Het begin
• Verhuisd naar Friesland; wonen in de natuur Erg veel zwerfvuil ook in natuurgebieden
• Geen actieve afdeling van Milieudefensie • Vergadering uitgeschreven voor leden Milieudefensie Opsterland • Keuze voor activiteiten. • Afvalverwerking breed met als onderdeel zwerfvuil verwijderen
Gemeente Opsterland
• Opsterland is een middelgrote plattelandsgemeente met 16 dorpen
• 3 grote natura 200 gebieden • Tientallen melkveehouderijen • Van oudsher (turfafgravingen) arme bevolking • Gemeente richt zich nu op duurzaam toerisme • Veel kilometers provinciale wegen • Veel sloten, plassen en vaarten, waaronder de Turfroute • Veel fietsende scholieren, maar vanaf 18 jaar heeft iedereen een auto.
Natuur- en milieubescherming
• Vogels en vissen gaan dood aan het opgegeten zwerfafval; ook bij mensen is al plastic afval in het lichaam gevonden.
• Populatie weidevogels, waaronder grutto’s is sterk verminderd en wordt ernstig bedreigd
Natuur- en milieubescherming 2
• Verbod op rapen van kievitseieren • Relatie met intensieve veehouderij • Melkquotum per 1 april 2015 afgeschaft; gevolg: uitbreiding van meldveehouderij met 20%. Meer megastallen
• Er is een plastic zee op de oceanen ontstaan. • Drinkwatervervuiling geeft veel maatschappelijke reinigingskosten
Uitwerking thema afval
• Preventie van afval • Afvaloven Harlingen • Afvalscheiding; papier plastic, restafval • Belangen van Omrin; de Friese afvalverwerker . Beleid van regering en gemeenten (VNG)
• Dorpsbelangen • Grote werkeloosheid; potentieel vrijwilligerwerk voor mensen met een uitkering; al dan niet voor mensen met een beperking.
Deze Vrijwilligers verzamelen iedere week 6 volle zakken
ACTIES EN ACTIVITEITEN
• Actie milieuzak (voorafscheiding plastic); lukt niet, maar wel veel goodwill bij bewoners
• Samenwerking met Natuurvereniging in Opsterland • Op de politieke agenda (samenwerking GROENLINKS) • Gesprekken met Omrin • Mediaoffensief “Milieudefensie luidt de noodklok over zwerfvuil” • Milieudefensie schaft een scooter aan, zodat ook op lange afstanden het zwerfvuil geinventariseerd kan worden en een planning gemaakt kan worden over wie waar opruimt.
Verloop van de acties
• Er komen in nog 4 dorpen Himmelploegen die groepsgewijs in hun eigen dorp en directe omgeving opruimen. Over het algemeen is demotivatie van de vrijwilligers omhet eigen dorp schoon te houden. Ze zijn trots op hun dorp; voelen zich aangesproken in hun verantwoordelijkheid.
• Ook individuele vrijwilligers beginnen op te ruimen • De wethouder tracteert een keer op appelgebak voor de vrijwilligers.
• Een verzoek aan de gemeente om meer afvalbakken te plaatsen wordt niet gehonoreerd. (Ons beleid is juist minder afvalbakken.
Veel overleg en werving vrijwilligers
• Aansluiting bij svzo (Stichting vrijwillige zwerfvuilopruimers) • Himmelploegen per dorp • Himmelploeg Bakkeveen wordt genomineerd door GROENLINKS en wint de wisseltrofee “de Gouden Turf”
• Eerste overleg met gemeentewerken, die prikkers en zakken ter beschikking stelt, maar verder het probleem bagataliseert
• Werving van vrijwillige zwerfvuil opruimers. • Inzet bij motivering is: schuld en verantwoordelijkheid bij een ander leggen werkt niet.
Preventie zwerfvuil
• Basisscholen betrekken bij opruimen • Bedrijven aanspreken op verantwoordelijkheid • De hobby-vissers aanspreken • Flyeren op carpoolplaatsen • Afvalbakkenplan • Statiegeld plastic flessen; geen gratis plastic zakken • Voorlichtingsprogramma vmbo • Winkels aanspreken op plastic vervuiling • Plan maken voor aanschaf electroboot • Planmatig opruimen
Veel zwerfvuil dreigt in het water te verdwijnen
Tellingen van zwerfvuil
• In 2014 hebben we alle routes, die gelopen moeten worden in kaart gebracht.
• In 2014 hebben we op een aantal routes het opgehaalde zwerfvuil geteld in aantal stuks.
• In 2014 hebben we op een aantal routes het opgehaalde zwerfvuil gespecificeerd naar 20 soorten.
• In
2015 zal de gemeente de “gaten” (dus waar geen of nooit
zwerfvuil wordt opgeruimd) inventariseren.
Resultaten project zwerfvuil per 2015
• Steun van gemeente dankzij Afvalfonds rijk • Gelijkwaardig overleg met opruimers MD • In 9 van de 16 dorpen nu Himmelploeg • Totaal werken er 50 vrijwillige opruimers • Nu ook zwerfvuil vissen op de Turfroute • Perspektief voor vrijwilligers • VMBO krijgt jaarlijks voorlichting en ruimt mee op • Ongeveer 50% van het zwerfvuil wordt nu opgeruimd.
Nu ook zwerfvuil vissen op de Turfroute
Knelpunten
• Te weinig vrijwilligers om overal tijdig het zwerfafval te verwijderen.
• We bestrijken nu ongeveer de helft van het grondgebied • De consumptiemaatschappij en de belangen van de verpakkingsindustrie maken preventie van zwerfafval moeilijk
• De belangen van afvalverwerker Omrin in kombinatie met de Afvaloven in Harlingen belemmeren een keuze voor de voorafscheiding van plastic afval
• De meeste vrijwilligers zijn 60 +; De grootste veroorzakers van zwerfvuil zijn 30-.
Nieuwe plannen
• Praten met de besturen van de dorpsbelangen over de mogelijkheid om in alle 16 dorpen Himmelploegen op te zetten
• Aanschaf of lenen van een trailer, zodat we ook andere delen van de Turfroute schoon kunnen maken
• Zonnepanelen op de boot, zodat al varend energie wordt opgewekt, waardoor we langer kunnen varen
• Later rondvaartboot met educatieve functie
TOEKOMST
• Wat kunnen we doen om onze ambitie van een zwerfafvalvrij Opsterland te realiseren?
• Ideeen? • In welke afdelingen zou je zo’n project ook met succes kunnen opzetten?
• In Woudsend voert een groepje eenzelfde project uit, maar niet vanuit Milieudefensie.
