2007 / OKT / Nummer 2
Voor iedereen die wil weten wat er bij het Horizon College gebeurt
Informatie verstrekken, loopbaanadvisering en -begeleiding. Dat is wat DIA doet. DIA is dan ook een afkorting van Deelnemers Informatie & Advies. Een afdeling die altijd klaar staat voor deelnemers als tijdens de opleiding problemen de kop opsteken.
Het leerbedrijf HC wil meer met taal Docenten op stage IRIS wil alles weten
Inhoud
COLUMN
5 Geen betere leerschool dan de praktijk van het leerbedrijf Het leerbedrijf is bezig aan een opmars. De voordelen ten opzichte van de ‘ouderwetse’ stage zijn duidelijk: meerdere stagiaires kunnen tegelijk bij een bedrijf of organisatie praktijkervaring opdoen.
7
Vijftig Mbo-uitblinkers worden jaarlijks in het zonnetje gezet
13 op Docenten nu zelf stage Om bij te blijven in de techniek!
Al jaren wordt in de 100 grootste bedrijven van Nederland op het gebied van personeelsbeleid gewerkt met competenties. Personeel
13 Goede voorbereiding is het halve werk!
Niké Admiraal is de mbo-uitblinker 2007 van het Horizon College.
Competent leren = Competent werken
Paul Retel is docent elektrotechniek op de ves-
wordt geselecteerd op basis van aantoonbare vaardigheden en kwaliteiten. Wil je bedrijven competente medewerkers kunnen aanbieden,
tiging in Alkmaar. Hij heeft vorig schooljaar
dan moeten deze dus ook competent wor-
als ‘pilot’ voor het project stage gelopen bij
den opgeleid. Competentiegericht onderwijs
NUON.
houdt in dat leerlingen veel met de beroeps-
15 weten IRIS wil alles
praktijk te maken krijgen. Dit betekent veel
staat voor deelnemers als tijdens de oplei-
Her Horizon College heeft een Incidenten
niet alleen wát ze moeten doen om het vak
ding problemen de kop opsteken.
Registratiesysteem
goed uit te oefenen, maar vooral ook hóe ze
11 Horizon College wil méér
15 Leerdersprijs voor
dat aanpakken.
Het Horizon College wil het onderwijs in Ne-
Een doorzetter die ook op de fiets prijzen
staat deze niet alleen. Samenwerken met
derlands en vreemde talen de komende jaren
wint.
medeleerlingen vormt een essentieel onder-
8 problemen Dia helpt je bij Informatie verstrekken, loopbaanadvisering en -begeleiding. Dat is wat DIA doet. Maar eigenlijk is DIA een afdeling die altijd klaar
Mark Homan
met taal
sterk verbeteren.
stage en veel praktijkgerichte opdrachten en werkvormen in de lessen. Deelnemers leren
Hierbinnen wordt veel gevraagd van de zelfstandigheid van de deelnemer, maar daarin
deel in alle lessen en daarnaast wordt de deelnemer begeleid door een vaste mentor.
COLOFON
Naast persoonlijke vaardigheden en vakkennis is het belangrijk dat de Nederlandse taal
GO! is het algemene relatieblad van ROC Horizon College en verschijnt in oktober, januari en april in een
goed beheerst wordt en dat daarnaast flexibel gekozen kan worden voor Engels, Duits of
oplage van 25.000 exemplaren.
Frans in het lespakket.
Uitgave
Als de deelnemer gemotiveerd is hard te wer-
Bureau Communicatie
ken om het diploma te behalen, stelt het Hori-
Redactie
zon College alles in het werk om het onderwijs
Trudy Blauw, Henk Povee Tekstbijdragen Tineke Zijlstra, Media Support,
zo effectief mogelijk te organiseren en hem of haar in dit proces te ondersteunen.
Cock de Vries Vormgeving en opmaak
Rene van Schalkwijk
Jona Kok
lid College van Bestuur
Advertenties BeauMedia, Alkmaar 2007 / OKT / Nummer 2
3
Geen betere leerschool dan de praktijk van het leerbedrijf Het leerbedrijf is bezig aan een opmars. In een leerbedrijf, of op
Succesvolle leerbedrijven: Verzorgingshuis Lauwershof Tien tot vijftien leerling-verzorgenden
een leerafdeling, lopen meerdere stagiaires tegelijk en met elkaar
lopen stage bij Verzorgingshuis Lau-
fulltime stage. Ze leren als een professioneel team te functioneren
wershof in Alkmaar. De leerafdeling
in echte praktijksituaties en zijn daardoor al na enkele weken zelf-
revalidatie werd op 3 september jl. ge-
standig inzetbaar. Deze moderne vorm van beroepspraktijkvorming
opend door AZ-keeper Boy Waterman.
is een heel effectieve vorm van competentiegericht onderwijs. Voor de school, voor de werkgever en voor de deelnemer zelf.
Groot voordeel voor de cliënt is, dat er nu meer tijd kan worden besteed aan individuele zorg.
Deze vorm van stage wordt vooral toe-
Realistisch
Evean Thuiszorg
gepast in het onderwijs en de zorg. Daar
Het is een groot voordeel dat deelnemers
Bij het woonzorgcomplex van Evean
biedt een leerafdeling soms stageplekken
al tijdens hun opleiding een realistisch
Thuiszorg aan de Van de Veldelaan in
aan zo’n tien tot vijftien stagiaires tege-
beeld krijgen van het beroep waarvoor ze
Alkmaar werken sinds september zes
lijk. Die runnen als het ware “een afdeling
worden opgeleid en gaandeweg veel ken-
BOL-deelnemers en twee BBL-deel-
binnen de afdeling”. Door deze efficiënte
nis en vaardigheid opdoen. Zo wordt de
nemers. Het complex bestaat uit drie
werkwijze, waarbij de stagiaires zoveel
aansluiting tussen school en praktijk door
flats met elk 120 eenvoudige appar-
en zo snel mogelijk als bijna volwaardige
de leerbedrijven sterk verbeterd.
tementen waar mensen zelfstandig
medewerkers aan de slag gaan, blijft er re-
wonen, maar toch zorg ontvangen.
latief meer tijd over voor de begeleiding.
De Kraal
Daardoor wordt ook het traditionele tekort
Een goed voorbeeld is het leerbedrijf in
aan stageplaatsen in de zorg deels opge-
de brede school ‘De Kraal’ in Purmerend.
lost. Bij de stage op de ‘ouderwetse’ ma-
Hieronder vallen de basisscholen Kawama
Westfries Gasthuis
nier konden hooguit twee tot drie stagiai-
en Oeboentoe, de Stichting Kinderopvang
Afgelopen jaar hebben deelnemers bij
res worden geplaatst.
Purmerend en de peuterspeelzalen van
het Westfries Gasthuis in Hoorn op de
Stichting Kinderen & Ouders. Ca. twintig
Theorie
afdeling cardiologie gewerkt. Omdat
deelnemers aan de opleiding Onderwijs-
de leerafdeling een groot succes was
Regelmatig gaan de stagiaires terug naar
assistent bij het Horizon College lopen er
en de studenten enthousiast, is beslo-
school voor de theorie. Daar kunnen ze te-
gezamenlijk stage op twee leerafdelingen:
ten het project dit jaar te vervolgen op
rugkoppelen wat ze in de praktijk ervaren.
basisonderwijs en kinderopvang, inclusief
de verpleegafdeling orthopedie. Zo’n
Andersom werkt dit ook: al werkende krij-
de peuterspeelzaal. Door deze combinatie
twintig leerling-verpleegkundigen
gen de deelnemers antwoord op hun leer-
kunnen de deelnemers in twee werkvelden
leren en werken hier.
vragen. Bovendien werken deelnemers uit
vaardigheden aanleren.
Dankzij de leerafdeling krijgen de bewoners extra aandacht.
verschillende leerjaren met elkaar samen, zodat zij ook van elkaar leren. 2007 / OKT / Nummer 2
5
praktijkbegeleider tijdelijk uitgeschakeld was heeft zij heel veel taken overgenomen. Niké schittert door haar tomeloze energie, haar positieve visie op kinderen en haar grote inzet. Haar vrolijke, sprankelende persoonlijkheid is een aanwinst voor het onderwijs.
Ambassadeur
Niké A d
m
iraal Mbo U itblink er 200 7
Vijftig Mbo-uitblinkers worden jaarlijks in het zonnetje gezet
Als Mbo-uitblinker 2007 neemt Niké symbolisch het stokje over van de Mbo-uitblinker 2006, Daniëlle Keizer. Ze is een jaar ambassadeur voor het Horizon College en zal zitting nemen in de jury voor de wedstrijden Opleiding van het jaar en de Way2Go-prijs. Eerdere Mbo-uitblinkers van ons college: Raymond Joesoef (2005), Marloes van Helmondt (2004) en Nelson Venâncio (2003).
Talentvol Niké over de feestelijke prijsuitreiking:
Zo’n vijftig mbo’ers worden jaarlijks door hun roc verkozen tot
‘we gingen met de trein van Schagen naar Amersfoort in gezelschap van mijn ou-
Mbo-uitblinker. Bij de officiële opening van het schooljaar door
ders, oma en opa naar de prijsuitreiking.
de Mbo Raad in Amersfoort op 31 augustus, ontvingen de uit-
Daar ontmoette ik alle andere Mbo-uitblin-
blinkers van 2007 allemaal de Mbo-uitblinkersprijs uit handen van staatssecretaris Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Marja
kers. Wat een bijzondere talentvolle jonge mensen waren daar! De presentator was Leonie Janssen. Zij stelde elke uitblinker
Bijsterveldt. Het Horizon College doet sinds 2003 mee. Dit jaar is
met zijn of haar specialiteiten aan de zaal
Niké Admiraal Mbo-uitblinker van ons college geworden.
voor. De middag was geweldig, met toespraken, een show met zangers en dansers en tot slot een prachtig kunstwerkje
Bij de verkiezing van een Mbo-uitblinker
mbo’ers en het middelbaar beroepsonder-
gaat het niet om de hoogste cijfers. Je kunt
wijs meer onder de aandacht te brengen.
en bloemen.’
een Mbo-uitblinker worden als je tijdens je laatste bpv-periode (BOL) of gedurende
Sprankelend
het laatste half jaar (BBL) van bijzondere
Niké Admiraal volgde de opleiding On-
betekenis bent geweest voor je leerbedrijf.
derwijsassistent bij de sector Welzijn &
Aan de hand van een lijst met stevige cri-
Educatie van het Horizon College. Zij
teria kiezen de roc’s, aoc’s en vakscholen
werd in mei als Mbo-uitblinker 2007 van
hun uitblinker. De criteria zijn: vakman-
het Horizon College gekozen uit vier kan-
schap, inzet/ambitie/ijver, betrokkenheid,
didaten, omdat ze tijdens haar stage aan
creativiteit, doelgerichtheid. De verkiezing
de Julianaschool in Schagen een toppres-
wordt georganiseerd om de kwaliteit van
tatie heeft geleverd. In de periode dat haar
Marja Bijsterveldt: ‘de mbo’ers zijn nog net geen BN’ers, maar op hun eigen school zijn ze wereldberoemd!’
2007 / OKT / Nummer 2
7
Wanneer komen jullie in actie? ‘De mentoren zijn meestal als eersten op de hoogte als het niet zo lekker gaat met een deelnemer. In veel gevallen lost de mentor het probleem met de deelnemer zelf op. Soms zit het probleem wat ingewikkelder in elkaar. Dan komt DIA om de hoek kijken. Vervolgens gaan wij samen met de leerling op zoek naar een oplos-
Intervieuw
sing. Want, wat het probleem ook is: een oplossing wordt altijd gevonden.’
Wat voor problemen komen jullie tegen? ‘Problemen kunnen heel verschillend zijn. Stel, je hebt een verkeerde opleidingskeu-
Richard weer tevreden naar school
ze gemaakt of twijfelt daar nog aan. Of je
Ellen de Graaf en Susan Beekman
DIA helpt bij problemen
weet helemaal nog niet wat je wilt gaan
Richard Boersma (16) had zich na zijn middelbare schoolopleiding vast voor-
studeren. Daar moet een deelnemer, of
genomen de opleiding Vrede en Veiligheid te kiezen. Al maanden droomde hij
een toekomstige deelnemer, niet te lang
van een toekomst bij de marine. Maar Richard had buiten de waard gerekend.
mee rondlopen. DIA helpt dan bij het
Hij werd afgekeurd. Wat nu? ,,Ik baalde als een stekker. Maar ik ben wel meteen
maken van de juiste keuze. In de meeste
naar DIA gegaan. Na een paar gesprekken hebben we toen gekozen voor een
gevallen kan de deelnemer dan op korte
extra jaar met een profielwisseling. Ik had het profiel Zorg en Welzijn afgerond,
termijn overstappen naar een andere op-
maar heb nu twee extra vakken: economie en wiskunde. Dat geeft me straks
leiding. Soms loopt het thuis niet zo lek-
meer basis om naar een andere opleiding uit te kijken. Ik kan dan bijvoorbeeld
ker. Dat kan je hinderen bij je studie. Wij Ellen de Graaf en Susan Beekman werken
kiezen voor de opleiding Orde en Veiligheid, want een toekomst in de beveili-
helpen je op weg om de problemen op te
bij de afdeling DIA. ‘Bij ons werken zowel
ging lijkt me ook wel wat. Enfin, we zien wel: ik kan nog alle kanten op!’’
lossen. Het kan ook zijn dat je een oplei-
loopbaanadviseurs als informatiemede-
ding wilt volgen, maar dat er sprake is van
werkers. Ellen de Graaf is hoofd van de
een handicap. Dat kan het volgen van een
totale DIA. Daarnaast heeft elke vestiging
opleiding bemoeilijken. Wij zoeken dan net
van het Horizon College een DIA met een
zo lang naar een oplossing tot de leerling
eigen teamleider. In Alkmaar is dat Koos
tijdens de opleiding problemen de kop opsteken. DIA
zijn of haar favoriete opleiding toch kan
Steenaart, in Heerhugowaard Yvonne
volgen. Met behulp van extra begeleiding
helpt deelnemers en toekomstige deelnemers bij het
Broekhuizen en in Hoorn Susan Beekman.
bijvoorbeeld, of extra hulpmiddelen.’
Informatie verstrekken, loopbaanadvisering en -begeleiding. Dat is wat DIA doet. DIA is dan ook een afkorting van Deelnemers Informatie & Advies. Een afdeling die altijd klaar staat voor deelnemers als
maken van de juiste keuze.
Deelnemers en toekomstige deelnemers lopen bij ons naar binnen voor informatie
Wanneer zijn jullie tevreden?
over onder andere opleidingen, cursus-
‘Als we een passende opleiding voor de
sen, trainingen, studiefinanciering, trein-
deelnemer hebben gevonden en die weer
kaarten etc. Maar soms komen ze bij ons
blij en tevreden naar school gaat!’
‘Na een paar gesprekken hebben we toen gekozen voor een extra jaar met een profielwisseling.’
terecht omdat ze een probleem hebben.’
8
2007 / OKT / Nummer 2
2007 / OKT / Nummer 2
9
Met talen meer kans Eind september bezochten bijna 150 deelnemers de internationale talenconferentie van het Horizon College. De bezoekers kregen een uitgebreid programma voorgeschoteld, inclusief een
Horizon College wil méér met taal Het Horizon College is volop bezig met het goed organiseren van competentiegericht onderwijs (cgo). Dit onderwijs vraagt veel van deelnemers op het gebied van zelfstandig leren en samenwerken. Goede taalvaardigheid is hierbij heel belangrijk.
ontvangst door de burgemeester van Alkmaar. Moderne vreemde talen zijn onmisbaar in het hedendaagse middelbaar beroepsonderwijsonderwijs. Dat was – grof gezegd – het thema voor de tweedaagse talenconferentie. Voor de bijeenkomst was belangstelling uit maar liefst zestien verschillende Europese landen. ‘Vandaag de dag moet je over je eigen taalgrenzen durven en kunnen kijken. Dat betekent dat je je moet kunnen red-
Deelnemers moeten bijvoorbeeld prak-
mende jaren sterk verbeteren. Het leren
tijkopdrachten doen en daar verslag van
van taal wordt zoveel mogelijk gekoppeld
uitbrengen. Bewijsmateriaal van hun leer-
aan het leren van het vak, aan realistische
prestaties en ontwikkeling moeten ze in
situaties. Taal waar je iets aan hebt dus.
een portfolio verzamelen. Voor veel deel-
Producten en prestaties van deelnemers
nemers in het mbo is de opleiding moei-
worden straks ook op het taalgebruik be-
lijk omdat zij problemen hebben met het
oordeeld. Nieuwe deelnemers worden bij
Deelnemers actief
Nederlands. Niet alleen voor het behalen
de start van de opleiding getest op taal-
De gasten konden ongestoord deelne-
van een diploma moeten deelnemers het
vaardigheid. Een taaltraject voor elke deel-
men aan de conferentie dankzij het vele
Nederlands goed beheersen. Ook als ie-
nemer wordt onderdeel van de opleiding.
voorbereidende werk en de werkzaam-
mand wil doorleren in het HBO is dat
En deelnemers op niveau 3 en 4 krijgen
heden achter de schermen. De confe-
belangrijk. Goede taalvaardigheid geeft
meer vreemde talen in hun opleiding. Dat
rentie liep op de spreekwoordelijke rol-
bovendien meer kans op een goede baan.
maakt het makkelijker om bijvoorbeeld
letjes, mede dankzij de inzet van enkele
Het ministerie van onderwijs heeft mini-
stage te lopen in het buitenland of bij een
tientallen deelnemers en de nauwe sa-
mumeisen gesteld aan het taalniveau van
internationaal bedrijf aan de slag te gaan.
menwerking tussen verschillende secto-
afgestudeerde mbo’ers. Dit geldt voor het
den in andere talen dan je landstaal. Daar ging het op deze conferentie uiteindelijk om’, aldus Frans van Schaik, hoofd Internationalisering van het Horizon College.
ren. Zo traden deelnemers van de op-
Nederlands maar er komen ook eisen bij
Het vernieuwde taalbeleid staat binnen
leiding Handel & Dienstverlening twee
voor talen als Engels en Duits.
het Horizon College bekend als ‘Talen
dagen op als gastvrouw en gastheer. En
met Ambitie’. We willen dat steeds meer
‘Talen met Ambitie’
twee workshops zijn gegeven door deel-
talen(t)volle deelnemers hun weg vinden
nemers van het Horizon College. Uiter-
Het Horizon College wil het onderwijs
naar de arbeidsmarkt en naar vervolgop-
aard in de Engelse taal!
in Nederlands en vreemde talen de ko-
leidingen!
2007 / OKT / Nummer 2
11
STAGE BIJ NUON Paul Retel is docent elektrotechniek op de vestiging in Alkmaar. Hij heeft vorig schooljaar als ‘pilot’ voor het project stage gelopen bij NUON.
Docenten nu zelf op stage
,,Ik had voor de stage enkele doelstellingen geformuleerd. Ik wilde
Voor de deelnemers van de sector Techniek bevat de dagelijkse
de bedrijven leren kennen waar
praktijk van het bedrijfsleven straks nog maar weinig geheimen.
onze deelnemers stage gaan lopen
Dat komt doordat de docenten van de sector van af dit jaar zelf ook stages in de technische branche gaan lopen.
en ik wilde er profijt uithalen voor mijn lessen. Ik koos voor NUON. Daar reageerde men heel enthousiast op het idee en ik heb het be-
De ontwikkelingen in het bedrijfsleven
Flexibel
gaan razendsnel. Wat je vandaag leert, kan
Coördinator voor het Horizon College is
volgend jaar alweer verouderde informatie
Henk Hemmes. ,,We hebben te maken
Retel heeft met zijn ervaring veel
zijn. Zeven roc’s, waaronder het Horizon
met flexibele trajecten. Dat wil zeggen dat
bij te dragen aan het project en
College, hebben onder andere met elkaar
de combinatie leren en werken op maat ge-
heeft nog wel enkele tips voor zijn
afgesproken de doorstroom naar en van
sneden wordt. Dan moet je als docent wel
collega-stagiairs. ,,Als je afspraken
het bedrijfsleven zo soepel mogelijk te la-
goed weten wat er speelt in het bedrijfs-
maakt met een bedrijf, zorg dan
ten verlopen. Dat resulteert onder andere
leven. Als je je tijd alleen maar op school
dat deze schriftelijk bevestigd wor-
ook in gastlessen die door het bedrijfsle-
doorbrengt, loop je het risico de aanslui-
den. Mij is het overkomen dat ik
ven op de scholen worden gegeven. Het
ting op de praktijk te missen.” De docen-
tijdens een stagedag toch voor een
project heet ‘Flexibiliseren en uitwisselen
ten gaan in totaal tien dagen stage lopen.
dichte deur stond. Bleek de mail
als nooit tevoren’.
Hemmes: ,,Dat kan een aaneengesloten
over mijn komst niet bevestigd
periode zijn of over enkele maanden zijn Aansluiting
en voorzien van de juiste status!
verdeeld. De docenten kunnen op een lijst
Dergelijke incidenten liggen bui-
Een van de gevolgen van die afspraak is,
aangeven wanneer zij de stage willen gaan
ten je macht, maar je stagedag is
dat docenten zelf jaarlijks een stage bij
volgen en waar zij dat willen doen. Als ze
wel naar de knoppen. En regel het
een bedrijf uit de technische branche gaan
zelf geen idee hebben, zoek ik een stage-
ook intern goed. Ruim van tevoren
volgen. Dat geldt niet alleen voor de vak-
plek voor ze.”
overleg met je eigen afdeling over
drijf goed kunnen verkennen.”
docenten, maar ook voor de leraren die
vervanging van lessen, voorkomt
de AVO-vakken doceren. Zo kunnen zij de
veel stress.”
inhoud van de lesstof zoveel mogelijk afstemmen op de praktijk van alledag. 2007 / OKT / Nummer 2
13
IRIS wil alles weten IRIS is het IncidentenRegIstratieSysteem van het Horizon College. Wie op school getuige is van vandalisme, diefstal, vervuiling of ongewenst sociaal gedrag, meldt dit via IRIS. Dat kan digitaal of via een formulier.
Leerdersprijs voor Mark Homan Mark Homan, deelnemer aan de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening bij het Horizon College, nam op zaterdag 22 september in Haarlem de
IRIS is er voor het melden van álle inci-
als IRIS geeft een handvat om bijtijds te
Leerdersprijs voor gehandicapten in
denten. Dus wie zich ergert aan omverge-
handelen. Regelmatig bekijkt een speciale
ontvangst. De jury roemde het door-
gooide fietsen in het fietsenhok, of wie wil
stuurgroep wat de stand van zaken is. Zo
zettingsvermogen en de gedreven-
dat er op een bepaalde plek extra prullen-
kan beleid tijdig worden omgebogen en
heid van Mark en de positieve invloed
bakken worden geplaatst, kan dit bij IRIS
weet het management wanneer en waar
daarvan op zijn omgeving. Door
kwijt.
ingegrepen moet worden.
Marks handicap gaat lopen, slikken
Anoniem Maar IRIS is er vooral ook voor ‘zwaarde-
en spreken lastiger, maar dat hindert
‘Een registratiesysteem als IRIS geeft een handvat om bijtijds te handelen.’
re’ gevallen. Drugsgebruik bijvoorbeeld of als iemand wordt bedreigd, lastiggevallen of mishandeld. Het systeem accepteert tevens anonieme meldingen: dus wie getuige is van pesterijen, een mishandeling of seksuele intimidatie kan dit altijd bij IRIS melden.
Bijtijds handelen Het is voor het Horizon College dé manier om de vinger aan de pols te houden. De maatschappij kent nu eenmaal zijn minder leuke kanten en een scholengemeenschap als het Horizon College, is niets meer en niets minder dan een afspiegeling van
hem niet. Hij heeft het eerste jaar van zijn opleiding met succes afgerond. Tegelijk wist hij onder meer gouden
Iris-formulier
medailles te behalen bij de Europese
Het is de bedoeling dat iedereen die aan
en Wereldkampioenschappen aange-
het Horizon College is verbonden, van
past wielrennen.
IRIS gebruik maakt. Slachtoffers, getuigen en daders hebben vrij toegang tot het sys-
De Leerdersprijs werd uitgereikt ter ge-
teem. Het draait op de website van het
legenheid van de Week van het Leren.
Horizon College en is te bereiken via het
Voor de leerdersprijzen waren deelne-
knopje ‘Veiligheid’. Wie liever geen mel-
mers in de categorieën gehandicapten,
ding doet via de website, kan een formu-
senioren, maatschappelijk leren en
lier opvragen bij de conciërge en alles met
leren op het werk genomineerd.
de hand invullen. Uiteindelijk komt ook die melding bij IRIS terecht en onderneemt de schoolleiding actie.
die maatschappij. Een registratiesysteem 2007 / OKT / Nummer 2
15
