Hernieuwbare energie Beleid en Ondersteuningsmaatregelen
Easy Fairs, 31 maart 2011 Tine Deheegher, ODE
1. ODE KOEPELORGANISATIE ODE, Organisatie Duurzame Energie Federatie Koepel technologieplatformen
BEL-PV Belsolar Bio-energieplatform VWEA, Vlaamse WindEnergie Associatie WPP, Warmtepompplatform Groenestroomplatform Easyfairs - 31 03 2011
2
1. ODE KOEPELORGANISATIE
[email protected]
VWEA Groene stroom platform
Easyfairs - 31 03 2011
3
2. Hernieuwbare energie KARAKTERISTIEKEN milieuvriendelijk zeer lage uitstoot van schadelijke stoffen (CO2, geen fijn stof)
eigen energiebronnen minder afhankelijk, betere betalingsbalans, politieke onafhankelijkheid onuitputtelijk
decentrale toepassing combinatie met menselijke activiteiten, in/op gebouwen modulair: graduele en flexibele uitbouw van vermogen
werkgelegenheid decentraal karakter: meer werk per eenheid arbeidsplaatsen vooral in KMO’s (productie, installatie)
exportkansen spitstechnologie met zeer grote marktvooruitzichten Easyfairs - 31 03 2011
4
3. Beleid BELGIE EU Richtlijn (Klimaat en energiepakket 23 jan. 2008) doelstellingen voor 2020: vermindering van de broeikasgasemissies met 20 %, zelfs 30 % als ook landen buiten EU vergelijkbare inspanning doen; verhoging van de energie-efficiëntie met 20 %; aandeel van hernieuwbare energie van 20 %; aandeel biobrandstoffen in transportbrandstof: 10 % in 2020.
Nationale bindende doelstellingen per lidstaat
België: 13% aandeel finaal eindgebruik in 2020 Indicatieve tussendoelstellingen Nationale actieplannen doelstelling: sectoraal verdelen (groene stroom, groene warmte en biobrandstoffen) en tussen de gewesten en de federale overheid Easyfairs - 31 03 2011
5
4. Ondersteuningsmaatregelen HE WAAROM? Doelstellingen halen Geen single energie market Nucleair ook ondersteund • • • • •
Versneld afgeschreven Bijdrage toekomstige ontmanteling Opruiming historisch nucleair afval Onderzoeksreactor Myrrha Aansprakelijkheid tegen gunststarief
Nieuwe technologieën en markten hebben ontwikkelingssteun nodig Alleen al omwille van duurzame karakter Easyfairs - 31 03 2011
6
4. Ondersteuningsmaatregelen HE OVERZICHT voor BEDRIJVEN Steun voor geproduceerde groene stroom (Groenestroomcertificaten) Investeringssteun Ecologiepremie/VLIF-steun/…
Fiscaal voordeel Verhoogde investeringsaftrek
Premie netbeheerder
Easyfairs - 31 03 2011
7
4. Ondersteuningsmaatregelen GROENESTROOMCERTIFICATEN Tweeledig systeem Producenten ontvangen per 1.000 kWh een GSC Leveranciers krijgen quota opgelegd. • Zelf groene stroom produceren • GSC inkopen bij producenten • Boete betalen
Producenten verkopen aan leveranciers aan marktwaarde, bepaald door • vraag & aanbod • Boeteprijs & minimumwaarde
aan DNB aan minimumwaarde (of TNB) Easyfairs - 31 03 2011
8
2. Vlaams beleid groene stroom GROENESTROOMCERTIFICATEN Jaar 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
GSC 0,80% 1,20% 2% 2,5% 3% 3,75% 4,90% 5,25% 6%
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
7% 8% 9% 10% 10,50% 11% 11,50% 12% 12,50% 13%
Quotum groene stroomcertificaten verplicht voor alle leveranciers in Vlaanderen sinds 1/1/2002 stijgend % berekend op leveringen via distributie- en het transmissienet • progressieve vrijstelling energie-intensieve industrie • totale leveringen (2009): 44 433 GWh • in aanmerking voor GSC-quota: 39 490 GWh
status 2009: 2 073 201 GSC (= MWh) ingeleverd • doelstelling van 5,25% (inlevering maart 2010) • GSC beschikbaar voor 150% van quotum. Easyfairs - 31 03 2011
9
4. Ondersteuningsmaatregelen GROENESTROOMCERTIFICATEN Minimumwaardes DNB (vanaf 01/01/2010) 1° zon: €350 per certificaat, jaarlijks verminderd met 20 euro voor nieuw in gebruik genomen installaties tot en met 2013 en met 40 euro vanaf 2014; 2° waterkracht, getijden- en golfslag, aardwarmte, windenergie op land, vaste of vloeibare biomassa, biomassa-afval en biogas, voor zover deze niet vermeld worden onder 3° : 90 € per certificaat; 3° stortgas, biogas uit vergisting van afvalwater(zuiveringsslib) of rwzi(slib) en verbranding van restafval : 60 € per certificaat; 4° andere technieken : 60 € per certificaat Easyfairs - 31 03 2011
10
4. Ondersteuningsmaatregelen GROENESTROOMCERTIFICATEN Producent heeft 2 vormen bronnen van inkomsten bij groene stroom 1.verkoop GSC Vaste prijs, nl minimumwaarde 2. verkoop Stroom Variabele prijs (is grote verschil met feed-in = 1 vast bedrag voor het totaal van stroom + premie)
Easyfairs - 31 03 2011
11
4. Ondersteuningsmaatregelen ECOLOGIEPREMIE Ecologiepremie Steun aan ondernemingen in Vlaams gewest ecologie-investeringen (milieu/energie) Toekomstige investeringen
Technieken die opgenomen zijn in een limitatieve technologieënlijst (LTL). NIET in aanmerking: technologieën die genieten van Groenestroomcertificaten Warmtekrachtcertificaten
Rest: WP, BEO, zonneboiler, expansie, … Easyfairs - 31 03 2011
12
4. Ondersteuningsmaatregelen FISCAAL VOORDEEL Verhoogde investeringsaftrek Belastingsvoordeel Vrijstelling van de winst en baten van een onderneming 13,5 % van aanschafwaarde
Premie van netbeheerder
Duurzaam energiegebruik Premies voor bedrijven en/of particulieren Hoogrendementsglas, isolatie, WP, zonneboiler,… €/m² of €/kW of …
Easyfairs - 31 03 2011
13
5. Technieken FOTOVOLTAÏSCHE PANELEN Zonlicht stroom Groot potentieel geen beslag op open ruimte Op daken, gevels, zonnewering
1 kWp = 8 m2 = ± 850 kWh/kWp.jaar = 100 kWh/m2 kostprijs: 3250 €/kWp
Opstelling: Zuidoost tot zuidwest Hellingshoek 20 tot 60 ° Geen bouwvergunning
(tenzij
beschermd gebouw/verkaveling) Easyfairs - 31 03 2011
14
5. Technieken FOTOVOLTAÏSCHE PANELEN Stroom: Injectie op het net of zelf verbruiken
Groene stroomcertificaten voor PV Per 1000 kWh 1 certificaat
Minimumwaarde Duur van garantie
Stroom heeft ook waarde < 10 kW: terugdraaiende teller (+/-18 à 20 cent/kWh) > 10 kW: verkoop aan leveranciers (+/- 5 cent)
TVT: gemiddeld 7 jaar Easyfairs - 31 03 2011
15
5. Technieken FOTOVOLTAÏSCHE PANELEN
Easyfairs - 31 03 2011
16
5. Technieken FOTOVOLTAÏSCHE PANELEN Kenmerken GSC voor PV Sterk degressief ! Datum indienstname 2006-20091 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Minimumsteun per certificaat 450 euro 350 euro 330 euro 310 euro 290 euro 250 euro 210 euro 170 euro 130 euro 90 euro 50 euro 10 euro
Easyfairs - 31 03 2011
Duur
20 jaar
15 jaar
17
5. Technieken ZONNEBOILER Zonlicht warmte Toepassingsgebied
Huishoudens Zwembadverwarming Landbouw kalverhouderij …
Naverwarming nodig Ondersteuningsmechanismen Ecologiesteun (10 % op 30% van investering) Premie van netbeheerder (75 €/m²; 3.750 € max) Verhoogde investeringsaftrek Easyfairs - 31 03 2011
18
5. Technieken ZONNEBOILER Terugverdientijd van een zonneboiler (huishouden) Zonneboiler voor sanitair warm water Investering Meerinvesteringskost incl. BTW Subsidie netbeheerder Subsidie provincie of gemeente Belastingsaftrek 40% op tot. kost Netto kost Energiebesparing Jaarlijkse energiebesparing Jaarlijkse kostenbesparing Terugverdientijd
Eenheid
Bestaande woning met belastingaftrek
Nieuwbouw zonder belastingaftrek
euro euro euro euro
+3600 -525 -250 -1993
+3600 -300 -250 -1993
euro
832
1057
kWh euro / jaar jaar
1500
1500
100 - 150
100 - 150
6 - 8 jaar
7 à 11 jaar
Easyfairs - 31 03 2011
19
5. Technieken WARMTEPOMP
Warmte wordt onttrokken uit : - ondergrond - grondwater - buitenlucht -…
Verwarmingssysteem Easyfairs - 31 03 2011
20
5. Technieken WARMTEPOMP Toepassing: laagwaardige warmte zoals vloer/wandverwarming
Huishoudens: vloerverwarming Grote ruimtes Glastuinbouw, Veehouderij …
Ondersteuningsmaatregelen Ecologiesteun (5% op 40%) Verhoogde investeringsaftrek Premie netbeheerder
Easyfairs - 31 03 2011
21
5. Technieken WARMTEPOMP Veelbelovende, hoog renderende techniek Zeer hoge initiële investeringskost Voorlopig lange terugverdientijd nood aan groene warmte certificaten…
Easyfairs - 31 03 2011
22
5. Technieken BIOMASSAVERBRANDING Biomassa als grondstof
Hout Pellets GFT, grassen,… Biomassa-afval
Rendement afhankelijk van kost brandstof Toepassing: Houtnijverheid Land- en tuinbouw Huishoudens
Easyfairs - 31 03 2011
23
5. Technieken BIOMASSAVERBRANDING Voordelen
eenvoudige bediening automatische ontsteking, programmeerbaar Grote autonomie Modulerende werking Hoog rendement Lage kostprijs van de brandstof
Nadelen
Installatie duurder Meer onderhoud Lawaai van ventilator(-en) en schroefmotor Verspreiding van stof Opslagruimte voor brandstof en as voorzien Easyfairs - 31 03 2011
24
5. Technieken BIOMASSAVERBRANDING Onontbeerlijk in halen van doelstellingen 2020 Ondersteuningsmaatregelen Ecologiesteun Verhoogde investeringsaftrek Premie netbeheerder
groene warmtecertificaten zijn wenselijk
Easyfairs - 31 03 2011
25
5. Technieken GROTE WINDTURBINES Wind stroom Beleidskader 1. Omzendbrief windenergie (2-de versie, mei 2006) 2. Windplan Vlaanderen 3. Provinciale kaarten 4. Kaart met de luchtverkeersgebieden 5. Vogelatlas 6. Circulaire Bebakening Hindernissen
Easyfairs - 31 03 2011
26
5. Technieken GROTE WINDTURBINES
Gemiddelde windsnelheid [m/s] op 75 m ashoogte Easyfairs - 31 03 2011
27
5. Technieken GROTE WINDTURBINES Afwegingselementen voor locatiekeuze:
“De locatiekeuze moet op basis van de verder beschreven afwegingselementen worden gemotiveerd en onderbouwd in een lokalisatienota die bij de aanvraag van de stedenbouwkundige vergunning of milieuvergunning gevoegd moet worden” 3.1.2. Grondgebruik 3.1.3. Wonen 3.1.4. Landbouw 3.1.5. Bedrijventerreinen 3.1.6. Zeehavengebieden 3.1.7. Sport en recreatie 3.1.8. Landschap 3.1.9. Geluidsimpact 3.1.10. Slagschaduw - lichtreflecties 3.1.11. Veiligheid 3.1.12. Natuur 3.1.13. MER-plicht 3.1.14. Luchtvaart Easyfairs - 31 03 2011
28
5. Technieken GROTE WINDTURBINES Vergunningen Stedenbouwkundige vergunning Milieuvergunning
Opgesteld vermogen onshore Vlaanderen Windenergie in Vlaanderen 300 250 200 Totaal opgesteld vermogen
MW 150
Nieuw opgesteld vermogen 100 50 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Easyfairs - 31 03 2011
29
5. Technieken GROTE WINDTURBINES Vollasturen: Onshore 2.200 h Offshore 3.300 h
Steunmaatregelen GSC GSC
<= 216 MW
>216 MW
Onshore
90 €/MWh
90 €/MWh
10 jaar
Offshore
107 €/MWh
90 €/MWh
10 jaar
Ecologiesteun niet meer Verhoogde investeringsaftrek (13,5 %)
Easyfairs - 31 03 2011
30
5. Technieken KLEINE WINDTURBINES Omzendbrief 30/4/2009 (Vlaamse regering) Beoordelingskader voor de inplanting van kleine en middelgrote windturbines
ashoogte (m) vermogen (kW)
kleine
middelgrote
15
>15 ≤ 300
grote
>300
Beoordelingscriteria voor stedenbouwkundige vergunningsaanvraag Kleine: ruimtelijk integratie in de omgeving, geluid, slagschaduw, veiligheid Middelgrote als grote uitgez. clusterprincipe beoordelingskader is richtinggevend: Easyfairs - 31 03 2011 gemeenten kunnen zelf, aanvullen met eigen criteria.
31
5. Technieken KLEINE WINDTURBINES Opbrengst zeer sterk afhankelijk van wind Elektrische opbrengst ~ derde macht windsnelheid
Windaanbod op lage hoogte moeilijk te voorspellen Productiecijfers fabrikanten nogal optimistisch Vergunningen moeilijk te verkrijgen
Easyfairs - 31 03 2011
32
5. Technieken KLEINE WINDTURBINES Investeringskosten tussen 3.300 en 9.000 €/kW (versus 1.000 €/kW voor grote) Investering incl. plaatsing (Euro) Turby 18 750 Tulipo 16 500 Fortis 7 500 Gemiddelde investering Euro/kWh Ter vergelijking: grote windturbine 3MW (80 m mast) 2 900 000
Opbrengst kWh/jaar 4000 8000 2500
6 700 000
Investering Euro/ kWh 4,69 2,06 3,00 3,25 0,43
Momenteel moeilijk terug te verdienen ondanks: 90 €/ MWh aan GSC Verkoop van stroom Verhoogde investeringsaftrek Easyfairs - 31 03 2011
33
5. Technieken KLEINE WINDTURBINES Knelpunten voor kleine windturbines?
jonge technologie nog in ontwikkelingsstadium; weinig praktijkervaring: fase van prototype of demonstratie; eerste testen: lage opbrengst, hoge kosten normen (ontwerp, geluid, vermogen, certificering) ontbreken visuele impact vlakbij de bewoners (groot “Nimby”-effect);
Toekomst kleine turbines nog aan begin van leercurve investeringskosten bij serieproductie 40% lager
Easyfairs - 31 03 2011
34
CONCLUSIES HE heeft grote voordelen HE kan voorlopig nog steun gebruiken Beleid heeft grote invloed op marktgebeuren Financieel kader • Groene warmte • Groene stroom
Ruimtelijk kader • Vergunningen & procedures
BE heeft zich geëngageerd tot halen van doelstellingen Voor velen een opportuniteit, win-win Easyfairs - 31 03 2011
35
ODE
ODE Koningsstraat 35, 1000 Brussel 02 218 87 47 www.ode.be
[email protected]
Easyfairs - 31 03 2011
36