Het pad langs de eiken Elke keer weer werd hij er naar toe getrokken. Het pad langs de oude eiken leek steeds te wenken en soms dacht hij dat hij iets hoorde… Telkens als Hylko een stukje verder liep over het pad, keek hij om of zijn oma kon zien wat hij deed. Hij wist dat het gevaarlijk was, dat de grond hier zomaar in een verraderlijk moeras kon veranderen. Tussen de bomen zag hij de nevel en daarboven, door de toppen, was de volle maan te zien. zien De zwoele avond gaf hem een vreemd gevoel; gevoe het leek alsof hij verder het bos in werd getrokken. De vochtige boslucht was heerlijk. Hij zag de nevel tussen de bomen. De maan stond als een grote gele bal aan de hemel. Opeens zag hij iets flonkeren tussen de bomen. Het was een open plek in het bos met een klein ven. De maan schitterde in het water en mistflarden gaven het een sprookjesachtig beeld. Hij voelde zich draaierig worden en het was het alsof één van de flarden mist om hem heen begon te dansen. Het gaf hem een gevoel van warmte en geluk… Hij sloot verrukt zijn ogen en even zweefde hij gedachten weg over het water…. Hij schrok wakker van de kou en opeens leek het bos donkerder en dreigender dan ooit. Hij dacht aan de waarschuwingen, het gevaar van de moerassen en de verhalen over mensen die erin verdwenen waren en hij huiverde. Snel rende hij terug naar het huis van zijn oma. Hylko zag haar al in de deuropening staan. Hijgend kwam hij aan. ”Het spijt me oma, ik was een beetje verdwaald.” De oude vrouw keek hem onderzoekend aan. Op dat moment kwam de maan weer tevoorschijn vanachter de wolken en verlichtte het gezicht van de jongen. Ze zag een glans in zijn ogen die ze niet eerder had gezien. “Hylko, ben je over het pad langs de oude eiken gelopen?” Beschaamd keek hij naar de grond, hij voelde zicht betrapt, hoe oe wist oma dat? “En ben je bij het ven geweest?” Hij zweeg. “Kom“, zei oma: “nu is het tijd om het je te vertellen.” Toen ze samen bij het vuur zaten, keek de oude vrouw weer aandachtig naar het gezicht van de jongen. Hylko was net twaalf waalf jaar geworden en ze zag weer die speciale gloed in zijn ogen zeker dat het tijd was… en ze begon te vertellen…. Jouw vader, is gestorven toen jij twee t jaar oud was.” Hylko knikte, dit had zijn oma hem vaker verteld en ook dat zijn moeder bij zijn geboorte overleden was. Oma had hem in huis genomen en opgevoed. “Jij bent heel speciaal Hylko, want jouw moeder was ook speciaal.” Ze stookte het vuur op en de kleine jongen keek haar vol verwachting aan. “Winand, jouw vader, was een knappe, vrolijke jongeman van twintig jaar. Hij hield van de natuur en was een goede jager. Zijn vader had hem Winand genoemd wat dappere krijgsman betekent jongs af aan an was hij goed in boogschieten, boogschieten de beste van zijn dorp.”
1
De ontmoeting Het is een mooie herfstavond als Winand fluitend het bos inloopt en ongemerkt verder gaat dan gewoonlijk. Speels schiet hij een pijl af op een konijntje…snel rent het beestje weg. Winand lacht, zoekt zijn pijl weer op en kijkt om zich heen naar het prachtige landschap. De grafheuvels zijn begroeid met varens en het licht speelt er doorheen. Zonder dat hij het in de gaten heeft, besluipt de schemering hem en het pad achter hem verdwijnt langzaam in de duisternis. Een ongemakkelijk gevoel bekruipt hem als hij zich realiseert dat hij de weg hier niet kent…hij merkt dat hij verdwaald is. De bomen lijken te veranderen in donkere kronkelende gedaanten. In paniek begint hij harder te lopen maar het lijkt alsof hij steeds weer op dezelfde plek uitkomt….. Ineens wordt het lichter, de maan verschijnt vanachter de wolken en het bos is niet zo angstaanjagend meer. Tussen de bomen ziet hij schitteringen. ….. Een vreemd gevoel van spanning trekt door zijn lichaam... het lijkt wel of hij steeds dichter naar de schitteringen wordt toegetrokken. Hij loopt verder en voor hem ligt een klein ven tussen de bomen. De maan flonkert in het water… het lijkt wel goud! Hij hurkt neer en reikt ernaar, maar als zijn hand het water aanraakt verdwijnt de gouden glans. Ineens voelt hij een warme wind langs zijn lichaam strijken. Hij kijkt op… flarden mist bewegen over het water, ze draaien, zweven, verdwijnen en verschijnen weer. Hij voelt zich vreemd licht in zijn hoofd en verwonderd ziet hij hoe één van de mistflarden langzaam verandert in een jonge vrouw. Een wit gewaad golft als dunne zijde om haar mooie, jonge lichaam. Ze danst zo licht en gracieus als hij nog nooit iemand heeft zien dansen. Ze zweeft boven het water en tussen de bomen. De jonge vrouw kijkt hem aan en lacht, wat is ze mooi…. Tranen van ontroering vullen zijn ogen. Ze danst om hem heen, hij reikt naar haar, probeert haar haar aan te raken maar telkens ontsnapt ze aan zijn vingers. Ze daagt hem uit, speelt met hem, lacht en een warme gloed trekt door zijn lichaam…Dan strekt ze haar hand naar hem uit en het lichte gevoel in zijn hoofd maakt dat hij met haar danst als in een droom, haar in zijn armen neemt en ze zweven samen over het ven, door de bomen en vergeten de tijd…… Opeens hoort hij stemmen, hoge ijle geluiden als van de wind die door de bomen fluit. Hij voelt de aarde weer onder zijn voeten, de jonge vrouw lacht, draait nog een keer om hem heen en danst weg in de richting van de stemmen. Van achter de bomen verschijnen één voor één andere vrouwen in het wit. Al zingend dansen ze met elkaar naar hem toe en om hem heen. De mooie jonge vrouw danst ook mee en hij kijkt geboeid naar het schitterende en betoverende schouwspel.
Dan verdwijnt de maan achter de wolken en veranderen de stemmen langzaam in een dreigend gezang. Winand huivert, kijkt om zich heen en ziet dat de vrouwen steeds dichter naar hem toe bewegen. Het lijkt alsof één van de vrouwen de leiding heeft en steeds weer elke mogelijke kans voor hem om te ontsnappen, door de vrouwen laat blokkeren… Ze sluiten hem in!
2
Angstig ziet hij hoe de mooie witte vrouw probeert om de andere vrouwen bij hem weg te houden, maar ze duwen haar weg en komen nog dichter om hem heen staan. Hij kan geen kant meer op. Dan wordt alles donker …
Het beraad van de witte wieven Als hij zijn ogen opent, lijkt hij boven het water te zweven, zijn lichaam is gevoelloos. Waarom raakt hij het water niet? Dan herinnert hij zich de verhalen van zijn familie, over de witte wieven die in de moerassen verdwaalde mensen meenemen en ze daar laten verdrinken. Nooit kon men iets van hen terugvinden. Hoe had hij zo dom kunnen zijn om zo ver het woud in te gaan? Hij ziet van een afstand de witte gestalten een kring vormen, één van hen is groter dan de anderen en heeft een prachtige voorname uitstraling. Hij ziet hoe ze iedereen een voor een aan het woord laat. “Hij is een goed mens”, zegt ze. “Nee”, zegt een ander, “hij wilde het goud stelen. Hij heeft hier niets te zoeken. Weg met hem, de mens is slecht!" Ze kunnen het niet eens worden over de knappe jongeman en zijn verbaasd dat hij niet wegzakt in het moeras, misschien willen de goden er iets mee zeggen…? De mooie jonge vrouw knielt neer voor de grote vrouw en smeekt: “Hij is een goed mens, ik zie het aan de gloed in zijn ogen. Waarde Elfruna, laat hem gaan.” Elfruna kijkt naar Walkyre en ze voelt haar geheime gedachten. Zelden was een wit wiefke zo mooi geweest en zo intelligent, haar ranke, elegante verschijning maakt dat ze uitzonderlijk mooi kan dansen en zweven en haar lichtblauwe ogen stralen. Elfruna is de oudste en weet veel van de mensen. Ze hoort de verhalen van de oude Wikke, de waarzegster in het dorp. Ze weet hoe de mensen kunnen zijn. Tegelijkertijd ziet ze hoe Winand haar aankijkt met grote donkere en angstige ogen. Deze jongeman lijkt anders en de warmte in de ogen van Walkyre was bijzonder, bijna menselijk.( De stralende ogen van Walkyre en de zachte, angstige blik van de jongen lijken een teken van de goden.)
Streng wijst ze Walkyre terzijde en met een wijds gebaar gebied ze de andere vrouwen in een kring rondom Winand te gaan staan. Met rituele bewegingen en opzwepende geluiden beginnen de vrouwen weer te dansen en verandert het omringende landschap in een dreigend woud vol donkere schaduwen van bomen die lijken mee te bewegen. De stemmen en bewegingen worden steeds harder en klinken door tot diep in het woud….. Dan wordt het oordeel geveld. Winand ziet in de mist Elfruna langzaam naar hem toe zweven, ze strijkt langs zijn gezicht. De witte wieven buigen voor Elfruna en verdwijnen geruisloos tussen de bomen. Elfruna kijkt nog even om naar de angstige jongen en glimlacht. Dan draait ze rond en verdwijnt….. Winand is nu helemaal alleen en doodmoe valt hij een diepe slaap.
3
Warrige dromen en flarden van beelden tollen door zijn hoofd. Een warme wind streelt zijn gezicht. Hij opent zijn ogen en ziet dat hij nog steeds op het water ligt Dan ziet hij Walkyre, ze danst over het water naar hem toe. Ze glimlacht, neemt zijn hoofd in haar handen en kust hem. Hij voelt zijn kracht terugkeren en samen dansen ze boven het water. Winand merkt niet dat hij zweeft, omdat hij in de ban is van haar liefde. Toch voelen ze dat ze niet lang samen kunnen zijn. Ze pakt zijn hand, neemt hem mee door het bos en leidt hem naar het pad met de oude eiken. Samen kijken ze naar het pad, naar zijn tijd, zijn leven……
Zachtjes duwt ze hem in de richting van zijn wereld. "Ga met me mee!" smeekt Winand. Hij kijkt haar vol liefde aan en wil haar in zijn armen nemen maar zijn handen raken haar niet meer… Ze kijkt hem verdrietig aan en in haar ogen ziet hij liefde…maar ook de angst voor zijn wereld…even aarzelt ze, maar ze realiseert zich dat ze al te ver met hem is meegegaan. Vertwijfeld kijkt hij weer naar het pad en even weet hij niet of hij wel terug wil naar zijn nederzetting. Aarzelend loopt hij verder en ziet beelden van de mensen uit het dorp voor zich, de ruzies die er zijn en ook Zelda, misschien zijn toekomstige vrouw. Zelda is een vrouw met prachtig lang, zwart haar en ogen zo diep en donker dat hij vaak bang voor haar is en hij twijfelt of hij zijn leven met haar wil delen… De gedachte aan de feeërieke jonge vrouw bij het ven laat hem niet los, hij weet niet of het werkelijkheid was of dat hij het heeft gedroomd. Hij kijkt achterom en wil haar bedanken maar achter hem is het pad leeg en donker.
Walkyre gaat eenzaam en verdrietig de weg terug. Ze heeft voor het eerst liefde gevoeld, maar zij is een wit wiefke en zal nooit tussen mensen kunnen wonen. ’s Nachts dansen de witte wieven, maar Walkyre kan niet meer dansen. Ze zit stil bij het water en staart in de verte. Ze straalt niet meer, haar ogen zijn dof en leeg van verdriet. Elfruna wiegt haar zachtjes in haar armen en voelt de pijn en leegte van Walkyre. Ze weet nu dat er een bijzondere taak voor Walkyre is weggelegd. Alle vrouwen proberen Walkyre te troosten en mee te nemen in hun dans…… Maar de kracht is uit haar dans verdwenen. Uiteindelijk besluiten de vrouwen dat er een oplossing moet komen, want ze hebben nog nooit verdriet gezien bij één van hen. Elfruna neemt het woord: “We gaan naar het moeras en zullen ons daar beraden. Als het magische water tot ons spreekt, weten we wat we moeten doen.” In het moeras dansen ze rond het water hun rituele dans en
4
zingen hun ijle klanken, ze wachten tot het water in beweging komt en langzaam begint het vanuit de diepte te borrelen. Dit is het teken voor Elfruna om uit te spreken wat ze voelt. “Misschien moet het zo zijn dat we dichter bij de mensen komen te staan en zoeken de goden een verbond. We laten Walkyre gaan. Drie jaar mag ze bij de mensen wonen. Zo kunnen we door haar de mens beter leren kennen. Walkyre geef ik onze wijsheid mee, zodat de mensen van haar kunnen leren hoe ze de natuur kunnen gebruiken om zieken te genezen en hoe de natuurverschijnselen werken.” Walkyre kijkt haar hoopvol aan. Ze buigt haar hoofd en vraagt zacht: “Mag ik naar mijn geliefde? Ik weet dat het niet voor altijd kan, maar als ik hem nooit meer zie...”. “Je mag gaan”, zegt Elfruna, “drie jaren worden je gegeven.” Samen dansen ze naar het pad met de oude eiken. De maan kruipt achter de wolken en Elfruna neemt afscheid. Walkyre gaat alleen verder, het pad lijkt oneindig lang……dan wordt het donker.
Walkyre bij de mensen Als Walkyre wakker wordt, ligt ze op het pad. Haar witte jurk is besmeurd met modder. Ze staat op en voelt zich vreemd en zwaar, ze zweeft niet meer. Voor het eerst heeft ze het koud en is ze hongerig. Walkyre is een vrouw van vlees en bloed geworden… Op hetzelfde moment loopt Winand met gebogen hoofd door het bos. Sinds de ontmoeting met het mooie witte wezen is hij niet meer dezelfde. Hij weet nu hoe de liefde voelt en steeds weer zoekt hij in het bos naar haar……..Plotseling ziet hij iets wits bewegen tussen de bomen en aarzelend loopt hij er naar toe. Hij ziet een tengere jonge vrouw op blote voeten, ze rilt van de kou. Al voordat ze haar ogen naar hem opslaat, herkent hij haar, het is Walkyre. Een gevoel van intens geluk overspoelt hem. Hij weet dat ze anders is, dat dit eigenlijk niet mogelijk is en dat hij misschien grote risico’s neemt, maar zijn liefde is sterker dan de twijfel en innig omhelzen ze elkaar. Hij tilt Walkyre op en draagt haar naar zijn huis, waar hij haar warmt met zijn lichaam. De volgende morgen dringt een zonnestraal door een kier van de houten wand en valt op haar gezicht. Naast haar bed zit Winand, ze ziet zijn prachtige gespierde lichaam, bruin van de voorjaarszon. Ze kijkt om zich heen naar de ruimte met de lemen wanden waar ze op sommige plekken het vlechtwerk van de wilgentenen doorheen ziet komen. Het strobed is heerlijk zacht en er ligt een dikke deken over haar heen. Dit is dus de wereld van de mensen, vol van liefde kijkt ze Winand aan. Met hem mag ze hier drie jaar wonen. De grof geweven doek die de ruimte afsluit gaat opzij. Ze kijkt in een paar vriendelijke diepblauwe ogen. Het is de moeder van Winand. Haar grijze haar heeft ze in een wrong vastgemaakt en ze heeft een prachtige geweven blauwe jurk aan. . Haar naam is Lioba, vertelt Winand, dat betekent "De Lieve" en Walkyre kijkt glimlachend naar hen als Lioba Winand even omhelst. Lioba heeft heerlijke thee gemaakt van kamille en versgebakken kleine platte broden; het smaakt verrukkelijk Lioba vraagt niet waar ze vandaan komt. Ze heeft haar zoon Winand zien terugkomen nadat hij die nacht in het woud was geweest. Ze wist hoe gevaarlijk het daar was en het was een wonder dat hij de weg terug had kunnen vinden. En zijn ogen, vol van verdriet en gemis………. Toen hij een aantal dagen later met het mooie meisje in zijn armen thuiskwam zei ze niets, nam haar van hem over en verzorgde haar totdat haar bleke gezicht weer kleur kreeg. Tegen de mensen in de nederzetting zei ze dat het een familielid was wiens dorp was verwoest door brand en dat Walkyre zich niets meer daarvan kon herinneren. Ze neemt haar op in haar familie, want Winands' liefde is ook haar liefde. De mensen mogen Walkyre graag, ze kan mooi zingen en dansen en ze brengt vrolijkheid in de nederzetting. Ze leert van Lioba weven op het weefgetouw en al snel maakt ze de mooiste patronen.
5
Van hertenleer maakt ze schoenen, leert manden vlechten en koken. Lioba verbaast zich over het snelle tempo waarin Walkyre leert…. Na tien dagen moet ze bij het stamhoofd komen. Lioba helpt haar met haar kleding, een rode jurk en een prachtige mantel met blauwe banen die ze op de schouder vastmaakt met een versierde fibulaspeld. Winand wacht buiten de boerderij op haar. Het is lente en ze lachen samen om de jonge geitjes die gekke sprongen maken op één van de kleine akkertjes. Het is lekker warm in de voorjaarzon en de vrouwen zijn druk op de verschillende akkertjes aan het werk; ze zaaien pluimgierst, vlas en tuinbonen in de pas geploegde grond. Winand vertelt dat het binnenkort feest is omdat de stand van de zon de bloeimaand aankondigt. Ze wachten rustig buiten totdat Erbout aangeeft dat hij klaar is voor de ontmoeting. Erbout is het stamhoofd van de nederzetting en de grootvader van Winand. Tot zijn spijt heeft hij alleen dochters waarvan Lioba de oudste is. Maar zijn kleinzoon Winand is nu zijn trots, een sterke goede jager, slim en besluitvaardig. Winand zal hem opvolgen. Alleen Walkyre baart hem zorgen omdat hij haar afkomst niet kent. Erbout wenkt de twee jong geliefden en gebiedt ze te gaan zitten op de eenvoudige houten stoelen. Winand wacht gespannen af, hij heeft zeer veel respect voor Erbout en hoopt dat hij een goed oordeel zal geven over de keus van Winand om Walkyre tot zijn vrouw te maken. Erbout kreunt terwijl hij gaat zitten en grijpt naar zijn rug. Walkyre ziet hoe zijn gezicht vertrekt van de pijn, intuïtief staat ze op en voordat Erbout iets kan zeggen legt ze haar hand op de pijnlijke plek. Rustig blijft ze staan en merkt dat haar hand begint te gloeien. De oude man zucht diep en Winand kijkt geschrokken naar hem….dan glimlacht Erbout opgelucht en pakt Walkyre's hand en kust haar hand. Hij kijkt haar diep in de ogen en knikt goedkeurend. Hij is een man van weinig woorden, Walkyre heeft vanaf dat moment zijn hart gestolen. Winand heeft een wijze vrouw gekozen met bijzondere gaven. Op de donardag, de vierde dag van de week, genoemd naar de beschermgod Donar, zweren ze hun geloften van trouw op de hamer, het wapen van Donar. Ze vieren hun feest uitbundig met berkenwijn, gagelbier en heerlijke stukken geroosterd everzwijn en broden met honing. Die nacht vallen ze lachend en dronken in elkaars armen en brengen samen de nacht door, voor altijd samen…. Walkyre durft niet te vertellen dat haar tijd met hem beperkt is. De volgende dag ontdekt ze even buiten het dorp een kleine hut. Als ze er naar toe loopt ziet ze een klein meisje, kromgegroeid en schuw. Ze heeft rood haar dat in pieken rond haar bleke gezicht hangt. Als Walkyre naar haar toe loopt, hinkelt ze snel weg en kruipt in het hutje. Walkyre vraagt later aan Lioba waarom het meisje apart woont. Walkyre merkt nu ook weer dat ze haar naam recht doet en nu ook weer laat blijken dat ze lief en ruimdenkend is. Lioba vertelt dat het meisje slecht groeide en mank werd omdat ze scheefgroeide. Daardoor kon ze niet goed werken en haar moeder koos voor haar sterke dochter Zelda en verstootte het meisje. Zo nu en dan zetten ze wat restanten eten neer bij het hutje en wonderlijk genoeg bleef het meisje in leven. Ze heeft echter nooit een naam gekregen, eigenlijk is ze niemand…. Dat ze mocht blijven leven is een geschenk van Freya, de godin van liefde en vruchtbaarheid, daar is Lioba van overtuigd. Walkyre probeert het meisje elke dag te benaderen en slaagt er in om uiteindelijk samen met haar hout te sprokkelen en naar de rivier te gaan om te baden. Met een scherp mes snijdt ze de klitten uit de rode haren en na een aantal keren wassen blijkt ze prachtige krullen te hebben. Walkyre noemt haar "Dagny": stralend als de dag, omdat haar rode haren als een stralenkrans in de zon oplicht. Walkyre merkt hoe graag Dagny wil leren en ook onderdeel wil uitmaken van de gemeenschap. Ze leert haar hoe ze een sprangband kan maken. Ze geeft haar prachtige rode woldraden en laat haar zien hoe ze een band kan vlechten. Na een paar dagen laat Dagny vol trots haar zelfgemaakte band zien die wel anderhalf keer haar lengte is geworden. Ze knoopt hem om haar taille en loopt naar de kleine boerderij van haar moeder. Maar die stuurt haar direct weer terug zonder de moeite te nemen om te kijken…
6
De reis Walkyre had al vaak aan Winand gevraagd of ze het land mocht zien dat at achter de heuvels lag. Elke keer weer zei Winand dat het te gevaarlijk was maar uiteindelijk werd het zo'n heerlijk warme zomer, dat hij Erbout toestemming vroeg om een aantal dagen met Walkyre te mogen reizen. Ze wilden graag naar verre familie ilie in naburige nederzettingen. Erbout gaf toestemming en ze namen prachtige geschenken mee: mooie kettingen van glazen kralen en versierde fibula's. De eerste dag brengt Winand haar naar een plek die hij zelf als de mooiste plaats aats op aarde beschouwt, daar waar in het grote beekdal twee stromen samenkomen. In het hoge gras tussen de vele e bloemen kijken ze naar de beken die al kolkend en draaiend met elkaar stoeien. Winand kust haar en wijst, dat ben jij en dat ben ik, twee mensen die samenkomen en dan verder verder gaan in een nieuw leven…..Hijij kust haar buik en glimlacht. Samen verdwijnen ze in het hoge gras en geven elkaar alle liefde die ze in zich hebben.
Ze reizen verder door het gebied dat hij zo goed kent. Hij laat haar de zandkoppen, beekdalen en meanders zien, de oude grafheuvels, eindeloze moerassen en de uitgestrekte paarse heide. Zo nu en dan kunnen ze niet verder, dan is het water in de beekdalen te hoog of ze komen in te gevaarlijke moerasgebieden. Winand vertelt haar over de gevaren van de moerassen, de goden die in het land onder de moerassen wonen. Over ver de goden die gunstig gestemd moeten worden en offers vragen voor een betere oogst of een goede jacht. Walkyre lacht hem een beetje uit, die goden bestaan niet, het is gewoon een soort mos dat drijft…. Maar Winand reageert geërgerd en verbiedt haar om zo over de goden te spreken. In zijn ogen ziet ze de ongerustheid en Walkyre besluit om het er niet meer over te hebben. Hij leert Walkyre jagen, vissen en kleine schuilhutten bouwen. Ze bezoeken de verre familie in nederzettingen waarr ze hartelijk worden ontvangen en veilig kunnen kunnen overnachten. De grafheuvels zijn ontelbaar, sommigen lijken op de grafheuvels van de nederzetting van Erbout, waar ze de gestorvenen op cremeren en bedekken met aarde. Maar ze zien ook andere heuvels waar grote stenen onder liggen en soms er boven uit steken. Verwonderd kijkt Walkyre er naar en vraagt hoe die levensgrote keien zo gestapeld konden worden. Winand W inand vertelt haar over de reuzen die de grafkelders
7
gebouwd hebben en het gevaar van onbekende goden die er over waken. Ze blijven er op eerbiedige afstand naar kijken. Walkyre heeft inmiddels geleerd niet al haar vragen en gedachten uit te spreken, omdat ze merkt dat het bijgeloof de mens zekerheden verschaft in deze wereld vol onvoorspelbare natuurverschijnselen…… Na vier keer negen nachten komen ze terug in hun eigen nederzetting aan de rand van de heuvelrug en zijn ze net op tijd voor het midzomerfees idzomerfeest! De zon staat op zijn hoogst en de drukke periode van oogsten breekt aan. Prachtige potten gevuld met vruchten en kruiden staan al klaar om geofferd te worden aan Odin in de hoop dat het een goed oogstjaar wordt. Het et is een warme zwoele nacht. Er zijn heerlijke eerlijke koeken gebakken met noten en honing en Winand heeft tijdens de jacht een groot everzwijn gedood, dat nu in grote stukken boven oven het vuur wordt geroosterd. Dagny staat op een afstand te kijken en haar ogen lichten en op als ze ziet dat Walkyre naar haar zwaait. "Heks!"" roept iemand. Ze kijkt om en ziet Zelda, de vrouw met het zwarte haar die graag met Winand had willen leven…. De blik in haar ogen is onheilspellend. Zelda Ze rent naar Dagny en voordat het meisje de kans krijgt om weg te hinkelen geeft ze haar aar een klap in het gezicht. Walkyre ziet hoe het meisje in elkaar krimpt en nog een klap te verduren verduren krijgt. Dan grijpt Walkyre in, rent naar ze toe en trekt Zelda van haar af. Vol vuur kijken de zwarte ogen haar aan en ze roept naar de anderen: "Walkyre is een heks, zie je hoe ze danst? En waar komt ze vandaan…. niemand weet het! Pas maar op voor onheil". Dan voelt ze de armen van Winand om haar heen en ze besluiten te gaan slapen. Maar ze voelt vo hoe de ogen haar volgen en hoort de mensen fluisteren….
In de windtijd na het oogstfeest wordt hun zoontje geboren. Winand is trots op een stamhouder en noemt hem Hylko, de geluk brengende. Ze krijgen geschenken om de geboorte te vieren en Lioba geeft Walkyre een bijzonder halssieraad, een ketting van 14 kralen van barnsteen, 25 van tin, 4 van faience en een sluiting van brons. Het is een heel erg oud familie erfstuk voor de vrouw van het stamhoofd. Walkyre mag het gaan dragen als Winand wordt ingewijd als stamhoofd. maar Walkyre weet dat ze niet altijd bij Het geluk lijkt nooit te kunnen eindigen, maar haar geliefde en haar kind kan blijven. Toch durft ze niet tegen Winand te zeggen dat ze op een dag moet gaan. Haar liefde voor hem en het kind is té groot.
De stam Het ritme van de seizoenen bepaalt bepaalt het leven in de stam en Walkyre leert te ploegen met de ossen en het eergetouw, te zaaien en te oogsten. Voor de koude winters maken de vrouwen bontcapes van huiden en zorgen ze dat het vlees wordt gerookt ge en gedroogd. Ze brengen de graanvoorraad naar de spiekers, de schuurtjes op palen. Zo kunnen k er geen dieren bij de voorraad komen. Walkyre ontdekt ook dat brandnetels enkele dagen bescherming bieden tegen bederf en verpakt er vlees en vis in. Ze leert hoe de klompen ijzeroer kunnen worden gevonden, door door met een prikstok in de ijzeroerbanken te zoeken. De rode brokken worden gesmolten in kleine lemen ovens die zeer heet gestookt worden met behulp van een blaasbalg. Het ijzer en zand worden gescheiden en na het afkoelen blijft er een bruikbaar ruikbaar stuk ijzer ijze over dat na verhitting in het vuur met een hamer bewerkt wordt tot een bruikbaar gereedschap.
Die winter wordt het erg koud. Hylko is nu twee maanden oud en wordt warm ingepakt in doeken en dekens. In de boerderij houdt het vuur hen he warm en alle dieren en zijn ook binnen en geven warmte en gezelligheid. Het vriest en sneeuwt zo hard dat ze dagenlang dagen binnen moeten blijven. Er worden verhalen verteld en sieraden en houtsnijwerk gemaakt. Ook wordt de wol verwerkt, verwerkt geverfd en geweven.
8
Walkyre repareert de oude versleten mantel van Dagny en brengt haar regelmatig eten. Het ongedierte wordt zo goed mogelijk uit de kleding en bedden geweerd door er bosjes scherp geurende gagel tussen te leggen. Als het daarna weer lichter en warmer wordt vieren ze het Geolfeest, het geel van de zon licht op in de sneeuw en zorgt voor de start van het nieuwe seizoen: het ploeg en zaaifeest. Walkyre en Winand zijn verrukt als ze weer samen kunnen zwemmen in de frisse beek. Met de kleine vrolijke Hylko tussen hen in voelt Walkyre zich gelukkig, maar soms overvalt haar een gevoel van heimwee……….Dan voelt ze 's nachts de magie van de volle maan en hoort ze het gezang van de witte wieven. Soms voelt ze zomaar in haar voeten een tinteling die haar danspasjes laat maken, gewoon als ze in het dorp loopt. De mensen lachen erom. De dorpelingen vinden haar wel een beetje raar met haar bijzondere, lichte ogen, maar ze zijn blij met haar want ze is altijd vrolijk en kan mensen met kruiden genezen. Met haar wijze woorden weet ze vaak ook goede raad te geven. En ze leert Dagny steeds meer ambachten bijvoorbeeld; hoe ze prachtig houtsnijwerk kan maken en Dagny is daar uren mee bezig en blijkt bijzondere originele vormen te bedenken. Die zomer komt er een zoon van de broer van Erbout langs. Hij heeft veel gereisd en spannende avonturen beleefd en het hele dorp luistert ademloos naar zijn bijzondere verhalen tijdens de zwoele zomeravonden. Hij heeft de Romeinen ontmoet in het zuiden bij grote rivieren en vertelt over het grote wereldrijk waarover ze heersen. De bouwwerken en wegen waarmee ze bezig zijn, maar ook de over grote gevechten om meer grond te krijgen en waar veel doden bij vallen. Als Walkyre vraagt naar de zin van deze gevechten en waarom dat volk zoveel grond nodig heeft, fronst hij en kijkt streng naar haar. "Iedereen wil rijkdom en macht" zei hij en laat een buidel met Romeinse munten zien. Een zucht van bewondering gaat door de hele groep. "Maar hier kun je toch niets met die munten?" probeert Walkyre nog, maar zelfs Winand kijkt lichtelijk geërgerd naar zijn vrouw die zulke lastige vragen stelt en daardoor zijn gast ergert. Ze ziet hoe Zelda de blik van Winand opmerkt en vals naar haar lacht. Vóór Walkyre in Winands leven kwam, was Zelda de uitverkorene van Winand. Nu Walkyre haar plaats heeft ingenomen is ze veranderd in een jaloerse vrouw. Ze kan niet anders meer dan slecht spreken over Walkyre en al gauw is dit voor haar hét doel in haar leven geworden. Als Walkyre zou verdwijnen zou het weer zijn zoals vroeger. “Wist je dat Walkyre ’s nachts op de velden danst? Wist je dat ze Winand heeft behekst?” Zo begint haar strijd tegen een vrouw die anders en intelligenter is dan zij. “Ze is er op uit om ons allemaal te beheksen en ons dorp te beheersen en te vernietigen". Walkyre merkt na verloop van tijd dat de dorpelingen haar beginnen te ontwijken. Ze kijken de andere kant op en achter haar hoort ze de mensen fluisteren. Langzaam vreet de kwade invloed van Zelda de stam aan. Omdat de oogst dat jaar tegenvalt en er mensen aan allerlei ziektes sterven, moet men een offer brengen om Odin, de god van wijsheid en Freya, de godin van liefde en vruchtbaarheid, gunstig te stemmen. De stemming in het dorp wordt steeds grimmiger als de mensen zich realiseren dat er te weinig voedsel is voor een goede wintervoorraad. Walkyre voelt de dreiging….ze houdt Hylko steeds dicht bij haar om ook hem te beschermen. Hij is nog maar één jaar en onbevangen en kwetsbaar, een kind kan zich immers nog niet verweren en is overgeleverd aan en afhankelijk van de volwassenen. Het ontdekken van dit gevoel en besef van moederliefde, bescherming en verantwoordelijkheid maakt een diepe indruk op Walkyre. Ze probeert de mensen duidelijk te maken dat ze misschien andere dingen moeten bedenken voor de winter, iets zuiniger met de voorraden omgaan, meer van de jachtbuit roken en bewaren en zich niet afhankelijk maken van verzonnen goden. En dat het offeren van de toch al schrale oogst niet zoveel zin heeft…Maar de mensen luisteren niet en besluiten een groot deel van de oogst in de mooiste potten en schalen te doen en naar het moeras te brengen. Zelfs Winand begint haar soms aan te spreken op haar gedrag en opmerkingen en verbiedt haar nog vanuit haar hart te spreken, uit angst om haar te verliezen maar ook om de vele boosaardige blikken. Ze is bang dat de woede die zich op haar richt zo groot kan worden dat ze niet meer in staat zal zijn om hen tot bezinning te brengen. Voor het eerst van haar leven voelt ze angst…
9
Als er in het najaar een grote storm over het dorp woedt en er veel hutten kapot zijn gewaaid, zitten de mensen jammerend bij elkaar, bang voor nog meer straffen van de goden. Ze besluiten besl een volksberaad te houden en vertrekken gezamenlijk naar de oude berk op de rand van de hoge heuvelrug waar ze wonen. De Heilige Berk is de plaats waar contact met Odin kan n worden gelegd. Ze wachten in stilte tot de zon ondergaat en Erbout het teken geeft.
Het beraad bij de oude berk Vol afschuw volgt Walkyre de beraadslagingen. Men vindt dat er offers gebracht moeten worden om de goden gunstig te stemmen. Verbaasd over de primitieve opvattingen van de mensen probeert ze uit te leggen hoe de natuur werkt. Dat er geen goden in de moerassen wonen, dat de natuurverschijnselen en bewegingen van de aarde zijn, dat ze zelf het heft eft in handen moeten nemen en naar oplossingen moeten zoeken in plaats van de verantwoordelijkheid buiten henzelf te leggen. Maar aar de mensen begrijpen haar niet. Ze ziet hoe Zelda naar haar wijst. “Het is haar schuld!” krijst Zelda, “Zij is een heks, ze brengt engt onheil over ons allemaal!” Ineens I begint iedereen edereen te roepen en te wijzen. Angstig schuift Walkyre naar achteren. Ze ziet hoe Winand naar haar kijkt met een blik vol twijfel…Of Of is dat haar eigen verbeelding? Iedereen huivert als direct daarna het et gerommel gerom van onweer klinkt….Heeft Heeft Zelda gelijk of is Donar juist ontstemd over haar oordeel…. Dan grijpt Erbout, de dorpsoudste, in. Hij gebaart dat iedereen stil moet zijn. Doordringend kijkt hij Walkyre aan en ze huivert. Nog nooit heeft ze zó terugverlangd naar haar wereld in het bos, haar thuis. Langzaam begint Erbout ut te spreken, hij hij pleit Walkyre vrij. Maar ze weet dat hij dat alleen doet, omdat zij hem genezen n heeft van zijn reuma en jicht met haar berkenthee en genees-kracht. genees Op het moment dat Erbout spreekt eekt zet een felle bliksemflits de berk even in het volle licht. t. Een harde knal komt er achteraan en de mensen duiken in elkaar en jammeren uit angst gst voor de toorn van de goden. "Dit is het teken dat Walkyre niet geofferd mag worden" Omdat Erbout op zijn rustige zekere toon spreekt knikken de families instemmend.
Erbout zwijgt enige tijd. De mensen wachten in spanning af welk besluit hij gaat nemen. Dan spreekt Erbout tot de mensen en stelt dat er een groot offer gebracht moet worden om het dorp te vrijwaren v van nog meer onheil. Walkyre is ontsteld als ze ziet hoe er een jong meisje wordt aangewezen. Het is Dagny. Walkyre roept wanhopig dat het niet mag gebeuren, dat Dagny prachtige houtsnijwerken houtsnij maakt, dat er geen schuld aan haar kleeft omdat ze een afwijking heeft…. Erbout en ook Winand kijken streng haar kant op. "Zwijg vrouw" spreekt Winand met een doordringende blik. mens zo wordt zij aangewezen om geofferd te Men ziet Dagny nog steeds als een onvolwaardig mens….en worden om de goden gunstig te stemmen. stem De vrouwen grijpen Dagny vast en snijden rechts een stuk
10
van haar lange rode haar af. Dagny huilt zacht en indringend terwijl ze naar een plek buiten het dorp wordt gebracht om gedood te worden. Tijdens het uitspreken van verschillende rituele boodschappen en wensen voor de goden wordt ze met haar sprangband gewurgd …net boven haar linker sleutelbeen wordt ze met een mes gestoken en zo sterft zij een rituele dood. De volgende dag lopen de bewoners van de nederzetting in een kleine plechtige stoet met de draagbaar naar het moeras. Daar wordt Dagny in het moeras gelegd. Langzaam zakt ze weg en Walkyre ziet het rode bandje dat om haar hals is aangetrokken, als laatste verdwijnen…. Potten met graan en sieraden worden nog extra geofferd in de hoop dat men de winter zal overleven. Walkyre heeft nog nooit eerder zó terugverlangd naar haar eigen vredige wereld. Dit gevoel van pijn en onmacht en rouw kerft diepe wonden in haar ziel. Ze blijft nog lang stil staan op de plek waar Dagny is verdwenen….. Even is het nét alsof er een warme wind langs haar lichaam strijkt en haar troost. Dan denkt ze aan Hylko die thuis, bij zijn oma op haar wacht……
Met man en macht worden de boerderijen weer gerepareerd, de daken van nieuwe stukken riet en huislook voorzien en de wanden met leem gerepareerd. Het huislook beschermt tegen de bliksem van Donar…. De winter is weer streng en koud. De verveling, het tekort aan eten in die lange winter binnen, wordt soms rijkelijk weggespoeld met gagelbier. Walkyre besteed haar tijd aan het verwerken van gedroogde kruiden zoals kalmoeswortel en valeriaan voor het drogeren en kalmeren van Erbout als hij weer ernstige aanvallen van pijn heeft. Ze droogt bloemblaadjes van duizendblad tegen koorts, ze vermaalt ze tot poeder en heeft leren zakjes genaaid om het in te bewaren. Inmiddels heeft ze zo een behoorlijk aantal medicijnen verzameld en de mensen komen bij haar als ze ziek zijn. Hylko is nu anderhalf jaar en brengt vrolijkheid in de groep. Het is een slim kind en hij ontdekt en speelt met de wereld om hem heen. Winand heeft voor hem een fluitje gemaakt van vlierbessenhout…Hij heeft nog geen weet van problemen en de toekomst…. Niet lang daarna wordt Erbout weer ziek, hij hoest en heeft veel last van zijn reuma. Ondanks de thee van berkenbladeren en het ontstekingsremmende medicijn dat Walkyre maakt uit bevergeil, is hij niet meer te genezen. Hij sterft en wordt in een prachtige mantel gewikkeld en begraven op een open plaats vlakbij de heuvelrug en dichtbij het grote moeras. Daar zal hij beschermd worden door de goden. Zijn as wordt bedekt met aarde en er wordt als eerbetoon aan Erbout, wiens naam eerzaam en dapper betekent, een speciaal grafmonument gebouwd. Een tempeltje bestaand uit 8 palen met een overkapping van twijgen. De hoeken van het dak worden met speciaal voor hem gemaakte houten hoorns versierd. Om het gebouwtje te beschermen tegen kwade invloeden wordt er een krans van stenen met zorg omheen gelegd. De stam plaatst er allerlei offers bij, de mooiste potten en sieraden en Lioba legt haar prachtig versierde fibulaspeld erbij.
11
Winand is uitverkoren om stamhoofd van het dorp te worden. Maar de macht verandert hem. Hij neemt steeds vaker beslissingen zonder de stamleden te raadplegen omdat hij overtuigd is van zijn eigen wijsheid. Zijn houding tegenover Walkyre verandert, hij verbiedt haar te dansen en te zingen. Ook de verhalen over de Romeinen komen steeds vaker in de kleine nederzetting en er ontstaan hevige beraadslagingen over wel of niet samenwerken met de Romeinen. Een aantal mensen verlaat zelfs de kleine gemeenschap om een nieuw en beter bestaan op te bouwen in dorpen in het zuiden die handel drijven met de nieuwe machthebbers. Als de berichten hen bereiken dat er vele kleine nederzettingen in het zuiden zijn verwoest en er veel doden zijn gevallen, voelt Walkyre weer de onmacht en ziet de onafwendbare verandering bij de mensen en ook bij Winand…. Na het beraad bij de oude berk is haar angst voor de mensen niet meer verdwenen. Walkyre heeft gevoeld hoe de mensen elkaar kunnen opzwepen en beïnvloeden. Ook Zelda heeft haar kans niet onbenut gelaten en is als een sluipmoordenaar te werk gegaan en heeft met haar indringende blik en felle woorden angst ingeboezemd bij de mensen. Niemand durft haar nog tegen te spreken en verwonderd ziet Walkyre hoe velen, die eerst het gedrag van Zelda veroordeelden, haar nu opeens ondersteunen. De mensen negeren Walkyre en wenden hun hoofd af. Winand voegt zich steeds meer bij de massa om hun steun te behouden en negeert haar steeds meer. Walkyre verlangt naar de liefde die er eens was, maar zijn armen houden haar niet meer vast….. Walkyre zoekt vaak steun bij de Wikke. Samen zit ze met de wijze, oude waarzegster op de heuvel en kijken ze neer op de kleine nederzetting. Ze spreken over macht en wat dat met mensen doet, over hebzucht en over de veranderingen bij Winand. Waarom mensen uit angst voor de vijand gaan samenwerken met diezelfde vijand en dan alle principes en oude vrienden loslaten…. maar ook over de toekomst van de aarde en de kinderen. De drie jaar zijn bijna voorbij en op een avond loopt Walkyre langs de akkertjes naar de heuvel. De oude Wikke staat haar al op te wachten. "Kom" zegt de oude vrouw en omhelst haar innig. Ze drinken samen zwijgend hun thee. "Wat is de toekomst van mijn kind?" vraagt Walkyre aan de Wikke. "Hij zal zijn eigen weg gaan, Lioba zal hem opvoeden als haar eigen kind. Vertel jouw verhaal aan haar zodat Hylko later weet waar hij vandaan komt".
12
De oude vrouw pakt haar beide handen vast en kijkt Walkyre diep in de ogen…. er flitsen allerlei beelden voorbij, kinderen in oorlog, verwoesting van de aarde, ontdekkingen, honger en ……….liefde en kansen. "Dát is de toekomst…" de stem van de Wikke lijkt van heel ver te komen. Walkyre kijkt haar aan met tranen in haar ogen: "Dus eigenlijk verandert er niets, de mens leert niets van de geschiedenis?" De oude vrouw geeft antwoord en spreekt zacht terwijl ze nog steeds Walkyre's handen stevig vasthoudt: "Walkyre, jij maakt het verschil…. Hylko maakt het verschil….. Een kind hoeft die wereld nog niet te dragen, gun hem de ruimte en leer van nieuwe inzichten….. Zorg dat hij leert te verstaan!" Dan kust de oude vrouw haar en laat haar alleen.
Het afscheid Het is de avond voordat de grasmaand begint. Morgen is het feest. Samen met Hylko, die nu twee jaar oud is, loopt ze hand in hand en naar de steile rand van de heuvelrug. Samen zitten ze op hun lievelingsplek: daar waar de eindeloze moerassen zich uitstrekken naar zee. En waar de ochtendzon zo prachtig gekleurd op kan komen in een landschap bedekt met mist…. Tranen lopen over haar wangen. Hylko veegt met zijn kleine handjes over haar gezicht.
Dan voelt ze een warme wind langs haar lichaam strijken……ze glimlacht en kijkt naar haar kind. Hylko kijkt haar aan met stralende ogen gevuld met een gloed die ze niet eerder zag…. Ze glimlacht en ze weet dat hij de krachten van haar wereld in zich draagt. Ze tilt hem hoog boven zich uit en even… heel even….. is het net of ze samen zweven. Samen komen ze terug in de boerderij als de zon is ondergegaan. Winand kijkt met verwondering naar de uitdrukking in hun ogen en de gelukzalige glimlach om hun mond. Een oud gevoel komt even naar boven, zoekt een weg door het harnas wat hij heeft opgebouwd. Maar hij schud zijn hoofd om het gevoel te verjagen, het maakt hem te kwetsbaar. "Jullie zijn laat", zegt hij streng. Het is tijd, vannacht is het volle maan en zijn de drie jaren om. Diep in de nacht kust Walkyre Winand in zijn slaap en neemt ze Hylko nog eenmaal in haar armen. Dan legt ze haar kind zachtjes naast haar geliefde man neer. Ze weet dat ze hen later zal weerzien in haar wereld, ze is dankbaar voor wat ze de mensen heeft kunnen geven en voor de liefde die ze heeft mogen voelen. De prachtige halsketting legt ze naast hen neer. Op het pad met de oude eiken komt de warme wind haar tegemoet. Als ze zacht de stemmen van de vrouwen hoort roepen, merkt ze dat ze licht wordt en zweeft ze naar de witte figuren in het bos.
Hylko Hylko kijkt zijn oma aan: ”Was Walkyre mijn moeder?” “Ja,” zegt Lioba zacht. “Toen je moeder moest vertrekken, heeft ze mij haar verhaal verteld. Ze vond het heel moeilijk om afscheid van je vader te nemen en heeft zichzelf in jou achtergelaten. En je vader… hij kon door de pijn in zijn hart geen leider meer zijn en heeft het zichzelf nooit vergeven dat hij koos voor macht in plaats van liefde.
13
Vol wroeging heeft hij dagen lopen dwalen in het bos om Walkyre te zoeken. Ze denken dat hij bij het kleine ven verdronken is. Niemand heeft ooit iets van hem teruggevonden en de mensen in het dorp zeggen dat de witte wieven hem hebben meegenomen.” Zijn oma gaat even anders zitten, “Ik denk dat hij je moeder weer gevonden heeft en dat hij nu heel gelukkig is. En jij Hylko, jíj bent heel speciaal, jij hebt een andere opdracht in deze wereld. Maar jij zult je moeder ontmoeten bij volle maan en zij zal je alles leren over de natuur en haar krachten, zodat je in staat zult zijn mensen te helpen. Later wordt Hylko een groot geleerde. Door zijn bijzondere krachten en intelligentie heeft hij de basis gelegd voor een nieuwe wijze van denken over de natuur, over het leven en de dood. En soms, als je heel stil bent en luistert naar de aarde, kun je bij volle maan het gezang horen van Walkyre ……..en jezelf. auteur: Geke Hoogstins niets uit dit verhaal mag zonder toestemming van de auteur gebruikt worden
14
