum van Heerlen? 2.Hoe denken detailhandelsbedrijven in het Centrum van Heerlen over de (wekelijkse) koopzondagen: heden en toekomst? 3.Hoe denken horecabedrijven in het Centrum van Heerlen over de (wekelijkse) koopzondagen: heden en toekomst?
basis voor beslissingen
Opzet onderzoek De tijd waarin we leven: de nieuwe werkelijkheid, voor Heerlen te midden van andere steden, voor aantrekkelijkheid Heerlen • Literatuur en meningen van experts over ontwikkelingen in consumentengedrag, detailhandel en koopzondagen in het algemeen en in Heerlen (januari – maart 2015) • Onderzoek onder 6.100 inwoners (februari/maart 2015) • Onderzoek onder 230 detailhandelsbedrijven (januari 2015) • Onderzoek onder 97 horecabedrijven (februari/maart 2015) Respons: • 495 inwoners • 141 detailhandelsbedrijven • 31 horecabedrijven basis voor beslissingen
basis voor beslissingen
Trends in retail: de nieuwe werkelijkheid
• Consumentengedrag verandert: 24/7, internet, beleving, verrassing, gemak, vers, gastvrijheid, bereikbaar met auto, snelheid, fun & run (zondag >< zaterdag?), kijken en kopen, grote(re) service, hoge(re) kwaliteit en lage(re) prijs (ideaal) • Winkel en internet: brick & click • Belangstelling koopavond loopt terug; steeds meer gemeenten met steeds meer koopzondagen (winkels, events, horeca, gezelligheid) • Meer kopen via internet (+ 8,4% in 2014: € 14 miljard) • Invloed nieuwe technologie (ICT): meer informatie bij klant, logistiek van just-in-time en vers, dagelijkse bevoorrading • Bestedingspatroon verandert, koopkracht stijgt niet veel • Andere, hogere eisen aan medewerkers in detailhandel • Demografische verandering van vergrijzing en ontgroening overal in Nederland; in Zuid-Limburg en in Parkstad Limburg komt daar ook basis voor beslissingen nog krimp bij -> aantal mensen vermindert
Trends in retail: de nieuwe werkelijkheid
• Veranderde winkeltijden wet: niet het Rijk maar gemeenteraden beslissen of winkels in hun gemeente alle zondagen open mogen • Middensegment in detailhandel heeft het zeer moeilijk • Marges en werkgelegenheid staan onder druk (bij grote en kleine detailhandel); bestedingen zijn terug gegaan; nu weer beter? • Verschraling winkelaanbod; meer uniformiteit door grote ketens • Een winkelcentrum up graded -> andere ook noodzakelijk • Grenzen verdwijnen tussen branches, sectoren en verkoopkanalen (en landen/euregio): toenemende concurrentie uit andere hoek
basis voor beslissingen
De retail-werkelijkheid in Parkstad Limburg, Heerlen en Heerlen Centrum
Vestigingen en werkgelegenheid detailhandel per 31/12/2013 (Detailhandelsmonitor Etil 2013)
Parksta Heerle d n Limburg Aantal detailhandelsbedrijven Winkelvloeroppervlakte m2
Arbeidsplaatsen detailhandel Arbeidsplaatsen horeca
Heerlen Centrum
1.922
828
239
532.000
294.000
94.000
11.623
5.878
1.750
3.811
1.661
577
basis voor beslissingen
Trends in retail:de nieuwe werkelijkheid
• Consument wil in toenemende mate 24/7 kunnen kopen • Deels verschuiving van omzet; deels nieuwe omzet door wekelijkse koopzondag • Maastricht (2015): -extra omzet detailhandel en horeca -van buiten Maastricht en toeristen die langer blijven • K leine(re) bedrijven in detailhandel zijn vaker tegen / minder vaak voor een wekelijkse koopzondag dan grote(re) bedrijven in de detailhandel
basis voor beslissingen
Trends in retail: de nieuwe werkelijkheid
4 soorten argumenten tegen wekelijkse koopzondag • Opent individuele ondernemer in de detailhandel de winkel wel of niet elke zondag? • Afhankelijk van voordelen, nadelen, risico’s en persoonlijke opvatting Argumenten voor- en tegen een wekelijkse koopzondag: 1. Economische 2. Sociale 3. Maatschappelijke 4. Principiële basis voor beslissingen
Trends in retail: de nieuwe werkelijkheid
Argumenten van detaillisten voor en tegen wekelijkse koopzondag
Voor: *Bijdrage aan (grotere) totale omzet *Niet mee doen, betekent omzet verlies aan concurrenten *Klanten willen het
Tegen: *Kosten wegen niet op tegen de opbrengsten *Onze klanten hebben er geen/beperkte behoefte aan *Gaat ten koste van mijn vrije tijd *Heb onvoldoende personeel basis voor beslissingen
Trends in retail: de nieuwe werkelijkheid
• Zondag wordt nieuwe winkeldag (City traffic) in stad of op internet • Koopavond minder in trek (City traffic), rustiger, ter discussie • Koopavond: concurrentie van koopzondag en internet • Enige verschuiving van omzet naar zondag, ook extra omzet op zondag van buiten eigen gemeente en door toeristen
basis voor beslissingen
basis voor beslissingen
Samenvatting meningen over wekelijkse koopzondag in Heerlen Centrum
Grote lijn in de uitkomsten Percentages
Inwoners
Voorstanders wekelijkse koopzondag
60%
Tegenstanders wekelijkse koopzondag
40%
Detailhandel Horecas-bedrijven bedrijve n
38%
65%
62%
35%
(naar grootte 70% voor)
(naar grootte 30%) basis voor beslissingen
Conclusies Inwoners - 1
Over koopzondagen in 2014 Van alle inwoners van Parkstad Limburg zegt 55% dat in 2014 de winkels in het Centrum van Heerlen elke zondag open waren (45% heeft dus een onjuist beeld van de feitelijke situatie); vooral de tegenstanders van een wekelijkse koopzondag hebben er een onjuist beeld van. Bijna de helft (49%) is in 2014 wel eens naar een koopzondag in Heerlen Centrum geweest • Men gaat daar vooral naar toe vanwege gezelligheid en omdat men iets nodig heeft • Men bezoekt vooral warenhuis, speciaalzaak en horeca • Men koopt vooral kleding en eten & drinken
basis voor beslissingen
Conclusies Inwoners
2
Over koopzondagen in 2014
Iets meer dan de helft (51%) is in 2014 niet naar een koopzondag in Heerlen Centrum geweest • Omdat men er geen behoefte aan had, niets nodig had, iets anders/leukers te doen had, of, genoeg tijd had in de week om te winkelen of boodschappen te doen/winkels genoeg open waren in de week • Veelal ouderen of mensen met vrije tijd in de week
basis voor beslissingen
Conclusies Inwoners - 3
Over koopzondagen in de toekomst : alle inwoners • 3/5 is voorstander van een koopzondag • 28% wil dit elke week; 2% zal er elke week naar toe gaan • 28% wil dit eens per maand; 18% zal er eens per maand naar toe gaan -> algemene wens en individueel gedrag verschillen • Bijna 1/4 vindt dat Heerlen niet zonder een wekelijkse koopzondag kan • Ruim 2/5 vindt dat Heerlen niet zonder een vaste koopavond kan • Bijna 3/5 wil wekelijkse koopavond niet inruilen voor een wekelijkse koopzondag (1/8 wil dat wel) basis voor beslissingen
Conclusies Inwoners - 4
Kenmerken voor- en tegenstanders wekelijkse koopzondag in Heerlen Centrum Voorstanders wekelijkse koopzondag Leeftijd Huishouden samenstelling
Jonger (52)
Tegenstanders wekelijkse koopzondag Ouder (57)
Een pers HH (15%) Een pers HH (21%) Twee pers HH (44%) Twee pers HH (51%) Gezin met kind. Gezin met kind. (30%) (19%)
Betaalde baan
Vaker (61%)
Minder vaak (49%)
Internet gebruik
Vaker (87%)
Minder vaak (71%)
Meer winkelen op
*Zondag middag 1 * per maand koopzondag
*Donderdag morgen en –avond *Nooit koopzondag
Warenhuis
Horeca
Gaan vaker naar Kopen vaker
Kleding
basis voor beslissingen
Sieraden, muziek,
Conclusies Inwoners - 5
Kenmerken voor- en tegenstanders wekelijkse koopzondag in Heerlen Centrum Voorstanders wekelijkse koopzondag Omvang Gewenste frequentie open Zal waarschijnlijk gaan
60%
Tegenstanders wekelijkse koopzondag 40%
Elke week 46% 1 * per maand 23%
Rond speciale dagen 43% 1 * per maand 36%
Elke week 3% 1 * twee weken 13% 1 * per maand 22%
Rond speciale dagen 34% Nooit 28% 1 * per maand 12%
Heerlen kan niet zonder wekelijkse koopzondag
33%
7%
Heerlen kan niet zonder wekelijkse koopavond
44%
39%
Voorstander wekelijkse koopavond
78%
67% basis
Wekelijkse koopavond
18%
2%
voor beslissingen
Conclusies Detailhandelsbedrijven - 1
Over koopzondagen In 2014: • Ruim 2/5 is nu vrijwel elke zondag open • Vooral GWB is nu vrijwel elke zondag open Mening: • 38% detaillisten is voor wekelijkse koopzondag (62% tegen) • Naar m2: 70% detaillisten is voor wekelijkse koopzondag (30% tegen)
basis voor beslissingen
Conclusies Detailhandelsbedrijven - 2
Over koopzondagen in de toekomst
Omvang bedrijven Straten Omzetontwikkeling
Voorstanders wekelijkse koopzondag
Tegenstanders wekelijkse koopzondag
Groter (17 pers, 750 m2)
Kleiner (5 pers, 190 m2)
Saroleastraat, Corio Center, Promenade in 2014
Open op elke koopzondag in 2014 Reden om open of dicht te zijn op een wekelijkse koopzondag
Aanloopstraten
Gestegen 47% Gelijk gebleven 42% Gedaald 11%
Gestegen 9% Gelijk gebleven 61% Gedaald 30%
70%
25%
*Omzet doel realiseren (57%) *Bieden mogelijkheid tot winkelen (55%) *Niet open -> verlies klanten, omzet 47%
*Kosten groter dan opbrengsten (84%) *Beperkte behoefte bij mijn klanten (66%) *Gaat t.k.v. mijn vrije tijd (41%)
Heerlen kan niet zonder wekelijkse koopzondag
72%
2%
Voorstander vaste koopavond
70%
45%
Heerlen kan niet zonder vaste koopavond: eens
58%
39%
basis voor beslissingen
Conclusies Horeca-ondernemers - 1
Over koopzondagen nu en in de toekomst
• Bijna 3/4 is in 2014 vrijwel elke zondag open • 65% horeca-ondernemers is voor wekelijkse koopzondag • 35% horeca-ondernemers is tegen wekelijkse koopzondag
basis voor beslissingen
Conclusies Horeca-ondernemers - 2
Over koopzondagen in de toekomst Voorstanders wekelijkse koopzondag Omvang bedrijven Straten Omzetontwikkeling in 2014
Open op elke koopzondag in 2014 Reden om open of dicht te zijn op een wekelijkse koopzondag
Groter (16 pers) Corio Center, centrum van horecabedrijven
Tegenstanders wekelijkse koopzondag Kleiner (10 pers) Overige aanloopstraten
Gestegen (55%) Gelijk gebleven (35%) Gedaald (10%)
Gestegen (0%) Gelijk gebleven (73%) Gedaald (27%)
100%
27%
*Bieden mogelijkheid tot winkelen (60%) *Omzet doel realiseren (35%) *Niet open -> verlies klanten, omzet (20%)
*Beperkte behoefte bij mijn klanten (64%) *Kosten groter dan opbrengsten (55%) *Gaat t.k.v. mijn vrije tijd (36%)
Heerlen kan niet zonder wekelijkse koopzondag: eens
70%
0%
Voorstander vaste koopavond
60%
64%
Heerlen kan niet zonder vaste koopavond: eens
55%
27%
basis voor beslissingen
basis voor beslissingen
Conclusie
•
Samenleving/consument wil steeds vaker 24/7 kunnen kopen: internet en in winkel
•
Er is vrij veel support voor wekelijkse koopzondag: klant en horeca wel, detaillist minder
•
Dit wil niet zeggen dat iedere consument die hier voor is, ook daadwerkelijk elke zondag komt, maar wel moet kunnen komen
•
Wil ook niet zeggen dat elke detaillist die voorstander is, de eigen winkel open moet/zal doen
•
Wil ook niet zeggen dat elke detaillist die tegen is, de eigenwinkel dicht zal houden
•
Jongeren stellen wekelijkse koopzondag meer op prijs dan ouderen om te kijken en kopen (en te werken); ouderen gaan er ook vaak naar toe om naar horeca te gaan
•
Geen wekelijkse koopzondag maakt vestigingsklimaat voor jongeren en werkenden slechter; versterkt ontgroening en krimp; zal negatief effect hebben op werkgelegenheid van 1750 en 600 werknemers in detailhandel en horeca in Centrum Heerlen (effect op attractiviteit)
•
Grotere bedrijven zijn er meer voor dan kleinere met ieder eigen te respecteren redenen
•
Tegenstanders van een wekelijkse koopzondag presteren slechter qua omzet dan de voorstanders; zijn ook vaker tegen een koopavond
basis voor beslissingen
Trends in koopgedrag en retail: de nieuwe werkelijkheid
• Detailhandel moet alles uit de kast halen om te overleven! • In dit geweld moet ook de kleine detailhandel zien te overleven • En dan moet je ook nog beslissen hoe je met een koopzondag om moet gaan • Pas je je wel of niet aan de nieuwe realiteit aan? • Hoe kunnen we samen aan een sterk Centrum in Heerlen bouwen? basis voor beslissingen
Stropen we de mouwen op?
Zo ja, hoe?
basis voor beslissingen
Hoe stropen we de mouwen op?
basis voor beslissingen