Het secundair onderwijs in cijfers Schooljaar 2006-2007 Ellen Schryvers
Opdrachtgever: Algemeen Onderwijsbeleid – Stad Antwerpen, Lerende Stad en Lokaal Overlegplatform – Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs
April 2008
INHOUDSOPGAVE
Inhoudsopgave
2
Secundair onderwijs
3
1. Leerlingen in de Antwerpse scholen
3
2. Vestigingsplaatsen secundair onderwijs in Antwerpen
7
3. Profiel van de leerlingen in Antwerpse scholen secundair onderwijs 3.1 Geslacht 3.2 Leeftijd 3.2 Nationaliteit
8 8 9 10
4. Schoolse vertraging
16
5. Leerlingenstromen 5.1 Leerlingenstromen buiten Antwerpen: saldo 5.2 leerlingenstroom binnen Antwerpen
18 21 24
6. Studieaanbod in de stad Antwerpen
25
Studiedienst Stadsobservatie
2
SECUNDAIR ONDERWIJS
1. Leerlingen in de Antwerpse scholen Tijdens het schooljaar 2006-2007 volgden 37.204 leerlingen secundair onderwijs in een school met vestigingsplaats in Antwerpen. Tabel 1 geeft de verdeling over de verschillende onderwijsvormen weer. Het aandeel leerlingen in het voltijds secundair onderwijs is licht gedaald ten opzichte van vorig schooljaar. Deze daling is toe te schrijven aan een kleiner aantal leerlingen in eerste graad voltijds secundair onderwijs. Tabel 1
Evolutie van het aantal leerlingen per onderwijsvorm
voltijds secundair onderwijs eerste graad voltijds secundair onderwijs ASO KSO TSO BSO OKAN
Schooljaar 2005-2006 aantal % 34.448 91,6 11.025 8106 1276 6582 6966 493
29,3 21,6 3,4 17,5 18,5 1,3
DBSO 1518 4,0 BuSO 1637 4,4 Totaal 37.603 100,0 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs – schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
Schooljaar 2006-2007 aantal % 33.953 91,3 10.568 7.912 1.306 6.628 7.035 504
1.561 1.690 37.204
28,4 21,3 3,5 17,8 18,9 1,4
4,2 4,5 100,0
3
Figuur 1
Leerlingen in het secundair onderwijs in Antwerpen
Secundair onderwijs 37.204 leerlingen 100%
Deeltijds secundair onderwijs 1.561 leerlingen 4,0%
Onthaal AN 504 leerlingen 1,4%
Eerste graad 10.568 leerlingen 28,4%
Gewoon voltijds secundair onderwijs 33.953 leerlingen 91,3%
ASO 7.912 leerlingen 21,3%
KSO 1.306 leerlingen 3,5%
Buitengewoon secundair onderwijs 1.690 leerlingen 4,5%
TSO 6.628 leerlingen 17,8%
BSO 7.035 leerlingen 18,9%
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs – schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
4
Figuur 2
Evolutie van het aantal leerlingen in Antwerpen naar onderwijsvorm 2002-2007
Secundair onderwijs 37.204 leerlingen 37.603 (05-06) 37.567 (04-05) 37.574 (03-04) 37.270 (02-03) 37.050 (01-02)
Deeltijds secundair onderwijs 1.561 leerlingen 1.518 (05-06) 1.516 (04-05) 1.415 (03-04) 1.374 (02-03) 1.357 (01-02)
Gewoon voltijds secundair onderwijs 33.953 leerlingen
Buitengewoon secundair onderwijs 1.690 leerlingen
34.448 (05-06) 34.486 (04-05) 34.628 (03-04) 34.410 (02-03) 34.229 (01-02)
1.637 (05-06) 1.565 (04-05) 1.531 (03-04) 1.486 (02-03) 1.464 (01-02)
Onthaal AN 504 leerlingen
Eerste graad 10.568 leerlingen
ASO 7.912 leerlingen
KSO 1.306 leerlingen
TSO 6.628 leerlingen
BSO 7.035 leerlingen
493 (05-06) 542 (04-05) 651 (03-04) 637 (02-03) 593 (01-02)
11.025 (05-06) 11.110 (04-05) 10.998 (03-04) 10.886 (02-03) 10.480 (01-02)
8.106 (05-06) 8.063 (04-05) 8.110 (03-04) 8.145 (02-03) 8.177 (01-02)
1.276 (05-06) 1.304 (04-05) 1.321 (03-04) 1.190 (02-03) 1.119 (01-02)
6.582 (05-06) 6.502 (04-05) 6.600 (03-04) 6.715(02-03) 7.141(01-02)
6.966 (05-06) 6.965 (04-05) 6.948 (03-04) 6.837 (02-03) 6.719 (01-02)
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs – schooljaar 2001-2002 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Voor het eerst sinds het schooljaar 2001-2002 stellen we een duidelijke daling van het aantal leerlingen in het secundair onderwijs vast (bijna 400 leerlingen minder dan het vorige schooljaar). Verdeeld over de onderwijsvormen stellen we een procentuele daling vast in de eerste graad secundair onderwijs en in het ASO. Het aandeel leerlingen in het BSO en het TSO is gestegen ten opzichte van vorig schooljaar (zie grafiek 2).
Studiedienst Stadsobservatie
5
Grafiek 1
Evolutie van het totaal aantal leerlingen in het secundair onderwijs in Antwerpse scholen
Totaal aantal leerlingen secundair 37.700 37.600
37.574
37.567
37.603
37.500 37.400 37.300
37.270 37.204
37.200 37.100 37.000
37.050
36.900 36.800 36.700 2001-2002
2002-2003
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs – schooljaar 2001-2002 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie Grafiek 2
Evolutie van het aandeel leerlingen in het voltijds secundair onderwijs, opgedeeld naar onderwijsvorm
100% 90%
18,1%
18,3%
18,5%
18,5%
18,5%
18,9%
80%
3,0%
3,2%
3,5%
3,5%
3,4%
3,5%
19,3%
18,0%
17,6%
17,3%
17,5%
17,8%
70% 60%
KSO
50% 40%
BSO TSO
21,9%
22,1%
21,6%
21,5%
21,6%
21,3%
ASO Eerste graad
30% 20%
28,30%
29,20%
29,30%
29,60%
29,30%
28,4%
2001-2002
2002-2003
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
10% 0%
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs – schooljaar 2001-2002 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
6
2. Vestigingsplaatsen secundair onderwijs in Antwerpen Antwerpen telt 151 vestigingsplaatsen van het secundair onderwijs op zijn grondgebied. In 119 vestigingsplaatsen wordt gewoon voltijds secundair onderwijs aangeboden, op 15 plaatsen kunnen leerlingen deeltijds secundair onderwijs volgen en 18 vestigingsplaatsen bieden buitengewoon secundair onderwijs aan. Een opdeling van het gewoon voltijds secundair onderwijs naar onderwijsvormen, toont aan dat TSO het meest wordt aangeboden. Maar liefst 54 vestigingplaatsen van secundaire scholen bieden TSO-richtingen aan. Daarnaast wordt op 51 vestigingsplaatsen BSO aangeboden en op 43 plaatsen ASO. Het aantal vestigingsplaatsen waar KSO wordt aangeboden is beperkt (8 vestigingen) evenals het aantal plaatsen waar een onthaalklas voor andertalige nieuwkomers wordt ingericht (10 vestigingsplaatsen). Figuur
Vestigingsplaatsen Antwerpse scholen
Secundair onderwijs 151 vestigingsplaatsen
Deeltijds secundair onderwijs 15 vestigingsplaatsen
Onthaal AN 10 vpl
Eerste graad 77 vpl
Gewoon voltijds secundair onderwijs 119 vestigingsplaatsen
ASO 43 vpl
KSO 8 vpl
Buitengewoon secundair onderwijs 18 vestigingsplaasen
TSO 54 vpl
BSO 51 vpl
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs – schooljaar 2001-2002 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
De kleinste vestigingsplaats voor secundair onderwijs telt 7 leerlingen. In deze vestigingsplaats volgen alle leerlingen DBSO. De grootste vestigingsplaats voor secundair onderwijs telt 1.335 leerlingen, verdeeld over de eerste graad (326 leerlingen), TSO-richtingen (561 leerlingen) en BSOrichtingen (448 leerlingen). Gemiddeld telt een vestigingsplaats 246 leerlingen, de mediaan ligt tussen 176 en 185.
Studiedienst Stadsobservatie
7
Tabel 2
Leerlingen per vestigingsplaats in het secundair onderwijs - kerngetallen
schooljaar 2004-2005 schooljaar 2005-2006 schooljaar 2006-2007 Kleinste vestigingsplaats 7 4 7 Grootste vestigingsplaats 1.330 1.340 1.335 Gemiddelde vestigingsplaats 249 252 246 Mediaan aantal leerlingen 184 194 176-185 Aantal locaties 151 149 151 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs – schooljaar 2001-2002 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
3. Profiel van de leerlingen in Antwerpse scholen secundair onderwijs 3.1 Geslacht In het secundair onderwijs in Antwerpen is 52,4% vrouwen en 47,6% mannen. In het KSO is het aandeel vrouwen nog veel groter, bijna 2 op 3 leerlingen in het KSO zijn vrouwen. Het aandeel vrouwen is eveneens groter in het ASO en het BSO. Omgekeerd zijn bijna 2 op 3 leerlingen in het DBSO mannen. Ook in het BuSO is het aandeel mannen groter. Grafiek 3
Aandeel mannen en vrouwen per onderwijsvorm
100% 90% 80% 70%
51,7
55,9
50,5 63,9
55,7
46,4
36,7
40,5 52,4
60% vrouwen
50%
mannen
40% 30% 20%
48,3
44,1
49,5 36,1
44,3
53,6
63,3
59,5 47,6
10% 0% eerste graad
ASO
KSO
TSO
BSO
OKAN
DBSO
BuSO
totaal
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs – schooljaar 2001-2002 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
8
3.2 Leeftijd Het secundair onderwijs is gericht op jongeren van 12 tot 18 jaar. Leerlingen zonder schoolse vertraging zijn 12 jaar wanneer ze aan het eerste leerjaar van de eerste graad beginnen en 17 jaar (18 jaar) aan het begin van het tweede (derde) leerjaar van de derde graad. In het Antwerpse secundair onderwijs is 91% van de leerlingen tussen 12 en 18 jaar. Een kleine groep start voor de leeftijd van 12 jaar in het secundair onderwijs (44 leerlingen) en 6.511 leerlingen zijn ouder dan 18 jaar. Tabel 3
Leerlingen in het secundair onderwijs in Antwerpen, opgedeeld naar leeftijd bij het begin van het schooljaar
leeftijd aantal jonger dan 12 jaar 44 9 jaar 1 10 jaar 2 11 jaar 41 12 tem 18 jaar 30.649 12 jaar 3.334 13 jaar 5.031 14 jaar 5.366 15 jaar 5.560 16 jaar 5.691 17 jaar 5.667 18 jaar 3.279 ouder dan 17 jaar 6.511 19 jaar 1.692 20 jaar 763 21 jaar 338 22 jaar 153 23 jaar 95 24 jaar 45 plus 25 jaar 146 Totaal 37.204 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
% 0,1 0,0 0,0 0,1 91,2 9,0 13,5 14,4 14,9 15,3 15,2 8,8 8,7 4,5 2,1 0,9 0,4 0,3 0,1 0,4 100,0
9
Tabel 4
Evolutie van de leerlingen in het Antwerpse secundaire onderwijs, opgedeeld naar leeftijdscategorieën
2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % jonger dan 12 54 0,1 57 0,2 56 0,1 50 0,1 44 0,1 12 tem 18 jaar 33.980 91,2 34.212 91,1 34.281 91,4 34.322 91,3 33.928 91,2 ouder dan 18 jaar 3.236 8,7 3.305 8,8 3.230 8,6 3.231 8,6 3232 8,7 Totaal 37.270 100,0 37.574 100,0 37.567 100,0 37.603 100,0 37.204 100,0 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs – schooljaar 2002-2003 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Over de periode van de voorbije 5 schooljaren zien we geen wijzigingen in het leeftijdsprofiel van de leerlingen. 3.2 Nationaliteit In het secundair onderwijs in Antwerpen heeft 86% van de leerlingen de Belgische nationaliteit. Daarnaast heeft iets meer dan 3% de nationaliteit van een ander EU-land en heeft bijna 3% de Marokkaanse nationaliteit. Tabel 5
Leerlingen in de Antwerpse scholen voor secundair onderwijs, opgedeeld naar nationaliteitsgroep
Aantal België 31.915 Rest EU 1.243 Rest Europa 934 Marokko 1.012 Turkije 334 rest wereld 1.766 Totaal 37.204 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
% 85,8 3,3 2,5 2,7 0,9 4,7 100,0
Belgen kiezen opvallend meer voor ASO-richtingen dan niet-Belgen. Bijna 1 op 4 leerlingen met de Belgische nationaliteit volgen ASO (23%) , slechts 11% van de niet-Belgische leerlingen opteren voor een ASO-richting. Belgische leerlingen kiezen ook vaker voor KSO- en TSO-richtingen dan de niet-Belgische leerlingen. Omgekeerd kiest 27% van de niet-Belgische leerlingen voor een BSO-richting t.o.v. 18% van de Belgische leerlingen. Niet-Belgische leerlingen opteren ook vaker voor DBSO of komen in het buitengewoon onderwijs terecht.
Studiedienst Stadsobservatie
10
Tabel 6
Leerlingen in de Antwerpse scholen voor secundair onderwijs, opgedeeld naar onderwijsvorm en nationaliteitsgroep
Belgische nationaliteit Niet-Belgische nationaliteit Aantal % Aantal % eerste graad 9.130 28,6 1.438 27,2 ASO 7.345 23,0 567 10,7 KSO 1.225 3,8 81 1,5 TSO 6.099 19,1 529 10,0 BSO 5.627 17,6 1.408 26,6 OKAN 27 0,1 477 9,0 DBSO 1.115 3,5 446 8,4 BuSO 1.347 4,2 343 6,5 Totaal 31.915 100,0 5.289 100,0 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
totaal Aantal 10.568 7.912 1.306 6.628 7.035 504 1.561 1.690 37.204
% 28,4 21,3 3,5 17,8 18,9 1,4 4,2 4,5 100,0
In tabel 7 worden de niet-belgische leerlingen verder opgesplitst naar nationaliteitsgroepen. Hieruit blijkt dat binnen de groep niet-Belgen verschillen kunnen vastgesteld worden in keuze van onderwijsvorm. Uit tabel 6 bleek reeds dat niet-belgische leerlingen vaker voor BSO-richtingen kiezen. Tabel 7 toont aan dat vooral Marokkaanse en Turkse jongeren opteren voor deze richtingen. Maar liefst 37% van de Marokkaanse leerlingen en 33% van de Turkse leerlingen volgt een BSOrichting. Niet-belgische leerlingen met een EU-nationaliteit kiezen vaker voor ASO-richtingen dan de andere niet-Belgische leerlingen, hoewel het percentage erg laag blijft in verhouding tot het aandeel Belgische leerlingen dat opteert voor een ASO-richting (14% t.o.v. 23%). Leerlingen met een Europese nationaliteit van buiten de EU komen dubbel zo vaak terecht in het buitengewoon onderwijs dan andere niet-Belgische leerlingen en 3 keer zo vaak dan Belgische leerlingen. Tabel 7
Niet-Belgische leerlingen in de Antwerpse scholen voor secundair onderwijs, opgedeeld naar onderwijsvorm en nationaliteitsgroep
Rest EU Rest Europa Marokko Turkije rest wereld Totaal aantal % aantal % aantal % aantal % aantal % aantal % eerste graad 383 30,8 254 27,2 242 23,9 98 29,3 461 26,1 1438 27,2 ASO 175 14,1 87 9,3 76 7,5 26 7,8 203 11,5 567 10,7 KSO 52 4,2 9 1,0 1 0,1 0 0,0 19 1,1 81 1,5 TSO 165 13,3 72 7,7 95 9,4 25 7,5 172 9,7 529 10,0 BSO 272 21,9 188 20,1 370 36,6 112 33,5 466 26,4 1408 26,6 OKAN 85 6,8 81 8,7 69 6,8 26 7,8 216 12,2 477 9,0 BuSO 54 4,3 114 12,2 66 6,5 26 7,8 83 4,7 343 6,5 DBSO 57 4,6 129 13,8 93 9,2 21 6,3 146 8,3 446 8,4 totaal 1243 100,0 934 100,0 1012 100,0 334 100,0 1766 100,0 5289 100,0 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
11
Op de Antwerpse scholen zitten maar liefst 129 nationaliteiten verzameld (Belgen meegerekend). . In tabel 8 worden de twintig belangrijkste vreemde nationaliteiten weergegeven. Hieruit blijkt dat de Marokkaanse nationaliteit het vaakst voorkomt onder de niet-Belgische leerlingen in het secundair onderwijs. Bijna 1 op 5 heeft de Marokkaanse nationaliteit. Op de tweede plaats staan leerlingen met de Nederlandse nationaliteit, de Turkse nationaliteit staat op de derde plaats. Tabel 9 geeft een opsomming van alle niet-Belgische nationaliteiten, opgedeeld naar nationaliteitsgroepen. Tabel 8
De 20 belangrijkste vreemde nationaliteiten van leerlingen in de Antwerpse scholen voor secundair onderwijs
aantal Marokko 1.012 Nederland 450 Turkije 334 Polen 294 Servië 279 Rusland 227 Portugal 146 Afganistan 135 Ghana 126 Armenië 117 Congo 116 vluchtelingen 92 Spanje 83 Ecuador 82 Macedonië 79 Frankrijk 69 China 67 Iran 63 Bosnië 60 Italië 59 Totaal niet-Belgische leerlingen 5.289 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
% 19,1 8,5 6,3 5,6 5,3 4,3 2,8 2,6 2,4 2,2 2,2 1,7 1,6 1,6 1,5 1,3 1,3 1,2 1,1 1,1 100,0
12
Tabel 8
Niet-Belgische leerlingen in de Antwerpse scholen voor secundair onderwijs, opgedeeld naar nationaliteit
rest EU Nederland Polen Portugal Spanje Frankrijk Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Slovakije Griekenland Tsjechië Oostenrijk Letland Hongarije Litouwen Denemarken Malta Zweden Cyprus Estland Finland Ierland Luxemburg Slovenië rest Europa Servië Rusland Macedonië Bosnië Bulgarije Oekraïne Albanië Montenegro Roemenië Kroatië Wit-Rusland Zwitserland Moldavië Noorwegen Marokko Marokko Turkije Turkije
Studiedienst Stadsobservatie
aantal 1.243 450 294 146 83 69 59 43 34 15 11 8 6 5 4 4 2 2 2 1 1 1 1 1 1 934 279 227 79 60 56 54 52 47 37 15 12 6 5 5 1.012 1.012 334 334
% tov nationaliteitgroep 100,0 36,2 23,7 11,7 6,7 5,6 4,7 3,5 2,7 1,2 0,9 0,6 0,5 0,4 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 100,0 29,9 24,3 8,5 6,4 6,0 5,8 5,6 5,0 4,0 1,6 1,3 0,6 0,5 0,5 100,0 100,0 100,0 100,0
% tov totaal niet-Belgen 23,5 8,5 5,6 2,8 1,6 1,3 1,1 0,8 0,6 0,3 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 17,7 5,3 4,3 1,5 1,1 1,1 1,0 1,0 0,9 0,7 0,3 0,2 0,1 0,1 0,1 19,1 19,1 6,3 6,3
13
restAzië Afganistan Armenië China Iran Pakistan Kazachstan Israël Georgië Irak Oesbekistan Mongolië Thailand Filipijnen Kirgistan India Nepal Azerbeidzjan Libanon Indonesië Japan Sri Lanka Syrië Bangladesh Taiwan Myanmar Tadzjiki Jemen Maleisië Saoedie-Arabië Turkmenistan Vietnam Zuid-Korea
Studiedienst Stadsobservatie
aantal 867 135 117 67 63 57 54 49 47 40 30 27 23 22 21 20 16 13 13 10 9 9 9 3 3 2 2 1 1 1 1 1 1
% tov nationaliteitgroep 100,0 15,6 13,5 7,7 7,3 6,6 6,2 5,7 5,4 4,6 3,5 3,1 2,7 2,5 2,4 2,3 1,8 1,5 1,5 1,2 1,0 1,0 1,0 0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1
% tov totaal niet-Belgen 16,4 2,6 2,2 1,3 1,2 1,1 1,0 0,9 0,9 0,8 0,6 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
14
rest Afrika Ghana Congo Angola Senegal Nigeria Rwanda Somalië Kaapverdië Guinee Ethiopië Burundi Soedan Kameroen Ivoorkust Togo Tunesië Liberia Sierra Leone Egypte Kenia Mali Niger Algerije Burkina Faso Gambia Zambia Zuid-Afrika Benin Guinee-Bissau Mauritanië Sahara Tsjaad Zimbabwe
Studiedienst Stadsobservatie
aantal 564 126 116 48 32 31 26 22 21 20 12 11 11 10 9 8 8 7 7 5 4 4 4 3 3 3 3 3 2 1 1 1 1 1
% tov nationaliteitgroep 100,0 22,3 20,6 8,5 5,7 5,5 4,6 3,9 3,7 3,5 2,1 2,0 2,0 1,8 1,6 1,4 1,4 1,2 1,2 0,9 0,7 0,7 0,7 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2
% tov totaal niet-Belgen 10,7 2,4 2,2 0,9 0,6 0,6 0,5 0,4 0,4 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
15
aantal % tov nationaliteitgroep Amerika en Oceanië 201 100,0 Ecuador 82 40,8 Brazilië 28 13,9 Amerika 25 12,4 Dominicaanse Republiek 12 6,0 Chili 11 5,5 Colombia 9 4,5 Cuba 8 4,0 Peru 6 3,0 Canada 4 2,0 Argentinië 2 1,0 Jamaïca 2 1,0 Nederlandse Antillen 2 1,0 Suriname 2 1,0 Anguilla 1 0,5 Haïti 1 0,5 Nicaragua 1 0,5 Nieuw-Zeeland 1 0,5 Paraguaya 1 0,5 Saint Vincent 1 0,5 Salvador 1 0,5 Venezuela 1 0,5 vluchtelingen 134 100,0 vluchtelingen 92 68,7 staatsloos 42 31,3 Totaal niet-Belgische leerlingen 5.289 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
% tov totaal niet-Belgen 3,8 1,6 0,5 0,5 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2,5 1,7 0,8 100,0
4. Schoolse vertraging Bijna de helft van de leerlingen in het gewoon secundair onderwijs in Antwerpen is schools vertraagd, 17% heeft zelfs meer dan 1 jaar schoolse vertraging. Tussen de onderwijsvormen zijn grote verschillen naar aandeel schools vertraagde leerlingen. In het ASO heeft 75% van de leerlingen geen schoolse achterstand, in het BSO is slechts 21% niet schools vertraagd. Ook in het KSO en TSO ligt het aandeel leerlingen zonder schoolse vertraging lager dan in het ASO (respectievelijk 50% en 40%). Het aandeel leerlingen met meer dan 1 jaar schoolse vertraging ligt het hoogst in het BSO. In deze richtingen heeft maar liefst 37% van de leerlingen een schoolse achterstand van meer dan 1 jaar. In het ASO is dit slechts 5%
Studiedienst Stadsobservatie
16
Tabel 9
Schoolse vertraging in de Antwerpse scholen voor gewoon voltijds secundair onderwijs, opgedeeld naar onderwijsvorm
geen schoolse 1 jaar schoolse meer dan 1 jaar schoolse vertraging vertraging vertraging aantal % aantal % aantal % eerste graad 6.351 60,1 3.259 30,8 958 9,1 ASO 5.949 75,2 1.540 19,5 423 5,3 KSO 651 49,8 461 35,3 194 14,9 TSO 2.624 39,6 2.447 36,9 1.557 23,5 BSO 1.326 21,5 2.549 41,3 2.296 37,2 totaal 16.901 51,9 10.256 31,5 5.428 16,7 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
totaal 10.568 7.912 1.306 6.628 6.171 32.585
Uit tabel 10 blijkt dat het aandeel schools vertraagden in het gewoon secundair onderwijs in Antwerpen de laatste jaren vrijwel constant gebleven is. Opgedeeld naar onderwijsvormen stellen we lichte veranderingen vast. Het aandeel schools vertraagden is de laatste 5 jaar licht gedaald in het KSO en het TSO en licht gestegen in het ASO en het BSO. In grafiek 10 worden deze evoluties grafisch weergegeven. De grafiek toont visueel aan dat het om zeer kleine veranderingen gaat. Tabel 10
Evolutie in het aandeel leerlingen met schoolse vertraging t.o.v. alle leerlingen in het gewoon secundair onderwijs in Antwerpen
2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 Totaal aandeel leerlingen met 47,5 47,4 47,4 47,5 48,1 schoolse vertraging Eerste graad 37,7 37,9 38,6 39,4 39,9 Algemeen secundair onderwijs 23,0 22,8 23,2 24,0 24,8 Kunstsecundair onderwijs 53,6 53,5 52,1 49,3 50,2 Technisch secundair onderwijs 63,5 62,1 61,7 60,5 60,4 Beroepssecundair onderwijs 77,3 78,5 78,1 78,3 78,5 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2002-2003 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
17
Grafiek 10
Evolutie in het aandeel leerlingen met schoolse vertraging t.o.v. alle leerlingen in het gewoon secundair onderwijs in Antwerpen
90 80 78,5
77,3
78,1
78,3
61,7
60,5
78,5
70 63,5
62,1
60 53,6
53,5
52,1
47,4
47,4
47,5
37,9
38,6
39,4
50 47,5 40 37,7 30 22,8
23,0
23,2
49,3
24,0
60,4 50,2 48,1 39,9
24,8
Totaal aantal leerlingen Eerste graad Algemeen secundair onderwijs Kunstsecundair onderwijs Technisch secundair onderwijs Beroepssecundair onderwijs
20 10 0 2002-2003
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2002-2003 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
5. Leerlingenstromen Van de 37.204 leerlingen in de Antwerpse scholen voor secundair onderwijs, woont 27,5% niet in Antwerpen. Een opdeling naar onderwijsvorm toont aan dat de leerlingenstroom naar Antwerpen pas na de eerste graad op gang komt. Slechts 19% van alle leerlingen in de eerste graad in de Antwerpse scholen voor secundair onderwijs, woont buiten Antwerpen. Voor elke andere onderwijsvorm ligt het aandeel leerlingen van buiten Antwerpen hoger, met uitzondering van de OKAN-klassen, die vooral rekruteren in Antwerpen. Opvallend is het groot aandeel leerlingen van buiten Antwerpen in het KSO. Meer dan de helft van de leerlingen in het kunstonderwijs woont buiten Antwerpen (60%).
Studiedienst Stadsobservatie
18
Tabel 11
Leerlingen die secundair onderwijs volgen in een school met vestigingsplaats in Antwerpen, opgedeeld naar woonplaats en onderwijsvorm
Leerling woont in Antwerpen leerling woont buiten Antwerpen aantal % aantal % eerste graad 8.524 80,7 2.044 19,3 ASO 5.468 69,1 2.444 30,9 KSO 519 39,7 787 60,3 TSO 4.366 65,9 2.262 34,1 BSO 5.258 74,7 1.777 25,3 OKAN 449 89,1 55 10,9 DBSO 1.128 72,3 433 27,7 BuSO 1.244 73,6 446 26,4 Totaal 26.956 72,5 10.248 27,5 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Totaal 10.568 7.912 1.306 6.628 7.035 504 1.561 1.690 37.204
Van alle leerlingen secundair onderwijs die in Antwerpen wonen, gaat 17% buiten Antwerpen naar school. Opnieuw toont een opdeling naar onderwijsvorm aan dat de leerlingenstroom voor bepaalde richtingen groter is dan voor anderen. Leerlingen blijven vaker in Antwerpen voor KSO en voor DBSO (96%). Daarentegen kiest één op vijf leerlingen in BSO en TSO voor een school buiten Antwerpen. Tabel 12
leerlingen secundair onderwijs met woonplaats in Antwerpen, opgedeeld naar vestigingsplaats school en onderwijsvorm
Vestigingsplaats school Vestigingsplaats school in Antwerpen buiten Antwerpen aantal % aantal % eerste graad 8.524 84,8 1.533 15,2 ASO 5.468 88,3 724 11,7 KSO 519 96,1 21 3,9 TSO 4.366 78,4 1.205 21,6 BSO 5.258 79,5 1.353 20,5 OKAN 449 98,0 9 2,0 DBSO 1.128 95,6 52 4,4 BuSO 1.244 69,1 555 30,9 26.956 83,2 5.452 16,8 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
Totaal 10.057 6.192 540 5.571 6.611 458 1.180 1.799 32.408
19
Figuur 1
Leerlingenstroom buiten Antwerpen
´
leerlingenstroom naar secundaire scholen buiten Antwerpen
District
L090
Bezali L070
L022
schooljaar 2006-2007
L011
L000
L18-
L111
L070
( !
L100
Stad Antwerpen: 16,8% L122
L17M0MA
12MQ
K271
K2MN
K272
K214
P590 M0PA
P590 P500
K1MN
J94-
P589
District
District Ekeren
P12- P111 P03-
( ! ! (
J923
P192
J901
P00-
P23-
P04-
P02- P01-
Buurt ( !
P100
P392
K175
P05-
!P09(
P20P22-
J912
secundaire school
J932
K174
P21-
J881
P291 P242 Q30-
K173 K172
( !
Buurten ingekleurd volgens % leerlingen secundair onderwijs dat schoolloopt buiten Antwerpen t.o.v. alle leerlingen secundair onderwijs
K171
District Antwerpen
>10% en <=20% >20% en <=25% >25% en <=40% >40%
Q233 Q14Q212
( ! ( Q2AA Q201 ! Q222 J80-
! (
(J820 !
J873
( !
( !
Q13Q12-
Q11-
District Merksem
(Q10- ( ! ! ( !
Q242 Q091 Q241 Q04Q012
( ! !! ( ( ! (
Q03-
J80-
B73-
<=10%
Q39-
Q2PA J81-
Q001 Q17Q021 Q052 Q072 R172
R19-
Q49R180 ! ! ( (H84- H83-H8MJ R101 (! ( J072 ! R110 H4MJ R21J83( ! R12J84R13- ! ( R20( ! ( H43H44- C491 (! ! H41(B752 A081A01- A15-! ! R04( H40( ! (! ! R03(C45! R05- R22( R29B824 A13C41R23S2MJ ( B701 ! ( ! ( R01R02- ! ( C21A00(! ! ( ! C44( ! (C42! ( ! A11(C22-! ! R24(! ! ( ! S31- S20( ! C23- C43( A03- A02( ! R00( ( ! ( ! ! B813 ( C20! A10B71( R28S28A081 S04( ! S30(! A14- ! (A04- ! ( ( ( C28- S03-! R099 ( S05A22- A21-! (! ! A12- C31-C25S11( ! A05(C29- ! ( R35R39(C24- S00- ! ( ! ! (S01- S10-! ! ( ( ! ( ! ( ! E19- ! (E15B782 S02District ( D33-! ( ! D30E122E131 E14- ! ( ! R30( R34( E551 ! ! District (( ( ! ( (! ! (D34- T39-D38- S12! (R31- R44! G552! Deurne D32- D31D35( ! ( ! S13R32E50- G53R33- ! Antwerpen ( ! E53( ! ( R43T30( ! E5MJ D41S41( D42! R401 S19T20(T05G51E521 ( G59-! T01(! S42-S43- R42- R482 G522! ( ! (! (T00-T02( ! ! T22( T04-! F6NJ (! T09G54F6MJ F223 R41T03(T21! ( ! V391 ( ! T24-T23F11F21( F64T25F12F60- ! ( R47T180 T13-! V322 ( ! ( ! ( ! ( ! V391 (T14! V11V12- F62- F61- ! (G72G780 ( (T19-T10- T111T412 ! G73V14(! ( U22- F65-! ! ( T12-! V04District V10- U21V05V373 T42G74G75V01- V13U30Borgerhout V312 U20( (! ! U11U10( ! District U33V03-V00V19( ! District U31V301 Hoboken V02V20- V21( U01-! ! ( U32! ( U00U03Berchem ( ! ! (V29! ( B791
J072 J85-
B721 B742
R44-
V07-
U09-
V07-
V099
V22-
U68-
U02-
U60-
U43-
V23-
Buurten met minder dan 20 leerlingen secundair onderwijs zijn wit gelaten
U41-
U57U40-
U69U5PA
U5MA
Schaal: 1:120.000
U47-
District Wilrijk
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs schooljaar 2006-2007 Bewerkingen door Sudiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
20
In bovenstaande kaart wordt de leerlingenstroom naar scholen buiten Antwerpen weergegeven. Hieruit blijkt dat Antwerpen vooral leerlingen uit de randdistricten verliest aan scholen buiten haar grondgebied. Vooral in Ekeren kiezen heel wat leerlingen voor een school buiten Antwerpen. In Merksem, Deurne, Borgerhout extra muros, Berchem en Wilrijk zijn het vooral leerlingen die tegen de grens met buurgemeenten wonen, die buiten Antwerpen schoollopen. Dit toont aan dat de keuze voor een school buiten Antwerpen niet geïnterpreteerd kan worden als een stadsvlucht, maar dat dit voornamelijk een geografische keuze is. 5.1 Leerlingenstromen buiten Antwerpen: saldo In het schooljaar 2006-2007 kozen 5.452 leerlingen met woonplaats in Antwerpen voor een school buiten de stadsgrenzen. In datzelfde schooljaar kwamen 10.248 leerlingen van buiten de stad naar een school op Antwerps grondgebied. Dit betekent een positief saldo van 4.796 leerlingen. Grafiek 11 toont evenwel aan dat het verschil tussen het aantal instromers en het aantal uitstromers kleiner wordt. Het aantal leerlingen met woonplaats buiten Antwerpen dat kiest voor een school binnen Antwerpen daalt, het aantal leerlingen met woonplaats in Antwerpen dat buiten Antwerpen naar school gaat, stijgt. Grafiek 11 12.000
Instromers en uitstromers in het Antwerpse secundair onderwijs
11.097
10.916
10.502
10.574
10.248
10.000
8.000 instroom
6.000
4.000
4.499
4.700
4.968
5.200
5.452
uitstroom
2.000
0 schooljaar 2002- schooljaar 2003- schooljaar 2004- schooljaar 2005- schooljaar 20062003 2004 2005 2006 2007
Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2002-2003 tem schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
21
Een opdeling naar onderwijsvorm toont aan dat enkel voor het buitengewoon onderwijs een negatief saldo wordt geregistreerd. Dit wordt mogelijk verklaard door de specifieke noden van leerlingen in het buitengewoon onderwijs en het beperkter aanbod. Omgekeerd blijkt Antwerpen erg aantrekkelijk voor ASO. In deze opleidingsvorm wordt een positief saldo van 1.720 leerlingen opgetekend. Tabel 13
Leerlingensaldo, opgedeeld naar onderwijsvorm
instroom uitstroom eerste graad 2.044 1.533 ASO 2.444 724 KSO 787 21 TSO 2.262 1.205 BSO 1.777 1.353 OKAN 55 9 DBSO 433 52 BuSO 446 555 Totaal 10.248 5.452 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
saldo 511 1.720 766 1.057 424 46 381 -109 4.796
In onderstaande tabellen worden de 20 belangrijkste gemeenten weergegeven waaruit leerlingen van het secundair onderwijs instromen (tabel 14) en uitstromen (tabel 15). Zwijndrecht blijkt het meeste leerlingen te verliezen aan Antwerpen. Maar liefst 769 leerlingen met woonplaats in Zwijndrecht, volgen secundair onderwijs in Antwerpen. Ook Kapellen (765 leerlingen) Schoten (702 leerlingen) en Brasschaat (637 leerlingen) verliezen heel wat leerlingen aan scholen op het grondgebied van de stad Antwerpen. Omgekeerd verliest Antwerpen nauwelijks leerlingen aan Zwijndrecht, wel aan Schoten en Brasschaat. Voor Brasschaat wordt zelfs een negatief saldo geregistreerd. Dit wordt bevestigd wanneer in tabel 15 de uitstroom van leerlingen met woonplaats in Antwerpen naar scholen buiten de stad bekeken wordt. Brasschaat blijkt de belangrijkste gemeente waaraan Antwerpse scholen leerlingen verliezen. Maar liefst 643 leerlingen met woonplaats in Antwerpen, kiezen voor een school in Brasschaat. Daarnaast blijken ook Schoten (604 leerlingen), Stabroek (556 leerlingen) en Morstel (535 leerlingen) in trek bij de leerlingen van het secundair onderwijs met woonplaats in Antwerpen.
Studiedienst Stadsobservatie
22
Tabel 14
De 20 belangrijkste instroom-gemeenten
instroom uitstroom 2070 Zwijndrecht 769 56 2950 Kapellen 765 283 2900 Schoten 702 604 2930 Brasschaat 637 643 2940 Stabroek 510 556 2640 Mortsel 507 535 2650 Edegem 398 284 9120 Beveren 364 60 9150 Kruibeke 334 6 2160 Wommelgem 284 0 2630 Aartselaar 281 2 2150 Borsbeek 275 373 2960 Brecht 262 109 2620 Hemiksem 244 0 2970 Schilde 239 158 2110 Wijnegem 207 140 2920 Kalmthout 195 166 2627 Schelle 172 0 2550 Kkontich 171 223 2990 Wuustwezel 171 22 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
saldo 713 482 98 -6 -46 -28 114 304 328 284 279 -98 153 244 81 67 29 172 -52 149
23
Tabel 15
De 20 belangrijkste uitstroom-gemeenten
uitstroom instroom 2930 Brasschaat 643 637 2900 Schoten 604 702 2940 Stabroek 556 510 2640 Mortsel 535 507 2150 Borsbeek 373 275 2650 Edegem 284 398 2950 Kapellen 283 765 2550 Kontich 223 171 2920 Kalmthout 166 195 2850 Boom 165 127 2970 Schilde 158 239 2110 Wijnegem 140 207 2500 Lier 114 113 2960 Brecht 109 262 2800 Mechelen 94 84 2840 Rumst 94 81 2320 Hoogstraten 72 24 2300 Turnhout 61 18 9120 Beveren 60 364 2530 Boechout 57 127 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
saldo -6 98 -46 -28 -98 114 482 -52 29 -38 81 67 -1 153 -10 -13 -48 -43 304 70
5.2 leerlingenstroom binnen Antwerpen In deze paragraaf bekijken we de leerlingenstroom binnen Antwerpen. In tegenstelling tot het basisonderwijs is het secundair onderwijs minder buurtgebonden. Omdat niet elke school hetzelfde aanbod heeft, vindt niet elke leerlingen zijn studiekeuze in de buurt van zijn woonplaats. Daarnaast is het totale aanbod aan onderwijs onevenredig verdeeld tussen de verschillende postzones/districten (zie laatste kolom tabel 16). Maar liefst 7.061 leerlingen volgen secundair onderwijs in een school met vestigingsplaats in Antwerpen binnenstad (postcode 2000). Daarentegen volgen slechts 20 leerlingen secundair onderwijs in een school in Bezali. De instroom in Antwerpen centrum is erg groot. Maar liefst 4.061 leerlingen komen van elders in Antwerpen naar de binnenstad naar school. Omgekeerd kent deze buurt een beperkte uitstroom, waardoor de leerlingenstroom voor Antwerpen binnenstad een positief saldo heeft. Dit geldt eveneens voor Antwerpen Kiel, Antwerpen 2018, Merksem en Ekeren. De andere postzones en districten verliezen meer leerlingen aan andere buurten in de stad dan dat ze leerlingen van elders in Antwerpen aantrekken. Opvallend is dat Bezali geen instroom heeft van leerlingen met woonplaats elders in Antwerpen.
Studiedienst Stadsobservatie
24
tabel 16
Leerlingenstroom tussen de postcodes/districten in Antwerpen Instroom
Uitstroom
Saldo
2000 Antwerpen 4.061 1.047 3.014 2020 Antwerpen-Kiel 2.135 1.037 1.098 2018 Antwerpen 2.436 1.443 993 2170 Merksem 1.449 710 739 2180 Ekeren 503 450 53 2050 Linkeroever 244 481 -237 2060 Antwerpen-Noord 1.377 1.703 -326 2660 Hoboken 1.257 1.622 -365 2030 Antwerpen 176 550 -374 2040 Bezali 0 406 -406 2600 Berchem 673 1.352 -679 2100 Deurne 1.383 2.162 -779 2610 Wilrijk 405 1.674 -1.269 2140 Borgerhout 921 2.383 -1.462 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Totaal aantal leerlingen per postzone 7.061 3.359 5.100 4.475 2.201 980 2.504 2.635 325 20 2.063 3.372 1.085 2.024
6. Studieaanbod in de stad Antwerpen In deze paragraaf worden de verschillende onderwijsvormen in het secundair onderwijs verder opgedeeld. De onderwijsvormen van het gewoon secundair onderwijs (eerste graad, ASO, TSO, KSO en BSO) worden opgedeeld in graden, studiegebieden en studierichtingen. Het deeltijds onderwijs wordt verder opgedeeld in rubrieken, het buitengewoon onderwijs in onderwijsvormen. Voor elk van de onderverdelingen wordt het aantal leerlingen en aantal vestigingsplaatsen in Antwerpen weergegeven.
Studiedienst Stadsobservatie
25
Tabel 17
Studieaanbod in de eerste graad secundair onderwijs in Antwerpen, opgedeeld naar aantal leerlingen en aantal vestigingsplaatsen
Aantal leerlingen Eerste graad: eerste leerjaar 5173 Eerste leerjaar A 4330 Eerste leerjaar B 843 Eerste graad: tweede leerjaar A 9293 Artistieke vorming 128 Ballet 14 Handel 332 Industriële wetenschappen 76 Latijn 599 Grieks-Latijn 236 Mechanica-elektriciteit 116 Moderne wetenschappen 1945 Rudolf Steinerpedagogie 81 Techniek-wetenschappen 149 Yeshiva 39 Creatie en vormgeving 30 Bouw- en houttechnieken 9 Hotel-voeding 47 Sociale en technische vorming 306 Proeftuin 13 Eerste graad: tweede leerjaar Beroepsvoorbereidend leerjaar (BVL) 1275 Hotel-bakkerij-slagerij 104 Elektriciteit - Kantoor en verkoop 21 Elektriciteit - Metaal 43 Hout - Metaal 26 Decoratie - Haarzorg 96 Decoratie - Hout 36 Decoratie - Kantoor en verkoop 125 Decoratie - Verzorging-voeding 16 Haarzorg - Kantoor en verkoop 6 Haarzorg - Verzorging-voeding 16 Nijverheid 169 Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding 388 Decoratie - Mode 12 Kantoor en verkoop - Mode 56 Mode - Verzorging-voeding 161 Onthaalklas voor Anderstalige Nieuwkomers 504 Onthaalklas vr. anderstalige nieuwkomers 457 Schakelklas OKAN proeftuin 47 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal locaties 73 68 36 66 4 1 22 4 30 10 5 48 2 5 2 3 1 2 15 1 40 4 1 1 2 5 2 9 2 1 2 5 17 2 6 9 8 10 2
26
Tabel 18
Studieaanbod in het ASO in Antwerpen, opgedeeld naar aantal leerlingen en vestigingsplaatsen
Aantal leerlingen 2de graad ASO 4.458 Studiegebied: Algemeen Secundair Onderwijs 4.381 Latijn 1.036 Grieks-Latijn 147 Rudolf Steinerpedagogie 138 Yeshiva 85 Economie 1.091 Grieks 9 Humane wetenschappen 752 Wetenschappen 1.123 Studiegebied: Sport 77 Wetenschappen-topsport 24 Sport 53 3de graad ASO 3.454 Studiegebied: Algemeen Secundair Onderwijs 3.360 Grieks-Latijn 71 Rudolf Steinerpedagogie 136 Yeshiva 81 Economie-moderne talen 692 Economie-wiskunde 129 Grieks-wiskunde 17 Latijn-moderne talen 326 Latijn-wiskunde 270 Moderne talen-wiskunde 81 Grieks-wetenschappen 14 Latijn-wetenschappen 143 Moderne talen-wetenschappen 245 Wetenschappen-wiskunde 563 Humane wetenschappen 590 Grieks-moderne talen 2 Studiegebied: Sport 70 Moderne talen-topsport 9 Wetenschappen-topsport 15 Wetenschappen-sport 46 voorbereidend jaar hoger onderwijs 24 Bijzondere wetenschappelijke vorming 24 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal locaties 42 40 28 10 2 4 33 2 22 35 3 1 2 40 38 10 2 4 33 27 3 25 23 15 2 15 20 28 22 1 3 1 1 2 1 1
27
Tabel 19
Studieaanbod in het KSO Antwerpen, opgedeeld naar aantal leerlingen en vestigingsplaatsen
Aantal leerlingen 2de graad KSO 579 Studiegebied: Ballet 39 Ballet 39 Studiegebied: Beeldende kunsten 392 Beeldende en architecturale vorming 120 Artistieke opleiding 23 Audiovisuele vorming 64 Beeldende en architecturale kunsten 185 Studiegebied: Podiumkunsten 148 Muziek 25 Woordkunst-drama 123 3de graad KSO 668 Studiegebied: Ballet 27 Ballet 27 Studiegebied: Beeldende kunsten 474 Artistieke opleiding 40 Architecturale vorming 64 Audiovisuele vorming 93 Beeldende vorming 60 Toegepaste beeldende kunst 77 Vrije beeldende kunst 89 Architecturale en binnenhuiskunst 51 Studiegebied: Podiumkunsten 167 Muziek 28 Woordkunst-drama 129 Modern ballet 10 3de graad KSO - voorbereidend jaar hoger onderwijs 59 Studiegebied: Beeldende kunsten 36 Bijzondere beeldende vorming 36 Studiegebied: Podiumkunsten 23 Bijzondere muzikale vorming 23 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal locaties 7 1 1 6 3 1 2 5 3 1 3 7 1 1 6 2 3 2 3 3 4 1 4 1 3 1 1 1 1 1 1
28
Tabel 20
Studieaanbod in het TSO Antwerpen, opgedeeld naar aantal leerlingen en vestigingsplaatsen
2de graad TSO Studiegebied: Sport Lichamelijke opvoeding en sport Topsport Studiegebied: Bouw Bouwtechnieken Bouw- en houtkunde Studiegebied: Chemie Techniek-wetenschappen Studiegebied: Fotografie Fotografie Studiegebied: Handel Handel Handel-talen Studiegebied: Hout Houttechnieken Studiegebied: Mode Creatie en mode Studiegebied: Lichaamsverzorging Bio-esthetiek Studiegebied: Mechanica-elektriciteit Industriële wetenschappen Elektromechanica Elektrotechnieken Mechanische technieken Elektriciteit-elektronica Studiegebied: Personenzorg Sociale en technische wetenschappen Studiegebied: Toerisme Toerisme Studiegebied: Voeding Hotel Brood en banket Slagerij en vleeswaren
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal leerlingen 3208 269 251 18 41 34 7 211 211 48 48 972 799 173 32 32 57 57 218 218 350 75 86 56 83 50 702 702 149 149 159 110 41 8
Aantal locaties 46 5 4 1 2 1 1 6 6 1 1 26 25 7 1 1 3 3 4 4 5 2 4 3 4 2 12 12 6 6 2 2 1 1
29
3de graad TSO Studiegebied: Sport Lichamelijke opvoeding en sport Topsport Studiegebied: Auto Autotechnieken Studiegebied: Bouw Bouwtechnieken Bouw- en houtkunde Studiegebied: Chemie Techniek-wetenschappen Chemie Farmaceutisch-technisch assistent Studiegebied: Fotografie Fotografie Studiegebied: Grafische communicatie en media Multimediatechnieken Studiegebied: Handel Handel Boekhouden-informatica Secretariaat-talen Informaticabeheer Studiegebied: Hout Houttechnieken Studiegebied: Mode Creatie en mode Studiegebied: Lichaamsverzorging Schoonheidsverzorging Studiegebied: Mechanica-elektriciteit Industriële wetenschappen Elektromechanica Mechanische vormgevingstechnieken Vliegtuigtechnieken Elektriciteit-elektronica Elektrische installatietechnieken Industriële ICT Podiumtechnieken Studiegebied: Optiek Optiektechnieken Studiegebied: Personenzorg Sociale en technische wetenschappen Gezondheids- en welzijnswetenschappen Jeugd- en gehandicaptenzorg
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal leerlingen 3245 225 209 16 36 36 34 17 17 175 84 58 33 51 51 67 67 920 433 169 180 138 21 21 41 41 256 256 282 48 70 21 21 10 44 42 26 8 8 739 392 221 126
Aantal locaties 45 5 4 1 2 2 2 1 1 8 4 3 2 1 1 1 1 23 17 11 8 6 1 1 2 2 4 4 6 2 4 1 1 1 3 1 1 1 1 10 7 6 2
30
Aantal leerlingen Studiegebied: Tandtechnieken 35 Tandtechnieken 35 Studiegebied: Toerisme 250 Onthaal en public relations 96 Toerisme 154 Studiegebied: Voeding 105 Hotel 71 Brood en banket 24 Slagerij en vleeswaren 2 Hospitality 8 3de graad TSO - specialisatiejaar 175 Studiegebied: Chemie 5 Chemische procestechnieken 5 Studiegebied: Handel 77 Administratie vrije beroepen 4 Immobiliënbeheer 12 Internat.transport en goederenverzending 17 KMO-administratie 7 Medico-sociale administratie 18 Verkoop en distributie 7 Commercieel webverkeer 12 Studiegebied: Lichaamsverzorging 33 Esthetische lichaamsverzorging 11 Grime 22 Studiegebied: Optiek 5 Contactologie-optometrie 5 Studiegebied: Personenzorg 18 Leefgroepenwerking 18 Studiegebied: Tandtechnieken 5 Dentaaltechnieken en supra-structuren 5 Studiegebied: Toerisme 32 Public relations 6 Toerisme en recreatie 12 Toerisme en organisatie 14 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal locaties 1 1 8 3 6 2 2 1 1 1 8 1 1 3 1 1 2 1 1 1 1 3 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
31
Tabel 21
Studieaanbod in het BSO Antwerpen, opgedeeld naar aantal leerlingen en vestigingsplaatsen
2de graad TSO Studiegebied: Bouw Bouw Schilderwerk en decoratie Studiegebied: Decoratieve technieken Publiciteit en etalage Studiegebied: Handel Kantoor Verkoop Studiegebied: Hout Hout Studiegebied: Juwelen Diamantbewerking Goud en juwelen Studiegebied: Mode Moderealisatie en -presentatie Studiegebied: Lichaamsverzorging Haarzorg Studiegebied: Mechanica-elektriciteit Elektrische installaties Basismechanica Studiegebied: Personenzorg Verzorging-voeding Voeding Brood- en banketbakkerij Slagerij en vleeswarenbereiding Restaurant en keuken 3de graad BSO Studiegebied: Auto Tweewielers & lichte verbrandingsmotoren Vrachtwagenchauffeur Auto Carrosserie Studiegebied: Bouw Schilderwerk en decoratie Ruwbouw Studiegebied: Decoratieve technieken Publiciteitsgrafiek Etalage en standendecoratie Studiegebied: Handel Kantoor Verkoop Studiegebied: Hout Houtbewerking Studiegebied: Juwelen
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal leerlingen 2803 66 43 23 185 185 842 757 85 86 86 61 18 43 102 102 180 180 422 118 304 569 569 290 57 24 209 2482 163 12 37 57 57 48 13 35 239 171 68 759 667 92 63 63 63
Aantal locaties 42 3 2 1 4 4 20 19 4 4 4 2 1 2 7 7 4 4 5 3 5 12 12 4 1 1 4 41 5 1 1 3 3 3 1 2 4 4 1 17 16 4 4 4 2
32
Diamantbewerking Uurwerkmaken Goud en juwelen Studiegebied: Mode Moderealisatie en -verkoop Studiegebied: Koeling en warmte Centrale verwarming en san. installaties Studiegebied: Lichaamsverzorging Haarzorg Studiegebied: Mechanica-elektriciteit Elektrische installaties Lassen-constructie Werktuigmachines Studiegebied: Personenzorg Organisatiehulp Verzorging Gezinsmanagement Studiegebied: Voeding Brood- en banketbakkerij en confiserie Slagerij en verkoopsklare gerechten Restaurant en keuken Grootkeuken 3de graad BSO - specialisatiejaar Studiegebied: Auto Bijzonder transport Carrosserie- en spuitwerk Diesel- en LPG-motoren Studiegebied: Bouw Decoratie en restauratie schilderwerk Renovatie bouw Studiegebied: Decoratieve technieken Decor- en standenbouw Publiciteit en illustratie Studiegebied: Handel Kantooradministratie en gegevensbeheer Verkoop en vertegenwoordiging Winkelbeheer en etalage Logistiek Studiegebied: Hout Bijzondere schrijnwerkconstructies Industriële houtbewerking Studiegebied: Juwelen Juwelencreatie Uurwerkherstelling Geautom. diamantbewerking & kwal.analyse Studiegebied: Mode Mode-verkoop Modespecialisatie en trendstudie
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal leerlingen 15 5 43 92 92 36 36 133 133 162 100 26 36 474 25 439 10 250 46 16 173 15 817 42 3 10 29 23 13 10 65 20 45 246 190 10 30 16 19 2 17 24 15 4 5 18 13 5
Aantal locaties 1 1 2 7 7 2 2 4 4 4 3 1 4 11 1 11 1 4 1 1 4 1 35 4 1 1 3 2 1 1 3 1 3 12 11 1 3 2 3 1 2 2 1 1 1 2 1 1
33
Aantal leerlingen Studiegebied: Koeling en warmte 8 Verwarmingsinstallaties 8 Studiegebied: Lichaamsverzorging 51 Haarstilist 51 Studiegebied: Mechanica-elektriciteit 47 Computergestuurde werktuigmachines 9 Fotolassen 14 Industriële elektriciteit 24 Studiegebied: Personenzorg 167 Kinderzorg 95 Organisatie-assistentie 6 Thuis- en bejaardenzorg 66 Studiegebied: Voeding 107 Banketaannemer-traiteur 10 Banketbakkerij-chocoladebewerking 25 Dieetbakkerij 4 Hotelonthaal 18 Restaurantbedrijf en drankenkennis 21 Slagerij-fijnkosttraiteur 6 Specialiteitenrestaurant 17 Wereldgastronomie 6 4de graad BSO 456 Studiegebied: Decoratieve technieken 158 Plastische kunsten 158 Studiegebied: Mode 27 Modevormgeving 27 Studiegebied: Personenzorg 271 verpleegkunde (modulair stelsel) 271 Modulair stelsel BSO 408 Bouw 70 Grafische communicatie en media 84 Lichaamsverzorging 254 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal locaties 1 1 4 4 2 2 1 2 11 10 1 9 4 2 1 1 2 2 1 2 1 4 1 1 1 1 2 2 2 1 1 2
34
Tabel 22
Studieaanbod in het DBSO Antwerpen, opgedeeld naar aantal leerlingen en vestigingsplaatsen
Rubriek: Bouw Dakwerker Metselaar Vloerlegger/Wand- en tegelzetter Werfbediener Rubriek: Decoratie Schilder Schilder-behanger Schilder-behanger-vloerbekleder Rubriek: Distributie Goederenbehandelaar-magazijnier Goederenbehandelaar-magazijnier-heftruck Goederenbehandelaar-magazijnmedewerker Rubriek: Elektriciteit-Elektronica Elektricien residentiële elektriciteit Hulpelektricien residentiële elektricit. Installateur hard- en software Nijverheidselektricien Installateur domotica Netwerkassistent Netwerkoperator Rubriek: Handel en administratie Administratief helper Kantoorbediende Kassier Receptieassistent Winkelbediende Maritiem bediende Rayonchef Bewakingsagent Rubriek: Hout Daktimmerman Houtbewerker Machinale houtbewerker Meubelmaker Schrijnwerker Rubriek: Kleding en confectie Operator in de stikafdeling Patronenmaker Rubriek: Land- en tuinbouw Groenarbeider Tuinaanlegger Arbeider in bos- en natuurbeheer
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal leerlingen 40 2 9 1 28 25 13 11 1 38 11 7 20 102 5 27 47 5 4 10 4 221 35 11 3 5 120 33 7 7 29 2 12 11 1 3 11 9 2 28 7 5 16
Aantal locaties 4 1 2 1 4 3 2 1 1 3 1 2 3 5 2 3 4 1 1 2 1 6 2 1 1 1 5 1 2 1 3 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1
35
Aantal leerlingen Rubriek: Metaal en kunststoffen 139 Containerhersteller 1 Lasser 67 Lasser-monteur 24 Lasser-plaatbewerker 1 Monteur sanitaire installaties 36 Monteur verwarmingsinstallaties 6 Installateur sanitaire installaties 2 MIG/MAG-lasser 1 TIG-lasser 1 Rubriek: Onderhoud 56 Hulp in het huishouden 21 Industriële schoonmaker 8 Onderhoudswerker gebouwen 27 Rubriek: Personenzorg 120 Bejaardenhelper 14 Logistiek helper in de verzorgingsinst. 41 Onthaalmoeder 14 Verzorgende 51 Rubriek: Schoonheidszorg 85 Assistent kapper 50 Kapper 35 Rubriek: Transport 111 Automecanicien 5 Carrossier 26 Fietshersteller 5 Hulpmecanicien personenwagens 59 Hulpmecanicien vrachtwagens 6 Voorbewerker pistoolschilderen 2 Onderhoudsmonteur 8 Rubriek: Voeding - Horeca 187 Horecamedewerker : snackbar en tearoom 30 Hulpkok 16 Keukenhulp 11 Zaal- en keukenhulp 130 Rubriek: Modulair stelsel 327 Modulair stelsel 327 Rubriek: Onthaalklas anderstalige nieuwkomers 15 Onthaalklas anderstalige nieuwkomers 15 Rubriek: Andere opleidingen 27 Andere opleidingen 27 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal locaties 5 1 2 4 1 3 2 1 1 1 4 2 1 3 4 1 3 1 2 1 1 1 7 3 1 1 4 1 1 1 7 2 3 1 6 2 2 1 1 3 3
36
Tabel 23
Studieaanbod in het BuSO Antwerpen, opgedeeld naar aantal leerlingen en vestigingsplaatsen
Aantal leerlingen Opleidingsvorm: Beroepsonderwijs 1.035 geen 193 Alternerende beroepsopleiding 63 Confectiestikker 4 Grootkeukenmedewerker 102 Hoeklasser 84 Kappersmedewerker (S) 61 Log. ass. in ziekenh. en zorginst. 115 Metselaar 62 Ond. hulp in inst. en prof. schoon 22 Onderhoudsassistent 37 Plaatbewerker 28 Plaatslager 32 Receptiemedewerker 16 Schilder-decorateur 47 Tuinbouwarbeider 24 Verzorgende 35 Wasserijoperator (S) 18 Werkplaatsschrijnwerker 53 Winkelhulp 16 Zeefdrukker (S) 23 Opleidingsvorm: Soc.aanpassing en arbeidsgeschiktmaking 244 eerste fase 144 tweede fase 100 Opleidingsvorm: Sociale aanpassing 411 Geen 411 Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs –schooljaar 2006-2007 Bewerking: Studiedienst Stadsobservatie
Studiedienst Stadsobservatie
Aantal locaties 9 15 7 1 3 4 1 4 2 2 1 1 1 1 2 1 2 1 2 1 1 7 4 5 8 8
37