6 oktober 2010
de
6 dag voor de rechten van uitzendkrachten
persdossier
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
2
Het ABVV wil een verbod op dagcontracten 1. Wat zijn dagcontracten? Met een dagcontract heeft een uitzendkracht een wettelijk arbeidscontract voor één enkele dag. Vandaag is het een courante praktijk om uitzendkrachten die ingeschakeld worden voor een opdracht van enkele weken of zelfs maanden aan te werven met dergelijke dagcontracten. Die moeten elke dag weer vernieuwd worden. Doorgaans krijgt de uitzendkracht op het einde van de werkweek zijn pakketje dagcontracten in handen, wat onwettelijk is aangezien een contract binnen de twee dagen moet overhandigd en getekend worden. Dagcontracten maken het voor werkgevers mogelijk om een uitzendkracht van de ene dag op de andere weg te sturen, zonder enige vergoeding of waarschuwing. Op die manier wordt uitzendwerk een instrument om de flexibiliteit op de arbeidsmarkt tot ontoelaatbare uitersten te drijven. 2. Hoeveel dagcontracten in de uitzendsector? Volgens steekproeven bij de werkloosheidsdiensten van het ABVV zou de helft van de uitzendcontracten bestaan uit dagcontracten. We beroepen ons niet op die steekproeven maar gaan uit van de cijfers van de werkgeversfederatie Federgon. Die erkent het fenomeen en stelt dat één derde van de uitzendcontracten bestaan uit dagcontracten. Per dag gaat het dan gemiddeld om 24.000 dagcontracten. 3. Wat zijn de gevolgen voor uitzendkrachten? Dagcontracten drijven werknemers in de grootste onzekerheid. Het is een onmenselijk systeem dat uit het rauwe industriekapitalisme van de 19de eeuw stamt. Het is nog schering en inslag in ontwikkelingslanden, maar wordt door internationale instellingen en ngo’s afgekeurd en bestreden. Zuiver sociaalrechtelijk hebben dagcontracten verscheidene gevolgen voor uitzendkrachten: Geen gewaarborgd loon bij ziekte Geen recht op klein verlet (geboorte, overlijden, huwelijk…) Geen betaald educatief verlof Zeer moeilijk om het recht op betaalde feestdagen te doen gelden
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
3
Net zoals uitzendkrachten met een langer contract, is er uiteraard ook geen ontslagvergoeding en is de opbouw van anciënniteit en van werkloosheidsrechten veel gebrekkiger. 4. Wat wil het ABVV? Het ABVV eist dat dagcontracten in de uitzendsector worden verboden. Daarvoor zijn wettelijke maatregelen nodig, de beloftes van de werkgeversfederatie om het verschijnsel tegen te gaan blijven zonder resultaat. Een uitzendcontract moet dezelfde duurtijd hebben als de opdracht die is vastgelegd in het commerciële contract tussen het uitzendkantoor en zijn cliënt, de gebruikende onderneming. Het uitzendcontract moet dus samenvallen met het commerciële contract. Een bedrijf vraagt bijvoorbeeld een interimaris voor één maand, het uitzendcontract moet dan ook voor één maand afgesloten worden. Indien er uitzonderingen moeten worden toegestaan op het verbod, moeten die sector per sector afgesproken worden tussen de sociale partners. Uitzonderingen zijn bijvoorbeeld denkbaar voor ééndagsevenementen.
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
4
Eén uitzendcontract op drie is een dagcontract
Goede jobs, geen borrelnootjes ! BESTAAT ER ZOIETS ALS REDELIJK UITZENDWERK ? Ja, interimwerk zoals voorzien in de wet van 1987 . Niet te kort, niet te lang, niet te veel. NIET TE KORT Er moet een einde worden gemaakt aan de dagcontracten. Eén derde van de uitzendcontracten is een dagcontract. De aanbevelingen en de morele verbintenissen volstaan niet. Onze eis : de duurtijd van de uitzendcontracten moet samenvallen met de opdrachten die wordt afgesproken in het commerciële contract. De wet bepaalt dat de uitzendkracht zijn uitzendcontract binnen de twee dagen moet ontvangen. Daarnaast moet hij ook schriftelijk op de hoogte gebracht worden van een aantal verplichte vermeldingen van het commerciële contract, waarvan de belangrijkste zijn : ‐ de duur van de tewerkstelling ‐ de functie en de classificatie ‐ de reden Het naleven van deze bepaling zou reeds in grote mate de misbruiken kunnen beperken. NIET TE LANG Het komt vaak voor dat werknemers gedurende maanden, jaren, zelfs langer dan tien jaar als uitzendkracht worden tewerkgesteld. Dit soort misbruiken kan teruggedrongen worden indien de wettelijke redenen die uitzendwerk toestaan zouden gerespecteerd worden. Bovendien eisen wij meer transparantie. NIET TE VEEL De werkgeverspolitiek bestaat erin om voortdurend de flexibiliteit uit te breiden. Uitzendarbeid wordt hierbij dikwijls als instrument gebruikt. Ook hier kan alleen de naleving van de wet van 1987 het fenomeen indijken.
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
5
Het is eveneens noodzakelijk om het begrip “tijdelijke vermeerdering van het werk” te verduidelijken. Nu is het begrip te vaag. Op die manier kunnen de syndicale afgevaardigden geen echte controle uitoefenen. HET DISCRIMINATIEDOSSIER De ontsporingen volgen elkaar op: dat verbaast niemand nog. Federgon stelt de “zelfregulering” voor als oplossing. We kennen de resultaten van systemen die zichzelf controleren en die ons doen geloven dat een federatie zijn eigen leden zal sanctioneren. De werkgevers die « racistische of discriminerende » instructies geven, moeten geresponsabiliseerd worden. Er moet een zwarte lijst worden opgesteld. De uitzendbedrijven die overeenkomsten blijven afsluiten met werkgevers die op die zwarte lijst staan, moeten hun erkenning verliezen. Het ABVV opent op zijn website een meldpunt waar men terecht kan met klachten. EEN VERSCHIJNSEL DAT STEEDS MEER VOORKOMT : ANGST. Om onze gelegenheidskrant InterimZone samen te stellen en onze actiedagen te organiseren, zoeken wij getuigenissen. Het wordt steeds moeilijker om werknemers te vinden die durven getuigen. Ook de televisie moet zijn toevlucht nemen tot “undercover” reportages. Er zijn werknemers die ons vragen om niet tussenbeide te komen. Angst, onderwerping en flexibiliteit zijn dagelijkse kost.
Woensdag 6 oktober 2010 persbericht
Zesde dag voor de rechten van uitzendkrachten
ABVV Coördinatie Interim Hoogstraat 26‐28 1000 Brussel
Goede jobs, geen borrelnootjes Dagcontracten moeten verboden worden
Vandaag organiseert het ABVV voor de zesde keer de Dag voor de Rechten van Uitzendkrachten. De gelegenheidskrant InterimZone wordt massaal verdeeld aan stations en voor bedrijfspoorten. Overal in het land zijn er ook ludieke acties., waarbij borrelnootjes worden uitgedeeld. Uitzendcontracten moeten meer zijn dan een handvol borrelnootjes, werknemers hebben recht op zekerheid en sociale bescherming. Dat is de boodschap die het ABVV wil uitdragen. Het ABVV wil dat er een einde gesteld wordt aan de dagcontracten in de uitzendsector. Dagcontracten vertegenwoordigen één derde van alle uitzendcontracten. Uitzendkrachten voeren heel vaak lange opdrachten uit met een aaneenrijging van dagcontracten. Werkgevers kunnen hen met een vingerknip zo weer naar huis sturen. Het is ontoelaatbaar dat mensen vandaag nog te maken krijgen met zulke 19de‐eeuwse praktijk. Het ABVV wil een redelijk gebruik van uitzendwerk. Niet te kort, niet te lang, niet te veel. Er wordt met heel korte uitzendcontracten gewerkt om werknemers maanden‐ en soms jarenlang één en dezelfde functie te doen uitvoeren. Op die manier worden veel te veel werknemers in een permanente onzekerheid geduwd. Zij hebben geen toegang tot de normale sociale bescherming waar vaste werknemers recht op hebben. Daarbij komt dat vergoedingen zoals verplaatsingskosten of maaltijdcheques waar ze wel degelijk recht op hebben vaak niet eens worden toegekend. Werkgevers maken misbruik van het uitzendwerk om de flexibiliteit op de arbeidsmarkt tot ontoelaatbare uitersten te drijven. Daar kan alleen paal en perk aan worden gesteld als de wet op uitzendarbeid van 1987 correct wordt nageleefd. Dat is dan ook de eis van het ABVV. Om het misbruik van uitzendwerk tegen te gaan wil het ABVV ook dat uitzendcontracten dezelfde duurtijd hebben die is vastgelegd in het commerciële contract tussen het uitzendkantoor en zijn cliënt, de gebruikende onderneming. Het uitzendcontract moet dus samenvallen met het commerciële contract. Een bedrijf vraagt bijvoorbeeld een interimaris voor één maand, het uitzendcontract moet dan ook voor één maand worden afgesloten. Ten slotte wil het ABVV kordate maatregelen tegen de discriminaties in de uitzendsector. De zelfregulering die de werkgeversfederatie voorstaat blijft dode letter. Er moet een zwarte lijst komen van werkgevers die racistische of discriminerende personeelsselecties vragen aan uitzendkantoren. En uitzendkantoren die dergelijke werkgevers blijven ter wille zijn moet hun erkenning afgenomen worden. Het ABVV opent een elektronisch meldpunt waarop discriminaties kunnen aangeklaagd worden. Als bijlage vindt u: de gelegenheidskrant InterimZone en een overzicht van de acties overal in het land Persdienst : Commentaar : Eddy Van Lancker Frank Jacobs federaal secretaris ABVV
[email protected] [email protected] Wilt u onze persberichten op een ander adres ontvangen, of liever niet meer ontvangen, stuur ons een mail :
[email protected].
10jaar sociaal overleg in de uitzendsector
1. De toestand van het sociaal overleg in 1999. 10 jaar geleden was er voor de uitzendsector geen volwaardig sociaal overleg. o Het paritair comité vergaderde slechts om de 2 jaar om de sectorakkoorden te bekrachtigen. De voorzitter van het PC speelde geen enkele rol. o Sectoronderhandelingen gebeurden in een beperkte groep die bestond uit de Commissie van goede diensten. o De akkoorden voorzagen in een verhoging van de eindejaarspremie, in ruil voor een syndicale verklaring dat uitzendarbeid een doorslaggevende rol heeft op de arbeidsmarkt en dat de wetten en akkoorden moesten versoepeld worden. In 1999 betaalde het ABVV 18.521 eindejaarspremies, of 39% van wat de vakbonden betaalden (ACV 53%, ACLVB 8%). De vakbonden betaalden 53% van de premies en het Sociaal Fonds voor Uitzendkrachten 47%. De sociale relaties waren gericht op consensus: in ruil voor het openen van bijkomende markten werd een verhoging van de eindejaarspremie en de syndicale premie bekomen.
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
8
2. Nieuwe oriëntaties 10 jaar geleden stuurde het ABVV de sectorale onderhandelingen een nieuwe richting uit. o Binnen het ABVV kwam een nauwe samenwerking tussen de vakcentrales tot stand, via de ABVV Coördinatie Interim. o Onderhandelingen werden overgeheveld van de Commissie goede diensten naar het Paritair comité. o Verwerping van preambules ter invoering van sectorale akkoorden. o Algemene debatten over uitzendarbeid werden naar het interprofessioneel niveau verwezen. Er dienden louter sectorale onderhandelingen te worden gevoerd. o Opstarten van een agressiever communicatiebeleid en van opleidingen voor vakbondsafgevaardigden over de uitzendproblematiek. 3. Evolutie van de uitzendarbeid Ondanks de beperkingen in de Belgische wetgeving, groeide de uitzendarbeid fors. Uitzendkrachten per dag: 1985: 13.460 1999: 62.661 2009: 71.759 Daarnaast groeide ook het aantal studentenjobs met uitzendcontracten.
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
9
In 2009 tekende zich een terugloop af door de economische crisis. Maar in 2010 is er al weer een heropleving. De vraag rijst wat de oorzaken zijn van die forse groei: o Ondoeltreffende of onaangepaste wetgeving o Kloof tussen werkvloer en onderhandelingsinstanties o Evolutie van de bedrijfsstrategieën 4. 10 jaar protocollen en onderhandelingen De cao’s van 1994 en 1996 hadden de procedures versoepeld. Het IPA 1998 wijzigde de voorwaarden voor de terbeschikkingstelling van werkkrachten. In 2000 werd het gebruik van uitzendwerk voor uitzonderlijk werk versoepeld en werd invoeginterim (langdurig werklozen en leefloners) toegestaan, maar zonder succes. CAO 1999‐2000 De voornaamste gespreksthema’s die toen op tafel lagen zijn nog altijd actueel: o dagcontract o Interim in de openbare sector o verbod sectoren bouw en verhuis o 4de motief: instroominterim Nieuwe sociale voordelen: o syndicale premie: van 2100 BEF naar 2500 BEF in 1999 en 3000 BEF in 2000 o versoepeling toekenningsvoorwaarden eindejaarspremie o optrekken aanvullende vergoeding ziekte en werkloosheid o verhoging verplaatsingskosten (54%) CAO 2001‐2002 Onderhandelingen mislukken en leiden tot een eerste conflict over verscheidene knelpunten. Een akkoord wordt pas gesloten op 10 december 2001:
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
10
o eindejaarspremie opgetrokken van 7,66% tot 7,91% in 2002. Versoepeling van de toekenningsvoorwaarden o de syndicale premie bedraagt € 82 in 2002 o bijkomende informatie inzake tijdelijke vermeerdering werk in bedrijven zonder syndicale afvaardiging o 1ste werkgroep over sectoraal pensioen o Het blijft bij aanbeveling over het terugdringen van dagcontracten o Rosetta: doorverwijzing naar minister van Tewerkstelling o In het PC bouw werd er wel een akkoord gesloten. CAO 2003‐2004 Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het werkterrein van het paritair comité en dat van de Nationale Arbeidsraad (NAR). Syndicale delegaties moeten geïnformeerd worden over ‘in house’‐ agentschappen in het bedrijf. Interim wordt in het akkoord beschouwd als schakel tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. De eindejaarspremie wordt opgetrokken tot 8% en de syndicale premie tot € 84,50 Worden verwezen naar de NAR: o de actualisering van de wetgeving o de motieven waarvoor uitzendarbeid is toegestaan o de sectoren met verbod op uitzendwerk (openbaar ambt) CAO 2005‐2006 o Verhoging eindejaarspremie tot 8,15% en van de syndicale premie tot € 87 o financiering van de mobiliteit € 75.000 o financiering van de vorming € 400.000 o een werkgroep buigt zich over aanvullend sectoraal pensioen.
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
11
CAO 2007‐2008 o Eindejaarspremie naar 8,22 % en syndicale premie € 90 o 2de pensioenpijler: brutering. D.w.z. dat de premies verrekend worden in het loon van de uitzendkrachten. o inspanningen inzake veiligheid ten belope van € 1000.000/jaar o Uitzendkracht moet kennisnemen van de werkpostfiche CAO 2009‐2010 Als gevolg van de economische crisis worden geen nieuwe sociale voordelen toegekend. o voortzetting brutering 2de pensioenpijler tot eind 2011 o vereenvoudiging van de berekening van de eindejaarspremie die op 8,22 % blijft vastgesteld o paritair beheer van het sociaal fonds: eerste voorzitter wordt geleverd door het ACV. 2009‐2010: blokkering van de onderhandelingen in de NAR De onderhandelingen raken in een impasse omdat de sociale partners het niet eens zijn over o het 4de motief: instroom van werkzoekenden als motief voor het gebruik van uitzendwerk o de dagcontracten o betere syndicale controle
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
12
5. 10 jaar syndicale actie van het ABVV voor uitzendkrachten Het ABVV gaf tal van brochures uit en organiseerde ook persoonlijke mailings over de rechten van uitzendkrachten. Tegelijk werden geregeld seminaries georganiseerd voor vakbondsvertegenwoordigers. Tussen 1999 en 2003 functioneerde een Rode Lijn die uitzendkrachten de mogelijkheid gaf telefonisch vragen te stellen of bijstand te vragen. Sinds 2005 organiseert het ABVV jaarlijks een Dag voor de Rechten van Uitzendkrachten. Dat gaat gepaard met ludieke acties en met de publicatie van een gelegenheidskrant: Interimzone. De jaarthema’s op een rijtje: o 2005: te veel uitzendcontracten o 2006: voor volwaardige jobs o 2007: recht op vast werk o 2008: stop de onzekerheid o 2009: strijd tegen discriminatie o 2010: weg met de dagcontracten, voor een redelijk gebruik van uitzendwerk.
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
13
Bijlage: enkele cijfers
Jaarcijfers 2009 Economische gegevens Omzet van de sector Aantal gepresteerde uren uitzendarbeid Toename activiteit in de sector
€ 3,281 miljard 140,8 miljoen ‐22,18%
Sociale gegevens Aantal uitzendkrachten per dag tewerkgesteld (FTE) Penetratiegraad van uitzendarbeid t.o.v. totale loontrekkende bevolking (raming)
71.759
1,93%
Aantal uitzendkrachten per jaar tewerkgesteld
326.103
Aantal jobstudenten tijdens de vakantieperiode tewerkgesteld
161.411
Verdeling van de activiteit per gewest Vlaanderen
64,74%
Wallonië
25,35%
Brussel
9,91%
Structuur van de uitzendsector Aantal ondernemingen
140
Aantal agentschappen
1.234
Vaste werknemers
5.593
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
14
Verdeling van de uitzendkrachten per werknemerscategorie Statuut
Mannen
Vrouwen
Totaal
Arbeiders
‐
‐
57,1%
Bedienden
‐
‐
42,9%
58,4%
41,6%
Totaal
Verdeling van de uitzendkrachten per leeftijdscategorie Leeftijdscategorie < 21 jaar
Verdeling 10%
21 ‐ 25 jaar
27,4%
26 ‐ 30 jaar
18,7%
31 ‐ 45 jaar
31,5%
46 jaar en meer
12,4%
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
15
Syndicale premies
6/10/2010 | ABVV persmap | uitzendwerk
16
Acties overal in het land: een overzicht Brussel
Acties met straattheater en fanfare in de Nieuwstraat, voor de Finisteraekerk, vanaf 14.30 u
Vlaanderen
Aalst Antwerpen Gent Leuven Oostende Oost‐Vlaanderen Overpelt Ronse Sint‐Niklaas Turnhout Vilvoorde
Actie aan het station, vanaf 7 u. Actie aan de stations Antwerpen Centraal en Berchem, vanaf 7 uur. Actie aan het station, vanaf 7 u. Actie aan het station vanaf 7u. Actie bij de bedrijven in de industriezone, Zandvoordestraat, vanaf 12.30 u. Managers worden uitgenodigd hun contract onbepaalde duur in te ruilen voor een uitzendcontract. Actie op het industrieterrein Nolimpark, met een infotent. Aan het station, vanaf 7 u. Actie aan het station, vanaf 7 u.. Optocht, start aan station om 11.30 u. Actie aan het station vanaf 7 u.
Wallonië
Brabant wallon Charleroi La Louvière Liège Luxembourg Mons Mouscron Namur Tournai Verviers
Actions chez GSK à Wavre et à l’entrée du zoning sud de Nivelles. Actions zoning industriel Jumet de 6h30 à 9h. Actions aux gares du Centre et du Sud de 6 h 30 à 8 h 45. Apéro à durée déterminée de 18h à 20h sur la Place Saint‐Paul à Liège Actions dans les bureaux de chômage. Stand d'info sur le parking du Cora de Messancy. Actions dans les entreprises de la région. Actions aux portes des agences intérimaires. Actions à la gare, de 7h30 à 9h30. Devant AGC à partir de 10 h. Actions dès 5h30 aux gares de Tournai et Ath, devant le Forem et dans les entreprises utilisant des intérimaires. Criée aux esclaves, théâtre de rue dès 14h30 place Verte.