Herstructurering
Ruimte voor de Brabantse economie
Brabantse Herstructureringsmaatschappij voor Bedrijventerreinen B.V.
Hoogwaardige, duurzame en voldoende vestigingsruimte voor bedrijven. Dat is een belangrijke randvoorwaarde voor een bloeiende economie. Zéker in Brabant, waar de economische dynamiek groot is. Bedrijven breiden uit, vernieuwen, of vestigen zich voor het eerst in onze provincie. Tegelijkertijd is de bestaande ruimte schaars en willen we daar zorgvuldig mee omgaan. We willen landelijk buitengebied en natuur niet onnodig opofferen.
ruimte voor d Door bestaande bedrijventerreinen te herstructureren, kan voor een deel in de ruimte- en kwaliteitsbehoefte worden voorzien.
Dat loont de moeite, want met ruim 5.400 hectare heeft Brabant het grootste areaal verouderde bedrijventerreinen van Nederland.
Arjan Rook
BOM en BHB De Brabantse herstructureringsaanpak is in twee delen gesplitst: BOM Bedrijventerreinen en de Brabantse Herstructureringsmaatschappij voor Bedrijventerreinen B.V. (BHB). De BHB is
beleidsmedewerker ruimtelijke ordening gemeente Breda
Ruimte voor de Brabantse economie
“Bedrijventerrein De Krogten / EmerHintelaken kampte met leegstand, verwaarloosde plantsoenen, slechte bereikbaarheid en onveilige situaties. Samen met de BOM is een masterplan opgesteld waarin elf herstructureringsprojecten zijn geformuleerd. De aanpak is samen met bedrijven bepaald, waardoor de betrokkenheid groot is. Inmiddels zijn de deelprojecten Hazepad en de Rudonk Franse Akker afgerond. In bijvoorbeeld het Hazepad is nieuwe
een samenwerkingsverband van de Provincie Noord-Brabant en
infrastructuur aangelegd dwars over
de BOM. Organisatorisch is de BHB ondergebracht bij de BOM,
de grond van een gesloopt pand
een organisatie die zeer ruime ervaring heeft in het opereren
waardoor er een directe ontsluiting
tússen overheid en bedrijfsleven. En het past in haar centrale
is op de centrale as. Hierdoor is een
missie: kansen creëren voor Brabant, door het versterken van de
open gebied ontstaan waar nieuwe
economische groei- en innovatiekracht.
panden worden gebouwd en bedrijven nieuwe activiteiten ontplooien.
De BOM en BHB trekken samen op in hun aanpak, ieder echter
Een geweldige ontwikkeling die
met zijn eigen taak en verantwoordelijkheden. De afdeling
nu ook op de andere delen van het
‘Bedrijventerreinen’ van de BOM levert proces- en projectmana-
terrein wordt voortgezet!”
gement aan herstructureringsprojecten. De BHB participeert financieel in herstructureringsprojecten en richt richt zich op de herontwikkeling van privaat eigendom op bedrijventerreinen.
Herstructurering van bedrijventerreinen
herstru de Brabantse Tiny Weemen
voorzitter Industriële Kring Land van Cuijk
De verbindende schakel
gebracht. Deze ontwikkeling kan niet
De integrale aanpak van herstructurering van een bedrijventer-
los worden gezien van het gehele
rein door BOM en BHB vraagt om investeringen in zowel de
bedrijventerrein. Samen met de
publieke als de private ruimte. Dat maakt herstructurering in de
gevestigde bedrijven zijn de moge-
praktijk een ingewikkeld proces. Publieke en private belangen
lijkheden van (her)ontwikkeling van
lopen vaak niet gelijk op. De bereidheid om zelf te investeren
verouderde delen van het terrein
in gebouwen én in openbare ruimte is zowel bij overheid als bij
bekeken. De BOM vervult een
bedrijfsleven niet altijd vanzelfsprekend. Bovendien ontbreekt
belangrijke rol in dit proces om de
het vaak aan specifieke deskundigheid die voor een dergelijk
gemeenschappelijke visie en ambi-
proces noodzakelijk is.
ties van gemeente en ondernemers
“Het complex van voormalig vlees-
in kaart te brengen. Inmiddels zijn
De BOM en BHB vormen in deze situatie samen de verbindende
verwerkend bedrijf Homburg op
projectgroepen opgericht die zich
schakel. Door partijen bij elkaar te brengen en het planvorming-
bedrijventerrein De Beijerd / ’t Riet
bezighouden met de uitwerking
proces (vlot) te trekken, door zonodig financieel te participeren
is aangekocht door de gemeente
van deze visie en is een goede basis
en door kennis en ervaring aan andere partijen over te dragen.
Cuijk. Het plan is hier een campus
gelegd voor samenwerking tussen
Dat is geen vrijblijvende opdracht. In tegendeel: in 2015 moet
op te zetten waar onderwijs en
ondernemers en gemeente."
in totaal 1.795 hectare zijn geherstructureerd, maar liefst een
arbeid in een cluster worden samen-
derde van het totale areaal aan verouderde terreinen in Brabant!
ucturering economie
Processturing, participatie en kennisoverdracht Bestaande bedrijventerreinen weer aantrekkelijk maken voor het bedrijfsleven. Daarvoor zetten de BOM en BHB drie middelen in. Processturing Herstructurering begint bij het maken van een uitvoerbaar plan. Een plan waarin zowel publieke als private partijen zich kunnen vinden. Dit is slechts mogelijk wanneer deze partijen vanaf het allereerste moment bij elkaar worden gebracht. Zij moeten tot een eenduidige visie komen op het bedrijventerrein en de marsroute uitstippelen die nodig is om de doelstellingen te halen. De BOM neemt hierin de regie volledig in handen. De partijen worden stap voor stap door het planvormingproces geleid. Een proces dat niet alleen een plan oplevert, maar bovenal commitment en draagvlak voor de komende herstructurering. Financiële participatie In de planvorming- en realisatiefase kan de BHB een rol spelen als financiële partij. De BHB heeft hiervoor E 44,5 miljoen beschikbaar. Samen met gemeenten en private partijen neemt de BHB deel in een project. Dat kan in de vorm van het gezamenlijk voeren van een grondexploitatie, maar ook door het aangaan van een samenwerkingsovereenkomst. Kennisdeling De BOM en BHB zijn organisaties zonder winstoogmerk. Zij vinden het belangrijk dat de opgedane kennis en ervaring beschikbaar worden gesteld aan andere partijen. Ook wanneer de BOM of BHB niet zelf betrokken zijn bij een herstructurering. Want het gaat uiteindelijk om de versterking van de Brabantse economie! De opgedane kennis en expertise wordt via diverse kanalen beschikbaar gesteld, zoals publicaties op internet, gedrukte uitgaven en tijdens bijeenkomsten. Zo wordt jaarlijks een tweedaagse masterclass georganiseerd die uitgebreid ingaat op alle fases en facetten van herstructureren.
Herstructurering van bedrijventerreinen
Processturing in hoofdlijnen Elk project kent zijn eigen procesgang en zijn eigen bijzonder-
Ten slotte volgt de beheerfase. Het geherstructureerde
heden. Maatwerk dus. Maar onderstaande fasering kan in
terrein wordt ‘geconserveerd’ door de inzet van parkmanage-
vrijwel alle projecten als richtlijn dienen.
ment. De BOM heeft hierop in eerdere, bovenstaande fasen al geanticipeerd. De regie van parkmanagement ligt bij profes-
In de initiatieffase (6 tot 9 maanden) wordt vastgesteld
sionele marktpartijen. De BOM en BHB vervullen in deze fase
of het lokale bedrijfsleven en de gemeente herstructurering
geen actieve rol meer.
noodzakelijk vinden én bereid zijn daaraan zelf bij te dragen. Alleen als deze vraag door beide partijen met ja wordt beant-
De procesmanager
woord, zal de BOM haar activiteiten oppakken c.q. voortzetten.
De BOM zet voor de eerste twee fasen een procesmanager
Deze eerste fase mondt uit in een masterplan, met daarin een
in, die de sturende kracht is achter de totstandkoming van een
toekomstvisie op het bedrijventerrein.
duurzame samenwerking. Een manager die de motieven en belangen van betrokken partijen doorgrondt, daarop inspeelt en
Tijdens de planvormingfase (12 tot 18 maanden) wordt
voortdurend bezig is met de volgende stappen in het proces. De
onder regie van de BOM stapsgewijs toegewerkt naar een
procesmanager investeert in persoonlijke relaties en draagvlak,
herstructureringsplan. Dit plan is toegespitst op een van de in
zorgt voor een uitstekende organisatie van het proces, bewaakt
het masterplan benoemde deelgebieden van het bedrijventer-
planningen en procedures. Hij heeft verstand van herstruc-
rein. In deze fase worden onder andere een programma van
turering, inclusief de vele disciplines die daarbij betrokken zijn.
eisen, stedenbouwkundige ontwerpen en haalbaarheidsanalyses
Kortom: de verbindende schakel.
gemaakt. De fase wordt bezegeld met de ondertekening van een realisatieovereenkomst voor de betreffende locatie tussen
De investmentmanager
alle betrokken partijen.
Voor een participatie door de BHB, wordt in de loop van de planvormingfase een investmentmanager ingezet. Samen met
In de realisatiefase vindt de uitvoering van het herstruc-
de procesmanager, de gemeente en private investeerders stuurt
tureringsplan plaats. Voor de doorlooptijd is geen standaard te
deze manager op het benutten van kansen om de financiële
geven; dat is sterk afhankelijk van de aard en omvang van het
aspecten te optimaliseren. In de realisatiefase begeleidt de
project. In deze fase heeft de BOM geen regierol meer, maar de
investmentmanager de BHB-participatie.
BHB kan betrokken blijven als financiële partner.
Goirleseweg 15, 5026 PB Tilburg Postbus 3240, 5003 DE Tilburg T (088) 83 111 20 F (088) 83 111 21 E
[email protected] I www.bom.nl/bedrijventerreinen-bhb Juni 2009
BOM Bedrijventerreinen en BHB in een notendop
De BOM: Bedrijvig voor Brabant
• Herstructurering wil zeggen: alle eenmalige ingrepen die de
Kansen creëren voor Brabant, door het versterken van de
veroudering van het terrein als geheel tegengaan en die niet
economische groei- en innovatiekracht. Dat is in enkele
tot het reguliere onderhoud worden gerekend.
woorden de missie van de N.V. Brabantse Ontwikkelings
• De BHB is in 2005 opgericht en ondergebracht bij de BOM.
Maatschappij. De BOM geeft bedrijven de ondersteuning die
In de jaren daarvoor zijn door de BOM al verschillende pilot-
ze echt verder helpt. Door te organiseren en te participeren.
projecten uitgevoerd. Door die ervaring beschikt de BOM al
Bovendien deelt de BOM kennis en ervaring met andere
geruime tijd over veel kennis en expertise.
organisaties, zodat gezamenlijk wordt gebouwd aan een
• In 2011 moet 1.000 hectare verouderd bedrijventerrein
vruchtbaar investeringsklimaat.
geherstructureerd zijn. • In 2015 moet 1.795 hectare klaar zijn. Dan is een derde van alle verouderde terreinen in Brabant geherstructureerd.
De BOM heeft vier kerntaken:
• Jaarlijks worden door de BOM circa 25 projecten aangepakt. • Voor de financiële participatie in bedrijventerreinen heeft de BHB € 44,5 miljoen beschikbaar.
- investeringsbevordering: het werven en verankeren van (buitenlandse) bedrijven - participatie en beheer: het verstrekken van risicodragend
Meer informatie Voor meer informatie over herstructurering
kapitaal, o.a. aan startende bedrijven
van bedrijventerreinen kunt u contact opnemen met de BOM/BHB (088) 83 111 20. Of kijk op www.bom.nl/bedrijventerreinen-bhb; hier wordt alle relevante informatie over herstructurering gepubliceerd,
- ontwikkeling en innovatie: het bundelen van innovatieve krachten, en het stimuleren van nieuwe bedrijvigheid
zoals nieuwsberichten, kennisproducten en lopende projecten.
- herstructurering van bedrijventerreinen: het creëren van ruimte voor de Brabantse economie
