Het hart is veel meer dan een pomp Verdient het dan ook meer aandacht binnen jouw sessie? Door Dorthe Krogsgaard en Peter Lund Frandsen, juni 2015 Het hart is als levenscentrum in veel culturen algemeen aanvaard. In het oude Egypte werd het hart van overledenen tijdens een ceremonie gewogen om na te gaan of ze het waard waren om in het hiernamaals binnen te treden. De Azteken offerden harten om hun kracht terug te geven aan de zon. In de bijbel is het hart de kern van het menselijk wezen, zijn Ziel, zijn ware Ik. De Indiaanse Upanishads spreken van ‘De Lotus van het Hart’, de kamer van het ego, dat een onverwoestbaar deel is van het universum, zelfs als het lichaam ophoudt te bestaan. ‘Even groot als het heelal, zo groot is het universum van de hartlotus’. Deze filosofische beschrijvingen delen, ondanks hun uiteenlopende oorsprong, dezelfde wijsheid van het hart. Bovendien is het opwindend te zien dat nieuw wetenschappelijk onderzoek het mogelijk maakt om deze oude kennis te doen herleven binnen een Westers wetenschappelijk referentiekader. Deze rijkdom aan nieuwe informatie inspireert ons om het hart uitgebreider te behandelen tijdens elke reflexologiesessie. Het hart ‘ont-wikkeld’ Het hart is het eerste orgaan dat gevormd wordt en functioneert in het primitieve embryo (3 weken). Eerst ontwikkelen zich 2 ‘harttubes’. Een linker en een rechter, aan beide zijden van de centrale lijn. Wanneer de foetus zich buigt langs de longitudinale as komen de 2 tubes samen, draaien in elkaar en vormen samen de fijnere interne structuren van het hart. De Spaanse cardioloog Francisco TorrentGuasp heeft onlangs gedemonstreerd dat het mogelijk is om met een eenvoudige dissectie het ‘hart los te knopen’ zodat je duidelijk kunt zien hoe de spiervezels in elkaar gedraaid zijn als een dubbele spiraal.
Fig. 1: De hartknoop
1
Het magnetische hart De medische wetenschap is reeds lang bekend met de elektrische signalen die door het hart worden uitgezonden (ECG), maar de ontwikkeling van fijnere instrumenten toont aan dat het hart het krachtigste magnetische veld van het lichaam heeft. Met een zogenaamde SQUID-magneetmeter kan een magnetisch veld gemeten worden dat ongeveer 5.000 maal sterker is dan dat van het brein en dit tot op een afstand van 3 à 4 meter van iemands hart. Het magnetische veld pulseert en heeft de vorm van een dubbele torus (zie fig. 2), wat volgens natuurkundigen een van de meest informatierijke golfvormen is. Deze verschijnselen zijn de reden waarom er zoveel studies gedaan worden die aantonen dat het hart duidelijk het hart van mensen in de omgeving beïnvloedt.
Fig. 2: Het magnetisch veld van het hart
Van het hart naar de hersenen Sommige onderzoekers introduceren de term ‘hartbrein’ omdat blijkt dat het zenuwstelsel van het hart met ongeveer 40.000 neuronen, veel ingewikkelder is dan eerder werd gedacht. Het kan langere tijd op zichzelf functioneren en er zijn 10 maal meer zenuwvezels die informatie sturen van het hart naar het brein, dan omgekeerd! Psychologisch en parapsychologisch onderzoek suggereert dat het hart in staat is om emotionele gebeurtenissen te voelen en erop te reageren, vooraleer onze andere zintuigen en/of het brein iets hebben opgevangen! Een toegeknepen hart Zou het kunnen dat het hart fysisch samengedrukt wordt door spanningen en onvoldoende ruimte in het mediastinum (ruimte in het midden van de borstkas tussen de longen)? Door meer tijd door te brengen voor computer- en televisieschermen ontwikkelen mensen een sterno-symphysis syndroom, wat verminderde ruimte tussen het sternum (borstbeen) en de pubic symphysis betekent. Een houding zoals de komkommer op het label van de Heidelbergazijn! Hierdoor is er minder ruimte voor het hart en heeft de hartspier het moeilijker om zijn werk te doen. In yoga wordt in veel poses de nadruk gelegd op het concept ‘open je hart’ om de volledige borstkas te openen. 2
Reflexologie die ‘het hart opent’ Tijdens een reflexologiesessie is het belangrijk om aan de borstkas te denken terwijl je op de hartzone werkt. Het bindweefsel (fascia) van de borstkas is divers en heel sterk, het loopt door tussen de longen en omsluit het hart. Het verbindt de voorkant met de achterkant (het borstbeen en de rug) en boven met onder (nek en diafragma). Werk eerst op de reflex van het borstbeen (sternum) en de thoracale wervelkolom (borstwervels), dit zijn de sterkste structuren in de thorax. Door het 1ste middenvoetsbeentje (metatarsaal I) zorgvuldig plantair en dorsaal over zijn gehele lengte te bewerken, bewerk je beide structuren terzelfdertijd. Ga verder met de ribben. Een goede techniek is door met je vier vingers tegelijk (de duim ondersteunt plantair) diep in het weefsel tussen de beentjes over de rug van de voet van het 1ste middenvoetsbeentje (borstbeen) helemaal tot metatarsaal V te gaan (fig. 3).
Fig. 3
Je kan als extra greep met je rug naar de cliënt gaan staan waarbij je je 2 duimen plaatst op 2 naast elkaar gelegen tenen. De andere vingers ondersteunen diezelfde 2 tenen langs de onderkant. Maak dan een tegengestelde beweging, zodanig dat beide tenen afwisselend naar boven en beneden bewegen (fig. 4). Vervolg met de volgende 2 tenen, … Beeld je in dat je de borstkas ‘opent’ en ‘sluit’, of je ze afwisselend naar voren en naar achteren beweegt, zodat alle bindweefsel (fascia) en gewrichten gestretcht en ontspannen worden.
Fig. 4
3
De reflexen van het hart Wanneer je rechtop staat ligt het hart achter het borstbeen, ter hoogte van de onderste helft van de borstwervels (T4-T10). Het rust op het diafragma en steekt lichtjes rechts van het borstbeen uit. Op de linkerkant bereikt de hartpunt een verticale lijn die door het midden van het sleutelbeen (clavicula) getrokken is. Wanneer je neerligt beweegt het hart 3-4 cm omhoog. Figuur 5 toont enkele van de hartreflexen waarmee we werken.
Fig. 5: 1) Touchpoint anatomische hartreflex (aangepast naar Fitzgerald en Marquardt; 2) hartreflex volgens Karl-Axel Lind en Henrik Hellberg; 3) originele hartreflex volgens Eunice Ingham (plantair)
Bij een reflexologische behandeling van de hartreflex is het goed om eerst alle structuren rond het hart te ontspannen met cirkelvormige bewegingen, om dan traag de hartreflex te benaderen als was het de kiem van een bloem. 1. Begin met het bewerken van de reflexen van het bindweefsel van het mediastinum. Dit is het volledig gebied van T2 tot T10 op en langs het 1ste middenvoetsbeentje en de gleuf naar het 2de middenvoetsbeentje. Gebruik een fascia-techniek, d.w.z. heel trage diepe strijkbewegingen. 2. Ga verder met het pericardium (hartzakje = de zone rond de hartreflex), eveneens met de fascia-techniek. 3. Bewerk tenslotte de eigenlijke hartreflex. Gebruik meerdere verschillende technieken. Een mooie relaxatietechniek is om met een stevige vaste greep (zonder te bewegen) zowel plantair als dorsaal de reflexzones van het hart vast te houden (fig. 6). Tracht tegelijkertijd de hartslag van de cliënt te voelen (wordt meestal dorsaal het best gevoeld). Wanneer je de hartslag niet voelt of twijfelt of het om je eigen hartslag gaat, vraag de cliënt om zijn hartslag op de pols te zoeken en dan luidop te tellen.
4
Fig. 6: Relaxatie van het hart
Synchroniciteit De Nederlander Christian Huygens (1629 – 95), uitvinder van de pendule (klok met slinger), ontdekte dat wanneer je meerdere klokken naast elkaar zet, ze neigen om zich op elkaar af te stellen, zodat alle slingers gelijk slaan. De sterkste pendule bepaalt het tempo. Dit principe blijkt van toepassing op veel ritmische systemen, ook in de biologie. De sterkste pulserende generator van de mens is het hart, maar niet mechanisch zoals een uurwerk. Wetenschappers hebben aangetoond dat het hart kan synchroniseren of ritmes overnemen van andere lichaamsdelen, maar enkel wanneer de geest in rust is. Wanneer gedachten harmonieus zijn zullen alle ritmes synchroniseren! Deze ideeën worden nu verder onderzocht in de nieuwe discipline ‘chronobiologie’ genoemd. Meer weten? Er zijn veel meer technieken en interessante nieuwe weetjes over het hart die we echter niet allemaal in dit artikel kregen, zoals:
Het hart als coördinator van alle fysiologische ritmes; het hart als endocriene klier (scheidt ANF, norepinephrine, dopamine, oxytocine, enz. af); de emotionele aspecten van het hart.
We zijn reeds lang gefascineerd door het hart, zowel als orgaan als concept, en hoe de nieuwste biowetenschap een breder zicht geeft van de sleutelrol die het hart speelt naast zijn rol als bloedpomp. Daarom ontwikkelden we de nieuwe bijscholing voor reflexologen: ‘Round about: The Heart’ (omtrent het hart). Kijk voor meer info op www.touchpoint.dk/en Informatie in verband met inschrijving, locatie, prijs enz. vind je eveneens op bovenstaande website of rechtstreeks op: http://www.touchpoint.dk/wss/touchpointuk.asp?page=13186&showK=11079&showDescr=143 54
5
Referenties Maret, Karl: Exploring the Heart and Aether in Energy Medicin, Subtle Energies & Energy Medicine 20;1 (2009) 53-96 Peters, Marcus: Gesundmacher Herz, VAK Freiburg 2013 Lind Anna Kaarina: www.medikanova.fi Hellberg, Henrik: www.teamehllbergzontherapi.com
Vertaald door Lut Vijverman en Linda Jacobs; met toestemming van Touchpoint.
6
