ah
Pr od uc
tio
ns
HET LIED VAN HEYOEHKAH
eh o
m
Hyemeyohsts Storm
tW
Vertaling Aris van Velden
ig h
Tekeningen zijn ontworpen door Hyemeyohsts Storm
C
op yr
Geschilderd door Tom Kirby
WEHOMAH PRODUCTIONS GROLLOO, NEDERLAND
ns tio Pr od uc ah m eh o ig h
tW
Eerste druk 2013
op yr
©1981, tekst: Hyemeyohsts Storm ©1981, illustraties: Hyemeyohsts Storm
C
Oorspronkelijke Titel: Song of Heyoehkah. Harper & Row, Publishers Inc. ©1981 Voor het Nederlandse taalgebied: ©2013, Wehomah Productions Schoonloërstraat 14, 9444 PP Grolloo Website: http://www.wehomah.nl Vertaling: Aris J.O. van Velden Omslagontwerp: Aris J.O. van Velden ISBN: 978-94-90748-20-3 / NUGI 728 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, het zij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
ns tio
Dit boek is liefdevol opgedragen Mijn moeder,
C
op yr
ig h
tW
eh o
m
ah
PEARL
Pr od uc
Aan mijn grootste leraar:
C op yr tW
ig h ah
m
eh o
ns
tio
Pr od uc
ns
Little Wolf De Zwarte Lodge
20 63
De Witte Lodge
139
De Gele Lodge
198 221
C
op yr
ig h
Little Wolf
eh o
150
tW
Little Wolf
ah
79
m
Little Wolf
1
Pr od uc
De Rode Lodge
tio
INHOUD
C op yr tW
ig h ah
m
eh o
ns
tio
Pr od uc
Voorwoord door de vertaler Ik ken grootvader Storm nu al weer enige tijd en mijn samenwerking met hem en de diepgaande kennismaking met de Kennis van de discipline van de Zero Chiefs is een verrijking van mijn Leven. Dankzij mijn tijd met Storm en het werken aan het vertalen van dit boek “Het Lied van Heyoehkah” is mijn relatie met het Leven verdiept en veel inniger geworden.
m
ah
Pr od uc
tio
ns
Het is een eer geweest om dit boek te mogen vertalen en het verhaal van Estcheemah, een Zero Chief en lerares van Hyemeyohsts Storm, te mogen ervaren, weven en schilderen. Soms is het als lezer misschien niet duidelijk waar de werkelijkheid ophoudt en de droom begint. Bedenk hierbij dan wel dat beiden een onderdeel van dezelfde realiteit zijn en je als Medicijn Persoon deze twee ogenschijnlijke verschillende werkelijkheden juist in elkaar weeft. Zeker als het gaat om het lied van een Heyoehkah, de Heilige Clown, een Contrarie, is niets ooit wat het lijkt. Een Heyoehkah zal altijd proberen om je op het verkeerde been te zetten en je zo te dwingen voor jezelf na te denken.
ig h
tW
eh o
Zo ook met dit boek, door de manier van vertellen en het in elkaar weven van de verschillende verhaallijnen krijgen we steeds andere spiegels van het Leven voorgehouden. Zo af en toe heb ik het engelse woord Lodge laten staan, omdat het hier dan over meer dan alleen de fysieke verblijfplaats gaat. Het betreft dan ook een staat van zijn, plek van lering, etcetera.
C
op yr
Voor ons westerlingen zal vooral de term medicijn maken een zeer verwarrende term kunnen zijn. Het gaat hier niet over het maken van een fysiek pilletje, maar meer over het brengen van een staat van harmonie en het bij elkaar brengen van verschillende onderdelen van de schepping om een nieuw iets en balans te creeeren. Ik wens je als lezer veel plezier met het lezen van dit boek en hoop dat het een klein beetje meer magie in je eigen leven mag weven. In Liefde, Aris van Velden
C op yr tW
ig h ah
m
eh o
ns
tio
Pr od uc
ns tio
Iedere Gedachte die is Geschreven
Pr od uc
Heeft als zijn Reflectie Een Spoor In het Hart
ah
Van het Woud.
C
op yr
ig h
tW
eh o
m
Sandie Storm
C op yr tW
ig h ah
m
eh o
ns
tio
Pr od uc
tio
ns
DE RODE LODGE
Pr od uc
Er zijn vele stiltes, maar degene die herinneringen wakker maakt is met afstand de grootste. Dat geldt ook voor deze herinnering.
m
ah
“Het vuur danst tussen de rotsen als magische regen,” zong de sjamane, “en de regen zingt de verlegen berichten die iedere lente worden geneuried door de wilgentakken. Kleuren vastgehouden in de handen van de opperhoofden, die zilveren bloem ringen vasthouden …”
tW
eh o
DE WIND bewoog die nacht als woedende bijen rond mijn hoofd. Moe, ging ik liggen in een klein ravijn en viel in slaap. Dit gebeurde een lange tijd geleden. Ik wil je graag vertellen over de man die mij de volgende ochtend wakker schudde, want hij zou mijn leraar worden.
C
op yr
ig h
Ik herinner me die ontmoeting nog zo helder, dat het me nog steeds opschrikt als ik eraan denk. Ik was nat en rilde van de vochtigheid van de nacht, half wakker en half slapend, toen de oude man me heen en weer begon te schudden. Ik geloof dat ik meer verrast was door zijn plotselinge aanwezigheid, dan dat ik was door zijn kleding. Hij droeg een Zonne Dans gewaad, en zijn dikke witte haar gaf hem het uiterlijk van een magiër. Natuurlijk had ik destijds nog nooit gehoord van een magiër noch van een Zonne Dans Chief, en voor een slaperig kind midden op de prairie lijkt geen enkele verrassing buitengewoon. Verrassingen zijn gewoon verrassingen. Ik had op moeten springen, klaar om weg te rennen, maar ik deed het niet. In plaats daarvan, pakte ik zijn uitgestoken hand en volgde hem. Hij leidde me naar zijn verblijf, niet ver van waar ik had geslapen. Samen deelden we een wonderschoon breken van het vasten. Toen ik had gegeten en weer voldoende door de zon was opgewarmd om het gevoel te hebben weer te kunnen bewegen, zag ik plotseling voor de eerste keer de vreemde dieren die vlakbij de man zijn verblijf graasden.
2
“Wat zijn dat?” vroeg ik. “Dat zijn schapen,” antwoordde hij. “Schapen?” zei ik hem na. “Waarom lopen ze niet weg?” vroeg ik. “Omdat ze maar één plek in het moment kennen,” antwoordde hij.
Pr od uc
tio
ns
Twee dagen kunnen een week zijn voor een kind en een maand een jaar, dus na een paar dagen had ik het gevoel alsof ik bij de oude man behoorde. Hij had niet veel gezegd, behalve het vragen naar mijn gezondheid. Ik verzorgde met hem samen de kudde gedurende een paar dagen, meestal niet meer dan een beetje rondhangen, terwijl hij ze hoedde. Het duurde niet lang voordat ik er zelf op uittrok om op ze te passen.
m
ah
Omdat ik weinig anders te doen had, begon ik op de gewoontes van de oude man te letten. Eentje in het bijzonder, hield me dagen bezig voordat ik genoeg moed had verzameld om hem ernaar te vragen. Iedere ochtend zou hij een deel van zijn tijd spenderen aan het kijken naar één van zijn bezittingen.
eh o
“Wat is dat, waar je naar kijkt?” vroeg ik hem uiteindelijk. “Het is een spiegel,” antwoordde hij. “Heb jij een naam?”
tW
“Naam?” Ik fronste.
op yr
ig h
“Iets dat mensen zeggen wanneer ze jou bedoelen,” zei hij met een vriendelijke stem. Ik antwoordde met het schudden van mijn hoofd.
C
“Ik heb een naam,” zei hij. “Zou je het willen horen?” “Zal het iets met mij doen als ik het hoor?” vroeg ik. “Het is de manier waarop jij mij aanraakt,” antwoordde hij glimlachend. “Het is een manier waarop jij deel van mij wordt.” Ik knikte met mijn hoofd. “Mijn naam is Twin Chiefs,” zei hij en glimlachte. “Twin Chiefs,” herhaalde ik fronsend. “Twin Chiefs.” “En ik geef jou de naam Estcheemah – Slaap,” zei hij en stond op. “Kom, we zullen je naam aan de bomen vertellen.” Hij liep langzaam, met mij opgewonden naast hem volgend, naar de rand van een kleine vallei.
3
“Estcheemah!” riep hij naar de bomen, zijn handen als een beker voor zijn mond houdend. “Estcheemah … Estcheemah … Estcheemah … Estcheemah…” echoden de bomen. “Estcheemah!” schreeuwde ik. “Estcheemah! Estcheemah! Estcheemah!”
ns
Toen herinnerde ik me om mijn handen als een beker voor mijn mond te houden en schreeuwde opnieuw, “Estcheemah! Estcheemah! Estcheemah! Estcheemah!”
tio
En we hoorden de echo’s het prachtige geluid keer op keer herhalen.
Pr od uc
Terwijl we stil terugliepen naar het onderkomen leek mijn hart compleet te zijn vervuld van de vreugde van het hebben van een naam. Ik herhaalde het nog vele keren die dag, en nog een keer voordat ik die nacht in slaap viel. Toen de oude man de volgende ochtend naar de spiegel begon te kijken, herinnerde ik me wat hij me de dag ervoor had verteld.
ah
“Jij kijkt naar de spiegel,” zei ik trots, ernaar wijzend.
eh o
m
“Herinner jij je mijn naam nog?” knipoogde hij.
tW
Ik dacht en dacht, maar eindigde met het wezenloos naar mijn handen staren. Ik kon het me niet herinneren. “Het is Twin Chiefs,” zei hij zachtjes.
ig h
Ik had zin om te gaan huilen, omdat ik het had vergeten.
op yr
“Je zou het je hebben herinnerd,” zei hij glimlachend tegen me, “maar ik wilde het je nog een keer kunnen vertellen.”
C
“Ja!” zei ik weer opgemonterd. “Ja! Ik zou het!” “Vandaag,” glimlachte Twin Chiefs, “gaan we in de spiegel kijken.” Een miljoen geverfde bladeren slapen onder de witte mantel van de winter. Zij slapen in herinnering, alles weerspiegelend dat werd gezien toen ze in de bomen dansten. Iedere reflectie draagt de zomerplek in zich en raakt aan de regenboog medicijnen als de bladeren naar de aarde komen voor rust. De mocassins van het Volk bewegen door deze zingende bladeren, zelfs, terwijl de winter hen beschermt, dat wat was, opnieuw in lente veranderend. En zo was het.
4
ESTCHEEMAHS MEDICIJN WANDELING begon binnenin de grote hal van de heilige berg. De gang was volledig donker. Er was geen enkel licht, behalve het vreemde licht dat haar omcirkelde. Er was geen geluid. Stilte omringde Estcheemah. Het was een deel van het licht, deel van de zoeker. Toen was er een klein geluid, één klein geluidje. Het was ademen. Toen was er een tweede geluid dat niet voorbij het licht kwam. Het was het geluid van blote voeten op de warme glasachtige vloer.
ns
De duisternis omsloot het licht. Het leek te leven, te willen opsluiten. De duisternis leek een vijand te zijn.
Pr od uc
tio
De terreur van het onbekende lag op de loer, net voorbij het licht, dreigend, wachtend. Angst nestelde zich diep in Estcheemahs hersenen en vertraagde haar stappen. “Ik stik,” huilde Estcheemah. “Ben ik stervende?”
ah
De duisternis bewoog, verstikkend, drukkend tegen het licht.
m
Twin Chiefs had een cadeau om de nek van Estcheemah gehangen, een wonderschone met de hand gedecoreerde Zonne Dans sjaal.
eh o
“De sjaal!” huilde Estcheemah. “Ik moet de sjaal om mijn middel binden!”
tW
De duisternis keek toe, terwijl de zoeker de Zonne Dans sjaal ombond, keek toe hoe de sjaal een Zonne Dans riem werd.
ig h
Plotseling nam Estcheemah waar dat het licht was gestopt toen zij was gestopt.
op yr
“Het licht stopt als ik stop,” mijmerde ze hardop. De zoeker ging twee stappen terug, kijkend of het licht bewoog. Dat deed het.
C
“Het licht beweegt met mij mee,” zei Estcheemah, nieuwsgierig. “Het heeft bewogen met ieder van mijn stappen.” De zoeker stond even stil, wachtend. Het was niet mogelijk om voorbij het licht te kijken. De duisternis voorbij de kleine cirkel van licht eindigde abrupt, alsof het was gestuit op een ondoordringbare muur. “Dit is onmogelijk!” dacht Estcheemah. “Licht kan niet gewoon ophouden en de duisternis beginnen. Er is altijd een tussenruimte. Waarom kan ik niet voorbij de cirkel kijken? Wat had Twin Chiefs me verteld? “Loop totdat je komt bij wat lijkt op een fontein. Rust daar.” Ja, dat was het.
5
Hoop lag net voorbij het licht, hoop in de duisternis. Estcheemah begon opnieuw te lopen. Ze verwachtte iedere stap om een wonderschone fontein te zien, maar iedere stap leidde alleen maar tot de volgende. Zou het voor altijd zijn? “Het kan niet zo ver zijn!” zei Estcheemah hardop. “De zoeker haar stem klonk als een op zichzelf terugslaande echo, als een imploderende donderslag.
ns
De zoeker stopte opnieuw, en het licht wachtte.
Estcheemah voelde zich gevangen, begraven.
Pr od uc
tio
“Waar moest ik aan denken?” vroeg Estcheemah zich af, terwijl ze de paniek vanuit haar hart omhoog voelde komen. “Twin Chiefs zei dat ik moest nadenken over mezelf, over mijn weg, maar hoe moet ik nadenken als ik zo eenzaam ben?”
ah
De zoeker begon te vechten met de angst, maar angst is een onzichtbare tegenstander wanneer er tegen ten strijde wordt getrokken. Het is een vloed op zoek naar een stille plek, en zal alles ervoor aan de kant vegen.
eh o
m
Maar de vloed is geen vijand; de vloed is medicijn water op zoek om te voeden. Het is binnenin ons om de paden te ontdekken waar het water zacht zal stromen.
tW
Estcheemah trilde en werd zwak. Ze herinnerde zich Twin Chiefs woorden. “Onze handen trillen door angst en verwondering. Het medicijn water stroomt binnenin de stromen van onze lodge,” had hij gezegd.
ig h
Estcheemah ging zitten en rustte, het licht bekijkend.
op yr
Estcheemah begon te spreken.
C
“Deze donkere hal. Het licht loopt met me mee, het licht kent me. Is hier nog iemand anders? Hoe zou dat kunnen? Wie zou er hier in een dergelijke duisternis met mij zijn? Waarom zou ik iets dergelijks verwachten? “Wat zeiden de Buffalo Teachers? Ik wil het me herinneren. Ik wil me herinneren wat de wereld cirkel tot mij zong. “Zou ik moeten nadenken over het Zoet Medicijn? Ik zal nadenken over mijn cirkel. Ik zal nadenken over de Kracht.” Eenzaamheid werd een kracht die Estcheemah moest voortslepen, zoals de kamphond de zware draagpalen sleept. Toen Estcheemah begon te lopen kwam er een andere vraag uit haar hart. “Wat had Twin Chiefs mij gevraagd om me te herinneren?”
6
“Het is verveling die de geest de wolken injaagt. De wolken absorberen de geest, maar de wolken verlangen naar bliksem en donder,” had hij haar verteld. Estcheemah stopte opnieuw. Het licht wachtte. “Waar heb ik over nagedacht?” Ze kon het zich niet herinneren. Estcheemah begon in paniek te raken. De grote wateren spoelden tegen haar hart. Het water zocht naar een weg!
ns
Estcheemah begon te huilen.
Pr od uc
tio
“Tranen zijn een naar buiten gericht teken. Tranen worden weerspiegeld; tranen zijn de oceaan. De Moeder Aarde brengt deze regen naar onze ogen. Onze harten stromen over; het is een dans van regen op ons gezicht,” had Twin Chiefs gezegd. “Kijk om je heen! Wat is er veranderd? Wat heeft zich verborgen voor onze innerlijke ogen?”
ah
Het licht bewoog niet. Het licht wachtte. Toen herinnerde Estcheemah zich de rest van wat Twin Chiefs haar had verteld.
tW
eh o
m
“De Buffalo Teachers liepen eens dit pad. Het licht bewoog ook met de Buffalo Teachers. De ring aan Estcheemahs vinger was de ring van de Buffalo Teachers. Het was de Droom Ring.”
ig h
Estcheemah droomde deze droom.
C
op yr
De rivier was een woeste stroom, een ingestorte explosie van plotseling op de aarde gevallen wolken in een vreeswekkende stroom naar de oceaan. De rivier greep naar de bomen en rotsblokken langs haar pad om haar angstige val af te remmen. Het lichaam van water bulderde tegen de aarde met het geluid van een miljoen donderslagen, maar haar stem was een zacht geween als ze uitreikte naar de bomen en rotsen. Met iedere explosie van een rotsblok dat van zijn plek werd gescheurd kwam er een scherp geluid van medelijden uit de keel van de rivier. Hulpeloze kreten schoten tevoorschijn, iedere keer dat een boom gewelddadig weg werd getrokken met gescheurde wortels en verdween in het turbulente schuim. Tranen van wit geluid trilden in de lucht over de volle lengte van de vallei, de stem van de rivier schreeuwde om hulp. De grote Moeder, de Aarde, hoorde de rivier haar smeekgebeden en verplaatste haar lichaam om haar op te vangen. Het was een zachtaardige beweging. De rivier kwam tot rust in de troostende handen die haar nu als een kind wiegde. Het huilen van de rivier verstilde, eerst tot snikken van opluchting, vervolgens tot gemompel van plezier toen ze haar thuis ontdekte.
C op yr tW
ig h ah
m
eh o
ns
tio
Pr od uc
8
Little Wolf knipperde verbaast met zijn ogen om wat hij net had gezien. Hij had het allemaal gezien en gehoord vanaf de plek waar hij zijn Visioen Queeste was begonnen. “Dit is werkelijk een magische heuvel,” dacht hij.
Pr od uc
tio
ns
Hij was nog maar een jongen geweest toen hij die wonderbaarlijke plek bezocht, en de ervaring was met hem meegegroeid, terwijl hij was opgegroeid. Het visioen werd de borsten van zijn nieuwe moeder. Hij was geboren in een nieuwe familie. Het visioen had Little Wolf gevoed totdat hij sterk genoeg was om zelfstandig te spelen en te lopen. Toen was het verdwenen. Maar de melk had zijn groei gevoed en was een onderdeel van zijn hele wezen geworden. Haar lied zong van diep binnenin hem, een lodge van licht wordend die hem omringde. Deze dans van kleur schilderde alles dat hij zag en aanraakte. Eens was hij langs de rivier aan het spelen met andere kinderen. Plotseling zag hij een stukje regenboog dat was gevangen in de bomen.
m
ah
“De regenboog lodge straalt als goud tussen de bomen,” lachten de kinderen, het spel spelend.
eh o
Maar Little Wolf hoorde een stem diep binnenin hem zeggen, “Goud is het teken van het Oosten en is onze verlichting.”
ig h
tW
Little Wolf fronste. De woorden waren als een plaatje in zijn gedachte van een grote bol die helder scheen aan de oostkant en was vervuld van ogen die dansten als vuur.
op yr
“Zoek,” leken de ogen te zeggen. “Goud is de kleur van het Oosten,” fronste Little Wolf.
C
“Goud is wat?” De andere kinderen lachten. Maar ze vergaten het snel, net als hij. Hij speelde en groeide met zijn broeders en zusters. Op een dag begon één van de chiefs een verhaal te vertellen. “Dit is het verhaal van Holds The Circle en Two Slanting Arrows.” De chief glimlachte, terwijl ze gemakkelijk op de grond voor de kinderen ging zitten. Terwijl Grootmoeder Deaf Woman het verhaal vertelde begon ze te tekenen op de drum die voor haar stond. Alle kinderen keken gefascineerd toe, toen ze begon te tekenen en leunden naar voren om het beter te kunnen zien. Terwijl de oude vrouw tekende en schilderde sprak ze over prachtige zonsondergangen en medicijnwielen. Het verhaal ging verder en leek te veranderen in een fonkelende ster voor Little Wolf. De ogen van vuur namen plaatsen in binnen de cirkel en dansten naar de lodges van de zes grootvaders.
9
Two Slanting Arrows werd een wervelwind van recht die de maan aanraakte en weerkaatste in iedere kleine steen op de aarde. De winter werd een juweel binnenin de miljoenen heldere edelstenen, iedere beweging van de dondervogels vleugel schilderend.
ns
Plotseling realiseerde Little Wolf zich dat alle andere kinderen waren vertrokken om te spelen. Hij zat nog steeds te kijken naar de prachtige paarden die de chief op haar drum had geschilderd, proberend zich de magische dingen die ze had verteld te herinneren. Maar dat kon hij niet, hoe hard hij het ook probeerde.
tio
“Zit er medicijn in die verhalen?” vroeg Little Wolf, terwijl hij opstond om de andere kinderen te vergezellen in hun spel.
Pr od uc
“Dat is er,” antwoordde de chief stilletjes. “Er zijn krachtige liederen en medicijn voor zij die luisteren.”
m
ah
NU WERD ESTCHEEMAH WAKKER in de geduldige cirkel van licht en was noch bang noch verward.
eh o
De zoeker begon te lopen.
Estcheemah zette vier stappen en zag de fontein.
op yr
ig h
tW
Ze stapte de cirkel van nieuw licht binnen, een bloedrood licht dat van de fontein kwam. De fontein danste een kinderdans en in zijn eigen beweging was een melodie van tijd. Dit was een dans binnenin een wervelende strijdkracht van kracht en helderheid. Het droeg een belofte in zich, zo wonderschoon, zo profaan, dat het een lied werd, een aarde lied.
C
Alle paden van alle dromen kwamen uit iedere richting, elkaar ontmoetend bij de fontein. Ze ontmoette elkaar binnenin het grote water. De dromen, de rivieren, dansten omhoog, sprankelend. Estcheemah luisterde naar alle stemmen van al het geborene. De fontein zong. Het was het lied van de hartslag, het lied van de Zonne Dans Drum. Het licht van de fontein was als het gelach van kinderen. De Buffalo Teachers hadden de Morgenster, het teken van de kinderen, geschilderd op de linker arm van de zoeker. Estcheemah volgde dit teken van binnenin in de heilige berg naar buiten het zonlicht in. Toen sliep Estcheemah. Estcheemah werd wakker op een grote woestijn. Ze ging rechtop zitten en knipperde met de ogen. Haar wereld was plotseling veranderd. De heilige berg was nu ver weg, verborgen onder de horizon.
