De industriële ambitie van de Brabantse Kempen
De industriële ontwikkeling van de Brabantse Kempen Op productie gerichte ambachten, zoals de maakindustrie en de agrosector, staan aan de basis van de bedrijvigheid in de Brabantse Kempen. Deze bedrijven zijn vaak gestart ‘vanuit de schuur’ en in de loop der jaren uitgegroeid tot professionele ondernemingen. De sigarenindustrie en de ontwikkeling van de agrarische sector hebben welvaart gebracht en zijn het fundament geweest voor andere industriële producenten. 2000 1950
1800 Vroeger zwierven smokkelaars en marskramers over het land en woonden er voornamelijk keuterboeren in kleine boerderijen. Op de schrale zandgronden in de Kempen moest men wel vindingrijk zijn. Door samen te werken en actief te handelen weten de Kempenaren hun omstandigheden steeds verder te verbeteren.
Bron: Hofnar, Bergeijk circa 1930.
1900 Industriële economie: sigaren. Door de lage lonen in de Kempen neemt de sigarenindustrie een enorme vlucht. Deze vele sigarenfabrieken en thuiswerkers maken dat de sigarenindustrie één van de grootste werkgevers wordt.
Door overbrenging van productie naar lagelonenlanden, verregaande automatisering én de populariteit van de sigaret verdwijnt de sigarenproductie langzaamaan. Er komen steeds meer productiebedrijven die werken voor de grote industrie in Eindhoven en Tilburg. Nieuwe ondernemers ontstaan als gevolg van automatisering, toenemende transport en logistiek en de high- en medium tech ontwikkelingen in de regio.
De Kempische industrie ontwikkelt zich steeds meer tot een sterk technisch georiënteerd netwerk van toeleverend MKB. Om te blijven concurreren, maakt de industrie gebruik van slimme productietechnologieën die praktisch alles kunnen maken: onderdelen, halffabricaten, machines én eindproducten vinden hun weg naar de klant en de consument. Industriële dienstverlening, procestechnologie, onderdelen voor de offshore, automotive industrie, chipfabricage et cetera.
Veel van wat bedacht wordt, kan in de Kempen worden gemaakt.
2030 Als slimme maakregio is de industrie in de Kempen doorontwikkeld naar een hoogwaardige kennisintensieve maakindustrie die onlosmakelijk onderdeel is van de industriële clusters in NoordBrabant en de Vlaamse Kempen.
Samenwerken en verbinden De Brabantse Kempen is een regio die eigen identiteit koestert. De regio is zich bewust van de grenzen, maar juist daardoor ook van de waarde die daar buiten ligt. De Kempen ziet en erkent het economisch profijt dat buiten de regio te behalen is. Is het toeval dat de Kempen in vroegere jaren al bekend stond om de handel over de grens? Handel zit in de genen. Deze handelsgeest is terug te zien in de Kempische industrie. Kempische producten zijn vaak onderdeel van eindproducten die buiten de regio worden gemaakt. De metaalindustrie is sterk vertegenwoordigd. Het betekent dat veel bedrijven toeleveranciers zijn en daarmee sterk zijn gericht op samenwerking. Veelal met bedrijven buiten het gebied. Samenwerking is een kenmerk dat ook als cultureel kenmerk veel wordt genoemd en verband houdt met de gemeenschapszin die het gebied in de ogen van veel mensen binnen en buiten de regio karakteriseert. Samenwerking is ook een kenmerk van het een economisch productieproces: er worden verbindingen gelegd waarbij bedrijven schakels zijn in een grotere productieketen.
De sterke maakindustrie met het accent op innovatie productie en toelevering speelt dus een belangrijke rol in de Brabantse Kempen. De ontwikkeling van deze sector heeft de regio in de afgelopen decennia een hoog welvaartsniveau gebracht. Vanuit de hoogwaardige maakindustrie en duurzame agrosector levert de regio vanuit haar verbindende kracht en coöperatieve handelsgeest vandaag de dag innovatieve producten in een grotere productieketen op nationaal en internationaal niveau.
Industrie
14,3%
Agrosector
6,9%
De werkgelegenheidcijfers laten zien dat industrie en agrosector sterk zijn in de Kempen. Beide sectoren zijn daarmee in de Kempen sterker vertegenwoordigd dan op provinciaal of nationaal niveau.
Belangrijkste bedrijventerreinen in de Brabantse Kempen
Extra groot of bijzonder bedrijventerrein in de Brabantse Kempen
Katalysator van innovatie en economische groei De Brabantse Kempen vormt een belangrijk onderdeel van de Brainportregio. Het belang van de sterk toeleverende industrie wordt binnen Brainport benadrukt als katalysator van innovatie en economische groei. Die groei heeft de Brainport regio gemaakt tot economisch sterkste regio van Nederland en wordt ook wel gekenmerkt als technologieen innovatieregio. De sterke aanwezigheid van een maakindustrie met innovatieve toeleveranciers maakt de Kempen tot een belangrijke speler. Dat sluit ook aan op het belang dat in de Kempen aan de relatie met de Brainport regio wordt gehecht. Enerzijds haar sterke, toeleverende industrie als goede positie als basis voor een sterk industrieel profiel op regionaal en provinciaal niveau. Anderzijds is ook het besef aanwezig dat de Kempen op nationaal en internationaal niveau klein is en zich beter kan manifesteren als onderdeel van de Brainport regio.
Regio
• Ligging in en onderdeel van Brainport Regio Eindhoven • Maakindustrie met accent op productie en toelevering • Kempische loyaliteit • Economisch sterke regio • Georganiseerd ondernemersleven • Arbeidsmarkt
Grensoverschrijdend • • • • •
Op de corridor Antwerpen – Ruhrgebied Campuslocaties nabij, zoals OMC Turnhout, High Tech Campus Eindhoven, etc. Onderdeel van grensoverschrijdende Kempen Potentie nieuwe bedrijvigheid zoals KBP, Westfields, etc. Door Eindhoven Airport en snelwegen A2, A67 en A58 goed bereikbaar
Productie en toelevering • • • • •
Maakindustrie Metaal, onderdelen- en machinebouw Productie en toelevering voor OEM-ers Essentiële plek in de keten Groei in werkgelegenheid
Loyaliteit • • • • • •
Loyaal aan partners en klanten Bescheiden om successen te laten zien Veel samenwerken, maar dan binnen de Kempen Veel familiebedrijven: lange termijnbelang Duurzame relaties tussen werkgevers en werknemers Hard werken
“De Kempen: een economische toplocatie.” (Lauter, 2014)
Economisch sterke regio • • • • •
Vroeger schrale zandgronden met keuterboeren en rondreizende handelaren (de ‘teuten’) Sigaren, agrarische producten: maakindustrie In 180 jaar gegroeid naar (top-)industrieregio Essentieel onderdeel van Brainport-regio Nu: hoog welvaartsniveau
Georganiseerd ondernemersleven • • • • • • •
Ondernemers zijn goed georganiseerd met heldere aanspreekpunten KOP: koepelorganisatie van industriële ondernemers Stichting IPK: innovatieprojecten ISK: inkoopsamenwerking Techniekportaal: arbeidsmarkt en onderwijs Commissie bedrijventerreinen Goede samenwerking met overheid, onderwijs en omgeving: quadruple helix
Arbeidsmarkt • • •
Vraag naar technische vaklieden Impliciet werken aan R&D Toenemende focus op functies binnen vakgebieden marketing & sales, innovatie -en organisatiekunde
Ligging van de Brabantse Kempen in groter verband De grensligging van de Brabantse Kempen als subregio van de Brainportregio geeft de regio een extra dimensie. Zij vormt een belangrijke verbinding tussen het Ruhrgebied-Venlo en de regio Antwerpen. De aanwezige ruimte voor innovatieve bedrijven in de regio heeft geleid tot een forse stijging in de ranglijstnotering van economische toplocaties. De Brabantse Kempen vormt een onderdeel van ‘De grote Kempen’. Een gebied van hoogwaardige technische en chemische maakindustrie van majeure internationale spelers midden in een grotere regio van high-tech clusters. De high tech kennis is geconcentreerd in de ankersteden van ELAt: Eindhoven (met de Technische universiteit en de Brianportcampus), Leuven en Aken. Dit hele gebied heeft ook mondiale concurrentievoordelen vanwege het grote afzetgebied van West-Europa en vanwege de nabij gelegen havens van Rotterdam, Antwerpen en de internationale luchthavens Schiphol, Zaventum, Eindhoven Airport en Airport Düsseldorf.
Georganiseerd bedrijfsleven Het bedrijfsleven in de Brabantse Kempen is goed vertegenwoordigd en sterk georganiseerd op samenwerking. Het Kempisch Ondernemers Platform (KOP) vertegenwoordigt zo’n 650 bedrijven aangesloten bij de vier industriële ondernemersverenigingen (OVBRM, OBGB, IGE en BOC) en stimuleert samenwerking tussen ondernemers in de vier zuidelijke gemeenten. Het KOP is de regionale koepel voor deze plaatselijke ondernemersverenigingen. Haar focus ligt daarbij op sociaaleconomische ontwikkelingen en het bevorderen van het ondernemersklimaat in de Brabantse Kempen door innovatie, kennis (deling) en scholing. Het KOP participeert actief in tal van regionale en bovenregionale netwerken en samenwerkingsverbanden. Partijen bestaande uit bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen, bekend onder de noemer ‘Triple Helix’, die structureel samenwerken en uitvoering geven aan activiteiten op het gebied van ontwikkeling, kennisdeling, en financiering. Een voorbeeld hiervan is het Streekplatform De Brabantse Kempen waarin, naast het KOP, alle partijen uit de regio vertegenwoordigd zijn in quadruple helix verband (Ondernemers, Overheid, Onderwijs en Omgeving), met als uitvoeringsorgaan het Huis van de Brabantse Kempen.
Ambitie De regio is zich bewust van haar unieke positie. Een toenemend aantal Kempische bedrijven erkent de essentiële plek in de keten en ziet de waarde van kennis om te innoveren. Samenwerkende partijen in de Brabantse Kempen hebben de ambitie het innovatievermogen te versterken en de regio te profileren vanuit creatief en innovatief ondernemerschap. Eigenschappen die kenmerkend zijn voor de Kempische ondernemer.
Investeren in een ambitie waar kansen liggen Met een sterker industrieel profiel richt de regio zich op een stevigere acquisitiepositie en wordt het een richtpunt voor beleid & initiatieven.
Versterken samenwerkings niveau binnen en buiten de Kempen
Bedrijven en overheden zijn overtuigd dat er meer te halen is uit de ligging van de van Brabantse Kempen binnen de Brainportregio en dat dit ook een verantwoordelijkheid met zich meebrengt. De Brabantse Kempen wil groeien naar een maakindustrie gebaseerd op een slimme productie met het versterken van haar eigen identiteit waarin het industrieel cluster in de toekomst verder succesvol vorm gegeven wordt en nieuwe samenwerkingsverbanden worden aangegaan.
Een regio die uitblinkt in ‘Smart Manufacturing’.
Ontwikkelen strategische acquisitie voor bedrijven van buiten
Profilering van de industriële sector binnen en buiten de Kempen
AMBITIE
Kempen als de Smart Manufacturing Region
Optimaliseren ruimtelijk vestigingsklimaat
Verbeteren aansluiting scholing op arbeidsmarkt (van VO tot WO)
Versterken Ondernemers capaciteiten Vergroten van het innovatieve vermogen en kennisdeling
Interesse Geïnteresseerd in de acties van regionale organisaties en overheden die faciliteren om Smart Industry voor de regio handen en voeten te geven? Kijk dan op onderstaande websites. Hier vindt u tevens alle contactinformatie.
• Brabantsekempen.eu
• metropoolregioeindhoven.nl
• hetkop.nl
• brainport.nl
