Het globaal medisch dossier Gezellejaar Pijn zit niet altijd op de juiste plaats

• Het globaal medisch dossier • Gezellejaar • 1899 • 1999 . • Pijn zit niet altijd op de juiste plaats

2

SOCAAL Het glogaal medisch dossier. Nieuw, eenvoudig, voordelig! De unie is een winkel Is uw huis aangepast aan uw leeftijd? • Beperk de schade - verhoog de pakkans Wijzigingen inzake tegemoetkomingen voor mindervaliden Goed voorbereid op reis betekent dubbel reisplezier

GEZOND SPORTEN Medisch verantwoord Fietsvakanties 1999

sporten: E.H.B.O. bij sportongevallen

VOOR U GELEZEN Het brein in kaart In de schaduw van de maan CULTUUR Meer dan groen, Oudenaardse wandtapijten Guido GezeIIe in West-Vlaanderen Keizer Karel. Gent 1500-2000 Surreal isme-expressionisme: een confrontatie

van de 16de-18de eeuw

GEZONDHEID Pijn zit niet altijd op de juiste plaats Hoge consumptie van enkelvoudige onverzadigde beschermt tegen cognitieve aandoeningen

UIT DE PROVINCIES Antwerpen, Brabant, Limburg Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen

5 6-7

7 8

9-11 11

12 12

VOEDING Gezond eten Kalkoen-paprikapannetje Yoghurtroom Blauw of wit? Pluk de septemberdruiven!

CURSIEFJE Het kwaad zijn wij

3 4

14-15 16-17 17-18 18-19

20-21 21 21 22

23 vetzuren 24

25

26-31

b~t'AAL

3

HET GLOBAAL MEDISCH DOSSIER NIEUW, EENVOUDIG, VOORDELIG! Vanaf 1 mei is, na jarenlange discussie, het globaal medisch dossier (afgekort GMD) in voege getreden. De bedoeling van het systeem is tweeledig: een betere kwalitatieve zorgverlening en een meer doeltreffende organisatie van de geneeskundige verzorging. De patiënt kiest een vaste huisarts, die een dossier aanlegt en beheert over zijn hele ziektegeschiedenis en zijn medische antecedenten. De Liberale Mutualiteiten vinden het nieuwe systeem alleszins een stap in de goede richting, maar ze betreuren het feit dat het zo lang geduurd heeft voordat het tot stand kwam: er zijn maar liefst zeven jaren verstreken sinds het begin van de experimenten Busquin! De positie van de huisarts wordt uitgebreid, maar de patiënt is vrij om al dan niet in het systeem te stappen. Een principe dat altijd verdedigd zal worden door de liberale Mutualiteiten. Indien hij wil, kan hij steeds van huisarts veranderen en hij heeft inzagerecht in het dossier. Als stimulans wordt zijn persoonlijk aandeel bij een raadpleging van de huisarts verminderd met 30%. Momenteel functioneert het systeem nog slechts op minder dan halve kracht, vermits er twee belangrijke restricties aan verbonden zijn. In een eerste fase is het slechts toegankelijk voor 60-plussers. Verder wordt het persoonlijk aandeel enkel verminderd voor raadplegingen, maar niet voor huisbezoeken, die nochtans belangrijk zijn voor bejaarden, met moeilijkheden om zich te verplaatsen. De Liberale Mutualiteiten dringen er dan ook op aan dat de volgende regeringsploeg in eerste instantie het globaal medisch dossier ook zou opentrekken tot de bezoeken van de huisartsen en dat ze het in een latere fase zou veralgemenen tot alle verzekerden.

Huisbezoeken komen hiervoor niet in aanmerking. De huisarts moet geaccrediteerd zijn. In 1999 komen ook nog niet geaccrediteerde huisartsen met' een bijkomende opleiding in aanmerking. Die 500 BEF wordt door het ziekenfonds volledig terugbetaald. Bovendien genieten de patiënten van 60 en ouder die hun GMD aan een huisarts hebben toevertrouwd gedurende één jaar voor elke raadpleging van een huisarts een vermindering van 30% op het gedeelte van het honorarium die zij zelf moeten betalen. Die 30% wordt hen door het ziekenfonds bovenop de normale terugbetalingen toegekend. Bezoeken aan huis en raadplegingen van specialisten komen niet in aanmerking. Voordelen voor de huisarts Hij krijgt voor het bijhouden van het GMD van het RIZIV een jaarlijks forfetair bedrag van 5.000 BEF.Bovendien krijgt hij een honorarium van 500 BEFper jaar per patiënt van wie hij het GMD bijhoudt.

\~

LIBERALE

En het ziekenfonds? Het ziekenfonds betaalt u dus eenmaal per jaar, op voorlegging van het medisch getuigschrift, het bijkomend honorarium van 500 BEFvolledig terug. Het kent u ook 30% vermindering op het remgeld voor de raadpleging van een huisarts toe. Daarenboven ligt er bij uw liberaal ziekenfonds een brochure te uwer beschikking, samen met een kaartje dat u invult, bijhoudt en toont aan iedere arts die u raadpleegt. Zo weet hij naar wie eventuele verslagen moeten worden gestuurd.

ZIEKENFONDSEN

~

U bent zestigplusser?

Kies dan een vaste huisarts! Vraag hem dat hij uw GLOBAAL MEDISCH DOSSIER beheert. U geniet gedurende één jaar 30%

vermindering

Bijkomende inlichtingen kan u bekomen bij uw liberaal ziekenfonds

op het

remgeld bij elke raadpleging van een huisarts.

~i~~:~~~':'::~~~_I~_t:e_\~~~~ ~_.,

r

Voordelen voor de patiënt De patiënt betaalt één keer per jaar een honorarium van 500 BEFvoor het beheer van zijn GMD. Dit honorarium wordt aangerekend door de gekozen huisarts naar aanleiding van een raadpleging.

Wat moet u doen? U bent 60 of ouder en u wenst het beheer van uw globaal medisch dossier aan uw huisarts toe te vertrouwen. Ter gelegenheid van een raadpleging in de spreekkamer van uw huisarts vraagt u hem gewoon uw GMD bij te houden. U betaalt hem dan het honorarium van 500 BEF,dat u door het ziekenfonds volledig terugbetaald wordt. U kunt hem ook vragen dit honorarium rechtstreeks bij het ziekenfonds te innen. In dat geval tekent u het getuigschrift waarop de arts vermeldt dat u de toepassing van de derdebetalersregeling vraagt. Deze procedure kan echter wel de toekenning van de vermindering van 30% van het remgeld vertragen. Mocht u in de loop van hetzelfde jaar van huisarts veranderen en de beslissing nemen om hem uw GMD toe te vertrouwen - wat u steeds vrij staat te doen - dan mag die nieuwe huisarts u het bijkomende honorarium van 500 BEF slechts één jaar na uw eerste betaling aanrekenen.

:

:

I :'::~ 1

dokter

1

adres

,

l:

i

v~o.n.~~ .•••.........••••••.•.•..•.••••••..•....••... ~;jn·~~;' •• .

. .

.

Iel.

.ve~o
t,:

I !. ! !

i

Geert Messiaen, Secretaris-generaal landsbond van Liberale Mutualiteiten

á~t\AAL

4

DE UNIE IS EEN WINKEL Volgens de Europese Commissie is de transpa-

langrijk de levensstandaard niet uit het oog te verliezen. Die ligt in de verschillende lidstaten niet op hetzelfde niveau.

rantie van prijzen één van

, de voordelen van de euro. Wij kunnen shoppen in het multinationale warenhuis dat Europese Unie heet. Hoe zien de prijzen er daar uit? In de Belgische afdeling blijken die relatief aantrekkelijk. Tenminste: als we de belastingen niet meerekenen. Het groothertogdom Luxemburg is het goedkoopste land, Finland het duurste. Het raadplegen van een huisarts is het goedkoopst in België. Een virtueel reisje van de ene uithoek van de Europese Unie naar de andere leert ons alvast iets. Namelijk dat prijzen in de euro voor verschillende diensten en producten en tussen lidstaten nog gevoelig verschillen. De prijsverschillen kunnen door fiscale heffingen nog worden vergroot. Dankzij de transparantie die de euro met zich meebracht, komen die verschillen duidelijk naar voren. De Europese Commissie toont zich ter zake erg oplettend en zamelt geregeld de prijzen in. Uit een recente enquête blijkt dat er sprake is van een zekere harmonisering. De consument voelt dat misschien nog niet echt. Intussen blijft het in elk geval interessant om eens buiten de grenzen van de eigen lidstaat te kijken. AI is het maar om te kunnen vergelijken. De prijzen die wij verderop weergeven, zijn enkel indicatief en wij hebben ze afgerond. Bij het vergelijken van prijzen voor diensten en producten is het be-

In de afdeling voedingsmiddelen kost een halve kilo boter 1,45 euro in België. Dit is merkelijk méér dan in Ierland (1,04 euro), Nederland en Frankrijk. Een pakje spaghetti van 500 gram is natuurlijk het goedkoopst in Italië (0,52 euro), kost het dubbele in ons land en het meest in Luxemburg. De goedkoopste Big Machamburger vinden wij in Portugal (2,20) of in Nederland (2,25 euro), terwijl wij hier in België 2,60 en in Luxemburg zelfs 2,95 euro voor neertellen. Ook voor whisky moet u naar Portugal of Spanje. Een fles kost in Portugal 8,20 euro, tegen 13,50 in België en zelfs 15,45 in Frankrijk. Afdeling onderhoudsproducten en hygiëne. Aan een schoonmaakmiddel - een fles voor alle toepassingen - hangt het kleinste prijskaartje (1,40 euro) in Frankrijk en Spanje. In België kost het product 2 en in Duitsland zelfs 2,55 euro. Dezelfde grote verschillen vinden wij terug bij tandpasta. leren betalen er minder dan 1 euro voor, Belgen 1,70 euro, Fransen en Duitsers zelfs meer dan 2 euro. Idem voor een do sje condooms dat in Luxemburg 3,93 euro, in België 4,85 maar in Ierland en bij onze Noorderburen meer dan 10 euro moet kosten. Voor elektrische huishoudapparatuur, informatica en telecom moeten wij naar Ierland en Duitsland. Een stofzuiger van een goed merk kost er iets méér dan 100 euro. In België betalen wij er 123 euro voor. In Frankrijk kost hetzelfde toestel 166 euro. Een tv met een scherm van 70 centimeter? Duitsland en Nederland blijken het goedkoopst (460 euro). Aan de televisie hangt in België een prijskaartje van liefst 670 euro. Voor dezelfde gsm geeft u in Spanje 625 euro. Een computer uit de betere middenklassen koopt u beter niet in Luxemburg (3.221 euro), maar in Frankrijk (1.420 euro) of zelfs in België (iets minder dan 2.000 euro).

Video en elektronische spelletjes. Ons land behoort tot de goedkoopste lidstaten voor videocassettes (15,50 euro). Fransen moeten voor dezelfde producten bijna 27 euro ophoesten. Een spelconsole type Nintendo is daarentegen bij ons vrij duur (145 euro). U vindt die veel goedkoper in Italië (115,80) en Spanje (120 euro). Even kijken bij diverse producten en diensten. De goedkoopste merkjeans vindt u in Nederland (55 euro), de duurste in België en Luxemburg (74 euro). Voor een bezoek aan een huisarts moeten Belgen niet diep in hun portemonnee (minder dan 15 euro). Een Duitse patiënt is aan dezelfde raadpleging 66 euro kwijt. Een bioscoopticket kost in ons land 6 euro tegen bijna 7 in Frankrijk en Nederland. Loodvrije benzine blijft duur in Italië en Nederland, maar stukken goedkoper in Luxemburg (0,61 euro). Tenslotte een krant. In België en Luxemburg is er sprake van bodemprijzen. Franse kranten (1,14 euro) blijken het duurst. Voor Belgische automobilisten is er goed nieuws. Een middenklassewagen van een Brits, Duits of Italiaans merk kost hier tussen 12.200 en 13.800 euro (zonder belastingen). Het Belgische prijsniveau ligt daarmee iets onder dat van Spanje. Fransen betalen gemiddeld 1.000 euro méér. In Ierland en Portugal hangt aan deze wagen een prijskaartje van liefst 16.000 euro. Belgische consumenten hebben al bij al niet veel redenen tot klagen. De prijzen in de winkels zitten meestal op een goed gemiddelde. Tegelijkertijd is de Belgische koopkracht relatief hoog. Dat geeft Belgen meer mogelijkheden dan Europeanen uit lidstaten waar het leven iets duurder uitvalt. (Bron: Europabericht, nr. 235, mei 99)

5

IS UW HUIS NOG AANGEPAST AAN UW LEEFTIJD? Denk nu na over hoe u

later wilt wonen! Begin er tijdig aan! Kleine aanpassingen maken een groot verschil! Denk aan uw comfort en veiligheid: goede verlichting, hellende vlakken in plaats van drempels, leuningen aan de trap, werkbladen, laden en kasten op een handige hoogte, handgrepen aan bad, douche en toilet, antislipmatjes ... Soms zijn grote ingrepen nodig: deuren verbreden, toilet en badkamer binnenshuis inrichten, een garage ombouwen tot bad- of slaapkamer ... Ook de nieuwe technologie (domotica), kan uw comfort en veiligheid aanzienlijk verhogen. Financiële tegemoetkomingen U hebt onder bepaalde voorwaarden recht op een verbeteringspremie of op een aanpassingspremie voor bejaarden en gehandicapten. Deze worden verleend door: de Vlaamse Gemeenschap, een aantal provincies en sommige gemeenten. Goede raad ... is altijd welkom. Ga na of er in uw buurt een dienst is die woonadvies verleent. U krijgt er tips over mogelijke aanpassingen, hulp bij het zoeken naar premies en in sommige gevallen bij de concrete uitvoering van de werken. Voor info over aanpassingen, premies en woonadvies kunt u terecht bij de huisvestingsambtenaar in uw gemeente of provincie.

omwille van wachtlijsten. Informeer u goed over alle mogelijkheden en denk eraan: u blijft de baas! ,

ondersteuning mogelijk. Sommige groepswoningen krijgen bovendien begeleiding van professionele hulpverleners.

Thuiszorgdiensten worden georganiseerd door gemeenten, OCMW, ziekenfonds ... Er bestaan diensten voor: hulp bij het huishouden en bij de persoonsverzorging, vervoer- of boodschappendiensten, oppas- en gezelschapsdiensten ... Ook kortverblijf of dagopvang behoren tot de mogelijkheden.

Het principe van levenslang wonen ... ... houdt in dat u uw huis zo bouwt dat het zich telkens aan de veranderende levensomstandigheden aanpast. Zo zorgt u ervoor dat noch een handicap noch ouderdom u verplichten om te verhuizen. Hieronder ziet u een voorbeeld van zo'n levenslange woning. Nuttige ideeën over aanpasbaar bouwen vindt u in de handige "Ontwerpgids Levenslang Wonen" samengesteld door het Platform Wonen van Ouderen. Voor meer informatie kunt u terecht bij uw gemeente, OCMW of het dienstencentrum in uw buurt.

Een aangepaste ouderenwoning is speciaal ontworpen voor het comfort en de veiligheid van oudere personen. U kunt ook kiezen voor een aanleunwoning bij een rusthuis, zodat de noodzakelijke hulp steeds in de buurt is.

De ontwerpgidsen en de folder "Levenslang wonen" zijn verkrijgbaar bij: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap: Afdeling Woonbeleid E. Jacqmainlaan 156, bus 7 1000 Brussel Tel.: 02/253.82.74

Een serviceflat is speciaal ontworpen voor ouderen. Er zijn diensten beschikbaar maar niet verplicht en er is een permanentie waarop u in geval van nood 24 uur op 24 een beroep kunt doen. Serviceflats worden gebouwd door gemeente, OCMW of op privé-initiatief. Een duplex- of kangoeroewoning is een woning waarbij lII,nlllP een gedeelte van -uw •• het huis (bijvoorbeeld een aanbouw of de bovenverdiepingen) is omgebouwd tot een aparte woning voor een jong gezin. Zo kunnen het jong ,ungl'll.l,>lt: gezin en de oudere werkvlakken. elkaar wederzijds zicht naar buiten ",muit uwstoel hulp verlenen. \)tl,lUICUlI.

+ U kunt de bovenverdieping urnbeuwen tot een aparte \HJIltng.

Een levenslange wonIng ...

+ E":11 relstoelgebruiker \;;111 zich "IDI doorheen hel huls bewegen én kanhet toilet gehmikcn! + Openbaar vcrvoer. winkels. verenigingsleven in dl! buurt.

lt\llI).!!O:\'.m

,1:lngcll,1111C

vcrwarming

Denk aan alle mogelijkheden Wordt het te moeilijk om alleen in uw eigen huis te blijven wonen? Overweegt u te verhuizen? Ga dan niet over één nacht ijs! Overweeg goed wat u precies nodig hebt. Zorg ervoor dat u niet door de omstandigheden onder druk wordt gezet, bijvoorbeeld omwille van financiële redenen of

Groepswonen betekent dat enkele ouderen ervoor kiezen om samen een huis te betrekken en één of meerdere vertrekken in huis te delen. Zo wordt wederzijdse hulp en

...

•

elektnetren. vlocrbcklcdtng. nrlid\ling, s.mnatrc installuucs ....

I I' u

, I\H

"

U kunt er indien nodig alle \\'mlllrunclics in onderbrengen ...

••

I

omc:en kluderwagen of rolstoel door te laten (111111.0,8501).

b~t\ÁÁL

6

BEPERK DE SCHADE · VERHOOG DE PAKKANS Snel en doeltreffend handelen na een misdrijf Hoe vlugger u na een misdrijf politie of rijkswacht contacteert, hoe groter de kans op een oplossing. Maar ook de juistheid , en volledigheid van uw inlichtingen zijn beslissend.

Laat u verzorgen • Bent u gewond, of in shocktoestand? Ga eerst naar de dokter of het ziekenhuis, ook als de verwonding op het eerste gezicht niet zwaar is. Vraag een attest van het medisch onderzoek. • Neem, zelfs nog in het ziekenhuis, zo vlug mogelijk contact op met politie of rijkswacht.

Beperk de schade • Laat bij diefstal van krediet- of bankkaarten deze onmiddellijk blokkeren. Handel op dezelfde wijze voor uw cheques. Gebruik daarvoor de nuttige telefoonnummers. • Bel een slotenmaker wanneer uw sleutels gestolen zijn: om uw deuren open te maken en/of uw sloten te laten veranderen.

Bel politie of rijkswacht • Wis geen sporen uit. Laat alles liggen zoals het lag. • Hebt u de daders zien vluchten? Bel onmiddellijk hun vluchtrichting door, en eventueel gegevens over de vluchtauto: merk, type, kleur, nummerplaat, ... • Hebt u de daders gezien? Maak een persoonsbeschrijving op aan de hand van een lijst met kenmerken.

Registratiekaart

I

Neem bij een meningsverschil over een gerechtelijke uitspraak (hoederecht, burengeschillen, ...) een kopie van het vonnis mee, en het bewijs van de uitvoerbaarheid van het vonnis. Geef duidelijke informatie • Geef nauwkeurig plaats en tijd van het misdrijf. • Geef naam en adres van getuigen. • Wilt u zich burgerlijke partij stellen? Vermeld dat dan duidelijk.

Persoonsbeschrijving van de dader(s)

Vul van aL uw waardevolle voorwerpen de kenmerken in. Vul onderaan de dingen bij die nog niet vermeld staan. '·Iaak foto's van kostbare juwelen of kunstvoorwerpen en

kepies van aUe nuttige documenten (identiteitsbewijzen, boorddocumenten, ... ). leg ze samen met deze kaart op een veilige plaats. "Merk-Type

Doe zelf aangifte • Als u persoonlijk naar een politie- of rijkswachtkantoor gaat, neem dan zeker uw identiteitskaart mee en laat u eventueel vergezellen door een vertrouwenspersoon. • Neem bij een auto-ongeval of diefstal uw rijbewijs en boorddocumenten mee. • Geef bij een inbraak een degelijke beschrijving van uw huis. Bent u huurder, geef dan ook naam en adres van de eigenaar. • Hebt u al eerder een aangifte gedaan over hetzelfde geval? Geef het nummer van het proces-verbaal op, en eventueel de naam van de politieambtenaar die de aangifte toen noteerde.

'Nummer'

Wij'ziginge,,/ bijrondere kenmerken

Radio Televisie

Deze lijst geeft de gegevens die van belang zijn voor een volledige persoonsbeschrijving van de dader(s). Overloop de punten stap voor stap, en neem eventueel een blad papier om meer details op te schrijven. doder 1 Grootte

(in cm)

Gelaatskleur

Brandweer/ziekenwagen: 100 Ziekenhuis: Huisdokter: Brandwondencentra: (02)268 62 00 (09)240 34 90 - (03)217 75 95 Antigifcentrum: (070)245 245

Haarkleur Haarlengte Platenspeler

Kleur ogen Vorm ogen

Versterker

Bril (vorm montuur)

Geluidsboxen

Nond (vorm) Tanden (verzorgd, ontbrekend •... )

Fotocamera Videorecorder

Taal (accent.

Filmprojector

Etnische

Diaprojector

dialect)

kenmerken

Kleding

Schrijfmachine

Bijzondere

Rekenmachine Computer Fiets Bromfiets

Vluchtrichting leeftijd

Motor

littekens

Auto

"'otor Chassis Identiteitskaart

Tatoeages Juwelen Andere

Rijbewijs Reispas Bankkaart

Voertuig • Identificatienummer: het nummer van het toestel zelf. Serienummer: het nummer van de reeks toestellen waartoe behoort.

Verlies of diefstal van: • bank- en kredietkaarten: (070)344 344 • postchequekaart: (02)64603 74 Lokaal bankkantoor:

Snor Baard

Videocamera Filmcamera

uw

äerk

Type Kleur Nummerplaat

kenmerken

Nuttige telefoonnummers Politie of rijkswacht: 101 Gemeentepolitie: Dichtstbijzijnde rijkswachtpost.

Lichaamsbouw (± kg) Gezichtsvorm (rond.ovaal, .. )

Tuner

doder 2

:

Slotenmaker: Dienst slachtofferhulp: Dienst slachtofferonthaal O(~lW:

bij het parket:

Vul zelf de ontbrekende telefoonnummers

in.

7

• Noteer het nummer van uw aangifte of klacht, en de naam van de politieambtenaar die ze opneemt. Neem bewijzen mee Om later schadevergoeding te kunnen krijgen, moet u de schade zoveel mogelijk bewijzen. Maak een lijst op van de schade en neem bij de aangifte het volgende mee: • Bewijzen van lichamelijke schade. Minstens een doktersbriefje, maar ook: hospitalisatie-attesten, bewijsstukken van medische kosten, foto's van verwondingen, een schadebestek, eventueel kledij,,,. • Bewijzen van materiële schade: foto's, attesten, aankoopfacturen, notariële akten, serienummers, het inschrijvingsbewijs van een gestolen auto, een schadebestek, ... • Bewijzen van economisch/financiële schade: ongedekte cheques, valse contracten, ... • Verzekeringsdocumenten: familiale, brand-, aansprakelijkheids-, diefstal-, rechtsbijstandsverzekering, ... Bron: folder Ministerie van Binnenlandse Zaken, in samenwerking met de Politie Brussel en het Algemeen Commando van de Rijkswacht.

WIJZIGINGEN INZAKE TEGEMOETKOMINGEN VOOR ,MINDERVALIDEN Op 15 januari jl. werden

twee KB's goedgekeurd die de KB's van 6 juli 1987

en 5 maart 1990 wijzigen. Van de voornaamste wijzigingen wij volgend overzicht:

geven

1) Voor 21-jarigen, die verhoogde kinderbijslag genoten, kan het recht op een tegemoetkoming toch ingang vinden vanaf 21 jaar indien zij een aanvraag daartoe indienen binnen de zes maanden nadat zij 21 jaar geworden zijn. Voorheen ging het recht pas in vanaf de eerste dag van de maand die volgde op die van de aanvraag. 2) De handicap wordt eveneens in aanmerking genomen om de vrijstelling van het kadastraal inkomen te berekenen bij de inkomensberekening. Zowel als hij/zij zelf erfgenaam is van de woning ofwel de partner ofwel een ander persoon waarmee samengewoond wordt. 3) De uitkeringen inzake beroepsopleiding en het aanvullend loon op deze uitkeringen worden niet meegerekend bij de vaststelling van het inkomen. 4) De mogelijkheid tot een ambtshalve herziening wordt versoepeld zowel zoals vroeger - in het nadeel als in het voordeel van de mindervalide en dit alleen in de volgende gevallen: - wanneer de gerechtigde niet meer beantwoordt aan de nationaliteitsen/of verblijfsvoorwaarden - wanneer een verandering zich voordoet: • wijziging van burgerlijke staat • het vormen van een huishouden • feitelijke scheiding of einde van samenwoning van minstens één jaar • einde van de feitelijke scheiding

-

-

-

-

-

-

• ten minste één kind dat al of niet meer ten laste is • het overlijden van de persoon met wie een huishouden gevormd wordt • verandering van categorie, van alleenstaande naar samenwonende, of omgekeerd wanneer de minder-valide de voorwaarden vervult opdat de betaling van de tegemoetkoming geheel of gedeeltelijk al of niet meer wordt opgeschort wanneer de inkomsten met tenminste 20% stijgen i.V.m. deze van het voorafgaande kalenderjaar. Dit geldt niet bij een tewerkstelling van maximum zes maanden op 31 december van het jaar waarin het inkomen vervangen is door loon uit arbeid van tenminste zes maanden wanneer de sociale uitkeringen met tenminste 20% gestegen zijn wanneer het inkomen uit vervangingsinkomsten bestaat gedurende tenminste zes maanden na een tewerkstelling op de datum bepaald door een vorige beslissing, welke ten voorlopige titel werd genomen vijf jaar na de ingangsdatum van de laatste beslissing wanneer de mindervalide niet meer voldoet aan de voorwaarden van verdienvermogen en/of van de graad van zelfredzaamheid.

Er wordt tevens tot geen ambtshalve herziening overgegaan wanneer de tewerkstelling minder dan zes maanden bedraagt en tot geen terugvordering bij een langere tewerkstelling indien binnen de zes maanden hiervan aangifte werd gedaan.

o Monique

Muës

8

á~t\AAL

GOED VOORBEREID OP REIS BETEKENT DUBBEL REISPLEZIER Avontuurlijk reizen heeft de charmes van het onvoorspelbare. Maar ook zijn minder prettige kanten! Is vakantie voor u synoniem met rimpelloze ontspanning, bereid uw vertrek dan tot in de puntjes voor. Zo vermijd u tegenvallers ... die zelfs de thuiskomst behoorlijk kunnen bederven!

Valt de factuurdatum op enkele dagen na samen met het tijdstip van uw vertrek, dan zal de ontvanger u mogelijk een voorschot vragen, maar in bijna ,alle gevallen - vooral wanneer u uw rekening altijd tijdig betaalt moet de factuur pas bij uw terugkeer vereffend worden.

HET HUIS Meubelen Delicate voorwerpen (lampenkappen, tapijten, ... ) haalt u weg van zonnige plekjes; als u er niet bent om de gordijnen op tijd dicht te trekken, riskeert u dat ze snel verkleuren. Hebt u tijd (en de moed) geef dan het huis een poetsbeurt. Niets is zo ontmoedigend als bij uw terugkeer een vuil en stoffig huis binnen te stappen waar alles overhoop ligt! Leg propere lakens vóór uw vertrek: na een lange reis (en een bad) zult u wat graag tussen de frisse lakens kruipen. Laat nog vlug de wasmachine haar werk doen. U zult er waarschijnlijk niet toe komen het wasgoed nog te strijken, maar laat tenminste geen vuile was achter: samen met het reisgoed wordt dat bij uw thuiskomst een niet te overziene stapel. Vergeet tenslotte niet de vuilbak leeg te maken.

De huisdieren Vergeet nooit dat uw jaarlijkse rust- en ontspanningsperiode voor uw favoriete huisdier geen pijnlijk moment mag worden. Wees dus zo wijs om, wanneer u uw troeteldier mee op reis neemt of aan vrienden toevertrouwt of in een degelijk pension onderbrengt, zijn verblijf tot in de puntjes te regelen.

Elektrische toestellen Elektrischetoestellen moet u volledig uitschakelen (televisie, video, koffiezetapparaat, ...). De brievenbus Laat brieven en kranten zich niet opstapelen, want dat is een duidelijk bewijs van uw afwezigheid en een uitnodiging voor potentiële inbrekers. Vraag een vriend(in) of de conciërge van het appartementsgebouw om de brievenbus geregeld leeg te maken (breng als dank een vakantiesouveniertje voor ze mee). De elektriciteit- en gasrekeningen hoeven geen probleem te zijn; als er geen opdracht is bij een financiële instelling moet u wel de betrokken maatschappijen tijdig waarschuwen. Uw factuur wordt dan op dezelfde datum verstuurd, maar men houdt rekening met uw afwezigheid en u loopt dus niet het risico dat men uw gas of elektriciteit dreigt af te sluiten omdat u te laat betaald heeft. Hetzelfde geldt voor de telefoonrekening.

DE BAGAGE Iedereen neemt altijd teveel bagage mee! Bewaar de lijst van vorig jaar en streep alles door wat u nooit heeft gebruikt. Hebt u deze lijst niet meer bij de hand, geen nood. Onderstaande lijst bevat allemaal spulletjes die je vooral niet moet vergeten aIs je vertrekt. Onderweg • Licht verteerbare snacks • Water (om te drinken/om zich te verfrissen) • Speelgoed voor de kinderen • Kaarten • Toeristische gids • Opblaasbaar hoofdkussentje • Vochtige doekjes • Plannetje ligging vakantiebestemming (hotel, camping, appartement, ...) Kledij • Zwemgerief • Sokken • Ondergoed • Schoenen -laarzen - sandalen - sportschoenen - wandelschoenen - pantoffels • Korte broek • Broeken (jeans - avond) • Kleedjes - rokjes • T-shirts • Bloesjes - witte bloes met lange mouwen (bij zonnebrand) • Avondkledij • Strandlaken • Sportgerief (tennis, ping-pong, golf, ...) • Zonnehoedjes - petjes

Papieren • Identiteitsbewijzen + kopie (in geval van verlies Idiefstal) (apart houden) • Rijbewijs + kopie • Ziekenfonds (int. oproepnummer) • Lijst opmaken met alle nummers van kredietkaarten (1 thuis laten en 1 apart houden) + telefoonnummers bank en kredietfirma's (in geval van diefstal of verlies) • TravelIers cheques • Inentingen: welke? • Buitenlands geld - munten Toiletgerief • Tandenborstel • Tandpasta • Zeep • Shampoo + haarverzorging • Haarborstel • Make-up • Zonnecrème + After sun • Maandverband, tampons • Deodorant • Parfum, after-shave • Scheergerief • Nagelvijl + schaar Reisapotheek • Pilletjes tegen reisziekte • Middeltjes tegen diarree, constipatie ... • E.H.B.O.-doosje • Product tegen koortsblaasjes • Pijnstillers, koortswerend middel • Middeltjes tegen insectenbeten, spray tegen muggen • Product tegen zonnebrand • Pincet • Oordopjes • Wattenstokjes • Schaar + pleisters Allerlei • Heupzakje + Rugzakje • Zonnebril • Fototoestel - filmpje • Videocamera - film • Mini-gezelschapsspelen • Product handwasjes • Tijdschriften, boeken • Wisselstekker (stopcontact) • Woordenboekje vreemde taal

o Petra Lauwrijs

______

6EZ~WD ~~RTEW

9

MEDISCH VERANTWOORD SPORTEN E.H.B.O. bij sportongevallen Eerste hulp verlenen bij een sportongeval

verschilt

weinig met eerste hulp bij andere situaties. Het is van groot belang dat sportletsels van bij het begin goed verzorgd worden, dit om de gevolgen van het sportletsel te beperken. Zodoende kan de schade op langere termijn beperkt gehouden worden. Toch is het belangrijk als EHBO-er bij een sportletsel. rekening te houden met het volgende: • nadat een sporter een letsel heeft opgelopen wil hij/zij altijd verder sporten; • sportletsels zijn over het algemeen acute letsels. In sommige gevallen zijn het chronische letsels (gevolg van overbelasting); • bij sommige sporten komen bepaalde letsels vaker voor. Algemeen Volgende punten vormen bij sportongevallen de basis waarop de eerste hulp wordt toegepast: a) je moet weten wat er is gebeurd De helper moet vlug en nauwkeurig de ernst van het ongeval bepalen. Dit gebeurt door waar te nemen. Wat zie je? Wat voel je? Spreek met het slachtoffer of met omstaanders om meer informatie te bekomen betreffende het ongeval. Je moet je waarnemingen ordenen, dan pas kan je handelen. b) je moet weten wat je doet • zorg voor veiligheid voor jezelf en het slachtoffer. Bij sportongevallen moet je soms afwijken van de algemene regel om het slachtoffer te verzorgen op de plaats van het ongeval want de wedstrijd moet verder gaan.

• zorg voor de vitale functies van het slachtoffer. Bewustzijn, ademhaling en bloedcirculatie zijn vitale functies die je onmiddellijk moet controleren in geval van een ongeval. Indien nodig voer je de gepaste hulp onmiddellijk uit., • verwittig gespecialiseerde hulp indien het letsel zo ernstig lijkt dat het noodzakelijk is. • zorg voor de niet vitale functies, o.a. het bewegingsapparaat en het lymfestelsel. Beoordeel mogelijke letsels want sporters kunnen de ernst ervan zowel minimaliseren als overdrijven. Geef bij sportongevallen extra aandacht aan de situatie waarin het ongeval is gebeurd. • zorg ervoor dat je als steun overkomt: geef je slachtoffer informatie over zijn toestand en de hulpverlening die je zal toedienen; geef het slachtoffer moed en zelfvertrouwen, betrek hem/haar actief bij de hulpverlening. Behandeling van enkele veel voorkomende letsels De meest voorkomende letsels zijn: verstuiking/verrekking, kneuzing/bloeding, spier/peesscheur, schaaf- /snijwonde, botbreuk, .... De onderste ledematen worden vaker gekwetst dan andere lichaamsdelen. Een groot deel van de letsels hebben betrekking op de spieren, pezen en gewrichtsbanden. Ze gaan gepaard met een zwelling (hematoom). Om de zwelling tegen te gaan of te beperken, gebruikt men de ICE-methode. ICE staat voor: • I = Ijs (= intensief koelen, nooit rechtstreeks op de huid) • C = Compressie (drukverband aanleggen) • E = Elevatie (ledemaat hoog leggen op harthoogte) en onbeweeglijk houden Werkwijze ICE-methode: 1. Koel de kneuzing of verstuiking direct gedurende 15 à 20 minuten op de plaats van de blessure. Maak daarbij gebruik van koud water, een zak met ijsblokjes of een coldpack. Pasop bij het koelen voor bevriezing van de huid. Leg een doekje of shirtje tussen de huid en het ijs.

2. Leg na het koelen een drukverband aan. Gebruik een zwachtel en verbind het getroffen lichaamsdeel volledig. 3. Hoog leggen en onbeweeglijk houden. Bij een letsel aan een lidmaat leg je het op "harthoogte" . Bij ernstige letsels leg je het gekwetste lichaamsdeel tegen de rest van het lichaam in afwachting van de komst van gespecialiseerde hulp. Indien de pijn en de zwelling blijft aanhouden moet de sporter doorverwezen worden naar een arts. Welke letsels komen het meest voor en hoe worden ze behandeld? Verstuiking/verrekking: een verstuiking ontstaat wanneer de bewegingsmogelijkheden van een gewricht overschreden worden. De gewrichtsbanden kunnen uitrekken en zelfs scheuren. Symptomen: pijn, kingen, zwelling.

bewegingsbeper-

EHBO:ICE-methode. Kneuzing en onderhuidse bloedingen: ontstaan wanneer weefsel gekneld geraakt tussen een stomp voorwerp en het onderliggend bot. Hierdoor scheuren bloedvaten en raken spiercellen beschadigd. Het letsel is gelegen in het onderhuids weefsel of in de spieren. Symptomen: pijn, zwelling, blauwe verkleuring, stramheid. EHBO:de ICEmethode. Spierscheur: is een gehele of gedeeltelijke onderbreking van de spiervezels. Het gaat gepaard met een plotse, scherpe pijn. Een spierscheur ontstaat door overbelasting of door te beginnen sporten zonder een goede opwarming. Symptomen: pijn, gebruik van de spier is moeilijk en verhoogt de pijn, op de plaats van de scheur voel je vaak een inkeping of holte, zwelling. EHBO: de ICE methode, naar een arts.

doorverwijzen

10

_____

6EZ~tJD ~~RTEtJ

Peesscheur

EHBO:

is een gehele of gedeeltelijke onderbreking van de structuur waarmee de spier aan de botten gehecht is.

• houd indien het een lidmaat betreft het lichaamsdeel onbeweeglijk. Houd een gebroken arm tegen het lichaam, een gebroken been tegen het andere been; • bij een open botbreuk de wonde steriel afdekken; • verwittig gespecialiseerde hulp.

plotse, maar minder hevige pijn dan bij een spierscheur; de functie waarbij de pees betrokken is, kan niet meer uitgevoerd worden, soms voel je een onderbreking of oneffenheid op de plaats van de scheur. Symptomen:

EHBO: de ICE methode,

doorverwijzen

naar een arts. Schaafwonde:

hierbij zijn de bovenste huidlagen afgeschaafd. Vele kleine bloedvaatjes zijn gekwetst. Bij schaafwonden en open wonden bestaat, ongeacht de grootte en diepte, steeds gevaar voor infectie. Daarom moet je je handen goed wassen voor de wondverzorging, correct gebruik maken van ontsmettingsmiddelen en steriel materiaal. EHBO:

1. reinig de omgeving van de wonde met water en zeep; 2. reinig nu de wonde zelf, met water en zeep, gebruik indien nodig een borsteltje; 3. ontsmet de wonde: giet het ontsmettingsmiddel op een steriel kompres en druk het zacht op de wonde; 4. laat de ontsmettingsstof drogen (niet blazen); 5. indien nodig de wonde afdekken (met een gaaspleister); 6. personen met ernstige schaafwonden moeten worden doorverwezen naar een arts.

_ neer de pijn niet mindert of bij onvoldoende ademhaling doorverwijzen naar een arts. Spierkramp:

is een plotse, onwillekeurige samentrekking van de spiervezels ten gevolge van plaatselijk zuurstoftekort. De spier of een gedeelte ervan voelen hard aan.

Ontwrichting:

Symptomen:

bij ontwrichting is de gewrichtskop uit de gewrichtspan geschoten. Het gewrichtsvlies, -kapsel en -banden zijn gescheurd.

tievermindering.

Symptomen: abnormale stand van het gewricht, onbeweeglijkheid, hevige pijn en zwelling.

krampachtige

pijn en func-

EHBO: breng de spier in werking die de tegenovergestelde werking heeft van de getroffen spier (bvb. kramp in de kuit: breng de voet naar boven in de richting van de neus van het slachtoffer). Wrijf zacht over de spier om deze los te schudden.

EHBO:

• houd het getroffen gewricht onbeweeglijk; • geef steun en rust; • verwittig gespecialiseerde hulp; • tracht nooit zelf de ontwrichte botstukken op hun oorspronkelijke plaats te krijgen, noch op een andere positie te krijgen.

Blaar:

ontstaat door langdurige of hevige wrijving of door een kneuzing van de huid. Een blaar is gevuld met plasma. Een branderige rode huid is het eerste voorteken. EHBO:

• in principe worden blaren niet opengeprikt daar dit de besmettingsgraad verhoogt; • indien nodig: openprikken op een steriele manier met een ontsmette naald in de basis van de blaar prikken op verschillende plaatsen - duw met een kompres het vocht uit de blaar - leg een steriel drukkend verband aan; • indien de blaar reeds stuk is: ontsmet de omgeving van de blaar - knip de loshangende huiddeeltjes weg met een schaar - ontsmet de wonde - dek af met een steriel verbandje.

Botbreuk:

INHOUD

beenweefsel is hard en stevig maar toch kan het breken wanneer grote krachten op het bot inwerken. Meestal wordt een breuk veroorzaakt door geweld. Direct: het bot breekt op de plaats van de stoot. Indirect: de schol of draai beweging wordt langs het skelet voortgeleid en doet een bot op afstand breken.

Iedere sportclub moet beschikken over een verbandkist die permanent aangevuld en bijgehouden wordt. Dit gebeurt eventueel in overleg met de clubarts. Het is aangeraden over een voorraad verbanden hulpmiddelen te beschikken, overzichtelijk ingedeeld in een EHBO-koffer. Daarnaast zijn er de sportverbandtassen die op verschillende plaatsen kunnen worden gebruikt.

pijn, functieverlies, zwelling. Soms is er een abnormale stand van het lichaam, abnormale beweeglijkheid. Soms wordt op het ogenblik van de breuk gekraak gehoord. Bij open breuken is er ook een wonde aan de huid met uitwendig bloedverlies. Symptomen:

Letsels aan de ribben:

door een botsing, klap of val kunnen de ribben worden gekwetst. Meestal betreft het een kneuzing, breuken komen minder voor. Door de pijn durft men niet diep ademen. EHBO: ademhaling

laten ademen

controleren, rustig in zittende houding, wan-

VAN EEN EHBO KOFFER

______ Wat is het minimum aan materiaal dat aanwezig moet zijn in een EHBO koffer: a. Verbandmateriaal • 2 steriele driehoeksverbanden; • 2 noodverbanden (individueel verbandpakje); • 1 doosje individueel verpakte wondpleisters; • 1 doosje individueel verpakte steriele kompressen (om kleine wondjes te ontsmetten of te reinigen); • 1 rol kleefpleister; • 2 elastische verbanden; • bloedstelpende watten. b. Geneesmiddelen voor uitwendig gebruik • voor het ontsmetten van kleine wonden: een niet prikkende ontsmettingsstof (bvb. Isobethadine); • voor het ontsmetten van schaafwonden en lichte brandwonden (bvb. waterige oplossing van mercurochroom); • voor vervuilde wonden: zuurstofwater; • een spuitbusje verbandspray. c. Ander materiaal • 2 coldpack (of andere middelen om te koelen); • 1 alumium deken (om onderkoeling tegen te gaan); • 1 schaar met een afgeronde en een scherpe punt; • 5 steriele naalden (voor doorprikken blaren); • enkele veiligheidsspelden; • 2 paar wegwerphandschoenen; • stuk zeep, borstel en handdoek. Zorg eveneens voor het telefoonnummer van een arts in de onmiddellijke omgeving. (Bron: brochure MVS - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Dienst Gezondheidspromotie)

o Steven Dutry

6EZ~~D ~roRTE~

11

FIETSVAKANTIES 1999 In de periode van 7 juni tot 11 juni 1999 organiseerde de Liberale Beweging voor Volksontwikkeling in samenwerking met vzw Blijf Aktief een fietsvakantie in de limburgse Kempen. We verbleven er in het rustige en authenthieke 4-sterrenhotel "De Watermolen" te ,Bocholt (Reppel).

Ook 's avonds was ambiance troef tijdens de kwis- en kegelavonden. Voor de deelnemers was het in ieder geval een geslaagde sportieve vakantie.

Iedere dag werd onder de deskundige begeleiding van twee plaatselijke gidsen en wielerfanaten, lambert en Jan, een route afgefietst. Tijdens de tochten namen zij ons mee langs de plaatselijke bossen, heide, dorpjes en culturele bezienswaardigheden. Zo werd er een bezoek gebracht aan het Grevenbroekmuseum te Achel (geschiedkundig streekmuseum), de koffiebranderij "Gulden Tas" en het Brouwerijmuseum te Bocholt, waar we o.a. een korte tapcursus kregen.

FIETSMIDWEEK LIBERTY TE BLANKENBERGE

06/09/99 - 10/09/99 Wegens het grote succes van de fietsvakantie in de Limburgse kempen, organiseert lBV samen met vzw Blijf Aktief een fietsmidweek aan de kust. Deze gaat door vanaf maandag 6 tot vrijdag 10 september 1999 in de Liberty te Blankenberge.

Kostprijs voor de midweek, verblijf in vol pension: leden van het Liberaal Ziekenfonds

8.000 Bef Dagelijks wordt er gefietst langs de Vlaamse polders en de Belgische kuststreek, waarbij vanzelfsprekend halt houden wordt bij de plaatselijke bezienswaardigheden. Zo is er reeds een bezoek voorzien in het sea-life center te Blankenberge. De dagelijkse fietsafstand wordt bepaald in functie van de deelnemers en indien nodig wordt de groep in twee opgesplitst. Uiteraard zijn ook niet-fietsers welkom tijdens deze midweek voor hen zal eveneens gezorgd worden voor een aantrekkelijk programma. 's Avonds is er ook animatie voorzien, zoals volksspelen, kwis, film en een heuse show-avond

Niet-leden van het Liberaal Ziekenfonds

10.500 Bef Opleg eenpersoonskamer: 1.500 Bef Het volledige programma en inschrijvingsformulier zijn te verkrijgen op het secretariaat van: Blijf Aktief vzw Livornostraat 25 - 1050 Brussel Tel.: 02/542.87.15.

o Steven Dutry

12

_____

V~~R

"1

GElEZE~

BOEKENNIEUWS HET BREIN IN KAART Op verkenningstocht door de menselijke hersenen

onderwerpen worden gevormd. Zelfs het geloof in een god is in verband gebracht met activiteiten in een bepaald gebied van de hersenen. In "Het brein in kaart" geeft Rita Carter ons met de nieuwste resultaten van hersenonderzoek een buitengewoon fascinerend en helder inzicht in de manier waarop ons brein functioneert. Prijs: 1.798 bef Het boek is verkrijgbaar in alle betere boekenwinkels en wordt uitgegeven door: Uitgeverij Uniepers Abcoude in samenwerking met Segment B.V./Natuur & Techniek

_

door Guido Verbrugghe Nu kan het ook gebeuren dat de maan recht voor de zon passeert. Ze is juist groot genoeg om het schitterende oppervlak van de zon af te dekken en voor een korte periode nooit meer dan 10 min. en meestal minder, wordt het zonlicht volledig afgesneden. Dit is een totale zonsverduistering; het landschap wordt donker en de omgeving van de zon flikkert op. We zien de gassen van de chromosfeer en ook de uitgebreide parelachtige corona, die bestaat uit zeer ijl gas op hoge temperatuur. We zien ook de protuberanties, die rode "vlammen" lijken die uit de fotosfeer opstijgen maar die in feite uit gloeiende waterstof bestaan.

ISBN 906825 211 9

IN DE SCHADUW VAN DE MAAN TOTALE ZONSVERDUISTERING

De modernste hersenscans maken onze gedachten, herinneringen en stemmingen zichtbaar - zoals een röntgenfoto ons skelet. We kunnen zien hoe een bepaald gebied in de hersenen van proefpersonen letterlijk - oplicht als deze een grap horen. Hoe een ander gebied opgloeit bij een onaangename herinnering. We zien hoe angst ontstaat; we kunnen meten hoe verheugd of verrast iemand is als reactie op een bepaalde uitspraak. We zien de taalcentra oplichten als ze worstelen met nieuwe woorden. Het brein in kaart toont hoe onze persoonlijkheid een weerspiegeling is van de biologische mechanismen die de basis vormen van gedachten en emoties. Het boek legt uit hoe vreemd gedrag herleid kan worden tot afwijkingen in de anatomie van individuele hersenen. Obsessies en dwanghandelingen schijnen bijvoorbeeld veroorzaakt te worden door een defecte neurale schakelaar in een hersengebied dat de omgeving afzoekt op mogelijk gevaar; verslaving, eetstoornissen en alcoholisme zijn het gevolg van een verkeerd functioneren van het beloningssysteem in de hersenen; het onvermogen om meningen te herzien wijst op een te lage activiteit in de frontaalkwabben, waar opvattingen en ideeën over belangrijke

1999 wordt een belangrijk sterrenkundig jaar: dan zal een totale zonsverduistering over Centraal-Europa te zien zijn. Ook in België is dat het geval, nl. op 11 augustus tussen 11 en 14 uur. Gedurende de paar minuten van de totale eclips zal het werkelijk donker worden en is er een zwart gat te zien op de plaats van de zon. De maan beweegt om de aarde in 27,3 dagen; de aarde wentelt om de zon in 365 1/4 dagen. De maan is veel kleiner dan de zon, maar omdat ze zoveel dichter bij is, schijnt ze wel even groot. Ze straalt alleen door weerkaatsing van het zonlicht; ligt ze tussen de zon en de aarde, als ze "nieuw" is, zien we ze niet omdat haar donkere of nachtzijde naar ons toe gekeerd is.

Het is al van 1433 geleden dat er in ons land nog een dergelijk schouwspel te zien was. En de volgende volledige verduistering zal pas in 2142 plaatsvinden. Om deze totale zonsverduistering in al haar pracht te bekijken, moet u wel naar het uiterste zuiden van het land of naar NoordFrankrijk reizen. De vzw Vereniging voor Sterrenkunde publiceert een werk dat totaal aan deze zonsverduistering gewijd is. Het boek "In de schaduw van de maan" kreeg een voorwoord van Armand Pien mee. Ook de "Hemelkalender 1999" bevat een extra bijdrage met een bespreking van de eclips. Het boek "In de schaduw van de maan" kan besteld worden door overschrijving van 250 BEF (met vermelding eclipsboek) op het rekeningnummer 000-1600460-57 van de Vereniging voor Sterrenkunde vzw, Brieversweg 147,8310 Brugge. De hemelkalender kost 350 BEFte bestellen op hetzelfde rekeningnummer.

In "Mighty Joe Young" verkent zoöloog Gregg O'Hara (Bil! Paxton) de onherbergzame Pangani Mountains in Midden-Afrika. Op een dag botst hij er op een onwaarschijnlijke ontdekking: een reuzachtige gorilla, een schrikwekkende kolos die gevaarlijk wordt wanneer men hem provoceert, maar een tam lammetje in de handen van [ill Younq (Charlize Theron), de eenentwintigjarige wees die hem opvoedde en hem Joe doopte. Wanneer [oe's leven bedreigd wordt door een bende stropers, brengen Gregg en Jill hem in veiligheid in een Californisch natuurreservaat. Voorlopig toch, want ook daar blijkt Joe niet lang veilig te zijn. Joe beslist dan maar zelf de touwtjes in handen te nemen en vlucht de stad in, waarbij hij een spoor van vernieling en totale chaos achterlaat. Opnieuw zetten Jill en Gregg alles op alles om hem te redden ...

Naast dichter was Guido GezeIIe ook bedrijvig in andere taalkundige activiteiten. Welke?

fB(j)1JJ1[j]]lJ

Stuur Uw antwoord vóór 15 augustus 1999 op een gele briefkaart naar: Courant, algemene redactie. Livornostraat 25. 1050 Brussel. Door middel van loting wordt bepaald wie een leuke filmavond kan beleven. De winnaars krijgen hun ticket thuis gestuurd.

14

ttALTtAREEl

MEER DAN GROEN, OUDENAARDSE DE DE WANDTAPIJTEN VAN DE 16 ·18 EEUW Van 19juni tot 3 oktober 1999 wordt in vier historische gebouwen in Oudenaarde (Oost-Vlaanderen) een internationale tentoonstelling georganiseerd van Oudenaardse wandtapijten. 95 wandtapijten, die nu verspreid over de hele wereld in gerenommeerde musea te bewonderen zijn of , voor het publiek verborgen blijven in privé-verzamelingen, keren voor die periode naar hun "geboorteplaats" terug. De Oudenaardse wandtapijten komen uit België, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Polen, Spanje, Zweden, Denemarken, Hongarije, Roemenië en de Verenigde Staten. Een derde van deze 95 wandtapijten werd nooit eerder tentoongesteld of besproken in publicaties. Oudenaarde kende een bloeiende tapijtweefindustrie tussen de 15de en de 18de eeuw. Tentoonstelling "Meer dan groen" geeft een overzicht van wat in Oudenaarde geproduceerd werd en toont aan dat hier niet enkel de zogenaamde "verdures" geweven werden, maar ook talrijke kwaliteitsvolle kleurrijke tapijten, die een verhaal uitbeelden.

leven van Mozes, Abraham, David, Saul, Jozef, Jacob en de Apostelen werden in treffende beelden uitqewerkt, Romeinse en Griekse geschiedenis, mythen, sagen en legenden waren ook dankbare onderwerpen: bewonder het gevecht tussen Hannibal en Scipio, de jacht van Diana, de krachttoeren van Hercules, Venus en Adonis. Maar ook populaire romans, zoals Don Quichotte van Cervantes, dienden als inspiratiebron voor reeksen Oudenaardse wandtapijten.

het weefselatelier van de VASA weeft men hedendaagse wandtapijten volgens de eeuwenoude legwerktechniek. In het documentatiecentrum van het Huis de lalaing kan je ontdekken waar ter we· reld Oudenaardse wandtapijten te vinden zijn en hoe die eruit zien. Ook hier doet multimedia zijn intrede: ontwerp zelf je wandtapijt via een interactief programma! Tijdens de tentoonstellingsperiode worden verschillende boeiende randevenementen georganiseerd, zoals concerten, straattheater en mime, maar ook voordrachten die de moeite waard zijn. Alle jaarlijkse terugkerende zomeractiviteiten - bierfeesten, 11 juli-viering, zomertoeren, Open Monumentendag - krijgen een "meer dan groen"-tintje.

Parlizicht met Venus en Adonis (fragment). Oudenaarde 18de eeuw- Sint-Walburgakerk

In vijf zalen van het Stadhuis en de aanpalende, statige lakenhalle wordt een chronologisch en thematisch overzicht gepresenteerd van drie eeuwen tapijtweefkunst. Hier gaat dit eeuwenoude kunstambacht de confrontatie aan met onze hedendaagse beeldcultuur: multimediale informatiezuilen doen dienst als virtuele gids door de tentoonstelling. De Sint-Walburgakerk krijgt een aankleding met historische wandtapijten, die een Blijde Intrede evoceert.

Geschiedenis van Jozef. Oudenaarde 16de eeuw· Stadscollectie

Naast prachtige verdures met bomen, planten en dieren, zal de bezoeker veel taferelen uit het Oude en het Nieuwe Testament ontdekken. Fragmenten uit het

Op de benedenverdieping van het Huis de lalaing worden een aantal prachtige 'kamers' wandtapijten tentoongesteld, waaronder de reeks Don Quichotte. Op de eerste verdieping stellen zowel het restauratie-atelier als het weefselatelier hun deuren open. In het restauratie-atelier worden de historische wandtapijten gerestaureerd en geconserveerd met respect voor de authenticiteit van de stukken. In

Don Quichotte. Oudenaarde 18de eeuw- Kasteel van Warfusée

Een wandeling naar de verschillende tentoonstellingslocaties leidt je door de middeleeuwse stadskern, die er in het kader van de internationale bebloemingswedstrijd Entente Florale nog fleuriger zal uit-

ttALTtAREEl zien dan anders. Maak ook van de gelegenheid gebruik om eens te voet of per fiets op ontdekkingstocht te gaan in de prachtige natuurrijke omgeving van Oudenaarde, de Vlaamse Ardennen: inspiratiebron voor talrijke kunstenaars, maar soms ook een lijdensweg voor de wielrenners van de Ronde van Vlaanderen.

TOERISTISCHE ARRANGEMENTEN UITGEWERKT DOOR TOERISME OOST-VLAANDEREN Programma

Conversdier.

Oudenaarde 18 de eeuw - Privé-vetzemetirq

PRAKTISCHE INFORMATIE Data: Van 19 juni tot 3 oktober 1999 Openingsuren: Van 10.00 uur tot 18.00 uur. Gesloten op maandag. In het stadhuis kunnen bezoekers binnen tot 17.00 uur; in de andere locaties tot 17.30 uur. De kerk kan tijdelijk gesloten worden voor speciale erdediensten. Toegangsprijzen: Volwassenen: 250 BEF +65: 200 BEF -18: 150 BEF Kinderen tot en met 12 jaar: gratis Groepen vanaf 20 personen: 200 BEF Bezoek: Toegangskaarten worden enkel verkocht in het stadhuis, Markt te Oudenaarde. Met een toegangskaart kan elke locatie bezocht worden. Gekochte kaarten blijven geldig gedurende de hele tentoontstellingsperiode, zodat een bezoek aan alle locaties over verschillende dagen kan gespreid worden. Voor groepen staan gidsen ter beschikking, en moeten minstens twee weken vooraf reserveren.

15

dagtrips voor groepen: 9.00-9.30 uur: aankomst in Oudenaarde, tas koffie in Oudenaardse taverne 10.00 uur: bezoek aan de tentoonstelling. Afspraak in de dienst toerisme, Stadhuis, Markt. Introductiefilm. Bezoek aan de Benedenlakenhalle, de Volkszaal, de Schepenzaal, Museum, Zilverkamer en Lakenhalle. 12.30-14.00 uur: middagmaal in een Oudenaards restaurant, 3-gangenmenu. Optie 1 : 14.45 uur: Ontmoeting met de gids aan de St.Walburgakerk. Specifieke uitleg over de "Blijde Inkomst" met speciale aandacht voor St.-Barbara, patrones van de tapijtwevers. Via het begijnhof naar het Huis de Lalaing, waar de nadruk gelegd wordt op weven en restaureren. Optie 2: (niet tijdens de weekends) 14.30 uur: Ontmoeten met de gids aan de parking voor autocars aan de Ham. Rondrit door de Vlaamse Ardennen met bezoek aan Galerij Theaxus, eigentijdse kunst, met het accent op moderne wandtapijten. Koffiestop. Facultatief: bezoek aan de jeneverstokerij Braeckman.

16.30-18.00 uur: Bezoek aan de archeolgische site te Ename met het accent op het Tijdsvenster, of bezoek aan het Provinciaal Museum t'Ename. Optie 5 : 14.00 uur: Ontmoeting met de gids aan de parking voor autocars aan de Ham. Busrit naar Ronse. Bezoek aan het textiel museum, gehuisvest in een vroegere textielfabriek en bezoek aan de Romaanse Hermescrypte, die in de middeleeuwen een bedevaartsoord voor geesteszieken werd. Optie 6 : 15.00-17.00 uur: Geleid bezoek aan het MIAT, Museum voor Industriële Archeologie en textiel. Dit museum is gevestigd in een voormalige spinnerij aan de Minnemeers te Gent. Het geeft een overzicht van de evolutie van de industriële maatschappij en legt o.m. accenten op textielnijverheid en diverse ambachtelijke nijverheden. Het MIAT bezit een unieke collectie weefgetouwen. Prijzen: • alles inbegrepen (rondleidingen, inkomgelden, koffie en maaltijd) vanaf 1.000 BEF/persoon. • Vervoer en dranken bij de maaltijd zijn niet inbegrepen • Prijzen geldig voor groepen vanaf 20 personen.

Optie 3 : 14.30 uur: Ontmoeting met de gids aan de parking voor autocars aan de Ham. Bezoek aan brouwerij Liefmans of Roman. 16.30-18.00 uur: Geleide stadswandeling in Oudenaarde met bezoek aan het begijnhof en de O.-L.-Vrouw van Pamelekerk.

Reservatie: Minimum drie weken vooraf reserveren bij: Toerisme 'Oost-Vlaanderen, Commerciële dienst W. Wilsonplein 3 - 9000 GENT Tel.: 09/267.71.14 Fax: 09/267.71.99.

Optie 4 : 14.00 uur: Ontmoeting met de gids aan de parking voor autocars aan de Ham. Rondrit in de Zwalmvallei. Koffiestop in de Zwalmmolen.

o Christine

Moreau

tuLT\AREEL

16

GUIDO GEZELLE IN WEST-VLAANDEREN • "Hedendaagse kalligrafie en typografie met teksten van Guido GezeIIe" Openbare Bibliqtheek De Biekorf Brugge van 25 september tot 27 november 99 Toegangsprijs: gratis • "De priester Guido GezeIIe en Het Engels klooster" Engels klooster te Brugge 6 - 27 november 99 Toegangsprijs: 60 BEF Groepstarief: 40 BEF

Info betreffende Kortrijk: Stad Kortrijk - Dienst Cultuur Tel.: 056/21.78.63. WIE WAS GEZELLE? Guido GezeIIe liep school te Brugge. Na privé onderwijs in 1837 en de parochieschool volgde hij het bisschoppelijk college. Daar zou hij voor het eerst kennis maken met de woordkunst. In 1845 trekt hij naar Roeselare voor het volgen van het Klein Seminarie. In die tijd schrijft hij zijn eerste verzen die hij later zou verwerken. Hij wordt vrijgesteld van legerdienst en gaat in 1850 terug naar Brugge voor het volgen van de priesterstudies. Op 10 juni 1854 wordt hij benoemd tot priester en hij

• Poëzieaperitieven • Wedstrijden poëzie Op zaterdag 1 mei 1830 werd te Brugge Guido GezeIIe geboren als oudste uit het gezin Piet-Jan GezeIIe en Monica Devrieze. Op maandag 27 november 1899 zou hij sterven. 100 jaar na het overlijdèn wordt 1999 uitgeroepen tot Gezellejaar. Tal van steden in West- Vlaanderen waaronder Brugge, Kortrijk en Roeselare organiseren in samenwerking met de provincie West-Vlaanderen en de Vlaamse Gemeenschap activiteiten. Een greep Brugge

uit

het

aanbod

te

• Het Guido Gezellemuseum: heringericht geboortehuis vernieuwde opstelling - dagelijks toegankelijk. Toegangsprijs: 60 BEF Groepstarief: 40 BEF (gidsbeurt mogelijk) Tentoonstellingen: • "Guido GezeIIe 1899 - 1999. Tien reken en een toovertik" van 28 augustus tot 28 november 99 Provinciaal Hof, Markt te Brugge Toegangsprijs: 100 BEF Groepstarief: 70 BEF (gidsbeurt mogelijk) • "Guido GezeIIeen de scheurkalender" Museum van Volkskunde te Brugge van 4 september tot 27 november 99 Toegangsprijs: 80 BEF Groepstarief: 50 BEF

• Brugge "GezeIIe in de bloemen" Op basis van teksten van GezeIIe wordt een bloementapijt samengesteld op het Marktplein en de Burg te Brugge op 27, 28 en 29 augustus. Eveneens aangepaste animatie. Beeldende kunsten en Podiumkunsten worden eveneens geprogrammeerd. Alle info: Gezellesecretariaat tel.: 050/49.07.62 Ook de steden Roeselare en Kortrijk organiseren tal van boeiende activiteiten. Info betreffende Roeselare: Stad Roeselare - Dienst Cultuur Tel.: 051/26.21.55

gaat op dit ogenblik les geven aan het Klein Seminarie te Roeselare. Hij geraakt stilaan bekend als gelegenheidsdichter. Hij ontplooit zich verder als dichter gedurende de jaren 50 - 60 en engageert zich voor politiek. Hij wordt overgeplaatst naar Brugge naar het Engels college omdat zijn pedagogische methodes en zijn politieke pamfletten niet stroken met die van de inrichtende macht. Zijn aanwezigheid leidde regelmatig voor opschudding, opspraak en kritiek. Later wordt GezeIIe benoemd tot onderpastoor. Hij installeert zich officieel in deze hoedanigheid in 1872 te Kortrijk waar hij gelegenheidsdichter blijft. Ook daar komt hij in opspraak en zit hij verwikkeld in een aantal persprocessen tot hij uiteindelijk wordt veroordeeld te Brussel wegens eerroof van een politiek tegenspeler. In mei 1889 werd hij benoemd tot directeur van de uit Frankrijk

t\A LTtAREEl

I

uitgeweken "Filles de l'Enfant Jésus", die in Kortrijk tevergeefs poogden een bestaan te vinden met het oprichten van een tehuis voor ouderen. Gezelle bleef in Kortrijk als rustend priester tot zijn bisschop hem naar Brugge terugriep om samen te werken aan de vertaling van Waffelaert's "Meditationes Divinae". Ondertussen heeft GezeIIe zich op zijn taalkundige activiteiten geconcentreerd. Hij neemt initiatief voor tijdschriften, religieuze literatuur, de Vlaamse "duikalmanak", gedichten en patroneert het initiatief om een leer- en leesblad voor alle verstandige Vlamingen op te richten. Ook zijn toespraken en redevoeringen breidt hij. uit en sommige daarvan zorgen weer voor opschudding en geschiedenis. Bedrijvig in de laatste levensjaren zorgt hij ondermeer voor het samenstellen van de Vlaamse theologische woordenschat. Op 30 april 1899 wordt hij aangesteld als directeur van het Engels klooster te Brugge. Uiteindelijk sterft hij kort daarop. Na zijn dood worden massaal affiches ter verheerlijking, een standbeeld, een museum en een praalgraf ingehuldigd. Guido GezeIIe wordt aanzien als één van de grote lyrische dichters van ons taalgebied. Zijn religie, natuur en liefde voor eigen taal en volk werden de voornaamste thema's van zijn poëzie. Er bestaat geen dichter die op zo'n wijze onze taal heeft laten zingen. Wat hij met zijn woorden aanraakt, hervindt de puurheid van de eerste dag. Dat maakt hem uniek. Hij was naast dichter ook zeer bedrijvig als taaIen volkskundige, vertaler, journalist en redacteur van tijdschriften. 100 jaar na zijn overlijden wordt de dichter op een hedendaagse manier in een nieuw daglicht geplaatst met een waaier van activiteiten in deze drie eerder genoemde Gezeilesteden. Mogen we niet vergeten dat WestVlaanderen 1999 ook uitgeroepen heeft tot het jaar van James Ensor. Zie hiervoor de activiteitenkalender van de stad Oostende.

o Nadine

Fiems

17

KEIZER KAREL GENT 1500 · 2000 Dubbeltentoonstelling "TIERRA, TIERRA" in het Schoolmuseum Michel Thiery en het Hortusmuseum van 11/9/1999 tot 31/12/2000 1. "ONTDEKKINGSREIZEN

ANDERS"

Naar aanleiding van de Keizer Karelherdenking organiseert het Gentse Schoolmuseum een dubbeltentoonstelling rond de grote ontdekkingsreizen en de ingebruikname van enkele tot dan toe ongekende producten die vanuit de nieuwe wereld naar West-Europa werden aangevoerd. Voor de tentoonstelling "Ontdekkingsreizen anders" die plaats vindt in het Schoolmuseum werd een 16de eeuws galjoen gedeeltelijk nagebouwd op ware grootte. De leerlingen die de tentoonstelling bezoeken worden in een aanwervingkantoor gerekruteerd en maken kennis met de verschillende functies aan boord van het schip. Het aanmonsterlokaal bevindt zich in de benedenzaal van het museum net voor de ingang van de tentoonstellingsruimte. Eens gerekruteerd, gaan de matrozen samen met de kapitein aan boord van het schip, waar ze alle aspecten van een ontdekkingreis uit die tijd opnieuw kunnen beleven. Eerst komen de bezoekers in de kapiteinskajuit terecht, die behangen is met wandkaarten en bemeubeld met scheepskoffers. Daar wordt het doel van de reis uiteengezet, de voornaamste opdrachtgevers en reisroutes toegelicht en een algemeen sfeerbeeld van de vaak comfortabele positie van de kapitein weergegeven. In het midden ruim zullen de leerlingen een inventaris moeten maken van de beschikbare levensmiddelen aan boord, terwijl ze ook een indruk kunnen opdoen van de slechte levensomstandigheden van de bemanning uit die tijd, in schril contrast met deze van de kapitein en zijn officieren.

Op het achterdek staan de bezoekers oog in oog met de veranderingen in het wereldbeeld als gevolg van de nieuwe ontdekkingen. Navigatie- en oriëntatie-instrumenten worden er proefondervindelijk gedemonstreerd. Aan de hand van een waterbak en enkele scheepsmodellen wordt meer verteld over het type schepen, zeilen en de passaatwinden die hen naar verre continenten voeren. Van op de voorplecht kunnen de leerlingen een projectie van de nieuwe wereld bekijken waarmee meteen een verwijzing wordt gemaakt naar het tweede luik van de dubbeltentoonstelling, die plaats vindt in het Hortusmuseum.

SCHOOLMUSEUM

MICHEL

THIERY

18

Plaats: Schoolmuseum Michel Thierry, St. Pietersplein, 9000 Gent Tel.: 09/244.73.73 Openingsuren: Elke dag van 9.00 tot 12.15 uur en van 13.30 tot 17.15 uur; gesloten op vrijdagnamiddag, zondag en wettelijke feestdagen. . Prijs: • volwassenen: 100 BE~ • groepen (minstens 15 personen), studenten, senioren (vanaf 55 jaar): 50 BEF • Gentenaars: gratis • Kinderen tot en met 12 jaar: gratis

2 "DE NIEUWE WERELD" De tentoonstelling brengt de leerlingen in een onbekende wereld met een mysterieuze cultuur. Ingedeeld in groepjes, aan de hand van allerlei activiteiten, gaan ze op zoek naar nieuwe gewassen en producten die tot op heden zoveel betekenen voor onze Westerse samenleving. Aan de ingang van de tentoonstelling zal een grote kist staan met een dertigtal voorwerpen (chips, friet, sigaret, pijp, chocolade, ballon, ... ). AI deze objecten zijn afkomstig van planten uit de nieuwe wereld, met name de aardappel, de cacaoplant, de rubberplant en de tabaksplant. Aan de hand van een vragenlijst gaat elke groep leerlingen een deel van de tentoonstelling uitdiepen en daarna voorstellen aan hun medeleerlingen. Een eerste deel van de tentoonstelingsruimte is in een tropisch regenwoud herschapen waar ze kennis maken met geneeskrachtige planten, vreemde diersoorten, maar ook met de bedreiging en de teloorgang van "de longen der aarde". Via het regenwoud komen de bezoekers in een ondergrondse omgeving, waar ze kennis maken met de "gouden knollen" die in Europa vrij snel zouden uitgroeien tot één van de belangrijkste voedselbronnen. In een derde deel worden de herkomst, de teeltmethode en de eigenschappen van de cacaoplant aanschouwelijk voorgesteld. Vertrekkend vanuit het heilig balspel bij de Maya's, belicht de tentoonstelling verder nog winning van het latexsap, om te komen tot de moderne toepassingen van

ttALT\AREEl rubber in de meest diverse gebieden. Tenslotte zullen de teelt, de verwerking en het gebruik (misbruik) van de tabaksplant een vijfde en laatste onderdeel van de tentoonstelling vormen. Plaats: De Hortus Michel Thiery, Berouw 55, 9000 Gent Tel.: 09/225.05.42 Openingsuren: Elke dag van 9.00 tot 12.15 uur en van 13.30 tot 17.15 uur; gesloten op vrijdagnamiddag, zondag en wettelijke feestdagen. Prijs: Het museum en de tuin zijn gratis toegankelijk. Reservatie: Rondleidingen moet u minstens een week vooraf reserveren bij de educatieve dienst. Prijs (max. 25 personen): 1000 BEF. Info: Annemie Van Gijseghem Tel.: 09/244.73.73. Andere activiteiten: Sport: • Estafetteloop Madrid-Gent: van 3 t.e.m. 10 september • Europees Kampioenschap zaalvoetbal voor brandweerploegen: van 15 t.e.m. 17 september Feesten: • Openingsmanifestatie van het Keizer Karel jaar: van 10 t.e.m. 12 september • Bloementapijt op de Kouter: van 10 t.e.m. 12 september • Internationale jaarbeurs Gent - gastland Hongarije: Flanders Expo: van 4 t.e.m 19 september

Tentoonstellingen: • Peter Greenaway: Artworks 63-99 - retrospectieve tentoonstelling georganiseerd door het Internationaal Filmfestival van Vlaanderen - Gent, Caermersklooster: van 10 september t.e.m. 24 oktober • Het klank- en lichtspel Keizer Karel Schoolmuseum Michel Thiery;

ttALTtAREEl

19

SURREALISME-EXPRESSIONISME: EEN CONFRONTATIE Kunstcentrum Oud Sint-Jan te Brugge 17 juli-17 oktober 1999 De moderne mens heeft nogal eens de gewoonte om alles op een - meestal zeer eenvoudig - rijtje te plaatsen. Heel vaak wordt hierbij een tijdschaal als richtlijn gebruikt. Zo is dit eveneens gebruikelijk in de kunstgeschiedenis: doorgaans worden de verschillende stijlen diachronisch, eerder dan synchronisch bekeken. Met andere woorden: men heeft het eerder over evoluties - waarbij verscheidene stijlen op eenzelfde moment hun ontplooiing hebben gekregen. Aangezien dit denkpatroon overheerst, is het niet verwonderlijk dat ook de musea en tentoonstellingen liever een diachronisch schema volgen dan een synchronisch. Op deze tentoonstelling wordt dit gangbaar patroon doorbroken en zal de bezoeker geconfronteerd worden met meer dan 100 kunstwerken behorende tot de verschillende stijlen en richtingen binnen eenzelfde tijdsbestek; vandaar de titel van de expositie: "Surrealisme-Expressionisme. Een confrontatie". De laatste 75 jaar is het begrip Expressionisme een alledaags woord geworden. Toch valt het moeilijk te zeggen wat het precies betekent: het is een wazig begrip, die over de jaren veranderde en vele geestelijke vaders had. Expressionisme was niet enkel van belang in de kunst, het had een ingrijpende invloed op de literatuur, dans, drama, film en architectuur. Het Expressionisme manifesteerde zich voor het eerst en voornamelijk in Duitsland vanaf de jaren 1910, zowat op het moment dat in Frankrijk Les Fauves furore maakten. Niet de buitenwereld, maar de innerlijke gevoelswereld en de hevige emotie werden door kunstenaars zoals Wassily Kandinsky, Oskar Kokoschka en Frans Marc in beeld gebracht, het spreekt vanzelf dat op de tentoonstelling talrijke

olieverfschilderijen van deze meesters zullen te zien zijn. Werken van Kees van Dongen, Constant Perrneke, Iichten het expressionisme in onze streken toe, terwijl werken van Albert Marquet en Edvard Munch - vertegenwoordigd door zijn fenomenaal schilderij Twee jonge meisjes bij een bloeiende appelboom -, Raoul Dufy, Lyonel Feiniger en Alexej Jawlensky het beeld vervolledigen.

De kunstwerken behoren alle tot de verzameling van het Museum Boijmans-Van Beuningen uit Rotterdam, waarvan de faam als Europees centrum van de moderne kunst zeer groot is. De afdeling Moderne Kunst van het museum is relatief jong (1964) en is opgebouwd dankzij een doortastend en professioneel acquisitiebeleid door mensen met een enorm kunstzinnig inzicht. Didactisch gezien beoogt de tentoonstelling de confrontatie van twee verschillende opvattingen omtrent de kunst in ongeveer dezelfde periode. Op die manier kan het klassieke schema van denken doorbroken worden en bijdragen tot een beter begrip van de Westerse kunst tussen de twee wereldoorlogen en daarna. De confrontatie van twee verschillende denkwijzen en stijlen belooft een boeiende ervaring te worden.

Salvador Dali, het gezicht van de oorlog Het Surrealisme wordt door velen beschouwd als een levensvisie en een geestesgesteldheid, eerder dan een stilistische ontwikkeling. Hoe het ook moge zijn, op het ogenblik dat in de jaren twintig de hevige emotie in de expressionistische kunst overheerste, stond de droom, het onbewuste en de "totale vrijheid van het individu", centraal in het surrealisme. Op deze expositie worden naast een groot aantal olieverven uit de late jaren dertig van Salvador Dali, ook meesterwerken getoond van Giorgio de Chirico, Paul Delvaux, Marcel Duchamp, Max Ernst, de alomtegenwoordige René Magritte, Joan Miro, Man Ray en Gino Severini. Tenslotte mag erop gewezen worden dat niet alleen olieverfschilderijen - die weliswaar het gros uitmaken - maar ook andere media aan bod komen, zoals de bijzonder rijke wereld van de boekillustraties door Marchel Duchamp, het gipsen beeld n Otorhinologische kop" van Salvador Dali, het brons "De bron van de waarheid" van René Magritte en "Het raadsel van Isidore Ducasse", kunstwerk uit metaal, stof en touw van Man Ray.

WassilyKandinsky, Grillig/Capricieux Openingsuren: Dagelijks van 10.00 uur tot 18.00 uur. Toegangsprijzen: 300 BEF/persoon individueel 250 BEF/persoon voor 60+, studenten < 26 jaar en groepen min. 20 personen (vooraf reserveren aubl), Gratis: < 12 jaar Gids: 1.500 BEF (max. 20 personen) reserveren verplicht Info en reservaties: vzw Stichting Sint-Jan Mariastraat 38, 8000 Brugge Tel.: 050/33.56.66. - Fax: 050/34.58.39.

6EZ~~D#E'D

20

GEZOND ETEN De. voeding is één van

onze eerste levensbehoeften. Dankzij de welvaart is er een overvloed

aan

voedsel dat in een gevarieerd assortiment

aange-

boden wordt. Hierdoor is het mogelijk om dagelijks een gezond menu samen

te stellen, dat aangepast is aan onze levensgewoonten. Door de enorme diversiteit

in het aanbod

van voedingsmiddelen

is

het echter wel eens moei-

Als men dagelijks een goede voeding wil samenstellen, kan men het best de voedingsdriehoek als richtlijn nemen. Deze geeft aan wat een goede basis kan zijn voor de dagelijkse voeding. Voedingsmiddelen die niet in de piramide vermeld staan, kan je natuurlijk ook gebruiken. Deze zijn dan wel bedoeld als variatie en mogen niet de hoofdzaak vormen waaruit de voeding bestaat. De voedingspiramide De voedingsmiddelen worden onderverdeeld in verschillende groepen. In dit model vindt men 7 groepen, die elk hun aandeel leveren in de samenstelling van een gezonde, gevarieerde en evenwichtige voeding. Enkel het topje van de driehoek is niet noodzakelijk om een evenwichtige voeding te realiseren.

lijk om tot een verantwoorde keuze te komen.

(vervolg) Water wordt in ons lichaam opgenomen in de vorm van dranken, zoals te zien in het eerste vak van de voedingspiramide. In normale omstandigheden drinkt men per dag minstens 1,5 I water. Doe je zwaardere inspanningen (sport of arbeid), dan drink je best meer. Water wordt ook opgenomen in ons lichaam via het vast voedsel zoals groenten en fruit. Graanproducten en aardappelen krijgen een tweede vak toegewezen. De belangrijkste voedingsstoffen die hierin voorkomen zijn de koolhydraten, voedingsvezels, vitamines en mineralen. Suikers behoren tot de groep van koolhydraten. Ze leveren energie aan het lichaam. Hoeveel je dagelijks nodig hebt, hangt af van de activiteiten die je doet. Dat kan variëren van 5 tot 12 sneden brood en van 3 tot 6 aardappelen. Groenten krijgen een ander vak toegewezen. Deze staan in voor de nodige koolhydraten, voedingsvezels, mineralen en vitamines. Hierbij is afwisseling van groot belang, want niet alle groenten bevatten dezelfde vitamines en mineralen. 300 gr groenten per dag is wel een minimum om voldoende voedingsstoffen op te nemen.

Bij de samenstelling van een maaltijd moet u met een aantal punten rekening houden. • De voedingswaarde moet goed zijn: alle voedingsmiddelen zoals brood, groenten, aardappelen, vlees.... bevatten voedingsstoffen: eiwitten, vetten koolhydraten, vitamines en mineralen in verschillende hoeveelheden. Daarom is het noodzakelijk dat we iedere dag gevarieerd eten. • De maaltijd moet er aantrekkelijk uitzien. • De voeding moet smakelijk zijn en lekker ruiken.

Fruit wordt hier apart genomen. Ze leveren ook koolhydraten, voedingsvezels, vitamines en mineralen; maar in andere hoeveelheden. Iedere dag groenten én fruit is zeker aan te raden.

Kortom: het is het beste dat men een afwisselend menu samenstelt met, als het kan, iedere dag een andere groente.

Als men van onder naar boven de verschillende groepen overloopt, vindt men in het eerste vak:

Een goede maaltijd De maaltijd aantrekkelijk maken en een smakelijke voeding serveren, gebeurt hoofdzakelijk in de keuken. Maar om de goede voedingswaarde te bepalen, bestaan er hulpmiddelen. Vroeger kenden we "de schijf van vijf", later werd die vervangen door het "klaver vier", momenteel wordt de "voedingspiramide" of "voedingsdriehoek" gebruikt.

Water: een belangrijk bestanddeel in onze voeding. Ons lichaam bestaat voor 60-65 % uit water. Vocht heeft meerdere functies in ons lichaam: • Het is een oplos- en transportmiddel. Water vervoert stoffen in het lichaam. • Het verwijdert de afvalstoffen uit het lichaam. • Het speelt een rol bij het constant houden van de lichaamstemperatuur.

Zuivelproducten is de volgende groep. Het is de grootste bron van calcium, eiwitten en vitamines. Tot de groep van zuivelproducten behoren alle melkproducten, zoals de melksoorten, yoghurt, kaas..; Een minimumbehoefte per dag bedraagt toch wel 1 à 2 sneden kaas en 3 à 4 glazen melk en varianten. Vlees, vis en eieren komt naast zuivelproducten. Ze zijn een belangrijke leverancier van eiwitten, maar ook van vitaminen en mineralen, zoals ijzer. Vetstoffen omvat een kleine groep, zoals boter en olie. Vetten hebben in ons li-

6EZ~~D*E'D

I

chaam een belangrijke functie als energiebron. Ze leveren warmte. Daarnaast heeft vet ook een isolerende functie, onder de vorm van vetweefsel onder de huid. Het vet dat voorkomt rond de inwendige organen heeft dan een beschermende functie. Niet overdrijven is hier de grote boodschap! De restgroep vormt het topje van de piramide. Deze voedingsmiddelen dragen niet bij tot een volwaardige voeding maar kunnen in geringe mate bijdragen tot een smakelijke voeding of dienen als tussendoortje, bijv. snoep, frisdrank en alcohol, mayonaise, ... Ze leveren meestal veel energie (suiker en vet), maar niet de nodige vitaminen en mineralen. Aanbevolen hoeveelheden Om dagelijks een goed menu samen te stellen hebben we uit elk vak een bepaalde hoeveelheid nodig. Datgene wat we minimaal nodig hebben, wordt de aanbevolen hoeveelheid genoemd. Deze aanbevolen hoeveelheden zijn natuurlijk niet voor alle leeftijdsgroepen gelijk. De eiwitbehoefte van een kind is anders dan van een volwassene. Bij de volwassenen kunnen ook verschillen optreden. Een vrouw die zwanger is, heeft meer eiwitten nodig dan een niet-zwangere vrouw. De hoeveelheden die vermeld staan in de beschrijving hierboven, gelden voor volwassenen. Natuurlijk zijn dit slechts richtlijnen. Als men intensief aan sport doet, of lichamelijke arbeid verricht of de arts schrijft een bepaald dieet voor, dan kan men best te rade gaan bij een diëtist(e). Daar wordt zeker advies gegeven omtrent de juiste hoeveelheid, de keuze en variatie aan voedingsmiddelen.

o Katrien

FORREZ

21

KALKOEN-PAPRIKA-PANNEl JE

YOGHURlROOM

(voor 4 personen)

(voor 4 personen)

2 uien 1 komkommer 2 rode paprika 500 gr kalkoen filet 100 gr spek boter 75 mI witte wijn 2 dl room of melk 1 bouillonblokje (kip) peper en zout maïzena dille

50 gr vanillebloem 1/21 melk 250 gr suiker 3 eieren 1/2 I yoghurt 250 9 plattekaas vers fruit (volgens het seizoen maar géén kiwi)

De uien pellen en in ringen snijden. Was de komkommer en de paprika en snij deze, na het verwijderen van de zaadjes en zaadlijsten, in dobbelsteentjes. Spoel het vlees af en dep het droog. Snij het samen met het spek in reepjes en bak beide in hete olie. Neem het vlees uit de pan en stoof in hetzelfde braadvocht de groenten, blus met de wijn en room, verkruimel het bouillonblokje en breng het geheel aan de kook. Kruiden met zout en peper en alles 10 min. goed laten doorkoken. Doe het vlees terug in de pan en laat nog 10 min. op een zacht vuurtje stoven. De saus binden met maïzena. Voor het opdienen de fijngesnipperde dille over het gerecht strooien.

Vanillebloem breken in wat koude melk. De rest van de melk koken, de suiker toevoegen en laten smelten. Voeg al roerend de gebroken vanillebloem toe en laat inkoken. Roer vervolgens de 3 eierdooiers erbij. Meng de yoghurt en de plattekaas onder de warme pudding. Was het fruit, eventueel schillen en in stukjes snijden. Voeg deze bij de afgekoelde pudding. Klop het eiwit tot sneeuwen schep deze voorzichtig onder de pudding. Zeer koel opdienen.

Dit gerecht kan geserveerd worden met pasta.

6EZ~WD*E\D

22

BLAUW OF WIT? PLUK DE SEPTEMBE DRUIVE Waar op letten bij de aankoop van druiven"? Om de kwaliteit van de druiven in te schatten is het overbodig om de druiven aan te raken. Beoordeel gewoon de gezonde blos van de druiven: volle tros, soepele en groene steel, stevig vastzittende druiven, zonder vlekjes, regelmatig verspreid en met eenzelfde kleur. Zo zijn de druiven op hun best.

Wie lust er niet een sappige druif? Blauwe, witte, ronde of langwerpige ... alle druiven symboliseren de levenslust en de triomf van de oogst. We eten ze als nagerecht of gewoon uit het vuistje op elk uur van de dag. Ze zijn waterafdrijvend en rijk aan vitamines C en B en aan Calcium. Oorsprong Oorspronkelijk zijn druiven afkomstig uit het Middellandse-Zeegebied. Maar vandaag de dag vinden we op elk continent wijngaarden terug. Daardoor kunnen we er ook een heel jaar lang van snoepen. In onze streken bi ijft de herfst hét seizoen van de druivenoogst. Leve de blauwe Royal dus, de trots van de serres van Overijse (die hier sinds 1865 geteeld wordt) en Hoeilaart.

z w

> 5 ct: 0

w ~

3:

BESCHRIJVING

OORSPRONG

OOGST

ltalla

Dikke trossen, dikke eivormige gele druiven met pitten, schil van gemiddelde di e, muskaatsmaak.

Italië: Puglia, Sicilië

van september tot december

Chasselas

Kleine ronde goudgele en heel zoete druiven met een dunne schil.

Frankrijk: Moissac

van september tot begin november

Thompson Seedless

Stevige, langwerpige, eerder kleine, sappige druiven zonder pitten, vrij dunne schil van een ambergele kleur, vrij hoog suikergehalte.

Zuid-Afrika, Chili, Argentinië, Israël, Spanje, Italië

van december tot mei

en van half juni tot eind september

Victoria

Dikke fangwerpige, gele, heel zoete druiven. De eerste grote witte druif van het nieuwe seizoen. Tros van gemiddelde grootte.

Griekenland, Italië

van juli tot augustus

..•.....

_~-_

....

••

__

••••

~ ••••••

___

~MMM."

•••••••

.....,."

•••••••••••••

_____

Dikke, ronde, zwarte druiven, met dikke schil en zoet en sappig vruchtvlees

Frankrijk. Zuid-Afrika, Chili

Muscatde Hambourg

Kleine, langwerpige druiven. zwarte vrij dunne schil, aangename mus aatsmaak, hoge prijs vanwege de kleine produktie

Zuid-Frankrijk

Royal

Dikke trossen, donkerpaarse druiven met pitten,

België: Hoeilaart. Overijse

Alphonse LavalJee (Ribier) Z

w

0

Houdt u van stevige gevulde, dikke drui-

SOORT

•..•"..M..,........•..M._~_~·,......

> 5 ct:

Aan de kleur van de druiven kan men zien of de tros rijp is want eenmaal geplukt rijpen de druiven niet meer. Voor blauwe druiven moet de kleur donkerpaars zijn en voor de witte druiven egaal geelgroen.

w

~

:::>

:3 al

•

_____

•

___

van september tot

november, van januari tot april, van maart tot

mei

van september tot

begin november

van oktober tot januari

- -- ---- --_.- ._--------_._-~._z w

> :5 ct: o W o o ct:

Red Globe

Zeer dikke trossen met dikke rozerode. zeer sappige maar smaakarme druiven

Chili, Argentinië, Brazilië

van februari tot juni

I •

ven dan koopt u best een tros Italia ofRoyal. Verkiest u echter suikerzoete, kleine druiven dan moet de Chasselasde Moissac nemen. Deze zien er minder "glanzend" en kwetsbaarder uit maar worden door kenners echt op prijs gesteld. Bewaring Ongewassen druiven kan men 2 tot 5 dagen (naar gelang de soort) bewaren in de koelkast, op voorwaarde dat u ze in een papier of plasticzak verpakt of ze in een schaal legt en afdekt met plasticfolie. Let erop om de druiven tijdig uit de koelkast te halen, de koude verflauwt namelijk de smaak.

o Petra Lauwerijs

23

PIJN ZIT NIET ALTIJD OP DE JUISTE PLAATS Ik heb buikpijn! Dat is klare taal. Maar als men iets beter de lokalisatie van de pijn wil weten dan wordt het soms moeilijk om precies te duiden om welke zieke plaats in de buik het juist gaat. Zolang pijn de oppervlakte van het lichaam betreft, t.t.z. de huid, is ze gemakkelijk te lokaliseren. Wanneer een mug ons bijt, dan hebben we inderdaad pijn op de plaats van de beet. Wanneer pijn echter van binnenin komt (spieren, ligamenten, ingewanden), dan komen de klachten niet altijd van de juiste plaats van oorzaak. Het kan zelfs gebeuren dat de pijn heel ver van de zieke plaats tot uiting komt. Resultaat: bij behandeling van pijn kunnen we ons schromelijk vergissen en dat is een reden temeer om niet te lang te wachten vooraleer hieromtrent te consulteren.

Ons ruggenmerg: een gecompliceerde transmissiekabel Onze wetenschappers onderzoeken gedurende meer dan dertig jaar het fenomeen van "verlopende pijn". Hun verdict: de overvloed van neuronen. Het is inderdaad zo dat in het ruggenmerg neuronen bijeenkomen die met alle delen van het lichaam in verbinding staan. Alle gegevens met betrekking op onze organen, ons bewegingsstelsel of onze huid worden er aldaar gecentraliseerd vooraleer ze naar de hersenen gestuurd worden. Omdat verschillende gegevens vanuit het lichaam in bepaalde zenuwbanen convergeren en alzo via dezelfde weg in de hersenen terecht komen, kunnen de hersenen de boodschappen soms verkeerd interpreteren. De juiste plaats van de oorzaak van de pijn wordt alzo niet altijd herkend. Dit fenomeen is volgens de neurofysiologie te wijten aan het feit dat onze hersenen veel meer pijngevoel verwerken van andere lichaamsdelen eerder dan van de ingewanden. Wanneer ingewandspijn (die veel zwakker is dan deze gedetecteerd op de huid en de spieren) optreedt, kan er dus een probleem van lokalisatie zijn.

Pijnen in geval van een hartinfarct zijn hiervan een voorbeeld. De zenuwbanen die van.het hart en van de linker arm komen, convergeren in een zelfde baan die de informatie naar de hersenen stuurt. Omdat de hersenen meer gewoon zijn aan informatie vanuit de arm, lokaliseren ze alzo de pijn van het hart ook in de arm. De wegen die tot herkenning en lokalisering van de pijn leiden zijn bijzonder complex. Signaleren van pijn gebeurt vaak via een gecompliceerd netwerk. Twee of meerdere zenuwen kunnen eenzelfde zone enerveren. Via connecties met nog andere zenuwbanen, kan pijn alzo uitstralen tot ver buiten de plaats van oorzaak.

Wat alles nog iets ingewikkelder maakt is het feit dat het lichaam zelf pijn kan inhiberen en dat na amputatie ook nog het gevoel van pijn kan bestaan op de plaats van het afgezette gedeelte. Vijftig procent van de mensen die werden geamputeerd klagen van pijn. Sommigen beschrijven die pijn als messteken die diep in de huid dringen, als een gevoel van verbranding of als een elektrische prikkeling. Tenslotte kunnen mensen nog pijn hebben zonder dat er ooit ergens een reden daarvoor gevonden wordt. Ze raadplegen dan voor steeds terugkerende klachten die het leven bijzonder ongemakkelijk maken. Omdat er voor hun pijn geen oorzaken gevonden worden, worden ze door hun omgeving als lastig beschouwd. Mettertijd gaan zij daardoor aan zichzelf twijfelen en dat maakt de stresssituatie nog erger. In een volgend nummer gaan we in op dergelijke chronische pijnsituaties.

• Er bestaat een "Belgisch Pijninstituut" dat zich toespitst op: • Het opleiden van zorgverstrekkers inzake pijnbestrijding • Het opstellen en verspreiden van informatie en het geven van voorlichting over de behandeling van pijn • Het ondersteunen van wetenschappelijk onderzoek en van gespecialiseerde instellingen voor pijnbehandeling Adres: UPSA-Belgisch Pijn instituut Terhulpsesteenweg 185 1170 Brussel Tel.: 0800/96211 Fax: 0800/92059

o Guido

Verbrugghe

PERSBERICHT Liberale ziekenfondsen : 1 miljoen voor de Kosovaarse vluchtelingen Op 20 april verleende de Landsbond van Liberale Mutualiteiten

hulp aan de

Kosovaarse vluchtelingen onder de vorm van een schenking van 1 miljoen BEF. Tevens werd een affischecampagne gelanceerd in de verschillende afdelingen van de Liberale Mutualiteiten

om de

leden aan te sporen tot een eigen Nog dit: • Het is aan te raden om behoedzaam met pijnstillers om te gaan. De ideale pijnstiller is er een die de pijn voldoende en voor geruime tijd stilt zonder versuffing, verslaving of andere nevenwerkingen op te wekken. Tot op heden bestaat een dergelijk middel nog niet!

initiatief voor de vluchtelingen. Bovendien werd ook een sesibiliseringscampagne voorzien langs het ledenblad van de Liberale Mutualiteit.

6EZ~~D*E\D

24

HOGE CONSUMPTIE VAN TEGEMOETENKELVOUDIG ONVERZADIGDE KOMING HULP VETZUREN BESCHERMTTEGEN AAN *COGNITIEVE AANDOENINGEN BEJAARDEN Voedingsstoffen rijk aan enkelvoudig onverzadigd vetzuur, zoals olijfolie, de belangrijkste bron van vet in het mediterrane dieet, helpen geheugenverlies en geestelijke aftakeling te voorkomen. Milaan, 12 mei 1999 - Uit een onderzoek van Antonio Capurso, Professor Geriatrie aan de Universiteit van Bari, blijkt dat een hoge consumptie van enkelvoudig onverzadigde vetzuren, typerend voor het mediterrane dieet door de hierin aanwezige grote hoeveelheid olijfolie, (met name de extra vierge olijfolie), beschermt tegen leeftijdsgebonden *cognitieve aandoeningen. Het onderzoek is gepubliceerd in de mei uitgave van Neurology, het officieel wetenschappelijk magazine van de American Academy of Neurology. "De leeftijdsgebonden vermindering van cognitieve functies, verwijst in het algemeen naar een lichte achteruitgang in geheugenfuncties, uitvoerende functies en de snelheid waarmee cognitieve informatie wordt verwerkt. Dit is een normaal proces bij het ouder worden", aldus Capurso in het artikel. "Ons onderzoek brengt een hoge consumptie van enkelvoudige onverzadigde vetzuilen in verband met het behouden van cognitieve functies bij gezonde ouderen", aldus Capurso. Dit effect zou worden toegeschreven aan de rol die vetzuren spelen in het bewaren van de structurele integriteit van de neuronale (hersens) membranen. Enkelvoudig verzadigde vetzuren vormen mee de bouwstenen van

deze membranen. Verder is het bekend dat bij ouder worden de behoeft aan onverzadigde vetzuren toeneemt. "Waar vorige studies hebben aangetoond dat een hoog opleidingsniveau positief bijdraagt aan de bescherming tegen leeftijdgebonden cognitieve aandoeningen, toont ons onderzoek bovendien aan dat enkelvoudig onverzadigde vetzuren een hoge bescherming vormen voor mensen met lage opleidingsniveaus", voegt Capurso toe. Het onderzoek omvatte 278 ouderen in Zuid-Italië, in de leeftijdscategorie van 65 tot 84 jaar, zonder neurologische aandoeningen. De populatie werd geïdentificeerd uit de deelnemers aan het uitgebreidere Italian Longitudinal Study on Aging (lLSA)-onderzoek. De populatie volgde de typisch mediterrane voedingsgewoonten, en de analyse van de energieconsumptie kon worden toegeschreven aan enkelvoudig onverzadigde vetzuren, waarvan 85% uit olijfolie. Persbericht :Bron - Hili and Knowlton Euroscience Communication. * Cognietieve aandoeningen : stoornissen aan de aandacht, het geheugen en het denken.

WEDSTRIJD KINEPOLIS COURANT NR 1 - 1999 ANTWOORD: Van Dyck werd geboren in het huis "den Berendans" te Antwerpen op 22 maart 1599 Een 60-tal personen ontvingen een GRATIS ticket voor een film naar keuze.

Wij worden allemaal een dagje ouder en op een bepaald ogenblik zou het kunnen dat alleen wonen niet meer kan. Vanaf dat ogenblik zal u als bejaarde - indien u een tegemoetkoming hulp aan bejaarden reeds geniet - deze tegemoetkoming zien verlagen omwille van het inwonen. Hierdoor blijven vaak ook de financiële problemen bestaan om de verzorging te bekostigen. Om deze reden is er een wetswijziging gebeurd vanaf 1/10/98 waardoor alleenstaande bejaarden hun hoedanigheid van alleenstaande behouden wanneer zij gaan inwonen bij bloed- of aanverwanten tot de tweede graad zoals (schoon) kinderen/kleinkinderen, (schoon)broers en (schoon)zussen. Doch er is een overgangsperiode voorzien tot 1/1/2000, waarin het financieel verlies gedeeltelijk wordt opgevangen en vanaf 1/1/2000 volledig teniet gedaan. Voor 1/10/98 kwam de toegelaten inkomstengrens van de bejaarde neer op 173.632 BEF bruto per jaar. Vanaf 1/10/98 zal deze 217.584 BEF bedragen en vanaf 1/1/2000 261.563 BEF (aan de huidige index). Het Ministerie van Sociale Zaken zal een ambtshalve herziening doorvoeren voor de inwonende bejaarden die momenteel een tegemoetkoming hulp aan bejaarden genieten. De bejaarde, aan wie indertijd een negatieve beslissing werd genomen omwille van deze samenwoonst, dienen een nieuwe aanvraag via de sociale dienst van de gemeente te doen. Bij twijfel raden wij u aan om contact op te nemen met deze sociale dienst of die van de mutualiteit.

o Monique

Muës

25

HET KWAAD ZIJN WIJ Maandenlang reeds vullen ze elke avond het TV-scherm, met beelden van de vluchtelingen uit Kosovo. Wat mij 's nachts soms \ tot in slapeloze momenten achtervolgt, zijn de beelden van die Panoramadocumentaire over de burgeroorlog in een vallei, die reeds dateerde van een jaar voor de massale exodus sinds maart. Een groep UCK-strijderskeert terug naar een volledig verwoest dorp dat enkele dagen voordien bezoek heeft gekregen van een Servische militie. Zwart verbrande lijken worden van tussen het puin gehaald. Het meest is me dat ene zinnetje bijgebleven van die onderwijzer in kakiuniform, die, tussen twee lichamen door, doodnuchter de bedenking maakt dat hij 'toch even naar de psychiater zal moeten als alles voorbij is'. Ander beeld: de camera zoomt in op een man van vooraan in de twintig. Hij zit op een rotsblok met een sigaret in zijn hand en huilt als een kind. Ik krijg de opwelling om hem door het scherm heen een schouderklopje te geven: het komt wel weer goed, man. Ooit. Maar wanneer? Reeds jaren intrigeert mij de vraag waar-

om. Tot in 1991 de hel losbarstte in

Joegoslavië, konden we ons nog koesteren aan onze collectieve mythe dat oorlogen en burgeroorlogen in ons eigenste Europa definitief tot het verleden behoorden en zich enkel nog vèr van ons bed afspeelden.

De vraag waarom houdt sociale wetenschappers en psychologen al bezig van kort na de tweede wereldoorlog, toen er studies gemaakt werden van het profiel van kampbeulen en Nazi-kopstukken. In tegenstelling tot wat de onderzoekers verwachtten, waren de overgrote meerderheid van hen geen psychopaten, maar in het burgerleven griezelig normale huisvaders en -moeders. "We moesten het doen!" was hun eerste excuus. Maar als het zo'n normale mensen waren die zich aan dergelijke gewelddadigheden bezondigden, dan zou je kunnen verwachten dat het in ons midden eveneens wemelt van potentiële kampbeulen! In 1963 zette professor Stanley Milgram van de universiteit van Connecticut dan ook een experiment op, in de stille hoop zulke per-

verse veronderstelling maar zo snel mogelijk naar het rijk der fabelen te kunnen sturen: dat kon toch immers niet in christelijk-humanistische landen die vrijheid en democratie zo hoog in hun vaandel voerden! Er werden lukraak een aantal mensen van de straat opgepikt met de vraag of ze mee wilden werken aan een onderzoek over de invloed van straffen op het leren. Achter een glazen scherm zat een proefpersoon die vragen moest oplossen. De vrijwilligers dienden de 'leerling' bij elk foutief antwoord een elektrische schok te geven. Het begon bij 15 Volt, maar de stroomsterkte vermeerderde telkens met 15 volt per slecht antwoord en dit tot levensgevaarlijke schokken van 450 Volt. Vanaf een bepaald voltage begon de proefpersoon te klagen dat hij pijn had. Indien de vrijwilliger bezwaar maakte dat hij toch niet verder kon doen, antwoordde de leider van het experiment dat hij zich daar niets van hoefde aan te trekken. Bij 105 Volt begon de leerling te klagen over hartklachten. Eerst toen haakte de eerste vrijwilliger af, hoewel maar liefst 30% onder hen, onder druk van de onderzoeker, bleven verder doen tot het uiterste! Wat de vrijwilligers nièt verteld werd, was dat de leerling achter het scherm in werkelijkheid een acteur was, die - uiteraard geen schokken voelde en dat zijzelf proefpersonen waren. Het idee alléén al is beangstigend: er was immers niemand van de vrijwilligers die weigerde toen hem of haar gevraagd werd om iemand elektrische schokken toe te dienen, alleen maar omdat zijn antwoord verkeerd was - hoewel weigeren de énig moreel juiste houding zou geweest zijn! Hoe verder ik erop doordenk, hoe minder comfortabel ik me erbij voel. De overgrote meerderheid van de proefpersonen waren niet eens sadisten en hadden ook geen persoonlijke wrokgevoelens tegen de persoon achter het scherm. Gehoorzaamheid aan een eigenlijk onbekende onderzoeker voor enkele luttele dollars woog dus zwaarder door dan morele principes. Die onderzoeker vormde overigens geen enkele bedreiging voor hun leven en hun inkomen. Enje kan jezelf dan ook rustig afvragen hoe de proefpersonen - en hoe wijzelf - zouden gereageerd hebben als

niet een neutrale onderzoeker, maar een of andere charismatische leider hen zou gevraagd hebben om anderen te martelen! De meeste mensen zullen hierbij zeer terecht opmerken dat zij het nooit in hun hoofd zouden halen om hun medemens te pijnigen. Natuurlijk: medemensen mag je geen kwaad doen, daar zijn we het met zijn allen lekkertjes over eens. Voor onmensen kan je daarentegen wel eens een uitzondering maken! Dat is in een notendop de psychologische drijfveer die in elke oorlog of burgeroorlog wordt gebruikt. Het eerste slachtoffer van een oorlog, nog voordat het allereerste schot gelost is, is steevast de waarheid. In de propaganda wordt de tegenstander steeds weer van zijn menselijkheid ontdaan. En stap twee: iéder individu van die bevolkingsgroep krijgt dat label opgespeld. De moslims zijn tuig. De Serviërs zijn moordenaars. De Croaten zijn nazi's, de Albanezen gangsters en de Tutsi's insecten. Zo zouden we het lijstje nog kunnen aanvullen: racisme is even wijd verbreid als Internet. En wat met onszelf dan? Wellicht kent u het fraaie stereotype al: Dutroux is een Belg, dus 'All belgians are child fuckers' ... In aanleg zit het kwaad in ieder van ons: tal van filosofen en profeten hebben ons dat al door de eeuwen heen proberen duidelijk te maken - met eerlijke en met minder eerlijke bedoelingen. Je zou er depri van worden... En toch: er zijn ook Kosovaarse kinderen die spelen in een vluchtelingenkamp en meistes van Sarajevo die tijdens de beschietingen aan ballet deden. De levenskracht van de mens is taai. Als tegengif moet ik denken aan dat ene zinnetje uit dat ene liedje van Bertold Brecht: mijn vijand is iemand die van bloemen houdt.

o FRANS

26

_____ ANTWERPEN LBG - LVSW

IA\T DE PR~V\~t\~ Woensdag 06/10/1999: 2de praktische gedeelte van de cursus: 14.00-16.30 uur

ACTIVITEITENKALENDER Internationale Seniorendagen Blankenberge Zaterdag 11 september 1999 Wegens het grote succes van de voorbije 2 jaar richten wij op zaterdag 11 september 1999 voor onze senioren weer een daguitstap in naar Blankenberge zodat wij kunnen deelnemen aan deze internationale seniorendag. Themapleintjes, sportieve demonstraties, folkloretaferelen, bezoek aan de verschil'lende bezienswaardigheden van Blankenberge zijn enkele mogelijkheden waaraan u op deze dag kunt deelnemen. Het middagmaal voorzien wij in hotel Libe rty. Prijs: 750 BEF/persoon Rugschool: Rugklachten? De moderne ziekte bij uitstek! 22/09 - 29/09 en 05/10/1999 Meer dan de helft van de Belgen kent in zijn leven één of meerdere periodes van rugpijn. Een slechte houding en een verkeerd gebruik van de rug zijn verantwoordelijk voor de meeste rugklachten. Om een goede rug te behouden of om reeds bestaande rugpijnen te verminderen, zijn een goede verzorging van de rug en het juist leren omgaan met vb. til-technieken zeer belangrijk. U moet dus niet wachten tot de problemen zich voordoen, maar reeds de problemen voor zijn door het lichaam rugvriendelijk te gaan behandelen. Deze cursus tracht een praktische handleiding te zijn om inzicht te verwerven in het probleem van rugklachten, en wil tegelijkertijd een aantal gebruiksvriendelijke oefeningen van de rugschool meenemen. Zo worden eveneens spierversterkende oefeningen voor rug-, buik-, been-, en bilspieren aangeleerd, maar ook hef- en tiltechnieken, houdingscorrectie en bekkenkanteling. Programma Woensdag 22/09/1999: Theoretisch gedeelte van de cursus: 14.00-16.30 uur Woensdag 29/09/1999: 1ste praktische gedeelte van de cursus: 14.00-16.30 uur

Plaats: Zaal "De Meirminne" - Lange Nieuwstraat 109 te 2000 Antwerpen Prijs: (voor de 3 namiddagen) 950 BEF/persoon (leden Liberale Mutualiteit) 1.500 BEF/persoon {niet leden Liberale Mutualiteit) Reis Madrid 11/11 tot 14/11/1999 Er is niets zo mooi als een zonsopgang, een overdrijvende bui of een siësta-schaduw in Madrid. Als prima donna van Madrid fungeert het Prado-museum, de schatkamer van eeuwenoude Koninklijke schilderijencollecties. Wie Velázquez en Goya niet heeft gezien, kan niet meepraten over Spanje. Op deze 4-daagse ontdekt u de vele wonderen van deze stad. Prijs: 2-persoonskamer: 16.500 BEF per persoon Toeslag single: 3.000 BEF Inbegrepen: • de vluchten • luchthaventaksen • lokale transfers • 3 overnachtingen • 3 x ontbijtbuffet • Citytour onder leiding van lokale gids • toegang tot het "Prado" • B.T.W. Inlichtingen en reservaties bij: LBG Antwerpen - Lauwrijs Petra Lange Nieuwstraat 109 - 2000 Antwerpen Tel.: 03/203.76.91

BRABANT LBG - LVSW ACTIVITEITEN 3E KWARTAAL 1999 Woensdag 14 juli 14.00 uur: Natuurwandeling "parken Woluwe" Afspraak 13.45uur halte metro Montgomery kade tram 39/44 Maandag 2 augustus 14.00 uur: Dagexcursie bus-boottocht Brussel-Vilvoorde-Schelde - 650 BEF (vooraf te bestellen koude schotel: 300 BEF)

_ Zaterdag 4 september 21.00 uur: Operette op het Donkmeer (Overmere-Donk) "De Vledermuis" J. Strauss (= totaalspektakel !) - eigen vervoer Vlug reageren voor reservatie (810 BEF = groepsprijs) Dinsdag 7 september 14.00 uur: Havenrondvaart Brussel - afvaart Brussel Sainctelette : 200 BEF Buitenlandse reis Madeira van 24/09 tot 08/10/1999 Het driesterrenhotel met diverse zwembaden ligt op 3 km van de zee en van het rotsstrand. Op 2 km bevindt zich het gezellige dorpje Caniço met restaurantjes en bars. Funchal ligt op 12 km (bushalte aan het hotel). Prijs half pension: 27.500 BEF per persoon Toeslag single (studio): 5.700 BEF Voordrachtenpakket LBG- LVSW "Het geheugen" • Hoe werkt het? • Vergeetachtigheid, niet te verwarren met dementie • Geheugenstrategieën "Mobiliteit bij senioren" • Veiligheid als voetganger • Senioren achter het stuur "Olijfolie en mediterrane voeding op onze wijze" "Voeding en kanker" Inlichtingen en reservaties: Liliane Vannieuwenborgh Tel.: 02/209.49.05) Gelieve steeds bij deelname te verwittigen.

LIMBURG LBG 20-jarig jubileum van LBG Stokkem-Dilsen Zopas vierde LBG Stokkem-Dilsen haar 20jarig jubileum Onder een ruime belangstelling van meer dan honderd leden hield huidig voorzitter Jean Dreessen de openingsrede. Hij bracht hulde aan de pioniers van het eerste uur en vermelde daarbij de uitzonderlijke rol en verdiensten van Lèneke Colla, die in de sporen van haar broer Jan, groot Liberaal voorman in het Maasland, deze bloeiende liberale vereniging stichtte in 1979.

______

I

Namens het provinciaal secretariaat waren er woorden van lof van Monique Muës, stafmedewerkster. Lèneke Colla kreeg van de vergadering, onder een staande ovatie, de titel van erevoorzitster toegewezen. Zoals gebruikelijk werden ook de 75-jarigen in de bloemen gezet en werd het feest afgerond met een heerlijke feestmaaltijd.

"HT DE PR~V\Wt\Eá Dinsdag 21 september LBG Eisden Petal Porcelein deel 2 - 14.00 uur Woensdag 22 september LBG Velm Gourmet - 14.00 uur

_

27

AFSCHEID VAN DE VOORZITIER VAN MIVAL LIMBURG PIERRE VAN SAMANG

LIMBURG MI VAL ACTIVITEITENKALENDER

ACTIVITEITEN KALENDER Zondag 4 juli LBG Tongeren Tuinfeest met barbecue Plaats: Casino Tongeren Donderdag 8 juli LBG Sint-Truiden Barbecue Plaats: Speelhof Sint-Truiden Donderdag 2 september LBG Landen Koffietafel LBG Sint-Truiden Ontmoetingsnamiddag Vrijdag 3 en 17 september LBG Lommel Zwemmen Zondag 5 september LBG Tongeren Koud Buffet Plaats: Casino Tongeren Dinsdag 7 september LBG Eisden Petal Porcelein - 14.00 uur Maandag 13 september LBG Stokkem Marsepein Plaats: 't Paviljoentje Stokheim - 14.00 uur Dinsdag 14 september LBG Maaseik Pergomano Plaats: CC - 14.00 uur Donderdag 16 september LBG Sint-Truiden Uitstap Namen

Woensdag 7 juli Mival Bilzen Educatieve uitstap naar Blankenberge Woensdag 14 juli Mival Alken Wandelen te Scherpenheuvel Donderdag 22 juli Mival Wellen Uitstap met de rolstoelgebruikers Maandag 26 juli Mival Leopoldsburg De rugschool Maandag 9 augustus Mival Tongeren Praatnamiddag met orgelman: 14.00 uur Woensdag 11 augustus Mival Bilzen Uitstap naar de VRT Dinsdag 7 september Mival Beringen De rugschool - 14.00 uur Plaats: Breugelhof Woensdag 8 september Mival Halen Dozen bekleden - 14.00 uur Plaats: Zaal Harmonie Mival Alken Verkeersveiligheid:14.00 uur Plaats: RBS Donderdag 9 september Mival Maasmechelen Dozen bekleden - 14.00 uur Plaats: De Maasvallei Maandag 27 september Mival Leopoldsburg Hart- en vaatziekten - 14.00 uur Plaats: CC Dinsdag 28 september Mival Tessenderlo Zijdeschilderen - 14.00 uur Plaats: Speeltuin Donderdag 30 september Mival Wellen Kerstversiering - 13.30 uur Plaats: ontmoetingscentrum

MIVAL Limburg heeft met grote verslagenheid afscheid genomen van haar voorzitter Pierre Van Samang, overleden in Leuven op 5 mei 1999 op 62-jarige leeftijd. In de 3 jaar dat hij als Provinciaal voorzitter fungeerde hebben wij Pierre leren kennen als een minzaam, energiek en behulpzaam man die steeds op de bres stond voor zijn vereniging. Want naast zijn familiale toewijding voor kinderen en kleinkinderen was hem geen op dracht teveel als het over MIVAL ging. Zowel als bemiddelaar in vergaderingen als in het motiveren van bestuursleden kende hij perfect zijn rol als voorzitter, maar ook als het op daden aankwam kon hij de handen u~ de mouwen steken. Nu hij de pijnlijke en ongelijke strijd met zijn ziekte verloren heeft, dringt het besef tot ons door dat we Pierre zullen, moeten missen. De talrijke vrienden en kennissen die hem tijdens de uitvaart een laatste eer brachten getuigden van de grote sympathie die hij genoot. Wij hopen dat ook zijn echtgenote en familie daarin de nodige sterkte en moed zullen vinden om zijn verlies te verwerken.

LBG DILSEN-STOKKEM "STAPPEN IN DE VOER"

Zaterdag 12 juni 1999 We vertrekken met onze bus "1'EsperanceHouben" op volgende opstapplaatsen: Rotem-kerk: 7.15 uur Dilsen-Arend: 7.20 uur Stokkemerbaan: 7.25 uur Stokkem-kerk: 7.30 uur Stokkem-Rode, Kruisstraat: 7.35 uur Lanklaar-Kruispunt: 7.40 uur

28

_____

Programmatie: 09.30 uur: Samenkomst te Moelingen-kerk waar we onze gids, de heer Armand Ceelen, oppikken en dan naar 't Boerenhof rijden voor een tasje koffie met boterkoek. 10.15 uur: Bezoek met de autocar aan de 5 schilderachtige Voerdorpen, nl. van 's Gravennaar Martensvoeren Pietersvoeren - Teuven en Remersdal. 12.00 uur: Middageten in 't Boerenhof met de keuze tussen een warm middagmaal (*) of eigen knapzak 15.00 uur: Bezoek aan de kaasfabriek van Herve - dit museum van kaas en stroop toont ons met film en foto's alle wetenswaardigheden bij een drankje en een lekker hapje Herfse kaas. Bezoek aan het oorlogsmonument langs de smokkelroute uit de oorlog 14-18. Bezoek aan het Amerikaans Kerkhof te Hendrik-Kapelle. 17.00-17.30 uur: winkeltocht en eventueel een pint je pakken. Terug naar huis om ... ? Dit wordt u aangeboden aan 570 BEF/persoon, alles inbegrepen. Tijdig inschrijven kan bij je wijkafgevaardigde. (*) Warm middagmaal niet inbegrepen in de prijs.

~'T DE PR~V'Wt'Eá Het nieuwe gebouw is zo'n 1000 m2 groot en biedt een zee van ruimte aan de vele honderden hulpmiddelen waarover de uitleendienst beschikt. De uitleendienst-mediotheek is een realisatie van de vzw Mival, die onder de vleugels van de liberale Mutualiteit ressorteert. Doelstelling van de vzw is het ter beschikking stellen van orthopedische en medische hulpmiddelen aan de leden van het ziekenfonds. D~ centrale dienst te Gent bestrijkt nagenoeg de volledige provincie Oost-Vlaanderen. Wie materiaal ontleent, betaalt slechts een kleine vergoeding. Er is geen enkele beperking in tijd. liefst 46 verschillende soorten hulpmiddelen zijn beschikbaar voor ontlening. Dit gaat van de meest courante zaken als rolstoelen, ziekenhuisbedden en krukken tot gespecialiseerde toestellen als stalen, verpleegsters, pijnpompen, aerosoltoestellen en ncodoproepsystemen. Bovendien wordt aan elke vraag tegemoet gekomen: hulpmiddelen die niet onmiddellijk beschikbaar zijn, kunnen op speciale aanvraag worden bekomen, zoniet wordt het lid doorverwezen naar een gespecialiseerde firma die

LIBERALE MUTUALITEIT

\~' OOST-VLAANDEREN LBG Vernieuwde uitleendienst • mediotheek Onlangs verhuisde de uitleendienst - mediotheek van de Liberale Mutualiteit naar een nieuw gebouw. Door de steeds aanhoudende groei van de dienst was de oude accommodatie, vlakbij de hoofzetel van het ziekenfonds in de Brabantdam, veel te klein geworden. Bovendien bemoeilijkte de verkeersdrukte van het stadscentrum de aan- en afvoer van de hulpmiddelen en was er een nijpend gebrek aan parkeerplaatsen. De zoektocht naar een bestaand gebouw dat helemaal aan de noden van de uitleendienst voldeed, leverde niets op. Er werd dan besloten een nieuw complex op te richten aan de Sint-Bernadettestraat 73. Op amper een paar minuten van de Dampoort en aan de grens van SintAmandsberg, werd hiermee een ideale locatie gevonden.

OOo5l- Vlaanderen

~ ,y;u~,MIYaL I I

~ ""'"

SINT BERNADETTESTRAAT 73 9000 Gent Tel. 09/2591329 Fax 09/251 5774

!lliEUIII

8111111111FII

_

~IHIIJlIIFK - 11111FFNflIFNSI

_ garant staat voor een goede prijs/kwaliteit-verhouding. Een speciaal gamma van de uitleendienst richt zich tot de jonge gezinnen: digitale babyweegschalen, melkafkolftoestellen, autostoeltjes en plaswekkers. De dienst draait op volle toeren: doorgaans is zo'n 90% van alle hulpmiddelen waarover de uitleendienst beschikt, uitgeleend. Volgende cijfers bieden we u ter illustratie: 400 bedden, evenveel rolstoelen, 300 hometrainers, 360 matrassen en honderden andere hulpmiddelen. Op hetzelfde adres biedt de mediotheek materiaal te koop aan tegen de laagste prijzen: toiletstoelen, wandelstokken, matrashoezen en een hele reeks andere hulpmiddelen voor de thuisverzorgde zieke of bejaarde. Tevens beschikt men er over een zeer uitgebreid gamma incontinentiemateriaal dat tegemoet komt aan iedere graad van ongecontroleerd urineverlies. Uitleendienst- mediotheek liberale Mutualiteit, St Bernadettestraat 73, 9000 Gent, tel. 09/259.13.29

DE VOORZORG LBG Referendum openbaar vervoer in Gent In een vorige editie spraken we over een infonamiddag over het openbaar vervoer en de senioren, die door de Seniorenraad van de Stad Gent georganiseerd werd . Er werden op deze namiddag heel wat voorstellen naar voor gebracht die zouden moeten bijdragen tot een beter en/of veiliger openbaar vervoer. Er zou dringend werk moeten gemaakt worden van onder meer: de toegankelijkheid van de rijtuigen, de nodige tijd bij het nemen van verbindingen, de rittenkaart naar 2 uur brengen in plaats van 1 uur, meer en aangepaste voorlichting vooral in prijzen en mogelijkheden, doorgeefabonnement. ..

mediotheek

Ondertussen ontstond in de stad Gent een hele heisa omtrent het openbaar vervoer. Op zondag 25 april '99 werd een referendum georganiseerd waarvoor iedere Gentenaar een stembrief in de bus kreeg maar niet verplicht werd om te kiezen.

______ Twee organisaties kwamen regelrecht tegenover elkaar te staan. De ene "Mis de tram niet" stond achter het initiatief van het stadsbestuur om een beter openbaar vervoer te organiseren en de andere "Stem ongeldig" die eigenlijk het openbaar vervoer op langere termijn volledig gratis wou zien zoals in Hasselt. Helaas, om een geldig referendum te hebben dienen 40% van de bevolking te kiezen. En dit cijfer werd niet gehaald op de bewuste zondag van 25 april 99... Ondertussen is er een foldertje, dat best interessant is voor personen met een handicap die zich regelmatig met De Lijn verplaatsen. Kaart voor Begeleider Een persoon met een handicap die een Kaart voor Begeleider bezit, kan zich gratis laten begeleiden door een medeburger bij zijn verplaatsingen met de bussen of trams van "De Lijn". De Kaart voor Begeleider is strikt persoonlijk en wordt gratis uitgereikt aan de personen met een handicap die voldoen aan de door de Vlaamse Vervoermaatschappij gestelde voorwaarden. Voorwaarden Mentaal gehandicapten en personen met gezichtsstoornissen, met een beperkte mobiliteit van de ledematen of met ongecoördineerde bewegingen, waardoor het zelfstandig reizen met tram of bus wordt bemoeilijkt, kunnen een aanvraag voor een Kaart voor Begeleider indienen als zij aan volgende voorwaarden voldoen: • woonachtig zijn in het Vlaams Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of in de gemeenten Edingen, Komen, Moeskroen en Vloesberg; • ofwel visueel gehandicapt zijn voor meer dan 75%; • ofwel aan de bovenste ledematen gehandicapt zijn voor meer dan 75%; • ofwel aan de onderste ledematen gehandicapt zijn voor meer dan 50%; • ofwel mentaal gehandicapt zijn voor ten minste 66%. Bij polio en senso-motorisch gehandicapten worden de ingediende dossiers afzonderlijk onderzocht. Hoe aanvragen De persoon met een handicap dient bij de aanvraag van de Kaart voor Begeleider volgende elementen te voegen:

~'T DE PR~V,~t,~ • naam, adres en geboortedatum; • een recente pasfoto • een attest waaruit percentage van de handicap blijkt, afgeleverd door een officiële instantie (eventueel voor vrijstelling radio- en TV-ta,ks, taks op autovoertuigen, enz ...) • of een door het gemeentebestuur van zijn/haar woonplaats voor eensluidend verklaard doktersattest van geneesheer-specialist waaruit handicap en percentage blijkt en waarbij deze bevestigt dat de gehandicapte begeleiding nodig heeft bij op- en afstappen van het openbaar vervoer. Waar aanvragen De aanvraag, vergezeld van vernoemd attest of getuigschrift kan afgegeven of opgestuurd worden. Naargelang de woonplaats van de betrokkene dient ze gericht naar één van de volgende adressenvan De Lijn: De Lijn Antwerpen Grotehondstraat 58 - 2018 Antwerpen Tel.: 03/218.14.11 De Lijn Vlaams Brabant Barastraat 107 - 1070 Brussel Tel.: 02/526.28.11 De Lijn Limburg Grote Breemstraat 4 - 3500 Hasselt Tel.: 011/25.31.46 De Lijn Oost-Vlaanderen Brusselsesteenweg 361 - 9050 Gentbrugge Tel.: 09/210.33.11 De Lijn West-Vlaanderen Nieuwpoortsestwg 110 - 8400 Oostende Tel.: 059/70.22.88 Activiteiten De voorbije maanden werden in de afdelingen heel wat activiteiten georganiseerd. We hadden tal van dia- en filmvoorstellingen, kwisnamiddagen, voord rachten, voorlichtingna middagen over gezonde voeding, over inbraakpreventie, slapen, TV-kijken, moderne communicatietechnieken. Er werden diverse toneelvoorstellingen bijgewoond. Vanaf april werd begonnen met daguitstappen naar Mechelen, Brussel, Vlissingen, zelfs een safari en het bijwonen van een optreden van Schatteman en Couvreur in Wachtebeke. Ook de sportievelingen kwamen aan bod. Zelfs in februari al werd een winterwandeling georganiseerd.

_

29

In de afdeling St. Denijs-Westrem werd een fietstocht van 30 km gereden. Nu en dan een rustpauze, met de fiets op het veer in St. Martens-Latem en iedereen kwam moe maar tevreden terug aan het lokaal 'T Zwaantje in St. Denijs. In Wondelgem had voor de eerste maal een namiddag bloemenschikken plaats en dit vlak voor Moederkensdag. Onder leiding van Dhr. en Mevr. Paelman kon iedereen een prachtige bloemenmand meenemen naar huis.ln Heusden werd het educatieve aan het aangename gekoppeld. Na een kwisnamiddag werd aan iedereen nog een koude schotel geserveerd. Heel wat werk werd ter plaatse geleverd om in het teken van moederkensdag de zaal prachtig te versieren. Op 16 april 11. werd door de Liberale Mutualiteit van Oost-Vlaanderen feestelijk een gloednieuwe mediotheek geopend. Heel wat hulpmiddelen kunnen hier ontleend of gekocht worden. Onder ruime belangstelling konden hier deze namiddag ook heel wat demonstraties bijgewoond worden. Agenda voor de komende maanden Gewoontegetrouw zullen er tijdens de maanden juli en augustus niet zoveel activiteiten gepland worden. Vanaf september echter maakt Gent zich klaar voor het jaar van Keizer Karel dat van start gaat in september 1999 en zal duren tot juni 2000. Wij zullen dan ook heel zeker aan heel wat activiteiten deelnemen.

30

~\T DE PR~V\tJt\~

_____

_

Nu reeds enkele data voor stadswandelingen door Gent. 10 september 99: "Gent, een rebelse stad" 17 september 99: "Doopstoet Keizer Karel" 24 september 99: "Keizer Karel en zijn tijd" Deze drie wandelingen duren ongeveer twee uur en staan onder leiding van een gids. Tevens worden nog tal van ééndagsuitstappen en fietstochten gepland voor september. Leden die hiervoor interesse hebben kunnen steeds in één van de plaatselijke kantoren van de mutualiteit verdere inlichtingen bekomen. Eveneens in september gaat opnieuw onze hobbyclub van start. Onder leiding van een heel dynamische dame ging eind vorig jaar dit initiatief van start en werden er met een aantal handige vrouwelijke leden reeds heel fraaie werken gemaakt: kandelaars, kussens, postkaarten, servetringen ... Voor meer inlichtingen terecht bij: De Voorzorg, Hoogpoort 37 - 9000 Gent. Tel.: 09/225.18.17

kan u ook

WEST-VLAANDEREN LVB Senioren frissen kennis over wegcode op "Vroeger hebben wij al die verkeerstekens niet geleerd. Daarom was het goed dat we onze kennis van de verkeerscode konden opfrissen in deze cursus", vertelde Denise Dekiere van de Liberale Bond van Gepensioneerden (LBG). Zij was één van de 56 senioren die gisteren hun diploma kregen van "Even Bijtanken", een cursus over de wegcode. De reeks werd zo'n succes dat een tweede reeks moest ingelast worden. Senioren hebben het vaak moeilijk in het verkeer. Met de dag wordt het verkeer drukker en de wegcode vereenvoudigt er niet op. Daarom besliste staatssecretaris voor Verkeer Jan Peeters dat de ouderen hun kennis over het verkeer even konden bijtanken. Kuurne kreeg één cursusreeks toegewezen. "We kregen echter zoveel aanvragen,

dat we besloten zelf een tweede reeks te organiseren", vertelt Denise Dekiere van de LBG. In totaal volgden 56 senioren de cursus van vier voor- of namiddagen. Naar aanleiding van de laatste les in het lokaal van de Kortrijkse Rijschool, kreeg iedere cursist een diploma. "We hebben veel bijgeleerd. In onze tijd kregen we het rijbewijs nog zo, zonder examen af te leggen. Ondertussen zijn er tal van verkeersborden bijgekomen. Hier werd ons duidelijk uitgelegd wat ze betekenen", legt Denise uit. De cursisten kregen ook de gelegenheid vragen te stellen over bepaalde verkeerssituaties die ze niet goed begrijpen. Denk maar aan de vele rotondes die overal worden aangelegd.

Ambassadeurszaal in het Casino met koude schotel 14 uur: Muzikantenstad: "Een unieke show met live orkest en profmuzikanten gebracht in een schitterend decor met betoverend klank en lichtspel" . Presentatie Henk Van Montfoort, solisten Norma Hendy, Chissy, Chris en Frank, Francis Gunthier, Johnny Claey, Dennie Damaro en internationaal jodelaar Johan Helsen, ballet the Ronaid Lee White Dancers olv. Ronaid De Witte, solisten instrumentaal Jef Coolen en zijn Gouden Trompet, Eddy De Vos met zijn "Golden Sax", de Melando's "accordeonduo" , Henk Van Montfoort "Klarinet". 18 uur: Tombola en einde feest

Gratis praktijkles En de bijgetankte kennis over de wegcode werpt zijn vruchten af. "Door de cursus voelen we ons een stuk veiliger in het verkeer. Je moet de tijd nemen en de verkeersborden goed bekijken". Er stond de senioren die deelnamen aan "Even Bijtanken" gisteren nog een verrassing te wachten. De Kortrijkse Rijschool bood hen allemaal een gratis praktijkles aan. "Achteruit parkeren bijvoorbeeld. Ik zal de les goed kunnen gebruiken", voegt Denise er lachend aan toe.

Prijs: • 650 BEF per persoon middagmaal show • 250 BEFper persoon show

en

Provinciaal feest lBG West-Vlaanderen Op woensdag 29 september 1999 gaat het jaarlijks provinciaal feest door in het Casino Kursaal te Oostende. Een niet te missen afsluiter voor de 20e eeuw met een blik naar het volgend millennium ...

Reizen en vakantie De Ardennen Maandag 13 september vrijdag 17 september 1999 Het hotel**** Auberge de la Ferme, gelegen in het prachtige Rochehaut, dicht bij Bouillon biedt u alles voor een unieke vakantie. Elke kamer is voorzien van een bad of douche, wc, telefoon en televisie. Het betreft een formule bus inclusief en ter plaatse aanwezig met twee dagen volpension, twee dagen halfpension, uitstappen facultatief; Prachtige wandelingen in heuvelachtige omgeving. Het hotel is rolstoeltoegankelijk. Slogan voor dit hotel is: "lekker eten, rustig slapen".

Programma 11 uur: info-markt met stands in de benedenhall van het Casino 12 uur: lunch die doorgaat in de

Prijs: 10.999 BEF op basis van tweepersoonskamer 1.800 BEFopleg single.

______ Het aanbod van LBV vakanties is afgestemd op de doelgroep van senioren, langdurige zieken, invaliden, gehandicapten en hun directe omgeving. De verhouding prijs-kwaliteit wordt bijzonder opgevolgd en de reisleiding is eveneens voorzien. Vragen, opmerkingen en suggesties zijn \ steeds welkom!

ACTIVITEITENKALENDER Donderdag 1 juli LBG Ouden burg Uitstap Brugge-Oostende Zaterdag 3 juli LBG Avelgem Daguitstap Maandag 5 juli LBG Moorsele Voordracht "Diensten WLZ en Ortho-Shop" Dinsdag 6 juli LBG Harelbeke Fietstocht met bedrijfbezoek Donderdag 8 juli LVSW Kortrijk Daguitstap: reis langs de Frontlijn Maandag 12 juli LVSW Bredene Voordracht: wat is en wat doet de Bestendige Deputatie? Donderdag 15 juli LVSW Brugge Geleid bezoek: Vogelopvangcentrum en natuurdomein Bulskampveld te Beernem Afspraak: om 14.15 uur aan de ingang Maandag 2 augustus LVSW Ichtegem Voordracht met proevertjes Gezonde voeding Zondag 15 augustus LBG Ingelmunster Viering 5 jaar werking LBG Ingelmunster Donderdag 19 augustus LVSW Brugge Bezoek: Rijkswacht Brugge Afspraak: om 14.15 uur aan de rijkswachtkazerne Maandag 23 augustus LBG Ardooie Namiddaguitstap Maandag 6 september LVSW leper Bezoek: Brandpreventie met rondleiding in de brandweerkazerne

tA\T DE PR~V\tJt\~ LVSW Ichtegem Voordracht: Gezond slaapcomfort Dhr. Dejonghe LBG Wervik Voordracht: Voetverzorging voethygiëne LBG Kuurne Uiteenzetting: olijfolie

door

en

Over het goed gebruik van

LBG Poperinge Voordracht: Folklore in Poperinge LBG Gullegem Dia-voordracht: Vakantiebestemmingen 50-actief Oostende Modeshow: Lingerie voor 50-plussers Dinsdag 7 september LBG Zedelgem Voordracht: Creatief koken voor senioren. Het bereiden van koude gerechten. LBG Kortrijk Korenbloem Toneel: "Ma soeur, ze begint weer" Donderdag 9 september LVSW Kortrijk Voordracht: De oorlogsjaren Vrijdag 10 september LBG De Haan Treinuitstap Zaterdag 11 september LBG Harelbeke Happening in het kader van het internationaal Jaar van de ouderen Maandag 13 september LVSW Oostende Voordracht: Rationeel energiegebruik door afgevaardigde Gaselwest-Electrabel LVSW Bredene Bezoek: Inbraakpreventie met rondleiding kazerne Dinsdag 14 september LVSW Menen Demonstratie: Bloemschikken door floriste LBG Groot-Oostkamp Voordracht: Mijn rug en ik LVSW Torhout Voordracht met proevertjes Hoe zit het met jouw darmflora? LVSW Roeselare Demonstratie: Het gebruik van microgolfoven

_

31

Woensdag 15 september LGB Mesen Kookdemonstratie: "Feestelijk tafelen" met proevertjes Donderdag 16 september LVSW Brugge Voordracht met proevertjes Hoe zit het met jouw darmflora? LBG De Panne Voordracht met proevertjes Hoe zit het met jouw darmflora? Maandag 20 september LBG Lauwe Voordracht met proevertjes Creatief met diepvries: een koud kunstje LBG Ardooie Voordracht: Leven en werk van Herman Decroo Dinsdag 21 september LVSW Wervik Voordracht: Het belang van gezonde voeding en gezonde voedingsgewoonten: preventie hart- en vaatziekten LBG Veurne Filmvoorstelling

op groot scherm

LBG Diksmuide voordracht: Fytotherapie Zaterdag 25 september LBG Koekelare Voordracht: Brandpreventie Dinsdag 28 september LVSW Zedelgem Voordracht: Mijn rug en ik LBG Torhout Voordracht met proevertjes Gezonde voeding ism WVEM Woensdag 29 september LBG West-Vlaanderen Provinciaal Feest Inschrijvingen en info Nadine Fiems Groeningelaan 40 8500 Kortrijk Tel.: 056/25.72.61 Fax: 056/22.96.26

COURANT is het driemaandelijks tijdschrift van de V.z.w. Liberale Beweging voor Volksontwikkeling Redactie A. DE Vos, C. MOREAU,N. FIEMS,P. LAUWRIJS,K. FORREZ M. MUES,L. VAN NIEUWENBORGH, R. VAN HEE,M. VAN HOEY, G. VERBRUGGHE, A. VERNIMMEN Hoofdredacteur Guido VERBRUGGHE Zetwerk - Lay-out en abonnementen Christine MOREAU

beheer

Briefwisseling en verzendadministratie Alle briefwisseling in verband met de redactie, de abonnementen en de advertenties dienen gericht aan: Courant, Livornostraat 25, 1050 Brussel Telefoon: 02/538.59.05 Fax: 02/538.20.82 Abonnementen 200 BEF (1,98 €) door betaling op het rekeningnummer 310-0005171-19 van de L.B.v. Prijs per afzonderlijk nummer: 80 BEF (1,98 €) Verantwoordelijke uitgever Frans Dereze, Leuvensebaan 55, 3300 Tienen Druk Drukkerij

Diederik, Adegem

- 050/71.23.26