het netwerk van kennissteden j a a r v e r s l a g

Stedenlink het netwerk van kennissteden j a a r v e r s l a g

2 0 1 0

Stedenlink

3

Stedenlink jaarverslag 2010

Voorwoord

dit initiatief. Lees meer hierover in dit jaarverslag en op www.stedenlink.nl en op www.digitalestedenagenda.nl.

Geachte lezer, Voor u ligt het jaarverslag 2010 van Stedenlink. In 2010 is het nieuwe bestuur van Stedenlink aangesteld. Het nieuwe bestuur wordt in dit jaarverslag geïntroduceerd. Via deze weg wil ik het oude bestuur, met als voorzitter Eric Helder, dan ook hartelijk danken voor hun inspanningen de afgelopen jaren. Het jaarverslag blikt terug op de gebeurtenissen uit 2010 en kijkt vooruit naar de plannen voor 2011. In maart 2010 overhandigde de Tasforce Next Generation Networks, onder leiding van Ferd Crone, de Menukaart: ‘Breed aan het net, gemeenten aan zet’ aan de (toenmalig) minister van Economische Zaken. Stedenlink heeft haar krachten gebundeld met Nicis Institute en de G32 om een gezamenlijke innovatiestrategie te ontwikkelen: de Digitale Steden Agenda. Het gaat om een toekomstbestendige strategie die het mogelijk maakt om problemen uit de zorg, het onderwijs en de werkgelegenheid gezamenlijk aan te pakken. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de Menukaart zoals opgesteld door de Taskforce. Stedenlink organiseert dit jaar in samenwerking met Nicis en de G32 drie conferenties om de Digitale Steden Agenda bestuurlijk te agenderen en ambtelijk de handen uit de mouwen te steken. De eerste conferentie vindt tevens plaats in samenwerking met ICT-Office. Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie stimuleert en subsidieert

Als voorzitter ga ik mij de komende jaren richten op drie thema’s: 1) Infrastructuur: Stedenlink heeft de voorkeur voor glasvezel als het gaat om Next Generation Networks omdat glas de mogelijkheid biedt tot snelle, open en symmetrische communicatie. 2) Openheid: open netwerken zijn cruciaal voor economische en maatschappelijke rendementen van snelle datanetwerken. 3) Dienstenontwikkeling, binnen Stedenlink lopen we tegen de grenzen aan: er is nog onvoldoende afzetgebied om te komen tot nieuwe diensten met een gezonde bedrijfseconomische basis. Initiatieven zijn er genoeg, maar door gebrek aan opschaling blijven deze onderbelicht. Wij hopen middels uitvoering van de Digitale Steden Agenda, partijen te bundelen en samen te werken aan oplossingen en opschaling van deze diensten. In 2011 mogen wij een nieuw Stedenlinklid verwelkomen: de Provincie Limburg. Naast informatie over de Taskforce Next Generation Networks en de Digitale Steden Agenda komen de updates uit de steden en provincies aan bod in dit jaarverslag. Tevens leest u over de studiereis, EU nieuws en onze ambities voor 2011. Veel leesplezier! Marijke van Hees Voorzitter Stedenlink April 2011

4


5


Inhoudsopgave Stedenlink Jaarverslag 2010 1. Wat is Stedenlink? 6 Organisatie 6 2. Taskforce 7 3. Digitale Steden Agenda 8 Conferentie 8 7. Crisis- en herstelwet 9 8. Glaswinst voor gemeenten 9 9. Studiereis 2010 Montpellier 10 10. Europa 12 11. Ambities Stedenlink 2011 12 12. Updates uit de steden en provincies 13 Amersfoort 13 Amsterdam 14 Arnhem 16 Den Haag 17 Deventer 18 Eindhoven 19 Enschede 21

Helmond Leeuwarden Rotterdam Tilburg Zoetermeer Provincie Gelderland Provincie Limburg Provincie Overijssel

22 23 24 26 27 28 29 31

6


1. Wat is Stedenlink? Stichting Stedenlink is een samenwerkingsverband van elf steden en drie provincies die zich gezamenlijk inzetten om optimaal gebruik te maken van ICT in de samenleving. Stedenlink bundelt de krachten om lokaal en regionaal innovatie te realiseren. Daarvoor zijn open glasvezelnetten en breedbanddiensten nodig. De stichting promoot het maatschappelijke en economische belang van Open Net Works bij lokale en regionale overheden, als dé infrastructuur voor de kenniseconomie. In 2010 bestond Stedenlink uit de volgende 12 steden en 2 provincies: Amersfoort, Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Deventer, Eindhoven, Enschede, Helmond, Leeuwarden, Rotterdam, Tilburg, Zoetermeer, Gelderland en Overijssel. In 2011 mogen wij Limburg verwelkomen en nemen wij afscheid van Zoetermeer. Commitment aan het netwerk blijkt uit deelname aan activiteiten, kennisuitwisseling, deelname aan het bestuur en uit een financiële bijdrage. Organisatie In oktober 2010 heeft oud-voorzitter Erik Helder het stokje overgegeven aan Marijke van Hees, de nieuwe voorzitter van Stedenlink. In tabel 1 staat het oude bestuur van Stedenlink weergegeven, in tabel 2 staat het nieuwe bestuur weergegeven. Het bestuur houdt zich actief bezig met de activiteiten van het netwerk en de agenderingsvragen. De taak van het bestuur is het maat-

Gemeente / Provincie:

Verantwoordelijk bestuurder

Gemeente Amersfoort

Arriën Kruyt

Gemeente Amsterdam

Maarten van Poelgeest

Gemeente Arnhem

Willem Hoeffnagel

Gemeente Den Haag

Frits Huffnagel

Gemeente Deventer

Gosse Hiemstra (DB, secretaris/penningmeester)

Gemeente Eindhoven

Erik van Merrienboer

Gemeente Enschede

Eric Helder (DB, voorzitter)

Gemeente Helmond

Kees Bethlehem (DB, vicevoorzitter)

Gemeente Rotterdam

Hans Vervat

Gemeente Tilburg

Joost Möller

Gemeente Zoetermeer

Bé Emmens

Provincie Gelderland

Marijke van Haaren

Provincie Overijssel

Carry Abbenhues

Tabel 1: Oud bestuur 2010 Gemeente / Provincie:

Verantwoordelijk bestuurder

Gemeente Amersfoort

Sebastiaan van ‘t Erve, lid

Gemeente Arnhem

Michiel van Wessem, lid

Gemeente Deventer

Marc-Jan Ahne, secretaris/penningmeester

Gemeente Eindhoven

Henk Brink, lid

Gemeente Enschede

Marijke van Hees, voorzitter

Gemeente Helmond

Jan van den Heuvel, lid

Gemeente Tilburg

Eric de Ridder, lid

Tabel 2: Nieuw bestuur, vanaf oktober 2010

7


schappelijk (bestuurlijk, stedelijk en landelijk) agenderen van het onderwerp ‘de gevolgen van ICT voor stedelijke processen’. In het bestuur heeft een aantal wethouders zitting. Naast landelijke aangelegenheden maakt Stedenlink zich sterk voor een betere Europese regelgeving. Het ‘ambtelijk deel’ van het netwerk is een samenwerkingsverband van ambitieuze en geïnspireerde medewerkers uit de steden. De kern wordt gevormd door de groep personen die elk in zijn eigen stad de centrale rol op het gebied van ICT en maatschappij vervult. Deze kerngroep deelt kennis onderling en organiseert activiteiten. Daaruit is een kopgroep benoemd, bestaande uit vertegenwoordigers van Deventer, Enschede, Helmond en Tilburg. Stedenlink wordt ondersteund door het projectbureau, gevestigd in Deventer.

2. Taskforce In maart 2010 overhandigde Ferd Crone, voorzitter van de Taskforce Next Generation Networks, het Taskforce advies aan toenmalig minister Economische Zaken, Maria van der Hoeven. Het advies onderbouwt dat het breedbandgebruik in Nederland de komende jaren groeit met 30 tot 40% per jaar. “Supersnel breedband is onmisbaar voor nieuwe diensten die de leefbaarheid verbeteren. Wacht daarom niet op supersnel breedband maar pak zelf het initiatief op” aldus de Taskforce in haar advies. Het

rapport sluit aan bij de Europese digitale agenda. Middels de Menukaart ‘Breed aan het net, gemeenten aan zet’ van de Taskforce worden twee modellen gereikt aan gemeenten en provincies. Op basis van deze modellen kan men de realisatie van supersnel breedband stimuleren: leningen en/of garantstellingen en de mogelijkheid van een participatie op basis van aandelen. Stedenlink ziet in het rapport een bevestiging van haar streven om versneld te komen tot supersnel breedband. Behalve bij gemeenten en provincies ligt de bal nu ook bij het Rijk om te komen tot een nationale uitrolstrategie. Stedenlink is al gestart met de uitwerking van de Menukaart. In samenwerking met Nicis Institute en de G32 schrijft Stedenlink aan een Digitale Steden Agenda en organiseert zij een driedaagse werkconferentie om daadwerkelijk aan de slag te gaan met deze agenda.

8


3. Digitale Steden Agenda

@stedenlink en @digitalesteden.

Stedenlink werkt samen met Nicis Institute, de G32, G4 (de 36 grootste gemeenten van Nederland) en het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie aan een Digitale Steden Agenda. Deze agenda is de uitvoering van de Menukaart van de Taskforce Next Generation Networks. Bovengenoemde partijen bundelen de krachten om een gezamenlijke innovatiestrategie te ontwikkelen. Een strategie die passende antwoorden voor de huidige economische uitdaging biedt. Een strategie die toekomstbestendig is. Supersnel internet biedt de basisinfrastructuur om lokaal tot radicaal andere oplossingen voor de problemen in onderwijs, zorg en werkgelegenheid te komen. Sterker nog, supersnel internet zorgt voor betere kwaliteit, breder aanbod van dienstverlening, meer professionaliteit, maatwerk en uiteindelijk, tegen lagere kosten. Tegelijkertijd krijgt nieuw ondernemerschap een impuls. De aanwezige kansen kan niet ieder voor zich grijpen. Als iedere gemeente alleen aan de slag zou gaan, duurt het nog decennia voor de eerste resultaten zichtbaar zijn. Daarbij zullen de kosten enorm zijn. Beter is het om samen op te trekken, de vraag te bundelen, kopgroepen rond zorg of onderwijs te creëren, bundelen van initiatieven die al binnen gemeenten zijn opgepakt en samen de markt te betreden! Lees de uitgangspunten van de Digitale Steden Agenda op www.stedenlink.nl. en op www.digitalestedenagenda.nl. Volg ons ook op twitter via

Conferentie Stedenlink organiseert in het kader van de Digitale Steden Agenda samen met Nicis Institute, G32, G4, ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en ICT-Office een werkconferentie. Deze conferentie zal in mei, juni en september 2011 plaatsvinden. De conferentie bestaat uit drie dagen. Op de eerste dag komen met name bestuurders bijeen en wordt de Digitale Steden Agenda officieel getekend door de wethouders van de G32, G4 en van Stedenlink. De Digitale Agenda krijgt op deze dag op drie verschillende niveaus de aandacht: de digitale Europese agenda wordt gepresenteerd, de nationale digitale agenda wordt geïntroduceerd en de Digitale Steden Agenda staat centraal. Op de tweede dag komen ambtenaren en partijen uit het veld bij elkaar om daadwerkelijk aan de slag te gaan met de Digitale Steden

9


Agenda. Getracht wordt om werkgroepen te vormen rondom de volgende zes thema’s: zorgende stad, lerende stad, bedrijvige stad, groene stad, veilige stad en onze stad. Deze werkgroepen worden gevormd door ambtenaren en partijen uit het veld die samen aan oplossingen gaan werken om projecten van de grond te krijgen. Na de werkconferenties zal laatstgenoemde samenwerking voortgezet worden als programma.

4. Crisis- en herstelwet In maart 2010 is de crisis- en herstelwet aangenomen door de Eerste Kamer. Met deze wet worden de gevolgen van de economische crisis bestreden. De crisis- en herstelwet is gericht op de versnelling van ruimtelijke projecten, zoals woningbouw, bedrijventerreinen en infrastructuur en projecten op het gebied van duurzaamheid, energie en innovatie. Deze projecten geven een stimulans aan de economie en dragen bij aan werkgelegenheid en duurzaamheid. Ook zijn er voorzieningen getroffen die de gemeentelijke deelname in de aanleg van glasvezelnetten mogelijk maken. Bepalingen uit de Telecomwet worden geschrapt (artikel 5.14) met als gevolg dat gemeenten niet langer belemmerd worden een benodigde actieve rol te vervullen (www.rijksoverheid.nl).

5. Glaswinst voor gemeenten Wanneer een gemeente kiest voor een breedbandinfrastructuur, dan kiest een gemeente voor besparingen. Telecomaanbieders hanteren namelijk een commercieel model waarbij iedere extra dienst ook extra betaald moet worden. Voor een gemeente is het goedkoper om dat anders te regelen. Verbindingen van reguliere telecomaanbieders dienen dan omgezet te worden naar een breedbandinfrastructuur. Het levert een gemeente direct besparingen op wanneer er niet meer voor elke functie betaald wordt, maar enkel voor de verbinding. Denk bijvoorbeeld aan verbindingen die in gebruik zijn bij de afdeling voor het gemeentelijke netwerk. De aansluitingen voor parkeerbeheer, gemalen, verkeersregelinstallaties, cameratoezicht e.d. kunnen over het netwerk lopen. Kostenbesparingen worden dan zo groot dat breedbandinvesteringen snel zijn terugverdiend. Belangrijke interessante diensten die gebruikmaken van glasvezel worden hier besproken. Dit zijn breedbanddiensten die op steeds meer plekken worden ingevoerd en waarvan breed gebruik gemaakt kan worden als we overschakelen op publiek glas. Stedenlink startte in 2010 met het schrijven van een notitie waarin verschillende cases toegelicht worden op het gebied van glasvezelwinst voor gemeenten. Glasvezel biedt ongekende mogelijkheden op elk beleidsterrein. Zo kan glasvezel ingezet worden op het gebied van veiligheid, in de zorg, in het onderwijs en in de creative industry.

10


Maar ook ter bevordering van de economische ontwikkeling, e-government en sociale cohesie. Veel voordelen van glasvezel en diensteninnovatie zijn bekend. Maar wat nou door een gemeente geïnvesteerd wordt, en wat het nou precies oplevert, daarover zijn weinig cijfers bekend. In dit stuk worden vier cases gegeven: Slimme camera’s, Zorg op afstand, Het nieuwe werken en Logistiek Amsterdam en Rotterdam. Per case komt aan bod wat de aanleiding en de oplossing is, wat het kost en oplevert, en wat de concrete besparingen zijn. De cases zullen nog aangevuld en uitgebreid worden, het is een concept. Lees de Notitie Glaswinst voor Gemeenten op stedenlink.nl.

6. Studiereis 2010 Montpellier Montpellier is een sterk groeiende stad (populatie verdubbeld in 40 jaar), met een overwegend jonge en hoog opgeleide bevolking. Door het mediterrane klimaat, de vele universiteiten en de goede faciliteiten die de stad biedt is het een aantrekkelijke stad om te wonen en te werken. Vanuit een “competitive” op Europa gebaseerde visie, is de afgelopen decennia sterk gestuurd op stadsvernieuwing, duurzaamheid, goed openbaar vervoer en ondersteuning van de wetenschap en werkgelegenheid. Sinds medio 2000 is de factor ICT hierin steeds belangrijker geworden met nu als doelstelling dat in 2012 alle bedrijven en sociale woningbouw aangesloten moeten zijn op wat zij noemen “high rate broadband access”. Voor particuliere woningbouw is het streven dat zij op een eenvoudige manier aangesloten kunnen worden door één van de

11


telecom-operators. Om het verglazen te faciliteren zijn er afspraken gemaakt met de verschillende operators over de technische aanleg, voorwaarden voor gebruik en gebruiksduur. Momenteel zijn er drie telecom-operators en één kabel-operator actief in de regio. Enkele activiteiten waaraan de Stedenlinkers hebben deelgenomen: • De studiereis werd gestart met een rondleiding door de prachtige oude stad. Er werden toespraken gegeven in het stadhuis van Montpellier over de stad en de Franse werkwijze. Het Pegasus netwerk is het eigen (gemeentelijke) fiber netwerk. Doelstelling hiervan is het delen van gemeentelijke informatie en het versterken van lokale (en soms commerciële) initiatieven. Dit netwerk is in de periode 2000-2003 aangelegd en sinds 2002 in gebruik. In 2010 wordt het gebruikt door een 30-tal gebruikersgroepen zoals: gemeente, scholen, bibliotheken, en culturele instellingen. Tevens wordt het benut als backbone netwerk voor de ontsluiting van de verschillende high tech bedrijven(terreinen). • Er werd een bezoek gebracht aan Idate, een Frans research bureau, dat regelmatig voor de Europese Commissie werkt: push naar glas door hoog gecombineerd gebruik, push naar glas door groeiende vraag om uploaden en push door groeiend gebruik mobiele dataverkeer. • Bezoek aan Illiad FREE, voor een impressie van de glasvezelcentrales. • Interne sessie van Stedenlink waarin werkafspraken zijn

gemaakt voor het nieuwe jaar. • Bezoek aan de agglomeratie welke actief werkt aan de uitrol van glasvezel infrastructuren, gebaseerd op een meerjarenstrategie “urban strategy roadmap”. Leerpunten voor Stedenlink: Montpellier ziet de aanleg van ducts met daarin “managed dark fiber” op bedrijventerreinen als een vanzelfsprekend onderdeel van de grondexploitatie van een nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein. Nieuwbouw van sociale woningen meteen voorzien van breedband infrastructuur (fiber). De studiereis heeft veel stof gegeven tot nadenken; er is een concreet werkplan 2011 ontstaan vol leerpunten en actiepunten. Kijk voor een uitgebreid verslag van de studiereis op www.stedenlink.nl

12


7. Europa

8. Ambities Stedenlink 2011

Ook goed nieuws in 2010 op EU-niveau. Eurocommissaris Neelie Kroes, belast met de Europese digitale agenda, deed de volgende uitspraken tijdens twee conferenties in Nederland: “Supersnel internet is nodig voor Nederland en de EU, voor bedrijven en bevolking. En voor de aanleg van supersnel internet is financiële participatie vanuit de overheid onontbeerlijk”. De Eurocommissaris streeft ernaar dat in 2013 iedereen toegang heeft tot breedband. Met de digitale Europese agenda wordt er onder andere voor gepleit dat alle Europese burgers de beschikking hebben over minimaal 30 mbps in 2020 en dat 50% van alle Europese burgers een breedbandabonnement hebben van meer dan 100 mbps. De Europese digitale agenda zal tevens gepresenteerd worden tijdens de werkconferentie Digitale Steden Agenda in 2011. De Europese digitale agenda is één van de 7 flagship initiatieven van de EU, waaruit blijkt dat het politiek bestuurlijk gedreven ondersteund wordt.

Stedenlink heeft de ambitie om in 2011 haar ervaringen en expertise aan alle grote gemeenten ter beschikking te stellen, opdat in de grote Nederlandse steden optimaal geprofiteerd kan worden van de digitale transitie. Op het gebied van infrastructuur blijft Stedenlink geloven in de veranderkracht van glasvezel. Dit medium is toekomstvast en in staat om grote hoeveelheden data heen en weer te transporteren. Glasvezel biedt qua netwerkstructuur de mogelijkheid om een open netwerk te zijn, dus gelijke voorwaarden voor alle dienstenaanbieders en optimale keuzevrijheid voor dienstenafnemers. Tot slot zullen binnen Stedenlink innovatieve digitale diensten gestimuleerd worden, samen met marktpartijen. Stedenlink gaat aldus verder met de aanbevelingen van de Taskforce Next Generation Networks, zoals die in 2010 zijn gepresenteerd. Stedenlink ziet overigens Next Generation Networks als zijnde onbeperkt opschaalbaar, symmetrisch en open. Vandaar de keuze voor glasvezel. In 2011 zal Stedenlink meerdere conferenties voor grote steden en andere stakeholders organiseren. In mei een op bestuurders gerichte conferentie, in juni een op uitvoerders gerichte conferentie. Daartoe wordt samengewerkt met het Nicis, de G32 en G4, ICT-Office en het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie. Op deze conferenties wordt de Digitale Steden Agenda

13


gepresenteerd. Een werkdocument op basis waarvan de bovenvermelde ambities uitgevoerd zullen worden in samenwerking met de diverse stakeholders.

6. Updates uit de steden en provincies Iedere stad / provincie van Stedenlink geeft hier een update over de ICT- en breedbandactiviteiten uit 2010. Amersfoort Start van AmersfoortBreed Belangrijke mijlpaal in 2010 was de start van het project AmersfoortBreed. Dit is een initiatief van de gemeente Amersfoort om samen met ruim zestien maatschappelijke partners te werken aan breedbanddiensten op het gebied van zorg, onderwijs, media, cultuur en sport voor de bewoners van Amersfoort en Leusden. Het is in zijn schaal en opzet een uniek breedbandproject in Nederland. Amersfoort heeft de ambitie om in de komende drie jaar een top vijf positie in Nederland te verkrijgen op het gebied van diensteninnovatie op breedbandnetwerken. Bij de ontwikkeling van breedbanddiensten wordt nauw samengewerkt met het zusterproject Amersfoort Creatieve Stad (www.amersfoortcreatievestad.nl) en alle Creatieve en ICT-bedrijven in het netwerk van Amersfoort Creatieve Stad. Amersfoort heeft een sterk groeiende ICT en Creatieve Industrie. Dit is een belangrijke bedrijfstak voor diensteninnovatie. Kijk voor meer informatie op: www. amersfoortbreed.nl

14


Diensteninnovatie en vraagbundeling vanuit bewonersnetwerken Uniek aan Amersfoort zijn de zeer actieve bewonersnetwerken die ‘bottom up’ zorgen voor vraagbundeling, diensteninnovatie en communicatie naar bewoners. Centrale rol speelt de Stichting Bewoners Netwerken Amersfoort (SBNA). De SBNA heeft in 2010 wederom de glasdag georganiseerd (www.glasdag.nl) voor alle bewonersinitiatieven in Nederland. De SBNA heeft samen met andere netwerken de Koepel Stichting Bewoners Netwerken (KSBN) opgezet waarin kennis en ervaring worden uitgewisseld. Uitrol Glasvezel De uitrol van glasvezelaansluitingen naar alle huishoudens in Amersfoort verloopt voorspoedig. De volledige ‘verglazing van de stad’ is medio 2013 een feit: alle bewoners, bedrijven en instellingen kunnen gebruik maken van open en betaalbare glasvezelnetwerken.

Amsterdam Connected Amsterdamse burgers zijn stevige gebruikers van ICT en breedband. In 2010 zijn de nodige stappen vooruit gezet. Het internetgebruik ligt boven de 90% van de bevolking en er wordt hard gewerkt aan de uitrol van de nieuwste generatie open breedband, waarbij alle 400.000 adressen worden aangesloten. Zichtbaar wordt dat één van de wezenlijke voordelen van open en symmetrisch breedband is dat op alle adressen een type connectiviteit beschikbaar komt wat zorgen over schaarste vervangt door ruim baan voor kansen en mogelijkheden. Amsterdammers willen niet alleen thuis, maar overal ‘connected’ zijn. Smartphones veroveren in snel tempo de markt, de meeste jongeren in de stad zijn al geruime tijd verknocht aan het (gratis) pingen op hun Blackberry. ‘Appification’ Het intensieve internetgebruik vindt een pendant in de grote marktsector in de stad. 1 op de 8 banen in Amsterdam wordt gevonden in het cluster ICT & New Media. In de markt is sprake van een snelle verbreding van de bestaande voorzieningen en diensten met de mobiele pendanten. Elke twee maanden verzamelen honderden ontwikkelaars zich tijdens de Mobile Monday sessies. Zij druk doende met de ‘appification’ van hele maatschappe-

15


lijke sectoren. Veel niet-privacygevoelige gegevens bij de overheid kunnen dienen als ‘zuurstof’ voor Apps, daarom gaat de gemeente nu na welke data zij openbaar toegankelijk kunnen maken. Ook vanuit de gemeenteraad is initiatief genomen voor een Open Data beleid. De gemeente is stimulerend betrokken bij projecten en challenges als ‘Apps for Amsterdam’ en ‘iCE Amsterdam’, bedoeld om de volgende ICT versnelling ruim baan te geven.

Duurzaam Duurzaamheid staat centraal, zowel door vervanging van energierijke fysieke activiteiten, door energiearme mobiele varianten, als het terugdringen van energieverbruik door de ICT zelf. Daarin werkt de gemeente samen met vele marktpartijen die in en rond de stad hun voorzieningen hebben gevestigd. Een bijzondere rol is weggelegd voor de Amsterdamse Internet Exchange AMS-IX. In 2010 werd ruimschoots de drempel gepasseerd van 1 Terabit per seconde aan dataverkeer, per dag wordt nu meer een Petabyte aan data ‘overgeslagen’. Tot de grootste gebruikers behoren behalve internationale koper, coax en glasvezelproviders ook content partijen als Google, Akamai en Microsoft. Ook de AMS-IX werkt aan de versnelling en uitbreiding van het mobiele verkeer, in 2010 werd als dochterbedrijf een exchange van mobiel verkeer opgericht. Hoe 2011 zich ontwikkelt staat te bezien, vrijwel zeker is dat de Amsterdammers aan het eind van het jaar weer digitaler zullen zijn dan aan het begin.

16


Arnhem Fiber to the Home In 2010 heeft het nieuwe college een start gemaakt en afgesproken dat Arnhem zich blijft inzetten om de stad van betere breedbandverbindingen te (laten) voorzien. Dit wordt als belangrijke randvoorwaarde gezien voor de aantrekkelijkheid van Arnhem als woon- en werkstad. Fiber to the Business Door kleine vraagbundelingsprojecten op particulier initiatief (Breedband Arnhem) kunnen steeds meer ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf gebruikmaken van glasvezelverbindingen. Fiber to the Institute In Arnhem en omstreken wordt nog steeds hard aan de weg getimmerd op het gebied van Fiber to the Institute. Het netwerk voor overheid en non-profit groeit gestaag door. In 2010 zijn alle basis- en middelbare scholen, de bibliotheek, een cultuurinstelling en een welzijnsorganisatie aangesloten op het netwerk van de Stichting Samenwerkingsverband Glasvezelnetwerk Arnhem (SSGA). In 2010 is overeenstemming bereikt met een aantal samenwerkende gemeenten en enkele onderwijsinstellingen om een grote uitbreiding aan de oostzijde van Arnhem te realiseren. In totaal zijn 30 nieuwe locaties van zes

deelnemers aangesloten. Hiermee is SSGA gegroeid tot 21 deelnemers met ruim 210 locaties. SSGA heeft ruimschoots bewezen een hoogwaardig, betrouwbaar en snel regionaal netwerk te zijn. Door het enthousiasme van de deelnemers blijft SSGA zich verder ontwikkelen. Door een koppeling met dienstverleners via de NDIX en het AKZO-data center hebben alle deelnemers toegang tot een breed scala aan dienstverleners. Inmiddels bedient SSGA: Arnhem, Elst, Rheden, Westervoort, Duiven, Zevenaar, Rijnwaarden en Didam.

17


Den Haag Glaslokaal

Stichting GlasLokaal is in 2004 opgericht om instellingen uit de Haagse regio, die primair publiek gefinancierd worden, aan te sluiten op een snel, goed en betaalbaar glasvezelnetwerk. Inmiddels zijn ruim 300 deelnemers aangesloten. Dat zijn vooral onderwijs, zorgen cultuurinstellingen. Een snelle internetverbinding (o.a. voor onderwijstoepassingen) was in eerste instantie een belangrijk doel, maar het netwerk wordt ook en steeds meer gebruikt voor toepassingen als Voice over IP, camera-beveiliging, shared services en snelle koppelingen tussen verschillende locaties van een instelling. Het netwerk van GlasLokaal is aan de grens van haar capaciteit, daarom wordt het netwerk vergroot tot een capaciteit van minstens 600 deelnemers c.q. locaties. Het aantal PoP’s (Points of Presence) in de stad wordt uitgebreid, de efficiëntie en betrouwbaarheid van het netwerk vergroot. GlasLokaal onderzoekt met de gemeente de haalbaarheid van een onafhankelijke marktplaats gekoppeld aan andere (landelijke) marktplaatsen. De marktplaats moet betaalbare fysieke koppeling van het netwerk met diverse dienstenleveranciers mogelijk maken.

Fiber to the Home (FttH) De gemeente overlegt met partijen over de aanleg van FttH in Den Haag. Naar verwachting zal in de loop van 2011 gestart worden met uitvoering. Den Haag Telecom Jaarlijks organiseert de gemeente Den Haag voor markt en publieke sector de populaire netwerkmeeting ‘Den Haag Telecom’. De succesvolle bijeenkomst in 2010 had als thema ‘Mobiel Internet’. Een mogelijk volgende editie is voorzien in september 2011. Project Narrowcasting – Digitale muurkrant De gemeente heeft ook in 2010 geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling van haar project Digitale muurkranten. Maar liefst 37 organisaties met een primair maatschappelijke functie zijn actief deelnemer geworden. In totaal zijn 180 beeldschermen in de stad actief en dat aantal groeit nog steeds. De in opdracht van de gemeente ontwikkelde software is het meest doordachte systeem voor de toepassing van communicatie op basis van narrowcasting. De gemeente heeft zich ook uitgesproken om die software te delen met andere gemeenten die narrowcasting-projecten zouden willen opzetten.

18


Haags Digitaal Platform De gemeente heeft, in samenwerking met een aantal partners in de stad, een begin gemaakt met de opzet van een eigen digitaal platform voor maatschappelijke organisaties in de stad: een Shared Service Organisatie voor en door Haagse instellingen en organisaties. Het Haags Digitaal Platform zorgt voor nieuwe vormen van samenwerking en verbindingen tussen de deelnemers en het zorgt voor kostenbesparingen bij zowel de gemeente als de deelnemers op het platform.

Deventer Basisschoolleerlingen eigen laptop Basisschool ‘de Snippeling’ in Deventer is in 2010 gestart met het project netbooks, de elektronische leeromgeving. De officiële start vond plaats op 4 februari door Carry Abbenhues, gedeputeerde provincie Overijssel, Gosse Hiemstra, wethouder gemeente Deventer en Jan Rensink, directeur Stichting Openbaar Onderwijs Deventer. De eerste digitale basisschool beschikt over 125 netbooks in combinatie met een elektronische leeromgeving (ELO). Met 90 procent allochtone kinderen op basisschool ‘de Snippeling’ is de laptop een middel in de strijd tegen de taalachterstand waarmee de kinderen op school komen. De kinderen kunnen op hun eigen niveau oefenen, stukjes schrijven en toetsen maken. Omdat de elektronische omgeving ook vanuit huis te benaderen is, krijgen ouders meer inzicht in wat hun kind op school leert en kunnen zij samen oefenen. Het project wordt gefinancierd door de school, de provincie Overijssel en de gemeente Deventer. Cliëntregie in de zorg Gemeente Deventer heeft samen met stichting Maatschappelijke Deelname Organisatie (MDO) initiatief genomen tot het realiseren van de publieke serviceportaal www.levenmetzorg.nl voor chronische zorgvragers in de regio Salland. De te realiseren serviceportaal biedt

19


doelgroepen van chronische zorgvragers gepersonaliseerde ondersteuning bij het regelen van zorg. Voor verschillende doelgroepen van chronische zorgvragers wordt een eigen portaalomgeving geboden (bijvoorbeeld kanker, diabetes, dementie). Ondersteund door de serviceportaal bouwt de zorgvrager een eigen profiel op, verzamelt op basis hiervan informatie, doet kennis op en maakt dit leidend bij het zoeken, kiezen en regelen van zorgtrajecten op maat. Door de serviceportaal te koppelen aan het Regionale Schakel- en Diensten Platform (RSDP) in regio Salland kan de zorgvrager veilig en betrouwbaar informatie uit eigen dossiers ophalen en doorlinken naar ICT-diensten bij zorgaanbieders. Met deze unieke service biedt de serviceportaal meerwaarde voor zorgvragers én zorgverleners, doordat zij in onderling goed overleg sneller en makkelijker tot goede keuzes kunnen komen.

Eindhoven Triple Helix Zoals (inter)nationaal bekend excelleert de Eindhovense regio in innovatie, samenwerking en daadkracht. Stuwende kracht hierin is de Triple Helix, waarin kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven nauw samenwerken. In 2003 heeft de gemeente Eindhoven haar visie en beleid “Glasrijk Eindhoven” gedefinieerd. Deze visie en beleid is gericht op de aansluiting van alle inwoners, bedrijven en instellingen op een open glasvezelinfrastructuur ten behoeve van een maatschappelijke en economische benutting en innovatie. Het belang van dit ingezette beleid wordt in toenemende mate binnen de regio gezien als een sterk bepalende factor voor de komende decennia. Nominatie Eindhoven is trots op het feit dat zij een leidende rol speelt in Nederland op het gebied van deze nieuwe open infrastructuren en de maatschappelijke benutting hiervan. Dit is ook internationaal niet onopgemerkt gebleven. Zo is Eindhoven in 2010 wederom genomineerd als een van de top zeven regio’s in de wereld door het Intelligent Community Forum.

(foto de Snippeling)

20


Schoolnet Eindhoven Het unieke netwerk voor het Eindhovense onderwijs (Schoolnet Eindhoven) is volledig operationeel. Diverse onderwijsinstellingen hebben hiermee reeds hun bedrijfsvoering verbeterd en de ICT gerelateerde kosten structureel verminderd. De eerste educatieve programma’s zijn begin 2011 operationeel. In navolging van het succes heeft de gemeente Eindhoven het initiatief genomen om met ondersteuning van de Provincie Brabant en partners zoals Kennisnet, TNO, VO en innovatieraad, “schoolnet Brabant” te realiseren (www.schoolnetbrabant.nl). Het “Living Home Lab E-health” is up-and-running. De eerste ervaringscijfers hiervan zullen medio 2011 beschikbaar zijn. Telezorg-programma Momenteel wordt hard gewerkt aan een breed telezorgprogramma waarin een 15-tal marktpartijen invulling geven aan één open (universele) zorgcentrale. Structurele openheid van de regionale infrastructuren voor maatschappelijke diensten aan alle inwoners. Naast een structurele kostenverlaging voor gebruikers en aanbieders stimuleert Eindhoven hiermee de verdere innovatie, competitie en benutting van zorgdiensten. Verdere verglazing Voor wat betreft de verglazing in Eindhoven breken er spannende tijden aan. Gesproken wordt met een drietal

consortia rondom de verdere verglazing, inclusief de vorming van een neutrale operator (laag 2). Essentieel is het komen tot een universele benutting van de (dure) ondergrondse investeringen voor alle doelgroepen en toepassingen (inwoners, bedrijven, instellingen en objecten). Hierdoor wordt de business case vereenvoudigd, maatschappelijke overlast geminimaliseerd en ontstaat er een flexibel en concurrerend aanbod voor alle doelgroepen en dienstenproviders. Kortom, een infrastructurele basis voor innovatieve toepassingen op gebied van onderwijs, veiligheid, zorg en energie (smart grids).

21


Enschede Belangstelling bestuur Terugkijkend op 2010 is in Enschede misschien het meest opvallend dat de Raad direct belangstelling toont voor de ontwikkeling van glasvezelinfrastructuur voor telecommunicatie. In een motie is het college gevraagd de mogelijkheden voor het buitengebied na te gaan. Een schriftelijke vraag had direct betrekking op de voortgang van Fiber to the Home in het stedelijk gebied. Het signaal is dat het bestuur zich steeds meer het belang van snelle communicatie realiseert. Snel internet, om de stad en haar bewoners, instellingen en bedrijven actief in de vaart der volkeren mee te nemen. Ook om in de dienstverlening de moderne hulpmiddelen van de multimedia meer te introduceren. Dit inzicht houdt zeker verband met de boost in de social media. Het besef is dat voor ieder gelijke kansen moet ontstaan en de “kale” techniek is daarvoor de basisvoorwaarde. Digitale dienstverlening Voor het tweede achtereenvolgende jaar scoort Enschede de eerste plaats in het onderzoek ‘digitale dienstverlening’ dat wordt gedaan door TNS NIPO. De verwevenheid van Enschede met een digitaal loket stamt al uit midden jaren ‘90 en de ontwikkelingen in de stad zijn op dit terrein (mede) toonaangevend in Nederland. De mogelijkheden van de zeer snelle breedbandcom-

22


municatie bieden mogelijkheden voor het presenteren van bewegende beelden en van kaartmateriaal. Wat dat laatste betreft worden verbindingen gezocht met de inhoudelijke terreinen van veiligheid en zorg. Het werken met afbeeldingen van dynamische risicocontouren bijvoorbeeld bij een grote brand op een chemieterrein spreekt tot de verbeelding. Op een kaart zie je de richting van een gifwolk onder invloed van de wind. Tevens geeft de kaart aan welke personen geëvacueerd moeten worden. Dit soort informatievoorziening kan alleen als de snelheid van communicatie geen beperking meer vormt. Kennispark Organisatorisch zijn sterkere relaties ontstaan tussen de ontwikkeling van de breedband in techniek en diensten én de ontwikkeling van een kennispark waarin de verbinding tussen kennisinstituten en kennisbedrijven extra impulsen krijgt. Voor innovatie is nog steeds financiële ruimte –ook vanuit de overheid- en daarbinnen heeft de ICTO (let op de C) een plek. In het ICT kenniscluster met bedrijven in de regio wordt gestaag gewerkt aan versterking van het ICT-profiel in de regio en de waarde van de zeer snelle infrastructuur. Kennis zit dichtbij, bijvoorbeeld in de Twentse KabelFabriek.

Helmond Elektronische gemeente De provincie heeft met de B5 (Eindhoven, Den Bosch, Breda, Tilburg en Helmond) een convenant: ‘Samen Investeren’ gesloten voor de ontwikkeling van Brabant langs zes lijnen. Eén van de lijnen is ‘Verbindend Brabant’ waarin ICT wordt ingezet om de afstand tussen burger en overheid te verkleinen en samenwerking te stimuleren. Helmond investeert met name in de realisatie van het nationale uitvoeringsprogramma, de doorontwikkeling van het digitale loket en ‘Virtueel Brabant’. Breedband Ten aanzien van de realisatie van Breedband zijn in 2010 geen vorderingen gemaakt. De voorbereidingen voor de verglazing van twee andere wijken zijn eerder afgebroken vanwege onvoldoende deelname. De intentie blijft echter om heel Helmond te verglazen. Vanuit die intentie zal dan ook gekeken worden naar mogelijkheden tot realisatie. Helmond Internet eXchange In 2009 is de digitale marktplaats Helmond operationeel geworden. Eerste dienst is de doorgifte van videobeelden ten behoeve van het cameratoezicht van de openbare ruimte in Helmond op afstand in de regionale toezichtruimte in Eindhoven. De HIX is onderdeel van Taxan,

23


het initiatief van zes Brabantse steden om de lokale digitale marktplaatsen met elkaar te verbinden middels glasvezelverbindingen en koppelingen te realiseren met andere marktplaatsen. In 2010 heeft een professionalisering plaatsgevonden van de beheeromgeving en heeft een beheersbare groei van het gebruik van de HIX plaatsgevonden. Verdere uitbouw in 2011 wordt nagestreefd. Schoolnet Het onderwijsveld heeft een initiatief om innovatie in het onderwijs te realiseren door de toepassing van breedband positief opgepakt. Op basis van de vraag van het onderwijsveld en het aanbod vanuit glasvezelaanbieders is het project vooralsnog niet realiseerbaar gebleken. Gezocht wordt naar een oplossing hiervoor. Virtueel Brabant Virtueel Brabant is een doorontwikkeling, samen met Tilburg en Eindhoven, van de 3D-visualisatie van de binnenstad in Helmond, waarbij nieuwe thema’s en gebieden worden ontwikkeld waaronder veiligheidsmodellen, wijken en een virtueel jongerencentrum. Steeds meer steden sluiten aan en ook de provincie Noord-Brabant doet nu mee in het kader van ‘Samen Investeren’. De belangstelling voor dit project blijft groot.

Leeuwarden Kunstige glasvezelcentrale In maart 2010 werd de eerste glasvezelcentrale geplaatst in Leeuwarden. Het is een waar kunstwerk geworden, gemaakt door kunstenares Anneke Semmekrot. Deze centrale, dit kunstwerk, werd door wethouder Henk Deinum en Hermen van Voorst (Reggefiber) onthuld. De centrale is beschilderd met flora en fauna en bevat een anti-graffiti laag. Er zullen nog twintig kleinere centrales volgen in Leeuwarden. De komende 1,5 jaar zullen woningen in Leeuwarden ontsloten worden op glasvezel zodat er gebruik gemaakt kan worden van diensten van diverse providers. Volgens Henk Deinum is glasvezel meer dan welkom in Leeuwarden. Hij ziet veel ontwikkelingen in diverse sectoren, zoals de gaming sector; Leeuwarden heeft zijn eigen gamestudio. Ook voor de werkgelegenheid is glas een aangename aanvulling, doordat het project 200 banen met zich meebrengt.

24


Friesland Wethouder Deinum wil kijken wat glasvezel voor andere delen van Friesland kan betekenen. Er zijn veel buitengebieden die niet ontsloten mogen blijven. Reggefiber gaat de mogelijkheden voor de provincie Friesland onderzoeken. Taskforce De burgemeester van Leeuwarden, Ferd Crone, was voorzitter van de Taskforce Next Generation Networks. Deze Taskforce heeft een adviesrapport uitgebracht: ‘Breed aan het net, gemeenten aan zet’ waarin de rol van de overheid als een menukaart gepresenteerd wordt. Het advies onderbouwt dat het breedbandgebruik in Nederland de komende jaren groeit met 30 tot 40% per jaar. Geadviseerd wordt hoe gemeenten en provincies de realisatie van supersnel breedband kunnen stimuleren. Informatie over de Taskforce is te vinden op www.stedenlink.nl.

Rotterdam Glazen Maas Rotterdam 2009-2012 Voor Rotterdam is een hoogwaardige en toekomstzekere infrastructuur erg belangrijk. Het is een belangrijke vestigingsplaatsfactor voor bedrijven en bewoners. Het vergroot de economische vitaliteit en de leefbaarheid van de stad. De gemeente Rotterdam werkt de komende jaren aan een krachtige en innovatieve ICT-sector. Het bevordert vernieuwing, economische groei en ontwikkeling. Rotterdam geeft hier uitvoering aan in het programma de Glazen Maas. Dit programma is gebaseerd op twee pijlers: digitale diensten en infrastructuur. Uiteindelijk zijn het de ICT-diensten en toepassingen die innovatie, groei en ontwikkeling in andere sectoren mogelijk maken. Deze ICT-diensten en toepassingen zijn alleen mogelijk met een hoogwaardige ICT-infrastructuur op basis van glasvezel. Daarom is de kernambitie van het programma de Glazen Maas het stimuleren van een open glasvezel infrastructuur in Rotterdam. Daarbij wordt steeds actief de samenwerking met de markt gezocht. De Glazen Maas speelt hierin een faciliterende en ondersteunende rol. Alle projecten zijn te vinden op www.glasvezelrotterdam.nl.

25


Rotterdam 2010 In de afgelopen jaren zijn onder meer de volgende resultaten geboekt: • In Nesselande en het Lloydkwartier wordt een glasvezelnetwerk door de gemeente uitgerold. Sinds 2010 is dit een echt open netwerk met meerdere operators. • Ondersteuning van marktinitiatieven met het aansluiten van hoogbouwprojecten Red Apple, New Orleans en het afstemmen met diverse projectontwikkelaars en woningcorporaties. • Er zijn afspraken gemaakt voor het gebruiken van het eigen glasvezelnetwerk voor het aansluiten van gemeentelijk vastgoed. • De R-iX is opgezet als centraal punt voor alle ICT- en glasvezelinitiatieven. Sinds 2009 heeft de R-iX een ‘state of the art’ datacenter. In 2010 is gewerkt aan uitbreiding van de datacenter capaciteit. • City Media is gelanceerd als multimediaplatform waarmee via narrowcasting technologie wordt gecommuniceerd met mensen in de stad. • Rotterdam Draadloos is operationeel als proeftuin voor draadloze toepassingen. Het centrum is voorzien van draadloos internet. Er zijn gesprekken gaande over uitbreiding van het netwerk.

26


Tilburg Eerste FttH project gestart In de Tilburgse wijk Groeseind is een eerste stap genomen naar de aanleg van Fiber to the Home (glasvezel naar woningen) door Reggefiber. In Groeseind vind een herstructurering plaats waarbij zo’n 600 woningen vervangen worden door nieuwbouwwoningen. In plaats van het gebruikelijke kopernetwerk zal er hier glasvezel naar alle nieuwbouwwoningen worden aangelegd. Reggefiber wil op verzoek van de wijkorganisatie ook kijken naar de mogelijkheden om glasvezel aan te leggen naar de nabijgelegen woningen in de wijk. Daarnaast zal Reggefiber ook bij een aantal andere grotere nieuwbouwprojecten glasvezel gaan aanleggen. De publiciteit rondom de aanleg heeft ook anderen geïnspireerd. Een burgerinitiatief voor de aanleg van glasvezel in Tilburg was zich al aan het voorbereiden, maar is nu ook via de krant op zoek gegaan naar medestanders. Dit sluit prima aan bij de ambities van de gemeente die werkt aan een plan van aanpak voor het stimuleren van de aanleg van glasvezel naar woningen in héél Tilburg. Tilburg City App De meest actuele stadsinformatie voor inwoners en bezoekers van Tilburg is nu beschikbaar voor mobiele telefoons via de Tilburg City App. De Tilburg City Guide is een complete stadsgids met vele mogelijkheden. De ‘gids’

bevat onder meer informatie over Tilburgse musea, cafés, restaurants en attracties met adresgegevens, openingstijden en telefoonnummers. Ook de laatste informatie over evenementen is er in te vinden. De City Guide bevatte in juli ook informatie over de Tilburgse Kermis. Tilburg is met Rotterdam en Amsterdam een van de eerste steden met een mobiele stadsgids. Digitale Kunst in de Openbare Ruimte Het kunstwerk Between You&Me is een interactief LEDscherm voor het Factorium (in het centrum van Tilburg). Het ontwerp is niet alleen een interactief kunstwerk, dat mensen laat zien in hun omgeving als ze op een bepaalde plek op het plein lopen, maar ook een platform voor digitale kunst zoals videokunst en animaties.

27


Zoetermeer De highlights van Zoetermeer • Op 14 januari 2010 heeft gedeputeerde Asje van Dijk de Zuid-Holland Internet Exchange geopend. Hiermee is het Zoetermeerse glasvezelproject Gigameer gecompleteerd met een marktplaats die ook voor de hele provincie diensten aanbiedt.

• Op 28 oktober 2010 is het Digital Art Lab officieel geopend. Een virtueel podium biedt een plaats voor virtuele optredens en exposities van leerlingen van het Centrum voor Kunst en Cultuur (CKC). Jongeren worden in het lab uitgedaagd hun digitale creativiteit verder te ontwikkelen. Voor het CKC betekent de realisatie van het Digital Art Lab een belangrijke innovatieslag. KIZ heeft het CKC begeleid bij de concretisering van het project, bij het opstellen van het projectplan en bij de aanvragen voor subsidies. Aansluitend werkt Zoetermeer samen met de Academie voor ICT & Media Zoetermeer aan de opzet van een 3D-Lab. • In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen is Virtueel Zoetermeer (http://zoetermeer.virtuocity.eu/) in de lucht gekomen met een virtuele verkiezingsmarkt. Inmiddels zijn een aantal projecten in Virtueel Zoetermeer opgenomen voor participatiedoeleinden. De komende jaren zal heel Zoetermeer in deze virtuele wereld worden geprojecteerd.

28


Provincie Gelderland Businessplan B3N: Fiber to the Farm De provincie Gelderland erkent het economische en maatschappelijke belang van een toekomstvaste ICT-infrastructuur. In de afgelopen vier jaren is door middel van vraagbundeling op de hoofdroutes door verschillende aanbieders een dekkend, open glasvezelnetwerk gerealiseerd. Dit werd verbonden via een aantal digitale NDIX-marktplaatsen. In het landelijke gebied is voor de gemeenten Bronckhorst en Berkelland door de HAN een businessplan opgesteld voor de realisatie van 10.000 aansluitingen (project “B3N”, ook wel “fiber to the farm” genoemd). Het beoogde B3Nnetwerk wordt eigendom van alle deelnemers welke zijn verenigd in een coöperatie van eigenaren. De initiatiefgroep -een zevental ondernemers in het gebied- is nu op zoek naar financiers voor het businessplan. In de aanloop naar de provinciale statenverkiezingen 2011 en de nieuwe collegeperiode is het economische beleid geactualiseerd, inclusief voorstellen voor breedband. Het nieuwe college en de staten zullen zich hierover in 2011 gaan buigen. Maak het in Gelderland In ons economische beleidsplan ‘Maak het in Gelderland’ (2007-2011) streven wij naar één provincie dekkend breedbandnetwerk met in iedere regio een digitale marktplaats en naar ‘verglazing’ van de 25 grootste bedrijventerreinen. Deze ambitie is de afgelopen jaren

met projecten ingevuld en gerealiseerd (zie kaart). Open breedbandnetwerken in Gelderland

Zwolle

versie 2008.02

Lelystad

Verglaasd bedrijventerrein

Hattem

Wezep

TReNT Glasvezel Lepelingen

Eurofiber

Nunspeet

Lorentz

CAI Harderwijk

Almelo

Epe

Feithenhof

Harderwijk

DevEnterbreed Bergweide

Ermelo

Smeenkhof

Relined

Hengelo

Deventer

Vaassen Putten

Stadsring Arnhem (SSGA) Enschede

Apeldoorn

TeleMann

Twello

Nijkerk

Kloosterlanden

Amersfoort

Handelspark de Weteringen Lochem

Zutphen Barneveld

Digitale NDIX marktplaatsen

Frankeneng Laarberg

Utrecht

Dieren

Heestereng Ede

Arnhem

Bennekom

Bedrijvenpark 'De Vallei'

Wageningen

Velp

Heelsum Renkum

Doesburg

Oosterbeek

Westervoort Duiven

Medel

Beatrixpark

IJsseloord II

Culemborg

Doetinchem

Zevenaar

Lichtenvoorde

Technopark

Winterswijk

Industrieterrein Veeneslat

Aalten

Didam

Huissen Elst

Westervoortsedijk

Hofskamp Ulft

Tiel Beuningen

West Kanaaldijk

Bijsterhuizen Wijchen Oost

Zaltbommel

Nijmegen Wijchen Groesbeek

Lindenholt 1:575.000

1961

's Hertogenbosch

Dienst: Afdeling: Bron:

REW EZ/SBB prov Gelderland

Auteur: Vormgever: Datum:

W. Huntink B.Evers 01-02-2008

Herijking economisch beleid In de aanloop naar de statenverkiezingen 2011 is het economische beleid tegen het licht gehouden. Uit deze herijking kwam naar voren dat ook voor Gelderland een toekomstvast, open en algemeen beschikbaar breedbandnetwerk, bij voorkeur in Oost-Nederlands verband, belangrijk is voor een concurrerende kenniseconomie. De provincie Gelderland kan hierbij verschillende rollen vervullen: • het oprichten en risicodragend deelnemen in een publiekprivaat of privaatprivaat investeringsfonds dat de kabels aanlegt. • voor onrendabele gebieden subsidie geven op maatschappelijk onaanvaardbaar hoge aansluitkosten. • waar nodig zorgen voor vraagbundeling voor hogere

29


dekking en rendement. • gemeenten adviseren en ondersteunen bij dienstenontwikkeling. Om inzicht te krijgen in de rol die de provincie Gelderland het best op zich kan nemen, is verder onderzoek nodig. Op basis van deze verkenningen worden in 2011 concrete voorstellen uitgewerkt en aan het provinciebestuur voorgelegd.

Provincie Limburg Next Generation Network In september 2009 stelde het College van Gedeputeerde Staten de ambitie vast om snel toe te werken aan de realisatie van een Next Generation Network (NGN) in Limburg om zo een impuls te geven aan de economie in Limburg en een koploperspositie in te nemen in Nederland en Europa. In 2010 zijn we verder gegaan met een verdere uitdieping en concretisering van deze ambitie. In januari 2010 volgde een inhoudelijke discussie in de Vaste Commissie voor het Economisch Domein. Het werd duidelijk dat de meerderheid van de politieke partijen zich achter de plannen kon scharen maar dat een verdere verduidelijking noodzakelijk was. Taskforce Op 12 maart 2010 werd in Den Haag het rapport van de Taskforce Next Generation Networks gepresenteerd aan de demissionair Staatssecretaris van Economische Zaken, Frank Heemskerk. De ambitie van de Provincie Limburg sluit naadloos aan op de bevindingen van dit rapport. Portefeuillehouder Jos Hessels had zitting in de Taskforce Next Generation Networks.

30


ICTefaf Op 12 maart 2010 vond eveneens de ICTefaf plaats in Maastricht. Onder leiding van de heer Charles Groenhuijsen presenteerden een aantal Limburgse MKB-ers hun visie op een NGN en ICT in het algemeen. Hoogtepunt van die dag was de inleiding van de Vicevoorzitter van de Europese Commissie, Neelie Kroes, die een aanzet gaf voor haar Europese Digitale Agenda. Ze noemde een NGN de ‘zuurstof voor de regionale economie’.

Plan van aanpak In juli 2010 besloot het College van Gedeputeerde Staten ook tot een vervolgstap: het opstellen van een plan van aanpak. Deze opdracht werd gewonnen door Boer & Croon. Zij moesten nader invulling geven aan een risicoen haalbaarheidsanalyse, de juridische voorwaarden waaraan een Dienst van Algemeen Economisch Belang moet voldoen en hoe de provincie Limburg kan samenwerken met Limburgse gemeenten en grensoverschrijdende partijen om een NGN te realiseren. In oktober 2010 werd dit plan van aanpak opgeleverd en vastgesteld door het College van Gedeputeerde Staten. In december 2010 werden de mogelijkheden verkend om de verdere besluitvorming rondom dit onderwerp voor te bereiden, waarbij ingezet wordt op de ontwikkeling van een uitgewerkt businessconcept en een doorgerekende businesscase. Een nieuwe coalitie zal daarover besluiten. Er zal nadrukkelijk contact blijven worden gezocht met marktpartijen.

31


Provincie Overijssel Investeren in innovatie Het ICT Diensteninnovatieprogramma van Overijssel kent een economisch belang, maar zeker ook een maatschappelijk belang. De provincie Overijssel heeft in de programmaperiode 2008 tot 2012 samen met de vijf grote gemeenten in de provincie meer dan € 5,5 miljoen geïnvesteerd in 33 innovatieve projecten binnen maatschappelijke sectoren in Overijssel. Verantwoordelijk gedeputeerde Carry Abbenhues (Economie, Toerisme en Arbeidsmarkt) van de provincie Overijssel: “Wil je op wereldschaal mee blijven doen als regio, dan moet je investeren in innovatie. Juist nu. Daar hebben we de afgelopen jaren dan ook fors op ingezet in Overijssel. De Sociaal Economische Raad zegt niet voor niets dat innovatie goed is voor de werkgelegenheid, maar ook voor de inkomensontwikkeling.” Volgens de SER zijn kennis en innovatie cruciale schakels om de afstemming tussen economische groei en milieu te verbeteren. Verdere technologische ontwikkelingen, vooral ontwikkelingen in ICT-sector, zullen de internationale handel van dienstverlening versterken. Voor Nederland geldt dat 60% van de totale directe investeringen in en vanuit de dienstensector betrekking hebben op het investeringsverkeer met andere EU-lidstaten.

Innovatie ICT diensten is cruciaal In de dienstverlening vindt permanent vernieuwing plaats van producten, diensten en processen. Voor deze diensteninnovatie is het nodig dat de consument centraal staat. Immers het individualisme krijgt steeds meer instrumenten in handen om zelf te bepalen hoe de dienstverlening eruit moeten zien. Met behulp van ICT kan daar steeds meer op in worden gespeeld. Door innovatieve ICT-diensten kunnen organisaties meer efficiëntie en kwaliteit in hun dienstverlening realiseren. De overheid en semi-publieke sector is in al haar facetten een belangrijke eigenaar en aanjager van diensten. Deze argumenten vormen de basis voor het programma ICT Diensteninnovatie 2008 - 2012 van de provincie Overijssel. Het programma is daarmee een vervolg op het Actieprogramma Breedband.

32


TalkmeHome Vanuit het programma ICT Diensteninnovatie is de ontwikkeling van breedbanddiensten actief bevorderd. Diverse diensten zijn met hulp van de provincie gerealiseerd of nog in ontwikkeling. Een voorbeeld uit het programma is het project TalkmeHome. Patiënten met een lichte vorm van Alzheimer worden geholpen langer zelfstandig thuis te blijven wonen zonder meer professionele zorg. Er wordt gebruik gemaakt van een centrale meldkamer om verdwaalde patiënten naar huis te ‘praten’. Hiervoor heeft een patiënt een GPS- apparaatje bij zich dat o.a. GPS coördinaten uitwisselt met de meldkamer en waarmee hij via een spraakverbinding met de zorgprofessional heeft. Kijk voor meer informatie op www.overijssel.nl/thema’s/economie/economische/ict

33


34


Colofon Dit jaarverslag is tot stand gekomen met medewerking van de deelnemende gemeenten en provincies Eindredactie Yvonne Sprick Vormgeving Océ Business Services Projectbureau Stedenlink

p.a. Gemeente Deventer Postbus 5000 7400 GC Deventer Telefoon: 0570-69 4240 Mail: [email protected] www.stedenlink.nl www.digitalestedenagenda.nl Twitter: @stedenlink en @digitalesteden Uitgave april 2011

Stedenlink

het netwerk van kennissteden j a a r v e r s l a g

Recommend Documents