Afhakers van de Brabantse bibliotheek

Afhakers van de Brabantse bibliotheek De achterliggende oorzaken en redenen

Brabantbrede rapportage

Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

2

Colofon

In opdracht van:

Uitgevoerd door:

© Cubiss, 2012


3


4

Inhoud Inleiding 1.1 Aanleiding en doel Aanleiding van het onderzoek Doel van het onderzoek 1.2 Verantwoording van de onderzoeksopzet Steekproef De vragenlijst Dataverzameling en responsverantwoording 1.3 Opzet van de rapportage Inhoud Rapportering

7 7 7 7 8 8 8 8 9 9 9

Achtergrondkenmerken van de voormalig bibliotheekleden

10

Voormalig bibliotheekgedrag 3.1 Bibliotheekbezoek Bezoekfrequentie Bezoekredenen 3.2 Gebruik van materialen 3.3 Lidmaatschap

14 14 14 15 17 19

Redenen voor beëindiging lidmaatschap 4.1 Opzeggen of laten verlopen abonnement 4.2 Redenen voor afhaken Verandering in de persoonlijke situatie (bijv. verhuizing, afronding studie etc.) Te lage leenfrequentie (Te hoge) abonnementstarief Tijdgebrek om de bibliotheek te bezoeken Alternatieven om aan materialen te komen (bijv. via vrienden en/of familie) Liever kopen van boeken en andere materialen Internet als alternatief voor de bibliotheek Onjuiste aanbod Onvrede over de openingstijden Slechte beschikbaarheid collectie De sluiting van de bibliotheekvestiging Kunnen gebruiken van de bibliotheekpas van iemand anders (Te hoge) boetes Te ver weg / slecht bereikbaarheid van de bibliotheek Niet thuis voelen in de bibliotheek 4.3 Tariefstelsel

21 21 22 24 24 25 26 26 26 27 27 28 30 30 30 31 32 32 32

Houding jegens de bibliotheek 5.1 Tevredenheid dienstverlening bibliotheek 5.2 Belang dienstverlening bibliotheek

36 36 38


5

De toekomst: opnieuw lid? 6.1 Leesgedrag en leesbehoefte Huidig leesgedrag Voorzien in leesbehoefte 6.2 Toekomstig lidmaatschap

40 40 40 46 46

Conclusie 7.1 Conclusie 7.2 Aanbevelingen

52 52 54

Bijlage 1 Bijlage 2

58 89


6

1. Inleiding 1.1 Aanleiding en doel Aanleiding van het onderzoek In een tijdperk dat gekenmerkt wordt door bezuinigingen, is de noodzaak voor bibliotheken om het bezoekers- en ledenaantal op een gezond niveau te handhaven groot. Er bestaan twee strategieën die de kans vergroten om dit te bewerkstelligen. Enerzijds kan de bibliotheek proberen om nieuwe bezoekers aan te trekken (ledenwerving). Anderzijds kan zij bestaande klanten aan zich binden (ledenbehoud). Gezien het feit dat ledenwerving financieel meer vergt van de bibliotheek, is de tweede methode vaak aantrekkelijker. Daarnaast is het efficiënter om bestaande bezoekers en leden te behouden. Ze hebben hun weg naar de bibliotheek immers al eens gevonden en hebben daarmee een (minimum) interesse in het aanbod van de bibliotheek. Maar wat zijn nu factoren die maken dat iemand lid blijft of juist opzegt? Inzicht in deze factoren biedt ook inzicht in hoe je personen kunt binden. Dit benadrukt de noodzaak om onderzoek te doen naar de groep voormalig gebruikers of afhakers van de bibliotheek. Wie is deze groep? Waarom besluiten zij hun lidmaatschap van de bibliotheek te beëindigen? Wat verwachten zij van een bibliotheek? Missen zij misschien iets in het aanbod? Wat zou hen ertoe kunnen bewegen om weer lid te worden? Door meer informatie te verzamelen over deze groep mensen, wordt het mogelijk om bepaalde maatregelen te treffen om in de toekomst meer leden te behouden. Een andere aanleiding voor dit onderzoek houdt verband met de invoering van het tariefstelsel Brabantse bibliotheken. Binnen dit tariefstelsel hebben klanten de mogelijkheid om te kiezen uit drie abonnementsvormen, gebaseerd op hun eigen leengedrag. Voordeel van één uniform tariefstelsel voor alle bibliotheken in Brabant is dat het individuele bibliotheken slagvaardiger maakt. Door diverse ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld ‘Zoek en boek’ en ‘Gastlenen’ wordt lenen immers flexibeler en stijgt de dienstverlening van afzonderlijke bibliotheken uit boven gemeentegrenzen. Daarnaast is het verschil in tarieven die door afzonderlijke bibliotheken worden berekend moeilijk aan bibliotheekleden te verantwoorden, een thema dat bij een gezamenlijk Brabants tariefstelsel niet aan de orde is. Een aantal bibliotheken in Noord-Brabant is het afgelopen jaar aangesloten op dit gezamenlijk tariefstelsel. Om te toetsen of (en zo ja, in hoeverre) de aansluiting bij het tariefstelsel Brabantse bibliotheken een rol heeft gespeeld in mogelijke dalingen in ledenaantallen bij deze bibliotheken is een onderzoek onder de voormalig leden van de bibliotheek van belang. Op deze wijze kan bekeken worden wat de daadwerkelijke invloed is van de invoering van het nieuwe tariefstelsel op de kans dat iemand het lidmaatschap beëindigt. Doel van het onderzoek De commissie Infrastructuur heeft de opdracht gegeven tot het uitvoeren van een onderzoek naar het afhakersgedrag van bibliotheekleden in Noord-Brabant. Er bestaan twee typen afhakers: leden die hun abonnement laten verlopen (wanbetalers) en leden die hun abonnement opzeggen (afhakers). Doel van het onderzoek is inzicht te krijgen in de achterliggende oorzaken van afhakersgedrag, teneinde de dienstverlening te verbeteren, risicogroepen te onderscheiden en klanten in de toekomst te behouden. De uitkomsten van het onderzoek helpen bibliotheken bij het verfijnen van hun strategieën om bestaande leden te behouden en om voormalige klanten terug te winnen.


7

Door middel van het onderzoek wordt tevens onderzocht of (en zo ja, in hoeverre) er een verband bestaat tussen de invoering van het tariefstelsel Brabantse bibliotheken en een terugloop in het ledenaantal. 1.2 Verantwoording van de onderzoeksopzet Steekproef Voor dit onderzoek zijn ‘afhakers’ gedefinieerd als leden die hun abonnement tussen 01-01-2011 en 1 01-05-2012 hebben opgezegd (afhakers) en leden die hun abonnement gedurende deze periode hebben laten verlopen (wanbetalers). Er is geopteerd om het onderzoek te beperken tot de 18-plussers, zodat met zekerheid gesteld kan worden dat alleen betalende leden onderzocht zijn. Indien bekend, zijn voormalig leden die overleden zijn uit de steekproef verwijderd. Alle Brabantse bibliotheken zijn in het tweede kwartaal van 2012 uitgenodigd om aan het onderzoek deel te nemen. Veertien bibliotheken hebben gehoor gegeven aan dit verzoek. Dit zijn de volgende bibliotheken: Altena, Best, BiblioPlus, Breda, De Kempen, De Lage Beemden, De Meierij, Nieuwe Nobelaer bibliotheek, Helmond-Peel, Heusden, Theek 5, Uden, VANnU en Zundert-Rucphen. Redenen voor het niet deelnemen zijn onder andere het ontbreken van NAW-gegevens van voormalig leden, capaciteitsproblemen en een telemarketingactie die reeds had plaatsgevonden. De vragenlijst Ter voorbereiding op het opstellen van de vragenlijst is door middel van literatuuronderzoek bepaald welke thema’s van belang zijn voor de inhoud van de enquête. Daartoe is een korte review van eerdere studies naar afhakersgedrag gemaakt (niet in dit rapport gepresenteerd) en zijn vragenlijsten uit eerder uitgevoerd afhakersonderzoek ‘gescand’. Daarnaast is gesproken met een aantal Cubissadviseurs van verschillende disciplines over de thema’s. Tot slot is bij een aantal Brabantse bibliotheken de informatiebehoefte opgehaald en bekeken in hoeverre dit onderzoek hieraan kan voldoen. Om de vragenlijst te finetunen is de digitale versie grondig getest, waarna een aantal aanpassingen is doorgevoerd. In totaal bestaat de vragenlijst uit 37 identieke vragen die aan iedere deelnemer zijn gesteld. Daarnaast zijn er 30 vragen die een respondent afhankelijk van een eerder antwoord voorgelegd kreeg. Dataverzameling en responsverantwoording De dataverzameling vond plaats in de laatste twee weken van juni 2012. Ruim 15.000 voormalige bibliotheekleden zijn via een e-mail (waarin een link naar de vragenlijst stond) benaderd met de vraag deel te nemen aan het onderzoek. Het beantwoorden van de vragen duurde gemiddeld 10 minuten en gebeurde volstrekt anoniem. Uiteindelijk is een totale respons van 1.998 respondenten gerealiseerd. Hiermee is een responspercentage van 13 behaald. Hoewel dit op het eerste oog geen hoge respons lijkt, moet men rekening houden met het feit dat het om afhakers gaat en geen leden. Door de afgenomen verbondenheid is men minder geneigd om een vragenlijst in te vullen. In sommige gevallen was het lidmaatschap al ruim een jaar eerder beëindigd. Daarnaast is er voor gekozen om geen herinneringsmail te sturen, uit privacy-overwegingen.

1

Een aantal bibliotheken heeft voor een andere tijdspanne gekozen.


8

1.3 Opzet van de rapportage Inhoud Nu aanleiding en doel van het onderzoek beschreven zijn en de onderzoeksopzet verantwoord is, worden in de volgende hoofdstukken de resultaten van het afhakersonderzoek gepresenteerd. Bij het rapporteren van de resultaten is enigszins afgeweken van de volgorde van de vragenlijst. Zo begint het volgende hoofdstuk met het rapporteren van de samenstelling van de onderzoeksgroep aan de hand van een aantal achtergrondkenmerken van de respondenten (zoals leeftijd, geslacht, opleiding en gezinssituatie) terwijl deze vragen in de enquête aan het eind opgenomen waren. De reden voor deze afwijking is dat in onderzoek altijd eerst wordt gerapporteerd wie heeft deelgenomen aan een onderzoek, voordat uiteengezet wordt wat de oordelen en het gedrag van deze deelnemers zijn. In hoofdstuk 3 staat het voormalige bibliotheekgedrag centraal, waarbij wordt ingezoomd op het bibliotheekbezoek, de lengte van het lidmaatschap en het gebruik van de bibliotheek. In hoofdstuk 4 worden de redenen voor het beëindigen van het lidmaatschap beschreven. Eveneens wordt hierbij ingezoomd in hoeverre men op de hoogte was van het tariefstelsel en wat men van de wijzigingen in het abonnement vond. Hoofdstuk 5 zoomt in op de houding jegens de bibliotheek. Hoe tevreden waren de voormalig bibliotheekgebruikers over de bibliotheek? En over welke aspecten van de bibliotheek was men mogelijk ontevreden? In hoofdstuk 6 staan de huidige situatie en de toekomst centraal. Wat voor leesgedrag vertoont de afhaker momenteel? Op welke wijze voorziet men tegenwoordig in de leesbehoefte? Bestaat de mogelijkheid dat de voormalig bibliotheekleden wederom lid worden van de bibliotheek? Welke veranderingen kunnen hiertoe bijdragen? Tot slot worden de belangrijkste conclusies in hoofdstuk 7 samengevat en vertaald naar aanbevelingen. De onderzoeksrapportage wordt ondersteund door een tweetal bijlagen. In de eerste bijlage zijn de antwoorden op de open vragen weergegeven. Deze antwoorden zijn letterlijk overgenomen van de respondenten. In de tweede bijlage zijn extra analyses weergegeven (verbanden). Rapportering Om te toetsen of de aansluiting bij het tariefstelsel Brabantse bibliotheken een rol heeft gespeeld in mogelijke dalingen in ledenaantallen worden de resultaten apart gepresenteerd voor afhakers van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd (TBB) en voormalig leden van bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten (ET ‘eigen tariefstelsel’). Resultaten worden weergegeven in tabellen of grafieken. Aangezien sommige respondenten de vragenlijst niet hebben afgerond en enkele personen een aantal vragen hebben overgeslagen, zijn de percentages in de tabellen en grafieken niet altijd gebaseerd op de gehele steekproef. In verband met automatische afronding kan het een enkele keer voorkomen dat een totaalpercentage uitkomt op 101 of 99 procent in plaats van 100 procent. In de beschrijving van de resultaten wordt eerst ingegaan op de bevindingen als geheel. Vervolgens zal -indien relevant en betekenisvol- worden ingegaan op de resultaten van de afhakers van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd en voormalig leden van bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten. Op veel gegevens in het rapport zijn extra analyses (kruistabellen, regressieanalyses) uitgevoerd om te toetsen wat voor invloed onder andere de lengte van het lidmaatschap, de tijdsspanne tussen opzegging en enquêtering en achtergrondkenmerken hebben op de oorzaken van afhakersgedrag en de kans (en drijfveren) dat men weer lid wordt. Daar waar extra analyses bijzondere verbanden en verschillen laten zien, worden deze besproken in het rapport. Extra analyses die niet tot andere inzichten hebben geleid zijn niet gepresenteerd in het rapport. De extra analyses zijn in bijlage 2 gepresenteerd. Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

9

2. Achtergrondkenmerken van de voormalig bibliotheekleden Wat kenmerkt de voormalig bezoekers van de bibliotheek en welke klantgroepen kunnen we onderscheiden? Aan de hand van een aantal demografische kenmerken worden de voormalige bezoekers van de bibliotheek beschreven. In tabel 2.1 staan de achtergrondkenmerken van de afhakers en wanbetalers. Tabel 2.1 Achtergrondkenmerken van voormalig bezoekers (%) Leeftijd

Geslacht

Opleiding

Dagelijkse bezigheid

TBB

ET

Totaal

18 – 19 jaar

8

15

10

20 – 29 jaar

12

11

11

30 – 39 jaar 40 – 49 jaar

12 25

8 22

11 24

50 – 59 jaar

22

21

22

60 – 69 jaar

15

15

15

70 jaar en ouder

7

8

7

Totaal

100

100

100

Man

21

21

21

Vrouw

79

79

79

Totaal

100

100

100

Lagere school

1

0

1

Lbo/mavo/vmbo

21

23

21

Havo/vwo/mbo

32

32

32

Hbo/wo

47

46

46

Totaal

100

100

100

Student

14

21

16

Parttime werkend

30

30

30

Fulltime werkend

19

13

17

Zelfstandig ondernemer

3

2

3

ZZP'er

5

5

5

Werkzoekend

2

2

2

Gepensioneerd of in de VUT

15

16

16

Geen betaald werk

7

6

7

Anders, namelijk (zie bijlage 1) Gezinssituatie

5

5

5

Totaal

100

100

100

Inwonend bij ouders

10

15

12

Alleenstaand/weduwe/weduwnaar

12

12

12

Alleenstaand met kinderen

4

4

4

Samenwonend/gehuwd zonder kinderen

14

16

15

Samenwonend/gehuwd met uitwonende kinderen

21

19

21

Samenwonend/gehuwd met thuiswonende kinderen

33

29

32

Anders, namelijk (zie bijlage 1)

5

5

5

100

100

100

Totaal


10

Tabel 2.1 Achtergrondkenmerken van voormalig bezoekers (%) - vervolg TBB Aantal personen huishouden

Bruto gezinsinkomen

ET

Totaal

1

13

11

12

2

37

37

37

3

14

11

13

4

24

23

23

5

10

14

11

6

1

3

2

Meer dan 6

1

1

1

Totaal

100

100

100

Minder dan € 25.000

25

27

26

€ 25.000 - € 29.999

17

22

19

€ 30.000 - € 44.999

30

26

28

€ 45.000 of meer

29

25

27

Totaal

100

100

100

Leeftijd De meeste respondenten zijn tussen de 40 en 60 jaar oud (46%). Daarnaast valt op dat er redelijk veel 18-19-jarige respondenten zijn die hun abonnement hebben opgezegd c.q. hebben laten verlopen (10%). Dit is te verklaren door het feit dat men vanaf deze leeftijd voor het lidmaatschap moet betalen. De leeftijdsverschillen tussen de afhakers van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd en voormalig leden van bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten zijn erg klein. Geslacht Het merendeel van de voormalig bibliotheekbezoekers is vrouw (79%). Ruim een vijfde is man. Opleiding De respondenten zijn middelbaar tot hoog opgeleid. Zo heeft 46 procent van de afhakers een HBO- of WO-opleiding genoten en 32 procent van de ex-bezoekers een HAVO-, VWO- of MBO-opleiding. Ruim een vijfde van de voormalig bibliotheekgebruikers heeft een LBO-, MAVO- of VMBOachtergrond. Dagelijkse bezigheid Bijna een derde van de voormalig bibliotheekgebruikers is parttime werkzaam. Zeventien procent geeft aan fulltime werkzaam te zijn. Daarnaast is 16 procent met de VUT of pensioen en eveneens 16 procent student. Acht procent is zelfstandige, dit kan zowel met of zonder personeel zijn. Er is een aantal respondenten dat naar eigen zeggen een andere dagelijkse bezigheid heeft dan genoemd. Deze reacties zijn weergegeven in tabel 1 in bijlage 1. De resultaten van de verschillende bibliotheken zijn redelijk vergelijkbaar. Wel bevinden zich onder de voormalig gebruikers van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd procentueel meer studenten en minder fulltime werkenden dan onder de afhakers van de bibliotheken met een eigen tariefstelsel. Gezinssamenstelling De meeste bezoekers wonen samen of zijn gehuwd, al dan niet met (thuiswonende) kinderen. Zij vormen 68 procent van de respondentengroep. Ruim 10 procent woont nog bij de ouders. Alleenstaanden vormen een redelijk kleine groep (16%). Er is een aantal respondenten dat naar eigen zeggen een andere gezinssituatie heeft dan genoemd (zie tabel 2 in bijlage 1).


11

Aantal personen huishouden Bijna 40 procent van de afhakers heeft een tweepersoonshuishouden. Het percentage respondenten dat een driepersoonshuishouden of meer heeft is exact 50 procent. Het percentage alleenstaanden/weduwes/weduwnaars komt overeen met het percentage eenpersoonshuishoudens (12%). Bruto gezinsinkomen Het bruto gezinsinkomen ligt voor 55 procent van de voormalig bibliotheekgebruikers hoger dan € 30.000. Binnen deze groep heeft zelfs ruim een kwart een hoger inkomen dan € 45.000. Aan de andere kant heeft 26 procent van de respondenten minder dan € 25.000 bruto inkomen per gezin te besteden. Gemiddeld genomen hebben de afhakers van de TBB-bibliotheken iets meer te besteden dan de voormalige leden van de ET-bibliotheken. Samenvattend Over het algemeen bekeken, zijn de meeste respondenten vrouw en middelbaar tot hoog opgeleid. De meesten zijn tussen de 40 en 60 jaar oud en werken parttime. Velen leven samen met een partner of zijn getrouwd, al dan niet met (thuiswonende) kinderen. Vergelijkend met de kenmerken van bibliotheekleden, zijn relatief veel afhakers van jonge leeftijd (18-19 jaar). Op ander vlakken vormen de voormalig afhakers die aan dit onderzoek hebben deelgenomen, een redelijk goede afspiegeling 2 van de leden . Vrijetijdsbesteding Om het cultureel uitgaansgedrag in kaart te brengen is gevraagd in hoeverre men het afgelopen jaar een aantal culturele instellingen heeft bezocht.

74% 75% 74%

Bioscoop/filmhuis

65% 65% 65%

Schouwburg/theater

61% 58% 60%

Museum

43%

Poppodium/concertzaal

49% 45% 25% 29% 26%

Festival

0%

20%

40% TBB

ET

60%

80%

100%

Totaal

Figuur 2.1 Cultureel uitgaansgedrag (% bezoek) 2

Lodewijks & Neefs, Cubiss (2011) Promoot uw diensten … betrek uw gebruikers


12

In figuur 2.1 is te zien dat ongeveer drie kwart van de voormalig leden het afgelopen jaar minstens 1 keer een bezoek heeft gebracht aan een bioscoop. Een schouwburg en/of theater wordt door twee derde bezocht en een museum door 60 procent. Poppodia en festivals zijn minder populair onder voormalig bibliotheekleden. Zo hebben respectievelijk 45 en 26 de afgelopen 12 maanden een poppodium en festival bezocht. De verschillen tussen de deelnemende bibliotheken zijn erg klein. Waar de figuur een beeld geeft van óf men uitgaat en welk instituut of gelegenheid dit is, geeft onderstaande tabel de frequentie van het cultureel uitgaansgedrag weer. Hierbij valt op dat alleen bioscopen zeer frequent (4 keer per jaar of vaker) worden bezocht. Tabel 2.2 Hoe vaak heeft u de afgelopen 12 maanden onderstaande instellingen bezocht? (%) TBB ET Totaal Schouwburg/theater

Poppodium/concertzaal

Museum

Bioscoop/filmhuis

Festival

Geen enkele keer

35

35

35

1 - 3 keer

51

53

52

4 - 6 keer

9

7

9

Meer dan 6 keer

5

5

5

Totaal

100

100

100

Geen enkele keer

57

51

55

1 - 3 keer

37

38

37

4 - 6 keer

4

8

6

Meer dan 6 keer

2

3

2

Totaal

100

100

100

Geen enkele keer

39

41

40

1 - 3 keer

45

43

45

4 - 6 keer

11

9

10

Meer dan 6 keer

5

6

5

Totaal

100

100

100

Geen enkele keer

26

26

26

1 - 3 keer

48

49

48

4 - 6 keer

17

16

17

Meer dan 6 keer

9

10

9

Totaal

100

100

100

Geen enkele keer

75

70

73

1 - 3 keer

21

24

22

4 - 6 keer

3

4

3

Meer dan 6 keer

1

1

1

100

100

100

Totaal


13

3. Voormalig bibliotheekgedrag In hoeverre maakten de voormalig leden gebruik van de bibliotheek? Hoe vaak bezochten de respondenten bijvoorbeeld hun vestiging? Hoeveel en welke materialen leende men? En hoe lang waren de voormalig klanten lid alvorens zij het lidmaatschap opzeiden? Deze vragen komen onder meer aanbod in dit hoofdstuk. 3.1 Bibliotheekbezoek Bezoekfrequentie In onderstaand figuur is de voormalige bezoekfrequentie weergegeven voor zowel de afhakers van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd als de voormalig leden van bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten. 35% 30%

29%

28% 25%

26%

29% 27%

25% 20%

18% 16%

17%

16% 16% 16%

15% 10% 6%

7%

6%

6% 6% 6%

5% 0% Eens per week of vaker

Eens per 2 à 3 Maandelijks of 1 1 keer in de 3 à Eens per half weken keer in de 2 5 maanden jaar of minder maanden TBB ET Totaal

Nooit

Figuur 3.1.1 Hoe vaak bezocht u de laatste twee jaar de bibliotheek gemiddeld? (%) In de laatste twee jaar dat men lid was,, bracht ongeveer 30 van de respondenten maandelijks of eens per 2 maanden een bezoek aan de bibliotheek. Ongeveer een derde van de voormalig leden bezocht de bibliotheek vaker. Zo bracht 26 procent van de respondenten eens per 2 à 3 weken een bezoek aan de bibliotheek en 6 procent zelfs wekelijks. Aan de andere kant was er een grote groep (39%) die minder dan eens per 2 maanden een bezoek aan de bibliotheek bracht. Binnen deze groep bracht 6 zelfs nooit een bezoek aan de bibliotheek. De verschillen tussen de afhakers van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd en voormalig leden van bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten zijn erg klein. Wordt er echter een vergelijking gemaakt tussen voormalig bibliotheekleden en huidige klanten, dan zijn er wel grote verschillen te zien (zie figuur 3.1.2 op de volgende pagina). Zo bezoekt 42 procent van de huidige klanten de bibliotheek eens per 2 à 3 weken en ruim tien procent minimaal eens per week. De voormalige bezoekfrequentie van afhakers ligt dus al veel lager dan van huidige leden.


14

50% 45%

42%

40% 35% 30%

27%

25% 20% 15%

12%

11%

10%

7%

5% 0% Eens per week of vaker

Eens per 2 à 3 weken

Eens per 4 à 6 weken

Eens per 2 à 3 maanden

Eens per 4 maanden of minder

Figuur 3.1.2 Bezoekfrequentie huidige bibliotheekklanten (%) Bron: Lodewijks & Neefs, Cubiss (2011) Promoot uw diensten … betrek uw gebruikers Bezoekredenen De voormalig bibliotheekbezoekers bezochten de bibliotheek voor verschillende doeleinden (zie figuur 3.1.3 op de volgende pagina). Toch kwam bijna iedereen voor het lenen van boeken. Daarnaast was voor ruim een derde van de voormalig bibliotheekbezoekers het begeleiden van zijn/haar (klein)kinderen een activiteit waarvoor men de bibliotheek bezocht. Ook bracht (ruim) een derde een bezoek aan de bibliotheek voor het ter plekke zoeken en/of inzien van informatie en voor het lenen van cd’s, games en/of dvd’s. De ontmoetingsfunctie van de bibliotheek zie je in de bezoekredenen van slechts enkele afhakers terug. De verschillen tussen de diverse bibliotheken zijn erg klein. De frequentie dat men de bibliotheek bezocht voor onderstaande activiteiten (tabel 3.1.1 op de volgende pagina) ligt in het verlengde van de uitkomsten van figuur 3.1.3. Uit figuur 3.1.3 blijkt dat boeken lenen de voornaamste activiteit is om de bibliotheek te bezoeken. In onderstaande tabel is te zien dat men dit ook redelijk frequent deed. Ongeveer twee vijfde van de respondenten bezocht de bibliotheek 1 tot 3 keer per maand om een boek te lenen. Het begeleiden van zijn/haar (klein)kinderen was tevens voor vrij veel respondenten een aanleiding om de bibliotheek vaak te bezoeken. Zo bezocht 22 procent van de respondenten de bibliotheek minimaal eens per maand om deze reden. Ook het ter plekke lezen van een boek, krant of tijdschrift werd redelijk frequent gedaan. De andere activiteiten waren voor de voormalig bibliotheekbezoekers slechts zeer sporadisch of nooit een reden om de bibliotheek te bezoeken.


15

100% 99% 99%

Om boeken te lenen 36% 32% 35%

Voor het begeleiden van mijn (klein)kinderen; om kinderen tot lezen te stimuleren

34% 39% 35%

Om ter plekke informatie op te zoeken of in te zien

31% 36% 33%

Om dvd's, cd's en/of games te lenen

24% 28% 26%

Om ter plekke een krant, boek en/of tijdschrift te lezen 12% 14% 13%

Voor een activiteit, lezing en/of tentoonstelling

Om te studeren en/of te werken

7% 7% 7%

Om andere mensen te ontmoeten

5% 7% 6% 0%

TBB

ET

20%

40%

60%

80%

100%

Totaal

Figuur 3.1.3 Voor welke activiteiten bezocht u de bibliotheek? (meerdere antwoorden mogelijk) (% ja) Tabel 3.1.1 Hoe vaak bezocht u de bibliotheek voor onderstaande activiteiten? (%) TBB ET Om boeken te lenen Vrijwel elke dag 0 0

Om dvd's, cd's en/of games te lenen

Voor een activiteit, lezing en/of tentoonstelling

Totaal 0

1 tot 4 keer per week

6

7

6

1 tot 3 keer per maand

41

41

41

Minder dan 1 keer per maand

52

51

52

Nooit

0

1

1

Totaal

100

100

100

Vrijwel elke dag

0

0

0


1

1

1


6

7

7


24

27

25

Nooit

69

64

67

Totaal

100

100

100

Vrijwel elke dag

0

1

0


0

0

0


1

0

1


11

13

12

Nooit

88

86

87

Totaal

100

100

100


16

Tabel 3.1.1 Hoe vaak bezocht u de bibliotheek voor onderstaande activiteiten? (%) - vervolg Om andere mensen te ontmoeten

Om te studeren en/of te werken

Om ter plekke een krant, boek en/of tijdschrift te lezen

Om ter plekke informatie op te zoeken of in te zien

Voor het begeleiden van mijn (klein)kinderen; om kinderen tot lezen te stimuleren

TBB

ET

Totaal

Vrijwel elke dag

0

1

0


0

1

1


1

2

2


3

4

3

Nooit

95

93

94

Totaal

100

100

100

Vrijwel elke dag

0

0

0


0

2

1


2

2

2


5

4

4

Nooit

93

93

93

Totaal

100

100

100

Vrijwel elke dag

0

1

1


4

3

3


7

9

8


13

15

14

Nooit

76

72

75

Totaal

100

100

100

Vrijwel elke dag

0

0

0


2

3

2


9

8

8


23

29

25

Nooit

66

61

64

Totaal

100

100

100

Vrijwel elke dag

0

0

0


3

4

3


20

18

19


14

11

13

Nooit

64

68

65

Totaal

100

100

100

3.2 Gebruik van materialen Voor welke materialen kwam men naar de bibliotheek? Wat en hoeveel leende de voormalig bibliotheekbezoeker? Figuur 3.2.1 en tabel 3.2.1 op de volgende pagina geven antwoord op deze vragen. Uit figuur 3.2.1 blijkt dat men met name leesboeken (92%) en informatieve boeken (82%) leende bij de bibliotheek. Ruim 35 procent van de voormalig bibliotheekleden leende daarnaast tijdschriften en ongeveer 30 procent maakte wel eens gebruik van kinderboeken en films/dvd’s.


17

90% 94% 92%

Leesboeken 81% 82% 82%

Informatieve boeken 33%

Tijdschriften

38%

45%

34% 31% 32%

Kinderboeken

29% 31% 30%

Films/dvd's 7% 3% 6%

Games

0%

20%

40% TBB

ET

60%

80%

100%

Totaal

Figuur 3.2.1 Welke materialen leende u bij de bibliotheek? (Meerdere antwoorden mogelijk) (% ja) Tabel 3.2.1 Kunt u aangeven hoeveel materialen u op jaarbasis leende van de bibliotheek? (% ja) TBB ET Totaal Informatieve boeken Geen 19 18 19

Leesboeken (bijv. romans, thrillers)

Kinderboeken

1 - 5 stuks

46

45

46

6 - 10 stuks

17

18

18

11 - 20 stuks

10

11

10

Meer dan 20 stuks

8

9

8

Totaal

100

100

100

Geen

10

6

8

1 - 5 stuks

29

32

30

6 - 10 stuks

19

16

18

11 - 20 stuks

19

19

19

Meer dan 20 stuks

24

28

25

Totaal

100

100

100

Geen

66

69

67

1 - 5 stuks

10

14

11

6 - 10 stuks

6

5

5

11 - 20 stuks

6

4

5

Meer dan 20 stuks

13

8

11

Totaal

100

100

100


18

Tabel 3.2.1 Kunt u aangeven hoeveel materialen u op jaarbasis leende van de bibliotheek? (% ja) vervolg Tijdschriften

TBB

ET

Totaal

Geen

67

55

63

1 - 5 stuks

16

20

18

6 - 10 stuks

8

11

9

11 - 20 stuks

5

6

5

Meer dan 20 stuks Games

Film/dvd's

5

8

6

Totaal

100

100

100

Geen

93

97

95

1 - 5 stuks

5

1

4

6 - 10 stuks

0

1

1

11 - 20 stuks

0

0

0

Meer dan 20 stuks

2

0

1

Totaal

100

100

100

Geen

71

69

71

1 - 5 stuks

21

24

22

6 - 10 stuks

5

4

5

11 - 20 stuks

1

3

2

Meer dan 20 stuks

2

1

1

100

100

100

Totaal

Eén blik op tabel 3.2.1 maakt meteen duidelijk dat het leesboek het meest populaire materiaal van de bibliotheek is. Maar liefst 44 procent van de respondenten leende meer dan 10 leesboeken op jaarbasis bij de bibliotheek en ongeveer de helft van de respondenten geeft aan op jaarbasis tussen de 1 en 10 leesboeken te hebben geleend. Men leende op jaarbasis minder informatieve boeken dan leesboeken. Zo leende slechts 18 procent meer dan 10 informatieve boeken per jaar. Ruim drie vijfde leende op jaarbasis tussen de 1 en de 10 informatieve boeken. Games werd slechts zeer beperkt geleend.

3.3 Lidmaatschap In onderstaand figuur is de lengte van het lidmaatschap weergegeven voor zowel de afhakers van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd als de voormalig leden van bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten.

Figuur 3.3.1 Hoe lang was u ongeveer lid van de bibliotheek waar u onlangs uw lidmaatschap heeft opgezegd? (%)


19

Figuur 3.3.1 laat een diffuus beeld zien. Het lidmaatschap lijkt geen bepaalde gemiddelde levensduur te hebben. Zo was veertig procent van de afhakers en wanbetalers van de bibliotheek 5 jaar of korter lid voordat het lidmaatschap werd opgezegd. Bijna een kwart van de respondenten was tussen de 5 en 10 jaar lid. Ruim 35 procent was langer dan 10 jaar lid alvorens het lidmaatschap werd opgezegd. In vergelijking tot leden, is het aantal afhakers dat betrekkelijk lang lid was (langer dan 20 jaar), vrij klein. Een vergelijking tussen de bibliotheken laat zien dat de afhakers en wanbetalers van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd gemiddeld iets korter lid waren voordat zij hun lidmaatschap beëindigden dan voormalig leden van bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten op het gezamenlijk tariefstelsel.


20

4. Redenen voor beëindiging lidmaatschap Wat was de reden voor het beëindigen van het lidmaatschap? En in hoeverre heeft de invoering van het tariefstelsel Brabantse bibliotheken invloed gehad op de kans dat iemand het lidmaatschap beëindigt? In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de oorzaken en redenen voor het beëindigen van het bibliotheekabonnement. 4.1 Opzeggen of laten verlopen abonnement Allereerst is het van belang om in kaart te brengen welk type afhaker aan dit onderzoek heeft deelgenomen: de zogenaamde wanbetaler (lid dat zijn/haar abonnement laat verlopen) of de zogeheten opzegger/afhaker (lid dat zijn/haar abonnement bewust heeft opgezegd). Tabel 4.1.1 Heeft u uw bibliotheekabonnement bij de bibliotheek zelf opgezegd of is uw abonnement verlopen? (%) Opzegging TBB ET Totaal abonnement Zelf opgezegd

Het abonnement is verlopen

Totaal

64

36

100

75

25

100

68

32

Wanneer heeft u uw abonnement opgezegd?

TBB

ET

Totaal

In de afgelopen 6 maanden

36

36

36

7-12 maanden geleden

32

35

33

1-2 jaar geleden

32

29

31

Totaal Heeft u uw abonnement….

100 TBB

100 ET

100 Totaal

… vergeten te verlengen

15

15

15

… bewust laten verlopen

85

85

85

Totaal

100

100

100

100

Uit tabel 4.4.1 blijkt dat bijna 70 procent van de voormalig bibliotheekleden het abonnement zelf heeft opgezegd. Onder de voormalig leden van de bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten op het gezamenlijke tariefstelsel ligt dit percentage zelfs op 75 procent. Aan deze groep ‘opzeggers’ is vervolgens gevraagd wanneer zij het abonnement hebben opgezegd. Ruim twee derde heeft het abonnement het afgelopen jaar opgezegd, waarvan 36 procent in de afgelopen 6 maanden. De andere voormalige bibliotheekleden (32 procent) geven aan dat het abonnement is verlopen. Hiervan heeft 85 procent het abonnement bewust laten verlopen. Dit betekent dat slechts 5 procent van alle voormalig bibliotheekleden die aan dit onderzoek hebben deelgenomen, het abonnement oprecht is vergeten te verlengen / te betalen. Er blijken meer jongeren te zijn die het abonnement ‘vergeten’ te betalen dan ouderen, zoals te zien is in tabel 4.1.2a op de volgende pagina. Zo heeft 44 procent van de 18-29 jarigen het abonnement laten


21

verlopen, terwijl dit percentage onder de 65-plussers slechts 18 procent is. Vervolgens valt binnen deze groep ‘wanbetalers’ op dat de 30-64 jarigen het abonnement relatief vaker bewust laten verlopen, terwijl onder de 18-29 jarigen en de 65-plussers juist relatief meer mensen het lidmaatschap vergeten te betalen (zie tabel 4.1.2b). Tabel 4.1.2a Verdeling wanbetalers / afhakers naar leeftijdsgroep (%) 18 - 29 jaar 56

30 - 49 jaar 60

50 - 64 jaar 78

65 jaar en ouder 82

Totaal

Het abonnement is verlopen

44

40

22

18

32

Totaal

100

100

100

100

100

Zelf opgezegd

68

Tabel 4.1.2b Verdeling vergeten te betalen / bewust laten verlopen naar leeftijdsgroep (%) Heeft u uw abonnement….

18 - 29 jaar

30 - 49 jaar

50 - 64 jaar

65 jaar en ouder

Totaal

… vergeten te verlengen

17

14

16

19

68

… bewust laten verlopen

83

86

84

81

32

Totaal

100

100

100

100

100

4.2 Redenen voor afhaken Aan de mensen die het lidmaatschap zelf hebben opgezegd of die het bewust hebben laten verlopen zijn onderstaande vragen gesteld over het opzeggen van het abonnement. Tabel 4.2.3 Heeft u in de laatste 12 maanden dat u lid was van de bibliotheek een klacht ingediend? (%) TBB ET Totaal Ja

3

4

3

Nee

97

96

97

Totaal

100

100

100

Slechts een zeer klein percentage (3%) heeft tijdens de laatste 12 maanden van zijn/haar lidmaatschap een klacht ingediend. In tabel 3 in bijlage 1 is weergegeven waar deze klachten betrekking op hadden. De redenen voor het opzeggen of het bewust laten verlopen van het abonnement lopen zeer uiteen (zie tabel 4.2.4). Aan de respondenten is gevraagd maximaal 2 redenen te geven. Een prioritering van redenen is als volgt: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Verandering in de persoonlijke situatie (bijv. verhuizing, afronding studie etc.) Te lage leenfrequentie (Te hoge) abonnementstarief Tijdgebrek om de bibliotheek te bezoeken Alternatieven om aan materialen te komen (bijv. via vrienden en/of familie) Liever kopen van boeken en andere materialen Internet als alternatief voor de bibliotheek Onjuiste aanbod Onvrede over de openingstijden


22

10. 11. 12. 13. 14. 15.

Slechte beschikbaarheid collectie De sluiting van een bibliotheekvestiging Het kunnen gebruiken van de bibliotheekpas van iemand anders (Te hoge) boetes Bibliotheek te ver weg / slecht bereikbaar Het je niet thuis voelen in de bibliotheek

Bijna veertig procent heeft een andere oorzaak gegeven dan vooraf benoemd. Deze redenen zijn te lezen in tabel 4 in bijlage 1. Een veelgenoemde andersoortige reden dan genoemd voor het afhaken is de aanschaf van een e-reader. De redenen die afhakers van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd, zijn in grote mate vergelijkbaar met de redenen van voormalig leden van bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten. Zo valt op dat nagenoeg een even hoog percentage als reden ‘het te hoge abonnementstarief’ heeft opgegeven. Dit vormt een indicatie dat de aansluiting bij het tariefstelsel Brabantse bibliotheken geen duidelijke rol heeft gespeeld in mogelijke dalingen in ledenaantallen. Alternatieven om aan materialen te komen (door van anderen te lenen en/of door te kopen) is daarentegen een vaker gekozen reden voor afhaken door voormalig leden van TBB-bibliotheken. Een te lage leenfrequentie is juist voor relatief veel afhakers van ET-bibliotheken de oorzaak voor beëindiging van het lidmaatschap. Tabel 4.2.4 Waarom heeft u uw bibliotheekabonnement opgezegd ofwel bewust laten verlopen? (maximaal 2 mogelijkheden) (%) TBB ET Totaal Ik lees bijna nooit (meer)

15

20

17

Ik heb geen tijd om de bibliotheek te bezoeken

12

10

12

Ik kan de bibliotheekpas van iemand anders gebruiken

4

6

4

Ik koop boeken en andere materialen (bijv. dvd’s en tijdschriften) liever zelf

12

9

11

Ik kom op andere manieren aan mijn materialen (bijv. via vrienden en/of familie)

13

8

12

Door het internet is de bibliotheek voor mij overbodig geworden

11

9

10

De bibliotheek past niet bij mij (ik voel me er niet thuis)

2

0

1

De bibliotheek is te ver weg / slecht bereikbaar

2

2

2

Vanwege de openingstijden

4

6

5

De bibliotheek heeft niet wat ik zoek (bijv. niet de juiste boeken)

9

7

9

De boeken die ik wil lezen, zijn altijd uitgeleend

5

6

5

Vanwege het (te hoge) abonnementstarief

17

15

16

Vanwege de (te hoge) boetes

3

3

3

Vanwege de sluiting van de bibliotheekvestiging die ik altijd bezocht

3

7

5

Vanwege een verandering in mijn persoonlijke situatie (bijv. verhuizing, afronding studie etc.), namelijk (zie bijlage 1)

17

17

17

Een andere reden, namelijk (zie bijlage 1)

28

28

28


23

Zoals genoemd laat tabel 2.4.2 de percentages achter alle redenen zien. De rest van deze paragraaf zoomt in op de verschillende oorzaken voor afhaken, afgeleid uit deze tabel. Zo worden - indien significant en betekenisvol - verbanden aangetoond tussen achtergrondkenmerken, leenfrequentie, lengte van het lidmaatschap, digitaal leesgedrag en de redenen voor afhaken. Daar waar extra analyses bijzondere verbanden en verschillen laten zien, worden deze besproken in het rapport. Extra analyses die niet tot andere inzichten hebben geleid, zijn niet gepresenteerd in het rapport. De verbanden zijn in tabelvorm weergegeven in bijlage 2 (tabel 1 t/m 7). Daarnaast worden in deze paragraaf enkele resultaten gepresenteerd van vervolgvragen met betrekking tot de reden(en) voor het afhaken. Verandering in de persoonlijke situatie (bijv. verhuizing, afronding studie etc.) Veranderingen in de persoonlijke situatie blijken de meest voorkomende reden te zijn om het bibliotheeklidmaatschap op te zeggen. Deze veranderingen kunnen betrekking hebben op: verandering van woonplaats na afronden van de studie, bibliotheek niet meer nodig voor werk of studie of verandering van woonplaats door verhuizing (zie tabel 5 in bijlage 1 voor de gehele lijst). Dit soort veranderingen in de persoonlijke situatie (waar de bibliotheek zelf geen invloed op heeft), is voor bijna een vijfde van de voormalig bibliotheekleden de reden geweest om het abonnement te beëindigen. Met name 18-29 jarigen haken af wegens persoonlijke redenen (zie bijlage 2). Dit is duidelijk te verklaren door het feit dat in de leeftijdsgroep 18-29 jaar veel mensen zitten die onlangs afgestudeerd zijn. Dit vormt hoogstwaarschijnlijk eveneens de verklaring voor het feit dat relatief veel hoogopgeleiden zijn afgehaakt vanwege veranderingen in de persoonlijke situatie. Een andere opvallende bevinding is het verband tussen de tijd dat iemand lid is geweest en de persoonlijke afhaakreden. Onder de voormalig klanten die maximaal 2 jaar lid waren, zaten relatief meer mensen die hun lidmaatschap hebben beëindigd vanwege veranderingen in de persoonlijke situatie dan onder de voorheen trouwe klanten (langere duur van lidmaatschap). Te lage leenfrequentie Leenfrequentie vormt de tweede meest belangrijke reden voor afhaakgedrag. Weinig lezen is voor 17 procent van de voormalig bibliotheekklanten een reden geweest om het lidmaatschap te beëindigen. Deze lage leenfrequentie blijkt bij 63 procent van de respondenten te maken te hebben met tijdgebrek. Bijna een kwart leest vanwege desinteresse nooit (meer). Andere genoemde redenen zijn weergegeven in tabel 6 in bijlage 1. Tabel 4.2.5 Waarom leest u bijna nooit (meer)? (%) TBB

ET

Totaal

Ik heb geen interesse voor lezen

17

23

19

Ik heb er geen tijd voor

67

63

65

Ik kan geen leuke boeken vinden

4

1

3

Anders, namelijk…. (zie bijlage 1)

13

13

13

Totaal

100

100

100

Gezien deze oorzaak voor het afhaakgedrag, is het geen verrassing dat juist de mensen die op jaarbasis maximaal 10 leesboeken leenden, vaker zijn afgehaakt vanwege het bijna nooit (meer) lezen (zij bijlage 2). Wat opvalt is dat een lage leenfrequentie een vaker genoemde reden onder 18-29 jarigen en onder lager opgeleiden is. Hoe hoger de opleiding die men genoten heeft, hoe minder vaak het ‘bijna nooit meer lezen’ wordt gezien als een reden voor de beëindiging van het lidmaatschap.


24

(Te hoge) abonnementstarief Het abonnementstarief was voor 16 procent van de respondenten een reden om het abonnement op te zeggen of bewust te laten verlopen. Zoals eerder genoemd is het aantal personen dat het abonnementstarief noemt als reden voor afhaken, bij zowel de TBB-bibliotheken als de ETbibliotheken nagenoeg gelijk is. Kijkend naar leeftijdsverschillen, valt op dat met name 18-29 jarigen (24%) ontevreden zijn over het abonnementstarief (zie bijlage 2). In tegenstelling tot verwachtingen is een gemiddeld percentage 65plussers ontevreden over het tarief. Daarnaast blijkt er geen verband te bestaan tussen de voormalige leenfrequentie en beëindiging van het lidmaatschap op basis van het abonnementstarief. Wel is er een verband zichtbaar tussen het al dan niet digitaal lezen en het opzeggen van het lidmaatschap vanwege het abonnementsgeld. De voormalig leden die momenteel geen digitaal materiaal lezen, hebben vaker het tarief als reden aangegeven dan de digitaal lezende afhakers. De respondenten voor wie het tarief een reden was om het abonnement op te zeggen of bewust te laten verlopen, is vervolgens gevraagd welke abonnementsvorm hen het meeste aanspreekt (zie onderstaande tabel). Tabel 4.2.6 Abonnementstarief Welke abonnementsvorm van de bibliotheek spreekt u het meeste aan (%)?

Wat vindt u een acceptabel bedrag - de jaarlijkse contributie - voor deze abonnementsvorm? (gemiddelde in €)

TBB

ET

Totaal

TBB

ET

Totaal

Een abonnement waarbij ik voor een relatief hoog bedrag per jaar onbeperkt boeken, films en dergelijke kan lenen zonder bijbetaling

6

14

9

35,00

24,44

29,72

Een abonnement waarvoor ik voor een relatief laag bedrag per jaar materialen kan lenen tot een maximaal bedrag; wanneer ik dit bedrag overschrijd, betaal ik per item een vaste leenprijs

56

49

54

18,07

18,25

18,12

Ik wil geen abonnement, maar de mogelijkheid om per item een vast bedrag te betalen

38

37

38

10,19

15,67

11,94

Totaal

100

100

100

16,43

18,20

16,97

‘Een abonnement waarvoor ik voor een relatief laag bedrag per jaar materialen kan lenen tot een maximaal bedrag; wanneer ik dit bedrag overschrijd, betaal ik per item een vaste leenprijs’ sprak de meerderheid het meest aan. Men wil hiervoor gemiddeld € 18,12 betalen. Ook gaf 38 procent van de respondenten aan dat zij geen vast abonnement zouden willen, maar de mogelijkheid om per item een vast bedrag te betalen. Voor slechts 9 procent was een abonnement interessant waarbij er voor een relatief hoog bedrag per jaar onbeperkt boeken, films en dergelijke kan worden geleend zonder bijbetaling. Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

25

Aan deze respondenten is tot slot gevraagd of ze nog aanvullende opmerkingen hebben over het abonnementstarief. Deze zijn weergegeven in tabel 7 in bijlage 1. Tijdgebrek om de bibliotheek te bezoeken Het gebrek aan tijd om de bibliotheek te bezoeken staat op nummer 4 wat betreft belangrijkste redenen om het lidmaatschap te beëindigen. Ruim een tiende van de respondenten heeft met dit probleem te kampen. Waarschijnlijk wordt dit probleem niet verholpen door het thuisbezorgen van boeken en andere materialen tegen een kleine vergoeding (zie tabel 4.2.7). Wel zou 8 van de 10 respondenten de uitleentermijn op 4 weken willen zetten (tabel 4.2.8). Tabel 4.2.7 Stel dat u ervoor kon kiezen dat uw boeken en andere materialen voor € 1,95 per keer zouden worden thuisbezorgd, had u hier dan gebruik van gemaakt? (%) TBB ET Totaal Ja, zeker wel

2

0

1

Ja, waarschijnlijk wel

8

6

7

Nee, waarschijnlijk niet

46

43

45

Nee, zeker niet

39

45

41

Weet ik niet

5

6

6

100

100

100

Totaal

Tabel 4.2.8 Als u het voor het kiezen had, hoe lang zou u dan een boek van de bibliotheek willen lenen (uitleentermijn)? (%) TBB ET Totaal 2 weken of minder

3

6

4

3 weken

21

6

17

4 weken

39

33

37

5 weken

24

25

24

Onbeperkt

13

29

18

Totaal

100

100

100

Uit aanvullende analyses blijkt dat met name 18-29 jarigen, hoger opgeleiden en mensen die slechts maximaal 2 jaar lid zijn geweest van de bibliotheek te kampen hebben met dit probleem (zie bijlage 2). Alternatieven om aan materialen te komen (bijv. via vrienden en/of familie) Ruim een tiende van de respondenten (12%) heeft het abonnement opgezegd of bewust laten verlopen, vanwege het feit dat men op andere manieren aan materialen komt (bijvoorbeeld via vrienden en/of familie). Deze reden is relatief vaker genoemd door 30-49 jarigen en vrouwen. Liever kopen van boeken en andere materialen Elf procent van de voormalig bibliotheekleden koopt boeken en andere materialen liever zelf en hebben om deze reden het abonnement stopgezet. Redenen hiervoor zijn dat men de materialen graag in eigen bezit heeft (66%), het gemak (27%) of vanwege het bredere aanbod (23%) (zie tabel 4.2.9). Zestien procent van de respondenten heeft een andere reden voor het liever willen kopen van materialen. Deze redenen zijn weergegeven in tabel 8 in bijlage 1. Hoewel de redenen divers zijn, wordt vaak aangegeven dat men, wanneer men boeken koopt, geen tijdsdruk ervaart.


26

Hoewel 27 procent van deze groep boeken koopt vanwege het gemak (men hoeft dan niet specifiek naar de bibliotheek toe), zou slechts 7 procent van hen gebruik maken van het thuisbezorgen van boeken en andere materialen tegen een kleine vergoeding (tabel 4.2.10). Tabel 4.2.9 Waarom koopt u boeken en andere materialen (bijv. dvd’s en tijdschriften) liever zelf? (meerdere antwoorden mogelijk) (%) TBB ET Totaal Vanwege het bredere aanbod

24

20

23

Vanwege het gemak; ik hoef niet specifiek naar de bibliotheek toe

30

20

27

Ik wil boeken en andere materialen graag houden

66

67

66

Andere reden, namelijk…..(zie bijlage 1)

15

18

16

Tabel 4.2.10 Stel dat u ervoor kon kiezen dat uw boeken en andere materialen voor € 1,95 per keer zouden worden thuisbezorgd, had u hier dan gebruik van gemaakt? (%) TBB ET Totaal Ja, zeker wel

1

0

1


5

8

6


45

41

44

Nee, zeker niet

45

46

46

Weet ik niet

4

5

4

100

100

100

Totaal

Met name 50-65 jarigen en hoger opgeleiden blijken een voorkeur te hebben voor het kopen van boeken en andere materialen (zie bijlage 2). Eveneens is dit argument om af te haken relatief belangrijker voor personen met een (voormalig) lage leenfrequentie en voor personen met een hoog gezinsinkomen. Internet als alternatief voor de bibliotheek Een tiende van de respondenten heeft het abonnement opgezegd of bewust laten verlopen vanwege het overbodig worden van de bibliotheek door internet. Indien wordt gekeken in hoeverre er verbanden bestaan tussen achtergrondkenmerken en het zien van internet als alternatief voor de bibliotheek, dan blijkt dat leeftijd, geslacht en opleidingsniveau hierop van invloed zijn. Deze oorzaak voor afhaken wordt relatief vaker genoemd door 50-plussers, mannen en lager opgeleiden. Daarnaast blijkt dat afhakers die langdurig lid waren van de bibliotheek en voormalig leden die momenteel digitaal materiaal lezen het internet vaker als reden hebben aangegeven. Onjuiste aanbod Op de achtste, negende en tiende plaats van afhaakoorzaken staan zaken waar de bibliotheek invloed op heeft, namelijk de collectie (keuzemogelijkheid én beschikbaarheid) en de openingstijden. Negen procent van de voormalig bibliotheekleden was ontevreden over het aanbod en is daarom afgehaakt. Zij vinden dat de bibliotheek niet heeft waar zij op zoek naar zijn. Uit een vervolgvraag in de enquête blijkt dan ook dat zij met name ontevreden zijn over de keuzemogelijkheid van de collectie


27

(zie tabel 4.2.11). Ook vindt de meerderheid dat de bibliotheek onvoldoende keus biedt en dat je voor actuele titels niet in de bibliotheek moet zijn (zie tabel 4.2.12). Tabel 4.2.11 In hoeverre was u tevreden over onderstaande aspecten van de collectie van de bibliotheek? (gemiddelde; 1 = zeer ontevreden, 5 = zeer tevreden) TBB ET Totaal Keuzemogelijkheid

2,3

3,3

2,3

Actualiteit

2,8

2,9

2,8

Kwaliteit

3,3

3,1

3,2

Beschikbaarheid

2,8

2,8

2,8

Tabel 4.2.12 In hoeverre bent u het eens/oneens met de volgende stellingen gebaseerd op uw ervaringen? (gemiddelde; 1 = helemaal niet mee eens, 5 = helemaal mee eens) TBB ET Totaal Voor actuele titels moet je niet in de bibliotheek zijn

3,5

3,5

3,5

De boeken die ik zocht / wilde lezen waren vaak al uitgeleend

3,4

3,7

3,5

De bibliotheek heeft onvoldoende keus

3,8

4,0

3,9

Ik geef de voorkeur aan nieuwe boeken die net zijn verschenen

3,3

3,7

3,4

Aan de respondenten werd tevens gevraagd te reageren op een aantal stellingen met betrekking tot de bewegwijzering en het zoeken naar materialen. Men kon een cijfer geven tussen de 1 (helemaal niet mee eens) en de 5 (helemaal mee eens). Hoe hoger het cijfer, des te meer mensen het eens zijn met de stelling. Gemiddeld genomen blijkt dat men geen problemen heeft met het vinden van materialen. Tabel 4.2.13 In hoeverre bent u het eens/oneens met de volgende stellingen? (gemiddelde; 1 = helemaal niet mee eens, 5 = helemaal mee eens) TBB ET Totaal Ik wilde graag wat meer geholpen worden bij het vinden van materialen

2,1

2,4

2,2

De bewegwijzering in de bibliotheek hielp mij te vinden wat ik zocht

3,4

3,1

3,3

In de bibliotheek voelde ik mij wel eens verloren

2,3

2,4

2,3

In mijn eentje wist ik nooit zo goed waar ik moest zoeken

2,1

2,2

2,1

De inrichting was overzichtelijk

2,4

2,7

2,5

Met name mannen en hoger opgeleiden blijken zo ontevreden te zijn over het aanbod, dat ze hierdoor het lidmaatschap hebben opgezegd (zie bijlage 2). Onvrede over de openingstijden Onvrede over de openingstijden was voor slechts 5 procent van de onderzoeksdeelnemers een reden om het abonnement op te zeggen of bewust te laten verlopen. Men vindt de openingstijden te krap en is het eens met de stelling dat de bibliotheek geopend is op tijden die ongunstig zijn (zie tabel 4.2.14).


28

Tabel 4.2.14 In hoeverre bent u het eens/oneens met de volgende stellingen? (gemiddelde; 1 = helemaal niet mee eens, 5 = helemaal mee eens) TBB ET Totaal De openingstijden van de bibliotheek zijn te krap

4,0

4,4

4,2

De bibliotheek is geopend op tijden die voor mij ongunstig zijn

4,2

4,2

4,2

Aan deze groep respondenten is gevraagd wanneer de bibliotheek in hun ogen zeker geopend zou moeten zijn (zie onderstaande tabel). De vrijdagavond en zaterdagochtend blijken de dagdelen te zijn waarop de bibliotheek zeker geopend moet zijn. Daarnaast zijn de maandagavond en zaterdagmiddag volgens deze groep afhakers gunstige momenten om de bibliotheek te bezoeken. Ook aan deze groep afhakers werd de hypothetische mogelijkheid voorgelegd dat er boeken en andere materialen tegen een kleine vergoeding konden worden thuisbezorgd, om zo het probleem van beperkte openingstijden te verhelpen. Negen van de tien personen zou hier geen gebruik van maken. Tabel 4.2.15 Op welke moment zou de bibliotheek voor u zeker geopend moeten zijn? (%) TBB ET Totaal Maandagochtend

1

0

2

Maandagmiddag

3

0

5

Maandagavond

2

3

9

Dinsdagochtend

0

1

2

Dinsdagmiddag

0

1

2

Dinsdagavond

0

1

2

Woensdagochtend

2

0

3

Woensdagmiddag

0

1

2

Woensdagavond

2

1

5

Donderdagochtend

1

1

3

Donderdagmiddag

0

1

2

Donderdagavond

1

1

3

Vrijdagochtend

2

1

5

Vrijdagmiddag

1

1

3

Vrijdagavond

6

5

19

Zaterdagochtend

3

6

15

Zaterdagmiddag

4

1

9

Zaterdagavond

3

0

5

Zondagochtend

0

1

2

Zondagmiddag

0

0

0

Zondagavond

1

1

3

Tabel 4.2.16 Stel dat u ervoor kon kiezen dat uw boeken en andere materialen voor € 1,95 per keer zouden worden thuisbezorgd, had u hier dan gebruik van gemaakt? (%) TBB ET Totaal Ja, zeker wel

0

0

0


6

0

3


52

37

45

Nee, zeker niet

39

52

45

Weet ik niet

3

11

7

100

100

100

Totaal


29

Slechte beschikbaarheid collectie Alle respondenten (5%) die (onder andere) vanwege de slechte beschikbaarheid van boeken het lidmaatschap op hebben gezegd of bewust hebben laten verlopen, zijn zich er van bewust dat je bij de bibliotheek materialen kunt reserveren. Ook is drie kwart van hen bekend met het principe ‘Aanvragen’. Bijna een tiende gaf aan nog nooit gehoord te hebben van ‘Aanvragen’. Tabel 4.2.17 Is het u bekend dat de materialen van de bibliotheek (boeken, dvd’s, cd’s, etc.) gereserveerd kunnen worden? (%) TBB ET Totaal Ja Nee Totaal

100

100

100

0

0

0

100

100

100

Tabel 4.2.18 Bent u bekend met het principe ‘Aanvragen’? Via ‘Aanvragen’ kunnen bibliotheekleden materialen die niet aanwezig zijn in de collectie van de eigen basisbibliotheek bij bibliotheken elders in Nederland aanvragen en vervolgens bij hun eigen bibliotheek ophalen. (%) TBB ET Totaal Nee, ik heb hier nog nooit van gehoord

14

0

9

Ik heb hier wel eens van gehoord, maar weet niet precies wat het inhoudt

20

4

15

Ik ben hiermee bekend

65

96

76

Totaal

100

100

100

Eveneens is aan deze groep gevraagd of zij al dan niet bekend zijn met Toptitels en Sprinters. Ruim een vierde kent deze dienstverlening niet. De helft van deze groep respondenten zou geen gebruik maken van deze dienst; de andere helft vindt het juist wel een interessant aanbod. Tabel 4.2.19 Bent u bekend met Toptitels en Sprinters? (%) TBB

ET

Totaal

Ik ken het en heb hier gebruik van gemaakt

31

40

34

Ik ken het, maar heb hier nooit gebruik van gemaakt

45

32

41

Ik ken het niet, maar het lijkt me wel een interessante dienstverlening

12

12

12

Ik ken het niet en zou hier ook geen gebruik van maken

12

16

14

Totaal

100

100

100

De sluiting van een bibliotheekvestiging De sluiting van een bibliotheekvestiging is voor vijf procent van de deelnemers aan het onderzoek reden geweest om niet langer de bibliotheek te bezoeken; van de voormalig leden van de ETbibliotheken zelfs 7 procent. Het kunnen gebruiken van de bibliotheekpas van iemand anders Vier procent van de afhakers en bewuste wanbetalers kan momenteel de bibliotheekpas van iemand anders gebruiken en heeft daarom het lidmaatschap beëindigd. Dit wordt relatief vaker genoemd door 18-29 jarigen, hoger opgeleiden en mensen die langdurig lid waren. In onderstaande tabel is weergegeven van wiens bibliotheekpas men gebruik kan maken. De bibliotheekpas wordt het vaakst gedeeld met ouders. Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

30

Tabel 4.2.20 Wiens bibliotheekpas gebruikt u? (meerdere antwoorden mogelijk) (%) TBB ET

Totaal

Partner

18

21

19

Kinderen

21

14

18

Ouders

41

46

44

Vrienden

3

11

7

Anders, namelijk… (zie tabel 9 in bijlage 1)

21

7

15

(Te hoge) boetes Onvrede over de (te hoge) boetes was voor slechts 3 procent van de respondenten (deels) een reden om het abonnement op te zeggen of bewust te laten verlopen. Aan deze mensen is een aantal vervolgvragen gesteld. Aangezien het hier om een klein aantal personen gaat, zijn de resultaten niet in percentages maar in aantallen gepresenteerd. Alle voormalig leden die zijn afgehaakt vanwege (te hoge) boetes zijn bekend met het feit dat de materialen van de bibliotheek verlengd kunnen worden. De meerderheid van deze groep afhakers verwacht materialen vaker op tijd in te leveren als er een attenderingsservice is. Volgens ongeveer de helft van respondenten leidt het kunnen inleveren van materialen op verschillende locaties en het verlengen van de leentermijn (met 1 week) tot het vaker op tijd in leveren van materialen (en dus het voorkomen van boetes). Tabel 4.2.21 Is het u bekend dat de materialen van de bibliotheek (boeken, dvd’s, cd’s, etc.) verlengd kunnen worden? (aantal) TBB ET Totaal Ja

24

13

37

Nee

0

0

0

Totaal

24

13

37

Tabel 4.2.22 Verwacht u dat u uw materialen vaker op tijd zal inleveren als… (aantal) TBB ET …u vooraf geattendeerd wordt op het verstrijken van de uitleentermijn? … u uw materialen 4 weken (i.p.v. 3 weken) mag lenen

… u uw materialen op meerdere alternatieve locaties kunt inleveren

Totaal

Ja

16

10

26

Nee

3

1

4

Weet ik niet

5

2

7

Totaal

24

13

37

Ja

11

6

17

Nee

1

2

3

Weet ik niet

11

5

16

Totaal

23

13

36

Ja

13

5

18

Nee

7

4

11

Weet ik niet

4

4

8

Totaal

24

13

37


31

Bibliotheek te ver weg / slecht bereikbaar Voor twee procent van de voormalig leden is de afstand tot de bibliotheek en/of de slechte bereikbaarheid van de bibliotheek reden geweest om het lidmaatschap te beëindigen. Deze reden is overigens niet, zoals je mogelijk zou verwachten, opvallend vaker genoemd door 65-plussers. Het je niet thuis voelen in de bibliotheek Het niet vinden passen van de bibliotheek bij jezelf staat op de laatste plaats wat betreft belangrijkste redenen om het lidmaatschap te beëindigen. Slechts 1 procent van de voormalig leden is van mening dat de bibliotheek niet bij hen past. Voor 8 van de 17 afhakers die zich niet thuis voelen in de bibliotheek zijn de inrichting en sfeer in de bibliotheek de oorzaak. Volgens 5 anderen ligt de oorzaak in het aanbod en 3 personen zijn vanwege de medewerkers afgehaakt. Tabel 4.2.23 Waarom voelt u zich niet thuis in de bibliotheek? (meerdere antwoorden mogelijk) (aantal) TBB ET Totaal (n=16) (n=1) (n=17) Vanwege de inrichting en sfeer in de bibliotheek

8

0

8

Vanwege de medewerkers

3

0

3

Vanwege het publiek

0

0

0

Vanwege het aanbod

5

0

5

Andere reden, namelijk….. (zie tabel 10 in bijlage 1)

6

1

7

4.3 Tariefstelsel Eén van de doelen van dit onderzoek is onderzoeken of (en zo ja, in hoeverre) er een verband bestaat tussen de invoering van het tariefstelsel Brabantse bibliotheken en een terugloop in het ledenaantal. De resultaten gepresenteerd in de vorige paragraaf vormen al een indicatie dat de aansluiting bij het tariefstelsel Brabantse bibliotheken geen doorslaggevende rol heeft gespeeld in mogelijke dalingen in ledenaantallen. Procentueel gezien zijn immers nagenoeg even veel leden van TBB-bibliotheken afgehaakt vanwege het abonnementsgeld als van ET-bibliotheken . Om daadwerkelijk te toetsen wat het effect is geweest van de invoering van het nieuwe tariefstelsel op de kans dat iemand het lidmaatschap beëindigt, is aan de voormalig leden van bibliotheken die zijn overgegaan op het nieuwe tariefstelsel een aantal vragen gesteld. Deze vragen zijn enkel voorgelegd aan de respondenten die het afgelopen jaar hun abonnement hebben opgezegd en daardoor mogelijk in aanraking zijn gekomen met het tariefstelsel. Tabel 4.3.1 Was u op de hoogte van het feit dat uw bibliotheekabonnement was gewijzigd vanwege een nieuw tariefstelsel? (%) Ja

54

Ik heb wel eens iets gehoord over het nieuwe tariefstelsel, maar ik heb geen veranderingen in mijn abonnement opgemerkt

14

Nee

32

Totaal

100


32

Een kleine meerderheid van de respondenten (54%) geeft aan dat hij/zij op de hoogte was van een wijziging in het bibliotheekabonnement (zie tabel 4.3.1). Bijna een derde was niet op de hoogte van een nieuw tariefstelsel. Aan de personen die op de hoogte waren van het nieuwe tariefstelsel is gevraagd hoe ze dit te weten zijn gekomen en wat ze van de wijziging in het abonnement vonden.

Via de digitale nieuwsbrief van de bibliotheek

39%

Via de website van de bibliotheek

23%

Via een persoonlijke brief

22%

Via een medewerker van de bibliotheek

21%

Via een e-mail

9%

Via folders of flyers

9%

Via posters in de bibliotheek Via social media (Twitter, Facebook)

4% 0%

Anders, namelijk…

8% 0%

10%

20%

30%

40%

50%

Figuur 4.3.1 Hoe wist u dat de bibliotheek haar tariefstelsel heeft gewijzigd? (%) (meerdere antwoorden mogelijk) Ongeveer 40 procent van de respondenten is via de digitale nieuwsbrief van de bibliotheek op de hoogte gebracht van de wijziging van het tariefstelsel. Ruim een vijfde deel is bekend geraakt met het nieuwe tariefstelsel via de website van de bibliotheek, een persoonlijke brief en/of via een medewerker van de bibliotheek. Geen enkele respondent is via sociale media geïnformeerd over de wijziging in het tariefstelsel. De wijziging in het abonnement beviel twee derde van de voormalig bibliotheekleden even goed als het oude abonnement (zie tabel 4.3.2 op de volgende pagina). Slechts 6 procent gaf aan dat het nieuwe abonnement hem/haar beter beviel dan het oude abonnement. De redenen hiervoor zijn te lezen in tabel 12 in bijlage 1. Veelgenoemde zaken zijn ‘het beter aansluiten van het abonnement bij het leengedrag’, ‘voordeliger’ en ‘een compleet pakket, niet meer betalen voor losse onderdelen’. Ruim een kwart van de afhakers en wanbetalers beviel het nieuwe abonnement slechter dan het oude abonnement. Ook hun redenen zijn weergegeven in tabel 13 in bijlage 1. Hierbij spreekt men onder andere over ‘te hoge prijzen’, ‘betalen voor reserveren’, ‘geen korting voor 65-plussers’ en ‘te duur bij een lage leenfrequentie’. Gemiddeld valt op dat ouderen negatiever oordelen over de wijziging in de abonnementen (zie tabel 4.3.3 op de volgende pagina). Zo beviel 47 procent van de 65-plussers het nieuwe abonnement slechter dan voorheen, terwijl slechts 21 procent van de 18-29 jarigen deze mening deelden. Ook blijkt dat men negatiever is over de wijziging in het tariefstelsel al naar gelang het gezinsinkomen afneemt (zie tabel 4.3.4 op de volgende pagina).


33

Tabel 4.3.2 Abonnementswijziging (%) Wat vond u van de wijziging in uw abonnement? Het nieuwe abonnement beviel mij beter dan voorheen, omdat… (zie bijlage 1)

6

Het nieuwe abonnement beviel mij even goed als voorheen

67

Het nieuwe abonnement beviel mij slechter dan voorheen, omdat… (zie bijlage 1)

26

Totaal

Heeft u daardoor gekozen voor een andere abonnementsvorm of uw lidmaatschap opgezegd? Ja, ik heb mijn abonnementsvorm gewijzigd

1

Ja, ik heb hierdoor mijn lidmaatschap opgezegd

65

Nee

34

Totaal

100

100

Tabel 4.3.3 Oordeel abonnementswijziging per leeftijdsgroep (%) 18 - 29 jaar 7

30 - 49 jaar 4

50 - 65 jaar 9

65 jaar en ouder 4

Totaal


72

67

75

49

67

Het nieuwe abonnement beviel mij slechter dan voorheen

21

29

16

47

26

Totaal

100

100

100

100

100

Het nieuwe abonnement beviel mij beter dan voorheen

6

Tabel 4.3.4 Oordeel abonnementswijziging per gezinsinkomen-categorie (%) Minder dan € 25.000 5

€ 25.000 € 29.999

€ 30.000 € 44.999

€ 45.000 of meer

Totaal

7

6

9

6


63

65

65

75

67

Het nieuwe abonnement beviel mij slechter dan voorheen

33

28

29

17

26

Totaal

100

100

100

100

100

Het nieuwe abonnement beviel mij beter dan voorheen

De voormalig bibliotheekleden die het nieuwe abonnement slechter beviel dan het oude is de volgende vervolgvraag gesteld: ‘Heeft u daardoor gekozen voor een andere abonnementsvorm of uw lidmaatschap opgezegd?’. Voor twee derde was de wijziging in het tariefstelsel aanleiding om het lidmaatschap op te zeggen. Dit betekent dat 12 procent van de voormalig leden van bibliotheken die zijn overgegaan op het nieuwe tariefstelsel het abonnement het afgelopen jaar heeft opgezegd Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

34

vanwege de invoering van het tariefstelsel Brabantse bibliotheken (44 respondenten). De overige personen hadden een andere reden voor het opzeggen van het lidmaatschap. Slechts 1 procent heeft de abonnementsvorm gewijzigd. Hoewel ouderen gemiddeld negatiever oordelen over de wijziging in de abonnementen, is de abonnementswijziging voor ouderen niet relatief vaker een reden geweest om het abonnement op te zeggen (tabel niet gepresenteerd).


35

5. Houding jegens de bibliotheek Hoewel in de top 5 van redenen om het bibliotheeklidmaatschap te beëindigen geen reden voorkomt die te maken heeft met ontevredenheid over de dienstverlening van de bibliotheek (de enige uitzondering hierop betreft de onvrede over het abonnementstarief) is het toch belangrijk om te kijken over welke aspecten met ontevreden was en welke aspecten men uiterst belangrijk vindt. Deze zaken zullen immers onbewust mee hebben gespeeld in de beslissing om het lidmaatschap te beëindigen. 5.1 Tevredenheid dienstverlening bibliotheek Hoe tevreden waren de voormalig bibliotheekgebruikers over de bibliotheek? Over welke aspecten van de bibliotheek was men tevreden?

De prijs-kwaliteitverhouding (waar voor je geld)

15%

30%

De activiteiten die de bibliotheek organiseert 2%

67%

De digitale nieuwsbrief van de bibliotheek 3%

De uitstraling van het bibliotheekgebouw De inrichting en sfeer in de bibliotheek

63%

35%

60%

4% 18% 9%

78%

18%

73%

10%

35%

7%

De openingstijden van de bibliotheek De collectie tijdschriften en kranten van de bibliotheek De collectie informatieve materialen van de bibliotheek De collectie romans / leesboeken van de bibliotheek

51%

32%

De communicatie vanuit de bibliotheek 5%

De vindbaarheid van de materialen

31%

46%

De website van de bibliotheek 5%

Het personeel

55%

22%

71%

20% 6% 12% 10% 0%

55%

19%

61%

39%

54%

28%

61%

18% 20%

Ontevreden

71% 40%

60%

Neutraal

80%

100%

Tevreden

Figuur 5.1.1 In hoeverre was u tevreden over bovenstaande aspecten van de bibliotheek? (%) Uit figuur 5.1.1 blijkt dat de meerderheid van de voormalig bibliotheekleden (> 70%) tevreden was over het personeel, de vindbaarheid van materialen, de inrichting en sfeer van de bibliotheek en de


36

collectie romans/leesboeken. Een vijfde van de respondenten was daarentegen ontevreden over de openingstijden van de bibliotheek. Hoewel de openingstijden dus voor ‘slechts’ 5 procent van de respondenten de hoofdreden was om het lidmaatschap te beëindigen, geeft 20 procent van de afhakers en wanbetalers aan ontevreden te zijn over de tijden waarop de bibliotheek geopend is. Hoewel de openingstijden dus voor veel ex-leden geen doorslaggevende factor zin geweest voor afhaken, is het we een factor dat tegen de achtergrond een rol heeft gespeeld. Circa een tiende was (daarnaast) ontevreden over de collectie informatieve materialen, de collectie leesboeken/romans, de uitstraling van het bibliotheekgebouw en de prijs-kwaliteitverhouding. Uit een vergelijking tussen enerzijds de afhakers van de TBB-bibliotheken en anderzijds de afhakers van de ET-bibliotheken blijkt dat er maar weinig verschil waarneembaar is in hun tevredenheid over de bibliotheek (zie figuur5.1.2). Wel zijn de voormalig leden van de TBB-bibliotheken iets minder tevreden over de prijs-kwaliteitverhouding (54% t.o.v. 59%).

54% 59%

De prijs-kwaliteitverhouding (waar voor je geld) 29% 34%

De activiteiten die de bibliotheek organiseert

50% 54%

De digitale nieuwsbrief van de bibliotheek

60%

De website van de bibliotheek

69%

58% 64%

De communicatie vanuit de bibliotheek

77% 80%

Het personeel

71% 76%

De vindbaarheid van de materialen 57% 51%

De uitstraling van het bibliotheekgebouw

72% 70%

De inrichting en sfeer in de bibliotheek 62% 58%

De openingstijden van de bibliotheek De collectie tijdschriften en kranten van de bibliotheek De collectie informatieve materialen van de bibliotheek De collectie romans / leesboeken van de bibliotheek

54% 56% 61% 61% 72% 71% 0% TBB

20%

40%

60%

80%

100%

ET

Figuur 5.1.2 Personen die tevreden waren over bovenstaande aspecten van de bibliotheek Vergelijking TBB-bibliotheken met ET-bibliotheken (%)


37

5.2 Belang dienstverlening bibliotheek Nadat er inzicht is verkregen in de mate van tevredenheid over de verschillende aspecten van de bibliotheek is het interessant om te kijken in hoeverre deze aspecten belangrijk zijn voor de voormalig bibliotheekgebruiker (zie figuur 5.2.1). Een ruime meerderheid (> 80%) vindt het personeel, de vindbaarheid van materialen, de openingstijden en de collectie romans belangrijke aspecten in relatie tot de bibliotheek. Ook de collectie informatieve boeken, evenals de prijs-kwaliteitverhouding is voor een groot aantal respondenten (> 70%%) belangrijk. De activiteiten die de bibliotheek organiseert zijn voor slechts 22 procent van belang. En slechts 27 procent hecht waarde aan de digitale nieuwsbrief van de bibliotheek.

De prijs-kwaliteitverhouding (waar voor je geld) 1% 20% De activiteiten die de bibliotheek organiseert

79%

23%


55%

17%

De website van de bibliotheek 4% De communicatie vanuit de bibliotheek 4%

55% 61%

40%

57% 83%

De vindbaarheid van de materialen 1% 13%

De inrichting en sfeer in de bibliotheek

86%

16% 6%

49%

35%

33%

60%

De openingstijden van de bibliotheek 2% 17%

81%

De collectie tijdschriften en kranten van de 14% bibliotheek De collectie informatieve materialen van de 4% 23% bibliotheek De collectie romans / leesboeken van de 3% 15% bibliotheek 0%

27%

35%

Het personeel 1% 16%


22%

20%

43%

43% 73% 82%

40%

Onbelangrijk

60% Neutraal

80%

100%

Belangrijk

Figuur 5.2.1 In hoeverre vindt u bovenstaande aspecten van de bibliotheek belangrijk? (%)


38

Met betrekking tot de mate waarin men bepaalde aspecten belangrijk vindt, zijn de verschillen tussen de afhakers van de verschillende bibliotheken erg klein (zie figuur 5.2.2).

79% 79%

De prijs-kwaliteitverhouding (waar voor je geld) 20% 24%

De activiteiten die de bibliotheek organiseert

26% 30%


60% 62%

De website van de bibliotheek

56% 58%

De communicatie vanuit de bibliotheek Het personeel

82% 87%

De vindbaarheid van de materialen

86% 87% 37% 32%


60% 62%

De inrichting en sfeer in de bibliotheek

81% 80%

De openingstijden van de bibliotheek De collectie tijdschriften en kranten van de bibliotheek

42% 46%

De collectie informatieve materialen van de bibliotheek

73% 71%

De collectie romans / leesboeken van de bibliotheek

81% 83% 0% TBB

20%

40%

60%

80%

100%

ET

Figuur 2.6.4 Personen die bovenstaande aspecten van de bibliotheek belangrijk vinden - Vergelijking TBB-bibliotheken met ET-bibliotheken (%)


39

6. De toekomst: opnieuw lid? Wat voor leesgedrag vertoont de voormalig bibliotheekgebruiker momenteel? Op welke wijze voorziet men zich tegenwoordig in de leesbehoefte? Bestaat de mogelijkheid dat de voormalig bibliotheekleden wederom lid worden van de bibliotheek? Welke veranderingen kunnen hiertoe bijdragen? In dit hoofdstuk staan de huidige situatie en vooral ook de toekomst centraal. 6.1 Leesgedrag en leesbehoefte Huidig leesgedrag Het voormalig bibliotheeklid heeft al dan niet bewust zijn lidmaatschap opgezegd. Maar wat voor leesgedrag vertoont de afhaker momenteel? Leest men bijvoorbeeld alleen nog maar digitaal? In deze paragraaf schetsen wij het huidige leesgedrag van de afhakers. Negentig procent van de respondenten geeft aan momenteel gedrukte boeken, tijdschriften en/of kranten te lezen. Hoe vaak leest deze groep gedrukte materialen en voor welke activiteiten? In figuur 6.1.1 is te zien dat ruim de helft van de ‘fysieke’ lezers dagelijks de actualiteiten bijhoudt via fysieke materialen. Ook leest ruim de helft meerdere malen per week voor zijn of haar plezier in een gedrukt boek of tijdschrift. Voor het werk of studie leest ongeveer twee vijfde van de respondenten meerdere keren per week uit fysiek materiaal. Lezen over specifieke onderwerpen (bijv. over koken, reizen of hobby’s) wordt eveneens door veel voormalig bibliotheekleden gedaan, maar in mindere mate. Men maakt het minst gebruik van gedrukte kinderboeken/kinderprentenboeken. Ruim 50 procent leest nooit gedrukte kinderboeken. Dit is echter niet opmerkelijk aangezien een groot deel van de respondenten naar alle waarschijnlijkheid geen kinderen heeft. Tabel 6.1.1 Leest u wel momenteel wel eens fysieke, dat wil zeggen gedrukte boeken, tijdschriften en/of kranten? (%) TBB ET Totaal Ja 90 90 90 Nee 10 10 10

Voor het voorlezen van kinderboeken/ prentenboeken Om meer te weten over specifieke onderwerpen (bijv. koken, reizen, hobby's)

14

8

9

7

19

20

Om de actualiteit bij te houden (dagbladen, kranten, opiniebladen

52

26

29

53

Voor plezier (bijv. romans, verhalen, thrillers, tijdschriften)

24

Voor werk of studie

26

22 27 16

(vrijwel) elke dag

0% 20% 1 tot 4 keer per week

40%


Lees ik nooit in gedrukte vorm

24 17

16 9

5 10 21

18

4

22

60% 80% 1 tot 3 keer per maand

100%

Figuur 6.1.1 Hoe vaak leest u fysieke (gedrukte) boeken/tijdschriften/kranten voor onderstaande activiteiten? (Indien men fysieke gedrukte boeken leest) (%) Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

40

Met betrekking tot de mate waarin men fysiek leest voor verschillende activiteiten, zijn de verschillen tussen de afhakers van de diverse bibliotheken erg klein (zie tabel 6.1.2). Tabel 6.1.2 Hoe vaak leest u fysieke (gedrukte) boeken / tijdschriften / kranten voor onderstaande activiteiten? - Vergelijking TBB-bibliotheken met ET-bibliotheken (%) TBB ET Totaal Voor werk of studie


Om de actualiteit bij te houden (dagbladen, kranten, opiniebladen)

Om meer te weten over specifieke onderwerpen (bijv. koken, reizen, hobby’s)

Voor het voorlezen van kinderboeken/prentenboeken

(vrijwel) elke dag

26

27

26


15

19

16


19

14

17


17

19

18


23

21

22

Totaal

100

100

100

(vrijwel) elke dag

25

22

24


26

28

27


25

21

24


19

24

21


4

4

4

Totaal

100

100

100

(vrijwel) elke dag

54

52

53


21

23

22


9

10

9


6

4

5


10

11

10

Totaal

100

100

100

(vrijwel) elke dag

9

8

9


21

18

20


25

28

26


29

29

29


16

17

16

Totaal

100

100

100

(vrijwel) elke dag

16

10

14


8

8

8


7

8

7


19

20

19


50

55

52

Totaal

100

100

100


41

Nog lang niet iedereen maakt gebruik van digitaal leesmateriaal. Ongeveer 46 procent van de afhakers en wanbetalers maakt momenteel geen gebruik van digitaal leesmateriaal (zie tabel 6.1.3). Indien men wel aangeeft digitaal te lezen, dan leest bijna de helft van de respondenten (vrijwel) dagelijks digitale kranten, dagen opiniebladen om de actualiteit bij te houden (zie onderstaand figuur). Daarnaast leest 51 procent van de respondenten meerdere malen per week voor zijn/haar werk of studie digitaal. Iets minder frequent leest men digitaal als men iets wil weten over specifieke onderwerpen of voor plezier. Een zeer klein percentage leest voor uit digitaal leesmateriaal. Een vergelijking tussen de frequentie waarin digitaal leesmateriaal en gedrukt leesmateriaal gelezen wordt, laat zien dat lezen voor plezier, lezen om de actualiteit bij te houden en voorlezen vaker worden gedaan door middel van gedrukt materiaal. Lezen voor studie of werk en lezen om meer te weten te komen over specifieke onderwerpen wordt daarentegen frequenter gedaan door middel van digitaal 3 leesmateriaal, zoals ook blijkt uit een eerdere studie van Hillesund (2010) . Hierbij is geen rekening gehouden met het feit dat veel voormalig leden überhaupt niet digitaal lezen (46%). Tabel 6.1.3 Leest u momenteel wel eens digitaal leesmateriaal, zoals E-books, bladen/tijdschriften, pdf-documenten? (%) TBB ET Totaal Ja 57 49 54 Nee 43 51 46

Voor het voorlezen van kinderboeken/ 13 2 6 prentenboeken Om meer te weten over specifieke onderwerpen (bijv. koken, reizen, hobby's)

88

18

25

Om de actualiteit bij te houden (dagbladen, kranten, opiniebladen

21

46


23

Voor werk of studie 0%

20 17

29 20%

(vrijwel) elke dag



Lees ik nooit digitaal

15

14 22 40%

11 15

12 60%

21 6

17 31

12

25 80%

100%


Figuur 6.1.2 Hoe vaak leest u digitale boeken, tijdschriften, kranten of bladen voor onderstaande activiteiten? (%) In tabel 6.1.4 op de volgende pagina is, uitgesplitst naar TBB-bibliotheken en ET-bibliotheken, te zien hoe vaak de groep digitale lezers digitaal materialen leest en voor welke activiteiten? Wederom zijn de verschillen tussen de afhakers van de diverse bibliotheken erg klein.

3

Hillesund, T. (2010) Digital reading spaces: How expert readers handle books, the web and electronic paper. First Monday 15(4).


42

Tabel 6.1.4 Hoe vaak leest u digitale boeken, tijdschriften, kranten of bladen voor onderstaande activiteiten? - Vergelijking TBB-bibliotheken met ET-bibliotheken (%) TBB ET Totaal Voor werk of studie


Om de actualiteit bij te houden (dagbladen, kranten, opiniebladen)

Om meer te weten over specifieke onderwerpen (bijv. koken, reizen, hobby’s)

Voor het voorlezen van kinderboeken/prentenboeken

(vrijwel) elke dag

29

27

29


22

23

22


12

13

12


12

14

12


26

23

25

Totaal

100

100

100

(vrijwel) elke dag

23

24

23


15

22

17


15

12

14


16

13

15


31

30

31

Totaal

100

100

100

(vrijwel) elke dag

47

45

46


19

22

20


10

11

11


7

5

6


17

17

17

Totaal

100

100

100

(vrijwel) elke dag

17

21

18


26

25

25


21

20

21


16

13

15


21

21

21

Totaal

100

100

100

(vrijwel) elke dag

1

2

1


2

3

3


2

3

2


6

6

6


89

87

88

Totaal

100

100

100


43

Op de vraag ‘Heeft u in de afgelopen maand voor uw plezier een boek gelezen (dus niet voor werk of studie)?’ antwoordde bijna drie kwart van de voormalig leden van de bibliotheek met ‘ja’ (zie onderstaande tabel). Tabel 6.1.5 Heeft u in de afgelopen maand voor uw plezier een boek gelezen (dus niet voor werk of studie)? (%) TBB ET Totaal Ja 72 71 72 Nee 28 29 28 Aan de afhakers die hebben aangegeven de afgelopen maand een boek voor zijn/haar plezier te hebben gelezen, is gevraagd of dit een gedrukt boek of een E-book was (zie figuur 6.1.3). Voor 72 procent was dit een gedrukt boek. In de afgelopen maand las een tiende van de afhakers en wanbetalers zowel een gedrukt boek als een E-book. Bijna een vijfde las alleen maar een E-book.

Figuur 6.1.3 Was dit een gedrukt boek of een E-book? (%) Vervolgens is aan alle respondenten de vraag voorgelegd ‘Vindt u dat de bibliotheek E-books moet uitlenen?’. Bijna 40 procent vindt dit een goede service (zie figuur 6.1.4 op de volgende pagina). Ruim een vierde van de respondenten weet nog niet of de bibliotheek deze service moet aanbieden en zesendertig procent is van mening dat de bibliotheek geen E-books moet uitlenen (enerzijds doordat zij niet geïnteresseerd zijn in E-books en anderzijds omdat men E-books zelf koopt of downloadt). Hoewel bijna 40 procent van de voormalig bibliotheekleden het een goede service lijkt als de bibliotheek (meer) E-books gaat uitlenen, zou slechts 16 procent gebruik maken van het onbeperkt lenen van E-books bij de bibliotheek voor € 9,99 per maand zonder dat daarbij advertenties in beeld komen (zie figuur 6.1.5 op de volgende pagina).


44

50% 45% 40%

39%

35%

37% 32% 29%

30%

26%

25%

31% 28%

24%

18%

20% 15%

12% 11% 12%

10% 5% 0% Ja, dit lijkt mij een goede service

Nee, ik Nee, want ik ben niet koop/download zelf geïnteresseerd in Eal mijn E-books books TBB

ET

Weet ik niet

Totaal

Figuur 6.1.4 Vindt u dat de bibliotheek E-books moet uitlenen? (%) 80% 70% 60%

56%

59%

57%

50% 40% 28%

30% 20%

26% 27%

14% 13% 14%

10% 2%

2%

2%

0% Ja, zeker wel

Ja, waarschijnlijk wel Nee, waarschijnlijk niet TBB

ET

Nee, zeker niet

Totaal

Figuur 6.1.5 Stel dat u voor € 9,99 per maand onbeperkt E-books bij de bibliotheek kunt lenen zonder dat er daarbij advertenties in beeld komen. Zou u daar gebruik van maken?


45

Voorzien in leesbehoefte In de vorige paragraaf is beschreven dat veruit de meerderheid van de voormalig bibliotheekleden nog behoorlijk vaak leest (zowel gedrukte als digitale materialen). Hoe komt men aan deze materialen? Hoe voorziet men tegenwoordig in de leesbehoefte nu men niet meer langer aan ‘leesvoer’ kan komen via de bibliotheek? Aan de afhakers die hun abonnement hebben opgezegd of bewust hebben laten verlopen vanwege tijdgebrek, het zich niet thuis voelen in de bibliotheek, afstand/bereikbaarheid, openingstijden, onjuiste aanbod, slechte beschikbaarheid van boeken, abonnementstarief, boetes, de sluiting van een vestiging en/of een verandering in de persoonlijke situatie, is gevraagd op welke wijze ze nu in hun leesbehoefte voorzien. Dit zijn immers allemaal redenen die niets te maken hebben met een gebrek aan leesbehoefte of redenen die inhouden dat men een vervanger voor de bibliotheek heeft gevonden. Ongeveer de helft van de respondenten zegt door het lenen van vrienden, familie, collega’s en/of kennissen in de leesbehoefte te voorzien. Ook het kopen via een boekhandel is een vaak genoemde oplossing om aan ‘leesvoer’ te komen. Daarnaast voorzien veel respondenten middels het kopen via het internet en het downloaden van E-books in hun leesbehoefte. Tabel 6.1.6 Nu u geen lid meer bent van de bibliotheek, kunt u niet langer op dezelfde manier aan uw ‘leesvoer’ komen. Op welke wijze gaat u nu in uw leesbehoefte voorzien? (meerdere antwoorden mogelijk) TBB ET Totaal Kopen via het internet

32

26

30

Kopen via een boekhandel

40

36

38

Lenen van vrienden, familie, collega’s en/of kennissen

49

50

49

Downloaden van E-books

25

25

25

Lid worden van een andere bibliotheek

10

13

11

Ik heb geen behoefte meer om te lezen

4

8

5

Anders, namelijk…… (zie tabel 14 in bijlage 1)

20

16

19

Weet ik niet

3

3

3

6.2 Toekomstig lidmaatschap Bestaat de mogelijkheid dat de voormalig bibliotheekleden wederom lid worden van de bibliotheek? Welke veranderingen zouden hiertoe kunnen bijdragen? Hoe zijn deze mensen terug te winnen als gebruiker? De meerderheid van de voormalig bibliotheekgebruikers (62%) heeft niet de intentie om binnen een jaar opnieuw lid te worden van de bibliotheek (zie tabel 6.2.1 op de volgende pagina). Een vierde van de respondenten heeft hierover nog geen beslissing genomen. Tien procent van de respondenten geeft aan waarschijnlijk/zeker weer lid te worden van de bibliotheek. Uit een vergelijking tussen de afhakers van de TBB-bibliotheken en de afhakers van de ETbibliotheken blijkt dat relatief meer voormalig leden van de TBB-bibliotheken nog twijfelen om opnieuw lid te worden. Onder de afhakers en wanbetalers van de ET-bibliotheken bevinden zich juist relatief veel personen die al zeker weten niet meer terug te winnen zijn.


46

Uit aanvullende analyses blijkt dat de kans dat afhakers die langdurig lid waren en voormalig leden die momenteel geen digitale materialen lezen terugkeren naar de bibliotheek groter is dan bij de andere voormalig leden (zie tabel 8 t/m 12 in bijlage 2). Daarnaast blijkt dat ouderen en voormalig leden die een hoge leenfrequentie van leesboeken hadden, vaker de intentie hebben om binnen een jaar opnieuw lid te worden van de bibliotheek. Het is overigens niet zo dat de kans om weer lid te worden groter is onder mensen die onlangs hun lidmaatschap hebben opgezegd (geen significant verband). Tabel 6.2.1 Wat is de kans dat u binnen een jaar weer lid wordt van de bibliotheek? (%) TBB ET Totaal Ik word zeker lid

4

5

4

Ik word waarschijnlijk lid

6

5

6

Dat weet ik niet

30

24

28

Ik word waarschijnlijk geen lid

36

38

37

Ik word zeker geen lid

24

27

25

Totaal

100

100

100

In onderstaande grafiek is weergegeven welke veranderingen er toe kunnen leiden dat de voormalig bibliotheekleden weer lid worden.

Een uitgebreider en actueler aanbod van materialen

51

E-books, muziek, luisterboeken en films die via de website te downloaden zijn

24

56

Lagere abonnementstarieven en leengelden

23

38

Ruimere openingstijden

29

76

Horecafaciliteiten (bijvoorbeeld een zithoek met een leescafé)

75

Zeker wel

20%

6 6 6

7 6

11 4 2 6 13

52 6 10 31 5 5 21 5

72 0%

Misschien wel

12

87

Anders, namelijk……….

9

13

81

(Meer) werkplekken

Nee

8

21

Bezorgservice: boeken en andere materialen worden thuisbezorgd.

6

14

54

Meer activiteiten voor mensen van mijn leeftijd

10

40%

33 7 60%

Van doorslaggevend belang

15

80%

100%

Weet ik niet

Figuur 6.2.1 Kunnen de volgende veranderingen er toe leiden dat u weer lid wordt? (%)


47

Lagere abonnementstarieven en leengelden, maar ook ruimere openingstijden, een uitgebreider en actueler aanbod van materialen en het via de bibliotheekwebsite kunnen downloaden van E-books, films en muziek zijn veranderingen die voor een deel (ongeveer 40%) van de voormalig bibliotheekgebruikers (misschien) kunnen leiden tot het opnieuw lid worden van de bibliotheek. De creatie van meer werkplekken en het organiseren van meer activiteiten zijn voor ruim 80 procent van de respondenten geen reden om weer lid te worden van de bibliotheek. Uit een vergelijking tussen de afhakers van de TBB-bibliotheken en de ET-bibliotheken blijkt dat er maar weinig verschil waarneembaar is de mate waarin bepaalde veranderingen kunnen leiden tot het terugwinnen van een voormalig lid (zie tabel 6.2.2). Wel hebben het verlagen van de abonnementstarieven en het aanbieden van E-books en online films en muziek iets meer potentie als het gaat om het terugwinnen van voormalige gebruikers van de TBB-bibliotheken. Tabel 6.2.2 Kunnen de volgende veranderingen er toe leiden dat u weer lid wordt? (%) TBB ET Een uitgebreider en actueler aanbod van materialen



Nee

49

57

51

Misschien wel

25

21

24

Zeker wel

10

10

10


6

6

6

Weet ik niet

10

6

9

Totaal

100

100

100

Nee

54

60

56

Misschien wel

24

23

23

Zeker wel

8

7

8


7

5

6

Weet ik niet

7

5

6

Totaal

100

100

100

Nee

35

45

38

Misschien wel

30

26

29

Zeker wel

15

12

14


13

12

13

Weet ik niet Ruimere openingstijden

Bezorgservice: boeken en andere materialen worden thuisbezorgd

Totaal

7

5

6

Totaal

100

100

100

Nee

53

55

54

Misschien wel

22

20

21

Zeker wel

12

11

12


7

8

7

Weet ik niet

6

6

6

Totaal

100

100

100

Nee

75

79

76

Misschien wel

12

11

11

Zeker wel

5

4

4


2

2

2

Weet ik niet

7

5

6

100

100

100

Totaal


48

Tabel 6.2.2 Kunnen de volgende veranderingen er toe leiden dat u weer lid wordt? (%) - vervolg Horecafaciliteiten (bijvoorbeeld een zithoek met een leescafé)

Meer activiteiten (lezingen, cursussen, tentoonstellingen etc.) voor mensen van mijn leeftijd

(Meer) werkplekken

Anders, namelijk…(zie tabel 15 in bijlage 1)

TBB

ET

Totaal

Nee

74

77

75

Misschien wel

13

12

13

Zeker wel

5

5

5


1

2

2

Weet ik niet

6

4

6

Totaal

100

100

100

Nee

81

80

81

Misschien wel

9

10

10

Zeker wel

3

4

3


1

2

1

Weet ik niet

6

5

5

Totaal

100

100

100

Nee

86

87

87

Misschien wel

5

6

5

Zeker wel

2

2

2


1

1

1

Weet ik niet

6

4

5

Totaal

100

100

100

Nee

71

74

72

Misschien wel

4

1

3

Zeker wel

3

3

3


7

8

7

Weet ik niet

15

15

15

Totaal

100

100

100

Indien gekeken wordt of voormalig leden die nog niet weten of ze opnieuw lid willen worden andere wensen hebben die kunnen leiden tot het opnieuw lid worden dan bijvoorbeeld leden die al wel aangeven opnieuw bibliotheeklid te worden, dan blijkt dat dit niet zo is (zie tabel 6.2.3 op de volgende pagina). Voor zowel de mensen die er zeker van zijn weer lid te worden als de mensen die hierover nog geen beslissing hebben genomen, evenals de respondenten die (waarschijnlijk) geen lid meer worden van de bibliotheek, blijkt dat lagere abonnementstarieven en leengelden, ruimere openingstijden, een uitgebreider en actueler aanbod van materialen en het via de bibliotheekwebsite kunnen downloaden van E-books, films en muziek de belangrijkste zaken zijn om afhakers weer terug te winnen voor de bibliotheek. Overigens is in tabel 6.2.3 te zien dat een tiende tot een vijfde van de respondenten die vooraf aangaf (waarschijnlijk) binnen een jaar geen lid meer te worden van de bibliotheek, toch in de verleiding is om op opnieuw een gebruiker te worden van de bibliotheek als er het een en ander wordt aangepast in de dienstverlening.


49

Tabel 6.2.3 Verband tussen de kans dat men binnen een jaar weer lid wordt van de bibliotheek en veranderingen die er toe kunnen leiden dat men weer lid wordt (‘zeker wel’ en ‘van doorslaggevend belang’) (%)

Een uitgebreider en actueler aanbod van materialen E-books, muziek, luisterboeken en films die via de website te downloaden zijn Lagere abonnementstarieven en leengelden Ruimere openingstijden Bezorgservice: boeken en andere materialen worden thuisbezorgd Horecafaciliteiten (bijvoorbeeld een zithoek met een leescafé) Meer activiteiten (lezingen, cursussen, tentoonstellingen etc.) voor mensen van mijn leeftijd (Meer) werkplekken

Zeker/waarschijnlijk lid 53

Weet ik niet

Totaal

18

Zeker/waarschijnlijk geen lid 11

31

18

10

14

56

34

20

27

55 13

24 6

13 5

19 6

10

10

5

7

11

5

3

4

6

2

2

3

16

Om te toetsen of bepaalde veranderingen in het aanbod populairder en wenselijker zijn voor bepaalde doelgroepen (en daarmee de potentie hebben om bepaalde doelgroepen terug te winnen), zijn aanvullende analyses uitgevoerd. Deze analyses zijn in tabelvorm weergegeven in bijlage 2 (tabel 13 t/m 17). Hieronder is een overzicht weergegeven van veranderingen die het voor een specifieke doelgroep aantrekkelijker maken om weer lid te worden. Doelgroepgerichte veranderingen: Een uitgebreider en actueler aanbod van materialen

-


-


-


-

Bezorgservice

18-29 jarigen 30-49 jarigen Hoger opgeleiden Personen met een (voormalig) hoge leenfrequentie van leesboeken 30-65 jarigen Digitale lezers Personen met een (voormalig) hoge leenfrequentie van leesboeken 18-29 jarigen Vrouwen Niet digitale lezers Personen met een (voormalig) hoge leenfrequentie van leesboeken 30-49 jarigen Vrouwen Hoger opgeleiden 30-49 jarigen Hoger opgeleiden


50

Horecafaciliteiten Meer activiteiten voor mensen van mijn leeftijd (Meer) werkplekken

- 65-plussers - Hoger opgeleiden

- 18-29 jarigen - Hoger opgeleiden


51

7. Conclusie 7.1 Conclusie In dit onderzoek is nader onderzocht wat de achterliggende oorzaken en redenen van afhakersgedrag zijn, teneinde de dienstverlening te verbeteren, risicogroepen te onderscheiden en klanten in de toekomst te behouden. De uitkomsten van het onderzoek kunnen bibliotheken helpen bij het verfijnen van hun strategieën om bestaande leden te behouden en om voormalige klanten terug te winnen. Daarnaast is getracht in kaart te brengen of (en zo ja, in hoeverre) er een verband bestaat tussen de invoering van het tariefstelsel Brabantse bibliotheken en een terugloop in het ledenaantal. Hiertoe zijn betalende leden van 14 Brabantse bibliotheken die hun abonnement tussen januari 2011 en mei 2012 hebben opgezegd (afhakers) en leden die hun abonnement gedurende deze periode hebben laten verlopen (wanbetalers) uitgenodigd deel te nemen aan een online enquête. In totaal zijn ongeveer 2.000 voormalig leden ingegaan op deze uitnodiging. In deze paragraaf zijn de belangrijkste bevindingen uit het onderzoek samengevat in conclusies. Redenen afhaakgedrag Alvorens de oorzaken voor afhaken besproken worden, is het van belang te benoemen dat veruit de meerderheid van de voormalig bibliotheekleden die aan het onderzoek heeft deelgenomen het abonnement zelf heeft opgezegd. Bij een derde van de deelnemers aan het onderzoek is het abonnement verlopen. Hiervan heeft 85 procent het abonnement bewust laten verlopen. Slechts 5 procent van alle voormalig bibliotheekleden die aan dit onderzoek hebben deelgenomen is het abonnement oprecht vergeten te verlengen / te betalen. Dit gebeurt met name bij 18-29 jarigen en 65plussers. De redenen voor het opzeggen of het bewust laten verlopen van het abonnement lopen zeer uiteen. Desondanks is er een aantal redenen die het vaakst genoemd worden. Veranderingen in de persoonlijke situatie blijken de meest voorkomende reden te zijn om het lidmaatschap op te zeggen. Deze veranderingen kunnen betrekking hebben op: verandering van woonplaats na afronden van de studie, bibliotheek niet meer nodig voor werk of studie of verandering van woonplaats door verhuizing Dit soort veranderingen in de persoonlijke situatie (waar de bibliotheek zelf geen invloed op heeft) is voor bijna een vijfde van de voormalig bibliotheekleden reden geweest om het abonnement te beëindigen. Met name 18-29 jarigen en hoger opgeleiden haken af wegens persoonlijke redenen. Dit is duidelijk te verklaren door het feit dat zich in de leeftijdsgroep 1829 jaar veel mensen bevinden die onlangs afgestudeerd zijn. Leenfrequentie vormt de tweede meest belangrijke reden van afhaakgedrag. Het feit dat men weinig leest, is voor veel mensen een reden om het lidmaatschap te beëindigen. Deze lage leenfrequentie heeft bij de meerderheid van de afhakers te maken met tijdgebrek. Gezien deze oorzaak voor het afhaakgedrag, is het geen verrassing dat juist de mensen die op jaarbasis maximaal 10 leesboeken leenden, vaker zijn afgehaakt vanwege het bijna nooit (meer) lezen. Daarnaast is een lage leenfrequentie een vaker genoemde reden onder 18-29 jarigen en onder lager opgeleiden. Onvrede over de hoogte van het abonnementstarief staat op nummer 3 wat betreft de belangrijkste redenen om het lidmaatschap te beëindigen. Opvallend is dat met name 18-29 jarigen ontevreden zijn over het abonnementstarief en niet zozeer 65-plussers. Daarnaast blijkt dat voormalig leden die


52

momenteel geen digitale materialen lezen vaker het tarief als reden hebben aangegeven, dan de wel digitaal lezende afhakers. Deze reden is overigens niet, zoals je mogelijk zou verwachten, opvallend vaker genoemd door nul-leners of voormalig leden met een erg lage leenfrequentie. Op de vierde en vijfde plaats staan het tijdsgebrek om de bibliotheek te bezoeken en alternatieven om aan materialen te komen (bijvoorbeeld via vrienden en/of familie). Hoewel in de top 5 van redenen om het bibliotheeklidmaatschap te beëindigen geen reden voorkomt die te maken heeft met ontevredenheid over de dienstverlening van de bibliotheek (de enige uitzondering hierop vormt de onvrede over het abonnementstarief) is het toch van belang om aan te tonen over welke aspecten de voormalig bibliotheekleden ontevreden waren. Deze zaken zullen immers onbewust mee hebben gespeeld in de beslissing om het lidmaatschap te beëindigen. Onderdelen die het minst goed beoordeeld worden zijn de openingstijden, de collectie informatieve materialen, de collectie leesboeken/romans, de uitstraling van het bibliotheekgebouw en de prijskwaliteitverhouding. Hoewel de openingstijden voor ‘slechts’ 5 procent van de voormalig bibliotheekgebruikers de hoofdreden was om het lidmaatschap te beëindigen, geeft 20 procent aan ontevreden te zijn over de tijden waarop de bibliotheek geopend is. En ondanks het feit dat ‘slechts’ 5 procent is afgehaakt vanwege het feit dat de boeken die hij of zij wilde lezen altijd waren uitgeleend, is ruim een tiende van de voormalig leden ontevreden over de collectie boeken. Terugwinnen De meerderheid van de voormalig bibliotheekgebruikers heeft momenteel niet de intentie om binnen een jaar opnieuw lid te worden van de bibliotheek. Met name digitale lezers, personen die slechts kort bibliotheeklid zijn geweest, jongeren, nul-leners en kleingebruikers achten de kans klein dat ze op korte duur opnieuw lid worden. Hoe zijn voormalig bibliotheekleden terug te winnen als gebruiker? Welke veranderingen zouden hiertoe kunnen bijdragen? Want zelfs, zo blijkt uit dit onderzoek, kunnen de personen die vooraf aangaven geen lid meer te willen worden, verleid worden om op opnieuw bibliotheeklid te worden door het doorvoeren van bepaalde verandering. Het aanbieden van lagere abonnementstarieven en leengelden, maar ook een uitgebreider en actueler aanbod van materialen zijn veranderingen die voormalig bibliotheekleden wellicht zouden kunnen aanzetten om weer lid te worden van de bibliotheek. Een grote kans om bibliotheekgebruikers terug te winnen ligt verder in een uitbreiding van de openingstijden. Ook het via de bibliotheekwebsite kunnen downloaden van E-books, films en muziek scoort hoge ogen. Tariefstelsel Een aantal bibliotheken in Noord-Brabant is het afgelopen jaar aangesloten op het tariefstelsel Brabantse bibliotheken. Binnen dit gezamenlijke tariefstelsel hebben klanten de mogelijkheid om te kiezen uit drie abonnementsvormen, gebaseerd op hun eigen leengedrag. Het feit dat procentueel gezien nagenoeg even veel voormalig leden van bibliotheken die het Brabantse tariefstelsel hebben ingevoerd als voormalig leden van bibliotheken die zich (nog) niet hebben aangesloten het abonnementstarief noemt als reden voor afhaken, vormt een indicatie dat de aansluiting bij het tariefstelsel Brabantse bibliotheken geen doorslaggevende rol heeft gespeeld in mogelijke dalingen in ledenaantallen. Om daadwerkelijk te toetsen wat het effect is geweest van de invoering van het nieuwe tariefstelsel op de kans dat iemand het lidmaatschap beëindigt, is aan de voormalig leden van bibliotheken die zijn overgegaan op het nieuwe tariefstelsel én die op de hoogte waren van de wijziging in de tarieven (68%) een aantal vragen gesteld. De wijziging in het abonnement beviel twee derde van deze Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

53

respondenten even goed als het oude abonnement. Ruim een vierde van de afhakers en wanbetalers waren echter minder tevreden over het nieuwe abonnement. Redenen hiervoor zijn onder andere dat men moet betalen om te reserveren, dat er geen korting is voor 65-plussers en dat het te duur is bij een lage leenfrequentie. Gemiddeld oordelen ouderen en voormalig bibliotheekleden met een relatief laag gezinsinkomen negatiever over de wijziging in de abonnementen. Voor twee derde van de voormalig bibliotheekleden die het nieuwe abonnement slechter beviel dan het oude was de abonnementswijziging aanleiding om het abonnement op te zeggen. Dit betekent dat 12 procent van de voormalig leden van bibliotheken die zijn overgegaan op het nieuwe tariefstelsel het abonnement heeft opgezegd vanwege de invoering van het tariefstelsel Brabantse bibliotheken (44 respondenten). Hoewel ouderen gemiddeld negatiever oordelen over de wijziging in de abonnementen, is de abonnementswijziging voor ouderen niet relatief vaker reden geweest om het abonnement op te zeggen. De overige personen hadden een andere reden voor het opzeggen van het lidmaatschap. Slechts 1% heeft de abonnementsvorm gewijzigd naar aanleiding van de wijziging. 7.2 Aanbevelingen Hoewel de onderzoeksresultaten laten zien dat de meerderheid van de voormalig bibliotheekleden tevreden was over de dienstverlening van de bibliotheek en dat slechts een klein percentage vanwege onvrede over de bibliotheek het lidmaatschap heeft beëindigd, betekent dit niet dat er geen ruimte is voor aanscherping en verbetering. Aan de hand van de onderzoeksresultaten kunnen de volgende aanbevelingen en handreikingen worden gedaan aan bibliotheken. Verhuizingen zijn een belangrijke reden voor afhaken. Bibliotheken doen echter nog te weinig met dit gegeven. Een lener die zich afmeldt omwille van een verhuizing, wordt zelden gevraagd naar de verhuisbestemming. Help je collega-bibliotheek en informeer het voormalig lid over de bibliotheek in de nieuwe gemeente. Vraag of de klant een bericht wil ontvangen van de lokale bibliotheek. In de hectiek van een verhuizing vergeet een voormalig lid zich mogelijk in te schrijven bij de bibliotheek in de nieuwe woonplaats en raakt hij of zij zo ontwend aan het gemak en plezier van bibliotheek. Een andere optie is het standaard laten opnemen van informatie over de bibliotheek in de pakketten die gemeentelijke voorlichtingsdiensten aan nieuwe stadbewoners inwoners verstrekken. Het feit dat men weinig leest is eveneens voor veel leden en reden om het lidmaatschap te beëindigen. Wees de afhaker voor en benader hem of haar voortijdig. Net zoals er nul-lijsten uitgedraaid worden van de collectie, kan er ook ieder half jaar een lijst van nul-leners worden gegenereerd. Leden die bijvoorbeeld de eerste 3 tot 6 maanden van het jaar niets of slechts zeer weinig materialen geleend hebben, ontvangen in dit geval informatie in de vorm van een gesegmenteerde nieuwsbrief over de bibliotheek met een aantrekkelijk aanbod of een briefkaart met een aantrekkelijke actie om hen te stimuleren weer (of meer) gebruik te maken van de (gemaksdiensten van de) bibliotheek. Hierbij kan inspiratie geput worden uit acties van andere organisaties. Wanneer Bol.com bijvoorbeeld signaleert dat een klant langdurig niets meer besteld heeft, ontvangt deze een brief met de boodschap dat hij/zij wordt gemist en daarom een exclusieve aanbieding of kortingsactie krijgt aangeboden. Het is voor de bibliotheek van belang dat personen gebruik (gaan) maken van meerdere materiaalsoorten en/of diensten van de bibliotheek. Wellicht is het hele aanbod van de bibliotheek (nog) niet bekend bij de nul-leners. De bibliotheek biedt immers veel meer dan alleen maar boeken. Hiertoe kan een ‘Wist u dat..’ rubriek toegevoegd worden aan de gesegmenteerde nieuwsbrief voor de nul-leners waarin iedere keer een aantal producten of diensten van de bibliotheek nader toegelicht wordt. Door de groep niet- en kleingebruikers te identificeren en hier actie op te ondernemen, kan het opzeggen van lidmaatschappen mogelijk voorkomen worden.


54

Een groot deel van de voormalig leden geeft aan te zijn afgehaakt vanwege het (te hoge) abonnementstarief. Als je het hoogste abonnementstarief echter omrekent naar een bedrag per maand, kom je uit op een bedrag van € 5,00 (dit bedrag is zelfs nog lager als het lid een korting krijgt omdat hij of zij via automatisch incasso betaalt). Bovendien kun je voor € 60,00 misschien drie boeken kopen, wat natuurlijk niet in verhouding staat tot het aantal boeken (en andere materialen) dat je voor dit bedrag bij de bibliotheek kunt lenen. Wanneer leden hun abonnement op willen zeggen vanwege het (te hoge) abonnementstarief, wijs hen hier dan op. Maak verder goed duidelijk wat de bibliotheek allemaal te bieden heeft voor het jaarlijkse contributiebedrag, want vaak hebben leden geen idee waarvoor zij allemaal bij de bibliotheek terecht kunnen. Met andere woorden: maak de meerwaarde van de bibliotheek duidelijk zichtbaar voor de klant. Een deel van de voormalig klanten geeft aan dat zij in de bibliotheek niet kunnen vinden wat zij zoeken. De meerderheid van de bibliotheken werkt met een aanschafsuggestie. Zijn leden hiervan (voldoende) op de hoogte? Verder blijkt lang niet iedere afhakers op de hoogte te zijn van het feit dat materialen die niet beschikbaar zijn binnen de eigen bibliotheek bij een andere bibliotheek opgevraagd kunnen worden. Dit zijn aspecten die duidelijker gecommuniceerd kunnen worden. Verder is het belangrijk om leden duidelijk te maken dat bibliotheken steeds klanten vraaggerichter te werk gaan en dat dus ook de collectie steeds meer op de wensen, behoeften en interesses van de leden wordt afgestemd. Een klein aantal afhakers geeft aan het abonnement opgezegd te hebben vanwege de (te hoge) boetegelden. Een oplossing voor dit probleem is het invoeren van een attenderingsservice, waarbij bibliotheekleden enkele dagen voordat de materialen ingeleverd moeten worden een sms-bericht op e-mail ontvangen van de bibliotheek. Het op tijd terugbrengen van materialen is de verantwoordelijkheid van de bibliotheekleden zelf. Met de attenderingsservice komt de bibliotheek hen hierin tegemoet. De onderzoeksresultaten laten duidelijk zien dat bepaalde veranderingen in de dienstverlening de bibliotheek aantrekkelijker zou kunnen maken voor specifieke doelgroepen. Om de kans te vergroten om afhakers terug te winnen of om bestaande klanten te behouden, is het van belang om de ontwikkeling, implementatie en communicatie van nieuwe diensten c.q. aanpassingen van bestaande diensten (nog) meer af te stemmen op specifieke doelgroepen. Hieronder volgt een overzicht van veranderingen die het voor een aantal specifieke doelgroepen aantrekkelijker zouden maken om weer lid te worden. Een uitgebreider en actueler aanbod van materialen

-


-


-

18-29 jarigen 30-49 jarigen Hoger opgeleiden Personen met een (voormalig) hoge leenfrequentie van leesboeken 30-65 jarigen Digitale lezers Personen met een (voormalig) hoge leenfrequentie van leesboeken 18-29 jarigen Vrouwen Niet digitale lezers Personen met een (voormalig) hoge leenfrequentie van leesboeken


55


Bezorgservice Horecafaciliteiten Meer activiteiten voor mensen van mijn leeftijd (Meer) werkplekken

-

30-49 jarigen Vrouwen Hoger opgeleiden 30-49 jarigen Hoger opgeleiden 65-plussers Hoger opgeleiden

- 18-29 jarigen - Hoger opgeleiden

Als voorbeeld lichten we de bezorgservice toe. Hoewel slechts 12 procent van de 50-plussers in de verleiding zal komen om weer lid te worden als de bibliotheek een bezorgservice aanbiedt, kan van de 30-49 jarigen zo’n 20 procent mogelijk worden teruggewonnen als de bibliotheek overgaat tot het thuisbezorgen van boeken en andere materialen. Dertien procent van deze leeftijdsgroep heeft het lidmaatschap dan ook beëindigd vanwege tijdsgebrek om de bibliotheek te bezoeken. Voorafgaand aan de ontwikkeling en implementatie van een nieuwe dienst, is het natuurlijk van belang om te toetsen in hoeverre je bepaalde doelgroepen als bibliotheek in huis hebt. Zo zijn werkplekken in de bibliotheek met name interessant voor studenten en ZZP-ers. Wellicht heeft een plattenlandsbibliotheek slechts enkele studenten en zelfstandige ondernemers in haar ledenbestand en komen deze doelgroepen verder nauwelijks voor binnen haar werkgebied. Het is in dit geval niet zinvol om fors te investeren in nieuwe werkplekken binnen de bibliotheek. Vijf procent van de voormalige bibliotheekleden is het abonnement oprecht vergeten te betalen. Hoewel dit slechts een klein percentage betreft van het totale afhakersaantal, is het belangrijk om deze mensen toch in huis te houden. Zij hebben immers al aangetoond geïnteresseerd te zijn in het aanbod van de bibliotheek. Een eenvoudige oplossing is de invoering van de betaalmogelijkheid automatische incasso. Als leden via automatische incasso betalen, hoeft de bibliotheek hen niet ieder jaar opnieuw te benaderen in verband met een nieuwe termijn en is het ook niet mogelijk dat zij simpelweg vergeten te betalen. Wijs leden dus actief op de mogelijkheid om via automatische incasso te betalen en benadruk hierbij de voordelen voor het lid. De overgang naar een nieuw tariefstelsel heeft bij een kwart van de voormalig leden voor enige onvrede gezorgd. Zij waren minder te spreken over het nieuwe abonnement. Slechts 1 procent van hen heeft het abonnement gewijzigd. Het is de vraag wat hier aan ten grondslag ligt. Mogelijk waren de leden niet voldoende op de hoogte van de (voordelen van de) nieuwe abonnementsvormen. Bij de invoering van een nieuw tariefstelsel is het uitermate belangrijk dat leden weten waarom de bibliotheek overgaat op het nieuwe stelsel en wat het voor hen betekent. Licht de voordelen van het nieuwe tariefstelsel dus duidelijk toe en zorg dat leden altijd toegang hebben tot deze informatie (onder meer via de medewerkers en de website). Een kleine meerderheid van de respondenten bij bibliotheken die zijn overgegaan op een nieuw tariefstelsel waren op de hoogte van deze wijziging. Dit houdt in dat alsnog bijna 50 procent hier niet (voldoende) van op de hoogte was. Het is zinvol te onderzoeken wat hier de oorzaak van is. Heeft de bibliotheek de juiste contactgegevens tot haar beschikking, gebruikt zij de juiste communicatiemiddelen en –kanalen, is de boodschap niet helder geformuleerd geweest, etc. Door


56

mogelijke problemen op het gebied van de communicatie richting de klant te achterhalen, kan op dit gebied zeker nog winst behaald worden. De medewerkers van de bibliotheek spelen een erg belangrijke rol in de communicatie over de tarieven die de bibliotheek hanteert (of het nu om nieuwe tarieven gaat of niet). Zij zijn immers het eerste aanspreekpunt voor de leden én de aangewezen ambassadeurs van de bibliotheek en haar dienstverlening. Zij moeten tot detailniveau op de hoogte zijn van wat het tariefstelsel inhoudt en wat de belangrijkste verkoopargumenten zijn voor elke abonnementscategorie. Het is belangrijk dat zij in hun communicatie met leden over de tarieven, de klant centraal zetten. Informeer naar het leesgedrag en de interesses van de klant en doe op basis hiervan een voorstel met betrekking tot de meest geschikte abonnementsvorm. Ze moeten verder het totale dienstverleningspakket van de bibliotheek zo goed en duidelijk mogelijk overbrengen naar hun leden. Bibliotheekmedewerkers zijn over het algemeen erg trots op hun werk en op de producten en diensten die de bibliotheek aanbiedt. Maar om deze trots ook duidelijk over te brengen naar de leden, het als het ware ‘verkopen’ van de producten en diensten van de bibliotheek (waarbij altijd de behoefte van de klant centraal staat), dat blijft in de praktijk lastig. Om die reden is het zinvol om als team gezamenlijk te oefenen met veel voorkomende (of lastige) situaties door middel van rollenspellen (‘wat zou jij in deze situatie doen?’, ‘hoe zou jij dit aanpakken?’, ‘wat zou jij anders doen?’, etc.). De ervaring leert dat dit echt toegevoegde waarde biedt omdat medewerkers handvatten aangereikt krijgen om met bepaalde situaties om te gaan en hierover met elkaar het gesprek aan te gaan. Om bibliotheekmedewerkers op de goede weg te helpen, organiseert het HR-centruM op dit moment de workshop 1 + 1 = 3. Ook hier staat het oefenen met verkoopvaardigheden en klantgericht handelen centraal. Naar verwachting staat deze training volgend jaar ook weer op de agenda van het HR-centruM. En verder… Dit onderzoek biedt handvatten voor verdere verbeteringen. Door middel van een kwantitatieve vragenlijst is namelijk een breed gedragen mening van het voormalig bibliotheeklid opgehaald. Maar het proeven van de koffiebonen is minstens zo interessant als het tellen van de koffiebonen. Hiermee wordt gedoeld op verdiepend kwalitatief onderzoek om het verhaal achter de cijfers (dit onderzoek) op te halen. Dit kan op een professionele manier, bijvoorbeeld door het organiseren van focusgroepen en interviews, maar kan ook prima door de bibliotheek zelf worden georganiseerd. Denk hierbij aan een klantenpanel, waarbij een aantal afhakers wordt uitgenodigd in de bibliotheek om door te praten over bepaalde onderwerpen uit dit onderzoek (bijvoorbeeld om te achterhalen wat de specifieke klachten waren over het tariefstelsel). Feitelijk heeft het afhakersonderzoek hiertoe al een eerste aanzet gedaan. De respondenten van het afhakersonderzoek is namelijk de vraag gesteld of de bibliotheek contact met hen op mag nemen in geval van verdere vragen of om meer gedetailleerde informatie op te halen. Naar aanleiding van deze vraag, heeft voor elke bibliotheek een aantal respondenten zijn of haar contactgegevens (e-mail adres) achtergelaten. De bibliotheken kunnen hier nu dus verdere actie op ondernemen om hier hun voordeel mee te doen.


57

Bijlage 1

Tabel 1. Dagelijkse bezigheid - Anders, namelijk TBB: arbeidsongeschikt baan voor 32-34 uur/week BBL combi werk en studie Beeldend kunstenaar ben inmiddels overleden ben met partner naar buitenland Bewust gekozen fulltime baan van 4 daegn/week dag activering voor mensen met een beperking door ziekte niet meer kunnen werken Duaal: werknemer en student eigen bedrijf gastouder Geneeskundige met praktijk en personeel gepensioneerd en ZZP-er huisvrouw huisvrouw/moeder huisvrouw/oma manager van het huis moeder moeder en oproepkracht n.v.t. nieuwsgierig naar nieuws en actualiteiten oudere Ouderen Partime baan & Student partime baan en eigen bedrijf parttime baan + student sporten vrijwillegerswerk wao WAO wia uitkering zeer actief vrijwilligerswerk ET:

100% afgekeurd bejaarde deels arbeidsongeschikt en student (thuis) full time moeder geen groepsmens Gepensioneerd - vrijwilligerswerk in de zorg - tuinieren wandelen - fietsen. Gepensioneerde met een vrijwilligersfunctie. http://PolClary.etsy.com huisvrouw Huisvrouw kunstenaar


58

lekker koken moeder Moeder moeder huisvrouw vrijwilligger vrijwilligster met liefde en plezier Wajonger WIA zelfstandig

Tabel 2. Gezinssituatie? - Anders, namelijk TBB: alleenstaand in een studentenhuisvesting Alleenstaand uitwonend alleenstaand zonder inkomen apart van mijn vrouw op in verzorgingshuis buitenhusi Kempenhaeghe gehuwd gepensioneerd gehuwd met uit- en thuiswonende kinderen ik laat een vrouw en dochter achter ik woon nu nog thuis maar ga in september op kamers wonen met andere studenten in huis n.v.t. nu nog bij ouder, binnenkort in rotterdam op kamers Op kamers Op Kamers op kamers in studentenhuis op kamers in studentenhuis en inwonend bij ouders (weekend) samenwonend Samenwonend met moeder samenwonend/gehuwd met uit en thuiswonende kinderen single Student, in een studentenhuis wonend studentenhuis Studentenhuis studentkamer studeren op kamers studerend ol kamers Uitwonend, op kamers. Verpleeghuis weduwe samenwonend met dochter en haar twee kinderen wonend met husigenoten ET:

alleenstaand Een van de 5 religieuzen. ga op kamers wonen nvt op kamers Op kamers


59

op kamers met huisgenoten op kamers met partner en in weekend inwonend bij ouders studentenhuis Uitwonend (op kamers) uitwonend, op kamers uitwonende student verzorgingstehuis wonend in een studentenhuis

Tabel 3. Waar had deze klacht betrekking op? (indien u meerdere klachten heeft ingediend, noemt u dan uw laatst ingediende klacht) TBB: Boek ingeleverd, maar in computer stond het boek als niet ingeleverd!! Dat de neven vestiging mierlohout ging sluiten. De stad is veel te groot om met een peuter relaxed boeken te kunnen uitzoeken Dat je geen e-book (digitale boeken) kon lenen dat jullie 3 soorten abonnementen hebben en dat jullie dan voor ons een keuze maken welk abonnement bij ons past. Een van de duurdere, terwijl we (bijna) nooit naar de bibliotheek gaan. De huisvesting in valkenswaard is totaal ongeschikt voor een bibiotheek. Eerst ontving ik een mail wanneer ik mijn boeken moest inleveren, dit stopte zonder aankondiging waardoor ik heel veel boete moest betalen er werden te veel fouten gemaakt met uitlenen, boeken werden niet afgeboekt en terug in de kast gestopt. Ook vanwege dat de cd's niet meer worden uitgeleend. Ik had het oude abbonement waarbij ik geld moest bij betalen voor boeken en kon dit niet omzetten zonder het volledige jaarbedrag te betalen, wat ik belachelijk vond. Dit is ook de reden dat ik mijn abbonement opgezegd heb inMaarheeze waren te weinig nieuwe boeken aanwezig. na wijziging boete bedrag was er teveel berekend. Dit was bij één van mijn kinderen. Zij zijn nog wel lid. Ongezellig na herinrichting.Te veel tijdschriften afgeschaft.Slechte verlichting tussen saai opgestelde boekenrekken.Gezellige ovale leestafel verdwenen.Kotom :na de laatste veranderingen is het niet meer "mijn bieb". Op het feit dat Mierlo-Hout dicht ging.... problemen met service punt Wouw/ inbreuk op mijn privacy te ver weg Termijn van uitlenen in vakantie s Tijdens de vakantieperiode zouden de boeken door het personeel verlengd worden. Dit is niet gedaan waardoor er een boete opgelegd werd. Na het reclameren van onze zijde is de boete kwijtgescholden. Toegankelijkheid scootmobiel. Openingstijden Veel te duur geworden en 65+ afgeschaft nu ik net die leeftijd heb bereikt. Ik ben van mening dat er niet zoveel filialen nodig zijn! Wijziging openingstijden ET:

Bibliotheek in Mook werd opgegeheven tot onze grote spijt boete bij te laat inleveren boete dieonterecht was boete voor oude tijdschriften die 1 dag te laat waren.


60

Dat er van bepaalde boeken (die veel gelezen worden door scholieren, omdat het goede boeken zijn voor op je boekenlijst) te weinig exemplaren zijn. Er zijn vaak maar 1 of 2 exemplaren die dan altijd zijn uitgeleend. De bibliotheek in Mook werd opgeheven. Zeer ernstig voor de ouderen. De bibliotheek is m.i. teveel op de populaire markt gericht met de aanschaf van nieuwe boeken. Te weinig aandacht voor het goede boek wat geen bestseller geworden is. de keuze werd steeds kleiner zodat ik vaak boeken moest aanvragen (met kosten) om de gewenste boeken te lezen. Bij mijn huidige bibliotheek is dat niet het geval had boeken terug gebracht bieb zei van niet,niet op een prettige manier van een mdwerker .Het bleek dat het ingevoerde terug systeem niet goed werkt. het niet via de mail inlichten dat boeken te laat of teruggebracht mogen worden alle info wordt gestuurd, alleen dat niet of je boeken retour mogen boete's lopen dan heel hoog op wat niet bewust gaat en niet nodig is In de bibliotheek waar ik nu lid van ben, heb ik een klacht ingediend. Daar nog een keer op terug gekomen, maar nooit een antwoord/reactie ontvangen. Openstaande kosten van boeken die allang ingeleverd waren. Wijzigingen in de abonnementsvormen ten nadele van de geboden mogelijkheden om boeken te lenen. Wanneer je hetzelfde zou willen behouden moet je meer gaan betalen.

Tabel 4. Waarom heeft u uw bibliotheekabonnement opgezegd ofwel bewust laten verlopen? Een andere reden, namelijk TBB: aankoop woning in Cuijk,verkoop woning Vught.Nog niet gelukt Aanmelding bij andere bibliotheek in een andere regio. Aanschaf e-book aanschaf e-reader aanschaf E-reader aanschaf e-reader +tablet aanschaf e-reader en openingstijden aanschaf ereader Aanschaf ereader Aanschaf iPad en geen digitale boeken in bieb aanschaf van een E-reader abonnement erg duur abonnement voor de kinderen actuele boeken zijn maar 1 week te lenen alleen maar tijd om in de vakantie een boek te lezen andere baan dus niet meer in de buurt baan kwijt en ik moet bezuinigen Beeindigen Bredapas beëindiging van de cd uitleen Ben bijna blind en gebruik"daisy" van Aangepast lezen Ben door 2 hersenbloedingen niet in staat naar de bib te komen. ben inmiddels overleden ben nooit een lezer geweest. Lees wel graag goede kranten en opiniebladen ben ook lid van een andere bibliotheek -vlakbij huis -ver hier vandaan ben schrijver en heb materiaal direkt en langdurig nodig, internet voor onderzoek en leesmateriaal om te lezen en te herlezen, moet het dus behouden beperkte aanwezigheid boeken in de bibliotheek bezit e-reader Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

61

bezuiniging Bibliotheek aalst is gesloten! Bibliotheek Brouwhuis is WEGBEZUINIGD! bibliotheek op hogeschool waar ik studeer Bibliotheek op school bijna geen nieuwe informatieve boeken boeken staan niet meer logisch bij onderwerp bv fotografie staat overal verspreid. Dit komt door het onlogische systeem wat ingevoerd is. Parkeergeld voor de auto. combinatie: weinig tijd, ik kom weinig toe aan lezen dat er te weinig fysieke boeken aanwezig zijn, en dat bijna alles via internet besteld moet worden... de aanschaf van een E-reader De bibliotheek is verhuisd de bibliotheek leende geen e-boeken uit. De bibliotheek vervult maar een klein deel van mijn informatie behoefte. Ontspannede boeken koop ik zelf; hoef ik ze ook niet terug te brengen op een bepaald moment. de hoge kosten voor het bestellen van boeken uit een andere vestiging De huisvesting in Valkenswaard is totaal ongeschikt voor een bibiotheek. de leenperiode is voor mij te kort. De ligging en gebrek aan rustige studieplaatsen De paar keer dat wij op jaar basis lenen weegt niet op tegen het hogere abonnement. De uitleentermijn is voor mij te kort, waardoor ik minder via de bieb lees en ik dan dus het abonnement te duur vind Deze bibliotheek heeft gewoon te weinig aanbod digitaal opzoeken Door het aanschaffen van een e- reader door het afschaffen van 65+lidmaatschap en het sterk verhogen van de prijs door het overlijden van mijn schoonzus heb ik meer dan 1000 actuele boeken in mijn bezit gekregen. Die lees ik nu Door mijn financiele positie. Door ziekte te weinig energie daarom geen anderl lidmaatschap download boeken voor E-reader zelf Dubbel abonnementsprijs, was 3,5 euro nu vol tarief E boeken op mijn i pad E book E book en internet e book gebruiker e books zijn gratis te downloaden en bieb werd steeds duurder e reader E reader e reader gekocht E- book aan geschaft/ Koop ze zn zelf E-book, via collega e-books e-reader E-reader e-reader aangeschaft e-reader gekocht E-reader gekocht e/reader aangeschaft met een hele reeks boeken Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

62

Ebook een bibliotheek hoort in het dorp zelf thuis, op loopafstand, zeker voor de ouderen Een ereader is lichter in gewicht, beter hanteerbaar dan een boek er was geen mogelijkheid om e books te lenen er zijn geen e-books, ik lees vrijwel alleen digitaal Ereader maakt bibliotheek overbodig eric is overleden Exorbitante verhoging van het lidmaatschap Familie omstandigheden familieomstandigheden gebrek aan financiele middelen. Ik heb alleen AOW geen cd's meer geen e-book kunnen lenen geen intresse meer geen korting meer voor ouderen, nu bezuinigen geen tijd meer werken geen tijd mijn jonge kinderen maken actief gebruik van de bieb geen tijd waardoor boeken ongelezen terug gingen, jammer Gezamenlijk gebruik abonnement met groot aantal boeken gezondheid en stress, waardoor ik niet meer aan lezen toekom. Heb E reader gekocht heb een e reader heb een e reader gekocht heb een pas van theek ,kan met deze pas niet lenen in breda.daar ik heel de zomer in chaam woon is theek voor mij makkelijker. heb veel leesboeken gekregen die ik eerst wil lezen en dan bekijk ik het weer verder heb zelf nog veel boeken en intussen ook een e-reader heb zelf nog veel ongelezen boeken hebben op school alles voor handen het abbonement was boven de 18 niet meer gratis. Het boekenaanbod wordt steeds beperkter en oppervlakkiger het houden aan de uitleentermijn vind ik vervelend Het komt er niet van om naar de bieb te gaan Het leengeld per boek werd vervangen door een vast abonnementstarief. Gezien het geringe aantal boeken dat ik leende, was dit voor mij een te dure optie. het lezen van E-boeken het ontbreken van e-boeken het systeem van de nieuwe bieb i.p.v. het persoonlijk contact het was een jeugdabbonement en ik ben 18 geworden en heb het abbonement niet omgezet naar een volwassenabbonement Ik ben verschillende keren weken lang met vakantie, kan dan onvoldoende meenemen; ik ben dit jaar begonnen al mijn eigen boeken weer eens door te nemen; bovendien heb ik verschillende interessante studieboeken aangeschaft. ik bezoek de bibliotheek van de KB en heb toegang tot bibliotheken (via internet)vanwege mijn OU-lidmaatschapskaart Ik doe samen met mijn ouders ik ga eerst de boeken lezen die nog thuis liggen. daarna abonneer ik me opnieuw. ik had een 5 euro abbonement en leende alleen voor de vakantie boeken.Dit abonnement is vervallen en dus moest ik een duurder abonnement kopen voor die paar boeken. er Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

63

Ik had een passend abonnement echter werd de prijs daarvan verhoogd met €30,omdat men besloten had om een bepaalde vorm van abonnement niet meer toe te passen. ik heb door mijn dochter minder tijd om te lezen, en dan moet ik vaak een topboek heel snel uitlezen. Ik heb een abonnement van de bibliotheek Midden Brabant Ik heb een E reader en lees alleen daar nog op. De kinderen zijn nog wel lid. ik heb een e-book aangeschaft Ik heb een e-reader aangeschaft Ik heb een e-reader gekocht Ik heb een e-reader gekregen en veel boeken van een derde gekregen om te lezen. ik heb een e-reader sinds vorig jaar Ik heb een e-reader waar ik heel blij mee ben Ik heb een gezin met 3 kinderen. Ik lees graag, maar over een boek doe ik vaak langer dan 3 weken. Daardoor lastig om boeken te lenen en te verlengen ik heb het te druk gekregen met allerlei activiteiten. Ik heb nog veel ongelezen boeken thuis liggen waar ik eerst tijd voor wil vrijmaken Ik heb zelf nog stapels boeken die ik nog moet lezen. ik kan op het moment het geduld niet opbrengen om te lezen. ik kon mijn abbonement niet omzetten voor een normale prijs, daardoor had ik zoiets dan ga ik mijn boeken wel gewoon kopen als ik ze echt wil. Slechte service gerichtheid Ik las te weinig boeken om abonnementsgeld eruit te halen. Voornamelijk kwam ik voor kinderboeken, maar kind heeft eigen pas ik lees alleen in de vakantie Ik lees bijna al mijn boeken digitaal ik lees E boeken via mijn E reader ik lees e-books ik lees heel weinig, persoonlijke situatie veranderd. ik lees nu ebooks ik lees tegenwoordig meest e-books Ik lees veel kranten en tijdschriften.Bovendien kan ik moeilijker keuzes maken wat betreft boeken. ik lees wannneer het nu mij uitkomt en ik hoef niet op het uitleentermijn te letten ik maakte al gebruik van de bibliotheek den bosch ik moest gaan betalen, dat was mij het niet waard aangezien ik niet zon fan ben van boeken lenen.. het was handig toen het gratis was maar ik kan men geld beter gebruiken ik moest vaak een boek verlengen en dit ging niet altijd vanwege gereserveerde boeken. ik moet nu naar Eindhoven voor muziek boeken ik niet te snel lees en ik een boek niet binnen 3 weken uit had en dan steeds moest verlenen en zo ik vind dat iedereen moet betalen voor een abonnement dat drukt de kosten ook voor anderen Ik vind het zelf scannen van boeken enz.niet handig Ik voel me meer thuis in der bibliotheek van Breda en daar is meer keus ik was bezig met 2 studies en had te weinig tijd om naar de bieb te gaan. En te weinig tijd om "vrij" te lezen. Ik was erbij om te steunen, maar de crisis en de dure tijd maakt het onmogelijk als ik er straks weer wat beter voorzit kom ik wel weer terug. Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

64

ik werd 18 ik werk momenteel zelf bij een andere bibliotheek waar ik boeken kan lenen ik werk op een school en kan daar ook lenen ik werk zelf bij een parochiële bibliotheek ik wil eerst al mijneigen boeken lezen en dan neem ik weer een abbonnement ik wil er de tijd niet voor vrij maken ik woon/werk regelmatig op een andere locatie ik zit voor werk elk jaar een half jaar in het buitenland in bezit van E-book in de bieb in mijn wijk verdwenen de romans en die moest je bestellen of uit de stad halen, heel onhandig kan me niet meer concentreren kan mijn hoofd niet meer er bij houden kinderen groot zijn kinderen zijn gratis dus mijn kinderen kunnen gewoon lenen kom vaak niet toe aan het lezen van geleende boek kostenbesparing Kwam er gewoon te weinig leeftijd is 88 jaar. Ben niet meer interesant voor equ^te leengeld bovenop abonnement Lees alleen nog digitaal Lees alleen nogdigitaal lees alles op e-reader Lees altijd e-books lees e books lees ebooks lees vooral ebooken Lees voornamelijk e books Lees zelden boeken lid geworden van een andere bieb dichter bij het woonadres lid van bibliotheek Mierlo lid van bieb in Tilburg lidmaatschap andere bibliotheek die meer materialen heeft luister cd zijn er te weinig met de vut en een pasje via voorleesexpress mijn bibliotheekabonnement was niet meer gratis doordat ik de leeftijd van 18 was gepasseerd. mijn man 65 is en minder betaalt voor een biebpas, enige reden mijn man in de ww terecht is gekomen mijn man is lid geworden Mijn man kan de luisterboeken niet meer volgen,door de verzorging van mijn man heb ik ook minder tijd om te lezen. Mijn partner is op 28-1-2011 overleden en ik heb geen vervoer. mijn vader is overleden mijn vrouw is overleden en zij las wel veel Mijn vrouw was de grootste lezer maar die is helaas overleden. minder inkomen moest boeken altijd laten komen en collectie is beperkt moet zo de datum van terug brengen in de gaten houden Momenteel te weinig tijd en regelmatig vieze boeken Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

65

Myn man G.J.Wegter is in 2010 overleden niet voldoende keuze nieuwe manier van opstellen boeken omdat er geen e boeken zijn of e abonnement(ps ik vind €9,99 te duur per maand voor e boeken lenen onderling boeken doorgeven met vriendin en kennissen,e.v.later weer lid worden ongastvrije bejegening door personeel onjuiste info nav tariefsverhogingen ons zoontje heeft zelf eigen bibliotheekkaart om kinderboeken te kunnen lenen opzeggen kranten en tijdschrift abonnementen verminderde aanbod ouderdom,slecht lopen overgestapt op e books parkeergeld parkeerkosten bij bibliotheekbezoek problemen met servicepunt Wouw/ inbreuk op mijn privacy ruime keuze aan e books zelf sinds de verbouwing voel ik mij er niet op mijn gemak slecht zien Slechte boek indeling (bv. Niet meer op genre) studeren verplicht te mlezen weinig tijd voor plezier lezen te druk als alleenstaande met de opvoeding van mijn 2kinderen te druk met verbouwen, geen tijd om te lezen Te onpersoonlijk geen contact meer. te veel ongelezen boeken nog in huis Te weinig aanbod te weinig gebruik te weinig keus te weinig tijd vanwege andere hobbys Termijn van lenen in vakantie s tijdelijke verhuizing van de bibliotheek. (verder weg) Tot mijn zeventiende was een abonnement gratis en ik kon de bibliotheek nooit bezoeken want als die open was zat ik nog op school. vanwege mijn e-reader verdwijnen van de muziekcollectie vergat regelmatig op tijd terug te brengen Vergeet hem altijd te verlengen en binnen 3 weken heb ik hem niet uit. verhuisd naar het buitenland verhuizing Verhuizing naarFrankrijk verhuizing van bibliotheek, nieuwe totaal niet aantrekkelijk qua inrichting verlengen en inleveren via computer gaat regelmatig niet goed en wordt daarna niet goed opgelost. via een erfenis zijn er wel 60 boeken naar mij gekomen. voor 65+ duurder voor mijn werk ( maaspoort) kon ik niet genoeg boeken meenemen en er kwam bij ons op school een schoolbieb . Was abonnement geregld via werk. Was teveel heisa om het verlengd te krijgen was een cadeau Weinig tijd


66

weinig tijd om zelf te lezen en mijn dochter heeft een pasje zodat ik wel boekjes voor haar kan lenen. Wij zijn al lid in Den Bosch, na 4 jaar bleek dat je met die pas ook in Vught kunt lenen. 2 abonnementen is best veel geld. Wijkbibliotheken worden steeds verder uitgekleed. zeer slechtziend,heb nu daisyspeler zie hiervoor: mijn vrouw heeft een dermate ruim abonnement dat ik daar bij aanhaak zie klacht zie voorgaande vraag zie vorige vraag Ziekte,kan niet meer goed lezen/onthouden Zundert zou gaan sluiten, dan moest ik naar Rijsbergen, dat is te ver. Ook gaan de openingstijden veranderen, waardoor ik geen boeken kan halen omdat de bieb in mijn werktijd geopend is. ET:

18 jaar geworden moet nu gaan betalen 2 kinderen hebben een ab./3x te duur aanbieding aanschaf e reader Aanschaf E-book aanschaf e-reader abonnement bookazine van libelle abonnementsvorm nieuwe bibl. is exact wat ik nodig heb andere hobbys ben gestopt als lid Raad van Beheer ben nu lid van Bibiliotheek Zuid Gelderland omdat die dichterbij is dan de dichtstbijzijnde vestiging van biblioplus beperkte mogelijkheid tot lenen van e book bibliotheek Mook is gesloten bibliotheek werd opgeheven in Mook Bieb gesloten wegens bezuinegingen van gem . Mook boeken zijn niet mijn dingetje lezen is niets voor mijn boete skloppen niet.!! dat boeken snuffelen van vroeger is niet meer wat er staat is niet mijn genre en vaak was het uitgeleend het is ook onpersoonlijk geworden om via online een boek te bestellen dat is mijn grootste redenen om toen mijn abonnement op te zeggen De bibliotheek in Mook is gesloten! De bibliotheek in Mook is helaas gesloten!!! de bibliotheek is uit mook weg bezuinigd en in mijn drukke werkweek is gennep me te ver dus koop ik nu meer boeken en leen ze in mijn omgeving de bibliotheek werd opgeheven de boeken die ik nodig had moest ik kopen voor 2,25. Dit vind ik teveel, daar ze helemaal geen boeken hadden die ik nodig had!!!1 de concentratie om te lezen kan ik alleen in de vakantie opbrengen de E book. De gemeente Mook heeft besloten geen subsidie meer te verlenen aan BiblioPlus. de keren dat ik boeken nodig heb (vakantie) is het aanbod erg klein de meeste boeken die ik lees, zijn informatief en die haal ik in de universiteitsbibliotheek digitale boeken


67

door de vernieuwing is het te onpersoonlijk door eigen bedrijf geen tijd meer om te lezen, ben blij dat ik mijn vakliteratuur kan lezen. Vind het overigens wel jammer. door financiele situatie/crises genoodzaakt op te zeggen, als je geen baan meer hebt en kunt krijgen (ik kom uit de bibliotheekwereld en daar kom je niet meer aan de bak door alle bezuinigingen) moet ik keuzes maken om rond te komen Door sterfte van mijn man kan ik de concentratie niet meer opbrengen om te lezen. Voor die tijd las ik twee boeken per week door te drukke werkzaamheden, opbouwen eigen praktijk te weinig tijd om de boeken binnen een bepaalde termijn te lezen. e book gekocht e raeder e reader gekocht e reader gekocht en jullie hebben geen e books e-book gekocht e-reader e-reader aangeschaft E-reader aangeschaft e-reader gekocht een ereader kun je op groot lettertype zetten, zodat ik zonder mijn bril in bed kan lezen er worden geen e boeken uitgeleend tegen normaal tarief FINANCIEEL geen geen e-books te leen geen werknemer meer van die bibliotheek Gratis abonnement is verlopen heb een e book heb ik hiervoor uitvoerig beschreven. het abonnementstarief vond ik niet te hoog maar de extra bijdrage wel. Ik vond het niet eerlijk dat iemand die alleen iets leent, dus abonnement heeft evenveel aan bijdrage moest betalen als een gezin, waar er dus meerdere lid zijn. Het betreft mijn moeder met vasculaire dementie en Altzheimer. Dit is de reden dat het abonnement is opgezegd. het lenen van de nieuwste boeken vond ik relatief duur Hobby's die veel tijd kosten en het de boeken die ik zelf heb weer eens door te spitten ik ben gestopt met bieb te werken Ik ben vaak op reis ik engelstalig ben, weinig boeken te vinden hiervan Ik ga lieber naar de grotere bieb in Nijmegen Ik had een proefabonnement genomen voor de wintermanden, in de zomer heb ik zo veel andere dingen te doen dat ik bijna geen tijd over oud om te lezen,eigenlijk heb ik dan zelfs vaak tijd te kort om de dingen te doen die ik allemaal wil doen. ik had nog een voorraad boeken die ik eerst wilde lezen voordat ik me weer abonneer ik heb de studie waar ik de boeken voor nodig had afger Ik heb een brief gestuurd waarin ik een en ander heb toegelicht. Ik heb een E reader gekocht Ik heb een E-reader ik heb een e-reader aangeschaft ik heb een e-reader gekregen kreeg daarbij e-books


68

Ik heb nog te veel ongelezen boeken in mijn kast staan die ik eerst wil lezen en daarbij lees ik veel minder. ik koop tegenwoordig afgeschreven boeken in de bieb ik kwam er toch bijna nooit ik lees in verhouding veel te weinig ik lees nu alleen maar e-books ik lees nu e books Ik lees nu E books ik lees nu e-books ik lees tegenwoordig ebooks ik lees voornamelijk e-boeken ik vind veel boeken beduimeld en vies. Dat stoort mij ik werd 18 en moest gaan betalen ik werd 18, waardoor ik moest gaan betalen voor een abonnement. Terwijl ik ook boeken op een pasje van iemand anders kan halen. En ik kreeg steeds minder tijd om te lezen. ik wil boeken meteen kunnen meenemen en niet eerst laten overkomen van een andere vestiging Ik wil tijd nemen om nu eerst mijn boeken te lezen. kan om redene op moment niet goed lezen Kom voornamelijk in de bibliotheek voor de kinderen. kon geen leuke boeken meer vinden en weinig tijd Lees alleen boeken op mijn vakantieadres en leen op mijn vrouws pas. Lees ebooks lees nu alleen nog via e-reader en heb zelf genoeg e-boeken lezen is na mijn ziekte te vermoeiend geworden voor mij meer begleiding bij het zoeken mijn ogen zijn veel slechter geworden, ik kan daarom niet goed meer lezen minder lezen, dus relatief duurder abbonement minder tijd om te lezen moeilijk lopen. niet willen luistren en de directie speelt op eigen initiartief een spel is is op electronica ver achter gebleven omdat ik meer gericht ben op Nuenen heb ik daar een abonnement genoemen. omdat ik nog veel boeken van mezelf heb liggen die ik nog moet lezen en anders blijven die liggen.als ik bij ben wordt ik weer lid, want ik vond het altijd heel fijn om naar de bibliotheek te gaan omdat ik zelf nog erg veel boeken had die ik nog moest lezen en doordat het aanbod van de bibliotheek zo groot is kwam ik daar nooit aan toe. Omdat nieuwe boeken te hoge eenamalige kosten hebben Onvrede over wijzigingen in abonnement oogproblemen waardoor lezen wordt bemoeilijkt opheffing van de bibliotheekvoorziening in Mook plezier is alle personeel geweldig plotselinggeenboekenlenen voor langere tijd. reuma, lezen gaat langzaam en aangepast. school verplichte je 8 boeken te lezen voor nederlands slecht zien,nu lees ik via e book sluiten van de vesting in mook geen zin on eind te reizen om boekken te lenen te duur voor het aantal boeken dat ik lees Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

69

Te duur,als A.O.W.r We moeten op de kleintjes letten.[83jaar] te hoge boetes enreserveringskosten, ik ben lid geworden van een andere bibliotheek met mi betere service te lang over een boek soms te weinig boeken; moet alles aanvragen wat weer extra hoge kosten met zich meebrengt. En te hoge boetes te weinig nieuwe boeken gezondheid/huisdieren/alternatief te weinig tijd te woord staan van het personeel tijd om een boek te lezen zat er niet in tot mn 18de was het gratis en nu moest ik gaan betalen, en daarvoor gebruikte ik de bieb te weinig verhuizing en naar duitsland en aanschap van e-reader verouderde boeken(bv. Windows, Word en andere computerboeken) via school kan ik ook (informatieve) boeken lenen. Andere boeken koop ik meestal. Vond dat ik het Geld beter kon besteden,maakte er te wijnig gebruik van. voorheen konden we de boeken in een briefenbus gooien. Nu dit niet meer kan en ik onregelmatige tijden heb qua school en werk riskeerde ik elke keer een boete. Zonde van mijn geld. wat minder lezen, krijg boeken kado en daarom zonde van het abonnement we lenen vooral kinderboeken Weinig boeken in een andere taal! Weinig financiele ruimte Werkzaamheden voor mijn webwinkel, dus minder tijd voor lezen. wil eerst mijn eigen ongelezen boeken lezen zoek informatie op internet en lees veel e-books of koop zelf boeken

Tabel 5. Waarom heeft u uw bibliotheekabonnement opgezegd ofwel bewust laten verlopen? Vanwege een verandering in mijn persoonlijke situatie (bijv. verhuizing, afronding studie etc.), namelijk TBB: afronding studie Afronding studie en verandering werk. afronding studie en verhuizing afronding studie en verhuizing daarna Ander werk, bibliotheek was dicht bij mijn vorige baan andere woonplaats ben nu lid in eindhoven roostenlaan ben verhuisd en nu lid in Eindhoven. ben weduwe geworden en vind de ambitie momenteel niet beschik al over toegang tot een zes verdiepingen hoge universiteitsbiliotheek de bibliotheek ligt nu niet gunstig tov mijn huis door drukte kwam het niet van om boeken te gaan lenen Eerst werkte ik elke week in Breda, nu niet meer. Omdat ik in het buitengebied woon, kom ik niet vaak in de buurt van een bieb. emigratie Emigratie maar zou graag e- boeken willen lenennvanuit nieuw- zeeland ga studeren ga studie in amsterdam volgen, bieb van UVA geldgebrek door studie Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

70

Gepensioneerd, veel reizen geplande verhuizing, afronding studie gezondheid! ik ben gaan studeren in een andere stad. ik ben verhuisd naar groningen voor mijn studie ik had mijn middelbare school opleiding afgerond. ik heb nu een e reader Ik was vooral lid om te kunnen lezen tijdens mijn zwangerschapsverlof. ik woon in het buitenland kinderen kinderen zijn groter en hebben geen hulp meer nodig Leen boeken via de studie die ik volg mijn man is lid van Bibliotheek aan huis moeder geworden, daardoor te weinig tijd om te lezen. Abonnement voor verjaardag gehad van tijdschrift die ik maandelijks ontvang, dit is momenteel voldoende voor mij, anders kom ik toch niet aan lezen toe. moeizame zwangerschap naar een andere gemeente. (renkum) overlijden problemen fysiek Scheiding Studeren in Maastricht studie Studie Studie buiten Schijndel studie en verhuizing studie in het buitenland studie op een andere plek Studie, al het materiaal is vaak niet aanwezig in bieb en wel in de schoolbieb te druk Te druk te weinig tijd door ziekte familie en werk tijdgebrek Universitaire studie Universiteit Tilburg Vanaf 18 jaar betalen vanuit mijnwerk heb ik gratis toegang tot een openbare bibliotheek in die gemeente verandering van werk, bieb daardoor te ver weg verhuisd Verhuist naar Tilburg verhuizing Verhuizing verhuizing andere stad verhuizing buiten gemeente Helmond verhuizing Gorinchem verhuizing naar ander dorp verhuizing naar andere gemeente Verhuizing naar andere gemeente verhuizing naar buitenland verhuizing naar het buitenland Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

71

Verhuizing naar het buitenland verhuizing naar made verhuizing naar utrecht verhuizing naar zeeuws-vlaanderen Verhuizing van 8 maanden per jaar! verhuizing voor studie Verhuizing voor studie verhuizing, ondertussen lid lokale bieb verlies van baan minder inkomen vertrek naar het buitenland woon in het buitenland ET:

18 geworden en gaat geld kosten aanwezigheid van bibliotheek met juiste boeken voor studie op de HAN afronding studie ben gaan studeren en lees niet meer zo veel boeken in mijn vrije tijd. geboorte van een kindje, veel info over baby's en opvoeden die ik thuis heb liggen en eerst wil doorlezen gelukkig niet meer voor school nodig. Gestart met een universitaire studie waarbij ik toegang heb tot de universiteitsbibliotheek Grote letterboeken zijn niet informatief,geen geschiedeis en degelijke Ik ben gaan studeren en de universiteit heeft een eigen bibliotheek. Ik ben in een ander deel van het land gaan wonen Ik ben minder in Mook ik ben net over de grens in Duitsland gaan wonen Ik ben verhuisd en bij de dichstbijzijnde bibliotheek nu heeft mijn partner een abonnement. ik ben verhuist naar arnhem en heb me daar bij de bieb aangesloten ik ga in utrecht studeren ik gebruik nu de universiteitsbibliotheek ik heb in uden het abonnement wel opgezegd, maar ben direct weer lid geworden in Veghel Ik verhuisde, woonde zelfs een tijdje in het buitenland Na operatie hersentumor, verminderd gezichtsvermogen ontslag genomen bij biblio+ op kamers, openingstijden in weekend onvoldoende Overlijden ouder die lid was start studie daarom bibliotheek van Hogeschool beschikbaar studeren studeren/wonen op kamers in Maastricht studie verhuisd Verhuisd verhuizen naar studiestad verhuizing Verhuizing Verhuizing buitenland Verhuizing en andere studie verhuizing naar andere plaats


72

verhuizing naar Breda Verhuizing van Drimmelen naar Breda verhuizing voor studie en te duur verhuizing, wereldreis zeer slecht ziend geworden; kan echt niets meer lezen ziekte

Tabel 6. Waarom leest u bijna nooit (meer)? - Anders, namelijk TBB: `t is jammer maar `t komt er bijna niet van, hoewel je zo lekker in een boek kan `zitten` druk omdat ik alleen ben komen te staan, kom er niet toe en vind er de rust nog niet voor gezondheidsredenen hoofd zit te vol met andere dingen ik kan me er niet toe zetten met uitzondering op vakantie ik kom niet aan lezen toe en kan me heel slecht concentreren ik leende de boeken voor mijn vader, is sinds 14 april 2011 overleden. Heb daarna abonnement opgezegd ik maak er geen tijd meer voor ik maak te weinig tijd Mijn ogen worden snel slechter dus ben sneller moe moeilijk te concentreren, val dan in slaap Moest veel reizen voor mijn werk en luisterde dan naar luisterboeken. Hoef nu niet veel meer te reizen. ouder worden,minder interesse, andere bezigheden. puzzelen cojmputeren en muziek doe ik graag studie werk, verhinderde mij voor plezier te lezen. te vermoeiend voor mijn slechte ogen. te weinig tijd ET:

Andere hobby's die momenteel tijd kosten. andere interesses boeken kosten geld gezondheid probleem gezondheidsredenen het komt er steeds niet van ik lees heel veel voor mijn studie (geschiedenis) en lees daardoor veel minder 'vrijetijdsboeken' ik maak er geen tijd voor ik neem er te weinig tijd voor kan er geen geduld meer voor opbrengen koop boeken Slechter zien

Tabel 7. Heeft u nog aanvullende opmerkingen over het abonnementstarief? TBB: Abonnementstarief dient per categorie te zijn, bijv. alleen cd, alleen games, alleen tijdschriften, alleen leesboeken, etc. of zelf te kiezen combi's hiervan. Of eventueel losse tarieven per keer zonder dat lidmaatschap verplicht is. Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

73

als je weinig boeken leent is het abonnement veel te duur en er is ook geen 65 + regeling meer. Dat de korting voor 65+ is vervellen de verhoging voor 65-plussers is buiten proportioneel! deze manier van vraag stelling vind ik raar. Niet alle antwoorden zitten erbij. Een familie abonnement zou ook een goede optie zijn geen abonnoment maar betalen per geleend boek geen extra kosten laten betalen als een boek van de centrale bieb moet komen omdat het niet op locatie aanwezig is. Het abonnementstarief vond ik erg hoog. Zeker omdat ik destijds nog studeerde weerhield het mij ervan om boeken te lenen. Het hoge abonnementstarief is de voornaamte reden om mijn pas te laten verlopen. Omdat ik dermate weinig gebruik maak van de bibliotheek vind ik het tarief te hoog. Het is een cultureel iets, de prijs zou niet te hoog moeten zijn. Studies zijn al duur genoeg, dat we dan ook nog eens heel veel moeten betalen aan boeken is te gek voor woorden. Er wordt niet voor niets subsidie gegeven aan bibliotheken. het is niet zo zeer te duur, ik heb het druk, vergeet constant boeken terug te brengen en dat maakt het duur Ik betaal nu voor mijn twee kinderen en mij 5 Euro per jaar in onze bib in Arendonk (Belgie). In Reusel betaalde ik ongeveer 6 keer zoveel. Staat niet in verhouding. Ik heb daar geen kijk op Ik leen 5 a 6 boeken per jaar (alleen op vakantie) en daarvoor vind ik het abonnementstarief van ± € 35,00 per jaar te hoog. Ik leende te weinig om een abonnement te kopen Ik lees veelal engelse boeken en Breda heeft daar weinig keus in en wat er is, is veelal verouderd! Ik vind zelf deze vorm het fijnst...een vast tarief om onbeperkt boeken te lenen en bijbetalen voor cd's of dvd's. Ik vond de verhoging van € 30,00 naar € 40,00 zonder enig bericht absurd hoog. Ik zou het abonnementsgeld ieder jaar een beetje verhogen. In de meeste landen is er geen abonnement, heb ik nooit betaald aan een bibliotheek te gebruiken voordat. In verhouding tot het gebruik van romans, waar ik bij moest betalen, en die ik vaak niet helemaal kon uitlezen wegens tijdgebrek, vond ik het abonnementsgeld in mijn geval wat duur. Maar ik begrijp dat het wel zeker zoveel moet kosten. Ja geen abonnement's kosten, gewoon iets afrekenen als je iets leent Ja ik vind dat iedereen moet hetzelfde basis bedrag betalen van jong tot oud en daarna bijbetalen aan de hand van het gebruik. Jullie enquete klopt niet. Als ik de abonnementsvoorwaarde kies waar ik afreken per keer dat ik iets leen, dan mag dat een hoger bedrag zijn. Er is dan geen abonnement. maak het anders inkomstafhankelijk Maak weinig gebruik van de Bieb En dan het abonnement te hoog voor 65 plusser n.v.t Na het opzeggen van mijn abonnement, werd mij een nieuw abonnement aangeboden via een gemeentelijke regeling. Hiervan heb ik direct gebruik gemaakt. nee Nee Nee, alleen dat het nu erg hoog is. Nee, ik vond het voor de paar boeken die ik per jaar lees veel te duur Nee. Ik ben lid en medewerker van de parochiële bibliotheek in mijn woonplaats. Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

74

neen Neen op dit moment zijn wij beide baanloos. ik ben blij dat de kinderen grati kunnen lezen bij jullie! waarvoor erg veel dank. hoop op betere tijden. we zijn zeker niet armlastig maar moeten behoorlijk op de centen letten... OUDEREN BETAALDEN TOT VORIG JAAR EEN GEREDUCEERD TARIEF EN DIT IS VERHOOGD te duur voor enkele boeken per jaar Te hoog en lastig omdat soms wel en soms niet moet worden bijbetaald. Dat maakt het onoverzichtelijk en onnodig ingewikkeld. vind het te duur als je maar een paar boeken leent. Of soms geen boeken leent. Voor mij, te hoog Voor senioren zou het gratis moeten zijn of tegen een kleine vergoeding. waarom afschaffing 65+ korting ? ET:

Aangepaste prijzen voor studenten Abonnement voor alleen boeken. Dit is relatief hoog, voor hetgeen wat je ervoor kunt en mag lenen. eerst was er personeel met verstand van zaken. Ze konden advies geven over de boeken. Is nu niet meer. Ook de nieuwere boeken zijn pas laat in de bieb te verkrijgen en dan zijn ze vaak uitgeleend. Ook is in deze tijd het abonnement geld aan de hoge kant. geen huur betalen bij reserveringen uit andere bibliotheken Graag zou ik zien dat er tarieven evenredig zijn met het inkomen. Or speciale tarieven voor werklozen/laag inkomen/uitkeringsgerechtigen/immigranten e.a. Het tarief is op zich niet te hoog, maar door mijn persoonlijke omstandigheden te hoog geworden voor mij. Ik vind de boete's echt te hoog bij het te laat inleveren! Ik vind het abonnementstarief voor mijn leeftijdsgroep (65+) veel te hoog. En het bijbetalen wegens te laat terugbrengen eveneens. Ik vind het belangrijk dat de bibliotheek in Boekel blijft bestaan. ik vind het tarief heel redelijk voor wat je ervoor krijgt. de reden van opzeggen was dat we op dit moment financieel onze prioriteiten moeten stellen Ja, het is veel te hoog voor het aanbod. n.v.t. nee Nee Nee. neen Niet gemeen bedoeld, maar het tarief wat ik eenmalig moet betalen kan ik er nooit uithalen. Dit vanwege de tijden, de gelegenheid dat ik heb om een boek te lezen en het feit dat ik het boek niet meer in kan leveren na sluitingstijd Te hoge abbonementstarief, want de boeken die je wilt lezen zijn bijna altijd al verhuurd. voor studenten een gratis abonnement Voor studenten zijn er vaak andere opties om aan boeken te komen en voor de bibliotheek moet je betalen dus stoppen ze er mee. Zo was het bij mij. Wio graag terug naar het oude tarief !


75

Tabel 8. Waarom koopt u boeken en andere materialen (bijv. dvd’s en tijdschriften) liever zelf? Andere reden, namelijk TBB: als schrijver moet ik ze behouden en op terug kunnen vallen Andere familieleden lezen mijn boeken ook betreft specifieke vakliteratuur bibliotheekboeken zijn vaak vies heb boeken in voorraad om te lezen Ik haal het niet om binnen de uitleentermijn de boeken die ik interessant vindt uit te lezen. Ik kan er langer over doen om een boek te lezen. Ben niet gebonden aan tijd. ik vind het leuk om boeken te kopen, te lezen en ze dan weer weg te geven. kan ik via de computer doen, dus hoef ik de deur niet uit krijg ook vaak boeken cadeau langer de tijd om boek te lezen lekker actueel meer tijd om te lezen, zonder tijdsdruk omdat ik de boeken steeds moet verlengen en ik boete moet betalen omdat ik dan weer te laat ben. schaf de boeken zelf aan en verkoop ze weer via internet uitwisseling met anderen ET:

boeken zijn vuil niet een ieder is netjes met geleende boeken en neus uitwerpselen horen thuis in een zakdoek niet in het boek dan kan ik lezen wanneer ik het wil en hoeft het niet binnen een bepaalde tijd weer terug te zijn geen tijdsdruk ik kan er zolang over doen om te lezen als ik wil ik vind gebruikerssporen vies, zoals vlekken en plakkende bladzijdes mijn man heeft een boekhandel vaak boeken op een wat hoger niveau die ik wat rustiger wil lezen. Hoge boetes is ook een reden. voor studie nodig

Tabel 9. Wiens bibliotheekpas gebruikt u? - Anders, namelijk TBB: eigen pas van bibliotheek in Venlo familielid school School werk zus zusjes ET:

Broertje jongere broers en zussen


76

Tabel 10. Waarom voelt u zich niet thuis in de bibliotheek? - Andere reden, namelijk TBB: het geautomatiseerde systeem staat me tegen, het is nooit meer stil in de bieb en de zoekmethode bevalt me niet houd niet van lezen is niet van toepassing, woon recht tegenover de bier kon niet wennen aan nieuwe situatie Te groot Totaalplaatje ET:

-

Tabel 11. Hoe wist u dat de bibliotheek haar tariefstelsel heeft gewijzigd? - Anders, namelijk TBB: Bode door deze enquete geen verandering gemerkt ik weethet niet meer precies ik wist het niet kan het me niet meer herinneren kennis niet op meerdere manieren maar weet niet meer hoe, te lang geleden toen ik lid werd van de bieb in mijn nieuwe woonplaats Van horen zeggen van mijn dochter die nog lid is weet ik niet meer weet niet meer weet niet meer hoe ik dit vernomen heb wist het niet en is niet opgevallen wist ik niet Bode door deze enquete geen verandering gemerkt ik weethet niet meer precies ik wist het niet kan het me niet meer herinneren kennis niet op meerdere manieren maar weet niet meer hoe, te lang geleden toen ik lid werd van de bieb in mijn nieuwe woonplaats Van horen zeggen van mijn dochter die nog lid is weet ik niet meer weet niet meer weet niet meer hoe ik dit vernomen heb wist het niet en is niet opgevallen wist ik niet


77

Tabel 12. Wat vond u van de wijziging in uw abonnement? - Het nieuwe abonnement beviel mij beter dan voorheen, omdat TBB: aangepast tarief mogelijk er een variatie van prijzen waren. er was meer flexibiliteit geen kleingeld meer meenemen, compleet pakket heb geen ervaring met nieuw abonnement het beter aansloot bij mijn leengedrag het beter aansluit het beter bij mij paste het beter past bij mijn leengedrag het goedkoper was en ik toch maar weinig gebruik maakte van uitleenservice was dat dus prima het paste beter bij mijn leesgedrag het variabel in gebruik was. ik geen leengeld hoef te betalen per boek ik het gewone abonnement te duur vond en nu iets kon kiezen wat beter bij mij paste IK kan kiezen ik zo meer boeken kon lenen je betaald voor datgene dat je kiest je dan meer boeken mee mocht nemen Je dan niet een paar cent hoeft te betalen je kunt het beter afstemmen je nu kon kiezen je nu meer keus hebt dan voorheen. kan tenminste nog keuze maken voor veel/weinig lezen van boeken kon veel boeken lenen en gratis reserveren Kortere looptijd Langere uitleen periode, meer materialen mag meer boeken lenen n.v.t. nvt lidmaatschap was al verlopen Omdat in mijn geval ik er op vooruit ging past bij mijn situatie veel materiaal kan worden geleend voor de verandering heb ik opgezegd. Maar wel een suggestie naar de bibliotheek verzonden. voordeliger was bij deze bibliotheek niet bekend Was het iets goedkoper??? zelf kiezen

Tabel 13. Wat vond u van de wijziging in uw abonnement? - Het nieuwe abonnement beviel mij slechter dan voorheen, omdat TBB: 65 werd en dacht goedkoper te zijn al dat bij betalen hoeft voor mij niet ls je al een abonement hebt alles was veel duurder geworden Betalen voor reserveren,geen melding wanneer leningstermijn verstrijkt de kosten steeds hoger worden minder boeken voor het zelfde geld Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

78

De prijs de prijs te hoog de prijsverschillen te hoog zijn. deze veel te duur is, heb daarom opgezegd! dubbel zo duur geworden,en vèèl minder boeken aanwezig.wegens bezuinigen gemeente Cranendonck. duurder Duurder duurder en parkeergeld. duurder in mijn geval er volgens mij meer apart betaald moet worden geen mening geen nieuw a gezien het geringe aantal boeken dat ik leende, een vast abonnementstarief een te dure optie werd. heb deze verandering niet meer meegemaakt heb negen jaar geen gebruik van de pas gemaakt nu werd sponsering teveel het beperkingen oplegt Het duurder is geworden het duurder voor me werd het duurder was geworden het duurder zou worden het een stuk prijziger is geworden. het flink duurder werd het in mijn situatie duurder bleek te zijn het naar mijn idee duurder was het nog steeds te duur is het veel duurder is geworden in verhouding tot mijn gebruik het veel duurder was en ik beperkt werd in mijn leengedrag het voor mij duurder uit zou komen Het voor mij niet rendabel meer was het voor ouderen duurder uitpakte! het was duurder geworden hoger vast tarief is ongunstig als je bijna niets leent Hogere prijs idee dat het steeds duurder wordt om boeken te lenen. ik duurder uit was, en er minder boeken in de bieb staan. ik een goedkoop abonnement had voor 5 euro ik hád gekozen voor een ander abonn. maar er is iets fout gegaan waardoor ik mijn geld teruggestort heb gekregen; ben daarna vergeten opnieuw te betalen ik heb er geen acht opgeslagen omdat ik ondertussen al een e-reader had en de bieb niet bezocht ik heb hier geen gebruik van gemaakt ik heb hierna mijn lidmaatschap beindigd. Het werd duurder voor minder en ik kon zoals eerder aangegeven mijn abbonement niet wijzigen voor mijn abbonement afliep ik heel weinig boeken kon vinden die geschikt waren om te lezen ik het te duur vind ik in verhouding veel meer ga betalen ik kan deze vraag niet plaatsen irt de vorige vragen ik leende te weinig; en wat ik wilde lezen moest van elders komen, met extra kosten Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

79

Ik leest te weinig voor de prijs ik meer geld kwijt zou zijn. Ik meer moest gaan betalen. Ik moest betalen voor volwassen literatuur terwijl dat het enige was dat ik las. ik niet geheel op de hoogte was van de mogelijkheden ik niet vaak leen en de kosten te hoog vond. Het kleine abonnement was geschikter voor mensen die sporadisch willen lenen. ik nu meer moest nadenken over het aantal boeken ed ik te weinig boeken las om uit de kosten te komen ikzelf had al geen abonnement meer... je dan niet meer onbeperkt kan lenen voor een zo voordelig mogelijk tarief. onbeperkt tarief is veel omhoog gegaan... Kosten wegen niet op tegen het leen gedrag, hierdoor opgezegd n.v.t n.v.t. nauwelijks bekdnd nvt Onduidelijkheid over te lenen boeken en mogelijkheden PRIJS prijs verhoogd prijs-kwaliteit voor hetgeen waarvan ik gebruik maakte veel minder werd. prijs/kwaliteitsverhouding was alleen duuurder prijzen omhoog gaan sterke prijsstijging voor 65+ te duur Te duur te duur voor mij, leen te weinig boeken in verhouding Te duur voor wat het maar bood te hoog vast bedrag veel duurder en geen 65+ korting meer veel duurder geworden als je er weinig gebruik van maakt veel ter duur voor mijn gebruik voor elke reservering 1 Euro betaald moet worden weet niet Weet niet weet niet heb het net voor het invoeren stop gezet werd duurder zelfs het goedkoopste abonnement voor mij 2x zo duur is geworden dan voorheen.

Tabel 14. Nu u geen lid meer bent van de bibliotheek, kunt u niet langer op dezelfde manier aan uw ‘leesvoer’ komen. Op welke wijze gaat u nu in uw - Anders, namelijk TBB: (gratis lidmaatschap van universiteitsbibliotheek en daarnaast blijf ik regelmatig de leeszaal bezoeken. 2de hands kopen op rommelmarkten 2de hands kopen via boekenmarkten 2e hands op markten/marktplaats Aangepast lezen abonnementen op goede kranten en opinibladen af en toe bij een bibliotheek binnen lopen Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

80

andere bibliotheek ben al lid van de parochiële bibliotheek ben lid geworden v d bieb in Helmond ben lid van bib eindhoven roostenlaan ben lid van bibliotheek in nieuwe gemeente ben lid van bibliotheek in nieuwe woonplaats bibliotheek op hogeschool waar ik studeer bibliotheek op universiteit Bibliotheek van de Universiteit bibliotheek van school blogs lezen (internet) boekenmarkten daisyspeler de voorraad die ik nu heb, laat mij meer dan een jaar lezen. diverse manieren door studie geen tijd Downloaden van gratis e-boeken of het kopen van de tweedehands winkel (goedkoper dan bibliotheek) Een belangrijke reden voor mij is dat ik niet meer weet welke schrijvers/sters mij boeien. eerst mijn eigen boekenkast eigen bezit herlezen gebruik abonnement van huisgenoot gebruikte de bieb voor studiedoeleinden, studie is afgerond. gezamenlijk gebruik abonnement heb geen tijd meer om veel te lezen heb momenteel geen tijd heb zelf nog heel veel boeken en ben bij de krant voor mijn man. heel druk dus geen tijd hele stapels via rommelmarkten, en mensen die opruimen hij heeft het niet meer nodig hoge school Hogeschool bibliotheek ik ben al lid geworden van de bibliotheek in mijn woonplaats ik ben inmiddels alweer 1,5 jaar lid van de bibliotheek van Stadskanaal ik ben lid geworden in den bosch ik ben niet zo'n lezer, af en toe een boek van vrienden. ik ben nog lid in Eindhoven ik ben nog steeds lid alleen van een andere bieb ik ben nog steeds lid van de bibliotheek, maar een andere Ik blijf lid van de bibliotheek in Wassenaar ik heb een andere hobby en kom daardoor niet meer toe aan een lekker lezen ik heb er gewoon nu geen tijd voor, ik puzzel nu meer ik heb mijn studieboeken, aanvullend bestel ik boeken via Bolcom of ik raadpleeg online naslagwerken. Ik heb nog veel oude boeken van mijn vader staan waar ik nu aan begonnen ben. ik heb zelf al veel boeken thuis die ik ga lezen uit mijn boekenkast. Ik las toch niet zo veel en heb zelf een tijdschrift Ik leen via mijn kinderen en hoop in de toekomst meer tijd te hebben om van een eigen abonnement te genieten Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

81

Ik lees alleen nog maar tijdschriften. ik lees minder en zoek veel op internet op ik lees momenteel alleen flut romans en die koop ik ik lees niet meer ik lees vaak dezelfde boeken grinnik ik verzamel e-books via vrienden en kennissen. Ik was lid vanwege het lenen van prentenboeken voor in de klas. Deze koop ik nu of leen ik. informatie op google zoeken informatie opzoeken via intenet Informatie via internet kijk naar vorige vraag, er is niet veranderd voor mij kinder boeken voorlezen kopen via boekenfestijn kopen via kringloop en boekenbeurs Kopen vlooien-/rommelmarkt kringloop kringloopwinkels en buerzen Lees behoefte is nu nog minimaal wegens ziekte. lees momenteel geen boeken lees niet meer zo veel leesmap Lenen op mijn moeders pasje Lenen van de bibliotheek pas bij vrienden. lenen van e books van omgeving lezen op internet vakliteratuur op het werk kranten op het werk lid van bibliotheek Gorinchem lid van verschillende lektuurs lid worden bibliotheek lidmaatschap andere bibliotheek luisterboeken downloaden medische bieb op werk meer opzoeken op internet. met anderen leesmateriaal ruilen mijn dochter is nog wel lid mijn eigen boekenkast uitlezen mijn kinderen halen nog wel eens boeken die ik ook lees mijn vader doet zijn zeer uitgebreide privebieb weg, die ben ik aan het lezen en dan geef ik de boeken door. Minder lezen misschien? Kwestie van tijd(sbesteding). minder tijd om te lezen en voor kinderboeken gebruiken we het pasje van mijn dochtertje niet totdat ik mijn studie heb afgerond nu geen tijd voorlopig, maar in de toekomst misschien weer een lidmaatschap op dit moment heb ik het te druk opzoeken via internet outlet de bus (oude bieb boeken) Pas van de kinderen putten uit eigen voorraad regelmatig bezoeken boekenfestijn Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

82

rommel/boekenmarkten schoolbieb schoolboeken op school studieboeken heb ik niet meer nodig, andere koop ik liever zelf supermarkt tijdschriften tijdschriften inkijken en ruilen tweede hands Uit eigen voorraad uit persoonlijke collectie uitwisselen van e-books universiteit universiteit, koninklijke bibliotheek universiteitsbibliotheek via de bibliotheek van mijn studie Via de universiteitsbibliotheek Via een andere bibliotheek via het lidmaatschap van mijn man Via hogeschool aan mijn leesvoer komen via internet en Itunes via mijn universiteit via mijn werk via schoolbibliotheek we hebben zelf abonnementen We lenen boeken in Den Bosch weer abonnement afgesloten voor gereduceerd tarief Wellicht dat ik me weer abonneer voor grote vakantie Ben aangesloten bij een andere bibliotheek. boekenfestijn Kopen vlooien-/rommelmarkt leesmap ET:

,lid worden van de bieb in nieuwe gemeente 2de hands winkels 2e hands boekenwinkels 2e hands winkels afgeschreven boeken kopen in de bieb Beginnen aan de tientallen boeken die ik van iedereen gratis toegespeelt krijg. Ps. Ik vind manga heel leuk, dus voornamelijk via internet lezen. ben lid geworden van plaatselijke bieb ben nog steeds lid van andere bieb Ben nu lid van bibliotheek Breda ben weer lid geworden bibliotheek hogeschool Avans biebpas lenen van andere Boekenhandel (Bruna, e.a.) digitaal gesproken boeken op i-pod dooralle boeken en tijdschriften die ik bezit bij te lezen eigen boeken eerst lezen geen tijd vanwege studie heb momenteel vrijwel geen tijd om te lezen


83

Heb nog heel veel te lezen wat ik zelf in huis heb. heb nog veel ongelezen boeken liggen heb zelf nog veel boeken die ik nog moet lezen Ik blijf lid in nijmegen Ik heb geen tijd om te lezen ik heb geinvesteerd in e-boeken om goedkoop te kunnen lezen ik koop de afgeschreven boeken van de bieb ik leen mijn boeken dus bij bieb Nuenen ik lees minder en dat is erg jammer, kinderen dus ook!!!!!! ik lees niet meer zoveel als vroeger. Ik lees nu wat minder. kopen op vlooienmarkten en tweede handswinkeltjes Krant, info boeken thuis Kringloop en 2de hands of rommelmarkt kringloopwinkel, boeken kopen lenen via school lezen via abonnement partner lid van een andere bieb lidmaatschap andere bibliotheek mijn eigen boekenvoorraad lezen minder behoefte om te lezen. Ik lees voor mijn studie al veel. misschien lid worden in malden of groesbeek maar liever weer in mook niet meer nodig nieuw abonnement op de universteit oude boeken die ik al heb oude boeken herlezen roman map ruilen studie afgerond uit eigen boekenkast Uw vraagstelling is niet juist. Mijn abonnement vorig jaar opgezegd en meteen lid geworden van een andere bibl. Via de universiteit weer lid worden van de bibliotheek als ik weer meer tijd heb om te lezen

Tabel 15. Kunnen de volgende veranderingen er toe leiden dat u weer lid wordt? - Anders, namelijk TBB: afhankelijk van aanbod Als het helemaal gratis wordt als ik meer tijd heb om weer te lezen voor mijn plezier Als ik meer tijd heb, dan ga ik zeker weer lid worden. als ik meer tijd krijg als ik wat meer vrije tijd heb. als verkoop pand in Vught lukt als weer een filiaal in mijn buurt geopend word, anders niet. ben al lid beschikbaarheid bibliotheek in aalst beter personeel Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

84

bieb in woonplaats bieb weer in Brouwhuis bij 'n persoon boeken inleveren en uitlenen Christelijke boeken/auteurs dat klachten serieus worden genomen de stuksprijzen (leengeld) opheffen dichterbij huis druk met studie!! E-books zijn makkelijk te downloaden Een gevarieerd aanbod van dienstverlening, materialen en werkplekken in een prettige sfeer op een aangename locatie. er zijn te weinig "klassieke"boeken filialen wijken heropenen Filliaal in Mierlo-Hout Flexibeler personeel/ Vriendelijker personeel geen boetes bij te late inlevering Gezien mijn uitkering kan ik dit niet betalen gratis reserveren,melding verstijken leen termijn heeropening van Mierlo-Hout Hoewel ik begrip heb voor de redenen om de wc's te sluiten voor publiek, zou ik ze toch graag weer open zien. Hoofd reden is mijn eigenbeschikbare tijd ik ben al weer lid Ik ben al weer lid ik ben al weer lid van bib ik ben al weer lid! ik ben in alle opzichten tevreden over de bibliotheek . Alleen mijn financiele situatie is de enige beperking ik ben nu medegebruiker ik blijf aangehaakt bij het abonnement van mijn partner ik blijf bij mijn besluit ik moet gewoon opnieuw betalen ik word denk ik geen lid meer in eigen plaats lid worden misschien In Etten-Leur vond ik de inrichting van de bibliotheek niet prettig meer. in mijn geval of er e-books worden uitgeleend. ivm verhuizing geen lid meer klantvriendekijkheid lagere abonements kosten Lagere boetes lange uitleentermijn langer leentermijn langere uitleentijden ligt aan mij tijd vrij maken Locatie locatie dichterbij locatie in de buurt locatie: gemakkelijk bereikbaar/parkeergelegenheid meer aanbod van zojuist verschenen en besproken nieuwste literaire titels. meer actuele boeken over actuele maatschappelijke en economische thema's Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

85

meer boeken kunnen lenen tijdens vakantie meer boeken over paarden, info boeken hierover meer studie boeken (geneeskunde, psychologie, gezondheid etc) en boeken in her engels Mijn eigen behoefte aan papieren boeken mijn eigen gezondheidstoestand minder boetes, langer uitlenen momenteel te drukke baan n.v.t. ik heb andere woonplaats niet van toepassing niet zomaar tarieven verhogen, zonder overleg om te steunen onbeperkt lenen tegen goedkoper tarief opening plaatselijk filiaal oudere en ook boeken met een christeijke inhoud. overstapservice als je verhuist met korting op nieuwe bieb? in mijn geval van breda naar eindhoven Parkeermogelijkheden dichterbij persoonlijk meer tijd, ik mis het lezen wel prive meer tijd voor je zelf Rust en stilte te ver van huis terug in brouwhuis terug in het dorp Terug verhuizen verhuisd verhuizen naar Enschede vestigingen weer open wat meer tijd heb... weer locatie in waalre zodra de kinderen ook boeken voor school moeten gaan lenen zogauw als ik het financiee weer kan betalenl 4 maanden per jaar lidmaatschap? dit alles niet van toepassing omdat we niet opgezegd hebben omdat we niet tevreden zijn, integendeel een landelijk lidmaatschap een nieuwe bibioloteek gratis lidmaatschap(ik weet dat is niet mogelijk, maar ik heb over de rest niks te klagen alles was prima in orde, daarom vulde ik de vorige pagina niet in.. was gewoon goed) ik ben weer lid v e bibliotheek meer studieboeken persoonlijk ET:

alle ontwikkelingen zijn gemist Alleen als ik per se een eigen pas nodig zou hebben om gebruik te maken van de faciliteiten (boeken lenen, tijdschriften lezen) zou ik een abonnement afsluiten. als ik klaar ben met mijn studie en meer tijd heb als ik meer tijd krijg. als mijn financiele situatie verslechtert Altzheimer


86

ben alweer lid geworden van bibliotheek te Breda ben lid van andere bieb Bibliotheek dichter bij mijn woonplaats bibliotheek weer terug in mook boetes lager en niet 3 weken lenen, maar bijv. maand: makkelijk om 3 juni lenen en dan 3 juli inleveren te hanteren. De boeken die ik vroeger spannend vond vind ik niet meer. Mischien kan ik het niet duidelijk maken aan de medewerkers van de bib. Waarom kan ik geen spannend boek meer vinden? Vind het erg jammer. Graag zou ik mijn leesplezier terug krijgen!! dit jaar komt weer meer tijd ivm studie e-books tegen normaal gedrukte boekentarief een eigen bibliotheek in de kern van Mook engelse boeken Engelse boeken Er moet een bilbliotheek zijn geen bijbetaling bij bestellen van boeken. geen boetes geen tijd gemeente besloot bibliotheek te sluiten,nu lid van andere bibliotheek gewoon een fatsoenlijke en uitgebreide vestiging in eigen dorp dwz dus terug nr oude situatie!!!!!! gezellig personeel Gratis abbonement gratis DVD, CD lenen heropening van Mook!!! Het inleveren van boeken zelfs wanneer de bibliotheek gesloten is. Ik ben al ergens anders lid ik ben direct lid geworden bij andere bieb ik ben inmiddels lid van een andere bieb die dit wel heeft, iets verder van mijn woonplaats ik ben nu lid in Groesbeek ik ga verhuizen naar Singapore voor aantal jaar, dus binnen een jaar word ik echt geen lid. ik word geen lid meer ivm verhuizing!!!!!! ik word lid langere uitleenpermijn voor mensen met leesproblemen, betere service voor dyslexie, daisyroms en boeken als één pakket uitlenen voor boekenlijsten voor middelbare scholieren, meer actuele games en films/docu's Meer internet, wifi verbinding en recentere computers en accessoires (z a hoofdtelefoons, usb aansluiting, kaard readers, wifi printers en networking etc) Meer tijd Misschien als ik ouder wordt. n.v.t. nee nvt opening in Mook opening van bibliotheeklocatie opnieuw bieb in mook of molenhoek persoonlijke situatie Afhakers van de Brabantse bibliotheek: de achterliggende oorzaken en redenen

87

speelplek voor mijn kinderen terwijl ik even rondsnuffel te oud en te ver Te weinig tijd om te lezen en terug te brengen op dit moment. Terug naar af. Decentraliseren! Dichter bij de leden! Een (pro) actieve houding van bestuursleden en personeel! In mijn beleving is boekhouding bepalend voor het beleid! vestiging heropenen vestiging in het dorp vestiging in Mook Vestiging in Regio Mook/Molenhoek Vriendelijker personeel weer een bibliotheek in eigen woonplaats weer in Mook een bieb. zoals ik al opmerkte, het lag niet aan de bibliotheek in uden, maar ik ben verhuisd naar veghel


88

Bijlage 2 Tabel 1. Verband tussen leeftijd en afhaakreden (%) 18 - 29 jaar

30 - 49 jaar

50 - 65 jaar

65 jaar en ouder

Totaal

Ik lees bijna nooit (meer)

27

16

12

15

17


16

13

11

2

12


12

3

4

1

4

Ik koop boeken en andere materialen liever zelf

9

11

14

8

11

Ik kom op andere manieren aan mijn materialen

9

14

11

12

12


3

8

15

14

10

De bibliotheek past niet bij mij

0

1

1

3

1


2

3

1

2

2


4

6

5

3

5

De bibliotheek heeft niet wat ik zoek

8

6

10

10

9


3

6

7

5

5


24

18

8

17

16


1

4

2

2

3


1

6

5

6

5

Vanwege een verandering in mijn persoonlijke situatie

36

14

10

10

17


89

Tabel 2. Verband tussen geslacht en afhaakreden (%) Man

Vrouw

Totaal


18

17

17


11

12

12


4

5

4


10

11

11


9

13

12


13

9

10


1

1

1


2

2

2


3

6

5


13

7

9


4

6

5


15

16

16


2

3

3


3

5

5


16

17

17


90

Tabel 3. Verband tussen lengte lidmaatschap en afhaakreden (%) 0 - 2 jaar 3 - 10 jaar

Langer dan 10 jaar

Totaal


18

18

14

17


17

10

10

12


2

4

6

4


11

10

13

11


13

13

10

12


6

10

12

10


0

1

2

1


3

1

2

2


4

5

5

5


8

8

9

9


4

6

5

5


16

16

16

16


4

2

2

3


3

5

5

5


20

18

15

17


91

Tabel 4. Verband tussen digitaal leesgedrag en afhaakreden (%) Digitale lezers Niet-digitale lezers

Totaal


12

22

17


12

11

12


5

4

4


11

12

11


11

12

12


16

3

10


1

1

1


2

2

2


5

4

5


9

8

9


6

5

5


14

19

16


3

3

3


4

6

5


17

17

17


92

Tabel 5. Verband tussen gezinsinkomen en afhaakreden (%) Minder € 25.000 dan € € 29.999 25.000

€ 30.000 € 44.999

€ 45.000 of meer

Totaal


17

29

14

14

17


13

9

12

14

12


5

7

5

3

4


8

8

14

16

11


10

12

14

9

12


7

8

13

10

10


2

0

1

2

1


3

2

0

2

2


4

6

5

5

5


7

6

7

10

9


5

3

5

7

5


20

21

15

11

16


1

4

2

4

3


3

3

6

4

5


29

16

13

16

17


93

Tabel 6. Verband tussen opleidingsniveau en afhaakreden (%) Reden voor het opzeggen/bewust Lagere Havo/vwo/ laten verlopen school/Lbo/ mbo mavo/vmbo

Hbo/wo

Totaal


21

18

14

17


9

11

13

12


1

3

7

4


8

8

15

11


13

13

11

12


14

11

8

10


1

3

0

1


1

3

2

2


3

5

5

5


4

8

10

9


5

6

5

5


16

16

16

16


2

3

2

3


3

7

4

5


8

12

24

17


94

Tabel 7. Verband tussen voormalig leenfrequentie leesboeken (op jaarbasis) en afhaakreden (%) Geen 1-5 6-10 11-20 Meer Totaal stuks stuks stuks dan 20 stuks Ik lees bijna nooit (meer)

28

25

20

9

6

17


17

14

12

10

8

12


2

5

5

5

5

4


16

16

12

9

7

11


9

13

16

14

6

12


16

7

8

11

10

10


1

0

1

2

1

1


2

2

1

2

3

2


4

4

3

9

5

5


11

8

7

8

10

9


3

5

8

7

5

5


16

17

20

17

13

16


1

3

2

2

3

3


2

3

5

5

7

5


15

16

15

19

20

17

Tabel 8. Verband tussen tijdstip opzeggen lidmaatschap (hoe lang geleden) en kans op toekomstig lidmaatschap (%) In de 7-12 1-2 jaar Totaal afgelopen maanden geleden 6 maanden geleden Ik word zeker lid

6

4

4

4


5

6

3

6

Dat weet ik niet

26

27

25

28


38

35

41

37


25

28

27

25

Totaal

100

100

100

100


95

Tabel 9. Verband tussen digitaal leesgedrag en kans op toekomstig lidmaatschap (%) Digitale lezer Niet-digitale lezer Ik word zeker lid

3

Totaal

6

4


6

6

6

Dat weet ik niet

23

34

28


41

32

37


27

22

25

Totaal

100

100

100

Tabel 10. Verband tussen lengte lidmaatschap en de kans op toekomstig lidmaatschap (%) 0 - 2 jaar 3 - 10 jaar Langer dan Totaal 10 jaar Ik word zeker lid

6

4

4

4


8

6

5

6

Dat weet ik niet

28

29

27

28


38

36

38

37


20

25

27

25

Totaal

100

100

100

100

Tabel 11. Verband tussen leeftijd en de kans op toekomstig lidmaatschap (%) 18 - 29 30 - 49 50 - 65 jaar jaar jaar Ik word zeker lid

4

4

3

65 jaar en ouder

Totaal

4

4


3

8

7

3

6

Dat weet ik niet

19

29

30

37

28


42

39

34

32

37


32

21

26

23

25

Totaal

100

100

100

100

100

Tabel 12. Verband tussen voormalig leenfrequentie leesboeken en de kans op toekomstig lidmaatschap (%) Geen 1-5 6-10 11-20 Meer stuks stuks stuks dan 20 stuks Ik word zeker lid

3

1

5

5

8

Totaal

4


4

4

6

7

8

6

Dat weet ik niet

24

28

29

31

24

28


37

39

41

35

31

37


31

27

19

21

29

25

Totaal

100

100

100

100

100

100


96

Tabel 13. Verband tussen leeftijd en veranderingen die er toe kunnen leiden dat men weer lid wordt (‘zeker wel’ en ‘van doorslaggevend belang’) (%)


18 - 29 jaar

30 - 49 jaar

50 - 65 jaar

Totaal

14

65 jaar en ouder 13

17

18

10

17

17

7

14

32 21 7

28 24 8

21 15 3

26 11 5

27 19 6

7

6

6

8

7

5

4

5

2

4

5

2

1

2

3

16

Tabel 14. Verband tussen geslacht en veranderingen die er toe kunnen leiden dat men weer lid wordt (‘zeker wel’ en ‘van doorslaggevend belang’) (%) Een uitgebreider en actueler aanbod van materialen E-books, muziek, luisterboeken en films die via de website te downloaden zijn Lagere abonnementstarieven en leengelden Ruimere openingstijden Bezorgservice: boeken en andere materialen worden thuisbezorgd Horecafaciliteiten (bijvoorbeeld een zithoek met een leescafé) Meer activiteiten (lezingen, cursussen, tentoonstellingen etc.) voor mensen van mijn leeftijd (Meer) werkplekken

Man 18

Vrouw 16

Totaal 16

12

14

14

21 14 4

28 20 6

27 19 6

6

7

7

3

4

4

3

2

3


97

Tabel 15. Verband tussen digitaal leesgedrag en veranderingen die er toe kunnen leiden dat men weer lid wordt (‘zeker wel’ en ‘van doorslaggevend belang’) (%) Digitale lezer Een uitgebreider en actueler aanbod van materialen E-books, muziek, luisterboeken en films die via de website te downloaden zijn Lagere abonnementstarieven en leengelden Ruimere openingstijden Bezorgservice: boeken en andere materialen worden thuisbezorgd Horecafaciliteiten (bijvoorbeeld een zithoek met een leescafé) Meer activiteiten (lezingen, cursussen, tentoonstellingen etc.) voor mensen van mijn leeftijd (Meer) werkplekken

Totaal

16

Niet-digitale lezer 16

20

7

14

24 19 7

29 20 6

27 19 6

6

7

7

4

4

4

3

2

3

16

Tabel 16. Verband tussen opleidingsniveau en veranderingen die er toe kunnen leiden dat men weer lid wordt (‘zeker wel’ en ‘van doorslaggevend belang’) (%)


Lagere school/ Lbo/mavo/ vmbo 12

Havo/ vwo/mbo

Hbo/wo

Totaal

15

19

16

11

16

15

14

28 12 3

26 20 8

27 22 6

27 19 6

4

5

8

7

5

4

4

4

1

2

4

3


98

Tabel 17. Verband tussen voormalig leenfrequentie leesboeken en veranderingen die er toe kunnen leiden dat men weer lid wordt (‘zeker wel’ en ‘van doorslaggevend belang’) (%)


Geen

1-5 stuks

6-10 stuks

11-20 stuks

Totaal

17

Meer dan 20 stuks 22

8

11

20

6

11

15

15

20

14

19

23

30

32

28

27

11 4

19 8

19 8

25 4

19 6

19 6

7

7

8

7

3

7

7

4

5

4

2

4

1

3

2

3

1

3


16

99

Afhakers van de Brabantse bibliotheek

Recommend Documents